D
en
Nieuw
VAN ALKMAAR BEGON DE BLDDE INTOCHT
Koningin was een half uur
temidden van de schooijeuqd
DAGBLAD VOOR ALKMAAR J Buiten God. is 't nergens
EN OMGEVING
nHd
rm
HOORN
uw Westland"
Fnidsen 101
prookjesland
Koninklijk bezoek
in Alkmaar begonnen
;RSE AANVOER van
KERSEN, BESSEN
IEN tegen de laagste
U belt, wij bezorgen)
iiimiiimmimiiiiH
t te kleden en ver-
>en ik? Da's ook een
j? Kunn'n jullie een
t'n? En wat beteek'nt
trekk'n?" „Is dat
:n lachend. „U bent
man, je bent stapel-
Gerrit van Noor'd'n
akie ook, mag ik wel
appere kleermakertje
i of ander sprookjes-
ilen dokter Vel viller
eholpen, dokter", zei
rt. Uw injectie heeft
l liever gesneejen.
iiiiuiiiiiuiiiiiiiiim
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07
per maand, f 0.48 per week, inclusief incasso.
Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per
m.m., minimum f 4.—; familieberichten 20 ct.,
pesp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur E. J. M. Stumpel.
Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties:
Noorderbank. Nederl. Credietbank.
Noordhollands Daqhlad
veilig. (Vondel)
HET FEIT
STADSErfiTÏE
VAN HEDEN
Vrijdag 20 Juni 1952 46e jaargang No. 12505
Kantoren: HOORN, Draaisingel 59, teL 4243, Grote Noord 77, tel. 4362 K 2290: ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Gedempte Gracht 39, teL 459 K 2240
ALKMAAR Er hing in de stad een vreemde sfeer, die alleen geschapen kon worden door
een gespannen verwachting voorafgaande aan een zeldzaam gebeuren. Overal hingen de tal
rijke vlaggen, rood, wit, blauw en oranje in de fijne motregen, die striemend langs de gevels
van de huizen ging. Op elk punt in de stad vormden zich de rijen, waaruit een enthousiast
gejuich zou „opspringen". Twee aan twee gingen honderden agenten van de gemeentepolitie
en rijkspolitie rond, om het verkeer rn goede banen te leiden. De stad wachtte
Duizenden hadden zich verzameld rond de Friese Brug, die
voor het verkeer was afgesloten. Tallozen verdrongen zich op
de daken, der omliggende huizen. Voor de laatste maal werd
de oude Friese Brug geopend om het verkeer doorgang te ver
lenen. Tegen 10 uur kwam een glimp van de zon om even later
echter weer achter een grijze massa van stapels wolken te
verdwijnen. Maar toch vermocht het minder prettige weer niets
af te doen aan de feestelijke stemming, waarin de anders zo
nuchtere en kalme Alkmaarders zich bevinden. Een aantal
agenten van de rijkspolitie te paard zorgde voor de afzetting
van touwen, die bijna knapten onder de druk van de rijen dikke
menigte. Helpers en helpsters van het Rode Kruis hielden de
wacht, om alle eventualiteiten te voorkomen. Halzen rekten
zich in de richting van de weg naar Oudorp toen het twaalf
minuten over tien was kwam de koninklijke stoet van vier
wagens voorafgegaan door motorordonnansen uit de richting van
de Schermer, de hoek omzwenken. De oprit naar de Friese Brug
op. Toen kende de vreugde van de Alkmaarders geen grenzen
meer. Aan het gejuich scheen geen einde te komen.
Daar stond het dagelijks be
stuur van de gemeente Alkmaar
ter verwelkoming en voor zo
ver de ruimte dit toeliet ston
den er op en rondom de Friese
brug duizenden belangstellen
den, om van de komst van H. M.
getuige te zijn.
Koningin Juliana en Prins
Bernhard waren vergezeld van
Mr. J. C. baron Baud, Grootof
ficier in speciale dienst'. Mevrouw
L. Verbrugge van 's Gravendeel
barones Prisse, Dame du palais;
W. F. K. Bischoff van Heems
kerk, eerste stalmeester van H.M.
W. J. baron van Heeckeren van
Molecaten, particulier secretaris
▼an H.M. de koningin; Dr. F. A.
de -Graaff, particulier secretaris
van Z.K.H. de Prins der Neder
landen; adjudant van Z.K.H.
Prins Bernhard was de Luit. ter
Zee 1ste klas A. F. Eibers.
Nadat de Koningin en Prins uit
de auto die de Kon. standaard
voerde gestapt waren stelde de
Commissaris der Koningin in de
prov. Noord-Holland de Burge
meester aan hen voor. De Ko
ningin was gekleed in een grijze
zomerjapon met rose bloemmo
tieven en geklede topper. Zij
droeg een wit zomerhoedje, af
gezet met witte pluimen. De
Prins was gekleed in donker col-
bevtcostuum.
De eerste bloemen
Na de eerste begroeting door
de burgmeester van Alkmaar, Mr.
H. J. Wytema, bood diens doch
tertje Carine de koningin de
eerste bloemen van deze dag aan;
het waren anjers in de kleuren
van de stad: rood-wit.
Burgmeester Wytema stelde hier
na de leden van het college, de
wethouders G. van Slingerland,
Mr. A. J. M. Leesberg, M. Coerts
en R. Bakker en de gemeente
secretaris, Mr. R. Veendorp aan
koningin en prins voor.
Inspectie erewacht
Aan de zijde van het Victorie-
park stonden de Koninklijke Mili
taire Kapel in ceremonieel tenue
onder directie van onderkapel
meester L. Jansen opgesteld, en
de militaire Erewacht, gevormd
door twee peletons (ca 100 man)
van het opleidingsdepöt van het
B.K.L. (Bewakings Corps Kon.
Landmacht), onder commando
van de Res. 1ste Luitenant L.
Sebel.
Na de inspectie van deze Ere
wacht onder commando van 1ste
luitenant P. J. Bennink, begaf
de Koningin zich met haar gevolg
via de Zuidelijke toerit der brug
naar 'n boven het talud van het
Victoriepdrk aangebracht plan
kier, waar het bestuur van de 8-
Oct. ver. zijn opwachting maakte.
Nadat bestuursleden van de Ont
zetvereniging, alsmede de direc
teur van Gemeentewerken, Ir. H.
Knol en de gemeente-archivaris,
de heer Th. Wortel hier aan
H. M. en de Prins waren voorge
steld, hield de heer C. J. de Lan
ge een toespraak. De Koningin en
de Prins maakten geen gebruik
van de zetels, welke voor hen
waren gereed gezet.
-wJP
De aankomst op de Kaasmarkt: naast de Koningin burge
meester Wytema en de heer dr. W. Voorthuysen, directeur
van het Marktwezen; achter H.M. zien wij Prins Bernhard
m gesprek met de heer Lutjeharms, de kaasvader.
(Eigen foto NHD)
Onthulling gedenksteen
In de oude walmuur, welke bij
de werkzaamheden aan het Vic
toriepark ter gelegenheid van de
bouw van de nieuwe Friesebrug,
werd blootgelegd en welke de
Gemeenteraad besloot te laten
restaureren, is als herinnering
aan de strijd, welke hier in 1573
gevoerd werd, alsook als herin
nering aan dit Koninklijk bezoek
een gedenksteen geplaatst.
Het was de Voorzitter van de
8-Octobervereniging „Alkmaar
Ontzet", die hier Hare Majesteit
mocht toespreken. Mr. G. A. de
Lange herinnerde aan de gedenk
waardige datum van 8 October
1573, waarop Alkmaar ontzet
werd van het beleg der Spanjaar
den.
Nadat het dappere Haarlem zich
op 12 Juli van dat jaar op genade
of ongenade had overgegeven, lag
het strategisch belangrijke Kenne-
merland voor Alva open. Alk
maar, zo vervolgde spr., was het
laatste doelwit van de onweer
staanbare opmars; het lot van de
stad scheen bij voorbaat reeds be
slist. Alva wilde de opstandige
Nederlanden een scherp voor
beeld stellen en bedreigde de stad
met dood en verderf, indien zij
het mocht wagen zich te verzet
ten. Oude geschiedschrijvers ver
tellen, dat 16000 man geoefende
Spaanse krijgers stonden tegen
over 800 soldaten en 1300 slecht-
WAT DOET U HIER,
VROEG DE KONINGIN
Op de Kaasmarkt stapten
bpaanse
graag ge
ziene aast op het paleis
Soestdijk is: Prof. Dr C. F.
A. van Dam, de hoogleraar,
die de Prins zijn Sp
lessen geeft.
,,Wat doet U hier", vroeg
de Koningin hem.
De professor antwoordde,
dat zijn aanwezigheid in deze
stad, waarvan de Victorie
hegint! niets te maken heeft
met zijn kennis van Spanje.
Hij verblijft er dezer dagen
om als gecommitteerde bij
de eindexamens van het ge
meentelijk gymnasium te
controleren of de gymnasi
asten hun diploma's zullen
worden uitgereikt.
gewapende burgers. Op 18 Sep
tember beefde de belegerde veste
onder het bombardement van het
Spaanse geschut en de tot puin
geschoten stadsmuur werd tot
driemaal bestormd. Tot driemaal
echter werd de aanval afgeslagen
en moest de vijand voor het vast
beraden verzet terugdeinzen. Het
moreel der Spanjaarden was voor
goed gebroken; verontrust door
het wassende water verlieten zij
de schansen en op 8 October werd
het beleg gebroken. Alkmaar was
ontzet.
Dit feit was van onschatbare
betekenis voor het moreel van het
land. Op deze gewijde plek al
dus vervolgde Mr. de Lange her
denkt de burgerij telkenjare het
ontzet van Alkmaar. Achter deze
oude walmuur door een gril
van het lot weer bloot gelegd
is geleden en gestreden voor onze
vrijheid. Hier hield de Vrijheid
stand.
Dat Uwe Majesteit, aldus spr.,
ons heeft willen voorgaan naar
deze plek, waar een gedenksteen
aan dit historisch feit herinnert,
stemt ons tot grote dankbaarheid.
Uw tegenwoordigheid op deze
plek versterkt de band, die Uw
huis met onze stad verbindt en
het is daarom een groot voor
recht, dat Uwe Majesteit zich
bereid heeft verklaard deze ge
denksteen te onthullen, die aan
deze oude stadsmuur is gehecht,
ter nagedachtenis van onze dap
pere voorvaderen.
Daartoe uitgenodigd door Mr.
de Lange onthulde H. M. hierna
de gedenksteen, door de Alk-
maarse vlag te verwijderen, waar
mee de steen bedekt was. De
steen draagt tot opschrift:
INVICTIS INVICTA VIRIS
ALCMARIA VICTRIX
TER HERINNERING BEZOEK
H M. DE KONINGIN
Stadsmuur uit 1573
blootgelegd en hersteld in 1952
De vertaling van de Latijnse
spreuk het devies van Alkmaar
luidt alsvolgt: „Onoverwonnen
door onoverwinnelijke mannen,
bleef Alkmaar overwinnares".
De gedenksteen is naar het ont
werp van de Dienst van Gemeen
tewerken in zandsteen uitgevoerd
door de fa. S. H. Swart, steen
houwerij, alhier.
Nu zette de Postharmonie het
bekende Alkmaarse Victorielied
in en met begeleiding van deze
muziek zongen de duizenden Alk
maarders, die van deze plechtig
heid getuige waren hun stadslied:
„Wie heeft van Alkmaar niet
gehoord
„Van 't strijden aan de
Friesepoort."
De tekst van dit lied was aan
Koningin en Prins overhandigd
door Carine Wytema.
Op de Kaasmarkt
Toegejuicht door duizenden, die
op en rondom de Friesebrug had
den plaats genomen, wandelde
het Koninklijk Paar hierna ver
gezeld van zijn gevolg en van
burgemeester en wethouders over
de brede op- en afrit van de
Friesebrug via de Herenstraat, de
Dijk en de Voordam naar het
Waagplein, waar de Vrijdagse
kaasmarkt in volle gang was.
Op de Dijk was aan de Alk
maarse verenigingen de gelegen
heid geboden zich door een depu
tatie met vaandel te laten ver
tegenwoordigen. Een vijftigtal
verenigingen had aan deze uitno
diging van de Oranjevereniging
gevolg gegeven en waren hier
vertegenwoordigd.
Terwijl het Waagtorencarillon
bekende vaderlandse melodieën
ten gehore bracht, gespeeld door de
stadsbeiaardier, de heer B. J. v.
d. Veen, wandelde de koningin
langs de waterkant het plein over
naar het grote Waagpand.
Op het moment dat H.M. het
plein betrad, werd op het Waag
gebouw de Kon. standaard ge
hesen. Bij de eerste stapels kaas,
glimmend geel van olie, werden
door de burgemeester aan H.M.
voorgesteld: de directeur Markt
wezen, dhr. dr. Voorthuysen; de
kaasvader, de heer J. H. Lutje
harms, de kaasdragers J. Bruin en
C. J. Bierman, de heer Ir. G.
Kranen, secretaris van de Bond
van op Coöp. grondslag werkende
zuivelfabrieken, de aanvoerders,
de heren W. Schermerhorn en
L. Snijders en de kaashandelaren,
de heren D. de Wolff Pftereboom,
G. Kaper en F. v. d. Deure.
Hierna bood de kaashandelaar
G. Grondsma de Koningin een
boormonster aan, waarvan de
Koningin toch even een proefje
moest nemen, waaraan zij gaarne
voldeed.
De dames A. J. LelieVisser
en M. Rentenaar—Scheltinga, ge
kleed in Westfries costuum ge
noten de eer de koningin een
kaasje te mogen aanbieden, het
ene verpakt in een fraaie doos,
waarin ook vreemdelingen de
kaas ontvangen, een tweede met
strikken in de Alkmaarse kleu
ren, rood en wit. Nadat dit ta
fereel door vele fotografen was
vastgelegd, onderhield H.M. zich
geruime tijd met de kaasdragers
en de dames, die haar de kaasjes
hadden aangeboden.
Vervolgens maakte H.M., ver
gezeld van de Burgemeester en
de heer Voorthuijsen een wan
deling over de markt, terwijl zij
met belangstelling het aan- en
afvoeren van de berries kaas door
de kaasdragers gadesloeg. Ook
in' het voorpand, waar de kaas
werd gewogen en welke ruimte
met schoon, wit zand was vol-
gestrooid, nam H.M. de Koningin
een kijkje, waarbij de Burge
meester en de Directeur van het
Marktwezen H.M. het wegen van
de kaas toonden. Langs "de Zuid
zijde van het waaggebouw wan
delde H.M. vervolgens naar de
voor haar gereed staande open
auto, waarvan de koninklijke
standaard wapperde en zij nam
afscheid van de heer Voorthuy
sen. Onder het gejuich van de
steeds aangroeiende massa men
sen verliet de koninklijke stoet
het Waagplein.
Eerste rondrit
Toen volgde de eerste rondrit
door de stad. De koninklijke
auto's vertrokken van de Zuid
zijde van de Waag en reden over
de Bathbrug, de Mient op, over
de Stenebrug de Langestraat in
en vervolgens via Koorstraat,
Ritsevoort en Wilhelminalaan
langs het Centraal Ziekenhuis
door de Hout en de Sportlaan
naar het Sportpark.
Overal langs de weg stonden de
Alkmaarders en velen van buiten
de stad. De bevlagde Langestraat
met het stemmig versierde stad
huis vooral, bood een vrolijke
aanblik. Het spontaan gejuich
golfde mee met de Koninklijke
auto van waaruit H. M. het met
dankbaar gebaar beantwoordde.
Bij het Centraal Ziekenhuis
stonden de verpleegsters aange
treden om een extra groet te
brengen. In de tuin van het zie
kenhuis zagen we nog tal van pa
tiënten die de stoet mochten
gadeslaan. In het laatste gedeelte
van de Wilhelminalaan was de
schooljeugd van Oudorp aange
treden, de meisjes in oranje rok
jes en met oranje strikken in het
haar, de jongens met oranje
cocarde. in de Sportlaan de kleu-'
ters van de Alkmaarse scholen
met veelkleurige vlaggetjes en
oranje getooid.
In Sportpark
Het bezoek in het Sportpark,
waar de Alkmaarse schooljeugd
verzameld was, vormde wel een
der hoogtepunten van dit Kon.
bezoek aan Alkmaar.
Het sportpark bood een feeste
lijke aanblik. Het middenveld was
in verschillende vakken verdeeld
en daar demonstreerden de leden
van de verschillende sportvereni
gingen hun sportieve spel.
Op de voorgrond voor de tri
bune de volksdansgroepen en de
turnverenigingen; daarachter de
junioren van de vier Alkmaarse
voetbalverenigingen, A.F.C.
Alcmaria De Boy's en Jong
Holland broederlijk vereend in
een wonderlijk spelletje voetbal.
Links van dit middenvak, waar
ook nog de gilden van de Neder
landse padvinders een plaatsje
hadden gekregen, de leden der
handbalverenigingen en de Vol-
ley-ballers; rechts demonstreer
den de beoefenaren van de hoc
key- en tennissport hun vlugge
spel.
De tot één grote band verenigde
drumbands van de N.P.V. en de
K.V. hadden voor de tribune
plaats genomen en speelden in
afwachting van de koninklijke
stoet een pittige mars.
Op de overdekte tribune en op
de onoverdekte tribune aan de
overzijde van het sportpark had
den circa 1200 ouden van dagen
een plaatsje gekregen, benevens
een aantal genodigden, w.o. de
dames van de leden van de ge
meenteraad, terwijl hier ook
plaatsen waren gereserveerd voor
een dertigtal journalisten uit
Alkmaar en elders.
De kinderen van alle lagere
scholen uit de stad vormden een
levende haag rond de sintelbaan,
een levendige omlijsting tevens
van het vrolijke spel op het mid
denterrein.
De kleinste kinderen rond de
binnenbaan droegen oranje bal
lonnetjes, die rond de buitenbaan
rode, witte of blauwe ballonnetjes,
hetgeen een fleurige aanblik
bood.
In het paddock voor de tribune
hadden de leerlingen der middel
bare scholen een plaatsje gekre
gen.
Op het Sportpark aangekomen,
reed de koningin luide toege
juicht door de duizenden kinde
ren de sintelbaan op, voorlangs
de tribune, om vervolgens het
hele sportpark in langzaam tempo
rond te rijden.
Weer bij de overdekte tribune
aangekomen, stapte H.M. uit haar
auto, waar de wethouder en de
directeur van het Sportpark, de
heren R. Bakker en G. de Munk,
alsook de voorzitster van de Alk
maarse jeugdgemeenschap, mevr.
G. HolzmüllerTeengs him op
wachting maakten.
Nadat deze door de burgemees
ter aan de koningin waren voor
gesteld, bood Inge Sietsma, het
dochtertje van 's Raads nestor,
Hare Majesteit een prachtig
bouquet oranje rozen aan.
Vervolg op pag. 3
DE AANKOMST VAN H.M. DE KONINGIN EN Z.K.H. PRINS BERNHARD BIJ DE NIEUWE
FRIESE BRUG. BURGEMEESTER WYTEMA BEGROET DE KONINGIN, PRINS BERNHARD STAPT
UIT DE AUTO. NAAST DE BURGEMEESTER DE COMMISSARIS DER KONINGIN, BARON
DE VOS VAN STEENWIJK. (Eigen foto NHD)
