Herstel van college te Katwijk
Flitsen van een politiek congres
Haar
om
kroon op Franciscaanse wederopbouw
Vijftig Nederlandse boeren
stichten kolonie in Brazilië
De K.V.P. is niet alleen
verkiezingsorgaan
BANDJIR OVER JAVA
RADIO
Grooi
di
Uitgewezen Duitsers voelen
zich verongelijkt
Er komt weer leven in ,/t Herenhuis"
Zevert missiegebieden worden
vanuit Weert bediend
BEURSOVERZICHT
Emigratie compleet met landbouw
machines en veestapel
Open brief aan president Truman
Maar ook: draagster en uitdraagster
van katholiek staatkundig streven
Partij-secretaris
bracht verslag uit
ïcheeosberichten
door Leo Broeksmit
PAGINA 4
DINSDAG 23 OCTOBER 1951
(Van onze verslaggevers)
Vrij roemloos is de laatste étappe van de Oude Rijn. Tussen
een weinig indrukwekkende duintop en een brik boulevard
houdt een sluis het vrij makke water in bedwang en het vereist
werkelijk een levendige fantasie om zich voor te stellen dat
hier eens het water van Alpen-gletschers tegen het binnenko
mende zeewater kampte. Hier in de buurt moet omstreeks de
zevende eeuw Sint Willibrord ergens voet op Nederlandse
bodem hebben gezet. Daarom heet het college enkele kilometers
landinwaarts aan de Oude Rijn dan ook naar de grote Benedic-
tijnse missionaris, ,,'t Herenhuis" noemen de Katwijkers het
onder elkaar.
Die naam heeft het college,
eens oord waar de spes patria
onder de leiding van de Jezuieten
de eerste schreden zette op het
pad van wetenschap, artistieke en
andere avonturen, ook behouden
in de jaren toen de Jezuieten
naar den Haag verhuisden en
„Het Herenhuis" aan de paters
Franciscanen achter lieten als
opleidingsinstituut voor missio
narissen.
Volgende maand op de feestdag
van Sint Willibrord wordt aan de
Oude Rijn de eerste steen gelegd
voor een nieuwe kapel, dat was
nodig, omdat de oude met een
aanzienlijk deel van het college
als een puinhoop uit de oorlogs
jaren te voorschijn is gekomen.
„Catvici ad rhenum",, zoals de
discipelen van Ignatius' en Fran-
ciscus' zonen hun tijdelijke woon
plaats als staaltje van hun La
tijnse kennis plachten te noemen,
werd tussen de jaren 1942 en
1945 n.l. getracteerd op een dosis
geallieerde bommen. Duitse ro
verijen en plundertochten van 'n
honger en kou lijdende bevolking.
Het "herstel van het St. Willi-
brorduscollege betekent voor de
Franciscaanse provincie een dub
bel feest. Niet alleen komt daar
door een einde aan het huisves
tingsprobleem van het missiecol
lege, maar tevens is het de kroon
op het werk van het opbouwpro-
gram dat de Franciscanen na
1945 hebben opgezet en voltooid.
Erfenis van een oorlog
Want het was allesbehalve in
Katwijk alleen dat de oorlog de
Nederlandse provincie der Fran
ciscanen wonden en grote mate
riële schade toebracht. In de
Meidagen van 1940 reeds werden
2 paterskerken in Rotterdam ver
woest en de Boskantkerk in den
Haag zwaar beschadigd. Toen 5
jaar later bij de bevrijding de
balans werd opgemaakt, moesten
5 kerken volledig worden afge
schreven. Het klooster in Weert
en het college in Venlo hadden
zware schade opgelopen; het He
renhuis in Katwijk was een grote
puinhoop. Alles tezamen werd
PROGRAMMA
WOENSDAG 24 October
HILVERSUM I 402 m; 7.00—
24.UO NCRV.
7.00 Nieuws; 7.18 Gewijde mu-
zieK; 7.45 Een woord voor de dag;
a.uu Nieuws en weerberichten;
b.UU Voor de zieken; 9.30 Water
standen; 9.35 Gramotoonmuziek;
lU.io idem; 10.30 Morgendienst;
11.00 Gram. muz.; 11.lo „Later-
veer wil net reente weten'hoor
spel; 12.00 Pianorecital; 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen;
12.33 Dubbelkwartet en orgel;
12.59 klokgelui; 13.00 Nieuws;
13.15 Protestants Interkerkelijk
thuisfront; 13.20 ManniersKapei;
14.00 Gram. muz.; 14.45 Voor de
meisjes; 15.00 Kamerorkest en so
liste; 15.40 Bloktluitensemble;
10.00 Voor de jeugd; 1V.00 Gram.
muz.; 17.20 Orgelspel; 17.45 Rege-
ringsuitzendmg: Dr. G. Stuive
ling; „Schrijvers in Suriname en
de Nederlandse Antillen"; 18.00
Nieuws; 18.15 Vocaal ensemble;
18.30 R.V.U.: Prof. Dr. H. D. de
Vries Reilingh; Hedendaagse mi
gratieverschijnselen: Gedwongen
migratie"; 19.00 „Spectrum van
het Christelijk organisatie- en
verenigingsleven"; 19.15 Boekbe
spreking; 19.30 Gram. muz.; 19.40
Radiokrant; 20.00 Nieuws en
weerberichten; 20.10 Commentaar
Familie Competitie; 20.20 Radio
Philharmonisch orkest en solist;
21.20 „Waar licht en leven lacht";
21.40 Koor en piano; 22.05 Gram.
muz.; 22.15 Internationaal Evan
gelisch Commentaar; 22.25 Lichte
muziek; 22.45 Avondoverdenking;
23.00 Nieuws en SOS-berichten;
23.15 Gram muz.; 23.20 „Hoe zit
dat met mijn kind?", causerie;
23.3524.00 Amusementsmuziek.
HILVERSUM II 298 m; 7.00
VARA; 10.00 VPRO; 10.20 VARA;
19.30 VPRO; 20.00—24.00 VARA.
7.00 Nieuws; 7.15 Ochtendgym
nastiek; 7.33 Gram. muz.; 8.00
Nieuws en weerberichten; 8.18
Tussen twee plaatjes gezegd; 8.50
Voor de huisvrouw; 9.00 Gram.
muz.; 10.00 Schoolradio; 10.20
Voor de huisvrouw; 10.30 Gram.
muz.; 10.45 Voor de vrouw; 11.00
Gram. muz.; 12.00 Voordracht;
12.15 Accordeonorkest en solist;
12.30 Land- en tuinbouwmedede
lingen; 12.33 Voor het platteland;
12.38 Accordeonmuziek; 12.55 Ka
lender; 13.00 Nieuws; 13.15 In
strumentaal trio; 13.45 Gram.
muz.; 14.00 Gesproken portret;
14.15 Jeugdconcert; 15.00 Kinder
koor; 15.20 Pianorecital; 15.30
Voor de zieken; 16.00 Voor de
jeugd; 17.30 Dansmuziek; 18.00
Nieuws; 18.15 VARA-Varia; 18.20
„De Organisatie en werkzaamhe
den van de Militaire Juridische
Dienst", causerie; 18.30 Actuali
teiten; 18.40 Roemeens orkest;
19.00 „Utopisten en realisten in
de socialistische beweging", cau
serie; 19.15 Pianoduo; 19.30 Voor
de jeugd; 20.00 Nieuws; 20.05 Po
litiek commentaar; 20.15 Joodse
liederen; 20.45 „De Getuigen",
hoorspel; 21.35 Omroeporkest;
22.20 Causerie over zeep; 22.35
Amusementsmuziek; 23.00 Nieuws
23.1524.00 Muzikaal Literair
programma. i
voor de Nederlandse provincie de
totale schade op 2 millioen ge
taxeerd. Erger nog was dat acht
paters op gewelddadige wijze om
het leven waren gekomen, van
wie twee in China, een in het
kamp te Vught, een in Bergen-
Belsen en een in Nieuw-Guinea.
De wederopbouw is energiek
aangepakt en slechts de hoge kos
ten, welke het herstel van het
missiecollege eisten, waren oor
zaak, dat in Katwijk niet eerder
begonnen werd. Op het ogenblik
is evenwel een bureau „Opbouw
Franciscaans Missiecollege" bezig
contanten voor een sober opge
zette herbouw (die echter nog al
tijd een millioen kost) bijeen te
zamelen. Reeds werd er aan de
Oude Rijn druk gemetseld en met
inspanning van alle krachten zal
het lukken om na Pasen 1952 de
cuatieoord over te brengen naar
het zeer lang gemiste Katwijk
van St. Willibrord.
Hard nodig
De groei van de Nederlandse
provincie der minderbroeders is
een heel snelle. Bezat de provin
cie in 1853, het grote jaar der
emancipatie, slechts vier kloos
ters en enkele tientallen staties,
thans bedienen de Franciscanen
57 huizen, waaronder tal van pa
rochies en rectoraten. Van 124 is
het getal der ordeleden opge
klommen tot 1298: 790 priesters,
245 fraters en 263 broeders,
waarbij men gevoeglijk nog de
140 missionarissen in Brazilië
voegen kan die sedert 1949 een
zelfstandige provincie vormen.
In Nederland verricht de provin
cie een flinke bijdrage voor de
zielzorg binnen en buiten de pa
rochies, alsmede voor het onder
wijs. De Derde Orde is een van
de beste vormen van lekenaposto-
laat gebleken.
Minstens even waardevol is
echter de taak welke de Fran
ciscanen van Nederland in de
missie op zich genomen hebben.
Van Weert uit immers worden
uitgestrekte gebieden in China,
Brazilië, Java, Nieuw-Guinea, In
dia, Pakistan, alsmede kleine pos
ten in Noorwegen en het Heilige
Land bediend. Behalve de 140
missionarissen in Brazilië zijn er
nog 137 Franciscaanse priesters
werkzaam in de missielanden.
Van het missiecollege is een
oud-student, Mgr. van Milten
burg, apostolisch delegaat in Pa
kistan en een oud-leraar, Mgr.
Cremers, apostolisch prefect op
Nieuw-Guinea.
Juist de uitgebreide taak welke
de Franciscaanse provincie in de
missie heeft, maakt de herop
bouw van een groot missiecollege
noodzakelijk. Daarom is het voor
dr. Apollinaris van Leeuwen, mi
nister-provinciaal van de orde in
Nederland, een dubbele voldoe
ning dat over een jaar de beza
digde rust van het dorpje bij de
verzande Rijnmonding weer door
jong leven in het historisch „He
renhuis" verstoord zal worden.
MEEVALLENDE STEMMING
AMSTERDAM, 22 Oct. Bij
het begin van de nieuwe week
bleek er in de situatie van de
Amsterdamse Effectenbeurs niet
veel verandering te zijn geko
men. Door de scherpe koersda
ling in Wallstreet van Vrijdag
en Zaterdag daalde het agio-
percentage met een vol punt tot
Olie opende zwak, trok later
iets aan en had tegen het slot
vrijwel het niveau van Vrijdag
j.l. weer bereikt. Een vaste stem
ming kwam tot uiting voor Uni
lever en Philips, die eveneens in
het verdere verloop opliepen en
boven het vorige slotpeil de
markt verlieten. Beide laatstge
noemde fondsen lagen niet on
gunstig en trokken kopers aan.
Het bleek in het verdere ver
loop, dat de ondertoon van de
markt niet ongunstig was. Ook
de Seheepvaarfpapieren toonden
enige neiging om op te lopen.
Nergens echter vielen opzienba
rende koersverschillen vast te
stellen. Alleen in de sector der
binnenlandse industrieën kwa
men iets grotere fluctuaties voor.
Zo moesten de aandelen der me-
taalbuizenfabriek „Excelsior" 8
punten prijsgeven. In de hoek
van de Claims Simplex kon men
moeilijk tot overeenstemming
geraken. Er werd een prijs ver
nomen van f 66.hetgeen weer
hoger is dan de prijs die vorige
week betaald werd.
Wat de Indonesische fondsen
betreft, de belangstelling hier
voor was gering en over het
algemeen bleven de koersen be
neden het vorige peil. Noch in
rubbers, noch in suikers of ta
bakken viel enige belangstelling
van betekenis waar te nemen.
Op de Staatsfondsenmarkt wa
ren de noteringen der leidende
guldensleningen nauwelijks prijs
houdend. Later liep het niveau
iets op, maar het bleef beneden
Vrijdag. De markt sloot rustig,
maar aantrekkend.
(Van een correspondent)
Binnenkort zal er uit De Krim (O.) en omgeving een kleine volks
verhuizing plaats vinden. Een 50-tal protestantse landbouwers
gezinnen heeft n.1. het plan opgevat om gezamenlijk ons land
vaarwel te zeggen en te emigreren naar Brazilië. Reeds lange
tijd hebben de belanghebbenden dit plan overwogen. Het resul
taat is geweest, dat zij een leider hebben aangewezen, die naar
Brazilië vertrok en poolshoogte omtrent de mogelijkheden nam.
Deze, de heer Leffers afkom
stig uit Lutten, heeft een gun
stig rapport kunnen uitbrengen.
Met medewerking van de Ne
derlandse en Braziliaanse rege
ring heeft men maatregelen
kunnen treffen voor de aankoop
van een aaneengesloten complex
landbouwgronden ter grootte
van ongeveer 600 H.A.
De boeren er» hun gezinnen,
die straks in hun nieuwe omge
ving vooreerst grotendeels op
zich zelf zijn aangewezen, heb
ben hun plannen goed voorbe
reid. Het ligt in de bedoeling
met hun volledige landbouw-
inventarissen te emigreren naar
de staat Parana, even onder de
Zuiderkeerkring op een hoogte
van 1000 meter boven de zee
spiegel. Behalve landbouw
machines wordt ook de veestapel
meegenomen. Uitsluitend het
beste stamboekvee zal echter de
oceaan oversteken. Voor repa
ratie ent onderhoud van de land
bouwwerktuigen is er pen smid
in de groep opgenomen, terwijl
tevens een bakker en een tim
merman de emigranten zullen
vergezellen naar Brazilië.
De eersten zullen binnen niet
al te lange tiid vertrekken.
Reeds is men bezig huisraad,
maar vooral de landbouwwerk
tuigen zorgvuldig te verpakken
en voor verzending gereed te
maken. Nog deze week zullen
de eerste goederen naar de ha
vens worden getransporteerd.
Onder de eerste pioniers be
vinden zich ook enkele onge
huwd en. In November zal de
heer Leffers de eersten volgen
om in Brazilië maatregelen te
kunnen treffen om de andere
emigranten eer» behoorlijke ont
vangst voor te bereiden. Waar
schijnlijk zal de grote groep te
gen het, volgend voorjaar scheep
gaan. Op de ledenlijsten komen
veel bekende nomen voor. na
men die in De Krim en omge
ving pen bekende klank hebben,
zoals Dn Jager. Leffers. Salo
mons. Borg Bouwman en Van
der Vinnen. Het 9-jarige zoontje
van laatstgenoemde studeert
reeds ijverig Portugees. Ook in
vele gezinnen worden de lange
avonden benut om de Portugese
taal machtig te worden.
Welke omvangrijke werk
zaamheden dit grote plan met
zich mede brengt wordt nas dui
delijk als men denkt aan de
transporten van huisraad, land
bouwmachines en de veestapel.
Men denkt de dieren in boxen
op schepen te plaatsen. Hoeveel
werk de verzorging van de die
ren tijdens de vaart, met zich
mede zal brengen,, valt slechts te
raden.
Deze grootscheepse onderne
ming wordt uit de aard der zaak
natuurlijk met grote belangstel
ling door vele landbouwers ge
volgd.
Verbindingsofficieren van de Verenigde Naties en van de
Noordelijken zijn te Pan Moen Djom bijeengekomen 'om de
te Kaesong afgebroken onderhandelingen voort te zetten.
Tweede van links de Chinese kolonel Tsai-Chang Wan, voorts
de Noord-Koreaanse kolonel Chang-Chum-San, kolonel Lee
Pyong, leider van de Chinese delegatie, en Col. James Murray,
leider van de verbindingsgroep van de V.N. op weg naar de
nieuwe vergaderplaats. (Radio-telefoto).
DUSSELDORP 22 Oct- (RDPA
Het belangenverbond van de uit
Nederland uitgewezen Duitsers in
Dusseldorp stelt in een vandaag
gepubliceerde open brief aan pre
sident Truman vast, dat sedert
1940 circa 100.000 Duitsers uit
Nederland en de Nederlandse ko
loniën gevlucht of uitgewezen
zijn.
Daaronder zouden zich personen
bevonden hebben, die ouder wa
ren dan 80 jaar en langer dan 60
jaar in Nederland gewoond had
den. Slechts 4 pet. van de ge
vluchte Duitsers zou lid geweest
zijn van de NSDAP.
Het Verbond komt tot de con
clusie dat Nederland zodoende tot
het leed van de vluchtelingen en
verdrevenen heeft bijgedragen.
Verwijzend naar de briefwisse-
lisg tussen Koningin Juliana en
president Truman jpver het vluch
telingenvraagstuk verklaart het
Verbond tenslotte, dat wanneeT
Nederland wil helpen, het dit zou
kunnen doen door 't particuliere
Duitse vermogen terug te geven,
dat in Juli van dit jaar in beslag
genomen werd.
(Volgens inlichtingen, te be-
voegder plaatse verkregen, be
draagt het aantal sedert het einde
van de oorlog hier uitgewezen
Duitsers enige duizenden. Voor
de uitwijzingen golden uiteraard
ook andere criteria dan het lid
maatschap der NSDAP. Red.)
„HET VALT TE BETREUREN
dat nog steeds naar veler inzicht
een politieke partij slechts waar
dering verdient ais orgaan voor
verkiezingen. Als draagster en
uitdraagster van het staatkundig
streven van haar leden is een po
litieke partij als de KVP immers
van even grote betekenis". Van
uit dit vertrekpunt heeft partij
secretaris, dT. L. Albering op het
congres in Utrecht de resultaten
van de afgelopen twee jaren ont
leed en gecritiseerd.
Juist de twee laatste jaren is 't
werk van de KVP in het bijzon
der op de toekomst gericht ge
weest. Eerste taak was daarbij 't
behartigen van de politieke vor
ming, welke straks hopenlijk haar
nut zal" afwerpen als, met 't oog
op de komende verkiezingen,
vaststelling van programs en glec-
torale arbeid de meest spectacu
laire werkzaamheid van de KVP
zal zijn.
Daarnaast is die vorming van 't
grootste belang voor het inzicht
dat de eenheid der katholieke Ne
derlanders op politiek gebied een
noodzaak is. Door de vorming
kweekt men kernen en kan er
contact gelegd worden met de
leden. Kernen dienen er te bloei
en in alle maatschappelijke groe
peringen. waarbij dr. Albering 'n
belangrijke taak weggelegd ziet
voor de intellectuelen.
Er moet dan ook gezocht wor
den naar vormen welke de bij
bepaalde intellectuelen bestaande
bezwaren om zich aan het prac-
tische politieke werk der KVP te
geven, kunnen wegnemen-
De eigen uitgaven.
Belangrijk bii de vorming zijn
ook de voorlichtingsorganen, in
casu de eigen uitgaven van de
nartij. Het Katholiek Staatkundig
Maandschrift is erin geslaagd zich
een verdiende reputatie te ver
schaffen, doch kan om financiële
redenen niet voldoende gelezen
worden; de Gemeenteraad is ge
heel gereorganiseerd en plukt
(Van een zeer bijzondere verslaggever)
ZO WAREN WIJ er dus weer, van Groningen tot
Maastricht, van Grootebroek tot Raalte, van Coe-
vorden tot Wateringen, van Sneek tot Alkmaar,
van Texel tot Ilpendam. Met meer dan twaalf
honderd, de niet-ingeschrevenen, die toch ge
komen waren, niet meegerekendIk ga niet
filosoferen over de waarde van zulk een twee
daags congres. Daar valt over te praten. Sommi
gen vinden alles, wat er in de ruim elf uur, dat
dit tweedaagse festijn geduurd heeft, gezegd is,
razend belangrijk. Anderen halen over veel din
gen hun schouders op en vinden het „maar pet".
De wijze, waarop de resoluties, dikwijls met enige
pijn, tenslotte, na bijzonder overleg in kleine
kring, tot stand komen, zou men nog eens moeten
verbeteren. Zou het niet mogelijk zijn, deze dingen
ook tevoren aan de deelnemers te doen toekomen?
Dan is beter voor-beraad dikwijls mogelijk.
Hoofdzaak blijft voor mij, dat we dit congres
hebben te zien als een wapenschouw, als een
demonstratie van kracht en van wil. Dat moet
men niet uitvlakken. En dat een slotvergadering
van Zondagmorgen toch jammer, dat dat op
Zondag moet! met meer dan twaalfhonderd
congressisten, in gezelschap van een groot deel
van het Kabinet en van vele buitenlandse gasten,
de rede van prof. Romme minutenlang toejuichte,
dat was toch, in de gegeven omstandigheden, niet
zonder buitengewone betekenis. De ministers
klapten mee. Nu (zei mijn zeer critische vriend),
hebben zij het tenslotte niet aan Romme te dan
ken, dat ze minister zijn? Daar zit wel wat in.
Maar mag je daarom niet klappen, als de kabi
netsformateur, in zijn hoedanigheid van Partij
leider, een indrukwekkende speech houdt?
Wat is Romme eigenlijk? Een „sfinx" heeft men
mij wel genoemd, zei hij. En pas vergeleek men
mij met een kat. Dat zat zo. De heer de Kadt had
in een tijdschrift geschreven, dat prof. Romme
veel geleek op de legendarische kat van Kinder
dijk, die bij een overstroming, door van de ene
kant van een wieg naar de andere te springen, dit
meubel in evenwicht hield en zo het leven van de
baby in de wieg redde. Neen, zei prof. Romme, die
vergelijking aanvaard ik niet. Ik spring niet van
links naar rechts heen en weer, om de hele bubs
bij elkaar te houden en ik vind het onaannemelijk,
om een partij met anderhalf millioen kiezers te
vergelijken met de inhoud van een wieg. „Dat
klopt niet met de opvatting, die wij van een gezond
gezin hebbenVerder behoef ik op die rede
niet in te gaan. Ik doe niet aan politiek. In consta
teer alleen, dat de katholieke parlementaire leider
zich met opvallende nadruk keerde tegen het
socialistische urgentieprogram en dat zijn rede
voor de tegenstellingen binnen de partij en
binnen het katholieke volksdeel van een ver
zoenende toon was. Wat niet weg nam, dat hij
tegen oppervlakkige critiek onvervaard stelling
nam.
Zo hier en daar kwamen de tegenstellingen van
de laatste tijd, zij het niet zo nadrukkelijk als ik
gedacht had, maar toch voelbaar, tot uiting. Zo
in de sectie, waar prof. Groeneveld de „financieel-
economische aspecten" beschouwde. U laat rechtse
klanken horen, werd er gezegd. Nee, dat doe ik
niet, zei de prof. Ik doe wat mij gevraagd is: ik
geef een deskundige kijk op de dingen. De poli
tieke mogelijkheden laat ik aan de politici over.
Men meende niettemin hier en daar, dat er verschil
was tussen wat Romme zei en wat Groeneveld
gezegd had. Waarom kunnen beiden niet gelijk
hebben? De belastingen b.v. zijn onnatuurlijk hoog.
Dat vonden ze allebei en prof. Groeneveld trok
daar zijn theoretische slotsom uit. Romme bekeek
de practijk en meende: laat men dan niet vergeten,
dat we leven en werken binnen het kader van
wereldverhoudingen en die zijn óók onnatuur
lijk
Europa, tenminste een verenigd Europa, was alles
wat de klok sloeg op dit samenzijn. De gedachte
van de Europese eenwording heeft een stóót vóór
uit gekregen in onze kringen, door dit congres.
In de sectie van prof. Schlichting, waarvoor de
belangstelling verheugend groot was, zette prof.
Beaufort O.F.M. de puntjes nog even op de i, toen
het over een paar practische dingen, o.a. het Euro
pese leger, ging. Deze Franciscaanse theoreticus
van groot gezag, is evenzeer man-van-de-practijk.
Hij is een invloedrijke figuur in de kringen van
de Verenigde Naties, van de Raad van Europa van
Straatsburg en in onze Eerste Kamer. En dat voor
een Nederlandse roomse pater! Dat zouden wij toch
maar niet hebben, als we geen eigen katholieke
partij haddenOok de moeite waard, om eens
over te denken!
Prof. Duynstee maakte het Congres mee als gast
van het partijbestuur. Ik zag hem de gehele Zater
dagavond zitten naast Mgr. Op de Coul, directeur
van het Centraal Bureau voor onderwijs en o p-
v o e d in g. Hij was dus in goed gezelschap
Maar dat was de bedoeling toch niet, naar ik later
hoorde. Met grote belangstelling aanhoorde de hoog
leraar het optreden van de zangertjes van Henk
Hogervorst, die hun reputatie ophielden en met
medewerking van een jeugdballet hun slotnummer
welverzorgd uitvoerden. Alleen al dat nummer van
de z.g. culturele omlijsting van dit congres zal de
professor overtuigd hebben, dat de Partij toch niet
zo „ongezellig en vervelend" is, als hij in een van
zijn artikelen in de „Maasbode" wei eens heeft
gemeendS.
daarvan aangename vruchten, de
Opmars voldoet qua inhoud en
opmaak steeds meer aan de te
stellen eisen doch is door de tijds
omstandigheden heel wat abon-
né's verloren juitbreiding van 't
abonnem enten tal is dringend ge
wenst, waarvoor kringbesturen
zich de komende tijd zullen in
spannen.
Een unicum in Nederland is het
Vormingsinstituut te Baarn. Wat
voor een betekenis dit instituut
voor het werk in de partij heeft,
blijkt uit de cijfers. Op 1 Augus
tus, toen 't eerste werkjaar werd
afgesloten, hadden 180Ó personen
het instituut bezocht, waren er 93
bijeenkomsten gehouden, waaron
der 26 kaderweekends en 9 spe
ciale weekends voor de "jongeren.
Belangrijk was 't instituut voorts
door de studiedagen voor wet
houders en gemeenteraadsleden,
door bijeenkomsten van onder-
wijsspecialisten, van sociologen en
woningbouwexperts.
Naast de gecentraliseerde vor
ming in Baarn blijven de regio
nale kaderdagen van veel waarde.
De vijftig bijeenkomsten welke
op die manier jaarlijks gehouden
worden, bleken een uitstekend
middel te zij nm het politiek be
sef te verrijken en de uitbouw
van de KVP te verwezenlijken.
Stelselmatig is ook het afgelo
pen jaar het oprichten van werk
groepen in de afdelingen bevor
derd, zodat er op het ogenblik 160
van zulke werkgroepen het hun
ne doen voor versterking van de
KVP. Overwogen wordt pp welke
manier de werkgroepen 'n plaats
in de partii-organisatie kunnen in
nemen, welke bevoegdheden haar
kunnen worden verstrekt en hoe
deze formeel tot uiting kunnen
komen.
Jongeren-organisatie thans
stabiel.
Na de kinderziekten van de
groeiperiode heeft de Jongeren
organisatie van de KVP thans 'n
zekere stabiliteit gekregen. Ze telt
in de achttien kringen ongeveer
3000 contribuerende leden.
Jammer genoeg erkent nog niet
elk kringtoestuur en elk afdelings
bestuur het belang van deze jon
geren-organisatie. Daarom is door
de Partijraad een commissie inge
steld ter bestudering van de po
sitie der J- O.
Een der grootste zorgen is, aüe
goede ontwikkelingen in andere
sectoren ten spijt, de partij-kas.
De KVP heeft in Nederland wel
iswaar het grootste ledental maar
door de bescheiden contrib, Heaf-
dracht is haar centrale inkomen
te laag. Uitbreiding der partij-ac
tiviteit is daardoor in vele opzich
ten niet mogelijk. Uitbreiding van
geldmiddelen is hard nodig en dr.
Albering besloot zijn verslag met
de vraag of niet snoedig maatre
gelen moeten worcTcn overwogen
om een betere financiële positie
tot een werkelijkheid te maken.
Aalsum 23 voor IJmuiden ver
wacht; Ampenan vertr. 22 v. Su-
rabaja-Semarang-Tj.Priok; Haar
lem 20 v. A'dam te Anfiagodecu-
ba; Hecuba 21 te Buenaventura;
Helena 22 v. Curagao-Ptacardon;
Loppersum p. 22 Finesterre;
Parkhaven 23 v. Wabana voor de
Tyne verw.; Sibajak 22 te Port
Said; Tosari p. 22 OuessantZui
derkruis p. 22 Minikoy; Duiven-
dijk 20 v. R'dam te Vancouver;
Leerdam 20 v. New York-R'dam;
Noordam 20 v. New York-R'dam;
Volendam 22 v. Quebec te R'dam;
Weltevreden 20 te Tj. Priok;
Willem Ruys 21 v. Singapore;
Stad Alkmaar 22 v. Vlaardingen
te New Orleans; Stentor 20 v
Willemstad-Ciudadtrujillo; Tabi-
<m 21 v. Surabaja-Semarang;
Teiresias 22 v. Surabaja te Ma
kassar; Ternate p. 21 Perim-
Djeddah.
BONDS PLOEG TEGEN
FINLAND
Weinig nieuwe gezichten
De Nederlandse ploeg, welke
Woensdagavond 31 October in het
Olympisch Stadion te Amsterdam
bij kunstlicht tegen het Finse elf-
,zspelen is als volgt samen
gesteld:
doel: Saris (B.V.V.);
achter: de Jong (A.D.O.) en
Schijvenaar (E.D.O.);
Kuneman (H.B.S.), van der Weerd
(Wagenxngen), Clavan (A.D.O.)
en van Overbeek (B.V.V.).
Reserves: Van Raalte (Blauw
wit), Mesman (Blauw Wit),
Groothuis (Enschedese Boys) en
Joop Heyster (Hermes-D.V.S.).
FEUILLETON
50. Verder
naar de horizon lagen de dja-
goengvelden in volkomen rust.
„Er is niets vrediger dan dit
Javaanse landschap", peinsde ze
hardop. „Hier kan men de oor
logszuchtige buitenwereld hele
maal vergeten".
Maar de oorlogszuchtige bui
tenwereld vergat dit vredige
landschap niet. want twee dagen
later werd het programma van
radio Batavia onderbroken voor
eer* extra nieuwsbericht. Evenals
op de tiende Mei van het vorig
jaar klonk plotseling het oude
Wilhelmus. Nederlands-Indië be
vond zich in oorlog met Japan.
HOOFDSTUK VIII
Op die opwindende December
dag. waarop Nederland besloot
om Amerika en Engeland met
onpolitieke trouw te steunen in
hun strijd tegen het Japanse
verraad, werd Oemar overge
bracht naar de strafgevangenis.
Van de jongste gebeurtenissen
wist hij niets. Opgesloten in eer*
kleine cel, afgesloten van de
buitenwereld en uitgesloten van
elk contact met medegevange
nen, bracht hij ziin lange nutte
loze dagen door. De bewakers,
die 's morgens de celdeur open
den voor de privaatemmer met
de waterkruik en die driemaal
per dag door de schaftkleo zijn
voedsel aanreikten, mochten niet
met hem spreken.
Zo zag hij de' verbeten lucht
gevechten niet waarbij jonge
Nederlandse piloten in te wei
nig en te oude toestellen de
Japanse luchtverkenning tracht
ten te verhinderen. Hii wist
niets van de dappere tegenstand
der Nederlandse en Indonesische
soldaten, die strijden moesten
tegen de beter bewapende Ja
panse landingstroepen. Hii hoor
de niet de trotse woorden van
schout-bii-nacht Doorman, wiens
Hollandse zeemanseer bii onze
geallieerden een, te snel ver
geter», ontroering bracht, toen
hij in de Javazee zijn vloot, ziin
jongens en ziin leven offerde om
Australië van een Japanse inva
sie te redden: .Ik val aan, volg
miï
Hii wist niets van de heldhaf
tige trouw van de Nederlandse
beambten der petroleumonder-
nemingen op Borneo, Sumatra
en Java, de onder het vuur van
de Japanse valschermjagers de
kostbare installaties vernietig
den en de olietanks in brand
staken. Zij vernietigden hun
levenswerk, liever dan er onder
viiandeldijke bezetting de vruch
ten van te plukken.
Overal in Nederlands-Indië,
van Sabang tot Merauke. stre
den Nederlanders en Indonesiërs
tegen een overmachtige vijand,
maar Oemar, in ziin stille cei
met de zwijgende bewakers,
wist het niet. Wel voelde h;;
een sfeer van opwinding, die
zwaarder werd naarmate de on
afwendbare beslissing naderde.
Hij giste naar de oorzaak, hoop
te op een revolutie en een eigen
nationalistische regering, die
hem uit de gevangenis zou be-
vriiden. Pas toen de Japanse in
vasie-vloot ziin gele legers over
het bloeiende Java uitspuwde
en de dunne gelederen der ver
dedigers werden teruggedrongen
en ingesloten, hoorde Oemar
van een voorzichtige bewaker de
waarheid. ,Over een paar dagen
zullen de Japanners hier zijn.
Dan komt u vrij, want omdat u
een viiand bent van de Neder
landers, bent u hun vriend."
Van dat standpunt had Oemar
de toestand nog niet bekeken.
Hij hield niet van de Japanners.
Hii vertrouwde hun altüd glim
lachende zelfvernedering niet.
omdat zij achter hun zoetelijke
kruiperigheid als modelbedien
den het wreedste sadisme als
machthebbende parvenuen ver
moedde.
Hij had gestreden om zijn
volk vrij te maken. Wanneer de
regering van Nederlanders werd
opgevolgd door een bestuur van
Japanners, zou de strijd van het
Indonesische volk niet verande
ren.
Maar voor hem zelf was het
goed nieuws geweest. Hii was
een politieke gevangene en de
Japanners zouden hem wel vrij
laten.
Eerder dan hii had verwacht,
ging Oemars wens in vervulling.
De volgende morgen hoorde hii
ongewone drukte in het. gebouw,
schreeuwende commando's er»
dichtslaande deuren, nu en dan
een doordringende gil. gevolgd
door bulderend lachen. Met zijn
oor tegen de deur gedrukt, luis
terde hii toe. In de andere vleu
gel werden alle celdeuren één
voor een geopend. Hii hoorde de
sloten knarsen, maar in de mees
te gevallen klonk daarna niet
meer de doffe dreun van het
dichtslaan. Bijna alle cellen ble
ven dus open. Dat betekende
dat ze leeg bleven-
Het duurde ruim een uur.
voor het ongewone leven de
yleugel, waarin ziin cel lag had
bereikt. Toen hoorde hii een
vreemde commandostem in ge
broken Maleis teger» de bewaker
schreeuwen: .Vooruit! De cellen
open. Schiet op! Kura-kura!"
Naast het geschreeuw bii het
openen van elke cel klonk zan
gerig de zachte stem van een
inlandse klerk, die oplas waar
voor de gevangenen waren in
gesloten. „Nummer zeven en
tachtig, een Javaan. Heeft een
riiwiel gestolen."
De ruwe schreeuwstem bul
derde verontwaardigd: „Die fiets
zal wel van een Blanda ziin ge
weest. Daar had deze recht op.
Vrij laten!"
De volgende deur werd ge
opend.
„Nummer viif en tachtig, een
Madoerees. Mishandeling van
een politieagent!"
(Wordt vervolgd
VOOR DE EER£
de Haarlemse C
er tweemaal de
geleiden en kei
een orkestconce:
aan misschien -
concert vooral
eerste van een
Gulden Vlies ii
langer gevestigc
bevat ook het
Hoorn, waarove
Het resultaat dc
tekenen van h'
de zozeer geslc
Overlegd word
met Middenmeer,
geleden al eens
gegeven. Misschi
Wieringermeer e
krijgen. Alkmaar
en waarschijnlijk
Als uit dit all
bliiken. dan is hi
gewesten is de
maar een vaag
instituut dat vooi
gaat, maar een
tuurfactor met al
ter belangstellim
Ben:
Het orkest hee
ook. Zijn 56 mi
juist weer een
maanden achter
het voortbestaan
aan een dunne
hangen.
Geografisch li
domein tussen d
gebouw- en Resic
klemd. In het gre
cn bezuinigingsp
aan de orde is
de H.O.V. voort
dwijnen, nadat
oogde Haags-Roti
combinatie van c
raakt. Het is zov
gekomen, maar z
er nog allenmns'
jaar zal de zaak
bekeken. Vanda.
Haarlem momen
bijzet, om de H
gunstig mogelijkt
noeuvreren.
Dit is een zaak
Holland boven
kanaal aangaat.
H.O.V. zou ook i
langrijke culturel
tekenen, niet al
maar, Den Hele
wijde omgeving,
voor Zaandam,
vorig seizoen dr
voor Beverwijk,
werd geconcertee.
dat zonder H.O.
passie-uitvoeringf
schrijven.
Wie de balans
seizoen 1950'51
concerten in Ha
genoemde gemee
dien in Amsteri
daal. Aalsmeer,
den, Heemdted
Noordwijk, Kat\
IJmuiden en Re
Daarbii bevo®
geleidingen die i
het orkest on
manier onderstr
met in totaal ron
leden engageren
geld voor de
grotere werken,
niet meer moge'
Honderdduizen
ben het vorig st
beluisterd, en v
heel wat meer:
HO.V. zelfs op l
gelijk.
Uit al die er] ff
vendige activitei
Maar er ziin o<
Op een totale
rond f 300.000 d<
meer dan een t
de salarissen ei
van de orkestled
Haarlem subsidie
waartegenover di
tien winter- e
volksconcerten
Het Provinciaal
f 15.000,— ter»
gemeente Alkma
in de exploitatie
certen bijdraag
met f 2500,
voor vier op
Heemstede f 51
wijk f 1250,
Sedert de bevi
ter iaarliiks ee
f 10.000 oneedek
tenslotte een tf
een halve to
voelde zweven
wegend zwaard
het overleg over
van het orkest.
Dat was een
Maar wie nu
kijkt, moet wel
door de energn
tenheid waarmef
haar bestaan bl
wust van de cv
zjj te vervuiler
vele zijden ged
sympathie die, g
Comité tot inst:
het orkest, in
munt heeft aan
basis van dit i
Stevigen.
Een Stichting
de H.O.V." wei
door jaarlijkse
ploitatie blijver
maken, en teg
bestaande tekort
zeer groot deel
heeft het orkest
tie van Toon "V
tieke dieptepunt
kele jaren geled
was aangeland,
gelaten en opnie
lifke muzikale to
