In Delft komt een cyclotron
van enorm groot vermogen
Oosterpolder groeit
van dijksegmenten
uit puzzle
en geulen
33
a*
W 1 «80
oetballer
S K Y ROC K ET-straaljager
vloog 2100 km. per uur!
Reusachtige helicopters
over Atlantische Oceaan
Korea-detachement weer
op weg naar het front
DAGBLAD VOOR ALKMAAR
Het vierde ter wereld -
in diepste geheim gebouwd
In Harderwijk zijn ze 'n jaar
op het werkplan vooruit
Trein stortte
in rivier
„Op naar de Jaloe...."
POLSEN
en formeren
e1z.
Kapsalon
Takes - Alkmaar
GESLOTEN
'n Ford V 8
EN OMGEVING
'n Kracht-, Jour"
van de 'OUandais!
Hans Dekkers
wint 19de
Tour-etappe
Zeshonderd millioen
aan militaire orders
2,3 milliard dollar
voor vliegvelden
Primeur voor K.L.M.
Militair geheim onopzettelijk verraden
Nederlands elftal
tegen Brazilië
Duits vakverbond
doet beroer»
Bronzen Kruis
voor Brits sergeant
Treinontsporing
in de Nijldelta
Gisteren met z'n beiden gestart
95 s're©p-
nu
P-rn.
*en,
>r
£4Q
180
roe
^'5.6°
i
,ten. yY
.m
er
voorde^9®^cn|
traio«o9spa
0vers.v
#esteo
eoi'i
B sport
IdeUoQ-
is wegens VACANTIE
van 21 Juli tot en met
29 Juli a.s.
TE KOOP:
60 PK„ 1937. Betrouw
bare en prima onder
houden wagen. N. W.
OP DEN KELDER, hk.
Provincialeweg A 27 te
Opmeer.
niiiiHiiiiiiuiiiiiiiiiiiu
tijd lang niet mochten
eigenlijk over hem
gelopen. Hij hield er
ien hossende massa en
verlaten. Heheh
eetje ruimte. Daar kon
m hier maar eens rus-
>o Hengstra naar buiten
n handtekening. Straks
5 Piet. „Ik heb al heel
ïsen en daar hoort die
aandacht aan de won-
hten rustig at wat er
■■iiiiiiiimmiiHiiHUfc"
Nieuw
Abonnementsprijs f 6.20 per kwartaal, f 2.07
per maand, f 0.48 per week, inclusief incasso.
Advertentie-tarief per editie 16 ct. per m.m.,
minimum f 2.50; m alle edities 26 ct. per
m.m., minimum f 4.familieberichten 20 ct.,
>esp. 30 ct. per m.m. Bij contract belangrijke
korting. Directeur E. M. Stumpel.
Hoofdredacteur: H. N. Smits. Bankrelaties:
Noorderbank. Nederl. Credietbank.
HET FEIT
Buiten God is 't nergens
veilig. (Vondel)
VAN HEDEN
PAGINA 6
Woensdag 16 Juli 1952 46e Jaargang No. 12527
Kantwen: HOORN. Draafsingel 59, tel. 4243, Grote Noord 77, teL 4362 K 2290; ALKMAAR, Ritsevoort 52, teL 2046, (2 lijnen), K 2200; DEN HELDER, Keizerstraat 89, teL 2800 K 2230; SCHAGEN, Gedempte Gracht 39, teL 459 K 2240
Onze landgenoot Hans
Dekkers heeft gisteren
de 19de etappe van de
Tour de France ge
wonnen in de tijd van
5 uur 15 min. en 16
sec. Negen seconden
later passeerde Voor-
ting als tweede de fi
nish. Hier zien we
beide gelukkige land
genoten na hun over
winning. Naast de
twee Nederlanders het
hoofd van onze speci
ale verslaggever.
(Telefoto ANP)
DELFT, 15 Juli Ongeveer een jaar geleden zijn aan de Tech
nische Hogeschool te Delft in het diepste geheim plannen ge
maakt voor de bouw van een krachtig cyclotron, dat veel over
eenkomst zou hebben met het Philips-cyclotron te Amsterdam,
doch twintig maal sterker zou zijn en een vermogen zou
hebben van zeshonderdmillioen volt.
HARDERWIJK, 15 Juli De werkzaamheden aan de Oosterpol
der vorderen goed, bij de vier punten waar aan het ontstaan
van de Meerdijk van de polder wordt gewerkt komt gemiddeld
tweehonderd meter dijk per week klaar. Sinds het begin van
de arbeid in Juni 1950 zijn nu ongeveer vier stukken van acht
en een halve kilometer dijk gereed. Bij Harderwijk is men een
jaar op het werkplan vooruit.
De verbindingsdijk tussen de
meerdijk van de Oosterpolder en
de vaste wal is daar al gelegd.
Hij wordt nu afgewerkt. Men is
er bezig de sluisput te graven
voor de sluizen die in deze ver-
bindingsdam komen. In de toe
komst zal deze dam een der toe
gangswegen tot de polder zijn.
Bij Harderwijk wordt thans ook
de put gegraven voor een der
drie gemalen die de polder moe
ten droogmalen en daarna voor
de waterstandregeling zuilen die
nen. De sluizen bij Harderwijk
moeten eind 1952 gereed zijn. Zij
zullen geschikt zijn voor schepen
tot driehonderd ton. In het ver
lengde van de westelijke pier van
de haven van Harderwijk is een
strekdam aangelegd. Deze is niet
minder dan 1875 m. lang. Deze
strekdam loopt van de Harder
wijker haven naar de polderdijk
en gaat verder parellel naast de
polderdijk in de richting Flevo-
stad. Zij beveiligt de nieuwe, op
een diepte van 3 meter geslagen,
vaargeul.
Aan het einde van de strekdam
gaat de vaargeul over in een
werkgeul, welke eveneens op een
diepte van drie meter, langs de
polderdijk in de richting Flevo-
stad, is geslagen. Deze werkgeul
loopt door tot de zee een diepte
IN EUROPA GEPLAATST
PARIJS, 15 Juli. De Ame
rikaanse strijdkrachten in Europa
hebben voor een waarde van
683.818.054 dollar orders geplaatst
in West-Europese landen voor
munitie, schepen en andere mili
taire goederen, aldus is vandaag
in Parijs bekend gemaakt.
De orders werden als volgt over
de verschillende landen verdeeld:
België 46 millioen dollar, Dene
marken 6 millioen dollar, Frank
rijk 335 millioen dollar, Grieken
land 11 millioen dollar, Italië 129
mill, dollar, Luxemburg 300.000
dollar, Nederland 38 millioen dol
lar, Noorwegen 6 millioen dollar,
Verenigd Koninkrijk 69 millioen
dollar.
In Zweden, Zwitserland en
West-Duitsland werden orders ge
plaatst tot een totale waarde van
43 millioen dollar.
van drie meter heeft. Door een
en ander beschikt Harderwijk
thans over een prachtige scheep
vaartverbinding. De grootste
schepen die het IJselmeer beva
ren en de grote rijnaken kunnen
nu Harderwijk bereiken.
GRAZ, 15 Juli. Nabij Hief-
lau in Opper-Stiermarken is
Dinsdag een rangerende locomo
tief kort voor een brug over de
Enns in de flank van een passa-
gierstrein gereden. Een goederen
wagen en vier passagiersrijtuigen
liepen uit de rails. Drie van de
laatstgenoemde rijtuigen stortten
in de rivier.
Volgens een mededeling van de
Oostenrijkse spoorwegen zijn drie
personen om het leven gekomen
en werden 46 mensen gewond.
Na de nodige voorbereidingen
is in het gebouw voor electro-
techniek aan de Kanaalweg te
Delft in het begin van dit jaar
begonnen met de bouw van dit
machtige apparaat, dat Proton-
Synchrotron wordt genoemd en
dat, naar verwacht wordt, in 1954
voltooid zal zijn.
Alle apparaten, die bij dit cy
clotron nodig zijn, worden in de
afdelingen van de Technische
Hogeschool vervaardigd.
Het Proton-Synchrotron wordt
het krachtigste van het vasteland
van West-Europa. Alleen Enge-
lang werkt thans aan een cyclo
tron met een vermogen van één
en een kwart milliard Volt. De
bouwkosten zijn door gebruik
making van enige kunstgrepen
zeer laag gehouden.
Tot dusver bestaan slechts drie
van deze apparaten zoals nu te
Delft wordt gebouwd. Namelijk
één in Birmingham (Engeland),
één in Brookhaven (Ver. Staten)
en één in Berkeley (Verenigde
Staten). Alleen die in Brookha
ven is onlangs in gebruik geno
men. Aan de andere twee wordt
nog gewerkt.
Behalve voor atoomonderzoek
dient de machine ook voor het
namaken van cosmische straling
om deze stralen nader te onder
zoeken. Daartoe is men tot dusver
alleen in Amerika in staat. Hier
door kunnen de meest fundamen
tele vraagstukken van de natuur
kunde worden bestudeerd. Men
kan er namelijk ook de mesonen
mee onderzoeken, de tot dusver
raadselachtige deeltjes, die de
atomen tezamen binden. Boven
dien zullen de aanstaande natuur
kundige ingenieurs hun onderzoe
kingen er mee kunnen verrich
ten, waarbij zij zich de gelijken
kunnen weten van hun buiten
landse collega's wat het peil van
en de hulpmiddelen voor het
onderzoek betreft.
WASHINGTON President
Truman heeft een wetsontwerp
ondertekend, waarin 2.398.282.800
dollar beschikbaar wordt gesteld
voor militaire werken, in het bij
zonder voor de bouw van een lan
ge reeks geheime Amerikaanse
luchtbases, die driekwart van de
aardbol zal omspannen.
De details van het enorme pro
gramma zijn geheim. De luchtba
ses zullen gebouwd worden op
Groenland, in Noord-Afrika,
Europa en het Verre Oosten.
De luchtbases zullen uitsluitend
gebruikt worden door de Ameri
kaanse luchtmacht.
OP DE ZUID-ATLANTISCHE
ROUTE
's-GRAVENHAGE, 15 Juli.
Mr. Jonkman heeft gistermiddag Met ingang van Donderdag 17
EERSTE KAMER
AANGETREDEN
in de Eerste Kamer met een
korte rede het voorzitterschap
vain deze zittingsperiode aanvaard.
Op het ogenblik was er nog
niets, aldus de voorzitter, dat de
Kamer als parlementair werk
diende af te doen. Hierna werden
de leden toegelaten en beëdigd.
MOFFET FIELD (Californië), 15 Juli Een programma-aankon
diger heeft op een verleden week te Moffet Field gehouden
vliegfeest onopzettelijk meegedeeld, dat een „Skyrocket" 2100
kilometer per uur heeft gevlogen, hetgeen ongeveer het dubbele
is van de snelheid van het geluid; deze mededeling is Dinsdag
officieel bevestigd door leden van de Amerikaanse raadgeven
de commissie voor luchtvaartzaken.
De „Skyrocket", een experi
menteel vliegtuig der Ameri
kaanse marineluchtmacht, werd
in Augustus j.l. op een hoogte
van tienduizend meter boven de
woestijn van Mojave, in Califor-
nië, vanuit een moeder-vliegtuig
gelanceerd. Het toestel bereikte,
als gemeld, een recordhoogte van
ruim 24.000 meter, terwijl het,
naar thans bekend is geworden,
ook een nieuw wereldsnelheids
record vestigde van 2100 kilome
ter per uur.
Er is op gezinspeeld, dat de
Skyrocket een koelinstallatie had,
welke voldoende capaciteit bezit
om de temperatuur in een thea
ter voor 3000 personen laag te
houden.
Dit is noodzakelijk voor een
toestel, dat met een snelheid van
meer dan 2000 km per uur vliegt,
om te voorkomen dat de piloot
niet levend geroosterd wordt en
het metaal niet smelt.
Het toestel is uitgerust met een
turbine straalmotor met nog een
raketmotor om de barrière bij de
DRAADVERSPERRINGEN
LANGS ZONEGRENS
HANNOVER, 15 Juli. Vol
gens een mededeling van de re
gering van Neder-Saksen is men
aan de Oostduitse zijde van de
zónegrens begonnen prikkel
draadversperringen aan te bren
gen van twee meter hoogte. Er
wordt gepatrouilleerd door be
reden politie.
geluidsgrens te overschrijden. De
vleugels staan onder een hoek
van 35 graden naar achteren.
VAN ROESSEL MIDVOOR
HELSINKI. Naar wij
Dinsdagavond van de voor
zitter van de keuzeconunis-
sie van de K.N.V.B.. A. W.
Verlegh, vwvamen is het
Nederlands elftal, dat Woens
dagavond 19 uur te Turku
tegen Brazilië zal spelen, als
volgt samengesteld:
Doel: Kraak (Stormvogels).
Achter: Odenthal (Haarl.)
en Alberts (Vitesse).
Midden: Wiertz (D.W.S.),
Terlouw (Sparta) en Bies-
brouck (R.C.H.).
Voor: v. d. Kuil (V.S.V.),
Bennaars (Dosko), Van Roes-
sel (Willem 2), Mommers
(Willem 2) en Clavan
(A.D.O.)
Naar bekend worden geen
invallers toegestaan.
Kamervoorzitters beëdigd
DEN HAAG 15 Juli De
voorziter der Eerste Kamer, mr.
Jonkman, is vanochtend, in het
paleis Voorhout door H.M. de
Koningin ontvangen, ter beëdi
ging als lid der Eerste Kamer.
Ook mr. Kortenhorst is door
H.M. ontvangen. _Hij werd be-
Juli zal de K.L.M. haar diensten
van Amsterdam naar Brazilië,
Uruguay en Argentinië gaan uit
voeren met haar nieuwste vlieg
tuigtype, de Douglas DC-6b.
Deze luxueus ingerichte vier
motorige machine zal met een
frequentie van tweemaal per
week Amsterdam en Buenos Aires
verbinden en wel eenmaal via
Zurich, Lissabon, Dakar, Refice,
Rio de Janeiro en Montevideo. De
DC-6b's, die op deze routes gaan
vliegen, bieden plaats aan 50 pas
sagiers. De passagiersruimte is
verdeeld in drie cabines: een
voorcompartiment met vier zit
plaatsen, een hoofdkajuit met 34
zitplaatsen en een achtercabine
met 12 „Sleep Air"-stoelen. Even
als in 1948 is de K.L.M. de eerste
maatschappij, die met het nieuw
ste Amerikaanse vliegtuigtype op
de Zuid-Amerika-route verschijnt.
DUSSELDORF, 15 Juli. Het
zes millioen leden tellende West-
Duitse Verbond van Vakvereni
gingen heeft Dinsdag een laatste
beroep op het parlement gedaan
om de behandeling in tweede en
derde lezing van de omstreden
wet op de bedrijfsorganisatie uit
te stellen, teneinde verdere on
derhandelingen tussen het ver
bond en de regering mogelijk te
maken.
Het verbondsbestuur sprak zich
niet uit voor een algemene sta
king voor het geval aan het ver
zoek geen gevolg zou worden ge
geven.
De vakbeweging heeft bezwaar
tegen het wetsvoorstel, omdat het
naar haar mening de arbeiders
niet genoeg zeggenschap geeft in
de leiding der bedrijven.
Vermist meisje terecht
DEN HAAG, 15 Juli Het
zestien-jarige Haagse meisje H.
W. M. M .dat sinds vorige week
vermist werd, is gisteravond laat
in Amsterdam aangehouden. Zo
wel de ouders als de Haagse
politie zijn zeer verheugd over
dit snelle resultaat van het sig
nalement, dat in de avondbladen
van Zaterdag jl. was opgenomen.
ILLEGAAL WERKER
IN FRIESLAND
's-GRAVENHAGE, 15 Juli.
Bij K.B. is toegekend het bron
zen kruis aan de sergeant-vlieger
A. C. Springate. van de Britse
luchtmacht.
Sergeant Springate heeft zich
door moedig optreden tegenover
de vijand onderscheiden als mar
conist, behoord hebbende tot de
bemanning vna een Britse bom
menwerper, die in October 1944
tengevolge van vijandelijk vuur
op het IJselmeer had moeten
dalen.
Nadat hij de Friese kust had
bereikt, is hij ondergedoken; hij
heeft zich vervolgens aangesloten
bij enige in Friesland werkende
agenten van een te Londen zete
lende Nederlandse geheime in
lichtingendienst.
Hij heeft geheel vrijwillig en
op deskundige wijze, onder moei
lijke omstandigheden, de zend
en ontvang-apparaturen voor de
ze agenten bediend totdat Fries
land in April 1945 werd bevrijd.
CAIRO 15 Juli De expres-
trein van Cairo naar Damiëtte,
gelegen aan een der mondingen
van de Nijl, is Dinsdag nabij Tan-
tah bij het passeren van een wis
sel ontspoord Volgens spoorweg
functionarissen zijn verscheidene
doden en vele gewonden te be
treuren. Onder hen zouden zich
de machinist en enige vooraan
staande personen bevinden.
Kapitein Koster vertelde, dat
het Nederlands detachement thans
bestaat uit een bataljon van 750
man en is versterkt met Zuid-
Koreanen. Het bevindt zich niet
meer op Koje waar het twee en
een halve maand heeft gelegen,
maar is op weg naar het front.
Volgens de heer Koster waren de
Amerikanen tijdens de opstand in
het krijgsgevangenkamp op Koje
niet alleen bevreesd de Conventie
van Genève te schenden, maar
deinsden zij er zelfs voor terug
met „gestrenge rechtvaardigheid"
op te treden. Zo gezien, achtte hij
het maar goed, dat het Nederland
se aapdeel bij het bedwingen
van de opstand niet groot is ge
weest. Hij prees het moreel van de
Nederlandse troepen „als schitte
rend". „Deze mensen klimmen als
klipgeiten tegen de heuvels op"
zo verklaarde hij. Hij noemde hen
ecligd als lid der Tweede Kamer, te maken.
WESTOVER (U.S.A.), 15 Juli.
Vanmiddag om 2 uur zijn van
het vliegveld Westover twee enor
me hefschroef-vliegtuigen opge
stegen voor een poging om de
eerste helicoptervlucht over de
Atlantische Oceaan naar Europa
Maandagmiddag werden in het Olympisch dorp in Helsinki de vlaggen gehesen van de
landen, welker ploegen reeds geheel of ge deeltélijk waren aangekomen. Overzicht van
de plechtigheid.
AMSTERDAM, 15 Juli. Kapitein B. M. Koster, die een jaar
lang als oorlogscorrespondent bij het Ned. Detachement Ver
enigde Naties op Korea heeft vertoefd, is vanmiddag met het
K.L.M.-vliegtuig „Eindhoven" op Schiphol aangekomen.
keiharde echte beroepssoldaten
ofschoon zij dat laatste in feite
niet zijn. Hun reactie op de einde
loze onderhandelingen was, zo
verklaarde hij verder: „op naar
de Jaloe. En dan wisten zij dik
wijls niet eens waar ze de Jaloe
konden vinden".
(Van onze parlementaire
redacteur)
Gisterenmorgen om kwart over
tien had formateur dr. W. Drees
een onderhoud met de voorzitter
van de K.V.P.-fractie, professor
Romme. De bespreking duurde
een uur en betrof de mogelijke
zetelverdeling zowel uit politiek
oogpunt als wat de personen be
treft.
Komende dagen zal de forma
teur voortgaan met het voorlopig
polsen van personen die voor een
portefeuille in aanmerking zou
den kunnen komen. We menen
te weten dat het in de bedoeling
ligt om het departement van
M.I.N.U.O.R. niet in zijn tegen
woordige vorm te laten voortbe
staan. Uniezaken zouden worden
overgeheveld naar het ministerie
van Buitenlandse Zaken, terwijl
de overige zaken (Nieuw-Guinea
en de West) dan komen onder
een nieuw ministerie van be
perkte omvang.
In politieke kringen doet men
thans enige indrukken op over
de gedachten van de formateur
Diens aanvankelijke voornemens
schijnen uit te gaan naar een ver
houding: 5 P.v.d.A.-, 5 K.V.P.-, 2
C.H.U.- en 2 A.R.-ministers, waar
bij het niet uitgesloten geacht
moet worden, dat wanneer de
mogelijkheid hiertoe blijkt, nog
een vakminister zal wordpn aan
getrokken. Voorts schijnt het wel
vast te staan, dat behalve de heer
Stikker ook prof. van den Brink
geen ministerzetel meer wenst te
aanvaarden.
Kansen van Dr. Drees
minder gunstig?
Naar we van andere zijde ver
namen, werden gisterenavond
voor het eerst, sedert de heer
Drees de opdracht tot kabinets
formatie aanvaardde, zijn kansen
op welslagen minder gunstig be
oordeeld. Men had de indruk, dat
de besprekingen een allesbehalve
vlot verloop hebben en het ge
rucht circuleerde zelfs, dat Dr.
Drees tot nu toe vrijwel uitslui
tend bedankjes heeft geoogst.
Hieruit zou de gevolgtrekking
kunnen worden gemaakt, dat de
heer Drees thans toch op de te
genstellingen is gestoten, die hij
bij de besprekingen over basis en
program uit de weg is kunne*
gaan.
De start van de zwaar met
brandstof geladen „vliegende
molens" vond op ongewone wijze
plaats, namelijk op de wijze van
een normaal vliegtuig door mid
del van een aanloop op de start
baan, inplaats van op de gewone
manier waarbij een hefschroef-
vliegtuig zich loodrecht van zijn
standplaats optrekt.
Het doel van deze vlucht is het
onderzoeken van. de mogelijkheid
om hefschroefvliegtuigen in Eu
ropa af te leveren door de lucht.
De route van de beide heli
copters die begeleid worden
door een C54 loopt van de
Amerikaanse oostkust, waar op
het ogenblik een hittegolf heerst,
langs de poolcirkel naar Wiesba
den in Duitsland en is ongeveer
4000 mijl lang. De grootste sprong
is die van IJsland naar Schotland,
een afstand van 817 mijl, terwijl
de actieradius van de toestellen
ongeveer 6000 mijl bedraagt.
Beide toestellen zijn van het
type Sikorsky H-19 en hun be
manning bestaat uit een gezag
voerder en een tweede piloot.
KAMERCOMMISSIE
BIJ DE KONINGIN
DEN HAAG, 15 JuJi Om
vijf uur hedenmiddag heeft H.M.
de Koningin in het paleis Voor
hout ontvangen de oommissie uit
de Tweede Kamer welke be
noemd was om de nominatie voor
het voorzitterschap dier Kamer
aan te bieden.
De commissie bestond udt de
heren Van der Goes van Naters,
voorzitter; Stokman, Bruins Slot,
mevr. Fortander de Wit en als toe
gevoegde leden de heren Krol,
Vorrink, Koersen en Weiter.
