Z. Em. Kardinaal de Jong kreeg
coadjutor in Mgr. B. Alfrink
1951 was een bewogen jaar in de
parlementaire geschiedenis
AtaandOctonlek. 1951
Defensielasten drukken
zwaar op land en volk
Katholiek Nederland vierde
jubilea sociale encyclieken
Woningbouw- en belasting-
politiek de pijlers
Nijmegen kreeg
medische faculteit
Twaalf maanden
Nieuw-Guinea
Moeilijkheden voor
bedrijfsleven
OUDEIAARSNUMMER 1951
PAGINA d
NEDERLAND IN HET AFGELOPEN JAAR
Het afgelopen jaar zal steeds in de herinnering van Katholiek
Nederland voortleven als het tijdvak, waarin Z. Em. Kardinaal
de Jong Zijn bekendmaking richtte tot de gelovigen, waarin werd
gezegd dat Z. Em, de H. Vader om een hulpbisschop had gevraagd.
Tot deze hoge post in het kerkelijk bestuur benoemde de H. Stoel
prof. dr. Alfrink, die op 17 Juli werd gewijd als bisschop op een
luisterrijke wijze, waar geheel Nederland in de geest bij tegen
woordig was. Mgr. Alfrink zou de titel voeren: Aartsbisschop van
Tvana in Klein-Azië. Tegelijkertijd leed het Hoogwaardig Episco
paat een groot verlies met het overlijden van de beminde bisschop
van Breda, Mgr. Hopmans.
katholieke middenstanders hun
7de lustrumfeest. Mgr. Alfrink
bracht een bezoek aan het con
gres, kort na zijn bisschopswij
ding. Deze bijeenkomst was een
manifestatie van wat velen in de
loop van de jaren voor de geor
ganiseerde katholieke midden
stand hadden gedaan. Groot was
schijnsel, dat de beste resultaten
mag verwachten voor de toe
komst. Bij dit alles bleek vol
doende, hoe weinig besef nog
aanwezig is van elkanders ver
diensten in de strijd voor de
katholieke emancipatie. En meer
dere malen klonk het woordje
„eenheid" in de kolommen van
de leidinggevende artikelen in
de katholieke pers. Een zekere
controverse, die ook doorwerkte
in de katholieke politiek en een
oplossing vond in het congres var.
de K.V.P. in October, waar „be
houdend" en „vooruitstrevend"
aan één en dezelfde tafel zaten,
niet alleen als een vlagvertoon
voor de buitenwacht, maar als
deelnemers aan een gesprek,
waarin van de opzet werd uit
gegaan, dat de harmonische een
heid een te kostbaar goed is om
verloren te laten gaan.
Prof. Duynstee maakte naam.
„Links" en „rechts", „vleugels"
en „geen vleugels", dat waren
de termen die over en weer af
gevuurd werden. Moge uit de
botsing van deze meningen de
goede weg worden gevonden.
Men heeft in 1951 zich uitge
en wtr?lfwkengziiden praat, zowel openhjk aü Sr
wereldlijke, zijde,. ^es]otem £euren. 1952 zal
hier ongetwijfeld de vruchten
De traditionele studiedagen van
Bij de start van 1951 richtten
de bisschoppen een schrijven tot
de Nederlandse geestelijkheid en
gelovigen, waarin verlenging van
het Kerkelijk Jaar Werd bekend
gemaakt, geldende voor de ge
hele wereld. De Vastenbrief sprak
de diepe bezorgdheid uit van
bet Hoogwaardig Episcopaat over
de ontreddering van het gezins
leven. Er werd aangedrongen op
het betrachten van het gebod
van de Liefde. Het hoogste Ker
kelijke Gezag wendde zich daar
na nog dikwijls tot Katholiek
Nederland, waarbij een beroep
werd gedaan om steun te verle
nen aan de Oost-Priesterhulp, om
te voorzien in het levensonder
houd van de geestelijkheid en
om alle bijstand te geven aan
het belangrijke werk van de
Katholieke Universiteit, meer in
het bijzonder aan de oprichting
en instandhouding van de me
dische faculteit.
Werk van Emancipatie.
Dit uniek werk van katholieke
emancipatie kon in het afgelopen
jaar beginnen, toen mgr. Alfrink
op 18 October de medische fa
culteit van de Keizer Karei-
universiteit inwijdde. Het was
een betekenisvol ogenblik voor
geheel Nederland en een grote
schrede voorwaarts op het pad
van de opleiding van het Neder
landse medische corps. In De
cember kwam de nieuwe facul
teit nogmaals in het brandpunt
van de belangstelling te staan bij
de aanbieding van een geschenk
Rolduc gaven een vooruitgang te
zien in het streven naar een die
pere bezinning op de katholieke
beginselen voor het maatschap
pelijk leven.
Een vinnige botsing tussen de
standsorganisaties, vnl. de Adel-
bertsverenlging en de K.A.B., gaf
enige tekening aan het katholieke
leven. Over en weer werden ar
gumenten aangevoerd in de strijd,
waarbij zo nu en dan scherpe
uitlatingen werden gedaan, die
later plaats moesten maken voor
een verzachtend commentaar.
Uit alles bleek, dat het aller
minst de „dood in de pot" was,
hoewel het vergaderbezoek ern
stig te wensen overliet. De vor
ming en de scholing, zowel in de
sociale organisatie als in de KVP
wonnen veld. Een gelukkig ver
van plukken.
Aan het eind van het jaar
werd een spannende race gehou
den. of de Partij Zonder Naam,
de lijst van Merie, of Wim Jans
sen én zijn volgelingen de ver
kiezingen, in het kader van de
„Baas boven Baas-actie" zouden
winnen. De laatsten wonnen de
slag met vlag en wimpel en ten
bate van de kath. militaire te
huizen werd een bedrag van
f 377.594.bijeengebracht.
In het midden van de laatste
maand werd opnieuw een beroep
gedaan op de milddadigheid van
Katholiek Nederland. Het Hoog
waardig Episcopaat richtte zich
tot de gelovigen met het drin
gend verzoek hulp te verlenen
voor de leniging van de nood in
de getroffen Italiaanse gebieden.
Het bezoek van H. M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernhard
van Canada, in de vorm van een aan Luxemburg bevestigde oude banden tussen Nederland
zestal microscopen voor het we
tenschappelijk onderzoek en het
onderwijs in de medische leer
vakken: tegelijk een blijk van
de hechte banden die er tussen
Canada en Nijmegen bestaan se
dert de Canadezen met vele of
fers hun aandeel verwierven in
de strijd om de bevrijding van
Nederland en waarbij de naam
van Nijmegen voor altijd een
begrip is geworden.
Jubilea Pauselijke Encyclieken.
Met grote dank en een warm
doorleefd gevoel van eerbied je
gens de grote Pausen Leo XIII
en Pius XI herdachten de Ne
derlandse katholieken in stad en
land -de jubilea van „Rerum No
varum" en „Quadragesimo An
no", welke viering culmineerde
in een massale bijeenkomst van
de K.A.B. in de laatste dagen
van Mei in Rotterdam. Meer dan
60.000 katholieke mannen en
vrouwen beluisterden een toe
spraak van de H. Vader in het
Nederlands en waren getuige van
de opvoering van het spel „De
golfslag der Eeuwen". Prof.
Romme sprak bij die gelegenheid
de feestrede uit. Kort daarvoor
waren vele gelovigen op een
pelgrimage-tocht naar de Eeuwige
Stad getrokken en er ging geen
maand voorbij, of de kranten
brachten berichten over ontvang
sten van Nederlanders bij de
H. Vader.
In de stad van de zetel van
de H. Willibrord herdachten de
en het Groot-Hertogdom.
Het nieuwe kabinet
dat na vele ver
geefse pogingen
eindelijk tot stand
kwam.
De 12 maanden die thans achter ons liggen, bevatten een riike
stol, waaruit de latere schrijvers over het wel en wee van ons
land in staatkundig en sociaal-economisch opzicht, naar harte
lust kunnen putten. Het resultaat zal echter altoos zijn het weer
geven van een worsteling van land en volk in een na-oorlogse
tijd, onder de dreiging van nieuwe gevaren. De hoofdlijnen blij
ken dan het constateren van onvastheid in de politiek, een
drukkende last op het bedrijfsleven en een gedwongen, maar
met begrip, zich aanpassen aan gewijzigde internationale ver
houdingen, met alle gevolgen die deze veranderde situatie met
zich medebrengt.
te schenken, hetgeen nogal voe
ten in de aarde had.
De namen van mr. Oud. mr.
..Stikker, jhr. Tjarda en mr.
Steenbergen vulden de kopregels
van de voorpagina's der kranten
Het bleef_echter bij pogingen
De verhouding tot Indonesië
en vn. de kwestie Nieuw-Guinea
heeft bijkans iedere maand de
aandacht gevraagd. De diep
gaande meningsverschillen over
dg oplossing van deze zaak,
Wierpen reeds in Januari hun
schaduwen vooruit van nog
scherper contrasten. Het kabinet
kwam op wankele schroeven te
staan en Nw. Guinea zou on de
agenda blijven staan tot de
laatste uren van het jaar. De
fractieleider van de P.v.d.A. jhr.
mr. van der Goes van Naters,
beging zijn grote „vergissing"
met een publicatie over contac
ten die bestaan hadden tussen de
P.v.d.A. en de Indonesische de
legatie bij de gedachtenwisseling
over Irian. Het partijbestuur
stond evenwel achter de rege
ring en van der Goes van Na-
ters moest het veld ruimen.
Kabinetscrisis
Prof. Romme waarschuwde
voor een kabinetscrisis, die dan
ook kwam, nadat een plotseling
ontslag aan generaal Kruis als
opperbevelhebber de politieke
gemoederen ernstig in beroering
had gebracht. Bij de debatten in
de Tweede Kamer, waarbij Nw.
Guinea aan de orde werd ge
steld, gooide mr. Oud met zijn
fractiegenoten een snaak in het
wiel. De V.V.D. minister, mr.
Stikker, trok de consequentie.
Het kabinet Drees-van Schaik
kwam ten val en moeizame po
gingen werden ondernomen om
Ierland een nieuw ministerie
tie, dr. Lucas, gaf tekening aan
de besprekingen. Het werd dui
delijk, hoe de kaarten op tafel
lagen. Prof. Lieftinck retireerde
voor een waarschuwing van de
K.V.P. fractie. Er kwam een her
ziening van de leeftijdsgrens
voor de kinderaftrek: voor de
grote gezinnen bleef dit ongewij
zigd. Dr. Lucas ging schoorvoe
tend met de minister mee.
AI met al was het een span
nende periode en het had nog
een haartje gescheeld, of Neder
land had voor de tweede maal
binnen een jaar een kabinetscri
sis meegemaakt.
De verkiezingen voor de
Eerste Kamer op 29 Juli brach
ten én voor de K.V.P. én voor de
C.P.N. een zetel verlies. Minister
Stikker tekende in September
voor Nederland het verdrag met
Japan in San Francisco, waar
mede definitief vrede met Japan
werd gesloten.
Troonrede
Luisterrijk, als vanouds geheel
in een sprookjessfeer vierde de
residentie de Derde Dinsdag van
oietM. ciwu vti September. H.M. de Koningin
tot prof. Romme de informatieve opende de Staten-Genera^l met
opdracht kreeg, die op 13 Maart de troonrede, waarin bijzonder
omgezet werd in een opdracht
„een kabinet te formeren»". Het
gelukte prof. Romme zijn taak
te volbrengen. De nieuwe rege
ring kwam evenwel op een smal
lere basis tot stand, dan men
aanvankelijk had gedacht. Dr.
Drees als premier en enkele be
windslieden uit het oude kabi
net kwamen terug. Mr. van
Sohaik werd minister van Staat
er» de oud-staatssecretaris van
economische zaken. Dr. van der
Grinten, trok de professorale
toog in Tilburg aan.
Opeenstapeling van
moeilijkheden
Een opeenstapeling van pro
blemen wachtte het nieuwe ka
binet. Stormen woeien over het
Binnenhof. In April overleefde
het kabinet het roerige debat
over de lonen en prijzen: de
kleine zelfstandigen kregen hun
noodrêgeling voor kinderbijslag.
De defensie en de belasting po
litiek, met de moeilijkheden
rondom de volkshuisvesting en
de woningbouw, waren de aan
leiding tot veel critiek op het re
geringsbeleid.
Bij een behandeling van de
kinderbijslag voor de grote ge
zinnen, die evenwel niet werd
bereikt, bleek volkomen dat de
K.V.P. op dit terrein alleen
stond. Een fel debat tussen mi
nister Lieftinck en de financiële
deskundige van de K.V.P. frac-
Oud-minister Strwycken die
benoemd werd tot gouverneur
van Curacao.
1951 was nog
slechts enkele
maar
dagen
oud, of radiominnend
Nederland werd' in hef.
tige beroering gebracht
door een fascinerend
liedje, met een spannen
de tekst over een zeker
„ding" in een kist....
Ger de Roos was de
gangmaker van dit ove
rigens niet „originele"
stuntje. Een ieder bleef
in afwachting van de
komende gebeurtenissen
en jong en oud verkeer
de in spanning wat er
dan toch wel eigenlijk in
die kist zou zitten. Het
geheim is nooit opgelost
en de kist met de nim
mer gekende inhoud
verdween in het zilte
nat aan het strand van
Zand voort
De Nederlandse vrij
willigers bij de legers
der V.N. op Korea wer
den in Januari eervol
vermeld. De strijd was
hardnekkig, ook voor de
Nederlandse soldaten.
Meerdere malen per
week kon men de rouw-
kadertjes op de voor
pagina's van de dagbla
den lezen. Midden Febr.
sneuvelde de legerpredi-
kant ds. Timens. In Ne
derland ging de regering
accoord met de benoe
ming van generaal Eisen,
hower tot bevelhebber
van de strijdkrachten
van de landen van het
Atlantisch Pact. Hr.Ms.
Tromp werd onderschei
den. Zo begon 1951 in
het teken te staan van
de weerbaarheid
Een schok ging door
het land toen in Febr.
5 brandweerlieden in
Vlaardingen tijdens blus-
singswerkzaamheden in
de vlammen om het le
ven kwamen. Stad en
land leefde mee met
De belangstelling in
April was in hoofd
zaak gericht op de good,
willreis van Z.K.H. Prins
Bernhard naar de Zuid-
Amerikaanse landen,
waar de Prins met een
ontzaglijk enthousias
me werd begroet en
gastvrij ontvangen. Hij
toonde zich een pleitbe
zorger van de eerste
rang voor de naam van
Nederland in de wereld.
Aan het einde van de
maand kwam de Prins
in het vaderland terug..
Een mysterieuze zaak
is de brand op de „01-
denbarneveld" gebleven,
minder mysterieus de
ontvluchting van Manus
Oly in Wormerveer, die
lange tijd daarna in Am.
sterdam gegrepen werd,
De 56ste Jaarbeurs gaf
evenals van ouds fleur
en kleur aan de stede
Utrecht, maar het be
drijfsleven getuigde van
minder opgewektheid..
In de Meidagen kon
men geen krant opslaan,
of er kwamen berichten
in voor over de pokken-
epidimie, waarvan de
haard in Tilburg gelegen
was. Een inenting op
grote schaal was het ge
volg. Mei was ook de
jubileummaand van de
..hj-ha-wegenwacht". Het
feest werd. eerst recht
een feest toen de mannen
in hun gele jasjes op
paleis Soestdijk werden
ontvangen en de Prins
in hoogst eigen persoon
mannen, wagens en mo-
tuigingen uit alle delen
van de wereld. De Haak-
in actie haakte er be
hoorlijk in: niet minder
dan f 2.600.000 werd op
tafel gebracht. Pieter
Bruin bracht niets op.
maar ging er met wat
vandoor, een oplichter in
groot formaat. „Door de
Eeuwen Trouw" werd in
opspraak gebracht. Een
zwarte schaduw in de
zomermaanden was het
ongeluk bij de lucht
macht, twee piloten kwa
men boven Duitsland te
vallen en lieten hun jon.
ge
Het Koninklijk bezoek
aan Luxemburg beves
tigde de oude banden
tussen Nederland en het
hertogdom.
gepleegd op de orde en
de tucht, wat de aanlei
ding werd tot grote on
regelmatigheden, die de
overheid vele zorgen
baarde
Admiraal jhr. v. Holthe
droeg op dé eerste
Augustus het marine
commando over aan ad
miraal de Booy. Augus
tus was voor de liefheb
bers van het kansspel
niet een gunstige tijd.
De justitie meende, dat
de maat vol was en er
werden invallen gedaan
levenin de speelzalen van
Scheveningen, Amster
dam en Laren. In een
ware vacantiestemming
vertrokken de verken
ners en padvinders naar
de wereldjamboree in
Oostenrijk. De zeilsport
eiste drie slachtoffers bij
een ramp op het IJsel-
meer, waar eep jachl
verging voor Enkhuizen.
deze ramptoren inspecteerde.
Een echt Hollands ge
beuren was de tentoon
stelling „Keukenhof".
Dagenlang stroomden de
bezoekers aan en af. In
de vreemde overleed
Willem Mengelberg, eon
omstreden figuur sedert
het uitbreken van de
oorlog, maar een groot
man, die de naam van
Nederland op het terrein
vain de muziek klank en
inhoud had gegeven
De lang verwachte
tweede Technische Hoge
school werd in Juni aan
gekondigd in Eindhoven,
het industriecentrum van
het zuiden. Eindhoven
was trouwens helemaal
in de „running" Philips
jubileerde, de viering
van het 60 jarig bestaan
van een wereldconcern.
Een „feest van de 80.000"
dat gepaard ging met
vele dank- en huldebe-
INe 5de Juli was een
mijlpaal in het leven
van onze minister-presi
dent, dr. Willem Drees,
die op die dag zijn 65ste
verjaardag vierde. Het
was voor hem allerminst
een reden,, om „de dienst
met pensioen te verla
ten". Ook een klein land
kan groot zijn. Neder
land bleef deze traditie
getrouw op wetenschap
pelijk terrein: op 13 Juli
was de eerste kernreac
tor klaar, een hoogte,
punt in de moeizame
reeks van wetenschap
pelijke onderzoekingen
op natuurkundig gebied.
Een aaneenschakeling
van droevige feiten ka
rakteriseerde de laatste
■week van Juli. Twee
expressetreinen botsten
bij Gouda op elkaar, 2
passagiers werden ge
dood en 20 gewond. Een
ernstige grondverschui
ving teisterde na een
hevig onweer de St. Pie
tersberg bij de Limburg
se hoofdstad en eiste éen
dode. In de Ambonese
kampen werd inbreuk
De boeren van de Nij
meegse Ooypolder hiel
den dag en nacht de
wacht bij hun hoever»,
sinds het ogenblik dat
enkele boerderijen in
vlammen waren' opge
gaan en niemand de oor
zaak kende. Na lang
speuren gelukte het de
politie de hand te leggen
op de dader. Op een
warme Augustusdag
kwam het bericht bin
nen, dat Piet Bruin
ergens in 't Zuiden van
Frankrijk was gegrepen.
Zijn portret en signale
ment verdwenen uit het
politieblad en van de
aanplakborden der ge
meentehuizen
Nederlandse militairen
vertrokken in de eerste
week van September
naar Duitsland, om deel
te nemen aan een groot
scheepse militaire oefe
ning, zoals er zovele
reeds waren gehouden.
Het was een evenement
in de historie van het
militaire leven en de
jongens sloegen geen
sleeht figuur
Een historisch moment
was de eerste offi
ciële televisie-uitzending
op 2 October in Bussum.
waarvoor over al in Ne
derland een overweldi
gende belangstelling be
stond. In Amsterdam
kwam het zelfs tot ver
keersopstoppingen. De
dag daarop werden de
N.S. opnieuw getroffen.
Even buiten Amsterdam
ontspoorde een trein,
waarbij één passagier om
het leven kwam. De
luchtmacht vulde het
dodenboek aan met twee
slachtoffers, die de dood
vonden bij een botsing in
de lucht bij Oosterhout.
De Koninklijke Acade
mie van Wetenschappen
bestond op 27 October
100 jaar. Drie dagen la
ter deed de regering een
opzienbarende onthulling
over Tsjechische spion-
nage in Nederland en
werd een tip opgelicht
van de sluier, waarach
ter de B.VD. zijn werk
zaamheden verricht
November bracht de
erepromotie van Prins
Bernhard aan de T.H.
van Delft; het protest
van de Friese beweging
naar aanleiding van een
optreden van de rechter
lijke macht; de oproep
van het Nederlandse
Rode Kruis om hulp -te
verlenen aan de slacht
offers van de overstro
mingsrampen in Italië.
De tol van de lucht
macht bleek nog niet
hoog genoeg te zijn, toen
op 26 Nov. een straal
jager boven Twente
neerstortte en de piloot
werd gedood...
De K.L.M. droeg zorg
voor een waardig slot
van het jaar. De „Arn
hem" vloog het lange
traject naar Sydney,
het langste van alle
K.L.M.-routes,
De „Utrecht" opende
de eerste verbinding
Schiphol—Tokio.
Na de St. Nicolaas-
feesten woedde een he--
vige storm boven de
Noordzee en vele sche
pen verkeerden in
nood, waaronder ook
van Nederlandse natio
naliteit.
de nadruk werd gelegd op de
zware lasten waaronder Neder
land gebukt ging. terwiil de Ko
ningin een ernstig beroep deed
op alle landgenoten de nationale
eendracht te handhaven en
voortdurend op de bres te staan
voor de verdediging en het be
houd van de geestelijke waar
den. Speciale aandaaht werd ge
vraagd voor de buitenlandse be
trekkingen, voor de noodzaak
van een krachtig en doeltref
fend militair apparaat,, mede ter
verdediging van de veiligheid
en Tiet bestaan van land en volk.
De zware lasten en de vele op
offeringen dienen wij ons te ge
troosten nu het gaat om het
kostelijk goed, de vrijheid."
Het nadelig saldo van de rijks
begroting 1952 bleef beperkt tot
een bedrag van f267.000.000.
Rijk en gemeenten
De verhouding van het rijk
tot de gemeenten is meer dan
eens ter sprake gekomen. Het
100 jarig bestaan der gemeente
wet werd plechtig gevierd in een
speciale zitting van de vereni
ging van Nederlandse gemeen
ten. waar de aanwezigen luister
den naar een toespraak van
H.M. de Koningin. Sterk kwam
in het afgelopen jaar tot uiting,
dat de financiële toestand geens
zins een groter onafhankelijk
heid van rfe gemeenten nog ge
doogde. De gemeentebesturen
konden lang niet altijd meegaan
met de wqningibouwpolitiek.
Niet minder dan 785 gemeente
besturen spraken op 11 October,
op een vergadering van de vere
niging van Nederlandse gemeen
ten» hun bezorgdheid over de
financiering van de woningbouw
uit. Een i ngrijpende beperking
was o.m. de bepaling, die in
hield dat voortaan voor werken
van flOO.ÖOO of meer de toestem
ming van het departement werd
geëist. Minister Lieftinck moest
later in de Kamer een veer la
ten. toen de gemeenten het
recht op de niet-uitgekeerde be
dragen, in het kader van de fi
nanciële verhouding, mochten
behouden.
Historisch moment
Een historisch moment in de
fiaxlenviitaire geschiedenis in
951 was toen de Tweede Kamer
in November het plan-Schuman
aanvaardde; een schrede voor
waarts on de weg naar de een
wording van Europa.
Minister Lieftinck moest een
venijnige critiek voor lief ne
men, bij het bekend worden van
zijn wetsontwerp toezicht op het
credietwezen. Zowe) m het. be
drijfsleven, als in de politieke
partijen bestonden er ernstige
bezwaren. Da scherpe kantjes
van het oorspronkelijk voorstel
waren er dan ook wel eer» beetje
af, toen de kwestie v^or behan
deling in de Tweede Kamer be
landde. De A.R. verklaarden zich
tegen en de K.V.P. drong aan op
een korter werkingsduur.
Na een bewogen debat van 4
dagen werd het voorstel aan
vaard met 55 tegen 31 stemmen.
Bij de begrotingsbehandeling
viel sterk de aandacht op een
motie van de heer Andriessen
van de K-V.P.. waarin de wens
werd uitgesproken, voor 1952 in
totaal 50.000 woningen te bou
wen.
Nieuw Guinea
Over de kwestip Nieuw Guinea
ontstonden oyer en weer misver
standen. Djakarta vroeg om een
opheldering. De meerderheid
van de Kamer plaatste zidh in
November achter het standpunt
van de regering en de opvatting
van Djakarta wees de Neder
landse regering van de hand.
Overlijden minister van
Maarseveen
Zondag 18 November overleed
plotseling minister van Maarse
veen tengevolge van een hart
aanval, aan de vooravond van
de behandeling van de begroting
van binnenlandse zaken in de
Kamer. In alle kringen heerste
een grote verslagenheid en
enorm was de belangstelling
toen de overleden bewindsman
ten grave werd gedragen. Na de
dood van minister van Maarse
veen nam minister Teulings de
portefeuille tijdelijk waar. tot
dat nlotseling bekend werd ge
maakt, dat prof. Beel als defini
tieve opvolger in het kabinet
was opgenomen.
De sociaal-economische positie
van Nederland heeft onder
zware druk gestaan van de in
ternationale toestanden en ver
houdingen. Meerdere malen
werd betoogd, dat wanneer het
conflict in Korea zich niet zou
hebben voorgedaan én de span
ningen tussen Oost en West in
de naoorlogse jaren waren uit
gebleven, Nederland de achter
stand uit de Tweede Wereld
oorlog volledig te boven zou zijn
gekomen. En zeker indien de
Indonesische kwestie anders was
verlopen.
Het bedrijfsleven had een
zware last te torsen, wat de
weerslag vond op het gehele
volk. De spanningen tussen lo
nen en prijzen hielden aan. In
Januari steeg de kolenpriis voor
de industrie met -niet minder
dan 20%, De NS. waren ge
dwongen» een sterke bezuiniging
toe te passen, ook al als een ge
volg van een zekere sohaarste.
Het personenvervoer werd ver
richt met autobussen. De slaolie
steeg ip prijs en zoolleer klom
in prijs tot een ongekende hoog- organisaties,
te, wat in Februari een extra- tijdenbesluit
belasting betekende van het
huishoudboekje. Sigaren kwa
men minder op de markt, ook al
een gevolg van de duurdere
grondstoffen.
ganisaties deelden deize opvat
ting. Er kwam een loons- en sa
larisverhoging tot stand van 5%
•met een maximum van f200 per
jaar. De K.A.B. o.m. achtte deze
maatregelen nog niet voldoende,
maar schaarde zich wel achter
de regeringsbeslissing.
Bedrijfsleven
De export naar West-Duits-
land liet zich aanvankelijk som
berder aanzien in het begin van
het .laar, dan later bleek. Op 10
April werd de zg. kleine export
naar Duitsland hervat.
Een belangrijke order voor
het Nederlandse bedrijfsleven
was de opdracht, van de S'hell-
maatschappij, om in Nederland
46 tankers te laten bouwen,
waar een bedrag van f450.000.000
mee gemoeid was. De Neder
landse industrie werd ingescha
keld voor militaire orders, ook
voor orders uit het buitenland.
Prof. Albregts. minister zon
der portefeuille, belast, met de
productieverhoging stelde in de
herfst de noodzakelijkheid voor.
de productie met 8% te verho
gen. Tegelijkertijd maakten 74
leden van de Staten-Generaal
een excursie langs het Neder
lands bedrijfsleven, zulks op uit
nodiging van de werkgevers-
Een nieuw werk-
voor het over
heidspersoneel werd ingevoerd
om te geraken tot eer» bezuini
ging van het stroomverbruik oP
de piekuren.
Dr. Philips overleed
Een der meest belangrijke fi-
2 milliard voor defensie guren uit het Nederlandse be-
De regering kondigde in Maart driifsleven, een man van natio-
harde maatregelen aan. Er was naai formaat, dr- Ant. Philips
een bedrag van 2 milliard extra overleed in October,
nedig voor de bekostiging van Een grote stuwkracht kwam
het militaire apparaat. De sub- daarmee aan het Nederlandse be-
sidies op de levensmiddelen drijfsleven te ontvallen en ziin
werden beperkt tot fI75.000.000. overlijden maakte behalve in de
De katholieke middenstand ..lichtstad" Eindhoven ook een
vroeg een snelle beslissing over grote indruk elders in het land
de lonen en prijzen Andere or- on tot ver over de grenzen-
