De stem van de Heilige Vader
en de katholieken
PERZIË en EGYPTE grepen hun kans
Kin
Wisselingen in Europa
z
De vlam boven het kruitvat
Wij horen wel
maar luisteren niet.
Maar steeds meer aan
de leiband van de U.S.A.
i
n/S z
U ,.v\RSNUMMER 1951
OLIEVELD
IN RUSTE
Perzië drijft op een
enorme plas olie.
Maar nu liggen de
raffinaderijen gro
tendeels stil. De
Britse technici zijn
vertrokken en de
minimale, primitief-
gewonnen produc
tie is letterlijk een
druppel op een
gloeiende plaat.
Kon in Korea geen enkele oplossing worden bereikt in het belang
van de vrede, het afgelopen jaar bracht ons nieuwe gevaarlijke
problemen, welke de vrede in de wereld bedreigen. De schamele
wijze, waarop Engeland, dat practisch in bezit was van alle rijke
oliebronnen in het arme Perzië, de Perzen zelf daarvan liet profi
teren, had daar reeds jaren kwaad bloed gezet en de nationalistische
anti-Westerse machten, die vooral onder het grootgrondbezit werden
gevonden, gelegenheid gegeven een anti-Britse propaganda te voeren.
De ware oorzaak van deze pro
paganda lag in de vrees en het
verzet in deze conservatieve krin
gen tegen het importeren van de
Westerse cultuur in Perzië, waar
door de enkele duizenden groot
grondbezitters, die schatrijk zijn,
hun bezit bedreigd voelden tegen
over de millioenen paupers. Deze
Mossadeq, die de strijd voert
vanaf zijn bed.
zouden bij meer beschaving en
ontwikkeling maar ontevreden
worden en hun deel in de rijk
dom van het land opeigen. Daar
om moesten die millioenen wijs
gemaakt worden, dat hun ar
moede het gevolg was van de
Engelse politiek, welke de rijk
dommen van Perzië opeiste. De
communisten speelden dit spelle
tje dapper mee, overtuigd, dat
zij in dit troebel water prachtig
zouden kunnen vissen, zoals ook
vroeger gebleken was. Want de
agitatie tegen Engeland bracht de
communistische Toedeh partij de
wind in de zeilen en was ook oor
zaak, dat de regering, onder
invloed van de grootgrondbezit
ters de bepalingen tegen de com
munisten, zo goed als niet meer
toepaste. Een van de Perzische
staatslieden, die dit spel doorzag,
was de premier generaal Rasmara.
Opgeleid in Engeland en over
tuigd, dat de Westerse cultuur
zijn land en volk er boven op zou
brengen, was hij met de huidige
Sjah onvermoeid werkzaam om
tegen het grootgrondbezit in, de
Westerse cultuur belangrijker in
vloed te geven.
Wel erkende ook hij, dat Enge
land veel meer over de- brug
moest komen, maar hij begreep,
dat het anti-Engelse verzet heel
andere gronden had. Hij weiger
de dan ook de nationalisatie van
de oliemaatschappijen, omdat hij
veel meer heil zag ïn een politiek,
waarbij de Engelse concessies
bleven, maar waarbij Perzië veel
grotere financiële voordelen zou
krijgen. Op Zondag 7 Maart, na
dat hij in het Parlement opnieuw
dit standpunt verdedigd had,
werd hij op straat door enkele
fanatiekelingen doodgeschoten.
En met deze revolverkogels be
gon het Perzische conflict. De
Sjah trachtte nog een opvolger
te benoemen, die Rasmara's poli
tiek zou voortzetten, maar het
parlement, waarin het groot
grondbezit een geweldige invloed
had, mede door bedreiging en
afpersing, stemde deze candidaat
weg. De Sjah probeerde het toen
met een compromis candidaat n.l.
Hoessein Ala, die met de nationa
lisatie op de achtergrond met de
Engelsen wilde onderhandelen.
Maar 25 April werd hij in de Ka
mer reeds ten val gebracht en
de Sjah was toen gedwongen de
man van de nationalistische con
servatieven Dr. Mossadeq tot
minister-president te benoemen.
Daarna spitste het conflict zich
snel toe. De Ver. Staten die nog
geprobeerd hebben, eerst door
Truman's vertrouweling Harriman
in Teheran, later tijdens het be
zoek van Mossadeq m Washington
te bemiddelen, bereikten daarmee
geen resultaat. Tot nu toe heeft
trouwens ook Mossadeq voor het
land nog geen ander resultaat
bereikt, dan dat de kostbare olie
winning practisch is stopgezet en
het zo verarmde Perzië nog nood-
lijdender is geworden, want het
laatste jaar ontvangt men hele
maal niets meer van Engeland,
zodat het land financieel en eco
nomisch nog verder ontredderd is
en de volledige ineenstorting voor
de deur staat. Een situatie waar
van alleen Moskou profiteren kan.
Ook Egypte komt in verzet
Egypte, dat na met hulp van
Engeland zich van de Turkse
overheersing heeft losgemaakt,
daarvoor een zware tol aan Lon
den moest betalen, heeft, profi
terende van de nieuwe verzwak
king van Engeland in het Midden
Oosten, door de recalcitrante hou
ding van Perzië, een poging'ge
daan zich geheel van Engeland
los le maken. Op (1 Augustus
kondigde de Egyptische regering
vrij onverwacht, de opzegging aan
van het Egyptisch-Engels verdrag
van 1936. Ook hier was Rusland er
weer onmiddellijk bij om van het
geschil te profiteren. In de Vei
ligheidsraad van 29 Aug. mis
bruikte het zijn veto weer eens
tot de Engels-Frans-Amerikaanse
resolutie in stemming kwam,
waarin de Egyptische blokkade
van het Suez-kanaal onwettig
werd verklaard. Natuurlijk be
greep Rusland volkomen, dat
West-Europa deze blokkade nim
mer kon aanvaarden en dat de
Egyptische maatregel in strijd
was met alle verdragen. Maar
recht en wet lapt Moskou nog
steeds aan zijn laars en het steunt
gaarne de meest reactionnaire
nationalistische bewegingen, als
het daardoor de Westelijke mo
gendheden in moeilijkheden kan
brengen. Intussen hebben tegen
over de uitdagende eisen van
Egypte niet alleen Frankrijk,
maar vooral ook de Ver. Staten
zich veel krachtiger solidair ver
klaard met Engeland dan in het
Perzische geschil en ervaarde
Cairo al heel spoedig, dat het
niet alleen de strijd aangebonden
had met Engeland, maar met een
Hat is duidelijk, dat bi) de totstandkoming van de eenwording
van Europa een proces, dat rich voltrekken moet, al zal het
langzaam en moeilijk gaan, het voor ons katholieken van de
allergrootste betekenis ls, of wij katholieken op dit nieuwe
Europa onze beginselen tot Invloed kunnen brengen, of dat deze
eenwording zal worden voltrokken door humanisten, socialisten
en misschien wel communisten.
Winston Churchill,
grimmig en vastberaden
en Josef Stalin, wiens
bedoelingen ondoorgrondelijk
zijn
vast aaneengesloten blok van de
Westerse mogendheden, die zich
hier met alle kracht tegen de
Egyptische aspiraties zullen ver
zetten. Daar komt nog bij, dat
de positie van Egypte in dit ge
schil buitengewoon kwetsbaar is.
Niet alleen doordat de Engelse
legers in de Kanaalzone Egypte
economisch beheersên en alle
olietoevoer kunnen afsluiten,
maar ook militair machteloos kun
nen maken. Veel ernstiger be
dreiging is intussen, dat Engeland
vaste voet heeft in de Soedan en
er niet aan denkt deze te ver
laten, hoewel Faroek zich tot de
koning van de Soedan heeft doen
uitroepen. Wie de Soedan heeft,
bezit ook de bronnen van' de Nijl
en door deze af te dammen zou
Egypte machteloos en geruï
neerd worden. Het heeft er dan
ook de laatste tijd al op geleken,
dat men in Cairo bezig is de op
geroepen geesten weer te bezwe
ren, al is ook in het nationalisme
de weg terug heel wat moeilijker
dan het omgekeerde.
Dat ook Marokko als derde in
de .bond tegen Frankrijk is be
gonnen te ageren, was een nieuw
bewijs, hoe krachtig het verzet
in de Arabische wereld tegen de
Westerse democratieën wordt,
waarbij de steun welke deze laat-
sten aan Israël hebben verleend
en door hun machtspolitiek de
Arabieren gedwongen hebben
voor de Joden hun land te ont
ruimen, een grote rol speelt. Het
blijkt meer en meer, wélk een
diepe haat dit optreden in de Ara
bische wereld heeft verwekt en
de steeds heftiger oplaaiende haat
tegen het Westen en daardoor
steeds groter wordende onrust in
het Midden Oosten, kan hier in
het komende jaar voor de wereld
vrede nog wel eens tot gevaar
lijke uitbarstingen leiden.
Bij de ontvangst van de Euro
pese federalisten op 17 Aug. te
Castel Gandolfo heeft de Paus
op de dringende noodzaak ge
wezen, dat de katholieken van
Europa toch hun taak in deze
verstaan, omdat de komende tijd
beslissend zal z;jn wat het chris
tendom betreft, voor eeuwen
wellicht. Verzuimen wij nu onze
taak en onze plicht, aldus de H.
Vader, dan zal de rol van de
Kerk in West Europa ook al zal
het niet overrompeld worden
door het communisme, voor lange
tijd zijn uitgespeeld. Het is wei
nig minder dan ontzettend te be
speuren hoe weinig deze toch zo
ernstig klinkende woorden van
de Paus op de West-Europese
katholieken hebben ingeslagen.
Zou de stem van de Paus, hier
op dit voor de Kerk zo gewich
tig uur, er een zijn geweest van
de roepende in een woestijn?
Dat de ongelovige, niet-'katho-
lieke wereld niet luistert naar de
stem van de Stedehouder Chrlsti
is erg voor de wereld, maar als
de Katholieken de H. Vader ook
laten praten, dan wordt dit een
ramp.
En toch hoe weinig aanhang
telt de Federalistische beweging
onder de katholieken? Zeker dit
werk ligt voor een belangrijk deel
op staatkundig politiek terrein,
maar de Ned. Kath. Volkspartij
doet hjer prachtig werk met haar
buitenlandse contacten. Mannen
als prof. pater Beaufort, prof.
Schlichting, de heer Serrarens en
mej. Klompé, doen hier prachtig
internationaal werk, maar ze heb
ben zo weinig hulpmiddelen.
Waar de PvdA op deze interna
tionale bijeenkomsten komt met
een delegatie van 24 man, komen
wij er met 4 en 5 man. Dat komt
orridat er nog steeds honderden,
duizenden katholieken in ons
land zijn, die voor het politieke
werk hun schouders hautain op
halen en er geen offertje voor
over hebben. Vaak nog omdat ze
menen, dat de KVP op staatkun
dig terrein daden stelt, die ze
niet in overeenstemming achten
met hun stoffelijke belangen.
Maar als wij zelf zo egoistiseh en
kortzichtig oordelen, mag het ons
dan verbazen, dat Europa in of
fervaardigheid zo hopeloos te
kort schiet Ook hier moeten we
de wereld verbeteren door te be
ginnen met ons zelf. Bij het slui
ten van het H. Jaar op 1 Maart
j.l. heeft Z. H. meegedeeld, dat
dit keer 3.100.000 katholieken van
heel de wereld de H. Vader heb
ben bezocht, tegen 350.000 in 1900
en 585.000 in 1925.
Deze massale deelname van de
katholieke wereld is zonder twij
fel wel een balsem geweest op
de wonde, door de wrede
kerkvervolging in Oost-Europa
aan het Vaderhart van de Paus
toegebracht, en als zodanig mag
zeker ook gelden de nieuwe lo
ten aan de oude katholieke stam
in andere werelddelen, waarvan
de Paus met zo grote voldoening
getuigde in zijn encycliek „Evan-
felii Praecones" van 2 Juni van
it jaar, waarin de Paus mee
deelde, dat sinds 1924 de 450
missiegebieden in 1951 waren
uitgespreid tot 600 en het aantal
katholieken in die gebieden van
14.800.000 tot 26.800.000.
Maar ook gewaagde de H. Va
der in deze encycliek van de ver-
de Kath. Kerk deze strijd aan
bond tegen de communistische
staat, de protestanten haar in de
rug aanvielen, wat de taak voor
de communisten, vooral interna
tionaal, heel wat gemakkelijker
heeft gemaakt. In Tsjecho-Blowa-
kije en Polen en Roemenie enz.
is het niet anders gegaan, in al
deze landen, heerst, zoals de Paus
op 8 Nov. j.l. zeide, een meedo-
tenloze kerkvervolging, welke
erlnneringen oproept aan de
meest droeve dagen uit de kerk
geschiedenis.
En wij katholieken, die volgens
de gegevens van het Vaticaan van
22 Juni de sterkste groep vormen
in de wereld, n.l. met 400 millioen
katholieken, tegen 202 millioen
protestanten, 181 millioen Oosters
Orthodoxen, 296 millioen Moha-
medanen, 255 millioen Hindoes en
293 millioen Confuclanen, we
doen niets en laten deze kerk-
vervolgers hun onmenselijke
wreedheden aan onze geloofsge
noten rustig begaan.
Neen, ook in dit opzicht bood
1951 ons weinig opwekkends en
schrikkelijke vervolging, waaraan
de Katholieken in Oost-Europa,
maar ook in Azië bloot staan en
die Hem met grote zorg en droef
heid vervult.
In dit opzicht heeft het com
munistisch bewind, reeds zo te
recht door Paus Pius XI in 1935
gebrandmerkt als „duivels" in het
afgelopen jaar zijn ware gedaan
te meer en meer gedemonstreerd.
Trouwens het zijn fliet alleen de
katholieken, welke met alle mo
gelijke methoden worden ver
volgd, ook het persbureau van de
Ned. Herv. Kerk heeft in Novem
ber van dit jaar een publicatie
de wereld ingezonden over de
vervolging van de protestantse
kerken achter het IJzeren Gor
dijn. Ook uit dit rapport blijkt,
dat dit gevaar de kerken niet
bespringt, maar langzaam en
listig besluipt.
Het is daarom zo jammer, toen
al behoeven we bij dit alles aan
de toekomst van de Kerk niet te
wanhopen en al weten we uit
de geschiedenis dat de Kerk ook
onder de meest meedogenloze
vervolging bloeiend kan leven
en dat de vuurproef vaak 'Ven
heilzame zuivering kan beteke
nen, dat neemt niet weg, dat aan
haar priesters en gelovigen in
deze dagen in deze landen, wel
ontzettend zware eisen worden
gesteld. Bidden we G-od vurig
om troost en kracht voor onze zo
zwaar beproefde broeders in het
geloof en vragen we dat de zui
vering, welke ook ten onzent
zeker nodig is, er komen moge
door eigen kracht en wil, en ons
niet wordt opgelegd door de
vijanden van Gods Kerk.
Moge het nieuwe jaar ook in
dit opzicht voor ons allen, in en
over de grenzen een gelukkig en
zalig nieuw jaar zijn. J. H.
EEN KONING
TREEDT TERUG
Een van de meest
ontroerende ogen
blikken van het afge
lopen jaar was voor
velen het tijdstip,
waarop Leopold, Ko
ning der Belgen, af
stand deed ten gun
ste van zijn zoon
Böudewijn.
Wat Europa zeil betreft, kan niet meer worden ontkend, dat de
Amerikaqrae invloed hier steeds groter wordt. Het is het gevolg
van een keuze, welke West-Europa doelbewust heeft aanvaard
onder de steeds ernstiger wordende bedreiging van de commu
nistische agressie uit het Oosten. Het is een politiek van de
nuchtere werkelijkheid, te erkennen, dat West-Europa niet sterk
genoeg meer is om zich zeil tegen deze dreigende gevaren te
I beschermen. Wij staan voor de keuze öf ons te laten overwel-
digen door het barbarisme van het communisme, waarvan we
i de verschrikkingen in steeds onmenselijker gedaante bii de
volkeren achter het IJzeren Gordijn zien, of steun te gaan zoeken
i bij de Ver. Staten, de enige macht ter wereld, welke het demo-
i cratlsche Europa nog helpen kan.
Op 1 Januari 1951 telden de
Ver. Staten 152.300.000 inwoners,
meer dan geheel West-Europa te
samen. Maar wat de productie
en machtsmiddelen betreft en
economische hulpbronnen is het
sterker dan de rest van de we
reld.
De Ver. Staten zijn bereid ons
de gevraagde steun te geven,
niet uit zuiver altruïsme natuur
lijk, maar ook, omdat men daar
weet, dat een heerschappij van
Rusland over de wereld niet
persé met zich behoeft te bren
gen een Russische overwinning
op de Ver. Staten, maar dat een
isolatie van Amerika van Euro
pa practisch hetzelfde resultaat
zou hebben. Begrijpelijk is het
intussen ook, dat Amerika voor
deze hulp voorwaarden stelt,
waaraan Europa moet voldoen
en dat daarbii offers van ons
worden gevraagd. Of van deze
noodzakelijke offervaardigheid
West-Europa voldoende door
drongen is en vooral van de
noodzakelijke saamhorigheid,
welke zich moet demonstreren
in een éénwording van West-
Europa, is ook in 1951 nog een
vraag gebleven. De langzame
vordering met de vorming van
het Europese leger is daarvan
een bewijs en de weinige resul
taten van Straatsburg nog meer.
De militaire Atlantische confe
rentie in Rome, eind November
gehouden, heeft slechts teleur
stellende resultaten opgeleverd.
Op 7 Januari kwam Eisenhower
naar Europa om d' "ring van
een Atlantisch leger onder ogen
te zien en op 1 Februari bracht
hij in de Amerikaanse Senaat
verslag uit van deze Europese
reis. waarbij hij tot de conclusie
kwam. dat een krachtige geest
tot verzet tegen de Russische ex
pansie politiek zich in West-
Europa gevormd had. Zou
Eisenhower nu eind December
dit nog geheel onderschrijven?
Ook wat de constructieve ge
dachte betreft van deze geest tot
weerbaarheid? De verwachting
dat het opnieuw aan het bewind
komen van de Conservatieven,
dank zij de gematigde conserva
tieve overwinning in Engeland
op 24 Oct. j.l. het proces voor
eenwording en samenwerking
zou bespoedigen, is ook niet ver
wezenlijkt. De historische geest
van het Engelse isolationisme
leeft bij elke Engelsman even
sterk, hij moge zieh dan socia
list of conservatief noemen.
Een factor voor de zwakheid
van Europa is ook wel de mach
teloosheid van de democratische
stelsels om regeerkraehtigp ka
binetten te vormen. In dit op
zicht hebben ook de Franse ver
kiezingen welke op 17 Juni ?iin
gehouden geen enkele wijziging
gebracht. De toestand is eer ver
ergerd dan verbeterd doordat de
regering nu practisch op parle
mentaire minderheden moet
steunen. Ook de Griekse verkie
zingen vertoonden hetzelfde
beeld en zelfs de Engelse kie
zers met hun zo geroemde twee
partijen stelsel brachten het niet
verder, dan dat zij op 24 Oct.
een pariiyjientair zwakke la-
bourregering vervingen door
een zwak conservatief bewind.
In Duitsland waar in de ver
schillende oude staten in 1951
verkiezingen plaats hadden, za
gen we. dat daarbii de oppositie,
die de Bondsregering aanviel
vanwege haar aansluitingspoli-
tiek bii de Geallieerden, aan
aanhang wint en de Regering,
die met de buitenlandse demo
cratische landen wilde samen
werken. werd verzwakt. Zelfs
de Duitse socialisten deden aan
dit spel mee, daardoor de onbe
rekende Dr. Schumacher, die
zich laat verblinden door een
niets ontziende politieke haat
tegen zijn christendemocratische
collega, een voor geheel demo
cratisch Europa zeer gevaarlijk
spel speelt. In dit opzicht lijkt
het er veel op, dat de Duitse so
cialisten, van hun gevaarlijk po
litiek spel tijdens de regering
Weimar in de twintig en dertiger
jaren niets geleerd en alles ver
geten hebben. Neen, een beeld
van stabiliteit, van een doel
bewuste democratische politiek,
heeft het oude Europa ons in
1951 nog allerminst gegeven. Het
is nog steeds hopeloos verdeeld
en daardoor onmachtig en te
7.wak om een eigen sterile po
sitie in te nemen tussen de twee
grote machten in het Westen en
in het Oosten. En niets wijst er
op, dat 1952 in dit opzicht een
gunstiger beeld zal geven. Het
enige positieve op dit terrein
was de ondertekening in Parijs
op 18 April van het plan Sehu-
man voor de stichting van eeni
Europese gemeenschap van IJzer
en Staal, maar de goedkeuring
van dit verdrag door de vér-
schillende Europese parlemen
ten, laat nog steeds op zich
wachten.
In Korea sneuvelde 12 Fe
bruari de commandant van
het vrijwilligers detachement
Nederland der Verenigde Na
ties, luitenant-kolonel M. P.
A. Den Ouden.
4
van
