HEREN CONFECT IE
IS NIET MAAR EEN „PAKKIE"
NIET VERWENNEN
WELK MODEL
TE KIEZEN
oman
Grote zelfbeheersing nodig
bij het aanschaffen van
een nieuw kledingstuk
De Schotse tuit
Ervaring en vakmanschap doen zich ook hier ter dege gelden
Naald en draad
en vingerhoed
hebben in menig
bedrijf een eer
volle plaats
behouden
door WIm Knipjeheer én Roo$ l^a$5öl
In de Middeleeuwen
<T> ij het aanschaffen van een
•*-' nieuw kledingstuk is het altijd
zaak grote zelfbeheersing te be
trachten en niet het model te kie
zen, dat de étalagepop zo goed
staat, maar steeds de proporties
van de toekomstige draagster in
het oog te houden. Laten we om te
beginnen nu eens uitgaan van twee
redelijke slanke figuren, waarvan
de ene lang en de andere klein is.
De eerste is als het ware gescha
pen om rok en blouse te dragen,
een combinatie, die haar buiten
gewoon goed staat en waarmee zij
zich bij welhaast elke gelegenheid
kan vertonen. Ook een jurk, waar
van het bovenstuk in afstekende
kleur is gekozen bij de rok, kan zij
goed dragen. Draagt zij een kort
jasje, dan staat het haar beter
naarmate het forser en royaler is.
Flinke kragen en kloeke mouwen
zijn hier volkomen op hun plaats.
Een bolerootje staat haar kinder
achtig. Ingezette mouwen zijn voor
haar het meest geschikt, aange
knipte mouwen mogen vooral niet
te kort zijn, anders heeft zij einde
loos lange armen. Om dezelfde re
den doet zij goed wat langerg
handschoenen te nemen, de kap
van de handschoenen bedekt dan
een stuk arm.
Zij kan uitstekend stoffen dra
gen, die met grote motieven be
drukt zijn. Haar roklengte kan zij
beter een ietsje te kort dan te lang
nemen, want een te lange rok
maakt haar lijzig. Met succes tooit
zij zich met een grote hoedmaar
een hoed met een hoge garnering
doet haar nog langer schijnen.
Haar kleine zuster kiest, als zij
bedrukte stof wil dragen, een
klein motiefje. Jurken met plooien
en geheel doorgeknoopte sluiting
staan haar prima. Haar korte jasje
kan het beste recht en kraagloos
zijn. Al zal een jurk haar het beste
kleden, toch kan ook zij wel rok
en blouse dragen, als zij de rok zo
eenvoudig mogelijk en liefst een
beetje aan de lange kant neemt.
Een smal streepje verticaal ver
werkt biedt uitstekend materiaal
voor haar blouse. Haar kleine
hoedje mag gerust door een om-
hoogstrevende garnering bekroond
worden.
Wist u, dat ruim twee eeuwen
geleden het dragen van ruiten in
Schotland een strafbare overtre
ding was? In die tijd trachtte men
de invloed van de stammen uit te
schakelen. Elke stam, ,,clan" ge
naamd, had n.l. zijn eigen ruit. In
1782 was de ruit weer vrij en voor
uitsterven behoed door de Hoog
landers-regimenten. De oorspron
kelijke betekenis van de ruit, had
echter met clans weinig te ma
ken. Het ging om rangemblemen.
Een bediende droeg één kleur, een
pachter twee, aanvoerders vijf. De
Koning mocht er het bontste bij
lopen: zeven, dichters en druïden:
zes. Tegenwoordig worden die
ruiten alleen nog maar benut, om
dat ze flatteren
Na de eerste wereldoorlog viel de grote slag: eerst schoorvoetend, maar allengs
in een stijgend tempo werden dan hier, dan daar in de steden winkelpanden in
gebruik genomen, waar confectiecostumes voor heren en jongens in steeds grotere
verscheidenheid van maten en kwaliteiten verkocht werden. En met de stijgende
omzet, welke spoedig waarneembaar was, nam ook de belangstelling voor de indu--
striële vervaardiging van kleding hand over hand toe. Wat rond de eeuwwisseling
begonnen was in kelders en op zolderkamertjes met de meest primitieve hulps
middelen, groeide uit tot een volwaardige massa-.febricage, waarin ervaring en
inzicht werden samengevoegd met technische vaardigheid en wetenschappelijke
resultaten. Het confectiepakkie, door Louis Davids zo luide bezongen als een kern
merkend attribuut van de kleine man, werd allengs een costuum, waarvan de leek
moeilijk kan zeggen, of het op een fabriek dan wel door een maatkleermaker is
gemaakt.
Ongeveer honderd jaar geleden
werd in ons land de eerste con
fectie vervaardigd. En wel in een
stad, waarvan men dit allerminst
zou kunnen verwachten, n.l. Gro
ningen. De plaatselijke situatie
leidde er toe, dat in deze stad het
nijvere gilde der kleermakers een
zeer groot deel der bevolking uit
maakte. De plattelandsbevolking
kwam hier veelvuldig naar de
stad, om zich een costuum te laten
maken. De een of andere pientere
zakenman heeft toen ontdekt, dat
menig costuum door hem vervaar
digd, als twee druppels water ge
leek op dat van hij even te voren
had afgeleverd ende confec-
tie-industrie was geboren. Meer
dere pakken werden in voorraad
gemaakt. Vanzelfsprekend ge
schiedde dit alles met de hand,
zodat het vakmanschap, óók bij de
confectie, hoogtij vierde.
Tot op de dag van vandaag is
deze traditie door generaties van
confectie-fabrikanten in hoge ere
gehouden. Weliswaar worden nu
vele bewerkingen machinaal ver
richt, maar juist op die punten in
het vervaardigingsproces, waar
het product een beslissende phase
doormaakt, is de mens er met zijn
naald en zijn draad en zijn vinger
hoed^ om zijn vakmanschap te la
ten zien. In de wereld der heren
en jongensconfectie heeft Gronin
gen een naam, welke onbetwist
bovenaan staat. Hier worden cos
tumes vervaardigd, welke voor
aanstaande magazijnen in den lan
de van hun eigen waarborgmerkeri
laten voorzien.
In Almelo bezochten we bedrij
ven, waar de industriële vervaar
diging, tot op een minimaal detail
na, is opgevoerd tot in de hoogste
perfectie. Hier werken aan weers
zijden van de lopende banden hon
derden paren handen. Van snijtafel
tot persinrichting vordert voor een
compleet colbert nauwelijks twee
uur!
In Rotterdam, op een uiterst mo
derne industrieflat in het hart van
de stad, zagen we een productie
wijze, die vele voordelen van het
lopende bandsysteem vermengde
met de vakmanprestaties, welke
Groningen typeren.
De economische voordelen van
massafabricage vallen aanstonds
op, als men in de werkplaatsen de
stapels stoffen gereed ziet liggen
om versneden te worden. Elke
centimeter is benut. Uit zo'n me
terslange lap worden fragmenten
voor verschillende maten costu
mes gesneden, welke „onderdelen"
later weer bij de juiste groep (46,
48, 50 enz.) tezamen worden ge
bracht. Dit uitgekiende benutten
van de aanwezige goederen is mede
bepalend voor de prijs, welke dan
ook uiteraard lager moet zijn dan
die van maatkleding.
Een moeilijkheid, welker oplos
sing met kracht wordt nagestreefd,
is de juiste maatbepaling. Het is
nu eenmaal zo, dat niet alle men
sen even groot of even klein, even
dik of even slank zijn. En zelfs
degenen, die even lang of even
breed zijn, hebben onderling weer
verschillen ten aanzien van jas
mouwen of broekspijpen en
noemt u maar op.
In Amerika is men er reeds in
geslaagd door het vervaardigen
van een grote verscheidenheid van
confectie-costumes 95 der man-
EEN SCHIP MET ZURE APPELEN
Misschien heb je de mensen wel eens horen zeg-
geen: „Daar komt een schip met zure appelen". Ze
wijzen dan naar de lucht, waar een massa donkere
wolken aan komt drijven. Dat belooft wat: hagel
en donderbuien wellicht of een geweldige plasre
gen of storm om er bang van te worden.
Als iemand een zuur gezicht zet, zou je ook kun
nen zeggen: „Daar komt een schip met zure ap
pelen". Dat voorspelt ook lelijk weer. Dondet- en
hagelbuien wellicht met vloek- en scheldwoorden.
Een piasregentje in de vorm van een huilconcert
en storm ook nog misschien, waar je ook bang van
worden kunt. Als je zo'n zuur gezicht ziet aanko
men, maak dat je uit de buurt blijft. Loop maar
een straatje om. Je hoeft er niet gek op te zijn.
Want zo'n zuurpruim jaagt alle vrolijkheid en ple
zier op de vlucht. Hij bederft je eten en drinken.
Hij stuurt het spel in de war. Hij maakt de naas
tenliefde stuk. Wees asjeblieft niet zo'n schip met
zure appelen en voorspel geen lelijk weer voor de
naastenliefde. Want de hele Meimaand hebben we
toch afgesproken: ZET GEEN ZUUR GEZICHT!
'n Oude man in Amerika
heeft het ook gedaan,
maar die kon er niet zo
lang over doen als de
man in Nederland!
Op 28 Mei komt de Ko
ningin in Culemborg. Dan
is het daar groot feest!
In Rotterdam heeft
laatst 'n beer 'n jongen in
zijn ibeen gebeten! In de
dierentuin! Altijd oppas
sen, kleine vrienden! Die
beren lusten wat!
De melk blijft nog
„mager", kleine vrienden!
Jammer voor jullie!
Op IB October is het
weer voetballen van Ne
derland tegen België. Het
is te hopen, dat we dan
eens winnen!
Het gas en het water
worden niet duurder! Ge
lukkig maar weer! En
zet nu gauw het water op
het gas! Tot de volgende
week!
Voorname soldaten in
Parijs hebben hier veel
Nederlandse meubels be
steld. Zij zeiden: „Die
meubels van Nederland
zijn goedkope; en ook
beter!" Dank u!
In Deventer is de St.
Lebulnuskerk fijn opge
knapt!
Bij de Grebbeberg,
waar zoveel Nederlandse
soldaten gesneuveld zijn,
komt 'n heel mooie ge-
dachteniskerk.
Toen de Koningin en do
Prins van Nederland in
Amerika waren, was de
Lassoman er ook! Hij kon
haast nergens doorheen
komen met zijn paard! De
Amerikanen hebben wel
geroepen: „Dag, Lasso-
En de Nederlandse con
fectie staat op internatio
naal peil, kleine vrien
den! Als je het maar weet!
De sigaren worden pas
na 1 Juli goedkoper! Wat
laat!
In Utrecht kun je over
'n poosje 'n postzegelver
zameling van de konin
gin van Engeland zien,
kleine vrienden!
En als je soms naar
België gaat, dan mag je
alweer flink wat sigaret
ten meenemen, zonder te
betalen!
Op Eerste Paasdag
heeft de Paus door de ra
dio tot het Japanse volk
gesproken.
In de nacht van Witte
Donderdag op Goede Vrij
dag hebben de katholieke
mannen van Groningen 'n
stille bedetocht door de
stad daar gehouden. Dat
is mooi!
De oude man in Pur-
merend, die meer dan an
derhalf uur over 3 gram
tabak kan roken, is we
reldkampioen pijproken.
Wie heet er
STANISLAUS
Stanislaus, die in Kra-
kau geboren werd, bleek
een jongen te zijn met
een ferm karakter en een
helder verstand. Uit het
verre Polen werd hij
naar Parijs gestuurd om
te studeren. Toen hij weer
naar Krakau terug ging,
waren vader en moeder
heiden 'gestorven. Nu nam
de bisschop de zorg voor
hem op zich en wijdde
hem tot priester. Tegen
z'n verlangen in moest hij
van de paus de bisschop
van Krakau opvolgen. Hij
had geen gemakkelijke
taak. Z'n volk had zoveel
gebreken: haat, vijand
schap, drankzucht en bij
geloof. Maar door zijn
goedheid en liefde wist hij
het op de goede weg te
brengen. Koning Boleslaus
was een woesteling, die
aan z'n volk veel erger
nis gaf. Maar de bisschop
zei hem de waarheid en
dreigde hem driemaal met
de ban. De koning lachte
ermee. Toen deed de bis
schop het werkelijk, al
wist hij, dat het hem z'n
leven zou kosten. Een
sluipmoordenaar van de
koning doodde de moe
dige bisschop met een
dolk. Maar de vrucht van
die dood was, dat het
hele volk zich bekeerde.
Op 7 Mei vieren we de
feestdag van de H. Sta
nislaus van Krakau.
Broedmanieren
Onder de vogels is er
één, die er netjes voor
bedankt zelf te broeden.
Daar laat hij andere voor
zorgen. Ken je die vogel?
Je hoort, als je buiten op
het land bent, dikwijls
z'n roep: Koekoek, koe
koek! Daarmee heeft hij
Haantje Half (VII)
Wat zijn dat voor
lui, die daar zo druk
heen en weer lopen?
vroeg Haantje Half
nieuwsgierig.
Dat zijn de koks van
Zijne Majesteit de ko
ning, werd hem geant
woord. Ha, ha, dat wa
ren dus die mensen,
waarvoor moeder Nelle
hem zo dringend gewaar
schuwd had. Maar dacht
je, dat Haantje Half de
benen nam en het op een
lopen zette? Hij was ner
gens bang voor en stak
eigenwijs kop en staart
de lucht in: Wie doet me
wat?
Pas had hij drie stap
pen gezet, of daar stoof
een hele dikke kok met
een hoge witte muts op,
naar de vreemde scharre
laar toe, pakte hem bij
z'n kladden en draaide
hem de nek om. Het was
of Haantje Half stikken
zou. Hij wilde een keel
opzetten en de hele buurt
bij elkaar kukelekuën,
maar hij kon er geen
snipper geluid uit krij
gen.
Breng me eens wat
kokend water om die
pelgrim een warm bad te
geven, schreeuwde de
kokkin, een venijnige juf,
die niet voor de poes
leek.
Och, lieve juffrouw
Kristallientje, smeekte
ons haantje, heb medelij
den met me en gooi me
niet in dat kokende wa
ter.
Heb je met mij me
delijden gehad, lelijke
schelm, antwoordde het
water, dat kookte van
woede, toen ik vroeg de
takjes uit de beek te ha
len? En kwaad sproeide
ze Haantje Half van kop
tot poot doornat, zodat
hij de warmte over heel
z'n lichaam voelde
schroeien. Toen begon er
een wrede hand aan z'n
veren te trekken. Een
voor een gingen ze er met
een ruk uit en daar lag
Haantje Half op de keu
kentafel, nog kaler dan
toen hij uit z'n ei gekro
pen kwam. Hij had om
moeder Nelle willen roe
pen. Hij had om vergif
fenis willen vragen voor
z'n eigenwijsheid. Hij had
zo wel willen terughollen
naar het kippenerf, waar
hij zo heerlijk piertjes en
graantjes pikken kon. Nu
lag hij hier in de keu
ken van Zijne Majesteit
de koning te bibberen als
een juffershondje. En
wat zou er nog meer met
hem gebeuren? Die koks
waren, zoals moeder
Nelle had gezegd, z'n
doodsvijanden.
meteen z'n naam. Hij
komt ongeveer half April
hier en bewoont een be
paald gebied. Als hij klei
ne zangvogeltjes 'n nestje
ziet bouwen, legt hij een
ei. Als de vogel dan weg
is, gaat hij op het nest
zitten en kl»ar is kees.
Men heeft nagegaan, dat
hij die streek uithaalt bij
wel een 80-tal vogels. De
jonge koekoek is meestal
eerder uit het el dan de
andere jongen. De eieren
gooit hij overboord en
zijn er jongen dan werkt
hij ze handig in een kuil
tje op z'n rug en hoep! ze
liggen al buiten. De jonge
koekoek, een vies, lelijk
mormel, vraagt wel 10 h
20 keer per uur voedsel
en de pleegouders hebben
hun handen vol aan de
lieve gast. Raakt de
koekoek zelf buiten het
nest, dan blijven de
pleegouders voor hem
zorgen, zelfs tot 4 5 km
afstand. Waarom broedt
de koekoek zelf niet? zul
je vragen. Men denkt, dat
hij er geen tijd voor heeft,
omdat hij zoveel voedsel
nodig heeft. Hij lust graag
harige rupsen, zodat er in
z'n maag soms een vilt-
laag zit.
Oplossing
De woorden waren:
populier, splinter, opper
man, lispelen, stropdas,
dakkapel, verdampt en
nekkramp.
Prijsvraag Mei
Aan de slag, puzzelaars
van „De Wekelijkse
Beurt". Er zijn weer drie
mooie prijzen te verdie
nen, als je een klein
beetje moeit-e doet. Doe
allemaal je best en kijk
goed uit en denk na, zo
dat je geen fouten maakt.
Je ziet hier 10 nummer
tjes staan. Telkens moet
je een woord vinden, dat
met de aangegeven woor
den een goed woord
vormt.
1kil - wachter -
deur
2aar - beeld -
eens
3 tuin - goed -
makker
4brander - gruis -
hok
5klok - landing -
lot
6komst - han
gen - name
7 ron - cent -
kament
8touw - jauw -
baan
9leiding - lelie-
rat
10 kijker - vaart -
paling
Zet de woorden, die je
gevonden hebt, met het
nummer er voor op een
briefkaart en stuur die op
naar het adres van de
krant. Links op de brief
kaart in de hoek:
PRIJSVRAAG: MEI.
Geef duidelijk je voor-
en achternaam, je volle
dig adres, je leeftijd en
de vermelding: jongen of
meisje.
Op Zaterdag 10 Mei
moeten 'de oplossingen
bij de krant binnen zijn.
Kom niet te laat en doe
allen mee, zodat de post
zich versjouwt aan de
vracht oplossingen.
Voor het persen van de naden en de costumes beschikken de bedrijven
thans over moderne en gemakkelijk te hanteren strijkijzers, welke stoom
en warmte tegelijkertijd op de stof inzetten.
nelijke bevolking tot vaste afne
mers te maken. In ons land is men
nog zo ver niet met deze maat-
normalisatie. Hier beoogt men met
behulp van medische studenten
duizenden metingen te laten ver
richten. Met de op deze wijze ver
gaarde gegevens hoopt men con
clusies te kunnen trekken voor ve
lerlei maat-gemiddelden. Eerst als
deze bekend zijn, zal het mogelijk
blijken ook in ons land d^> sorte
ring zo gevarieerd te maken, dat
men wel heel sterke lichaamsaf
wijkingen moet hebben, wil het
confectiecostuum niet als gegoten
zitten.
Ondertussen heeft ook de heren
en jongenskledingindustrie met
grote moeilijkheden te kampen. Er'
zijn in de jongste tijd zware ver
liezen geleden, welke zeker opwe
gen tegen j!e winsten, welke in de
daaraan voorafgaande maanden
werden geboekt. Het publiek is,
technisch uitgedrukt, koopschuw.
Wellicht kunnen de overtuiging,
welke wij herhaaldelijk hebben
horen uitspreken, te weten: de
prijzen zakken beslist niet bene
den het huidige niveau, én de we
tenschap, dat aan een behoorlijk
confectiecostuum veel verantwoor
de zorg wordt besteed, hier een
gunstige wending ten gevolge heb
ben.
En dan nog is er in ons land,
waar de waardering voor de pres
taties van de enkeling nog groot
is, ook voor de maatkleermaker,
die zijn tijd begrijpt, voldoende
werkterrein over gebleven.
Nee, het gaat deze keer niet
om peuters of kleuters, die ver
wend zouden kunnen worden. Het
gaat omde vuilnisemmer, die
wij nog zo graag overladen. Mis
schien zouden we niet alleen de
mannen van de Gemeentereini
ging, maar ook ons zelf een dienst
bewijzen door wat kieskeuriger te
zijn op hetgeen wij onze vuilnis
emmer toestoppen!
Het spreekt toch wel vanzelf,
dat we droog oud papier liever
verkopen (onze industrie kan het
o.m. tot nieuw papier verwerken)
of aan de groentenboer geven dan
het in de vuilnisbak te stoppen!
Aardappelschillen, appel- en pe-
renschillen, groente-afval (behal
ve uienschillen) en etensresten
(zoals aangezette korstjes uit pan
nen) hebben voor onze volkshuis
houding nog waarde als veevoe
der; waarom zoudt u die dus niet
afzonderlijk houden voor „schil
lenboer"?
Overigens doen nog vele huis
vrouwen haar gezin schade door
de aardappelen geregeld dik te
schillen en ruw te pitten en door
automatisch de buitenste bladeren
van kool, spruitjes, prei, andijvie
en sla weg te doen, al zijn die ook
volkomen gaaf en fris. Het hart
van een koolstronk is sappig en
pittig. Dit kan gemakkelijk door
de fijngesneden kool geraspt of
gesnipperd worden. Van wortelen
gaat veel minder verloren wan
neer u ze schoonboent, desnoods
met wat zout, dan wanneer zij ge
schrapt of geschild worden. Appe
len kan men voor gezonde mensen
beter wassen dan schillen en wan
neer u er moes van wilt maken
bent u het vlugst klaar door ze ge
wassen en ongeschild te koken en
later te zeven.
Dat het geraspte gele of oranje
deel van schoongeborstelde ci
troen- en sinaasappelschillen een
fijne smaak en geur kan geven
aan pudding, vla en gebak, wist u
toch? U vermengt het raspsel
daarvoor met suiker en bewaart
het in een gesloten jampot of
flesje.
Oud brood kan tot allerlei wer
kelijk smakelijke zoete of hartige
gerechten verwerkt worden. Men
kan het ook weer zacht maken,
door het een minuut of tien op
een rooster boven de stoom te leg
gen. Harde korstjes kunnen ge
droogd worden en dan tot paneer
meel geraspt.
De hartige broodschotel, waar
mee wij besluiten, kan gemaakt
worden van 250 g oud brood, even
tueel wat gekookte of gebraden
vleesresten, blokjes worst, doorre
gen spek of gehakt, 150 g soep
groenten, 100 g ui, wat jus en
bouillon of water met bouillon
blokjes.
De schoongemaakte fijngesne
den uien, soepgroenten en het
vlees, de worst of het spek fruiten
in het vet van de jus. Het bruin
van de jus en de bouillon of het
water met bouillonblokjes toevoe
gen. In deze massa het aan dob
belsteentjes gesneden brood we
ken en verwarmen (pl.m. 15
min.). Desgewenst het gerecht
overdoen in een vuurvaste schaal
en er in de oven een bruin korstje
op laten komen. Ook kan men het
als vulsel gebruiken in flensjes,
paprika's, uien en knolselderij.
In de Middeleeuwen zo lazen
we ergens waren de edelvrou-
wen doorgaans ontwikkeld. De
ridders daarentegen waren 't niet.
Dezen lieten de vervelende be
zigheden, als schrijven en lezen,
aan de kerken over. Ontvingen ze
liefdebrieven van hun adellijke
geliefden, dan moesten ze die door
derden laten ontcijferen
Nog veel vroeger, namelijk in
de eerste helft van de zesde eeuw,
leefde Amalaswintha, koningin
der Oost-Goten. Zij sprak Grieks
en Latijn en voerde discussies over
kunsten en wetenschappen. Haar
vader, Theodorik de Grote, was
daarentegen ongeletterd.
Gertrudis en Gisela, de dochters
van Karei de Grote waren even
eens meer ontwikkeld dan hun
vader.
De kloosternon Hrosvit schreef,
rond de jaren 1000, toneelstukken
in het Latijn-
En nu leven er nog altijd men
sen, die zich afvragen, of een
meisje méér moet kunnen dan
koken, wassen en naaien....