Bemanning „Flying
redde de passagiers
Enterprise
uit orkaan
Wat men ook van de Japanners
mag denken - energiek zijn ze
Eerste Nederlandse
nylonkous gesponnen
Ongekend hevige storm
in de Golf van Biscaye
Nederlandse schaatsers
op het Noorse ijs
Vandaag - in Emmen
Meervogels
ge prestatie
Thomasvaer op televisie-scherm
Twee aan twee werd de sprong
in de ijzige golven gewaagd
Koppige kapitein
nog aan boord
Naar wij vernemen
i BALVELDEN
Brug van tanker weggeslagen
Opvarenden van
„Oesthav" veilig
raining begonnen
JOURNAAL VAN EEN K.LM.-REIS
De wereldstod Tokio heeft
maar liefst 25.000 fabrieken
Oud-Internationals
verloren van H.F.C.
Europa, Engeland,
het Gemenebest
en Amerika
WEERSVERWACHTING
[edegedeeld door het KNMI
De Bilt, geldig van Woens-
avond tot Donderdagavond.
GUUR WEER
>E BILT, 2 Jan. Storm -
tige tot krachtige westelijke
id. Wisselend bewolkt met af
toe buien, sommige met hagel
natte sneeuw. Kouder.
Burgerlijke Stand
;iJPE. Geboren Cornelis Adri-
is zv Cornelis P. S. Pennings
Maria de Boer; Nelly Guda
Jacob J. Slikker en Afra A.
ik; Lambertha Cornelia, dv
ndrikus M. de Heij en Trijn-
Oostwouder.
Jndertrouwd Cornelis Schonw-
eger 40 jr. landarbeider, te
pe en Cornelia J. M. Stet, 25
te Zijpe, onlangs te Castri-
n.
letrouwd: Pieter Kuiper, 21
monteur te Zijpe en Helena
de Boorder, 24 jr. te Den
lder. Jan Wardenaar, 23 jr.
to-monteur te Schagen en Nel-
de Goede 18 jr. te Zijpe.
Overleden: Pieter de Boer, 25
ongehuwd.
Damclub Texel
CEXEL. De uitslagen van
op 28 December gespeelde
rtijen zijn:
2.v. d. WerfC. Dijker 02;
v. HeerwaardenS. v. Heer
arden 02; J. VinkeS. Ros
-2; N. de Graaf—P. Jansen
-1- A. v. d. SlikkeC. P. Bur-
r 11; J. VonkJ. Kikkert
-0.
Burgerlijke Stand
CALLANTSOOG. Geboren;
nny, dv W. van der Woude en
Bakker; Johanna, dv W. Kor-
land en P. A. van Wijk; Trijntje
G. Mooij en T. Weststrate; Pe-
onella Hendrica Maria, dv P.
Vader en C. H. Slijkerman.
Ondertrouwd: J. van Twuijver
C. Hoveling te Petten.
Gehuwd: J. Pater en A. A. de
it; G. J. Slok en G. W. Bakker;
P. Hollander en E. P. Maurits.
Vertrokken personen: E. O®?-
ag en gezin naar Canada; L. C.
Graaff en gez. naar Gorinchem
J. E. Peet en gezin naar Den
elder; C. H. Klaver naar Rijs-
ijk; A. Verweerd en gezin naar
rimpen a. d. IJsel; S. Dijkstra
gezin naar Wonseradeel, Zü-
ch; Mw. Trap-Van Wijk en ge-
n naar Singapore; D. de Klein
aar onbekend; J. J. Bromlewe-
riesman, naar Vlaardingen; J.
de Wit naar Zijpe, Burgerbrug;
N. Rijkes en gezin naar 't Zand
G. de Vries naar Den Haag;
r. Raven en gezin naar Den Hel
er; H Mels naar Zijpe; K. Borst
o gezin naar Den Helder; K.
'ieuwland en gezin naar Austra-
A. J. van Andel naar Den
[elder: A. A. de Wit naar Zijpe;
H. Dijkstra naar Bolsward; G.
T. Bakker naar Enkhuizen; W.
H. Groothoff en gezin naar
aandam.
Ingekomen personen: G. J.
lorver en gezin van Hoorn; G.
f. Jonker en gezin van Zijpe; J.
Barten en gezin van Oude
fiedorp: B. Jagt en gezin van
len Helder; G. W. Bakker van
>en Helder; S. Kruit van Den
[elder; A. M. Wakker van, Am-
terdam; T. Jongsma van Smal-
ngerland; A. Langeveld en ge
in van Texel.
WOENSDAG 2 JANUARI 1952
SCHIP
BREUKELINGEN
IN VEILIGHEID
Het Amerikaanse s.s.
Southland.is in de
Merwrhaven te Rot
terdam aangekomen
met aav. boord zestien
opvarenden van de ten
Zuidwesten van Ier
land vergane Ameri
kaanse vrachtboot
Flying Enterprise".
V.l.n.r.: Rolf Kesten-
holz uit Kiel, Louis
Pagen uit Brooklyn,
Harold Gleavos uit
New York en Robert
L. Lompkins uit Boston, de gebeurtenissen
besprekend.
ROTTERDAM luist op het moment, dat het oude jaar in de
Rotterdamse haven werd uitgefloten en 1952 zijn intrede deed,
meerde in de Merwehaven te Rotterdam het Amerikaanse s.s.
„Southland", dat zestien opvarenden meebracht van het bij de
iongste storm vergane Amerikaanse s.s. „Flying Enterprise".
Het waren acht leden van de bemanning en evenveel passagiers.
Twee scheijen van de Ameri
kaanse Marine houden thans een
wedloon om het Amerikaanse
vrachtschiD ..Flviner Enterprise"
te bereiken, dat geheel ontred
derd met slechts de konnige ka,
nitein aan boord 250 miil ten
Zuidwesten van Ierland ligt.
Alle andere 50 opvarenden van
het schin onder wie één dode
matroos ziin gered door vier
schepen.
Het verhaal, dat bemanning en
passagiers van de „Flying Enter
prise" deden was sober maar
/eelbe tekenend.
Op de Eerste Kerstdag woedde
ie orkaan zo hevig, dat het schip
zijn voegen begon te kraken.
De kapitein heeft hiervan de
r genaar van het schip radiogra-
"isch op de hoogte gebracht, want
nmiddels was er vrij zware
chade opgelopen. Naar passa-
ers verklaarden, was de „Fly-
ng Enterprise" juist het Kanaal
t, maar de elementen woed-
n zo hevig, dat de kapitein het
hip niet dwars op de golven
irfde te brengen.
Slagzij.
De storm hield maar aan, het
cheen of er nooit een einde aan
wam. Vrijdagmorgen was het
eer zo slecht geworden, dat de
jovarenden van de ene kant naar
e andere kant werden gesmeten
n er letterlijk niets op zijn plaats
eef. De „Flying Enterprise"
naakte sinds enige tijd slagzij
dit werd steeds erger. In de
n ichinekamer was het bijna on
gelijk de vuren aan te houden.
Op Zaterdagmorgen werd het
i et langer verantwoord geacht
im aan boord te blijven. Inmid-
lebben de twee elkaar bestrij-
lende verenigingen van Ambone
en besloten in vrede en vriend-
chap een fusie aan te gaan
irak onder de 103 Mohammedaan-
e employé's van de Ned. Handel-
naatschappij te Karachi een sta
ling uit
opereert in de omgeving van Zeist
een ^eerschap, dat met fraaie
Pr°heert bij kleine boe-
<5rt biljet van f 1000.ge-
Sid te krijgen en dan met
idelbert was de regen spelbre-l
:er.
Zeevogels 3 is ongeslagen;
:ampioen geworden van de 4c
:1. B„ de meisjes van den Hoef.
amen geen enkel risico en klop-
en HSV 2 met 3—0, cijfers die
an duidelijkheid niets te wen
en overlaten.
De juniorenhoofdklasse bracht botsten in Den Haag een stads
en monsterzege voor AOG, me jjus en een locomotief tegen
'iet Or mwft V8r Bkaar. Er waren gelukkig maar
'uitslagen:' le kl. Meervogels-lree <licht> gewonden....
Zeevogels1 Or WiWLwr^ï'erd gistermiddag bij aanwak-
las 1—1. rende storm de loodsdienst te
4e kl A: HBC 2—BI. Zwartg-'muide»i gestaakt....
1 3—0.
Jun. hfd. kl. AOG—Or Wi
l—l: Wijk a. Z.—Vitesse 3-
3e kl. B: AOG 2HSV 0
5eev. 2Or. W. 2 11.
{disselgeld èn biljet aan de haal
gaan
nu toch nog zoveel geld bijeen
gebracht, dat een carnaval in
laastricht weer tot de mogelijk-
leden gaat behoren
dels waren schepen in de nabij
heid gekomen om hulp te bieden,
de „General Greely" en de
„Southland". Van deze schepen
waren reddingsboten uitgezet. De
bemanning van de „Flying En
terprise" kreeg bevel voor de
passagiers te zorgen. Ieder moest
er een voor zijn rekening nemen.
De enige mogelijkheid was over
boord te springen en zwemmen
de de boten te bereiken. Dit ge
beurde dan ook, zonder dat er
van paniek sprake was. Twee
aan twee werd de sprong ge
waagd in het koude water en
dank zij de zeemanschap van de
mannen in de reddingboten kon
den voorzover na te gaan is, al
len gered worden en aan boord
van een van de schepen gebracht.
De gezagvoerder Kort Carlsen
heeft geweigerd zijn schip te
verlaten, nadat hij de bemanning
opdracht had gegeven zich en
de passagiers in veiligheid te
brengen.
VOETBAL IN ENGELAND
LONDEN. De uitslagen van
de wedstrijden, gespeeld op
Nieuwjaarsdag voor de Engelse
league luiden:
Eerste divisie
Manchester City-Portsmouth 01
Preston Nord EndBurnley 12
SunderlandW. Wanderers 11
Tweede divisie
Blackburn Rovers
Queens Park Rangers 42
BurySheffield United 10
Tafeltennis
Richard Bergmann in ons land
UTRECHT. Eind Januari zal
de bekende Engelse tafeltennis
speler Richard Bergmann, wereld
kampioen 1937, 1939, 1948 en 1950,
met zijn landgenoot Stephen Bo
ras een tournee door Nederland
maken voor het geven van de
monstraties.
FALMOUTH, Engeland (A.P.). Hef Noorse tankschip Sfrix
meldde dat de kapitein en derde stuurman Vrijdag tijdens een
verschrikkelijke storm m de Golf van Biscaye met brug en al
over boord geslagen xijn. Het 6.219 ton metende schip, dat nog
bestuurbaar is, is hier binnengelopen voor reparaties. Eén van
de officieren vertelde in zijn gehele loopbaan nog niet zo een
storm meegemaakt te hebben.
Volgens een radiografische me
dedeling, die op een marinesta
tion in Saint Nazaire werd opge
vangen, zijn acht mannen en een
vrouw, opvarenden van de ge
zonken Noorse olietanker Oest
hav, van wie men vreesde, dat zij
verdronken waren, gered.
De negen zijn, volgens de me
dedeling, door een Frans schip,
de Lucerne, die hen 38 mijl van
de Spaanse haven Santander op
wrakstukken van de Oesthav had
gevonden, aan boord genomen.
De olietanker brak Zondag j.l
tijdens een hevige storm in
tweeën. 34 opvarenden werden
gered door het Zweedse schip
Gunny. Van de overgie meen
de men, dat zij om het leven wa
ren gekomen.
De „Zwarte Zee".
Maandag heeft de sleepboot
Burgerlijke Stand
SCHOORL. Geboren: Jojl
ïannes W. M.. z. v. P. Meijer e»
I G. Zwagerman; Sjoerd, z. jj
3 S. Binnerts en T. Bommezu
Derkje G. H„ d. v. D. J- Vogf
3n H Timmerman; Marianne, t
j. L. Burgering en J Burgei.
Maria G. U., d .v. B. Koortei»
en G C. de Waard; Albertina.
d. v. J. Roos en D. Bokslag.
Ondertrouwd C. R. Prins ei
M. M. Maars; F. Gutker en f'
Hopman; H. A. A. R. Knap en
J. C. Jochems; P. Breed en
Koopman. - K aangekomen. hebben de overige
Gehuwd._S. Gutker en 4-„„jBdcn van de KNSB-pIoee har-
hik ontvangen.
HAMAR (ANP). On Oude-
arsdag en od Nieuwjaarsdag
hben de Nederlandse rijders,
e dezer dagen onder leiding van
aas Schenk naar Hamar waren
"rokken, voor de eerste maal
1 het ijs gestaan. Wim van der
hort en Anton Huiskes. die
feds enige dagen eerder waren
Jong; D. Bootsma en M. Zan
der; J. A. W. Sibbald en C
Schramm. -«
Overleden: Jacob Koeten,
jaar, gehuwd met Aagje de ven
Dirk Sikkink, 73 jaar, gehuwd
-net Trijntje Groot; Rinske BleS'
rjr ga. 75 jaar.
Advertentu 'e
3NSCHAP Va.
38/2 zonder vrij a
ing 7.30 uur zal in Hot
straat, Alkmaar, de eers
den om bovengenoemd
beste spelers van het D
ing, te weten'; J. Feeke, G.
;n, J. Ligthart, J. Kramt,
raar bekampen in dit zeer 9
325 car- A. v. Lingen 150
3 175 car.- J. Burger 125
t 140 car.- J. Kramer 125
vriendelijk doch dringend vc
ogelijke stilte te betrachten.
Dp het ijs van de bekende baan
het Noorse stadje viel het
rengens niet mee. De jongens,
6 allen in prima lichamelijke
mditie zijn, wilden enthousiast
,,n baantje gaan trekken, maar
11 was onmogelijk, omdat de
ïrst tot nu toe Hamar een beetje
1 ae steek heeft gelaten en het
s op de 400 meter baan daar-
gesPaa'rd moet worden.
Hf Oudejaarsavond hebben de
pngens op prettige wijze ge
werd. Er heerste een feestelijke
temming en naar mate het klok-
e. 12 uur naderde werd het wat
tiller, want menigeen was met
:'jn gedachten in het verre Hol-
'nd.
fh de komende weken zal de
aming op het ijs worden voort-
[?zet, waarbij de mogelijkheid
et is uitgesloten, dat enkele
en van de bondsploeg op 19
^0 Januari zullen deelnemen
5 he wedstrijden, welke door
9. Skolte Klubb in het Bislet
worden gehouden.
„Oceaan" van L. Smit en Co.'s
internationale sleepdienst te Rot
terdam de sleepboot „Zwarte
Zee" van dezelfde rederij, die,
zoals wij meldden, averij heeft
gehad, op sleeptouw genomen. De
schepen hebben koers gezet naar
Falmouth, zo vernamen wij van
de rederij.
Reeds werd gemeld, dat de Ne
derlandse kustvaarder „Leendert
B" zich ongeveer 120 mijl ten
Noordoosten van Barcelona be
vond met een gebroken roer en
om hulp had verzocht. Van de
rederij, gebroeders Broere N.V. te
Dordrecht, vernemen wij thans,
dat het schip in veiligheid is. Het
roer zelf was niet gebroken, maar
een onderdeel van het roerstel.
De bemanning is er in geslaagd
met ijzerdraad het roer vast te
zetten en heeft naar Barcelona
koers gezet.
VANDAAL BESCHADIGDE
SCHILDERIJ
'sGRAVENHAGE. In het ge
meentemuseum te den Haag heeft
een onbekende een schilderij van
Piet Mondriaan beschadigd. Met
'n scherp voorwerp is 'n sneetje
in het één meter bij 80 cm grote
doek aangebracht. Dit schilderij
„compositie van een dambordver
deling", heeft een waarde van
10.000 gulden.
Op de weg den BoschNijmegen onder Hedel is een personen
auto met grote vaart op een stilstaande vrachtauto gereden.
De beide inzittenden, de heer J. C. de Vries, lid van de Raad
van Beheer van Philips' gloeilampenfabriek en zijn echtgenote
kwamen bij dit ongeval om het leven. De totaal vernielde
auto op de plaats van het ongeluk. Inzet: portretfoto van de
heer J. C. de Vries.
HAARLEM. De traditionele
voetbalwedstrijd on Nieuwjaars
dag tussen een elftal van oud
internationals en HFC is ditmaal
een 32 nederlaag voor de oud-
oraniemannen geworden Nadat
de rust met eeliike (221 stand
was ingegaan. kon HFC in de
laatste minuut het winnende
doelnunt scoren.
De weersomstandigheden wa
ren verre van idéaal. Een storm
achtige wind maakte goed voet
bal onmogelijk, maar de oranje-
ploeg bleek zich het eerst te heb.
ben aangepast en nam door Kick
Smit vrij spoedig de leiding.
Deze 10 voorsprong deT
oranjemannen ging verloren door
doelpunten van Corbeth en Hans
Winter. Ten slotte kon met ge
lijke stand worden gedraaid, dank
zij een doelpunt van Roozen, na
een goed aangegeven bal van
Pellikaan.
In de tweede helft genoot HFC
het voordeel van de wind, maar
de technische en tactische vaar
digheid, alsmede het fraalie po
sitiespel van de oud-internatio
nals, hielden de strijd volkomen
in evenwicht. Het HFC-doel ver
keerde even zovele malen in ge
vaar als de oranjeveste. Het uit
stekende spel van Bas Pauween
Stijger, de beide kanthalves, het
geraffineerde combineren van de
oranje-voorhoede, waarin Lagen-
daal iets uit de toon viel, maar
v. Gelder zowel als Drager zich
naast Smit en Roozen kranig
weerden, was een voortdurend
gevaar voor de Haarlemse ach
terhoede. In de laatste minuut
viel de beslissing, toen doelman
Halle het uitzicht werd belem
merd bij een schot van de Nijs,
zodat HFC tenslotte met 32
won.
Tokio is een grote stad, dat weet iedereen, maar wie er voor
het eerst in zijn leven komt, slaat niettemin de handen ineen
van verbazing. Vooral wie tevoren reeds in het Oosten heeft'
rondgekeken en weet hoe hij zich een Oosterse millioenenstad
moet voorstellen, die staat in Tokio, om het nu maar eens heel
populair te zeggen, met zijn oren te klapperen. Nooit zal ik de
indruk vergeten, die ik onderging, toen ik vanaf het vliegveld
Haneda door de uitgestrekte voorsteden (die in hun verspreide
laagbouw veel gelijken op andere Oosterse steden) het centrum
binnen reed. Dit centrum is een verzameling van kolossale ge
bouwen, zeven, acht, tot tien verdiepingen hoog, die aaneen-
gereid staan langs brede boulevards en mijlenlange straten,
waarin een verkeer krioelt, dat zich qua drukte en intensiteit,
met iedere wereldmarkt meten kan.
heel veel voor. Zij bestaat uit
een lijn van ruim 14 kilometer
(een tweede liin is in de maak).
Maar zij vervoert p£r dag toch
Laat ik u betreffende dat ver
keer meteen enige cijfers geven,
ze zullen duidelijker spreken
dan woorder». Dat verkeer wordt
verzorgd door de nationale
spoorwegen, verscheidene parti
culiere spoorwegmaatschappijen,
tram, autobus, de ondergrondse
en door een ongelofelijk aantal
taxi's.
De gezamenlijke spoorwegen
vervoeren in Tokio zelf (er ligt
een ringbaan rondom de city,
met zijlijnen naar alle voor
l
steden) per jaar 2209 millioer» i
passagiers. Er zijn in de metro- I
polis 40 grote stations, terwijl
het totale aantal stations het I
ongelofelijke aantal van 695 be-
loopt.
U zult, als u dit leest, geneigd
zijn te denlcen, dat de spoor
wegen in Tokio dan wel de rol
zullen vervullen van de tram in
andere grote steden. Vergis u
niet. Er zijn bovendien 38 tram
lijnen die tussen 443 haltes per
dag bijna anderhalf millioen
mensen vervoeren.
De ondergrondse, die in 1927
in bedrijf kwam, stelt niet zo
Tijdens de gebruikelijke opvoering van „de bruiloft van Kloris
en Roosje" na afloop van de „Gijsbrecht" in de Stadsschouw
burg te Amsterdam spraken Thomasvaer (Paul Huf) en Pieter
nel (Marie Hamel) hun traditionele Nieuwjaarswens uit. Ook
de televisie hoe kan het anders was erbij betrokken.
Pieternel was niet weinig verbaasd de beeltenis van Thomas
vaer op het televisiescherm te zien verschijnen.
EMMEN. Het nieuwe jaar
brengt voor de Nederlandse
vrouw meteen de eerste geheel
Nederlandse nylonkous. Vandaag
wordt die zuiver vaderlandse kous
gesponnen in de nieuwe Enkalon-
fabriek bij Emmen van de Alge
mene Kunstzijde Unie. Op die dag
wordt op deze wijze een begin
gemaakt met de geleidelijke in
bedrijfstelling van de fabriek,
zonder dat daaraan overigens
enige bijzondere plechtigheid zal
worden verbonden.
De technische staf is er in ge
slaagd, aldus meldt de AKU, op
zeer korte termijn de plannen uit
te werken en de noodzakelijke
bestellingen te plaatsen. Het oor
spronkelijk uitgestippelde tijd
schema kon ongewijzigd blijven.
Men verwacht, dat de nieuwe
OLYMPISCH JAAR
TE HELSINKI GEOPEND
HELSINKI (A.N.P.). Op het
grote stationsplein te Helsinki
waren op nieuwjaarsdag duizen
den tezamen gekomen, regen en
storm trotserend, om getuigen te
zijn van een kleine plechtigheid,
welke het Olympisch jaar in
wijdde. De Olympische vlag werd
gehesen onder fanfares. 28 landen
nemen deel.
Paardenmarkt Utrecht
UTRECHT, 31 Dec. Op de
Utrechtse paardenmarkt werden
heden aangevoerd: 271 paarden.
De prijzen varieerden voor: luxe
paarden van f 9001100; werk
paarden van f 8001000; oude
paarden van f 500850; paarden
boven drie jaar van f 750950;
paarden beneden 3 jaar van
f 650850; veulens van f 300.
tot f 1100.hiitten van f 400.
tot f 650.alles in guldens p. st.
De handel was matig.
fabriek binnen afzienbare tijd
voldoende Enkalongaren zal pro
duceren om volledig in de be
hoefte van de Nederlandse ver
werkende industrie te voorzien
en tevens hoeveelheden voor
export beschikbaar te stellen. Be
halve garens voor kousen, zullen
tricotage- en weefgarens worden
vervaardigd, alsmede garens
voor technische doeleinden. De
productie van de Enkalonvezel is
eveneens in het fabricagepro-
gramma opgenomen. Bovendien is
het niet uitgesloten, dat de be
staande fabricage van Akulon
spuitgietkorrels en staven (een
nieuwe grondstof voor de ma
chine en apparatenindustrieO op
den duur ook in Emmen zal wor
den ondergebracht.
Aardappelbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 31 Dec. Klei-
aardappelen 35 mm opwaarts.
Eigenheimers f 1414,50; Bintjes
f 10,5011; Alpha's f 10; Beve
landers f 1414.50, Furore f 13,50
14; Meerlanders f 12.
Zandaardappelen 35 mm op
waarts; Voran f 7,257,50.
Voer aardappelen f 4.755,50;
per 100.'kg de prijzen berekend
op de handelsvoorwaarden, vast
gesteld voor de verkoop van con
sumptie-aardappelen op wagon,
schip of auto.
Graanbeurs Rotterdam
ROTTERDAM, 31 Dec. Binnen
landse granen (officieuze note
ringen per 100 kg franco Rot
terdam).- Tarwe, kalm, op vocht-
conditie f 23,5024.80; prima
kwaliteit, zonder vochtconditie,
f 24.5025.00, extra puike daar
boven.
Zomergerst, vast, f 3739;
haver, iets beter, f 2831.50;
rogge, goed prijshoudend, f 34
tot f 36.75.
Peulvruchten boerenschoon:
groene erwten f 4059; Schok
kers f 4568; bruine bonen
f 40—49.
altijd nog 600.000 mensen.
En dein zijn $r nog 17 open
bare en particuliere busonder
nemingen die met 1318 autobus
sen over een afstand van ruim
42 millioen kilometer per jaar
1650 millioen passagiers vervoe
ren.
Per dag vervoeren, trein, tram
en bus tezamen dus zo ongeveer
12i/2 millioen passagiers, dat wil
zeggen, dat bijna iedere inwoner
van Tokio gemiddeld twee keer1
per dag in een trein, tram of
bus zit, want de stad telt een
kleine 7 millioen inwoners op
een oppervlakte van ruim 2000
vierkante kilometer.
De snelheid der treinen, hun
frequentie, het uitstekende mate
riaal en de preciesheid waar
mee gereden wordt, is wonder
baarlijk, maar dat is een apart
verhaal, waar ik later nog wel
eens op terug kan komen.
Nog wat cijfers
Wat kan ik u verder nog voor
cijfers geven, die u een indruk
zullen geven van de grootte van
de Japanse hoofdstad?
Zo verschrikkelijk veel water
heb ik er niet gezien, maar toch
telt de stad maar liefst 5399
bruggen.
Het stadsplan voor deze enor
me huizenzee is vrij modern. De
kern van de stad wordt ge
vormd door het keizerlijk paleis,
dat met zijn uitgestrekte hoog
ommuurde parken en brede
grachten een geweldige opper
vlakte beslaat. Vanuit dit cen
trum leiden zeven grote boule
vards, van 16 tot 34 meter breed,
in alle richtingen, om zich ver
derop weer waaiervormig te
splitsen. Door een wir-war van
straten zijn deze boulevards
onderling weer verbonden. De
Amerikanen hebben de vaak
schilderachtige maar soms on
uitsprekelijke en moeilijk te ont
houden J apanse straatnamen
eenvoudig vervangen door ave-
S-Ue C etc- en net als in
New-York spreken zij in Tokio
van 1ste street, 2nd street enz.
Alleen de Ginza, de drukste
winkelstraat van de Japanse
hoofdstad, die kent iedereen bij
•de Japanse naam, maar dat is
ook een makkelijke naam. Het
wordt wat moeilijker, als u zijn
moet op no. 19 Sekiguchidai-
mache, Bungkoy-Ku. Daar woont
de aartsbisschop van Tokio, mgr.
Peter T. Doi. Daar ben ik op
audiëntie geweest en zelfs de
Japanse taxi-chauffeur, die ik
het adres in het Japans onder
de neus hield, had alle moeite
om het te vinden. Hij heeft er
zeker een kwartier (en 200 yen)
extpa naar moeten zoeken.
Als je in Tokio een uitnodi
ging krijgt voor een cocktail
partij of een etentje, dan zit er
meestal een plattegrond van de
stad bij, waarop prlcies staat
aangegeven waar de gastheer
woont.
Nog meer cijfers? Er zijn 72
universiteiten in Tokio, tiental
len musea, meer dan 40 biblio
theken, 12 theaters (4.980.000
bezoekers per jaar), 189 bios
copen (850.510.000 bezoekers per
jaar), 3811 shintoï.stische tem
pels en bedehuizen, 3163 boed-
histisohe tempels en 477 katho
lieke en protestantse kerken.
Voor de sportieve inwoners
van Tokio zijn er drie grote sta
dions die 40.000 tot 50.000 toe
schouwers kunnen bevatten,
ruim 200 athletiekvelden, 59
zwembaden, waaronder één met
een capaciteit voor 12.000 toe
schouwers. 215 parken en 378
tuinen, d.w.z. 60 vierkante meter
groen per inwoner.
Behalve dat Tokio het be
stuurscentrum is van Japan en
een centrum van kunst en cul
tuur, is het ook een bolwerk
van handel en industrie. Het
geen wel blijkt uit het feit, dat
er alles bij elkaar bijna 25.000
fabrieken zijn gevestigd.
Als men weet dat bij een
grote aardbeving indertijd het
grootste deel van Tokio werd
verwoest (en in zeven jaar weer
opgebouwd) en dat de stad in
de jongste oorlog nog zwaarder
werd getroffen (en nu weer als
een phoenix uit zijn as herrijst),
aan is het duidelijk dat het hui-
dige Tokio een moderne stad is.
(Het centrum werd overigens
door de Amerikanen nagenoeg
niet gebombardeerd.) En hoe
men verder ook over de Japan
ners mag denken, meni za] moe
ten toegeven dat zii prestaties
hebben geleverd, die (vooral
voor een Oosters volk) zeer bij
zonder zijn want dat is een
van de eerste zaken die men
zich in dit merkwaardige land
realiseert: als men elders in het
Oosten iets geweldigs ziet (mo
numentale gebouwen, grote
spoorwegemplacementen, haven
werken etc.), dan zijn dat bijna
nooit werkstukken der autoch
tone bevolking, maar dan heb
ben de Engelsen, de Amerikanen
of de Nederlanders die tot stand
gebracht in Japan echter zijn
het de Japanners zelf die dat ge
wrocht hebben (zij het ook gro
tendeels als succesvolle copy-
isten) en feitelijk in een onge
lofelijk kort tijdsbestek. Hoe dit
mogelijk was zal een volgend
artikel verhalen.
(Van onze diplomatieke
medewerker)
Laat ons nog wat verder door
denken over het komende gesprek
tussen Churchill en Eden met
Truman en Acheson. Washington
zowel als Parijs vinden de Britse
„toenadering" tot het Europese
iegerplan onvoldoende. Deze te
rughoudendheid van Londen
dreigt tot gevolg te hebben, dat
de Atlantische mogendheden op
2 Februari in Lissabon niet tot
verrassende of indrukwekkende
beslissingen zullen geraken.
Kort daarna begint in Amerika
de campagne voor de Presidents,
verkiezing. Indien er geen groot
se en verreikende besluiten in
Lissabon door de Atlantische
Pact-landen zullen worden ge
nomen, mag men van lieden als
de republikeinse senator Taft
daarbij weer heftige aanvallen
verwachten op de milliarden-
steun van Amerika aan Europa.
Men zal betogen: al die duizen
den millioenen dollars die de
Amerikaanse belastingbetalers
tenslotte maar jaar in jaar uit
moeten opbrengen, zetten toch
geen zoden aan de dijk van dat
hardnekkig verdeelde en onop
houdelijk noodlijdende Europa.
Men zal weer het isolationisme
gaan prediken, de leer, dat Ame
rika zich maar niet of zo min
mogelijk meer met anderen moet
inlaten, maar op eigen kracht
moet bouwen en vertrouwen.
Kortzichtig? Ja, maar als een
meerderheid een kortzichtig be
leid aanvaardt, merkt zij dat
meestal pas als het te laat is.
Truman schijnt onder, zulke
omstandigheden de verkiezings
strijd niet aan te durven, daar
hij dan onvoldoende zeker is van
een meerderheid achter zijn
politiek. Hij zou dan geen can-
didatuur meer aanvaarden en
Eisenhouwer zou in het strijd
perk treden, om door zijn dan
wel vrij zekere verkiezing,
de voortzetting van Amerika s
huidige buitenlandse politiek te
waarborgen. Voor Europa is
voortzetting van die politiek o.i.
een levensbelang.
Voor Europa is daarbij het
aanblijven van de niet zeer
grootse Truman alleen maar van
enige betekenis, omdat men mag
aannemen, dat dan Eisenhower
in Parijs op zijn post blijft.
De Europese verdediging en
verdere eenwording kan daarbij,
naar wij menen, alleen maar
winnen. Zo bezien en wij ge
loven dat het zo juist gezien is,
heeft dus Engeland thans tijde
lijk de sleutels in handen, zowel
van de Europese als van de
Amerikaanse politiek. Deze merk
waardige machtspositie beant
woordt evenwel nu .niet aan
Groot-Brittannië's innerlijke
kracht. Want wij geloven inder
daad, dat Churchill gelijk had,
toen hij onlangs tot het Britse
volk zeide, dat de regering-
Attlee dit volk aan de rand van
het bankroet had gebracht. Wij
moeten daarbij eerlijkheidshalve
echter wel aantekenen, dat Att-
lee zijn bewind begon, toen En-
gelan3 juist een van zijn meest
verwoestende oorlogen achter de
rug had. Wil Groot-Britannië er
boven op komen, dan zal daar
toe onontbeerlijk zijn de hulp
van Amerika en van. het Ge
menebest. Maar bij beiden staat
Engeland al diep ih het krijt en
door meer hulp zal dat nog erger
worden, terwijl het trotse Albion
juist zijn zelfstandigheid wil be
waren en versterken. Er zijn
tekenen, die er op wijzen, dat
het daartoe wel verbindingen
wenst met een zich door vereni
ging meer versterkend Europa,
mits Engeland in dat dan ver
enigde en versterkte Europa een
leidende rol zal kunnen spelen.
Zo is al de gedachte geuit,
West-Europa aan te sluiten bij
het sterling-bloc. Voorriiands
zijn wij daarvan geen voorstan
der. Anderen hebben de idee ge
opperd, enige tientallen millioe
nen Britten te laten emigreren
naar de te dun bevolkte gebie
den van het Gemenebest, als
Canada, Australië en Nieuw-Zee-
land, om aldus èn Engeland èn
deze dominions tot evenwichtiger
bloei te brengen en hen te gene
zen van hun slepend dollartekort.
Deze idee achten wij wel
vruchtbaar, maar in enkeie jaren
Churchill vroeg drie jaren
om de Britse economie weer ge
zond te maken is dat niet
doorvoerbaar en de zo hoog no
dige verademing op korte ter
mijn brengt dit dus niet.
Daarom willen wij nog eens
pleiten voor de gedachte. die
minister Stikker de laatste tjjd
onophoudelijk bepleit en die het
eerst enkele jaren geleden is op
geworpen door de befaamde Wil
liam Clayton, een der vaders van
het Marshall-plan en tijdens de
tweede wereldoorlog Onder
staatssecretaris van Buitenlandse
Zaken voor Economische aange
legenheden der Ver. Staten.
Het is de gedachte van .zo
sterke economische, monetaire
en militaire banden tussen de
Atlantische staten, dat van een
Atlantische Unie gesproken zal
kunnen worden. Daarin zal een
Europese eenheid. zelfs een
Europese federatie onmisbaar
zijn. Engeland zou er. mèt het
Gemenebest een machtige factor
in vormen en niet de voor dit
land onaanvaardbare keuze be
hoeven te maken tussen zijn
partners in het Gemenebest of
het Europese vasteland. Zulke
hechte en duurzame Atlantische
banden zouden ook heel Duits
land niet enkel Bonn, en m
Bonn niet enkel Adenauer de
keuze tussen Oost en West zeer
vergemakkelijken: hef zou zeker
o.i. „West" kiezen. Een onbe
twistbaar vredelievende, maar
even ontwijfelbaar overweldigend
sterke Atlantische gemeenschap
zou het ook mogeliik maken tot
een redelijke regeling met de
Sovjets te komen, wat Churchill
o.i. zeker wenst, evenals in zijn
hart Truman.
Zal Churchill dit willen? Zal
Truman het nu durven?
Laat ons hopen, dat eerlang
Washington er een gelukkig ant
woord op weet te geven Want
wij geloven eerder, dat van de
Washingtonse bespreking tussen
Truman en Churchill afhangt,
wat in Lissabon kan en zal wor
den besloten.
