De VLIEGENDE HOLLANDER
vaart weer naar Australië
Ameland's Sundeklazen vierden
het heerlijk avondje
Oude banden door K.L.M. hersteld
De f inancieel-economische
betrekkingen met Indonesië
Het nut van
Beroepskeu
Katholieke
ze-Bureaux
BANDJIR
OVER JAVA
Nederlanders bezeilden
het eerst dit „Zuidland
RADIO
Groteske gestalten spookten
gnorrend door de storm
Het gaat om levensgeluk!
Tasman, geboortig
van Lutjegast
KIESPIJN!
Leo Pagano vraagt
rehabilitatie
Djakarta accoord met nieuw plan
door Leo Broeksmit
VRIJDAG 7 DECEMBER 1951
PAGINA 5
Na de opening van de lijn naar Tokio, stelt de K.L.M. 7 December wederom een nieuwe lucht-
dienst in en wel tussen Amsterdam en Sydney in Australië. Deze nieuwe luchtverbinding, de
langste welke de K.L.M. zal exploiteren, heeit een lengte van meer dan 20.000 km. en volgt
de route via München, Cairo, Bagdad, Karachi, Bangkok, Manilla, Biak op Nieuw Guinea en
Port Darwin. Op de thuisroute zal Frankfurt in plaats van München worden aangedaan. De reis-
duur bedraagt pLm. 67 uren. Op de thuisreis is deze iets langer, aangezien dan te Bangkok
zal worden overnacht.
De opening van deze nieuwe K.L.M.-dienst, welke één maal
per week zal worden uitgevoerd, roept herinneringen op aan
het grootse en roemrijke verleden van Nederland als zeevaren
de natie. Want waren het niet Nederlanders, die in de Gouden
Eeuw van him geschiedenis alle wereldzeeën bevoeren en
aldus het jongste werelddeel ontdekten? Reeds in 1605 was de
schipper Willem lanszoon met zijn pinas „Duifken" in de Golf
van Carpentaria geweest, maar de eerste kennismaking met
de Australische inwoners was dermate onaangenaam, dat hij
besloot bij Kaap Keer Weer op het schiereiland York, naar Java
terug te zeilen.
ge loods en navigator de opdracht
plannen op te zetten voor een
ontdekkingstocht door het zuide
lijk halfrond. Met deze scherpzin
nige navigator begaf Abel Tas
man zich in Augustus 1642 met
de schepen „Heemskerck" en
„Zeehaen" öp weg naar Mauritius
en vandaar werd koers gezet naar
het oosten. Op 24 November werd
het eiland Tasmanië, door Tas
man Anthonio van Diemenslandt
genoemd, ontdekt en voor de helft
omzeild. De westenwind dreef hen
af naar Nieuw Zeeland, toen Stae-
te Landt genoemd en van daar
werd koers gezet naar het noor
den waar de Fidji-eilanden, de
nieuwe Hebriden en de Salomons
eilanden werden ontdekt. Om de
noordpunt van Nieuw Guinea
keerde Tasman naar Java terug.
Het was Juni 1643.
De eer Australië ontdekt en
verkend te hebben, komt toe aan
de bekwame en ervaren Neder
landse zeeman Abel Janszoon
Tasman, die omstreeks 1603 te
Lutjegast in de Nederlandse pro
vincie Groningen geboren is. Toch
zijn er verschillende Nederlandse
zeelieden voor hem geweest, die
op hun reizen tussen Nederland
en Java op de Australische kus
ten zijn gestoten. Hun namen of
die van hun schepen zijn ver
eeuwigd in de Australische geo
grafie. Dirk Hartog-eiland. de
Houtmanklippen, de Nuyts-archi-
pel, Kaap Leeuwin, Arnhemsland
zijn eeuwigdurende herinnerin
gen aan deze toevallige en opper
vlakkige kennismaking, want tot
een ernstige poging om het nieu
we land te verkennen kwam het
niet.
De eerste grote, ernstig opge
zette poging om iets naders van
het grote vrijwel onbekende
Zuidland, zoals Australië in de
17e eeuw werd genoemd, te we
ten te komen, werd ondernomen
door de gouverneur-generaal van
Oost-Indië, Anthonio van Die-
men. In 1641 gaf hij aan Frans
Jacobszoon Visscher, een handi-
Advertentie)
Mijnhardt's Kiespijnpoeders. Doos 47 ct.
PROGRAMMA
ZATERDAG 8 DECEMBER 1951
HILVERSUM I, 402 m.
7.00—24.00 KRO
KRO: 7.00 Nieuws; 7.15 Mor
gengebed en liturg, kalender;
7.30 Zendersluiting; 9.00 Nieuws;
9.10 Gramofoonmuz.; 9.15 Hoog
mis; 10.35 Gramofoonmuz.; 10.40
Voor de kleuters; 10.55 Water
standen; 11.00 Voor de zieken;
11.45 Gram.muz.; 12.00 Angelus;
12.03 Gram.muz. (12.3012.33
Land- en tuinb.mededelingen)
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws
en kath. nieuws; 13.20 Amus.muz.
14.00 Theo Casion in misdaad en
antiek, hoorspel; 14.20 Engelse
les; 14.40 Residentie-orkest en
solist; 15.20 Kroniek van letteren,
en kunsten; 16.08 Amus.muz.;
16.20 Voor de jeugd; 16.30 De
schoonheid van het Gregoriaans;
17.00 Voor de jeugd; 18.00 Nieuws
18.15 Journalistiek weekoverzicht
18.25 Lichte muziek; 18.45 Bui
tenlandse correspondenties; 19.00
Filmprogramma; 19.20 Parle-
mentsoverzicht; 19.30 Philharmo-
nisch orkest en soliste; 19.52 Ac
tualiteiten; 20.00 Nieuws en
weerberichten; 20.08 De gewone
man; 20.15 Lichtbaken; 20.40
Steek eens op, heren; 21.00 Gev.
programma; 21.53 Wat zou U doen
22.00 Amus.muz.; .22.30 Wij lui
den de Zondag in; 23.00 Nieuws
in Esperanto; 23.22 Radio Phil-
harmonisch orkest; 23.5024.00
Gram.muz.
HILVERSUM n, 298 m.
7.00 VARA, 10.00 VPRO, 10.20
VARA, 19.30 VPRO, 20.00—24.00
VARA.
VARA; 7.00 Nieuws: 7.15 Och
tendgymnastiek: 7.30 Zenderslui
ting; 9.00 Nieuws en weerberich
ten; 9.12 Gram.muz.; 9.50 Voor
de vrouw; VPRO: 10.00 Tijdelijk
uitgeschakeld, causerie; 10.05
Morgenwijding; VARA: 10.20
Voor de arbeiders in de continu
bedrijven; 11.35 Fluit en piano;
12.00 Lichte muziek; 12.30 Land
en tuinbouwmededelingen; 12.33
Metropole orkest; 13.00 Niéuws;
13.15 Kleine zonden, hoorspel;
13.30 Dansmuziek; 14.10 Filmpro
gramma; 14.35 Brabants program
ma; 15.00 Amusementsmuziek;
15.30 Van de wieg tot het graf,
causerie; 15.45 Gram.muz.; 16.15
Sportpraatje; 16.30 Radio Phil-
harmonisch orkest en solist; 17.15
Voor de jeugd; 18.00 Nieuws: 18.15
Vara-varia; 18.20 Amusements
muziek: 18.40 Regeringsuitzending
Zoeklicht op de Westerse defen
sie; 19.00 Artistieke staalkaart;
VPRO: 19.30 Passepartout, cau
serie; 19.40 Het oude testament in
deze tijd, causerie; 19.55 Deze
week, causerie: VARA: 20.00
Nieuws; 20.05 Actualiteiten: 20.15
Gev. programma: 21.15 Tiroolse
muziek; 21.45 Socialistisch com
mentaar: 22.00 Roemeense mu
ziek; 22.20 Onder de pannen,
hoorspel; 22.40 Lichte muziek;
23.00 Nieuws; 23.1524.00 Gra-
mofoonmuziek.
ER VIEL NIETS TE
VERDIENEN
Van Januari tot Augustus 1644
ondernam hij een tweede tocht
naar Australië. Nu werd de ge
hele noordelijke kust bevaren van
de punt van het schiereiland York
tot aan de Golf van Exmouth.
Beide tochten hebben weinig op
geleverd, doordat spoedig bleek,
dat Australië Voor de Oost Indi
sche Compagnie in het geheel
geen handelsgebied was. De bo
dem was er arm èn de bevolking
leefde er in weinig rooskleurige
omstandigheden. Er viel niets te
verdienen.
Eerst in 1770 verscheen de En
gelse ontdekkingsreiziger Captain
Cook voor de kust van Australië
in de omgeving waar thans Syd
ney is gelegen. Hij nam Nieuw
Holland, zoals dit werelddeel
door de Oost-Indische Compagnie
was genoemd, voor de Engelse
Koning in bezit. Zeventien jaar
later werd Sydney door Engelse
kolonisten gesticht.
En hiermede begint de geschie
denis van het Australische volk,
een geschiedenis niet zo oud, niet
zo eclatant als die van andere
volken, maar toch een die door
de stille, nooit aflatende strijd
van die eerste pioniers in dat
aanvankelijk zo onherbergzame
en ongastvrije land, het diepste
respect verdient van allen, die
kennis nemen van de moed, het
doorzettingsvermogen, de levens
wil en de vindingrijkheid, welke
tot uitdrukking komt uit de ge
schriften van die moeilijke begin
jaren.
De betekenis van het Australië
van nu en van het Australië van
straks behoeft zeer zeker hier
geen nadere uiteenzetting. De
geweldige rijkdommen en moge
lijkheden van dit nog altijd on-
derbevolkte land vindt zijn er
kenning in het feit, dat duizen
den en nog eens duizenden Euro
peanen, die in hun vaderland
geen toekomst meer zien, naar
dit verre zuidland trekken, om
een nieuw leven te beginnen.
DOOR DE LUCHT.
Onder de talloze immigranten,
die jaarlijks zich in Australië
vestigen, bevinden zich duizen
den Nederlanders. Velen onder
hen zijn door de lucht naar hun
nieuwe vaderland gekomen. In
1950 voerde de KLM 22 vluchten
naar Sydney uit, waarbij 1295
Nederlandse emigranten werden
vervoerd. Dit jaar werden tot
December bijna 60 van dergelijke
vluchten gemaakt, zodat het to
taal aantal emigranten, dat de
K.L.M. dit jaar naar Australië
zal vervoeren, ongeveer 4000 zal
bedragen. En dit aantal zou nog
veel groter zijn geweest als niet
de benzineschaarste op de route
tussen Amsterdam en Sydney het
emigrantenvervoer had ver
traagd.
De eerste kennismaking van dit
land met de K.L.M. is echter nog
van oudere datum. In October
1934 maakte de K.L.M. reeds een
vlucht naar Australië, toen zij
deelnam aan de bekende MacRo-
bertson-race van Middenhall in
Engeland naar Melbourne. Dank
zij de sportieve hulp van de be
volking van Albury, waar de K.
L.M. DC-2 „Uiver" een noodlan
ding moest maken op een mod
derige renbaan, gelukte het de
K.L.M.-bemanning onder gezag
voerder Koene Dirk Parmentier,
als eerste in de handicap-race de
eindstreep te bereiken.
Bovendien heeft de K.N.I.L.M.
in samenwerking met de K.L.M.
vanaf 2 Juni 1938 tot aan de 2de
wereldoorlog een luqhtdienst on
derhouden tussen Amsterdam en
Sydney. De K.L.M. verzorgde
toen het traject Amsterdam-Dja
karta, terwijl de K.N.I.L.M. het
traject Djakarta-Sydney voor
haar rekening nam.
Gedurende de strijd om Java
hebben de K.L.M. en de K.N.I.L.
M. gezamenlijk met vijftien vlieg
tuigen meegeholpen aan de eva
cuatie van Java, bij welk gevaar
lijk werk niet minder dan acht
toestellen verloren gingen. Na de
bezetting van de Indische Archi
pel werden de vliegtuigen aan
de geallieerden overgedragen,
omdat toen in Australië een groot
gebrek bestond aan transport
vliegtuigen. Het vliegend perso
neel werd gemilitariseerd en op
genomen in het Amerikaanse
Transport'Command. In de strijd
om Nieuw Guinea hebben ook
verschillende Nederlandse vlie
gers zich verdienstelijk gemaakt
voor de gemeenschappelijke zaak.
Kort voor de bevrijding had
den de Nederlanders te Brisbane
een transport sauadron dat was
ingedeeld bij de R. A. A. F. onder
de naam 19th Transport Squa
dron, dat bestond uit Douglas C-
47 vliegtuigen. Direct na de be
vrijding van Indonesië in Aug.
1945 heeft dit zeer grote dien
sten bewezen bij de evacuatie der
geïnterneerden uit alle delen van
Indonesië en voor de aanvoer
van de allernoodzakelijkste goe
deren. Ook het Nederlandse le
ger en de marine voerden in die
dagen luchtdiensten tussen
Australië en Indonesië uit. In
1946 werden al deze groepen on
dergebracht in de Vliegtuig
Transport Dienst met als hoofd
basis Brisbane. Tot aan het begin
van 1947 heeft deze dienst de
gastvrijheid van Australië mo
gen genieten, totdat zij in haar
geheel naar Djakarta werd over
geplaatst.
DE HANDEL.
De nieuwe geregelde luchtver
binding, welke een nauwer con
tact tot stand zal brengen tussen
twee luchtvaartgezinde naties,
zal op de duur ook gunstig kun
nen inwerken op het gebied van
de handel, welke tot op heden
mede door de zeer grote afstand,
nog steeds niet tot ruime ont
plooiing is kunnen komen. Ook
het verblijf van vele duizenden
Nederlanders die nog door vele
familiebanden met Nederland
zijn verbonden, rechtvaardigt de
hervatting van deze luchtverbin
ding ten volle.
Ter gelegenheid van deze eer
ste officiële vlucht op 7 Decem
ber maakt de Directeur Vervoer
van de K.L.M., de heer F. von
Balluseck. de reis mee, terwijl
de heer D. J. Lairibooy, Algem.
Hoofdredacteur van het Algem.
Nederlands Persbureau A.N.P.,
de Nederlandse pers zal verte
genwoordigen.
De Burgemeesters van Amster
dam, Rotterdam en Grootegast,
in welke laatste gemeente het
dorp Lutjegast is opgenomen,
zullen brieven richten tot de
Burgemeester van Sydney, waar
bij de Burgemeesters van Am
sterdam en Rotterdam elk nog
een geschenk toevoegen in de
vorm van resp. een lichtkroon
met zes kaarsen en een Delfts
blauw bord met het wapen van
Rotterdam
Een zilveren sigarettendoos
met een begeleidend schrijven is
het geschenk welke Z.Éx. de
minister van Verkeer en Water
staat, de heer H. H. Wemmers,
bij gelegenheid zal zenden aan
zijn Australische ambtgenoot Z.
Ex. H. L. Anthony.
Het Hoofd van de K.L.M. pers
dienst zendt aan de Hoofdredac
teuren der Australische kranten
een bijzondere groet en wel in
voor deze vlucht vervaardigde
enveloppen met een speciaal post
stempel.
Op deze wijze zal luister wor
den bijgezet aan het feit, dat de
vliegende Hollanders, die de
roemrijke traditie der Nederland
se zeevaarders in de lucht thans
voortzetten, de oude banden met
het grote Zuidland herstellen.
Krachtens een luchtverdrag tussen Nederland en Australië
vliegt vandaag het eerste K.L.M.-toestel van de lijn Schiphol-
Sydney naar Australië. De Australische minister van Burger
luchtvaart, H. L. Anthony en de Nederlandse ambassadeur in
Australië, Jhr. P. D. Teixeira de Mattos (staand) ondertekenen
het verdrag in het Parlementsgebouw te Canberra.
DOOR „HET VRIJE VOLK"
In „Het Vrije Volk" van Maan
dag 26 November verscheen on
der opschrift: „W aarom niet
fotograferen?" de volgen
de passage in een artikel dat cri-
tiek leverde op het radioverslag
van NederlandBelgië door Leo
Pagano.
„Laten wij er maar dadelijk
tegenover stellen dat wij ons op
nieuw aan deze reporter geërgerd
hebben, dat wij ons ergeren over
het feit, dat hij zonder kennis
van zaken scheidsrechter en
grensrechters critiseert op een
wijze, die nauwelijks fatsoenlijk
meer is."
De cursieve zinsnede in dit
commentaar in het bijzonder de
woorden: „Zonder kennis van
zaken" acht Leo Pagano van be
ledigende strekking.
Met het oog daaron heeft zijn
raadsman op ziin verzoek bii
de Uitgever en Hoofdredacteur
van „Het Vrije Volk" gepro
testeerd tegen deze manier van
schrijven en verzocht de heef
Pagano in hun blad onen'iik en
duidelijk te willen rehabiliteren.
(Van een onzer verslaggevers)
HOLLUM Er was allesbehalve tekort aan water tussen de
Friese kust en Ameland ditmaal. Van Holwerd sprong de veer
boot „Waddenzee" wild van de ene golf op de andere in de
richting Nes: allemaal geboren Amelanders aan boord, uit het
hele land op weg naar hun grootste feest van het jaar. Het
schip bonkte met een dreun tegen de steiger, die half onder lag
gespoeld; door het water ploegden paarden, fietsers en auto's
langs de dam naar de wallekant. Het mocht niet hinderen, al
was Radio Nordeich zo somber mogelijk met een orkaanwaar
schuwing voor het Skagerak en voor de Waddenkust nog altijd
veel meer wind dan men als surprise mocht verlangen. Hoe dan
ook: het heerlijk avondje was gekomen.
lemaal kennen, zijn rode mantel
en zijn baard wild omhoogwer
velend in de Zuidwesterstorm,
de dorpsfanfare volgend op een
auto, de muziek met wasknijpers
vastgestoken, de hoofden huive
rend gedoken naar het koper.
De avond viel. En van alle zij
den kwamen in witte lakens ge
hulde spookachtige gedaanten
langs de achterwegen de huizen
uit, knuppels zwaaiend, blazend
op buffelhorens en lange meta
len roepers.
Op de 175-meter-band gaf het
vuurschip „Terschellingerbank"
als altijd in code het nieuws van
weer en wind aan Kijkduin door.
De groeten aan huis volgden
en van boord riep Jaap de Jong
met spijt in zijn stem zijn
familie in Hollum op:
„Het is niks gedaan. Het is
niks gedaan Als het maar droog
blieft".
Het blééf niet droog, maar
evengoed hadden wij de zonder
lingste Sinterklaasavond van óns
leven.
Op 4 en 5 December viert
Ameland het feest van de kleine
en de grote Sundeklazen. Het
doet dat in Buren, in Nes, in Bal-
lum. Maar nergens meer zo als
in Hollum, zo in stijl, zo drei
gend geladen van spanning.
De avond van de vierde is er
voor de jongens tussen twaalf
en achttien. Om het vak te leren.
Ze deden hun best. Toen kwam
de vijfde
Des middags was die goede
Snt Nicolaas nog rondgegaan, zo
als wij hem van de vaste wal al-
DJAKARTA, 6 Dec. (Aneta).
Een ontwerp voor de financieei-
economische betrekkingen tussen
Indonesië en Nederland was het
voornaamste onderwerp van de
kabinetszitting van Donderdag,
aldus heeft de minister van voor
lichting, de heer A. Mononutu,
na afloop van deze zitting aan de
pers medegedeeld. De minister
van economische zaken, mr. Wi-
lopo, had een voorstel naar voren
gebracht ter vaststelling van de
toekomstige financieel-economi-
sche betrekkingen met Nederland,
welk voorstel door het kabinet
werd goedgekeurd.
Over de inhoud kon de minis
ter nog niets mededelen. Op een
vraag, of mr. Wilopo bij 't doen
van dit voorstel was uitgegaan
van het standpunt, dat bij de
besprekingen tussen de Indone
sische en Nederlandse delegaties
in Den Haag een bepaald resul
taat zal worden bereikt, ant
woordde de minister bevestigend.
Hij voegde hieraan toe, dat het
zenden van een delegatie naar
Nederland van weinig „goede
trouw" zou getuigen, als daarbij
tevoren zou worden uitgegaan
van het standpunt, dat de bespre
kingen niet zouden slagen.
Op een vraag, of op basis van
het ontwerp voor de nieuwe fi-
nancieel-economische betrekkin
gen met Nederland het financiële
en economische verkeer uitge
breider, dan wel geringer zou
worden, antwoordde minister
Monönutu, dat de toepassing van
het ontwerp ten gunste van beide
landen zal werken. Gevraagd
naar de basis van het ontwerp,
zeide de minister, dat hierbij is
uitgegaan van het standpunt, dat
aan de souvereiniteit van Indone
sië volledig inhoud moet worden
gegeven.
Blazend? Zij bliezen, niet: zij
„gnorden", een bijkans onbe
schrijfelijk geluid, een onbe
stemd lawaai, kwaadaardig drei
gend, waarin het grommen van
nijdige honden is en het knorren
van varkens, het loeien van
mistsignalen en van koeien, een
murmelen en rochelen, een brul
len als van wilde dieren, dat
twaalf uren lang nu hier, dan
daar öp ging klinken, dat de
storm overstemde en de huizen
vulde, dat honden, paarden, en
het vee zélf, verschrikt deed
zwijgen.
De „baanvegers" trokken rond,
alle kinderen beneden de acht
tien en alle vrouwvolk van straat
verjagend, de huizen in, waar zij
tartend „ha, ha" riepen en er zo
om vroegen uit hun schuilhoe
ken gejaagd te worden, te dan
sen als de stokken op de grond
sloegen en er over heen te sprin
gen als zij dwars werden gehe
ven.
Te zeven uur waren de baan
vegers verdwenen. Alle straat
verlichting doofde en in het
duister repten kinderen en vrou
wen zich naar het twintigtal hui
zen, waarvan heel de avond de
deur uitnodigend verlicht' zou
openstaan. En in afgesloten ka
mers, in schuren en stallen kleed
den zich de oude Sunderklazen
in het pak, waaraan zij al maan
den hadden gewerkt in het
strengst bewaard geheim, waar
in ieder slechts een enkele gezel
inwijdt, en niet eens zijn eigen
vrouw.
Toen het licht weer aanfloep
te, waren de Sundeklazen langs
allerlei omwegen op straat ver
schenen, tientallen, bijkans
honderd gemaskerde, in de zon
derlingste en prachtigste gewa
den uitgedoste mannen boven de
achttien.
Of toch niet alle? Geen groter
glorie immers voor een jongkerel
van zestien zeventien dan om
zich ook in het pak te steken en
met de groten mee te doen. Wee
hem, als hij wordt ontdekt.
De Sundeklazen trokken rond,
gnorrend, met hun stokken stam
pend. Er waren ei- met mijters
en hoge puntmutsen, met sjako,
fez en tulband, en enorme steken
van meer dan een meter lang.
Zij droegen prachtige wijde rui
sende mantels, van boven tot
onder beplakt met gekleurde ba
nen papieren franje, rood, groen,
oranje, blauw, met gouden en
zilveren sterren, manen, ankers,
harten, met foto's, tekeningen en
teksten natuurlijk weeklagend
over de slechte verbinding met
de vaste wal.
Er was maar één orthodoxe
Sint Nicolaas, "maar groot sorti
ment van maskers: doodshoofden,
varkenskoppen, negers, Moren.
Er waren kikvorsmensen en oude
vrouwtjes, er waggelde een wan
staltig dikke beer rond, van kop
tot staart in jute gewrongen, er
waren Sundeklazen met bellen,
met fluitjes, met kindertrompet
jes.
"Soms verzamelde zich een
groep woest gnorrend rond een
Sundeklaas, die men verdacht te
jong te zijn en dies tot „voesten"
dwong. Men greep zijn hand en
drukte en trok uit alle macht.
Men luisterde naar zijn gnorren.
Zesmaal kreeg men zekerheid
en joeg een te jonge jongen de
straten door naar huis, stoksla
gen belovend als hij niet hard
genoeg rennen wilde, zoals men
hem eertijds naar de gierput zou
hebben verwezen. Doch vrouwen
waagden zich dit jaar niet in het
pak.
De anderen, bleven rondgaan,
groteske figuren in de stille,
spaarzaam verlichte straten,
waardoor de stormwind gierde.
Zij trokken van huis tot huis, 'n
praatje makend, hun „van de
barg" drinkend met een rietje
door het masker dat zij niet af
legden, wel wisselden omdat
ieder meer pakken heeft en soms
nog dat van een ander aantrok
wanneer hij zijn identiteit ont
dekt vreesde.
Uur na uur gingen zij zo voort,
in groeiende trots, omdat het
raadsel bleef van wie dit was en
wie dat toch wel mocht zijn. En
diep in de nacht trokken zij, die
onontdekt gebleven waren, nog
altijd rond, voor geen ander ple
zier dan dat van zichzelf, maar
dat dan ook onmetelijk, tot ook
zij er tegen het ochtendgloren
wel afscheid van moesten nemen:
melkenstijd.
Het gnorren verstomde na een
laatste, ijselijke schreeuw. Voor
weer een jaar zijn de oude Sun
deklazen van Ameland historie.
Men schrijft ons:
Tijdens d» grote herdenkings
bijeenkomst van het 25 jarig be
staan van het Centraal Comité
inzake de Beroepskeuze voor
lichting. heeft de Wetenschap
pelijk Adviseur van de Katho
lieke Paedagogische Beroeps
keuze Bureaux eeni grote her
denkingsrede uitgesproken.
Hij schilderde de grote nood
zaak van een goed voorbereide
en na grondig onderzoek gefun
deerde keuze van het beroep,
waarin de mens het grootste deel
van ziin leven zal moeten door
maken en waarin hij het levens
geluk moet vinden.
Maar was dat in het verleden
dringend nodig, elke dag op
nieuw wordt deze noodzaak
dringender in verband met de
steeds toenemende bevolking en
de noodzakelijkheid, dit grote
bevolkingsprobleem op te lossen,
hetzij door industrialisatie, hetzij
door emigratie.
Uitbreiding van zelfstandige
vestigingen in de boerenstand is
buna uitgesloten. Er zullen nieu
we industrieën moeten worden
aangetrokken en grote planner»
bestaan er ook bii de regering.
,om de kop van Noord Holland
in deze industrialisatie te be
trekken.
Vele jongelui wensen te gaan
studeren, om in deze komende
industrie een leidendefunctie te
verkrijgen. Velen gaan studeren
in de vrije beroepen, wélke nog
tal van kansen bieden. Maar al
deze studie moet gefundeerd ge
kozen worden: hieTtoe moet men
met zonder meer maar 'besluiten.
Doet mem dit wel. dan zal het
voor velen grote en vergeefse
moeiten en kosten veroorzaken.
Daarom willen wij thans nog
eens de aandacht on onze katho
lieke paedagogische beroeps
keuze bureaux vestigen, die voor
Noord Holland gevestigd ziin in:
Alkmaar, p.a. dp heer J. 'de
Boer, Landstraat 69 Den Helder
P.a. de heer M Hoogenfoosch.
Weststraat 81. Hoorn. p.a. de
heer P. J. Krom. Merensstraat
12.
Stelt Uw aanvrage niet uit tot
de zomermaanden. Dan ont
staat er steeds een „run" op de
bureaux en moeten velen op
wachtlijsten worden geplaatst,
omdat dit werk zo serieus era
grondig moet worden verricht,
dat „haast" bii onz„ bureaux
niet gemaakt mag worden. Het
gaat om het levensgeluk van
mensen en hieraan moet de
grootst mogelijke zorg worden
besteed.
Daarom een goed advies aan
allo ouders en opvoeders. Meldt
U zich thans reeds aan. Wendt
U tot een van bovenstaande
adressen en U wordt spoedig ge
holpen. U hebt dan alle tiid om
het nieuwe vervolgonderwijs
voor Uw kinderen te regelen,
tijdig nog alle informaties in te
winnen er» grote teleurstellingen
ook bij d« nieuwe plaatsing te
voorkomen.
MINISTERSCONFERENTIE
OVER EUROPEES LEGER
STRAATSBURG. Dinsdag
en Woensdag a.s. zullen de minis
ters van Buitenlandse Zaken van
Frankrijk, Wes-tDuitsland, Italië,
Nederland, België en Luxemburg
te Straatsburg besprekingen voe
ren over het voorgestelde Euro
pese leger.
FEUILLETON
88.
Geheel West-Java was hij
afgereisd en overal waren het de
jongeiren, die de wekroep van
de Republikeinse beweging tot
zich lieten spreken.
Na de ineenstorting van Duits
land was deze grote werfcam-
pagne voor een eigen leger be
gonnen. De Japanse regering had
ingezien, dat de gebieden om de
evenaar spoedig zouden moeten
worden ontruimd. Nu Amerika
en Engeland in het Westen de
handen vrij hadden, zou Japan
het zwaarder krijgen en zouden
alle troepen terugtrekken om het
moederland te verdedigen. De
Japanners haastten zich opeens
om de Javanen een eigen rege
ring en een eigen leger toe te
staan. Dr. Timoeran zou dit leger
organiseren en Oemar was hoofd
van de pers- en propagandadienst.
Terwiil hij daar op het podi
um stond en de zee van mensen
voor zich overzag, voelde hii
zich plotseling aan ziin mouw
getrokken.
„Toean major," lispelde de
bescheiden stem van Soemo. de
secretaris-adjudant van de chef.
Hij reikte een briefje over.
„Japanse commandant bericht,
dat morgen de Republiek Indo
nesia zal worden uitgeroepen.
De regering is gevormd."
Oemar staarde naar het witte
stukje papier, dat in ziin hand
trilde. Een golf van opwinding
sloeg door hem heen. De gelui
den uit de zaal schenen van
heel ver tot hem door te drin
gen. Dit was het ogenblik, waar
voor hii jaren had gewerkt en
gestreden, waarvoor hii ziin
eigen gevoelens had overwon
nen tot hii een echte nationa"
list was en niet meer een salon-
revolutionnair. Dit was de ver
vulling van ziin ideaal. „De
regering is gevormd." Hii wist
dat het bericht eens zou komen.
maar hii had het nog niet ver
wacht. Enkele dagen geleden
'had dr. Timoeran nog gesproken
over moeilijkheden De Japan
ners hadden hun toestemming
nog niet gegeven. Over verschil
lende personen was men het
niet eens. En nu: „Morgen zal
de Republiek Indonesia worden
uitgeroepen." Dit was de kroon
op het werk. Opeens besefte hii.
dat dit bericht niet voor hem
alleen was bestemd. Hii was zo
gegrepen door zijn eigen opwin
ding. dat hii bijna was wegge
sneld. zonder dit iuibelbericht
voor te lezen. Haastig deed hii
een paar passen naar voren en
hief de hand op.
„Ik ontvang zojuist een be
richt. dat vreugde zal brengen
en trots in de harteni van hon
derdduizenden landgenoten."
Hii hield even on. strijdend
tegen ziin emotie. „Tot vandaag
vormden wii een volk. maar
geer» staat. Wii hadden leiders,
maar geen regering. Morgen zal
echter Azië eer» staat meer tel
len. Morgen wordt de Republiek
Indonesia uitgeroepen! Morgen
krijgen wii een eigen regering
met een eigen president. Morgen
zal ons volk ziin plaats onder de
vrije volkeren van Azië in
nemen!"
Hii bemerkte niet dat de tra
nen hem over het gezicht liepen.
Ziin eigen geluk was zo groot.
dat het. hem ook niet ooviei. dat
de toejuichingen minder waren
dan .daarstraks en wegstierven,
zodra hii zich omwendde Hii
keerüe pas tot de werkeiukheid
terug, doordat in de gang naai
de bestuurskamer twee soldaten
van de eerste ge-uniformde
compagnie van het nieuwe leger
met elkaar het grote nieuws be
spraken. De eer» wees met een
minachtend gebaar op de rood
witte cocarde.
„Voor dat ding krijgen we nu
een bronzen leeuwje." zei hii
trots. „Dat is altijd als ie soldaat
van een regering bent. De blan-
da-soldater» hebben dat ook".
Toen de officier passeerde
sprongen ze in de houding zoals
serg.-instructeur Yokimoto. hun
dat geleerd had. met twee korte
trippelpassen. Maar Oemar
groette niet terug.
In de bestuurskamer, waar een
jonge Javaan trots-onwennig in I
ziin niewe uniform. koffi„ rond-1
diende, was dr. Timoeran in
druk gesprek met een Japanse
officier. Toen Oemar binnen
kwam. knikte hii hem goedkeu
rend toq.
„Een goede vergadering. Je
had de jongelui weer aan een
touwtje. Maar bii het grote be
richt was het net of ie schrok."
„Ik had het ook nog niet ver
wacht Eergisteren was er im
mers nog geen overeenstemming.
Het hoofdbestuur kon de Japan
se eisen niet inwilligen zonder
bespreking met de sultan. Ik
meende dat zoiets wel tiid zou
kosten," Ze spraken Engels uit
beleefdheid voor de Japanner.
„Het zou ook tiid hebber» ge
kost." knikte de chef. „Maar
vanmorgen telegrafeerde de
commandant, dat alles goed was.
Binnen twaalf uur moest de
regering gevormd ziin. Het
kabarangin over diie nieuwe bom
was. iuist. Het Japanse oorlogs
kabinet is afgetreden en de kei
zer, zal binnen enkele dagen de
capitulatie aanbieden. Van dat
ogenblik af ziin alle politieke
veranderingen verboden. Daar
om wordt morgen» de republiek
uitgeroepen."
Oemar keek de Japanse offi
cier vragend aan. „Capitulatie
door één bom?"
De ander haalde de schouders
op.
„De goden ziin vertoornd
tegen ons. Wie kan daartegen
strijden? Hiroshima: één bom.
hoeveel doden? Tienduizend,
vijftigduizend. honderdduizend
Wie weet het? Maar dat doet er
niet toe. De keizer is gezond. Hii
zal Nippon weer ter overwin
ning voeren. Over viif iaar.
over tier» iaar over twintig iaar.
(Wordt vervolgd)
