Churchill opnieuw premier en
minister van landsverdediging
Soedan wendt zich
totdeV.N.
Bedekte dreiging met
een werkstaking
Vijand verloor meer
danl,4millioen man
Janus Kuiper, redder van vierhonderd
mensenlevens, overleden
DAGBLAD VOOR ALKMAAR veilig. (Vondel)
Churchill opnieuw
aan het roer
De overwinning der Britse Conservatieven
Wereldopinie: Verbetering
der internationale politiek
Fel protest
tegen Praag
De strijd op Korea
Voorstel
aan Israël
Oplossing van
het oliegeschil?
Een voortreffelijk Nederlander
ging heen
EN OMGEVING
nHd
Liberalen doen
niet mee
Britten sterker
dan ooit
Deens schip op
Noordzee gezonken
Geen contract
Artsen contra
ziekenfondsen
Nederlander
op Bali vermoord
Vliegtuigramp
in Guatemala
Geen huur- en
renteverhoging
Voorz. N.V.V. op demonstratief congres
Besprekingen gaan
langzaam vooruit
FELLE BRAND
in de hoofdstad
Naast Dorus Rijkers
de grootste zeeridder
Nieuw
Abonnementsprijs f 5,30 per kwartaal, f 1.77
per mnd., inclusief incasso. Advertentie-tarief
per editie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50;
in alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank
Noordhollands Daqhlad
HET FEIT
VAN HEDEN
Pagina 1
Maandag 29 October 1951 a 46e Jaargang No. 12310
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
DE H. VADER OVER
DE KERKVERVOLGING
VATICAANSTAD, 28 October
(KNP). Op de 33e verjaardag
van de Tsjechische Republiek
heeft Z.H. de Paus in een ency
cliek, gericht aan de bisschoppen,
priesters en gelovigen van Tsje-
cho-Slowakije, uitdrukking gege
ven aan Zijn bezorgdheid over
de kerkvervolging in dit land.
Paus Pius XII verklaart in dit
vaderlijk schrijven, dat de gods
dienst in Tsjecho-Slowakije doel
bewust wordt uitgeroeid. Het ge
zin, de school en alle gemeen-
schapsgroepen worden systema
tisch van de godsdienst losge
scheurd. Bisschoppen en priesters
worden beschouwd als staats
vijanden. JDe Tsjechoslowaakse
regering doet dit alles onder het
valse voorwendsel de eenheid der
natie te willen bevorderen. In
feite echter streeft diezelfde re-
fering naar de vernietiging van
e godsdienst. Zij gaat zelfs zo
ver de Paus een persoonlijke
vijand van de Tsjechoslowaakse
staat te noemen.
De Kerk, zo vervolgt de H.
Vader, heeft in Tsjecho-Slowakije
dikwijls tijden gekend van ver
drukking en vervolging. Ook in
deze tijd zijn de katholieken van
Tsjecho-Slowakije geroepen tot
het martelaarschap.
De H. Vader houdt hun dan
het voorbeeld van de nationale
heiligen van Tsjecho-Slowakije
voor: de H.H. Cyrillus en Metho
dius, de H.H. Adelbetr, Nepomuk,
Wenceslaus, Ludmilla e.a.
Het lijden, dat thans in Tsje
cho-Slowakije wordt ondergaan,
zal door God worden omgezet in
stromen van genaden, die moed
en kracht zullen geven aan de
vervolgde gelovigen. In het slot
van de encycliek verleent de H.
Winston Churchill heeft Koning George Zaterdagavond reeds
een lijst van nieuwe ministers voorgelegd, die in de komende
dagen nog zal worden aangevuld. De voornaamste posten zijn
reeds nu vervuld. De nieuwe ministers zijn, in verband met de
critieke toestand op buitenlands en economisch terrein, direct
in functie getreden. Winston Churchill is premier en beheert
tevens het kabinet van landsverdediging. Anthony Eden zetelt
aan buitenlandse zaken. Hij zal tevens vice-premier zijn en
leider van de conservatieve fractie in het Lagerhuis.
Richard Butler beheert finan
ciën, lord Ismay de betrekkingen
met 't Gemenebest, Oliver Lyt-
telton, koloniën, sir Fyffe binnen
landse zaken, sir Monckton, ar-
beidsaangelegenheden, lord Wool-
ton levensmiddelen en landbouw
zaken, de markies van Salisbury
is benoemd tot geheimzegelbe
waarder en leider van de Hoger-
huisfractie.
De liberale leider, Clement Da-
vies, heeft een post in de nieuwe
regering van de hand gewezen. De
liberalen hebben de zetelmeerder
heid van de conservatieven te
weinig geacht en zullen een poli
tiek steunen, die steunt op het
welzijn van het gehele Britse volk
en niet speciaal een conservatie
ve politiek. Een zelfde houding
hebben zij aangenomen tegen het
labourbewind van Attlee.
Het regeringsprogramma.
Volgens kringen, die in nauw
contact staan met premier Chur
chill, heeft de conservatieve lei
der besloten, dat de geschillen
met Perzië en Egypte als voor
rangskwesties behandeld moeten
worden.
Men gelooft, dat hij waarschijn
lijk:
Maatregelen zal nemen om bei
de crises op te lossen;
Een spoedige bijeenkomst zal
trachten te hebben met president
Truman om het geheel der Brits-
Amerikaanse problemen te be
spreken;
Het initiatief zal nemen om een
bijeenkomst van de „Grote Drie"
(Truman, Churchill, Stalin) te
houden, waarop de internationale
toestand, factoren die de huidige
spanning veroorzaken en midde
len, waardoor een algemeen,
vreedzaam herstel kan worden
bespoedigd, zouden worden be
sproken.
Vader aan alle katholieken van-
Tsjecho-Slowakije Zijn bijzon-1 Men gelooft tevens, dat Chur-
dere Apostolische Zegen. chill's gezag bij internationale be-
De wetgevende vergadering van
de Soedan heeft met grote meer
derheid 'n resolutie aangenomen,
waarin de door Egypte voorge
stelde grondwet voor de Soedan
van de hand wordt gewezen.
Voorts wordt gezegd, dat de Soe
dan het recht heeft zijn onafhan
kelijkheid te bewaren en een
eigen regering te hebben.
De resolutie zal naar de secre
taris-generaal der V.N., Trygve
Lie, Egypte en Engeland worden
gezonden.
De Egyptische regering heeft
Zaterdag' de Britse ambassadeur
te Cairo, sir Ralph Stevenson,
officieel meegedeeld, dat het
Brits-Egyptisch verdrag van 1936
en de overeenkomst betreffende
het gezamenlijk bestuur over de
Soedan „van nu af aan hebben
opgehouden van kracht te zijn,".
Volgens de nota is hiermee de aan
Engeland gegeven toestemming
om troepen in de Kanaalzone te
hebben ingetrokken. Voorts moet
de Britse inmenging in de aan
gelegenheden van de Soedan ein
digen, aldus de Egyptische nota.
150 Britse deskundigen in Egyp
tische regeringsdienst zijn ont
slagen.
De bevelhebber van de Brit
se troepen in de Kanaalzone, lui
tenant-generaal sir George Ers-
kine, heeft Zaterdag op een pers
conferentie in Ismalia verklaard:
„Wij zijn in de kanaalzone sterker
dan ooit. Wij zien ons weliswaar
geplaatst tegenover moeilijkheden
maar wij zullen deze overwinnen.
Ik ben verheugd, dat wij niet op
grote schaal met de Egyptische
1 troepen in contact zijn gekomen
en ik hoop, dat dit zo zal blij
ven."
Mohammedaanse guerilla
tegen Britten?
Het "was Zaterdag een rustige
dag in de kanaalzone.
Volgens de Britse inlichtingen
dienst bereidt de „Mohamme
daanse Broederschap" echter een
guerilla voor tegen de Britse
troepen.
Een Egyptische legerafdeling
met, naar verluidt, ongeveer 16
Shermantanks, bevindt zich nog
steeds enige kilometers buiten
Cairo, op weg naar Suez.
BEMANNING GERED
Het Deense schip „Vikingbank",
een vissersvaartuig is Zaterdag
op de Noordzee gezonken. De Ne
derlandse reddingboot „Branda-
ris" voer uit, omdat om hulp was
gevraagd en het schip op dat
ogenblik water maakte. Bij aan
komst bleek de bemanning aan
boord van het s.s. „Fort Grant"
te zijn opgenomen en zich in
goede welstand te bevinden.
RECENT VAN TJIAMIS
ONTVOERD
BANDUNG De regent van
Tjiamis, Mas Abdul Kohar Abdul
Rivai, die tot voor kort Pati van
Cheribon was, is Vrijdagavond te
Tiilimus in het Cheribonse, waar
hij was om zijn gezin af te halen
voor vertrek naar de nieuwe
standplaats door onbekenden ont
voerd. Het gezin en de eigendom
men van de Regent bleven ge
spaard.
sprekingen groter zou zijn, indien
hij daaraan zou deelnemen, na
dat hij Engeland's eigen proble
men met betrekking tot Perzië
en Egypte heeft opgelost.
Reacties in de wereldpers.
De reacties in de wereldpers ko
men ongeveer overeen. Algemeen
is men van mening, dat Churchill
zulk een groot gezag heeft op in
ternationaal terrein, dat een ver
betering in de betrekking tussen
de grote mogendheden is te ver
wachten en speciaal t. a. v. de
controverse tussen Oost en West.
De Sovjetdelegatie bij de V. N.
heeft te kennen gegeven, dat de
overwinnng van de conservatie
ven in Engeland een aanmoedi
ging zal zijn voor het Kremlin om
op korte termijn een bijeenkomst
van de ministers der Grote Vier
voor te stellen.
Churchill naar Washington.
Richard Casey, minister van
buitenlandse zaken van Australië
heeft te kennen gegeven, dat de
nieuwe regering zeker zou bij
dragen tot een verbetering tus
sen de betrekkingen van de V.S.
en Engeland en vermoedelijk van
VAN KONINKLIJKE SHELL
MET PERZIë
Naar aanleiding van berichten
in Engelse bladen, als zou de ko
ninklijke of de Royal Dutch
Shell groep gemengd zijn in
het geschil EngelandPerzië en
wel in dien zin, dat zij bij con
tract met de Perzische regering
de exploitatie van de Perzische
olie zou overnemen, vernemen
wij van zeer bevoegde zijde, dat
noch de koninklijke, noch de
Royal Dutch Shell-groep ter zake
door welke instantie ook is bena
derd.
De landelijke huisartsenvereni
ging heeft in een vergadering te
Utrecht het voorstel van de ge
zamenlijke ziekenfondsen, inzake
de honorering voor behandeling
van ouden van dagen, die inge
volge uitbreiding van de wet
thans zijn opgenomen onder de
verplicht verzekerden, verwor
pen. Aan het bestuur werd de op
dracht verstrekt de onderhande
lingen met de betrokken commis
sie voort te zetten.
de gehele internationale situatie.
Politieke waarnemers zijn van
oordeel,dat Churchill binnenkort
een reis naar Wv shington zal on
dernemen.
Labour tegen coalitie
regering.
Labourpolitici hebben te ken
nen gegeven tegenstanders te zijn
van een eventuele coalitierege
ring. Zij zijn van oordeel, dat
Churchill toch om een coalitie
regering over enige tijd zal vra
gen, wanneer hij de volledige
draagwijdte van de problemen
kent. Het Engels vakverbond
heeft zich beraden welk stand
punt in te nemen tegen de nieu
we regering.
DJAKARTA 28 Oct. (Aneta)
Te Denpasar op Bali is Zaterdag
jl. in een winkel nabij Sanoer de
Nederlander Ten Brink vermoord.
Bij de moordaanslag was een
tweede Nederlander aanwezig, nl.
de heer Coopman, die gewond
werd. De heer Ten Brink was
agent van de N.V. Esser.
26 DODEN
GUATEMALA 28 Oct. (Reu
ter) 26 Personen zijn om het
leven gekomen, doordat een
vliegtuig van Ciudad Floris in
Noord-West-Guatemala veronge
lukte. Er waren twee overleven
den. Het toestel vervoerde leden
van een vooraanstaand orkest.
WINKELS DICHT OP
1 NOVEMBER!
De Nederlandse Katholieke
Middenstandsbond en de Neder
landse Katholieke Bond van
Handels-, Kantoor- en Winkel
bedienden hebben gezamenlijk
het verzoek gericht tot de Ka
tholieke ondernemers in de mid
dengroot- en kleinbedrijven, in
dien dit enigszins mogelijk is,
hun zaak on 1 November, het
feest van Allerheiligen, te slui
ten, om deze dag als Zondag te
kunnen vieren. Het publiek
wordt verzocht bij het doen van
inkopen en bestellingen daar
mede rekening te houden.
ALDUS MINISTER IN 'T VELD
Minister In 't Veld heeft te
Havelte verklaard op een bijeen
komst van Drentse burgemeesters
dat het huurpeil en de rentevoet
voor bouwleningen beide onver
anderd blijven.
Handhaving van het huurpeil
achtte det minister nodig, omdat
hij verlaging van de bouwkosten
voorzag. Renteverhoging met een
half procent zou betekenen een
huurverhoging van een arbeiders
woning met ongeveer f 1.per
week.
5000 leden van het kader van
het N.V.V. zijn Zaterdag in
Utrecht bijeen geweest op een
demonstratief congres. Op dit
congres werd een resolutie aan
genomen, waarin uitdrukking
wordt gegeven aan het verlangen
er bij de regering op aan te
dringen, dat zij de noodzakelijke
krachtsinspanning en de sociaal-
rechtvaardige lastenverdeling lei
ding zal geven door middel van:
de bouw van tenminste 50.000
woningen per jaar, waarvan zo
veel mogelijk woningwetwonin
gen, de investeringen in de parti
culiere sector aan een recht
streekse controle te onderwerpen,
om zodoende de noodzakelijke en
toegezegde 25 pet. te bewerkstel
ligen als, beperking. Verder wordt
gezegd de in Maart 1951 toege
paste verlaging van het levens
peil der loontrekkenden tot ma
ximaal 5 pet. te beperken, door
verdergaande stijging van de kos
ten van levensonderhoud door
prijs- en subsidiemaatregelen te
gen te gaan, of de geldlonen aan
eventuele prijsstijgingen aan te
passen. Gepleit wordt in de reso
lutie voor snelle verhoging der
productie en het invoeren van de
Werkloosheidswet in het voorjaar
van 1952, een wetsvoorstel inzake
de definitieve regeling van de
oudedagsvoorziening, een alle
werknemers omvattend systeem
van bezitspreiding en een even
wichtige industrialisatiepolitiek.
Tevens wordt er op aangedron
gen bij de beide Kamers der
Staten-Generaal aan het boven-
Tijdens Prins Bernhard's onofficiële bezoek aan rpilitaire
instellingen in de Verenigde Staten is in de Nederlandse
Ambassade te Washington te zijner ere een receptie gegeven.
Prins Bernhard zal na een bezoek aan New York Woensdag
per vliegtuig naar Nedreland terugkeren. In de Nederlandse
Ambassade te Washington, v.l.n.r. kolonel A. L. van de
Berge, militair attaché aan de Nederlandse Ambassade, luit.
A. F. Eibers, adjudant van de Prins en ZKH Prins Bernhard.
staande uitvoering te geven, o.m.
door aanneming van de wet toe
zicht credietwezen.
De voorzitter van het N.V.V.
zeide o.m. te wensen een mede
zeggenschap op voet van pariteit
in de besturen van bedrijfs- en
productschappen en een beper
king van de consumptie tot 5 pet.
Zou de regering dit niet willen,
noch de werkgevers, dan zullen
wij stelling moeten nemen. „Niet
elke afwijzing van onze wensen
zal leiden tot staking", aldus de
heer Oosterhuis.
Veel schot zit er nog niet in de
besprekingen tussen de Noorde
lijken en de vertegenwoordigers
van generaal Ridgway over de
wapenstilstandsovereenkomst.
Na veel dralen is men Zater
dag niet veel wijzer geworden,
aldus meldde Reuter gisteravond
uit Tokio. De bedoeling is om een
zgn. contactlinie vast te stellen.
Hiermede zou men klaar zijn, op
enkele bijzonderheden na. Maar
daar zitten juist de moeilijkheden.
Vandaag worden de conferenties
voortgezet.
Een met waterstof gevulde bal
lon, die het neutrale gebied te
Panmoendjon afbakende, is Zon
dag ongeveer een meter boven de
grond ontplo ft 14 Technici der.
Verbondenen liepen brandwonden
op. De ernstige gewonden wer
den door twee helicopteres naar
een ziekenhuis gebracht; de an-
Een buitengewoon felle brand
brak Zaterdagavond uit in een
van de gebouwen van de Hol
landse Stoombootmaatschappij
aan de Oostelijke Handelskade in
Amsterdam. De brand ontstond
op de zolder van het pand waar
het oud-archief was onderge
bracht. Zolder en vliering van
het ongeveer 30 m. lange pand
brandden geheel uit. De muren
dropen van het bluswater. Ijlings
werden archiefstukken gered,
maar het merendeel ging ver
loren.
De brandweer bestreed met
negen stralen de vuurzee en kreeg
daarbij de hulp van het be
faamde waterkanon van Jason.
Dank zij een brandmuur kon het
vuur niet overslaan naar andere
panden. Twee brandwachten
werden door de rook bedwelmd
en moesten met zuurstofappara
ten van de G.G.D. worden bij
gebracht. De oorzaak is niet be
kend, verzekering dekt de schade,
die gering is, zoals werd mede
gedeeld van de zijde der maat
schappij.
I deren worden door vier helicop
teres naar de basis teruggebracht.
Volgens een schatting van de
Amerikaanse militaire autoritei
ten bedragen de verliezen der
Noordelijken in Korea tot 19 Oc
tober 1.414.635 man.
De Amerikaanse verliezen be
droegen 92.997 man aan doden,
gevangenen, gewonden of vermis
ten.
Amerikaanse en Australische
straalvliegtuigen hebben de afge
lopen zeven dagen 49 straalvlieg
tuigen van de tegenstander ver
nield, vermoedelijk vernield of
zwaar beschadigd, aldus een be
kendmaking van het hoofdkwar
tier van de luchtmacht in het
Verre Oosten. De verdeling was
als volgt: 14 vernield, 6 vermoe
delijk vernield en 29 zwaar be
schadigd.
PACT VOOR MIDDEN-OOSTEN
TEL AVIV. 28 Oct. (Reuter). -
Volgens kringen, die in nauw
contact staan met het ministerie
van buitenlandse zaken van Is
raël hebben de diplomatieke ver
tegenwoordigers van Engeland en
de V.S., Frankrijk en Turkije op
het ministerie gelijkluidende no
ta's overhandigd, waarin aan Is
rael voorstellen worden gevraagd
voor de plannen voor een defen
sie-organisatie van het Midden-
Oosten.
NEW YORK, 28 Oct. (Reuter).
Een Zaterdag te New York aan
gekomen Perzische oliedeskundi-
ge, die door premier dr. Mossa-
deq is opgeroepen, verklaarde bij
aankomst dat zijn reis mogelijk
een kans betekent op regeling van
het oliegeschil tussen Perzië en
Engeland. De deskundige is Kazem
Hassibi, onder-minister van finan
ciën.
Hassibi verklaarde, dat Perzië
de olievelden volledig kan ex
ploiteren Er zou echter slechts 30
procent van de vroegere capaci
teit door de Perzen geraffineerd
kunnen worden.
Hij deelde mee nog dezelfde
dag naar Washington te zullen
doorreizen.
DE LAATSTE persoonlijke schakel, die Nieuwediep ten nauwste
verbond met het roemrijk verleden van Dorus Rijkers'
dagen, tijdens welke de nu legendarische namen van jaap Been,
Hannes Ewald, Piet Bontes, „Tabbie", ,,De Gorrel" en „De Gul"
en zovele andere nog, hoog correleerden met de begrippen:
edelmoedigheid, onverschrokken heldenmoed en krachtdadige
arbeidzaamheid, is nu verbroken, janus Kuiper, de stoere
vijf en negentig-jarige is gestorven! Dit wél verwachte, maar
toch nog zo plotselinge bericht, wordt door Nieuwediep, het
schiereiland Noord-Holland, ja heel Nederland, met spijtige
verrassing ontvangen. Want wie kent niet de naam van Adrianus
Ijsbrand Kuiper, welke in onze zeevarende natie zoveel weer
klank heeft gevonden, omdat de roemrijke naam verbonden was
aan de man, die honderden schipbreukelingen uit de klauwen
van de dood heeft gered?
„Janus is dood".
Op het horen van deze woorden
gaat een werveling van gedachten
en herinneringen door de breinen
van hen, die hem gekend hebben,
vooral ook in de kringen van de
visserlui en de redders van thans,
van wier voorlopers Janus een
der voornaamsten was.
De laatste jaren bracht Janus
door in zijn huis aan de Van
Speykstraat 22, onder de zorgen
van zijn dochter Janny. Hoe speet
het hem, die oneindige zee te moe
ten ruilen tegen de enge begrensd
heid van een stille kamer. Maar
Janus kon niet meer. Gelijk een
zwak kaarsvlammetje allengs
flauwer wordt, tenslotte uitdooft
en het licht ervan verdwijnt, zo
ontvlood het leven dit schier on
verwoestbare lichaam, hedenmor
gen om half zeven.
„Arma virumque cano...." Al
dus is de aanhef van de Romeinse
dichter Vergilius' beroemde epos
„De Aenëis": „Ik bezing de wa
penfeiten van de man, die het
eerst van de kusten van Troie,
naar Italië, naar de kust van La-
vinia kwam, en die veel en ruste
lons heeft rondgezworven op de
zee....". Zo zou ook een epos te
dichten zijn op de heldenfeiten
van deze mensenredder, die op 11
Mei 1856, als zoon van Jan Kui
per en Neeltje Huisman, in de Ar
tilleriestraat in Oud Den Helder
geboren werd. Zijn vader was ver
dronken tijdens een van zijn vele
reddingspogingen, en toen Janus
13 jaar oud was, kreeg hij Dorus
Rijkers als stiefvader. In zijn
jeugd speelde hij op de dijk, aan
het strand, met zijn makkers. La
ter, toen hij de school verlaten
had, werd hij melkventer, en nog
later scheepslosser. Op 17 jarige
leeftijd mocht hij zich eindelijk
geven aan het stiel van zijn vade
ren: vissen, vletteren, de netten
onderhouden, venten met vis, jut
ten enschepelingen, die in
nood verkeerden, redden. Dat was
in enkele woorden heel Janus' be
staan, vijftig jaar lang, een halve
eeuw, een tijd, waarover men
boekdelen zou kunnen volschrij
ven.
Janus huwde met Leentje Deus,
toen hij 18 was. Hij zorgde
goed voor zijn kinderen! En, voor
wie niet? Alles had hij voor ande
ren over. Zijn vele vrienden noe-
Talloze medailles sierden
zijn borst
men hem nu „een goeie kerel"
van wie zij veel kameraadschappe-
iijkheid ondervonden. Als je bij
hem thuis kwam, dan klonk het
altijd: „Moet je 'n „vissie?" of
„Geef 'm een borrel en een sigaar"
of „Heb je niks te eten voor 'm,
Leentje?"
Janus was nog jong toen hij al
waterklerk was bij de fa. Zeer-
mühlen. In deze functie, welke
Janus lang bekleedde, ging het er
maar om, het eerst aan boord te
zijn van schepen, die kort onder de
kust kwamen. En Janus was altijd
de eerste, ondanks dat hij er niets
aan verdiende. Of hij moest van
de scheepskapiteins een fooi ont
vangen. Later leverde hij voor de
fa. Duinker en Goedkoop te Am
sterdam, voedsel en kolen aan in
klarende schepen voor f 2.50 in
de week.
Zo werd het vertrouwen dat de
heren in Janus stelde maar ma
gertjes beloond, maar ze konden
op Janus rekenen. En daar deden
zij hun voordeel mee!
Dag en nacht was Janus op zee
of op de Dijk. En hij werd een
mensenredder, de grootste, ncLast
(Vervolg op pag. 7)
I
