Nieuw
Eisenhower is nagenoeg zeker
van de overwinning
Dit jaar vertrekken er meer
dan 50.000 emigranten
Formateur wacht nog
Weer twee dure Meteors
neergestort
op Schouten's ja-woord
t
DAGBLAD VOOR ALKMAAR veilig. (Vondel)
Ontsnapping
naar Engeland
De kansen
van Drees
Onder aeloei en geiuich
meerderheid voor Ike
Goudkoorts
in Brazilië
Piloten veilig uitgesprongen
Thans voorbereiding
in rijkswerkplaatsen mogelijk
WIE gingen
emigreren?
EN OMGEVING
nHd
Mossadeq premier
Britse arbeiders
tegeri wetsontwerp
Marshall, schuldig,
kriiaf- vijf iaar
REGERING IS BIJGEDRAAID
Prof. Romme's koerier kwam te laat
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.0'
per maand, f 0.48 per week, inclusief incasso.
Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; in alle edities 26 ct. per
m.m., minimum f4.familieberichten 20 ct.,
resp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur E. M. Stumpel.
Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties:
Noorderbank Nederl. Credietbank.
Noordhollands Daqhlad
HET EEtT
VAN HEDEN
Pag. 1
Vrijdag J 1 Juli 1952 46e Jaargang No. 12523
Kantoren: HOORN, Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Gedempte Gracht 39, teL 459 K 2240
DE KANSEN van de kabinets
formateur, dr. Drees, worden tot
nog toe gunstig beoordeeld. De
formateur doet er blijkbaar ver
standig aan, geen haast te maken
en zijn nieuwe methode, om een
program in grote lijnen vast te
stellen, maakt de mogelijkheid
van zijn succes blijkbaar groter.
Althans, in de eerste fase van het
overleg. Het is natuurlijk heel
goed mogelijk, dat zijn methode,
om zich thans tot de grote lijoen
te bepalen en de uitwerking in
het bijzonder aan de nieuwe mi
nisters persoonlijk over te laten,
later wel moeilijkheden zal op
leveren, maar dat zullen we dan
wel weer zien.
Dr. Drees houdt zich blijkbaar
voor ogen, dat er verschillende
fracties zijn, die niet zo heel veel
voelen voor nauwe binding van
de partijen aan de regering. Dit
is o.a. het geval met de Christe-
lijk-Historischen en ook met de
VVD, welke laatste echter, merk
waardig genoeg, voorshands niet
meer aan bod is voor deelneming
aan de formatie!
Wel is het bekend, dat o.a. ook
prof. Romme al eerder als zijn
mening heeft uitgesproken, dat
de practijk van de laatste jaren
heeft aangetoond, dat ons land
steeds moeilijker te regeren valt,
omdat er in het jongste verleden
partijen (fracties) waren, die zich
niet hielden aan gemaakte af
spraken.
Die moeilijkheid kan men in
zekere zin ontgaan, door het aan
tal en vooral de omvang van de
afspraken wat te temperen. Zit
men eenmaal in de boot, dan kan
er toch wel een „team-geest" ont
staan. Wij geloven ook wel, dat
hier van toepassing zou kunnen
zijn, dat „de trek al etende komt"
en dat men, eenmaal in een ge
vormde regering aan elkander ge
wend, meer het oog zal richten
op het gemeenschappelijk belang,
dan op het partijbelang, dat in
de onderhandelingen, welke aan
de kabinetsformatie voorafgaan,
onvermijdelijk een grotere rol
speelt.
Ten spijt van publieke en jour
nalistieke nieuwsgierigheid, ver
loopt de formatie nogal in'stilte.
En in rust. Vooral dit laatste is
een voordeel. Het verkleint de
kans op dle veelal ongewenste
medewerking van z.g. „mede-for
mateurs", die de eigenlijke forma
teur maar voor de voeten lopen.
Als de geheimzinnigheid niet
te ver gaat, als nl. niet de indruk
gaat bestaan, dat er in stilte iets
„bekookstopfd" wordt, wat zich
niet met het algemeen belang
verdraagt, dan moet de nu ge
volgde gang van zaken worden
toegejuicht. Temeer, daar de deel
neming, totnogtoe, van vier par
tijen, die tezamen vier-vijfde van
het parlement vertegenwoordi
gen, ook op dit punt wel enige
waarborg biedt.
Natuurlijk is er verschil van
mening in de verschillende pers
publicaties, al naar gelang de
politieke instelling van de ver
schillende bladen. Zo is het „Han
delsblad", dat de uitschakeling
maar moeilijk kan verkroppen,
van de VVD, door eigen schuld,
van oordeel, dat de stand van
zaken, op grond van de herzie
ning van het eerste ontwerppro-
gram van dr. Drees, niet erg be
moedigend is. „De kansen van
slagen worden niet meer zo hoog
aangeslagen", meent het blad.
Andere bladen menen precies
het tegenovergestelde. Zij zeggen
dat de kansen niet' te laag wor
den aangeslagen. Wie meent, dat
dit in de grond van de zaak op
hetzelfde neerkomt, kan zelfs van
ons gelijk krijgen, maar hij ver-
Hete dan niet, dat de manier,
waarop men iets zegt („die ge-
M'hickte rede") er veel toe kan
rinen en dat de keuze van woor
den en uitdrukkingen beheerst
wordt door wat men graag al dan
met wenst
De laatste berichten doen ver
onderstellen, dat de kansen van
dr. Drees inderdaad niet ongun
stiger zijn geworden en nu druk
ken wij het nog maar zacht uit.
De bijeenkomsten, waarin het ge
wijzigde ontwerp-program, met
zijn algemene punten behandeld
is, schijnen over het algemeen
gunstig verlopen te zijn en zelfs
van de zijde van de C.H. wordt,
in tegenstelling tot een liberale
suggestie, dat het daar niet zo
gunstig zou zijn, nu medegedeeld,
dat men in deze fractie zeer te
vreden is!
De parlementaire redacteur van
„De Tijd" vertelt ons, diat de
formateur de fracties met een
gematigd program tegemoet ge
treden is en zelfs „dat hij met
name op verschillende voor de
KVP belangrijke punten deze
partij nabij gekomen is." Ook zou
hij, „minstens genomen, ook de
A.R. met zijn program niet afge
stoten hebben".
Dat ziet er allemaal nogal gun
stig uit. Maar het moeilijkste werk
komt nog. De ministerszetels moe
ten nog worden verdeeld en dan
moeten de personen nog worden
gekozen! Maar is het wel aan te
nemen, dat de fracties en haar
leiders hun bereidheid tot klaar
blijkelijk medewerking zouden
geven, zonder op dit punt althans
„iets in hun achterhoofd te heb
ben"?
En zou de formateur wel zo
rustig doodwerken, als hij zelf
ook niet iets in zijn achterhoofd
had, waarvan hij weet. dat het
bij de onderhandelende partijen
in goede aarde zou vallen, althans
kans van slagen biedt?
Waarlijk, een vier partijen-
kabinet zou meer zijn, dan menig
een na de eerste indruk van
deze verkiezingsuitslag zou heb
ben verwacht!
CHICAGO, 10 Juli In de avondzitting van de derde dag der
Conventie hebben de tierende aanhangers van Gen. Eisenhower
een grote bres geslagen in de reeds wankelende veste van sen.
Robert Taft door zich te verzekeren van de stemmen van 17
omstreden afgevaardigden uit Georgia en die van 33 uit Texas.
Nadat de conventie met 607
tegen 531 stemmen het besluit
van de commissie voor de ge
loofsbrieven Georgia door een
delegatie van uitsluitend Taft
aanhangers te laten vertegenwoor
digen ongedaan had gemaakt,
haalden de Taft aanhangers bak
zeil wat betreft Texas.
Bij acclamatie werd besloten,
dat Eisenhower 33 van de 38 ze
tels van Texas krijgt en niet de
16, welke de commissie voor de
geloofsbrieven hem toegedacht
had.
Waarschijnlijk zullen bij de
eerste stemming voor de candi-
daatstelling de stemmen als volgt
verdeeld zijn: Eisenhower 514,
Taft 486, anderen 110. Voor een
candidaatstelling zijn 604 -stem
men nodig.
De uitslag van de stemming
over Georgia bezorgde Taft de
schok van zijn leven.
Vanmorgen is de politie de
grote zaal van de Conventie bin
nengeroepen temidden van het
helse lawaai, dat volgde op een
reeks overwinningen van Eisen
hower. Geloei en gejuich don
derden door het grote National
Amphotheatre en hij de banken
AANVARING VOOR
IJMUIDEN
IJMUIDEN, 10 Juli Van
nacht om circa één uur is even
buiten de pieren van IJmuiden
het Nederlandse schip „Hauler-
wijk", dat op weg was van Am
sterdam naar Quebec in aanva
ring gekomen met het Noorse s.s.
„Arcturis", dat van Stavanger
naar Amsterdam voer. Het Noorse
schip heeft bij deze aanvaring
een groot gat in het achterschip
gekregen, circa 50 cm boven de
waterlijn. Het is naar Amsterdam
opgestoomd.
De „Haulerwijk" heeft de reis
naar Canada voortgezet.
GEVAARLIJK
VOOR ECONOMIE
BELEM Uit alle delen van
het Braziliaanse Amazonegebied
zijn goudzoekers, ongeveer 5.000
in getal, op weg naar de Rio Jari,
waar volgens berichten rijke
goudaders zijn ontdekt.
De autoriteiten van de staat
Para en het gebied Amara noe
men de uittocht van gelukzoekers
gevaarlijk voor de economie, aan
gezien vele boeren en mijnwer
kers, door de goudkoorts aan
getast, zich op weg hebben bege
ven naar het nieuwe goudland.
In Belem zijn de gevolgen van
de goudkoorts reeds merkbaar:
de goudkoers is hier gezakt van
40 tot 32 a 30 cruzeiros per gram
en de nachtelijke rust van de stad
wordt verstoord door de enkele
gelukkige goudzoekers, die hun
aan de Rio Jari „gevonden" mil-
lioenen zo snel mogelijk uitgeven.
voor de vertegenwoordigers van
de Staat Indiana -waren twee
plaatsvervangende afgevaardigden
in een gevecht gewikkeld.
De overwinning met 607 tegen
531 stemmen, welke het kamp
Eisenhower behaald heeft bij de
strijd om de delegatie uit Geor
gia, waarborgt, dat de generaal
TEHERAN, 10 Juli. Dr.
Mohammed Mossadeq heeft Don
derdagavond besloten het pre
mierschap opnieuw te aanvaar
den. Hij nam dit besluit, nadat
hij besprekingen had gevoerd met
een delegatie van de Kamer.
Verwacht wordt, dat de Sjah
binnenkort dr. Mossadeq opdracht
zal geven een nieuwe regering te
vormen.
ANTWOORD-NOTA GROTE
DRIE OVERHANDIGD
PARIJS, 10 Juli. In gezag
hebbende kringen te Parijs is te
kennen gegeven, dat de 'Franse
zaakgelastigde in Moskou het
antwoord van de Franse regering
op de jongste Russische nota
over Duitsland aan de Sovjet-
Russische regering heeft over
handigd.
Diplomatieke kringen in Wasn-
ington hebben verklaard, dat
de nota naar men meent te
weten een bijeenkomst voorstelt
van vertegenwoordigers van de
Grote Vier ter overweging van
de samenstelling van een inter
nationale commissie, die moet
uitmaken of vrije verkiezingen
in geheel Duitsland kunnen wor
den gehouden.
bij een vroege stemming benoemd
zal worden als republikeinse
candidaat voor het presidentschap.
Dit is de mening van sen. Henry
Lodge, de grote gangmaker voor'
de benoeming van Eisenhower.
John S. Fine, de gouverneur
van Pennsylvania, heeft onder
een storm van bijval bekend ge
maakt, dat hij voor Eisenhower
zal stemmen.
TOT DENATIONALISATIE
SCARBOROUGH. Dc Secre
taris-Generaal van de Britse vak
bond van spoorwegarbeiders, Fig-
gins, heeft op een vergadering
van afgevaardigden van zijn vak
bond, die bijna een half millioen
spoorwegarbeiders vertegenwoor
digden, verklaard, dat zijn bond
„niet alleen in politiek opzicht
tegen de Renationalisatie van het
vervoer zal strijden, doch ook in
„industrieel" opzicht."
Leiders van de Britse Labour-
partij hebben Woensdag meege
deeld, dat de partij in het gehele
land een campagne zal voeren
tegen het Woensdag bekendge
maakte wetsvoorstel der regering,
dat beoogt het Staatsbedrijf voor
het wegvervoer weer in particu
liere handen te leggen.
JURY VROEG CLEMENTIE
LONDEN William Marshall,
radiotelegrafist van het Britse
ministerie van Buitenlandse Za
ken, is Donderdag schuldig be
vonden aan het verstrekken van
vertrouwelijke inlichtingen aan
de Russen en het opschrijven van
inlichtingen, die voor de vijand
van nut kunnen zijn.
De jury, die deze uitspraak
heeft gedaan, Vraagt echter de
uiterste clementie voor Marshall,
daar zij van gevoelen is, dat hij I
misleid is.
Het vonnis tegen Marshall luidt:
vijf jaar gevangenisstraf.
BIJ DE NEDERLANDSE
SOLDATEN IN JAPAN
Een van de bekendste
personen voor de leden
van het Nederlands
Detachement Verenig
de Naties in Japan is
de Alkmaarse Zuster
Koopman, die deel uit
maakt van de verple
gende staf in een ge
allieerd hospitaal te
Tokio. Wanneer de
mannen opknappen,
gaan ze zich vervelen;
daarom is er bij het
hospitaal een goed uit
geruste recreatiezaal,
waar de tijd gezellig
kan worden door
gebracht. We zien hier
Zuster Koopman met
sgt. Hijum uit Ferwerd
(Friesland) en kpl.
Dijkmans uit Haarlem.
BAARN, 10 Juli Tijdens oefeningen boven Baarn en om
geving zijn vanmiddag te 10 minuten voor half vijf twee
Meteor-straaljagers met elkaar in botsing gekomen en neer
gestort. Men zag in de lucht de stukken van de machines in
alle richtingen wegvliegen.
Een der jagers is neergekomen
ter hoogte van de Melm in de
polder achter het Paleis Soestdijk.
Beide bestuurders brachten zich
met hun parachute in veiligheid.
De toestellen kwamen van Soes-
terbeng.
De twee verongelukte straal
jagers zouden volgens de eerste
berichten deel heben uitgemaakt
van een grpep van acht, die aan
het oefenen waren. De twee toe
stellen kwamen met de staart
vlakken tegen elkaar aan.
Aanvankelijk verkeerde men in
de veronderstelling, dat de toe
stellen met twee vliegers bemand
waren, omdat van een der toe
stellen twee parachutes neer
daalden. Aan een der valscher
men zweefde de piloot naar bene
den en aan de tweede de uitge
schoten stuurstoel. Van de andere
machine daalde de piloot aan zijn
parachute naar de begane gl'ond
en zijn stuurstoel viel loodrecht
naar 'beneden.
Beide bestuurders waren ser
geant-vliegers. Hun namen zijn
C. Groenendijk en J. de Nijs, zo
vernamen we van de luchtmacht-
voorlichtingsdienst. De botsing
geschiedde op 600 meter hoogte.
Naar de oorzaak van het onge
luk wordt een onderzoek ingesteld
(Van onze verslaggever)
LEEUWARDEN Over de problemen rond de emigratie,
welke in het leven van een deel van ons volk zulk een diep
gaande wijziging brengt, deelde de commissaris voor de emi
gratie, mr. ir. B. W, Haveman, gisteren voor een aantal pers
vertegenwoordigers te Leeuwarden enige bijzonderheden mede.
De heer Haveman sprak in dezelfde geest ook te Groningen.
Scholing in rijkswerk-
plaatsen
Er is e-fn principiële wijziging
in het regeringsbeleid gekomen
ten aanzien van de scholing van
emigranten in rijkswerkplaatsen.
In de toekomst zal hiertoe de ge
legenheid worden gegeven, dit in
In de jaren 1948 en '49 emi
greerden in totaal 18000 perso
nen, in 1950 21000, in 1951 37000
en in het eerste halfjaar van
1952 reeds 28500. Dit laatste aan
tal als volgt onderverdeeld:
Australië 7900, Nieuw Zeeland
2750, Canada 14650, Zuidwest
Afrika 1800, Ver. Staten ca. 1200,
Zuid Amerikaanse landen 200.
Op grond van deze cijfers ver
wacht men, dat de emigratie
vanuit Nederland dit jaar meer
dan 50.000 personen zal bedra
gen.
De vergroting van het aantal
emigranten is dit jaar voorbereid
door een administratieve reorga
nisatie in de Stichting Landver
huizing, waarbij het personeel is
gestegen van 100 op 200 man.
Een enorme menigte omringde het spreekgestoelte van de vroegere president van de
Verenigde Staten, Hoover, op de Republikeinse Conventie te Chicago, terwijl vertegenwoor
digers van alle Staten de naamborden op lange stokken met zich dragend langs de kathe
der trokken
Australië: Naar absolute
aantallen gerekend namen in
1951, in volgorde van belang
rijkheid, Noord-Holland, Zd-
Holland, Noord Brabant en
Gelderland de voornaamste
plaats in. Er vertrokken 3980
katholieken, 3156 Ned. Her
vormden en 1030 Gerefor
meerden. Zonder gezindte
1873 personen.
Canada: Naar absolute aan
tallen gerekend namen in '51
in volgorde van belangrijk
heid Zuid-Holland, Friesland
en Noord-Holland de voor
naamste plaats in: per 1000
inwoners echter komt Fries
land op de eerste plaats. Er
vertrokken 8451 Gereformeer
den, 4407 Ned. Hervormden
en 4394 Katholieken.
Nieuw Zeeland: Zuid- en
Noord-Holland namen, naar
absolute aantallen gerekend,
de voornaamste plaats in. N.
Brabant steeg van 82 perso
nen in 1950 tot 369 personen
in 1951 en behield hiermede
haar belangrijk aandeel in
de zich ontwikkelde emigra
tie naar dit land. Er vertrok
ken 1280 Katholieken, 925
Ned. Hervormden en 261 Ge
reformeerden. Zonder ge
zindte 555 personen. Ook in
vergelijking met de vooraf
gaande jaren kan gezegd
worden, dat de Katholieke
bevolkingsgroep het groot
ste aandeel heeft in de emi
gratie naar Nieuw Zeeland.
heen, toen de regering op het
standpunt stond dat personen die
via de rijkswerkplaatsen waren
omgeschoold, niet voor subsidie
bij emigratie in aanmerking kon
den komen.
Met de Ned. Heidemij. zijn
plannen in bespreking om hen,
die zich in de agrarische sector
wensen te bekwamen, hiertoe de
gelegenheid te geven. Dienaan
gaande moet een beslissing ech
ter nog even worden afgewacht.
(Vervolg op pag. 3)
lijnrechte tegenstelling met voor- zwemmen.
Twee man overboord
's-GRAVENHAGE, 10 Juli..
Het Britse schip „BritishWarrior"
heeft Donderdagavond geseind,dat
twee man over bóord geslagen
zijn. Het schip is bij het lichtschip
Huil voor anker gegaan. Men ver
moedt, dat de drenkelingen zul
len trachten naar Grimsby te
Toen de vliegerij nog in de kinderschoenen stond, en een
vliegsnelheid van 100 km per uur de mensen angstaanjagend
voor kwam, bouwde Marinus van Meel ,,De Brik". We zien
hier een opname van Marinus van Meel met de S. 14, de
Nederlandse straal-trainer, die hem met een snelheid die
ettelijke malen de topsnelheid van cte „Brik" bedroeg, boven
Nederland voerde
BELGISCHE OPPOSITIE
VERLAAT DE KAMER
BRUSSEL, 10 Juli Donder
dag heeft de oppositie van de
Belgische Nationale vergadering
de zaal verlaten en het zo onmo
gelijk gemaakt, dat een wetsont
werp aangenomen zou worden.
De CVP had n.I. voorgesteld, dat
wegens collaboratie opgelegde
boeten in bepaalde gevallen te
rugbetaald zouden worden. De
oppositieleden verzochten hierop
dit voorstel echter met voorrang
te behandelen. Bij een stemming
werd dit verzoek echter verwor
pen, waarila de 104 oppositiele
den de zaal verlieten. De verga
dering werd verdaagd.
DEN HAAG, 10 juli
P.v.d.A., K.V.P. en C.H. gaan accoord met het gewijzigde ont
werp-program. De A.R. wenst opheldering ten aanzien van èèn
bepaald punt. De formateur achtte het nodig om aan dit punt
een speciale bespreking tussen hem en de vier fractievoor
zitters te wijden.
Het schriftelijk antwoord var,
dc C.H. kwam vanmorgen het
eerst binnen. De fractievoorzitter
van de C.H., de heer Tilanus,
kwam het zelf brengen. Om elf
uur volgde het antwoord van de
A.R. De fractievoorzitter van de
P.v.d.A., de heer Donker, had de
formateur al telefonisch op dc
hoogte gebracht. Het schriftelijk
antwoord overhandigde hij om
streeks twaalf uur. Zo bleef het
wachten nog op het antwoord
van Prof. Romme, dat door een
koerier uit Overveen moest wor
den gehaald.
Deze dienst bleek technische
hindernissen te hebben ontmoet,
maar om half een arriveerde dan
toch ook de verhitte motor-ordon
nans met de mededeling van de
K.V.P. dat het gewijzigde ont
werp-program een aanvaardbare
grondslag is voor deelneming aan
de regering.
Gistermiddag heeft de kabinets
formateur een bespreking gehad
met de fractieleiders Donker,
Romme, Tilanus en Schouten,
waarbij onder het oog is gezien
het punt uit het concept-rege
ringsprogram, waaromtrent van
A.R. zijde nog opheldering was
gevraagd.
Deze bespreking duurde vijf
kwartier, waarna de lieer Schou
ten mededeelde, dat hij heden,
Vrijdag, de formateur een defini
tief antwoord zal doen toekomen
In de namiddag heeft dr. Drees
H M. de Koningin telefonisch in
gelicht over de stand van zaken.