Op binnenlandse textiel-markt:
kentering na „kopersstaking"
HONDERD JAAR
De Utrechtse „Munt"
Sail
drev
SPORT
Nederlandse postzegels
een halve eeuw staatsbedrijf
400.000 kilometer draad
op één werkdag
BANDJIR OVER JAVA
Ongerustheid over de export
RADIO
in het kort
Domiriicanen-kapel in Huissen
wordt gesloten
Gunsi
VOG
in de
Nederland maakte
Benelux-vishandel
per 1 Januari vrij
DRAISMA'S
LEVERTRAAN
Buitenlands overzicht
Churchill's reis naar Truman
Truman hervormt
de belastingdienst
Naar wij vernemen
Straks bij Enkalon in Emmen:
door Leo Broeksmit
Een nie
PAGINA 4
DONDERDAG 3 jANUARI 1952
HENGELO In zijn Nieuw
jaarsrede voor de Kamer van
Koophandel en fabrieken voor
Twente en Saliand heeft de heer
H. van Heek Hzn. de verwachting
uitgesproken, dat tengevolge van
de steeds verder voortschrijdende
zelfvoorziening van de textiel im
porterende landen, de afzetmoge
lijkheden voor de exporterende
landen steeds kleiner zullen wor
den. De grote vraag blijft, wat
Japan zal doen.
Het heeft in 1951 het export
cijfer van 1950 niet gehaald, maar
Japan's politieke en economische
expansiedrang uit de dertiger ja
ren ligt nog vers in het geheugen.
Indien Japan opnieuw een telken-
jare groter part van de tex-
tiel-export-koek zou opeten, opent
dit voor de rest van de wereld
uiteraard geen prettige perspec
tieven. Voor Twente zag de heer
van Heek op langere termijn in
dit alles aanleiding tot ongerust
heid. Gelukkig heeft Japan reeds
begrip getoond voor het feit dat
het ziin belangen beter dient met
het verkopen van zijn textiel te
gen wereldmarktprijs.
Het is te hopen dat het nu ook
gaat inzien, dat een te grote en
te snelle uitbreiding der capaciteit
vroeg of laat weer zal lieden tot
ernstige evenwichtsstormgen in
die internationale en de nationale
Japanse economie.
Wat de actuele situatie 0p de
binnenlandse textielmarkt betreft
in vele sectoren is cr een onmis
kenbare kentering gekomen, hoe
wei natuurliik de „kopersstaking"
diepe sporen heeft achtergelaten.
Ten opzichte van de katoen
markt is een zekere gerustheid
ingetredien d.w.z. dat het laagste
niveau waarschijnlijk bereikt is.
De heer van Heek verwachtte 'n
geleidelijke verbetering van de
handel binnen afzienbare tij d-
De „uitwijkmogelijkheden" van
de z-g.n. exportfabrieken die alle
een zeer grote binnenlandse afzet
hebben, hebben zeer gunstig ge
werkt en nog grotere moeilijkhe
den dan de reeds ontstane ver
hinderd. Hier plukt de textielin-
d/ustrie de vruchten van een col
lectieve exploratie en bewerking
van exportmarkten.
De spinners
grote moeilijkheden
van garens op de
markten.
Bij de wever en was de
bedrijvigheid sterk verminderd.
De wol-industrie zag een ster
ke teruggang door de catastro-
phale daüng der wolprijzen.
De jut e-spinnerii worstelde
met grondstoffen-moeilijikheden,
ondervonden
bij de afzet
binnenlandse
terwijl er een geweldige terugslag
was bij die afzet van tricotage.
De confectie-industrie leed
onder de kopersstaking.
De militaire orders brachten
weinig verlichting daar de hoe
veelheden tot nu toe te gering zijn
in verhouding tot de productie
capaciteit, terwijl bovendien het
prijsbederf bij deze orders zeer
ver is voortgeschreden.
De heer van Heek verklaarde
over andere takken van de
Twentse industrie o.a. dat de
zoutafzet van 410.000 ton in 1950,
steeg tot 475.000 ton in 1951 en dat
die machine-industrie ruim van
orders was en is voorzien. Dat
binnenkort met de distributie van
aardgas zal worden begonnen,
stemde spr. tot grote voldoening.
Het aardgas wijst ter oplossing
van de grote moeilijkheden hij de
energievoorziening een nieuwe
weg, die onverwijld bewandeld
moet worden omdat elke aarzeling
dag aan dag belangrijke bedragen
aan deviezen kost.
Hij noemde het billijk dat de
Noord-Oostelijke provincies het
eerst, en dan tegen een billijke
prijs voor de afname van 't aard
gas in aanmerking zullen komen.
Spr. noemde in het bijzonder de
aanwending van aardgas als
grondstof voor de vervaardiging
van chemische producten en voor
thermische doeleinden.
PRESIDENT TRUMAN
BLIJ MET CARILLON
's-GRAVENHAGE. Naar wij
vernemen is op het departement
van Buitenlandse Zaken een
ambtsbericht binnengekomen,
waaruit blijkt dat president Tru
man uiting heeft gegeven aan zijn
grote instemming met het voor
nemen om ter gelegenheid van
het bezoek van H. M. de Koningin
aan de Verenigde Staten een ge
schenk in de vorm van een caril
lon namens het Nederlandse volk
aan het Amerikaanse aan te bie
den.
Interim-dividend Koninklijke
De directie der N.V. Konink
lijke Nederlandsche Petroleum
Maatschappij deelt mede, dat be
sloten is tot uitkering van een
interim-dividend over het boek
jaar 1951 van 4 pet. in contanten,
betaalbaar van Donderdag 7 Fe
bruari 1952 af.
PROGRAMMA/
VRIJDAG 4 JANUARI 1952
HILVERSUM I, 402 m.
7.00 Vara, 10.00 Vpro, 10.20
Vara, 1200 'Avro, 16.00 Vara, 19.30
Vpro, 21.00 Vara, 22.40 Vpro,
23.00—24.00 Vara.
Vara: 7.00 Nieuws; 7.15 Och-
tendgeymnastiek; 7.30 Zender
sluiting; 9.00 Nieuws en weerber.;
9.12 Gram.muz. (9.309.50 Wa
terstanden); 9.50 Voor de huis
vrouw. Vpro: 10.00 Thuis, cause
rie: 10.05 Morgenwijding. Vara:
10.20 Orgel en tenor; 10.45 Voor
de zieken; 11.10 Sopraan en pia
no; 11.30 Onderwijscongres van
de PvdA. Avro: 1200 Dansmuziek;
12.30 Land- en tuinbouwmede-
delir.gen; 12.33 Sport en progno
se; 13.00 Nieuws; 13.15 Mededelin
gen of gram.muz.; 13.20 Orkest
concert; 14.00 Kookpraatje; 14.20
Gram.muz. (om 14.45 Voordracht.
Vara: 16.00 Muzikale causerie;
16.30 Zendersluiting; 18.00 Nieuws
18.15 Felicitaties; 18.45 Denk om
de bocht: 19.00 Onderwijscongres
van de PvdA. Vpro: 19.30 Feest
getijden, causerie; 19.50 Berich
ten; 20.00 Nieuws; 20.05 Boekbe
spreking; 20.10 Gram.muz.; 20.30
Benelux; 20.40 God heeft de men
sen nodig, causerie. Vara: 21.00
Gram.muz.; 21.50 Buitenlands
overzicht; 22.05 Gev. muziek.
Vpro: 22.40 Vandaag, causerie:
22.45 Avondwijding. Vara: 23.00
Nieuws; 23.15 in huwelijk en ge
zin, causerie: 23.3024.00 Hawai-
iar.muziek.
Hilversum II, 298 m.
7.00—24.00 Kro.
Kro: 7.00 Nieuws; 7.15 Morgen
gebed en liturgische kalender;
7.30 Zendersluiting; 9.00 Nieuws;
9.10 Voor de huisvrouw; 9.35 Gra.
mofoonmuz.; 9.45 Radio Philharm.
orkest; 11.00 Voor de zieken;
11.40 Gram.muz.; 12.00 Angelus
12.03 Gram.muz. (12.3012.33
Land- en Tuinbouwmededelin-
gen); 1255 Zonnewijzer; 13.00
Nieuws en kath. nieuws; 13.20
Nieuws van de luchtmacht; 13.25
Metropole orkest; 13.45 Voor de
vrouw: 14.00 Pianorecital; 14.20
Residentie-orkest, Voorburgse
Oratorium Ver. en solisten; 15.35
Amusementsmuziek; 16.00 Voor
de zieken; 16.30 Zendersluiting;
18.00 Nieuws; 18.15 Opbouw in
liefde, causerie; 18.25 Gram.muz.;
18.35 Regeringsuitzendir.g: Mr.
dr. R. H. Pos: „Toekomstbeeld
van Suriname": 18.45 De Uitkijk
post: 18.55 Gramofoonmuziek;
19.05 Vraagtekens voor de a.s.
dpi., causerie; 19.15 Regeringsuit
zending: Verklaring en toelich
ting; 19.35 Piano en orgel; 19.52
Actualiteiten; 20.00 Nieuws- en
weerberichten; 20.08 De gewone
man; 20.15 Svmphonette orkest
en solisten; 20.55 Aan 's Lands
grenzen, klankbeeld; 21.25 Piano
recital; 22.00 Om de toekomst van
Nederland, klankbeeld: 22.25
Lichte muziek; 22.45 Ik geloof in
ene, heilige, katholieke kerk,
causerie; 23.00 Nieuws: 23.15
Amusementsmuziek; 23.4024.00
Lichte muziek
VRIJDAG 4 JANUARI
Experimenteel
televisie-programma van de
NCRV
20.1521.45 1. Kroniek van
actuele era interessante zaken. 2
- v-'"luze -
's-GRAVENHAGE. De Ne
derlandse regering heeft met in
gang van 1 Januari 1952 de han
del in vis met België en Luxem
burg geliberaliseerd krachtens 't
Benelux Visserij-protocol, dat in
1950 in Ostende werd opgesteld
en waarin de regeringen der drie
landen zich hadden verplicht de
onderlinge handel in vis per 1
Jan. 1952 vrij te maken.
Van Belgische zijde bestaat
tegen deze liberalisatie bezwaar.
De Belgische regering zou, in af
wachting van Nederlandse voor
stellen tot opheffing van deze be
zwaren, nog niet tot de uitvoering
van het protocol willen overgaan.
De Nederlandse regering is be
reid aan de Belgische bezwaren
tegemoet te komen, doch meent
dat de uitvoering van de overeen
komst niet afhankelijk mag wor
den gesteld van een oplossing der
bezwaren.
Donner is er eindelijk in ge
slaagd in het traditionele schaak-
tournooi in Hastings wat meer
uitzicht te krijgen. HR won in
52 zetten van Golombek en deelt
nu met drie anderen de laatste
plaats. Van dr. Euwe is beter
nieuws. Hij werd winnaar in het
tournooi te Göteborg.
De kans is thans zeer groot
dat het Curacaose voetbalelftal
naar Nederland komt. Dan zal
gespeeld worden tegen Feije-
noord, B.V.V. en zo mogelijk te
gen Ajax.
Met een totaal van 29 landen
is een record geboekt voor de
Olympische Winterspelen. Het
land, dat het record moest bre
ken, kwam weliswaar te laat
met de inschrijving, maar is als
nog geaccepteerd. Het was Por
tugal.
In Februari zal „Jersey" Joe
Walcott naar Brussel komen om
tegen de Belgische kampioen
Karei Sys te boksen, zo ver
klaarde diens manager. De kans
'bestaat, dat de wereldtitel op 't
spel komt.
De Nederlandse posterijen ver
keerden in het midden van de
vorige eeuw in een deplorabele
toestand. De regeling dateerde
nog uit de tijd van Napoleon en
de organisatie was gebrekkig. De
posttarieven waren hoog, het post-
monopolie werd niet gehandhaafd
en ontduiking kwam veel voor.
De post werd minder afs een be
drijf ten algemene nutte dan wel
als een belastingobject beschouwd.
De netto-opbrengst was, zo lezen
we in „P.T.T.-Bedrijfsbanden" on
geveer een millioen gulden per
jaar.
Verbetering was dan ook drin
gend nodig en verwacht werd dit
onder meer te bereiken door
drastische verlaging van de ta
rieven met strenge handhaving
van het postmonopolie en verbe
tering van de organisatie. Bij Ko
ninklijke Boodschap van 20 No
vember 1949 werd aan de Twee
de Kamer der Staten-Generaal
een ontwerp van wet, vergezeld
van. een toelichtende memorie,
aangeboden, betreffende de her
vorming van de posterijen. Fran
kering door middel van postze
gels of gestempelde omslagen
schitterde in dit wetsontwerp
door afwezigheid. De regering
achtte de verplichting alle brie
ven bij afzending te frankeren,
of bij verzuim heffing van het
dubbele c.q. van een verhoogd
port, vrijwel onverenigbaar met
het belang, de gewoonte en de
wensen van het grootste deel
van het publiek. Dit in aanmer
king nemende en voorts de om
standigheid, dat de brievenbus
sen en de verkoopgelegenheden
voor de postzegels slechts gering
in aantal waren, waarbij nog
kwam, dat bij het vrij ingewik
kelde tarief (drie verschillende
gewichtsschalen volgens afstand)
een gang naar het postkantoor
riet steeds was te vermijden,
maakt het wel verklaarbaar, dat
van de invoering van postzegels
geen al te grote verwachting
werd gekoesterd. Van de moge
lijkheid tot frankering met post
zegels was welbewust afgezien.
De Tweede Kamer zag zoveel nut
in het gebruik van postzegels voor
publiek en de dienst dat zij zich
niet liet afschrikken door de
vrees van de regering voor de
meerdere omslag en de kosten
aan het uitgeven van postzegels
verbonden. Bij nadere overweging
bleek de regering bereid het
wetsontwerp aan te vullen met
een nieuw artikel, waarbij zij
werd gemachtigd het gebruik van
postzegels op een later door haar
te bepalen tijdstip in te voeren.
De minister van Financiën ver
klaarde namens de regering
geen zwarigheid te zien in het
voldoen aan het verlangen der
Kamer tot het in de wet bren
gen van een verplichte termijn
voor de invoering der postzegels
ingeval van vooruitbetaling van
het briefport. Die termijn werd
gesteld op maximum een jaar.
Later werd als uiterste datum
vastgesteld 1 Januari 1852. De
besprekingen in de Tweede Ka
mer leidden tot de indiening
van opn amendement met de
ring van de postwet (1 Juni 1850)
te doen geschieden De minister
was bereid alles te doen om de
uitgifte te doen bespoedigen,
maar zag geen kans aan het in
het amendement uitgedrukte ver
langen te voldoen. De behande
ling in de Eerste Kamer leverde
geen nieuwe gezichtspunten op.
Het slot was, dat bij wet van 22
December 1850 de invoering van
de postzegels werd bepaald op 1
Januari 1852. Uit een en ander
valt wel af te leiden, dat de in
voering van de eerste Nederland
se postzegels niet gemakkelijk is
gegaan.
Ter gelegenheid van het feit dat de Munt te Utrecht sinds
50 jaar staatsbedrijf is, heeft minister P. Lieftinck Woensdag
morgen enige onderscheidingen uitgereikt. V.l.n.r.: Munt
meester-directeur J. W. A. van Hengel, de heer N. Kuipers,
en portier N. P. van Straalen.
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT Be driekleur wapperde aan de statige gevel van
de Rijksmunt aan de Leidseweg, toen gistermorgen tegen twaali
uur de verkeerspolititie de auto's met genodigden en gasten bin
nen de zware hekken loodste. Daar waren minister Lieftinck,
de Secretaris- en Thesaurier-Generaal van Financiën, de direc
teur van het Binnenlands Geldwezen en autoriteiten van het
ministerie van Overzeese Rijksdelen, de Nederlandse Bank en
de Posterijen. Verder zagen we de Commissaris van de Konin
gin in de provincie Utrecht, de heer M. A. Reinalda en Utrechts
burgemeester jhr. mr, C. I. A. de Ranitz. Met hun tegenwoordig
heid gaven zij een bijzonder cachet aan de bijeenkomst, ter
herdenking van het feit, dat vijftig jaar geleden de Munt te
Utrecht staatsbedrijf werd.
In de met palmen versierde
smelterij voegden de gasten en
genodigden zich bij het voltalli
ge personeel. Na een welkomst
groet door Muntmeester dr. J. W.
A. van Hengel gaf minister Lief
tinck een kort overzicht van de
geschiedenis van de Munt. Op 1
Januari 1902 trad de Wet van 28
Mei 1901 in werking, waarin ra
dicaal werd gebroken met de
van, oudsher bestaande wijze van
exploitatie der Utrechtse munt-
inrichting. Dat voor het oude
entré-Prisestelsel met ingang van
1 Januari 1902 dat van zuiver
Rijksbeheer in de plaats is ge
komen, is voornamelijk aan mi
nister Pierson te danken. Door
zijn toedoen kwam in het begin
dezer eeuw ook-hier te lande
langzamerhand de dringend nood
zakelijk geworden modernise
ring van de wijze van exploita
tie van 's Rijks Munt tot stand.
In begin 1911 werd het tegen
woordige Muntgebouw betrok
ken, en toen kon eveneens een
belangrijke modernisering der
technische outillage plaats vin
den. Ook nadien werd de mecha
nische inrichting, hetzij door
nieuwe aankopen, hetzij door
verbeteringen, in eigen beheer
uitgevoerd, op het vereiste peil
gehouden.
In de afgelopen halve eeuw
werden in totaal ruim 4.8 mil
liard muntstukken afgeleverd.
Het jaar 1951, waarmede dit tijd
vak werd afgesloten, toonde een
nog niet geziene bedrijvigheid
met een productie van circa 575
millioen stukken. Een en ander
moet worden toegeschreven aan
de omstandigheid, dat met het
oog op de algehele muntvernieu-
Naar de „Volkskrant" meldt is
in Huissen (Betuwe) grote deining
ontstaan over het besluit van mgr.
dr. Alfrink om de openbare kapel
verbonden aan het klooster van
de paters Dominicanen aldaar, te
sluiten i.v-m. het feit dat de paters
in Utrecht de nieuwe parochie van
de H. Dominicus zijn gaan behe
ren en het klooster te Huissen 'n
meer besloten karakter zal krij
gen.
De gemeenteraad die in Mei j.l.
al aan de Kardinaal had verzocht
die kapel voer Huissen te mogen
behouden, zou vanavond in spoed
eisende zitting bijeenkomen en 'n
aantal Hudssenaren heeft reeds
gedreigd a.s. Zondagmorgen de
kapeldeuren met bijlen te komen
openhakken.
Bij deze berichtgeving mag on
zerzijds wel worden aangetekend
dat wij ten zeersite hopen dat de
verhitte gemoederen in deze klei
ne Katholieke gemeenschap als
nog spoedig zullen afkoelen. Het
zou in hoge mate te betreuren zijn
indien deze onbekookte actie te
gen dé beslissing van het hoogste
kerkelijk gezag zou uitlopen op 'n
dergelijk sensationeel ingrijpen als
men in de zin schijnt te hebben.
De opheffing is immers, zoals
in een Zondag j.l in Huissen van
die kansel voorgelezen brief van
de aartsbisschop-coadjutor werd
medegedeeld ..een gevolg van een
geheel vrijwillige afspraak tussen
't Aartsbisdom en de Provinciaal
der Dominicanen". En waar de
bisschop schreef „Wij behoeven
ons niet te verdiepen in de rede
nen die de paters Dominicanen er
toe hielbben gebracht de stad
Utrecht te verkiezen boven de
kapel te Huissen" is het duidelijk
dat op hun beurt de opgewonden
Huissenaren wel allerminst geroe
pen zijn, eigen rechtertje te gaan
spelen in deze aangelegenheid.
wing hier te lande een grote hoe
veelheid nieuwe specie moet
worden aangemaakt, terwijl van
Indonesië belangrijke muntop-
drachten werden ontvangen.
In 1949 en 1950 lag de produc
tie boven de 200 millioen stuk
ken per jaar. De minister deel
de tenslotte mede dat het H. M.
de Koningin had behaagd de
Muntmeester, dr. J. W. A. van
Hengel te benoemen tot Ridder
in de Orde van de Nederlandse
Leeuw, en de heren N. Kuipers
(hoofdopzichter), G. A. van, de
Wal (voorman) en N. P. van
Stralen (portier) te begiftigen
met resp. de gouden, de zilveren
en bronzen medaille, verbonden
aan de Orde van Oranje Nassau.
Dr. van Hengel sprak woorden
van oprechte dank en betrok in
zijn beste wensen voor de toe
komst de gewaardeerde mede
werking van het personeel en de
contacten met de Republiek In
donesia.
Namens het personeel werd de
Muntmeester een fraaie plaquet
te aangeboden, waaraan honder
den uren werd gewerkt. De pla
quette is namelijk met de hand
gedreven en geklopt.
LEEUWARDER FIRMA
BOUWT MONTAGE-
WONINGEN VOOR SUMATRA
De N.V. v.h. A. Kingma en Zn
te Leeuwarden heeft voor een
grote petroleum-maatschappij in
ons land opdracht ontvangen voor
de levering van 304 prefabricated
woningen, naar het model, zoals
dat te Leeuwarden te vinden is
op het Zaailand, waar een der
gelijke woning als kantoorge
bouwtje in gebruik is bij een
reisbureau. De woningen zullen
moeten worden geleverd in de
periode MaartJuli en zijn be
stemd voor Sumatra.
(Advertentie)
^grfthsii
We weten niet of Churchill erg
bijgelovig is, maar zijn vertrek
naar Washington geschiedde niet
bepaald onder een hoopvol ge
sternte. Wat er practisch maar
kon gebeuren om aan deze voor
geheel Europa zo belangrijke ge
beurtenis een onheilspellende
sfeer te geven, geschiedde en men
moet de moed van de 77-jarige
staatsman bewonderen, die de
natuurelementen en sombere
waarschuwingen trotseerde en
toch zij het dan met twee
dagen vertraging de reis aan
vaardde, van welks slagen zoveel
afhangt.
Want al heeft Churchill in zijn
Kerstboodschap het Engelse volk
gewaarschuwd, de betekenis van
zijn reis niet te overschatten,
toch wijzen de 12 punten voor
de besprekingen in Washington
er wel op, dat het hier gaat om
problemen, welke niet alleen
Engeland raken, maar voor heel
de wereld van de allergrootste
betekenis zijn.
Churchill heeft geweigerd met
een vast omlijnd program naar
Amerika te gaan en verklaarde
nadrukkelijk, dat hij de handen
vrij wilde hebben om datgene
ter sprake te brengen, wat op
een gegeven moment urgent was.
Maar op verzoek van de Ameri
kaanse regering is toch in grote
lijnen een program vastgesteld,
opdat Truman en zijn ministers
zich voldoende konden voorbe
reiden.
Deze punten zijn nu in de
Amerikaanse pers gepubliceerd
en zo blijkt dat o.rn. ter sprake
zullen komen de politieke en
militaire organisatie in het Mid
den-Oosten; de netelige proble
men over het opperbevel aldaar,
het eventueel gebruik van de
atoombom, de verdere medewer
king van Engeland aan het At
lantisch Pact en in verband
daarmee de vorming van een
Europees leger en de Duitse her
bewapening, voorts het Kore
aanse conflict, de Perzische en
Egyptische kwestie, een bijeen
komst van Stalin, Truman en
Churchill en tenslotte de stan
daardisatie van de wapens voor
de Atlantische legers.
Het typeert wel de figuur van
de Britse premier dat hij on
middellijk bij de aanvang van
zijn regering al deze problemen,
welke de laatste jaren niet alleen
de verhouding tussen Engeland
WASHINGTON. President
Truman heeft een herziening aan
gekondigd in het stelsel voor be
lasting-inning.
De 64 districtsontvangers zullen
vervangen worden door 25 dis-
trictsbureaux onder een districts
commissaris.
Truman zeide, dat sommige per
sonen van het belastingbureau
het vertrouwen der bevolking
hadden geschonden: „Ik heb in
structies gegeven alles in het
werk te stellen om deze personen
aan de kaak te stellen, wie zij
ook zijn en waar zij ook gevon
den worden", aldus Truman.
Vele regeringsambtenaren en
employé's hebben al hun post
moeten verlaten tengevolge van
het ingestelde onderzoek.
en de Ver. Staten vertroebelden,
maar er ook de oorzaak van wa
ren dat de internationale confe-
Vlot verldepen als
de hoogste belangen van de de
mocratische volkeren wel ver
eisten, op hoog niveau door per
soonlijke besprekingen tot een
oplossing wil trachten te bren
gen In een van ZHn iaatste
verkiezingsredevoeringen in Oc
tober behandelde Churchill de
vraag, waarom hij als 77_jarige
er nog naar haakte, het bewind
in handen te nemen. Hij zeide
dat toen alleen te willen,' omidat
hij meende over voldoende good
will op internationaal terrein te
beschikken, om nog een belang
rijke bijdrage te kunnen leveren
tot het voorkomen van een derde
wereldoorlog. Niemand heeft
meer dan ik, zo zeide Churchill,
de tweede wereldoorlog zo intens
mee beleefd en niemand weer
waarschijnlijk ook zo goed als ik.
wat een derde wereldoorlog, niet
alleen voor Engeland maar voor
geheel West-Europa zal beteke
nen. Daarom wil ik de door mij
verworven good-will uitbuiten
om 'n vredesregeling tot stand te
brengen, waarnaar de grote mas
sa van elk volk vurig verlangt.
Zijn reis zou men mogen zien
als de inlossing van deze ver
kiezingsbelofte en Sn elk geval
als een ernstige poging om het
gigantisch werk, dat Churchill
tijdens de tweede wereldoorlog
verrichtte, tot een goed einde te
brengen.
We mogen vurig hopen en
bidden, dat deze pogling van
Churchill om een derde wereld
oorlog definitief af te wenden,
niet tevergeefs zal zijn gedaan.
is per 1 Jan. benoemd tot burge
meester van Driebergen—Rijsen-
burg W. H. baron Taets van Ame-
rongen van Renswoude, burge
meester van Oudenrijn
is benoemd tot burgemeester van
Zwammerdam C. G. van Dobben
de Bruyn, burgemeester van
Oud-Alblas.
is benoemd tot burgemeester van
Melick, Herkenbosch en Vlodrop
mr. E. G. G. Rutten.
is aan A. C. de Wilde eervol ont
slag verleend als burgemeester
van Valkenburg (Z.H.)
zal burgemeester Ernest O'Dea
van Sydney deze maand een be
zoek brengen aan de burgemees
ter van Amsterdam.
zal de heer Th. Cuiper in ver
band met zijn pensioengerechtig
de leeftijd dit jaar aftreden als
directeur van de Slagersvakschool
te Utrecht....
komt de „Old Vic Company" op
8 Januari in Rotterdam de we
reldpremière geven van zijn op
voering van „King Lear". De Old
Vic gaat daarna via den Haag
naar België, West-Duitsland en
de vier Scandinavische landen...
is in 1951 in den Haag voor ruim
2,9 millioen ontspaard
(Van onze redacteur)
EMMEN Gisteren stond er 'n
grote Nederlandse vlag strak in
de storm iop het hoogste punt
van de fabriek, die Zuid-Oost-
Drente voor een deel uit de
economische nood moet helpen:
de Enkalongarenfabriek „Barger-
meer". De productie in de garen
spinnerij is begonnen, het eerste
nylondraad is gereedgekomen.
Er zal in snel tempo worden
gewerkt tot de (voorlopige) vol
ledige productie is bereikt. Hoe
veel zal dat zijn? Wij kunnen
dat het beste duidelijk maken,
door te vertellen, dat in de na
bije toekomst in de fabriek
400.000 kilometer draad per dag
zal worden vervaardigd. Stelt U
zich dus voor een draad, die „tien
maal rond de aarde kan worden
gedraaid". En dat op één werk
dag! Daarbij komt dan nog de
vervaardiging van vezelgaren in
balen en van de z.g. spuitgiet-
korrels: bouten, moeren, tand
wielen etc. voor machines.
Om half drie gistermiddag
maakte de directie van de AKU
een rondgang door de beide pro
ductiegebouwen. Stuk voor stuk
werden de machines in bedrijf
gesteld Daarna kwamen in de ga
renhal een gebouw waar ge
makkelijk een wielerwedstrijd
kan worden gehouden alle ar
beiders bijeen. De directeur ir.
Er.gel uit Arnhem en de bedrijfs
leider dr. ir. Prakke, bedankten
daar het gehele personeel ten ge
tale van 1200, voor de grote in
spanning, die het zich heeft ge
troost om de fabriek op de vast
gestelde datum te doen werken.
Vele overuren zijn er gemaakt.
Aan de toewijding en de opoffe
ring van allen is het te danken
dat er geen stagnatie is gekomen
in de bouw. En, hiervoor bestond
groot gevaar, daar in de laatste
weken verschillende leveranties
uit het buitenland te laat kwa
men. Ieder kreeg een tientje als
feestgave. Er behoeft nu niet
meer te worden overgewerkt.
FEÜILLETON
108. Wanneer
de aanval op hemzelf was gedaan
zou hij precies eender hebben ge
reageerd. Groepsinstinct, ver
sterkt door de oorlogstoestand,
dezelfde uniform, het gedeelde
gevaar, het gemeenschappelijke
kampleven.
Wanneer hij zo over zijn daad
terugdacht, verminderde iets van
zijn schuldgevoel. Het persoon
lijke ging er af. Ieder ander zou
in zijn plaats hetzelfde hebben
gedaan: de man, die zijn beste
vriend door een moordenaar zag
doden, terwijl hij zelf gewapend
was; de moeder wier kind voor
haar ogen werd vermoord.
Het was geweest, alsof hij zelf
de dodende steken ontving en het
enige, wat men hem zou kunnen
verwijten, was, dat hij niet ster
vend zijn moordenaar kon verge
ven, maar had gehoorzaamd aan
de impuls van het vergeldings-
vragen, maar dan bedacht hij, dat
iemand, die dit niet zelf had mee
gemaakt, hierover geen oordeel
kon vellen. Wanneer men hem
gisteren zijn mening had ge
vraagd, had hij ook een ander, 'n
verkeerd inzicht gehad en men
sen, die er zelf niet voor stonden,
die in een beschaafde omgeving
zo ver buiten de gruwelen van
een oorlog leefden, zouden er ze
ker niet over kunnen oordelen.
Hij zag, hoe de verplegers
voorzichtig het lichaam van de
soldaat opnamen en wegdroegen.
Iemand spreidde een doek over
de dode guerillastrijder en toen
Verhagen het kapot geschoten ge
zicht niet langer behoefde te zien
was het alsof het doffe gevoel,
dat zijn zintuigen verdoofde,
langzaam week. Hij hoorde de
sergeant zijn vraag herhalen:
„Moeten de doden hier worden
begraven, luit, of kunnen wij ze
r'o volgende desa brengen?"
ond op. Hij zag de
sergeant, die hem vragend aan
keek en de jongens, die zwijgend
om hem heen stonden. Hij moest
weer leiding geven. Ze wachtten
op zijn bevelen. Haastig gaf hij
opdracht om vier graven te del
ven. Ze zouden vóór vanavond
geen kampong bereiken en de
lijken moesten voor die tijd be
graven worden. Het was toch
maar voorlopig. De gravendienst
zou zorgen voor de uiteindelijke
ter ruste legging.
De verpleger had de persoon
lijke bezittingen van hun kame
raad bij elkaar gelegd: een por-
temonnaie met wat geld en een
medaillonnetje, een sigarettenko
ker, een sierkris met gegolfd
lemmet en twee armbanden van
akar bahar, op de pasar voor z'n
meisje gekocht. Verhagen liet er
een lijstje van opmaken en on
dertekende het. Toen liet hij de
troep aantreden voor de graven.
Eigenlijk zou hij een paar woor
den moeten spreken, maar hij
kon niet. Hij voelde zich alsof
hij, van alle mensen die om de
ze graven stonden, wel het min
ste recht had om het woord te
voeren. Daarom bad hij alleen
het Onze Vader. Dat mocht hij
doen, hoewel zijn stem haperde
bij de woorden: „gelijk wij ver
geven onze schuldenaren". Toen
liet hij de troep een salvo los
sen aan elk graf. Zwijgend wier
pen de soldaten de kuilen dicht
en plaatsten er kruisen op van
ruwe takken.
Daarna braken ze op. De zes
krijgsgevangenen, die geen be
pakking hadden te dragen, hiel
pen bij het vervoeren van de
gewonden, terwijl een groepje
verkenners vooruit ging. Ze trok
ken ze verder in de richting van
Bronoboeioe.
HOOFDSTUK XV
Die mars naar Bronoboeioe zou
luitenant Verhagen nooit verge
ten. Die tocht met zes gevangenen
die niet géboeid konden worden
en dus speciaal moesten worden
bewaakt: met vijf gewonden op
draagbaren, waaronder de jongen
met het longschot, voor wie elke
stoot een marteling was en met
de zekerheid, dat een troep van
minstens veertig guerrillastrij
ders voor hen uit in het nauw
werd gedreven.
Maar in deze tijd van spanning
hadden nieuwe gebeurtenissen de
nog jonge herinneringen weer
verdrongen. Het leven onder
dienst was immers een kaleidos-
coop geworden van nieuwe er
varingen. Zo was nu weer het be
vel gekomen, dat hun onderdeel
morgen naar Poerbolinggo werd
verplaatst. Het was een plotseling
vertrek en ze hadden nog maar
juist gelegenheid om een af
scheidsavond te organiseren voor
de kampongbewoners, die een
half jaar hun buren waren ge
weest. Verhagen zat voor de
pondok*) en keek naar de jon-
jens, die een pantomime oefen
den. Hij vroeg zich af hoe de
mensen in Nederland zouden rea_
geren op de brieven met een
jolige beschrijving van dit feest,
nadat de jongens twee weken ge
leden diep ernstig over het gru
welijke van die tocht hadden ge
schreven. Zouden ze thuis begrij
pen, dat juist die jeugdige soe
pelheid het mogelijk maakte om
zulke gebeurtenissen mee te ma
ken en er niet door verpletterd
te worden?
Hij hoorde de jongens lachen
en zag de overdreven gebaren
van Henk, die als humorist het
grootste deel van het succes zou
incasseren en hii grinnikte om
de verrassing, die hem vanavond
zou wachten. Toon ze gisteren
van een patrouilletocht terug
kwamen, waren ze een inlands
meisje gepasseerd, dat distéls
zocht langs de bosrand. Henk
had hem gevraagd waar die
brandnetels voor dienden en
(Wordt vervolgd)
Hut, ook loods.
Ieder Jaar
Noord-Oost
waartoe het
zijn er vanu
Colmschate,
Blaagden er
Noord-Frankr
gegevens v«
Frankrijk.
Meer nog
tielanden Canai
wordt op het
land de emij
Frankrijk bes
de van daar
ten goede ver\
Dit slagen
Door een degel
de trouw aan
worteld en het
op de Sallands
tot gevolg,
Dikwijls wore
uit, dat het me
om vogels te
zo ongeveer
Niets is minde
ben we in de
andere vogelw
dan nog ontza{
ten. De reden,
er 's winters me
is, dat op vele
veld doods en
enkele graspiep
rietgors in
meesjes in kle
een stil roodbor
struiken langs
een torenvalkje
wind in balancei
draadje hangend
een polderdijkje
veldmuisje, dat
zijn holletje gev
is dan ook we:
Maar vergeet
zelfder tijd op
wemelt van vog<
Tegenwoordig
nog al eens op
van de enorme
wild op onze
gelopen polders
ders, behoeven
de Grote Wielen
wiel en de Houtw
Even bezuiden
te Giekerk gaa
aan een polder
gangen in het
de grond verte
vele muizen;
knaagsel van
zullen zich het
voorzover ze n:
meeuwen en
prooi vallen, wee
ders verspreiden
onze weg door het
bare watervlak
wieuw geroep
lijk uit de duize
de fluiteenden, de
van ons liggen
op het ondergelop
groot gedeelte
polderdijk, dat
het water uih
vleugelspiegels
woerden vertellen
bij de wijfjes ver
heid zijn. Zonde
reden vliegt er
een troep op, d
brengen een mi
voort alsof het
dert Kleinere
zich aan, de lucht
menten vol vogeli
kijkers er op rici
we er enkele pi,„
slobeenden tussen
zijn iets groter en
halzen en een
slobben zijn kortf
zwaardere snavel
borstbanden van
blinken in het zon
delijk vliegen grot
troepen rond; wie
hele dag stil op
Daar komen c
snorren, de vleu
zwaar eendenlijf
felle slagen dié
een iets schel ge
drie mannetjes
worden om het
vliegend veroorzal
rinkelduiker of rin
De dikke kop is
een opvallende w
oog en snavel. O1
wit met vrij vee
bovendelen. In
den in boomholten
ten ze om het klit
zuidelijker doorbrc
Daar ko<mt in
hoog een sliert
staarten, aan hu
Kuur te zien. Als
rechte lijn, iets
kaar en meer in
later volgt een twe
sch'ien kou in het
Wilde zwanen
werd ons verteld,
een dertigtal. De
vallen natuurlijk
blinkend witte en
ne. nog dieren in
Daar komen er nc
len: langzaam dal
wekkend, zo ze
vleugels en met 1
stoken hals, als
tuig, tegen de wind
teroppervlak glijdei
de andere vijf.
naar de zwarte' sn
oude dieren een 1
le vlek, het is dus
een slag kleiner
wilde en onze ti
zwaan. Honderden
vindt ge in deze ti
op het IJselmeer.
Noord-Rusland en
We vragen ons a
den we deze morg
zien. Een lastige v
drommen vogels m
telling_ onmogelijk,
tmg ,js moeilijk. I
tienduizend zijn, m
Z.o is het ook op an
Plassen in Friesla
bedenke, dat dezt
Komstig ziin uit en
van NoordOost-Eur
Azië.
