LONDEN opent vandaag totaal
de buitenlandse valutamarkt
Nog geen beslissing genomen
Staatkundig
over een
program
H. FAMILIE vierde gisteren op
luisterrijke wijze haar eeuwfeest
Het nieuwe kiesreglement
werd wèl aanvaard
Politie pleegde MOORD
met voorbedachten rade
Vlieg
ramp eist
56 doden
DAGBLAD VOOR ALKMAAR
EN OMGEVING
Kippige vredesduif?
(Je zou 't worden!)
ENGELAND TOONT VERTROUWEN IN HET POND
Dollarpariteit blijft 2.80
Het pond sterling
Velsen bouwt
666 nieuwe huizen
PARTIJRAAD VAN DE K.V.P.
Britten beschuldigen Egypte:
Bij relletjes in Ismail ia
Weer overvallen op
Haaase soeelclubs
Perzië draagt
de blauwe knoop
Duif met brilletje
„Adelbert" heeft
geen politieke
wensen
Katholieke huisvaders in Den Bosch bijeen
H. Mis met pontificale assistentie
van Mgr Giobbe
Belangstelling van
de H. Vader
Engeland betaalt
V.S.-lening af
Een beste buit
Nieuw
Abonnementsprijs f 5.30 per kwartaal, f 1.77
per mnd.( Inclusief incasso. Advertentie-tarief
per aditie 16 ct. per m.m., minimum f 2,50;
In alle edities 26 ct. per m.m., minimum f 4.
familieberichten 20 ct., resp. 30 ct. per m.m.
Bij contract belangrijke korting. Directeur:
E. f. M. Stumpel. Hoofdredacteur: H. N. Smits.
Bankrelaties: Noorderbank, Nederl. Credietbank
HET EEIT
Buiten God. is 't nergens
veilig. (Vondel)
VAN HEDEN
(Pagina 1)
Maandag 17 December 1951 46e Jaargang No. 12351
Kantoren: HOORN. Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, tel 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Molenstraat 52, teL 459 K 2240
(Van onze diplomatieke
medewerker)
Het besluit van de Bank van
Engeland, om de markt in buiten
lands geld, ook voor zover het op
termijnen wordt geleverd, heden
weer te heropenen, moet in ver
band worden gezien met twee
andere maatregelen, die in het
afgelopen weekend werden ge
troffen.
Allereerst heeft Canada het
toezicht opgeheven op de handel
in vreemd geld. Men zag daarin
de voorbode van „de vrijmaking
van het pond sterling". Zover
gaat evenwel het zo-even ge
noemde besluit van de Bank van
Engeland nog niet. Want in de
vaste verhouding van het pond
tot de dollar en in de goudprijs,
in ponden uitgedrukt, worden
geen wijzigingen gebracht. Ver
handeling van Amerikaanse dol
lars door de Britse banken blijft
gehouden aan zekere beperkin
gen. Maar doordat de Canadese
dollar wel „vrij" is gemaakt en
deze dollar omwisselbaar is tegen
de Amerikaanse, kunnen de Brit
se banken, langs de omweg van
de Canadese dollar, wel Ameri
kaanse verhandelen. Londen is
dus nog niet zover als Parijs,
waar al geruime tijd geleden een
vrije goudmarkt werd heropend,
maar wel alweer veel verder dan
Amsterdam, waar men de geld
handel nog steeds aan knellende
banden legt. Socialistische invloe
den op het departement van Fi
nanciën en op de gesocialiseerde
Nederlandse Bank zijn daar na
tuurlijk niet vreemd aan. Even
wel, Nederland verliest daardoor
een belangrijke bron van inkom
sten, die voor de oorlog rijk
vloeide en Amsterdam maakte tot
een der wereldcentra van de in
ternationale geldhandel.
Een der gevolgen van het ge
melde besluit van de Bank van
Engeland is, dat Londen opnieuw
een zeer winstgevend centrum zal
worden en dat het, zich verder
herstellende dan Amsterdam in
dit opzicht, ons weer voor is en
het Amsterdam dus veel moeilij
ker gaat maken, zijn vroegere
plaats, zij het gedeeltelijk, terug
te veroveren. Weer zijn wij een
slag achter dus. De hoeveelste?
Zou dit eindelijk de laatste zijn?
Van groot belang is vervolgens
ook het besluit van de Britse re
gering om de renten en aflossin
gen op de Amerikaanse leningen
aan Engeland, die einde van dit
jaar vervallen, ten volle te be
talen.
Dit zal de positie van minister
Lieftinck, die nu in Washington
besprekingen voert over de aflos
singen der aan Nederland ge
leende dollars, niet vergemakke
lijken. Onder druk van het bui
tenland zal Nederland wellicht
gedwongen worden in te zien, dat
onze socialistische experimenten
niet voordelig blijken. In Amerika
zal dit besluit van de Britse rege
ring zeker een gunstige indruk
maken. Terwijl Churchill en
Eden „van oud in nieuw" in
Washington zullen zijn, zullen
daar de aflossingen en de nog
niet verplichte verschuldigde
renten door Engeland worden
afbetaald. Churchill's positie zal
daardoor zeer versterkt worden
en het zal dan niet zo gemakkelijk
zijn wat sommigen schijnen te
verwachten hem in Amerika
onder zware druk te zetten, om
een Europese federatie mede te
helpen bevorderen.
Men mag gerust aannemen, dat
de ogenschijnlijk louter financiële
maatregelen, die het Britse ge
menebest in het afgelopen week
end nam, ook politieke betekenis
hebben. Want Churchill krijgt
daardoor twee mogelijkheden. Hij
krijgt n.l. ofwel meer armslag om
zich te verzetten tegen Ameri
kaanse pogingen om Engeland
nauwer te betrekken bij de Euro
pese eenwording, ofwel hij kan
op Amerikaanse druk in die rich
ting antwoorden, met het stellen
van voorwaarden. Een dier voor
waarden zal zeker zijn: voortge
zette Amerikaanse steun aan de
Britse bewapening. Een andere
zou kunnen zijn: Europa dan nau
wer te betrekken bij het sterling-
bloc.
Nederland mag daarbij wel
weer helder de ogen openzetten.
België voelt er zeker niets voor
in het sterling-bloe te worden in
geschakeld. Benelux Neder
lands plechtanker in de interna
tionale en vooral Europese poli
tiek zou daardoor dus in ge
vaar komen. Engeland ziet niet
gaarne een Benelux en daarom
schijnen bepaalde kringen in Ne
derland er ook maar moeilijk toe
te kunnen komen. Zij zouden dan
wellicht kunnen bedenken, dat
Nederland nog vele economische
belangen heeft in Indonesië en
dat dit land zich ook niet nood
zakelijk tot het pond sterling aan
getrokken behoeft te gevoelen.
In het kader der Britse zelf-
standigheidspolitiek zijn de jong
ste maatregelen o.i. knappe zet
ten, waarin men het vernuft her
kent van de kanselier der Engelse
schatkist, R. A. Butler. Zij geven
echter wel aanleiding tot een iets
verder gaand commentaar dan
men er tot nu toe aan Neder
landse zijde aan heeft gewijd.
LONDEN, 15 Dec. (A.P.).
De Bank of England heeft de va-
lutahandel het recht gegeven
transacties in vreemde valuta te
sluiten. De officiële dollarnote
ring blijft 2,80 per pond.
Maar de handelaars in vreemde
valuta zullen hun koersen kun
nen laten schommelen tussen 2.77
cn 2.83.
Handelaren, die vreemde valu
ta op termijn kopen zullen hun
noteringen nog meer kunnen
laten fluctueren. De enige beper
king is, dat zij niet kunnen kopen
of verkopen tegen koersen, welke
door het internationale monetaire
fonds onredelijk geacht worden.
Dit alles is vermoedelijk een
eerste kleine stap van Groot-Brit-
tannië om de koers van het pond
op de geldmarkten der wereld zijn
ëigen niveau te laten vinden.
Het was een maatregel, welker
doel vermoedelijk is het vertrou
wen van het buitenland in de
waarde van het pond sterling te
vergroten.
Door de handel toe te staan
binnen zekere grenzen te kopen
en te verkopen tonen de Britten
de wereld, dat zijzelf vertrouwen
koesteren in de kracht van het
pond.
Volgens het nieuwe stelsel zal
een Amerikaanse bezoeker aan
Londen b.v. in staat zijn naar een
bank te gaan en met de directeur
te onderhandelen over de koers,
die hij voor ponden zal betalen.
Tot dusver was dit volgens de wet
verboden.
De maatregel van de Bank of
England draagt een tweevoudig
karakter. De handelsbanken krij
gen binnen zekere grenzen het
recht vreemde valuta a contant
en op termijn te kopen en te ver
kopen. Het strenge toezicht op de
hadelstransacties met het buiten
land blijft echter bestaan.
Handelsbanken krijgen boven
dien het recht ponden te verhan
delen tegen Canadese dollars, die
Vrijdag door de regering te Otta
wa vrijgelaten werden.
In het communiqué van de
bank wordt gezegd, dat de koers-
marge voor koop en verkoop van
Amerikaanse dollars vergroot
wordt.
Hoe groot die marge zal zijn,
zal vandaag bij de opening van de
Londense geldmarkt bekend ge
maakt worden.
Te Utrecht heeft de partijraadsvergadering van de Katholieke
Volkspartij plaats gevonden. We zien hier de voorzitter van
de Katholieke Tweede Kamerfractie, prof. mr. C. P. M.
Romme (rechts) in gesprek met Pater Mag. Dr. S. Stokman
O.F.M. tijdens de zitting van Zaterdag.
EN 700 WONINGEN
OP PAPIER
IJMUIDEN. De wethouder
van Volkshuisvesting der gemeen
te Velsen heeft medegedeeld, dat
dankzij een woningbouwlening
uit particuliere bronnen, aange
vuld met andere fondsen, binnen
kort in Velsen begonnen kan wor
den met de bouw van 566 nieuwe
woningen.
Bovendien staan er plannen op
papier om in Velsen-Noord tussen
de zes- en zevenhonderd nieuwe
huizen te doen verrijzen. Deze
uitbreidingen hangen samen met
de voortschrijding van de uitbrei
ding der Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken te
IJmuiden en de Breedband N.V.
(Van onze speciale verslaggever)
De Partijraad van de K.V.P. die ook Zaterdag te Utrecht
vergaderde, heeft het ontwerp voor een nieuw staatkundig
program van de partij terugverwezen naar de programcommissie.
Aangevuld met enkele nieuwe leden zal deze commissie de
verdere afhandeling voorbereiden. Op het ontwerp-program
waren meer dan 80 amendementen ingediend. Wel aanvaardde
de Partijraad het nieuwe kiesreglement voor de aanwijzing van
candidaten voor de Tweede Kamer binnen de partij.
NEW YORK. Functionaris
sen van de vlieghaven van New
York hebben medegedeeld dat
Zondag een tweemotorig vliegtuig
in de omgeving van de plaats Eli
zabeth, in de staat New Yersey,
omlaag is gestort. 56 inzittenden
zijn om het leven gekomen.
Het oude reglement bevatte
o.m. de bepaling, dat de candidaat
schriftelijk moest verklaren, dat
hij zich niet zou laten afvaardigen
door middel van voorkeurstem
men bij de officiële verkiezingen.
In het nieuwe reglement wordt
het zitting nemen van een candi
daat, die op deze wijze gekozen
wordt, afhankelijk gesteld van de
instemming van het partijbestuur.
Slechts wanneer de deskundigheid
en de veelzijdige samenstelling
van de fractie in belangrijke mate
in het gedrang zouden komen,
zal deze instemming worden ge
weigerd.
De Partijraad die Zaterdagmor
gen aan de behandeling van het
ontwerp voor een algemeen staat
kundig program begon, had tegen
het middaguur de conclusie geno
men,- dat hij er niet in zou kun
nen slagen om de berg amende
menten, die op dit ontwerp wa
ren ingediend te verwerken. Een
voorstel van orde van de heer
Seus, om de afhandeling aan een
commisie te delegeren, dat bij de
aanvang van de vergadering was
afgewezen, werd toen weer
actueel. De heer Smits van de
Kring den Helder had-er bij de
behandeling van dit voorstel op
gewezen, dat van die zijde reeds
de vergadering een soortgelijke
suggestie was gedaan. Toch be
sloot de Partijraad niet tot dele
gatie van haar bevoegdheden in
deze, omdat de partijvoorzitter er
aan de hand van het reglement op
had gewezen, dat een dergelijk
program door de Partijraad moet
worden vastgesteld.
Zoals reeds vermeld, werd men
het er tenslotte over eens, dat
de voor dit doel uitgebreide pro
gramcommissie de verdere afhan
deling zal voorbereiden.
Een „a-politieke" professor
Deze discussie die voordien over
het- ontwerpprogram plaats vond,
was nogal verward. Het niet vol
doende uit elkaar houden van
algemene beschouwingen en be
handeling van afzonderlijke pun
ten was hiervan vooral de oor
zaak. De belangrijkste imposant
in dit debat was prof. Jurgens,
van de universiteit van Nijmegen,
die zich aandiende als een a-poli
tiek man en die benadrukte, dat
hij niet namens groepen maar
namens heel Nijmegen sprak.
Over principiële punten ontspon
zich tussen hem en Magister Stok
man een zwaar wetenschappelijk
debat. Maar de zichzelf a-politiek
noemende professor maakte daar
naast toch ook pikante politieke
opmerkingen.
Het ontwerpprogram had z.i.
veel van een manoeuvreerpro
gram en wat meer concrete pun
ten betreft, gispte hij o.m. een
passage waarin gezegd wordt, dat
de particuliere eigendom als recht
moet worden erkend en als zoda
nig zal worden beschermd. Naar
de mening van prof. Jurgens liet
een dergelijke omschrijving nog
gevaarlijk veel speling.
Het vleugel-probleem
Bij het programpunt waarbij
de bezitsvorming aan de orde
werd gesteld, stelde prof. Jurgens
de vraag, of dit kon inhouden,
dat de bezitsvorming bevorderd
zou worden door dat bezit elders
weg te halen.
Kon bij „a-politieke" opmerkin
gen als deze moeilijk de gedachte
teruggedrongen worden, dat hier
toch weer even het vleugelpro
bleem om de hoek kwam kijken,
mevr. van Nispen tot Sevenaer
gaf aan deze gedachte nog meer
voet met haar vraag of het punt
waarin gezegd wordt, dat de par
tij open staat voor alle Nederlan
ders, die haar algemeen staat
kundig program kunnen aanvaar
den, voor de katholieken die zulks
niet kunnen, de plicht of althans
het recht inhield, om een andere
partij te vormen.
Mag. Stokman en partijvoorzit
ter Andriessen beantwoordden
deze vraag en verklaarden dat bij
een degelijke probleemstelling
ook tal van andere factoren be
trokken dienden te worden. Al
met al was het toch wel jammer,
dat de Partijraad dit deel van
zijn agenda niet tot een goed
eind kon brengen. Prof. Jurgens
e.a. mochten formeel gelijk heb
ben, dat het niet beslist nood
zakelijk was om in deze vergade
ring het program vast te stellen,
anders bezien is het toch zo, dat
de verdere behandeling nu naar
een waarschijnlijk nog verre da
tum werd verschoven. En juist in
deze tijd is er om reden van in
terne en externe aard behoefte
aan een nieuwe grote lijn.
LONDEN (A.P.). Groot Brittannië heeft in een nota aan
Egypte de beschuldiging geuit, dat de Britse officieren, die op
17 en 18 November in Ismailia om het leven gekomen zijn,
slachtoffers zijn geworden van een „meedogenloze en moord
dadige" samenzwering van de Egyptische politie om Britse
militairen om het leven te brengen.
Sommige leden van de hulp
politie verkeerden in een paniek
stemming en waren ongediscipli
neerd en de Egyptische autoritei
ten hebben de openbare mening
tot het kookpunt gebracht en de
ongeregeldheden veroorzaakt, al
dus de nota.
Volgens de Britse nota heeft
de Egyptische regering sindsdien
een aantal van de gardisten ge
decoreerd. Een dergelijke maat
regel „kan slechts opgevat wor
den als een openlijke steun van
de Egyptische regering voor de
handelingen van deze mannen,
waarvoor zij dus de volledige en
rechtstreeks verantwoordelijkheid
op zich neemt".
HAZARDSPELERS
GEARRESTEERD
's-GRAVENHAGE. Opnieuw
heeft de Haagse politie op last
van de Justitie in de nacht van
Zaterdag op Zondag invallen in
de clublokalen van Haagse speel-
verenigingen gedaan. In de
Nieuwe Club" aan de Laan van
Meerdervoort werd roulette ge
speeld.
Tafel en fiches werden in be
slag genomen, bestuursleden en
spelers, elf in getal, werden naar
het hoofdbureau gebracht. De
spelers mochten na verhoor naar
huis gaan. Drie personen, de
secretaris en twee andere bestuur
ders van de club, werden in ar
rest gehouden. Het was de eerste
avond, dat deze speelclub, die ge
constitueerd werd uit enige
oudere, het balletje weer liet rol
len.
In de herleefde Mondial"-club
aan de Laan van Meerdervoort
werd bot gevangen, omdat er
geen hazardspel werd beoefend.
Het onderzoek heeft feiten aan
het licht gebracht over de om
standigheden, waaronder de leden
van de Britse strijdmacht, die
gedood werden, de dood ingingen.
In elk geval wijzen de omstan
digheden op opzettelijke moord
en zijn zij geen slachtoffers ge
worden van maatregelen, die de
Egytische politie uit zelfverdedi
ging heeft genomen.
TEHERAN. Sterke drank zal
volgens een nieuwe wet voortaan
in Perzië niet meer in openbare
gelegenheden geschonken mogen
worden.
Dit zal een aanzienlijke ver
mindering betekenen in de in
komsten van de staat.
Alcoholische drank zal wel ver
krijgbaar zijn voor gebruik thuis.
In deze wet heeft de regering
bovendien opdracht gekregen,
binnen een maand een wetsont
werp voor algeheel drankverbod
in te dienen.
NEW YORK (A.P.) In
New York vliegt een duif
met een pincenez rond. Het
knijpbrilletje zit vast op
haar snavel. Selby Turner,
directeur van 'n New Yorkse
Verzekeringsmaatschappij,
zag het dier vier maanden
geleden voor het raam van
zijn bureau zitten. Niemand
geloofde hem echter.
Dit weekend keerde de
duif echter terug en Turner
lag met een fototoestel op
de loer.
Een passagiersvliegtuig I.C.-4 van de Zwitserse luchtvaürt Mij
„Swissair" is Vrijdagavond in de onmiddellijke nabijheid van
Schiphol verongelukt. Alle passagiers en leden van de beman
ning konden de machine, die geheel uitbrandde, tijdig ver
laten. De wrakstukken van het vliegtuig, dat in een sloot
terechtkwam.
DEN HAAG (K.N.P.). On
langs zijn de diverse plaatselijke
en diocesane besturen der St.
Adelbert-Vereniging bijeen ge
weest. Unaniem werd vastgesteld
dat, hoezeer werkzaamheden der
Katholieke intellectuelen ook op
staatkundig gebied, thans meer
dan voorheen, noodzakelijk zijn
en moeten worden gestimuleerd,
de St. Adelbert-Vereniging niet
als zodanig concrete politieke
desiderata naar voren behoort te
brengen, te meer waar identifi
catie der Vereniging met enige
politieke groepering als onjuist
moet worden afgewezen.
(Van onze speciale verslaggever)
Ter gelegenheid van het eeuwfeest der H. Familie in Nederland
is Zondag in Den Bosch een plechtige H. Mis van dankzegging
opgedragen door Pater J. Dankelman, algemeen directeur van
het secretariaat der H. Familie in Nederland. De pontificale
assistentie werd verleend door Mgr. P. Giobbe, Pauselijk
Internuntius.
's Middags was het Casino ge
heel gevuld met leden uit alle
hoeken van het land. De dele
gatie uit Volendam, de grootste
gfd. vertegenwoordigende, was
in V olendamse kledij present.
Onder de aanwezigen bevonden
zich o.o. Mgr. Giobbe, Mgr.
Mutsaers. de vice minister-pre
sident Mr. F. Teulings namens
de regering, vertegenwoordigers
van de andere vier bisdommen
en burgemeester Loeff van den
Bosch.
Kapelaan J. de Koning, direc
teur van de H. Familie in de St.
Lambertus Parochie te Helmond,
waar in 1851 de eerste afdeling
van de H. Familie werd opge
richt sprak een kort inleidend
woord. Kapelaan M. Lam wees
erop, dat de H. Familie is ont
staan in een tijd van beroering
op politiek, godsdienstig en eco
nomisch gebied. Zij was een der
tekenen van katholiek leven, dat
ontwaakte bij de massa, die de
protestantse overheersing van
zich wilde afschudden. Spr. deed
enige suggesties om de vereni
ging aan te passen aan de mo
derne tijd.
Pater J. Dankelman noemde
het de taak van de vereniging
de leden en daarna ook de niet-
leden te heiligen. Spr. stelde
tenslotte voor, aan de Paus en de
Koningin resp. een telegram van
dank voor zijn leiding en van
trouw te zenden.
Mgr. Prof. Dr. F. Feron deelde
mede, dat het bewezen was dat
niet in Helmond maar in Roer
mond de eerste afdeling van de
H. Familie was opgericht.
Hij vroeg zich af wat de kerk
gesteld heeft tegenover het com
munisme en de verwording op
cultureel en godsdienstig zede
lijk gebied. Ten eerste een soci
ale activiteit, ten tweede een in
tensi vering van de innerlijke
mens door godsdienstige bewe
gingen en ten derde nieuwe
vormen van apostolaat.
De H. Familie moet niet ver
drongen worden door andere op
zich goede verenigingen maar zij
moet zich aanpassen aan de om-
omstandigheden van deze tijd.
Zij moet bevorderen dat het in
stituut van het gezin weer in ere
LONDEN. Naar Zaterdag
door het Engelse ministerie van
Financiën is meegedeeld zal En
geland zijn verplichtingen ten
aanzien van zijn leningen van de
Verenigde Staten en Canada ten
volle nakomen en de op 31 De
cember a.s. vervallende eerste
jaarlijkse aflossingen en rente op
deze leningen betalen.
Engeland zal voorts rente en
aflossing betalen op de uitstaan
de schulden aan de Verenigde
Staten krachtens de leen- en
pachtovereenkomsten. In totaal
zal aan Amerika en Canada on
geveer 175 millioen dollar moeten
worden betaald.
wordt hersteld en dat de vaders
vooropgaan, waar het godsdien
stig leven bereft.
Mgr. Giobbe, las een aan pa
ter Dankelman gericht schrijven
voor van Z. H. de Paus die hier
in zijn dankbaarheid uit sprak.
Hij overhandigde pater Dankel
man daarna een door de Paus
geschonken medaille. Een kort
woord spraken nog minister
Teulings on Mgr. Mutsaers.
De middag werd opgeluisterd
door muzikale intermezzi, om
kwart voor zes droeg Mgr. Mut
saers in de St! Jan een Pontifi
caal Lof op, waaronder de op
dracht aan Jezus, Maria en Jozef
werd vernieuwd.
TERTRE (België) (A.P.). Een
onbekende man heeft in een che
mische fabriek te Tertre loonzak
jes met een inhoud van 3.000.000
frank buitgemaakt en zich ver
volgens per motorfiets in veilig
heid laten brengén.
Tijdens de ploegenwisseling
overviel hij de kassier in een
doorgang op het terrein. Vervol
gens hield hij de arbeiders met
een revolver in bedwang. Zij
dachten dat het een grap was.
Hij dwong een hunner hem met
een motorfiets van het terrein
naar een afgelegen plek te bren
gen, waar hij zich in de dichte
mist uit de voeten maakte.
PERZIË VRAAGT UITSTEL
Aan Intern. Gerechtshof
TEHERAN (A.P.). De pe-
troleumraad van de Perzische
Majlis heeft het Internationale
Hof van Justitie Zaterdag ver
zocht het antwoord op de Britse
klacht over het Anglo-Iraanse
petroleumgeschil één maand te
mogen uitstellen.
POOL-SPECIALIST
PHILADELPHIA (A.P.) Een
Amerikaanse matroos, die een
jaar in Groenland in opleiding
was geweest, is een slachtoffer
geworden van de kou in Phila
delphia, waar 10 cm sneeuw ge
vallen is. Hij is hier in het mari
nehospitaal behandeld wegens be
vroren ledematen. De schuld gaf
hij een meisje, dat hem twee uur
had laten wachten.