Groot gezin naar Nw.-Zeeland
Pastoor P. J. de Wit vierde zijn
zilveren priesterfeest
Priesterjubilea 1952
in 't bisdom Haarlem
L
7.70
KALODERMA
Het bestaansrecht van de
publieke bouwkas
Kuiper
rceel
straat 34
nleenbank
haring
Vier zoons legden de grondslag
voor een nieuw bestaan
In zes weken naar
het beloofde land
Scheepsberichten
Tweede Kerstdag in Middenmeer
Dankbare parochie nam
in haar geheel deel
Ongeëvenaard in kwaliteit!
De laatste kans
Naar wij vernemen
VRIjDAG z.S ucv
iCHTING
■het K.N.M.I.
van Vrijdag
savond
van de avond
hard en in
ovincies tot
i aanwakke-
delijke wind.
bewolking
ijdeliik regen,
rdag krachtige
itige en naar
>f West rui-
l Wisselende
met buien,
randering in
receptie
Huibers
P .Huibers zal
receptie ver-
ur voor leken,
s en van 1—2
lijken.
:INSBERGEN"
V-CUINEA
GE Hr, Ms.
isbergen" zal
Nieuw-Gumea
aflossing van
Johan Maurits
richten
[OTTEN
v. GIJZEN
Dec. 1951
g adres:
Castricum
entien
28 jr., met
1 jaar, b.z.a.
IDSTER. Br.
v. d. blad
JAGMEISJE
>ven 18 jr.
n 78. Mw.
Verdronken-
maar.
MEISJE, 16
de dag; uit
Br. o. no.
ran dit blad.
Jan. in R.K.
z. fl. zelfst.
dag ter verv.
svr. Hulp v.
aanw. Br. o.
nr. v. d. blad
:LE kaarten
N VLIES
Dec. - 8 uur
_EUM-
ÏERINC
heid van het
ubileum van
heer
skleraar en
it, te geven
ingklasse, het
cus Mannen-
ikoor, het St.
Dameskoor,
te gezelschap
Entrée f 1.75
ij Klooster en
i Leo Prinz,
ïorp 114.
N: Overjas
is, Hogegeest
iot.
and te koop:
-.d die kleinere
ig te Alkmaar
te bieden. Te
J. TIMMER-
hermerweg 41
ir.
brood
evraagd in elk
p. FRANS,
132, Alkmaar.
5.
Te koop aan-
TIEKE SPIE-
T. Br. onder no.
r. van dit blad.
\NTOOR te
GERBRUG
BAANDAG 31
gehele dag
LOTEN
Het Bestuur
TENTIE!
r op het Hof-
t te Alkmaar
voor 1
bakjes mee.
Zalmbokking,
stuk
n zeer scherp
cliënten een
Aanbevelend,
.ntMILIM ADPEA
>PtB fnUZtflWARtN
MtuBUXAKWU
ryHMOUTMANOU.
ft' >9»r xbAPOW
MAbAZ'JH
'j i
In Maart van het volgend jaar zal men onder een bericht „Ver
trokken personen" uit Egmond kunnen lezen: vertrokken: Piet
Liefting en gezin van Egmond naar Nieuw-Zeeland. De gemeen
te Egmond zal dan 15 inwoners minder tellen, want het gezin
van deze Egmondse Piet Liefting telt 13 kinderen, waarvan het'
grootste gedeelte zoons. Het gemengde bedrijf aan de Mosselaan
veehouderij- en bollenbedrijf bood voor dit grote gezin
geen perspectieven en zo namen vier van de oudste zoons het
vorig jaar reeds het kloeke besluit in een nieuw land een
nieuw bestaan te gaan opbouwen. Zij vertrokken met z'n vieren
na drie maanden Engels te hebben geleerd naar Nieuw-
Zeeland. Op de boot de reis duurde 6 weken werd nog
wat Engels bijgeleerd en nu spreken zij de taal met het grootste
gemak.
Op het vliegveld van Auck
land" troffen zij ir. H. de Bruin,
de Nederlandse landbouw-atta-
ché. door wiens bemiddeling zit
reeds na drie dagen geplaatst
werden op boerenbedrijven in
de buurt van Morrinsviile een
300 km ten zuid-oosten van
Auckland.
Zij zaten elk op een ander
bedriif, doch niet verder dan
een 30 km van elkaar af, zodat
contact nog mogelijk was.
De veehóudersbedrijven, waar
op zij als arbeider te werk wer
den gesteld, waren gemiddeld
100 bunder groot en er werden
zo om de 100 tot 120 koeien op
gehouden. Het is eer» ander vee
slag dan 'hie-t Noordhollandse
zwartbonte, n.l. het Yersey-ras,
dat minder melk, doch meer vet
produceert; de melkopbrengst is
gemiddeld 15 liter, doch het
vetgehalte 5 procent. Elders
komt ook een zwartbont veeslag
voor, dat afstamt van de Friese
koeien, die destijds ge-impor-
teerd werden. De bedrijven zijn
geheel gemechaniseerd en het
vee wordt electrisoh gemolken.
Het ene bedriif levert de melk
aan de (kaas)-fabrieken af, het
andere alleen de room. terwijl
dan de ondermelk dient voor
varkensvoer of gewoonweg weg
gegooid wordt. De volvette kaas
die men er maakt, is er niet zo
smakelijk als de Hollandse kaas.
Na achf, maanden
zelfstandig
Dit vertelde ons een der vier
broers, die onlangs even naar
Egmond kwam overwippen: niet
zomaar om even een familie
bezoek te brengen, doch om het
hele gezin vader, moeder en
de andere negen kinderen te
komen halen. In Maart hoopt
het gezin Liefting de grote reis
naar Nieuw-Zeeland te gaan
ondernemen, om daar in de
buurt van Auckland weer her
enigd te worden. Ze hebben er
allemaal veel zin aan.
Toen de vier gebroeders zes
maanden als boerenknecht op
verschillende bedrijven hadden
gewerkt, plaatsten zii een ad
vertentie in het N.H.D. van
Auckland, met de bedoeling zelf
een bedrijf in handen te krijgen.
Zii hadden acht maanden hard
gewerkt en veel gespaard. En
dan kan men in Nieuw-Zeeland,
want een landarbeider verdient
er 70.tot f 90.per week,
waarbii hij dan al het overige
vrii heeft.
De meeste bedrijven zun er
z.g. share-foedrijven:„deel"-be-
drijven zou men hier zeggen,
waarop pachtboeren zitten, die
een zeker percentage, 40 tot 50
procent, van de opbrengst aan
de eigenaar moeten afstaan.
Bij dat bedrijf behoort dan de
veestapel en wat er bij-hoort, ter
wijl in het huis, dat er ook in
begrepen is, een electrisch for
nuis staat, een badgelegenheid
enz. De meubelen moet de huur
der zelf aanschaffen.
Er kwamen vijf aanbiedingen
op de advertentie en de vier
gebroeders Liefting kwamen te
recht op een bedrijf van 175
bunder met. 130 koeien, gelegen
in het plaatsje Waiuku. 45 km
ten zuid-westen van Auckland,
dicht aan de kust van de Tas
man Zee.
Het is een vlak land. De grond
bestaat uit zwavel en is gemak
kelijk te bewerken. Omdat in,
Nieuw-Zeeland het gras heel het
jaar door groeit, lopen de koeien
er het hele jaar buiten. Het was
een melkbedrijf en de broers
brachten zelf de melk naarde
3 km verder gelegen fabriek.
Zij betrokken met ziin vieren
het huis, dat bi.i het bedriif
hoorde en verzorgden daar ook
zelf hun huishouding. Dat hier
de hulp van een vrouwenhand
wel eens node gemist werd.
spreekt vanzelf. Over vrouwen
gesproken wii vroegen of de
broers al trouwolannen hadden
en of de meisjes van Nieuw-
H. Thomas van
Canterbury
Vlak na de oorlog werd
door de beste gezelschappen
in ons land het ontroerende
toneelstuk De Moord in de
kathedraal gebracht. Het was
de geschiedenis van de H.
Bisschop van vandaag, die
zich verzette tegen de on
rechtmatige eisen van zijn
koning en om zijn rechtvaar
digheid door gewetenloze
soldaten, die daarvoor een
Judasloon opstreken, werd
gedood vlak voor het hoofd
altaar in zijn kathedraal.
Toen men dat mooie stuk
zag, was men het er alge
meen over eens, dat de spe
lers er geheel in waren en
een journalist, die tot de ka
mer van de spelers was door
gedrongen, mocht van de
hoofdrolspeler horen: „Als
je erin bent, heb je er ook
zoveel voor over" Als je er
in bent! Wat een les voor-
ons. Want als ook wij aan
voelen wat het geloof is, als
we werkelijk beseffen, dat
we God meer moeten dienen
als de mensen, dan zouden
wij alles voor God over heb
ben. Maar we zijn er-niet
voldoende in, want de we
reld trekt nog te veel. Laat
het anders worden.
IN DESERTO
Zeeland aardig waren. Nu. dat
waren ze wel, maar onze zegs-
mans wilde toch de jongeman
nen, die naar Nieuw-Zeeland
gaan, aanraden, een Hollandse
vrouw te nemen, die zich beter
b;i de Hollandse emigranten kan
aanpassen dan de Nieuw-Zee-
lanase, die over het algemeen
een heel andere levensopvatting
heeft dan wii hier.
Daar kunnen onze jongens dus
hun voordeel mee doen!
Zij boerden er goed, die vier
jongens van Liefting uit Eg
mond, daar ver weg in Waiuku
aan de Tasman Zee: zó goed,
dat zi.j naar middelen gingen uit
zien om heel het gezin te laten
overkomen.
Op een afstand van anderhalve
kilometer stond nog een buis
leeg het ziin allemaal houten
huizen daar in Nieuw-Zeeland;
van buiten niet zo mooi, maar
van binnen vallen ze nogal mee.
Dat huis behoorde aan een
boer, die zoals zovele boeren
dringend om een flinke boe
renknecht verlegen zat. Hij
wilde dat huis graag aan de fa
milie Liefting verhuren, als een
van de zoons hem maar kwam
helpen op zijn bedriif: natuur
lijk tegen het gebruikelijke
loon. En zo werd afgesproken.
Een der zoons krwam naar Eg
mond, om de zaak te bespreken
en de emigratie van het hele
gezin voor te bereiden.
Het boerenbedrijf is in Nieuw-
Zeeland meer dan lonend; de
revenuen ervan zijn er zeker
200% hoger dan die van een be
drijf hier. Op het bedriif van de
vier gebroeders hield men ook
nog vier paarden voor het
werk (ze hebben natuurlijk
ook een tractor) 7 varkens
voor de fokkerij en 12 schapen:
maar deze laatste alleen maar
voor de eigen vleesvoorziening.
De zuivelfabrieken zijn er
zeer groot en in de buurt van
Morrinsviile waar zii eerst
zaten stond- de grootste van
de wereld. Het ziin meest boter
en kaasfabrieken en fabrieken
van melkpoeder enz. De land
bouw is de voornaamste be-
staansbron in Nieuw Zeeland:
voor 95% komt het nationaal
inkomen uit de producten van
de landbouw, als boter, kaas,
melkproducten, wol en vlees.
Gemeenschapsleven was er
niet veel daar in Waiuku; de
kerk staat op 12 K.M. afstand
van het bedrijf en eens in de
Java 26 te Marseille: Modjo-
korto 27 van Priok/Pandan;
Roebiah pass. 26 Gibraltar; Ma-
riekerk 23 te Fremantle; Markelo
27 vm v. Freetown/Monrovia;
Willemstad 26 v. Cartagena/
Aruba; Willem Ruys 26 240 m W.
ten N. Minokoy/Aden; Mataram
26 v. Singapore/Djeddah; Oranje
fontein p. 26 Finisterre/Tenerif-
fe; Rempang 26 v. Makassar te
Banjuwangi: Rondo 27 te Pt. Su
dan; Salland p. 26 Kp Frio/Monte
Video; Waterman 26 v. Manokwa.
ri/Sorong.
maand kan men er de H. Mis
boren; de andere Zondagen gaan
de parochianen naar een ander
dorp in de buurt, wat ook door
de betrokken geestelijke wordt
bediend. De enige directe ver
binding met Holland is de PCJ-
zenrier. die, als het mooi weer
is, goed overkomt.
Veel tijd, om naar de radio te
luisteren hadden de gebroeders
echter niet: het bedrijf vraagt
de volle man. In de buurt ziin
nog enkele Nederlandse gezin
nen gevestigd, uit Brabant, Lim
burg en Gelderland: ook meest
kroostrijke gezinnen.
Hij vertelde nog meer van het
nieuwe land: de zoon-, die over
kwam, om vader, moeder en de
andere broers en zusters te ha
len. Het klimaat is er heerliik;
veel zon en genoeg regen. Aan
de kust. waar zii zitten, vriest
het nooit. In de buurt van Mor
rinsviile. hoger gelegen, kwamen
wel nachtvorsten voor. Veel van
het land hebben zii nog niet ge
zien. Maar het is eer» mooi land,
dat zagen ze uit het vliegtuig,
dat hen van Australië bracht.
Een land. waar vele Nederlan
ders een nieuw bestaan hopen
op te bouwen en waar het ge-
zm-Liefting uit Egmond met de
beste verwachtingen straks heen
trekt.
Fr. O.
Keizer Bao Dai heeft een bezoek gebracht aan het front nabij
de Zwarte Rivier, waar Franse en Indochinese troepen voor
hem geparadeerd hebben. Communistische Viet Minh-troepen
hebben de Bavi-berg bezet en vorige week tijdens een offen
sief de oostelijke oever van de Zwarte Rivier bereikt. Een
groepje dorpshoofden tijdens de plechtigheden ter ere van
het bezoek van d,e keizer.
WIERINGERMEER Op 2a Kerstdag heeft de parochie van
Maria, Sterre der Zee op grootse wijze het zilveren priesterfeest
va® haar eerste pastoor, de zeereerw. heer P. J. de Wit, gevierd.
De uitdrukkelijke wens van de Jubilaris, dat het 'n eenvoudig
feest zou ziin, zonder veel luister en ophef, maar 'n feest wat
naast z'n familie door de gehele parochie zou worden meege
vierd, is wel ten volle in vervulling gegaan, want zowel des
morgens in de kerk aan de communiebank en daarna aan het
ontbijt als 's avonds tijdens de feestavond in Hotel Smit, was
zo goed als geheel de parochie aanwezig.
Daar de noodkerk te Midden-
meer te klein was om alle feest
vierenden te herbergen werd de
plechtige gezongen Hoogmis op
gedragen in de parochiekerk van
Wieringerwerf. Met 3 bussen en
'n vijftigtal auto's ging het des
morgens in optocht naar Wie
ringerwerf. Voorafgegaan door
een stoet bruidjes betrad de ju
bilaris dit mooie kerkgebouw
onder het zingen van het Veni
Creator. Tijdens de plechtige
Hoogmis, opgedragen door de
jubilaris zelf en geassisteerd1 door
de H.Eerw. Deken G. Harst van
Den Helder als Presbyter-As
sistent, de Z.Eerw. heer J. de
Wit, pastoor te Castricum als
sub-diaken en de Weleerw. Pater
Mauritius OFM als Diaken, zong
het parochiële zangkoor onder
AdvertentieI
c
Gelee: tubes -.85, 1.25 en 1.85
Dagcrèmetube 1.65 en pot 3.50
Actiefcrème: tube 1.65 en pot 3.50
Scheercrème: grote tube 1.95
3
leiding van haar dirigent P. J.
Koopman, de Missa Quarta in
hon-orem: Sancti Joseph Spensi
B.N.V.; componist Alph. Noort-
gat, voor tweestemmig mannen
koor.
De W.Eerw. Pater Mauritius
O.F.M., voor Middenmeer geen
onbekende, die de feestpredicatie
hield, had als tekst gekozen: ,,Ik
zal bij u zijn, tot het einde der
tijdenIn de Kerstdagen her
denken wij de geboorte van
Christus, de Eerste Priester. Hij
kwam in de wereld om de kloof
tussen God en de mensen te
overbruggen, maar Zijn aardse
leven was, evenals dat van alle
mensen, slechts van korte duur.
Om Zijn werk voortgang te doen
vinden door de tijden heen koos
Hij Zijn 12 Apostelen en ver
volgens de Priesters. Daar een
dezer priesters, uw pastoor, aldus
Pater Mauritius, heden zijn zil
veren jubileum viert, moeten wij
blij en zeer dankbaar zijn. Dank.
baar vooral omdat wij hier, in
tegenstelling met de gebieden
achter het ijzeren gordijn, onze
godsdienst in vrijheid kunnen
beleven. Het grootste geschenk
dat u de jubilaris kunt schenken
is, trouw aan uw godsdienst en
uw pastoor. Met deze woorden
55 jaar Priester, 15 Aug.:
Joanes M.C. Nuyen Ern. Rector.
Adres: Oude Delft 203 Delft: Ja
cobus G- Onel Em. Pastoor Roe-
lofarendsveen. Adres: Noordeinde
189 Roelofarendsveen.
50 jaar Priester, 2 Maart:
Antonius Kramer Pastoor te
's Heerenhoek; Theodorus H- J.
Winkelman Ein. Pastoor H. Wilii-
brordus binnen de Veste te Am
sterdam. Adres: Huize St. Bavo
Heemstede.
15 Augustus
Cornelis G- A. van Baaren Pas
toor te Den Haag, van Limburg
Stirumstraat 12a: Abraham C. v.
d- Berg, Pastoor te Spierdijk; Jo
annes H. W. Borsboom, Em. De
ken en Pastoor Noord wijk. Adres:
Huize St. Jeroen te Noordwiik:
Theodorus J. J- de Kok, Pastoor
H.H. Nicolaas en Barbara te Am
sterdam: Gerardus van Niekerk,
Eim. Pastoor te Overveen. Adres:
St. Liduinagestieht te Warmond;
Cornelis P. van der Salm, Pastoor
te Delft Nassaulaan 2a: Johannes
de Vlieger. Em- Pastoor O. L. Vr.
Rozenkrans te Haarlem. Adres:
Huize St Bavo te Heemstede:
Hendricus B. J. Warnink, Pastoor
te KwintSheul: Wilhelmus P. Wit-
teman, Rector te Den Haag. Oude
Molstraat 35: Petrus W. de Wolf.
Em. Pastoor te Limmen- Adres:
St. Willibrordus Ridderlaan 1 te
Wassenaar.
40 jaar Priester, 15 Aug.:
Gerardus Boos Pastoor te Hazers-
woude; Johannes C. C. Groot
Pastoor te Nederhorstden Berg;
Henricus J.F.M- van den Heuvel
Rector St. Luciaklooster te Ben-
nebroek: Bernardus H-C. Hosman
Pastoor van de parochie O.L.Vr.
Kon- des Vredes te Amsterdam:
Leonard. J. M. JanssenSchmidt
Pastoor te Bennebroek: Theodorus
W. Taman. Pastoor van de paro
chie van de H- Familie te Rotter
dam; Theodorus A. Vis Pastoor
van de. parochie van de H. Willi
brordus buiten de Veste te Am
sterdam.
25 jaar Priester, 11 Juni:
Th. van Baar Pastoor te Oud-
Vossemeer; J.H.M.v.d. Berg Pas
toor van de parochie Christus
Koning te Amsterdam: F.J.J. Bol
linger Pastoor te Iloendam: L.J.
A. Boomgaard te Middelbands:
A.A. de Bot Bouwpastoor Vlaar-
dingen: G. Heemskerk Pastoor te
Oud - P,~ yerl andTh. Lampe Rec
tor Sancta Maria te Noordwiiker-
hout: F.H.M. Lobman Rector St.
Annagesticht te Halfweg: S. Mol
Rector O.L.Vr. Gasthuis te Am
sterdam: A. M- Ndekel Rector St.
Jozef Paviljoen te Gouda: C. Niis-
ten Pastoor te Oudeschild: C.
Pouw Pastoor te Wiik aan Zee:
A.L.J. van Rooiien Pastoor te De
Cocksdorp: W.H. Simons Rector
St. Hubertusikapel te Amsterdam;
J. Staadegaard Bouwpastoor te
Lisse; H.G.J. de Wijs Pastoor te
Zwiindrecbt.
24 September
J.N. Verklev Rector Huize St.
Anegla te Den Haag-
12 Y„ jaar Priester, 23 Juni:
A.J.H. Drost Kapelaan H.H. En
gelbewaarders Den Haag; A-J.
Hartog, kapelaan te Noordwiik;
J.M. de Konin? Kapelaan te De
Zilk; P.L-M. Plouvier Kapelaan
te Rotterdam (H. Franciscus van
Assisië); C.J. van Teiilingen Ka
pelaan te Zaandam: C.H. Vriese-
koop Kapelaan te Rotterdam (H.
Nicolaas).
14 November:
P.J. van Bakel Conrector Sint
Elisabeth Ziekenhuis te Leiden:
H- Beek Kapelaan te Vlaardin-
gen; J. de Bouvère Kapelaan te
Overveen: H.J-A. van Diik Kape
laan te Haarlem H. Ljduina; N.J.
Donkers Kapelaan te Rotterdam,
H. Willibrordus; H.J.Th, v. Duin
Leraar Seminarie Hageveld; E.A.
S.M. Duyn Kapelaan te Alphen
aan de Riin; H.C. de Graaf. Ka
pelaan te Middelburg: C.J. Hage-
man kapelaan te Wassenaar H.
Willibrordus; P.H-L. van Ingen,
Kapelaan te Leiden, H. Petrus; J.
L. van Kesteren Kapelaan te
Krommenie; J. Koning Kapelaan
te Haarlem. O..LVr. van Zeven
Smarten: GH. Lagertbere kape
laan te Wervershoof: M.W. Mei
man Kapelaan te Leidsohendam;
H.L. Nederstigt Leraar Seminarie
Hageveld; L.L. Pas Kapelaan te
Rotterdam. H. Theresia; P. Ro-
mijn, Kapelaan te Heemstede O.
L. Vrouw Hemelvaart: J.A.M-
Rohde Kapelaan te Haarlem, O.
L.Vr. Rozenkrans: Th. G. Rosier,
Kapelaan te Purmerend; A.J.M.
Spronk Kapelaan te Amsterdam,
H. Vincentius; A- Strooband Ka
pelaan Sassenheim; W.G. Vroom
Legeraalmoezenier P.D.L.L.N. te
Ypenburg.
EEN WITTE ROOS IN HET
MIDDEN VAN DE WINTER
ALKMAAR. In het midden
van de winter is een witte roos
ontloken in de tuin van de fam.
Klus aan het Verdronkenoord.
De rozenstruik, welke langs de
muur opkruipt, vertoont zelfs
knoppen, alsof liet lente is: Het
zachte jaargetijde maakt, dat
ook in tuinen elders in de stad
nog enkele rozenstruiken tot. late
bloei zijn gekomen. Een ver
kwikkend gezicht bij het trooste
loze weer
p:
Na de H. Mis verzamelde men
zich in de grote zaal van Hotel
Smit voor het gezamenlijk ont
bijt.
Tijdens het ontbiit werd het
woord gevoerd door o.a. Deken
Harst, de nastoor van Den Hel
der. de laatste Dastoor waaronder
de jubilaris als kanelaan heeft
gestaan. Snr. feliciteerde hem
van hart» en snrak de wens uit.
dat pastoor De Wit spoedig de
nieuwe kerk met pastorie zou
mogen betreden.
Wethouder H. Smit feliciteerde
namens het gemeentebestuur.
En pok de jeugdige paro-
chiaanties lieten zich niet onbe
tuigd. In diverse samenspraakjes
en liedjes feliciteerden ook zij
hun pastoor.
Vervolgens bracht de Wierin-
germeer-fanfare onder leiding
van de heer Gladbeek enkele
nummers ten gehore. Namens de
parochianen bood de heer H. A.
Giezen als voorzitter van de
feestcommissie het parochiege
schenk aan, bestaande uit diverse
Misgewaden, met daarnaast nog
een compleet eet-, thee- en ont
bijtservies.
Hierna volgden nog diverse
verenigingen, als de LTB. Jeugd
beweging enz.
Na het ontbijt, waarbii o.a.
ook aanwezig was de Rentmees
ter der Domeinen, ir. Ovinge,
droeg de jubilaris in het stem
mig versierde parochiekerkje van
Middenmeer 'n Danklof op.
Hierna volgde voor de familie
leden en het feestcomité een in
tiem dineetje.
De Feestavond.
's Avonds om half zeven ver
zamelde men zich weer in Hotel
Smit, ditmaal aangevuld met pa
rochianen van Slootdorp en Wie
ringerwerf. Het programma van
deze avond werd geheel door
eigen krachten uitgevoerd. Na
■het welkomstlied en een kort
openingswoord van de heer Gie
zen, de ceremoniemeester van deze
dag, werd de Priestercantate van
A. v. Delft pr. en op muziek
gezet door Elbert Fransen, ten
gehore gebracht. door enkele
solo's en 'n gemengd dames, en
herenkoor o.l.v. de heer P. J.
Koopman. Hierna werd het de-
clamatorium „De Priester" van
Gabriël Smit opgevoerd door de
jongeren van de parochie. De
tijd voor de pauze werd nog op
gevuld door diverse declamaties,
voordrachten enz.
Na de pauze werd het toneel
spel ,.De Pastoor van Eiken
donk" van René Bosch opgevoerd.
Dit stuk, hetwelk zich afspeelde
in de pastorie van Eikendonk,
handelde over de strijd welke
de oude plattelandsherdeT moest
voeren tegen de koppige, stugge
kapitalistische boeren van het
dorp. Verdraagzaamheid en naas
tenliefde bestonden niet voor
deze heren en de pastoor had-
het zich tot levenstaak gesteld
om hierin verandering te bren
gen. Zoals in de meeste toneel
stukken was het ook hier eind
goed, al goed.
Het werd goed ten tonele ge
bracht, ondanks de verschillende
amateurs, die er aan meewerk
ten. Alleen was het achter in
de zaal moeilijk te verstaan, wat
altijd heel jammer is.
Aan het einde van deze in alle
opzichten, want ook het weer
werkte geweldig mee, geslaagde
dag, dankte de jubilaris allen
die deze dag voor hem tot een
onvergetelijke hadden gemaakt.
Hij dankte het comité voor de
stijl van de dag, die geheel aan
zijn verwachtingen beantwoordde
té weten: een feest voor de
pastoor, zijn familie en de ge
hele parochie.
Diep ontroerd dankte de jubi
laris allen nogmaals van ganser
harte en met het uit volle borst
meegezongen „Aan U, o Koning
der eeuwen" was het einde ge
komen van dit prachtig geslaag
de priesterfeest.
Het zij ons vergund nogmaals
blijk te geven van onze opvattin
gen ten aanzien van het bestaans
recht van de publieke bouwkas,
zulks vooral naar aanleiding van
de artikelen van de heer Festen
in dit blad onder de titel: Waar
om geen publieke bouwkas?
Allereerst dit: De zegenrijke
werking van de woningwetbouw
hebben wij in ons vorig artikel
niet ontkend. Integendeel. In het
eerste deel daarvan hebben wij
echter de vraag waar het eigen
lijk om ging, namelijk of de pu
blieke bouwkas in strijd is met
het beginsel van het particulier
initiatief, even uitgeschakeld en
een vergelijking gemaakt tussen
de overheid bouwend ingevolge
de woningwet en de overheid
werkend met 't bouwkassysteem.
Bij de woningwetbouw ook
al geschiedt deze door particulier
initiatief met medewerking van
de overheid komt er momen
teel een volkomen „uitgeklede"
en aan minimale eisen voldoende
huurwoning tot stand. Dit was
niet altjjd zo, doch wij moeten
rekening houden met de omstan
digheden van het ogenblik. De
aspirant-huurder heeft geen kans
op de bouw enige invloed te doen
gelden en ook maar iets mee te
laten tellen van de eisen die hij
krachtens zijn persoonlijke ver
antwoordelijkheid voor de huis
vesting van zijn gezin redelijker
wijs stelt. Dit is geen verwijt aan
het adres van gemeentelijke over
heid en woningbouwcorporaties.
Zij doen in dit opzicht wat zij
kunnen, doch de stringente voor
schriften van de rijksoverheid
waarop wij ook de vorige keer
wezen laten hun geen vrijheid.
Als de overheid het bouwspaar-
systeem hanteert, treedt zij
slechts op als financierings-insti-
tuut; de aspirant-bouwer, de
spaarder dus, bouwt zelf. Hij
bepaalt zelf waar, hoe en onder
welke omstandigheden hij wil
wonen. Het beginsel van het par
ticulier initiatief bij de woning
bouw wortelt in het beginsel dat
de particulier persoonlijk de ver
antwoordelijkheid draagt voor de
wijze van huisvesting van zijn
gezin. Dit beginsel komt bij de
overheidsbouwkas volledig tot
zijn recht. Onze conclusie luidde
daarom: Als de overheid werkt
met het bouwkassysteem wordt
aan het beginsel van het particu
lier initiatief meer recht gedaan
dan bij de woningwetbouw.
Iets raadselachtigs kunnen wij
hier niet in vinden.
In hoeverre de onbevredigende
gang van zaken bij de woning
wetbouw een gevolg is van de in
de afgelopen jaren gevoerde huur-
politiek kunnen wij in dit ver
band in het midden laten. Slechts
de concrete maatschappelijke om
standigheden van het ogenblik
zijn hier van belang.
En hierna dan wederom de
vraag waar het eigenlijk om gaat
en welke wij in ons vorig artikel
Nog enkele dagen en het jaar
1951 is ten einde.
Straks „wordt de deur geslo
ten" en geldt de vraag: „Hebt U
niets vergeten?"
Heeft al Uw kansen benut?
Valt er wellicht nog iets te ver
effenen?
Heeft U b.v. al Kinderpostzegels
en kaarten ingeslagen voor Uw
Nieuwjaarswensen en voor 1952?
U weet: de zegels blijven epn
heel jaar geldig en de kaarten
kunt U ook in 1952 nog voor al
lerlei doeleinden gebruiken.
En denk er om: Kinderkaarten
en Postzegels kopen, betekent i
vreugde en licht brengen in het
leven van het misdeelde kind,
van de duizenden misdeelde kin
deren, die ook op U een beroep
doen om sympathie en steun.
Nog enkele dagen van 1952
resten.
Het is Uw laatste kans. Gebruik
deze, nu het nog tijd is. Koop
Kinderzegels en -kaarten. Zij
brengen geluk, voor Uzelf en het
misdeelde kind!
vertrok gisteren het Koninklijk
Gezin in de koninklijke trein
voor de wintervacantie naar
Sankt Anton in Oostenrijk;
resulteerde voor de gemeente
Utrecht uit de burgerzinlening
en een andere lening van 4 mil-
lioen de mogelijkheid tot het
bouwen van 234 etage woningen;
arriveerde de nieuwe ambas
sadeur van Zuid-Afrika, de heer
Petrus Imker Hoogenbout, in ons
land, waar hij zich dadelijk deed
kennen als een vriend van Ne
derland;
heeft men een bedrag van
f 5000.uitgeloofd voor degene
die inlichtingen kan verstrekken
over de op Kerstdag bij de kas
sier van de Boerenleenbank te
Halfweg gepleegde inbraak,
waarbij f 60.000.werd ont
vreemd;
mag het damesweekblad „Goed
Nieuws" zijn naam blijven dra
gen, volgens een rechterlijke
beslissing;
werd de gemeente Apeldoorn
in hoger beroep wegens het bou
wen van een school zonder ver
gunning veroordeeld tot f 5000.
terwijl de directeur van gemeen
tewerken werd vrijgesproken;
erkent Nederland het verenigd
koninkrijk van Libye als onaf
hankelijke staat;
zijn voor het eerst na de oorlog
weer Nederlandse arbeiders in
een Duitse spinnerij (te Gronau)
te werk gesteld. Hun loon wordt
in Nederlands geld betaald;
stelde Mgr. Huibers de Honga
ren in Nederland in staat, op echt
Hongaarse wijze het H. Kerst
feest te vieren tijdens een mid
dernachtsmis in de St. Hubertus-
kapel te Amsterdam, door een
Hongaarse priester opgedragen.
niet even, maar naar onze smaak
uitvoerig hebben behandeld.
Principieel staan de heer Fes
ten en wij op hetzelfde stand
punt namelijk, dat de overheid
slechts een taak heeft als het gaat
om een zaak van algemeen belang
en deze zaak niet voldoende door
het particulier initiatief wordt
behartigd.
De heer Festen meent dat de
particuliere bouwkassen hun taak
naar behoren vervullen, wij me
nen dat dit niet het geval, is.
Onze overtuiging is gegrond op de
ondeugdelijkheid van het rente
loze systeèm en op de vergelij
king der resultaten.
Over het systeem kunnen wij
in tweede rinstantie kort zijn. In
het buitenland is het veelal reeds
verlaten en in zeer vele landen
zelfs verboden. Inderdaad tracht
één der particuliere kassen door
zgn. overbruggings-hypotheken de
moeilijkheden te verkleinen. Na
een spaartijd van tenminste 3
jaren ontvangt men dan een
rentedragend hypotheek om
het restant van de wachttijd te
overbruggen. Men spaart rente
loos, ontvangt dus van het ge
spaarde geld gedurende de gehele
wachttjjd geen rente, doch moet
wel voor de overbruggingshypo
theek de volle rente betalen. Het
aanbod schijnt ons niet zo aan
lokkelijk.
Wat de resultaten betreft: de
heer Festen vindt dat men daar
van eerst kan spreken als de
bouwspaarders de door hen aan
gegane verplichtingen tot een
goed einde hebben gebracht. Na
tuurlijk. Maar om dit eindresul
taat te bereiken moet er toch
eerst een voorlopig resultaat zijn
in de vorm van uitgifte van hypo
theken aan spaarders voor nieuw
bouw of, zo men wil, voor over
name van woningen
De laatst beschikbare cijfers
hieromtrent zijn die vermeld in
het jaarverslag van de Verzeke
ringskamer over 1949. Op 31 De
cember 1949 bedroeg het aantal
ingeschreven contracten bij de
particuliere kassen 36.415. Het
aantal uitstaande hypotheken be
droeg: 3.734, derhalve ruim 10 pet
van het totaal aantal spaarders.
Eveneens blijkens voormeld ver
slag bedroeg het aantal inge
schreven contracten bij de N.V.
Bouwkas Noord-Nederlandse Ge
meenten 3.253 en het aantal uit
staande hypotheken: 743, derhalve
23 pet van het aantal spaarders.
De publieke bouwkas bestond
toen ongeveer 3 jaren. De resul
taten van de particuliere kassen
steken vrij pover af temeer als
men bedenkt dat de bouwkas in
deze tijd volkomen verantwoord
mag worden gezien als middel om
de nieuwbouw krachtig te bevor
deren en men daarnaast moet
vaststellen dat het merendeel der
door de particuliere kassen uit
gegeven hypot-heekgelden be
stemd was voor overname van be
staande woningen.
Het is gemakkelijk de publieke
bouwkas op grond van de resul
taten te betichten van onverant
woordelijk handelen. Het is na
tuurlijk dwaasheid. De publieke
bouwkas ziet primair het alge
meen belang, dat momenteel ten
zeerste gediend is met de nieuw
bouw van woningen op grote
schaal. Deze instelling lijkt ons
zeer wel te combineren met het
door de heer Festen aangegeven
doel van een bouwkas, namelijk
de aantrekkelijkheid van verkrij
ging van eigen woonbezit te ver
breiden.
Het sparen is geen doel op zich
doch het blijft altijd slechts een
middel enerzijds voor de spaar
der om op de duur tot een eigen
woning te komen, anderzijds voor
de bouwkas om de soliditeit van
de deelnemer te toetsen. Indien
er andere waarborgen zijn voor
de soliditeit kan de spaartijd be
langrijk korter zijn. Aan het we
zen van het spaarsysteem en van
de bouwkas doet men hiermede
niets te kort. De ballotage door
een veelzijdig samengestelde com
missie geeft voldoende waarbor
gen om de spaartijd tot het uiter
ste te bekorten.
Als dan om direct alle moge
lijkheden te kunnen benutten in
de aanlooptijd aan bona-fide per
sonen die onmiddellijk een bedrag
veelal spaargeld op tafel
kunnen leggen, een hypotheek
wordt verstrekt, zien wij dit
slechts als een practische uitzon
dering op de regel en zeker niet
als misbruik van het systeem.
Het is duidelijk dat het in het
renteloze systeem niet zeer aan
lokkelijk is om de spaartijd te
bekorten door het scheppen van
andere waarborgen.
Als wij wederom het jaarver
slag 1949 van de Verzekerings
kamer raadplegen zien wij op 31
December van dat jaar een totaal
spaartegoed van de gezamenlijke
particuliere kassen van
f25.893.715.Aan hypotheken
was op die datum uitgegeven een
bedrag van f 17.332.392.—zodat
nog niet was uitgegeven doch op
bankrekeningen was geplaatst
een bedrag van rond f 8.000.000.
Bij de N.V. Bouwkas Noord-Ne
derlandse Gemeenten bedroeg het
netto-spaartegoed f 1.158.280
aan^ hypotheken uitstond
Beze cijfers spreken voor zich.
Van belangrijke resultaten van
de door de heer Festen geroemde
samenwerking in de Bouwspaar-
raad in Noord-Brabant is ons tot
op heden niets gebleken.
De heer Festen merkt op dat
wij er niet in geslaagd zouden
zijn de noodzakelijkheid van de
Êublieke bouwkas aan te tonen,
lit was ook geenszins onze be
doeling. Wij hebben slechts willen
aantonen dat het particulier ini
tiatief, ondanks de mogelijkheden
die er op dit terrein liggen, heeft
verzuimd het uit het oogpunt van
algemeen belang uiterst bereik
bare te verwezenlijken. Daarom
is o.i. de overheid gerechtigd in
het algemeen belang zelf recht
streeks van het bouwkassysteem
gebruik te maken. Tegenover
andersluidende beweringen heb
ben wij willen stellen en aanto
nen dat het particulier initiatief
is te kort geschoten en dat daar
om èn om geen andere reden het
bestaan van de publieke bouwkas
gerechtvaardigd is.
Wij menen onzerzijds hiermede
de discussie te moeten besluiten,
gaarne aan onze geachte oppo
nent, als inleider van het onder
werp in dit blad, het laatste
woord latende.
B. J. KALB.
Oude Niedorp.
