ALKMAAR'S ST. ELISABETHZIEKENHUIS IN 'T ZILVER
GROOTSTE ZIEKENHUIS
boven het Noordzeekanaal
week
siestad'
De Zusters Augustinessen van Delft
EN
Katholieke
gezondheids-
zorg
UWE BESSEN
'an heden
IALE AVOND
Adelbertus-
vereniging
AMORAAL
^.F.C. - Vitesse
3 verrassingen
iet weergaloze
MINANKI
'ANKI POE
Honderdduizend patiënten
in vijf en twintig jaar
/9a [Lade.
van de Heilige Elisabeth van Thüringen
!n Nederland had Congregatie
wonderbaarlijk snelle groei
SVERWACHTINC
eeld door het K.N.M.I.
geldig van Woensdag-
Donderdagavond.
IJDELIJK REGEN
bewolking met voorna-
in de Noordelijke helft
st land tijdelijk regen,
echter nog enkele velr-
opklaringen. Matige,
jk krachtige wind tus-
uidwest en Noordwest,
cht iets minder koud,
n overdag ongeveer de-
temperaturen als van-
zon op 4.40, onder 20.51;
016, onder 17.56
Advertentie»
HEDEN leverbaar
Tel. 2585
IET HEIN", de torpe-
sr, heeft volgens een
geallieerd vlootbericht
peraties van Maandag,
sschieting van het ge-
Yangdok een spoorweg-
bombardeerd.
IEZENVOORRAAD bij
lank neemt steeds meer
ns de weekstaat van de
im er in de afgelopen
r f27 millioen bij, waar
totaal aan goud en de-
gekomen op f2893 mil-
1UNCT-HOOFDBRAND-
t J. W. H. te Haarlem
van de officier van
:arresteerd, omdat hij
»rdt verdacht verduiste-
hebben gepleegd.
WILHELMINA is per
uit Nederland in Mul-
igekomen. H.K.H. ging
aar Gerardmer in de
waar zij enkele dagen
temen.
RAAL VLIEGTUIG met
kentekenen heeft op 14
foegoslavische luchtruim
Hongaars-Joegoslavische
schonden, aldus is te
bekend gemaakt.
ITAND van Eva Peron
iveranderd, aldus wordt
in een Dinsdagavond
n officieel communiqué.
,ZOEK om een tribunaal
len, dat de gedragingen
rode deken" van Can-
ou moeten onderzoeken,
hurchill afgewezen, om-
dergelijk onderzoek de
:en van de deken be-
zou doen schijnen dan
IINA erkent het in 1929
egering der Kwomintang
accoord van Genève,
februik van gifgas en
gische oorlogvoering
mits'de andere onder
van deze conventie dit
aldus heeft Tsjoe en
linister van buitenlandse
rklaard.
Advertentie)
leren (met dames)
van de
en van de fanfare
'rMOND a. d. HOEF
ngekondigde voetbal
wedstrijd
lONDERDAG. 7.15 u.
n de Westerweg
25 et
Geslaagd
'E NIEDORP. Op het
oor Botermaker slaagde
aag onze plaatsgenoot de
Muson.
J. Botman slaagde voor
examen aan het R.K.
e Alkmaar,
I a,,.
WOENSDAG 16 JULI 1952
PAGINA i
•:.v ;v H*'" - fTv9£<$^v. r:
HIER NOG GEEN
GELIJKSTELLING
DE ZORG VOOR zieken en
gebrekkigen een werk
van lichamelijke barmhartigheid
is van oudsher een charitatieve
taak van de Kerk geweest, die
de gezondheid altijd als een van
de voorwaarden voor de waar
digheid en het volledig welzijn
van de mensheid zowel in licha
melijk als in geestelijk opzicht
heeft beschouwd.
De zorg voor de zieken is niet
los te maken van de levens
beschouwing, omdat bij de zorg
voor het lichaam, die van de ziel
niet uit het oog mag worden ver
loren. Daarom dient de gezond
heidszorg voor zover mogelijk in
handen te zijn van de mens zelf,
zijn gezin en zijn organisaties,
welke hij overeenkomstig zijn
levensbeschouwing vormt of
kiest.
En aangezien de charitas een
integrerend deel is van de zen
ding der Kerk, zijn de rechten
van de Kerk op dit terrein on
betwist. De Kerk kan zulks in
tegenstelling tot de staat om
dat de Christelijke charitas steunt
op beweegredenen, die een goed
van hoger Orde tot voorwerp
hebben, de inzet vragen van de
gehele persoon, het offer van
eigen goed en leven en de ach
terstelling van eigen welzijn bij
dat van de evenmens.
HET IS HIER de plaats niet,
om verder uit te weiden over
de voorrang die op het terrein
van de gezondheidszorg aan het
particulier initiatief toekomt.
Voor ons staat vast, dat op dit
terrein particulier initiatief op
levensbeschouwelijke basis vol
strekt geboden is. Voldoende zij,
vast te stellen, dat de Kerk in
de loop der eeuwen tot op de
dag van vandaag er naar gestreefd
heeft, Haar taak in deze zo goed
mogelijk te verrichten; ook in
ons land, waar slechts 15 pet. van
de ziekenhuizen overheids- of
semi-overheidsziekenhuizen zijn.
Van de overige 85 pet. der zie
kenhuizen, die door particulier
initiatief tot stand zijn gekomen,
is driekwart gesticht op religieu
ze grondslag; hieronder bevinden
zich ook enkele niet-Katholieke
ziekenhuizen. Volgens de laatste
cijfers tellen de gezamenlijke
ziekenhuizen in Nederland 40.391
bedden en bijna 50 pet. hiervan
staat in de Katholieke ziekenhui
zen.
Deze Katholieke ziekenhuizen
zijn veelal gesticht met door de
Katholieke gemeenschap geschon
ken kapitaal, terwijl de werk
krachten in deze ziekenhuizen,
voor een belangrijk deel religieu
zen, haar werk geheel of gedeel
telijk gratis verrichten. De totale
vaderlandse gemeenschap droeg
nooit iets bij aan de stichting en
instandhouding van deze op con
fessionele grondslag gestichte
ziekenhuizen, terwijl de Katho
lieke gemeenschap indirect wel
bijdroeg aan de stichting en in
standhouding van de overheids-
en semi-overheidsziekenhuizen
die nagenoeg alle slechts kunnen
werken met overheidsbijdragen
in het exploitatie-verlies.
DE ECONOOM Drs. van Aalst
heeft berekend dat het Ka
tholieke ziekenhuiswezen om
dat dit tegen lager tarief werkt
(moet werken) laag geschat niet
minder dan 17 millioen gulden
aan semi-officiële kassen be
spaart, waarvan alleen al 12 mil
lioen aan ziekenfondskassen. De
confessionele ziekenhuizen name
lijk werken f3.per verpleegdag
goedkoper dan de semi-overheids-
en officiële ziekenhuizen.
Het Directoraat-Generaal voor
de Prijzen legt immers verband
tussen de verplegingstarieven,
welke het maximaal toestaat en
de kostprijs der verpleging. Wel
nu. in vele ziekenhuizen en soort
gelijke inrichtingen, waarin reli
gieuzen de verpleging verrichten,
worden de werkelijke vergoedin
gen aan de religieuzen of haar
Congregaties als factor in de
kostprijsberekening verwerkt.
Voorzover deze vergoedingen
ai gegeven worden, liggen zij
ver beneden de salarissen van
andere verpleegkrachten, zodat
dientengevolge doorgaans de kost
prijs van verpleging in instellin
gen met religieuze verpleegsters
abnormaal laag is, vergeleken bij
andere huizen, waarin alleen
leken-krachten werkzaam zijn.
Regel is dan ook, dat eerst
bedoelde huizen lagere maximum
tarieven toegestaan krijgen.
DE COMMISSIE, samengesteld
door het Centrum voor
Staatkundige Vorming, die de
opdracht kreeg te rapporteren
omtrent de eisen, welke uit een
oogpunt van Katholieke levens-
en maatschappijbeschouwing zou
den zijn te stellen aan een wet
telijke regeling van de gezond
heidszorg, aan welk rapport
wij enkele beschouwingen ont
leenden deze Commissie ziet
dit dan ook als een onrechtvaar
digheid in die gevallen, waarin
ziekenfondsen voor de betaling
van de verpleegprijs opkomen.
Dan immers profiteren niet de
verpleegde zieken, aan wie de
religieuzen zich wijden, van de
financiële opofferingen, die de
religieuze Congregaties zich ge
troosten, maar de ziekenfondsen.
En daarvoor acht de Commissie
geen enkele ratio aanwezig.
Elders in dit blad wezen wij
er reeds op, dat het St. Elisa-
bethziekenhuis uit dezen hoofde
ca. flOO.OOO,minder aan ver-
pleeggelden voor ziekenfonds
patiënten ontvangt dan een an
der ziekenhuis, dat bovendien
nog jaarlijks uit de overheidskas
een subsidie in het exploitatie
tekort ontvangt van 2 a 3 ton.
Met bovengenoemde Commissie
zjjn wij van mening, dat in de
kostprijs der verpleging, die de
HET VIJF EN TWINTIG-JARIG BESTAAN van het Sint Elisabethziekenhuis te Alkmaar het
grootste ziekenhuis boven het Noordzee-kanaal is een feit, waarbij wel even mag worden
stil gestaan. Temeer, daar aan dit jubileum de herdenking gekoppeld mag worden van de 55-
jarige werkzaamheid op het terrein van de ziekenverpleging in Alkmaar door de eerwaarde
Zusters Augustinessen van Delft. Niet te schatten zijn de weldaden naar ziel en lichaam, welke
de zusters-verpleegsters in al die jaren aan duizenden patiënten van dit ziekenhuis hebben
bewezen. Niet minder dan honderdduizend patënten werden gedurende deze vijf en twintig
jaar in het thans jubilerende ziekenhuis verpleegd gedurende totaal twee en half millioen
verpleegdagen. De cijfers over de dertig hieraa n voorafgaande jaren betreffende het Elisabeth-
gesticht in de Emmastraat, staan ons niet ten dienste, doch veilig mag worden aangenomen,
dat het aantal patiënten over deze dertig-jarige periode zeker zo groot is als over de laatste
kwart-eeuw.
Het was de wens van de in Alkmaar geboren bisschop van
Haarlem, Monseigneur Caspar Bottemanne. dat de eerwaarde
Zusters Augustinessen van Delft, die reeds in tal van andere
plaatsen van dit bisdom haar zegenrijk werk verrichtten, in
1897 naar Alkmaar kwamen, om daar de ziekenverpleging
voor de kop van Noordholland ter hand te nemen. Reeds in
1896 kwam moeder Zuster Vincentia naar Alkmaar, om te
trachten daar een huis te huren, dat geschikt was voor zieken
huis. Zo was de congregatie ook in Delft begonnen. Het lukte
haar echter niet een geschikt pand te vinden en zo besloot
het bestuur der congregatie een stukje grond aan te kopen
aan de Emmastraat, toen nog een open terrein aan de buiten
kant van de stad.
.iaren in de behoefte aan zieken
huisruimte voor dit gewest zou
unnen voldoen.
Het nieuwe ziekenhuis werd
gebouwd volgens de plannen van
de bekende architect Jan Stuyt
door de aannemer Jan Buur, die
het werk voor f 800.000 had aan
genomen. Op Donderdag 2 Juli
legde de Z.E. Rector J. L. F.
Dankeilimam, directeur der Zusters
Augustinessen te Delft, in tegen
woordigheid van Rector Jac.
Boele, de eerste steen, welke nu
nog in de hall van het gebouw
de herinnering aan dit feit levend
houdt.
Het uitgestrekte gebouwencom
plex kwam in 1927 gereed en op
17 Juli van dat jaar werd het
thans jubilerende ziekenhuis in
gezegend door Mgr. Aug. Cailier,
die in zijn openingsrede sprak
van een „ziekenpaleis", daarmede
uitdrukking gevend aan zijn be
wondering voor de prachtige
outillage.
Op 25 Juli werden de patiënten
van het oude St. Elisabethgesticht
aan de Emmastraat naar het
nieuwe gebouw overgebracht;
Moeder Augusta was de eerste
algemene Overste vain het nieuwe
St. Elisabethziekenhuis.
Uitbreiding
Reeds in 1926 had men beslo
ten tot de bouw van een apart
zenuwpavilijoen met 30 a 40 bed
den en op 14 Juli 1928 kwam
het nieuwe St. Elisabeth-paviljoen
gereed. Drie jaar later 8 Nov.
1931 werden ook de nieuwe
pa/viljoens voor de afd. besmette
lijke ziekten ingezegend en in
gebruik genomen.
Kwam er aan het uiterlijk der
gebouwen in de loop der verdere
jaren weinig verandering, inwen
dig werd het ziekenhuis steeds
gemoderniseerd, aangepast aan de
eisen van de moderne medische
wetenschap, die de laatste halve
eeuw zo'n hoge vlucht nam.
Met zijn 400 bedden is het St.
Elisabethziekenhuis thans het
grootste boven het Noordzee-
kamaal. Het aantal patiënten
groeide met de jaren en vooral
na de totstandkoming van het
Ziekenfondsbesluit viel er een
stijging waar te nemen.
Bedroeg het aantal patiënten in
1941 nog 3563 met 77.953 ver
pleegdagen, in 1950 was het reeds
5834 met 125.384 verpleegdagen.
Twee dames van „Zieken
troost", de dames De Jong en
Koning bij haar wekelijkse
rondgang door het ziekenhuis
met de „boekenbrancard"
Het volgend jaar kwamen de
eerste Zusters naar Alkmaar en
27 December 1897 werd het St.
Elisabethgesticht aan de Emma
straat geopend. Men was beschei
den begonnen, maar na enkele
jaren bleek de beschikbare ruimte
al te klein, zowel voor de patiën
ten als voor de Zusters. Men ging
tot uitbreiding over en in 1906
(17 Maart) werd een apart ze-
nuwipaviljoen geopend; in 1913
werd het complex uitgebreid met
de bouw van een refter voor de
Zusters en een kapel, welke iaat-
ste op 4 Juni van dat jaar werd
ingewijd.
Nieuw ziekenhuis
Maar het ziekenhuis bleef
groeien. Men wilde er een gehele
nieuwe vleugel aanbouwen, doch
het beschikbare terrein aan de
Emmastraat bleek daarvoor te
klein. Daarom kocht de Congre
gatie in 1920 een terrein van 3
Hectare aan de v. Everdingestraat,
waar men in 1924 begon met de
bouw van een nieuw en groots
ziekenhuis, dat tot in lengte van
basis is voor de toegestane maxi-
mum-verpleegtarieven als factor
niet moet worden verwerkt de
vergoeding, die de religieuze
verpleegkrachten of Haar Congre
gaties daadwerkelijk ontvangen,
doch de vergoeding, welke zij
zouden ontvangen, wanneer zij
met de leken-krachten in overi
gens gelijke omstandigheden wer
den gelijkgesteld.
Op het terrein van de zieken
zorg is de gelijkstelling, zoals uit
een en ander blijkt, nog niet zo
ver gevorderd als die bij het on
derwijs. Dit vraagstuk is in
studie; wij meenden goed te doen,
ter gelegenheid van het zilveren
jubileum van het St. Elisabeth
ziekenhuis hierop de aandacht te
vestigen, en willen besluiten met
de hartgrondige wens, dat ook
op dit terrein dat van de ge
zondheidszorg de gelijkstelling
eens een feit zal zijn.
Fr. O.
Het aantal verpleegdagen per .iaar
draait nu om de 125.000. Nog
steeds neemt het aantal patiënten
toe (vorig jaar 6000). terwijl
door verschillende gunstige fac
toren het gemiddeld aantal ver
pleegdagen afneemt.
Voor rekening van het zieken
fonds alleen komen thans ca
100.000 verpleegdagen per jaar,
waardoor het St. Elisahethzieken-
touós 'door zijn lagere tarieven
(waarover elders in dit blad) per
iaar f i00.000 bespaart aan de
kas van het ziekenfonds, hetgeen
ook betekent, dat het een ton
minder aan verpleeggelden ont
vangt dan een ander ziekenhuis
met een gelijk aantal verpleeg
dagen voor fondspatiënten, terwijl
dit laatste ziekenhuis bovendien
nog jaarlijks 2 a 3 ton uit de ge
meentelijke kas ontvangt als bij
drage in het exploitatietekort.
Moderne outillage
Wat de intenne outillage be
treft, deze werd in de loop der
jaren steeds verbeterd. Vorig jaar
werd aan elke afdeling een aparte
onderzoekkamer verbonden, zodat
die patiënten niet onnodig van de
ene naar de andere afdeling ge
transporteerd behoeven te wor
den, terwijl dit tevens een be
sparing aain tijd en energie be
tekent. De kraamafdeldng werd'
een nieuwe babykamer rijk met
glazen wanden voor eventueel af
te zonderen baby's en voorts toe
gerust met een electrische „krui-
kenmoeder", nieuwe couveuses en
kleedta-fels met verwarmd blad.
De modern ingerichte verloska
mer paart technische zakelijkheid
aan huiselijke gezelligheid.
De operatiekamer werd uitge
rust met de modernste Zweedse
operatietafel, die door één hand
greep in elke gewenste stand kan
worden gebracht, het nieuwste
narcose-apparaat, te gebruiken
voor verschillende narcotica, een
electrisch snij-apparaat en een
geluidloze zuig-installatie staan
de chirurg ten dienste. De sterili-
seerkamer is toegerust met elec
trische en stoom-sterilisatoren. De
instrumentenkast is ruim voor
zien en permanent is bloedplasma
voorradig voor het toepassen van
bloedtransfusies.
In het ziekenhuis werkt ook 'n
patholoog-anatoom, die dagelijks
te consulteren is, zodat het mo
gelijk is tijdens een operatie bin-
men vijf minuten een weefsel-
afwijking te identificeren.
De directeur van het zieken
huis streeft er voorts naar voor
elk specialisme een aparte afde
ling te reserveren; in dit verband
moge er op gewezen worden, dat
Alkmaar juist om zijn sterk ge
differentieerde specialistische hulp
een medisch centrum is voor de
kop van Noord-Holland en het
is vooral het St. Elisabethzieken
huis, dat hierbij een vooraanstaan
de plaats inneemt.
In het uitstekend geoutilleerd
laboratorium werken vijf ana-
lysten.
Huishoudelijke dienst
De keuken, waar dagelijks voor
de ca. 400 patiënten en de ca. 250
man verplegend en huishoudelijk
personeel de maaltijden worden
bereid, wordt binnenkort met
De baby-afdefing
een speoiale diëet-afdelimg uitge
breid, die onder leiding komt te
staam van een diëtiste.
De wasserij heeft een capaciteit
van 4000 kg wasgoed per week en
is voorts modern geoutilleerd met
een automatische strijkpers,
droogtrommels, perstafels enz. In
de machimekamer van het zie
kenhuis bevindt zich een nood-
batterij, die voor het geval,
dat de stroom van het buitennet
uitvalt in eigen stroombehoefte
voorziet.
Aan het ziekenhuis werken
behalve de ca. 120 religieuze- en
iekenverpleegsters nog ca. 80 zus
ters, die een meer huishoudelijke
taak hebben; voorts is er nog 23
man technisch personeel aan het
ziekenhuis verbonden.
Zo heeft het St. Elisabethzie
kenhuis gelijke tred gehouden
met de stormachtige ontwikkeling
der medische wetenschap ook
met de preventieve geneeskunde,
waaraan vóór 50 jaren nauwelijks
werd gedacht. Met de technische
mogelijkheden groeiden de eisen,
en de directie van het zieken
huis, van 1940 tot 1950 in han
den vain dr. J. J. Jungerhams en
sindsdien in die van dokter Sluy-
mer, die dit ziekenhuis vanaf zijn
stichting heeft zien groeien en
bloeien, heeft er steeds naar ge
streefd de outillage van het zie
kenhuis aain die eisen aan te
passen.
Ad muitos annos
Vijf en twintig jaar hebben de
Zusters Augustinessen, geholpen
door vele leken-verpleegsters, in
dit mooie ziekenhuis haar zegen
rijk werk verricht. Een nieuwe
periode gaat voor liet ziekenhuis
beginnen. Met de ge oei der be
volking van dit gewest groeit ook
de taak van het ziekenhuis, dat
in de toekomst wat betreft de
huisvesting der vemlegendcn
nog we] enige uitbreiding zal
ondergaan. Moge het St. Elisa
bethziekenhuis ook in de komen
de decennia die taak kunnen
blijven vervullen, tot heil van de
zieken uit Alkmaar en wijde om
geving. tot heil ook van de zielen
der vele patiënten, die zich nog
in de toekomst aan de zorg van
de zusters, doktoren en leken-
vernleegsters zullen toevertrou
wen. Fr. O.
„Elisabeth, edel gravinne,
ik kus u ten afscheid de hand.
Heer Jezus zal u beminnen.
Ik trek naar het Heilige Land".
Zij heeft met haar pleinen geleden:
de vijand haar smaadlijk verjoeg,
de mensen haar angstig vermeden
wanneer zij om onderdak vroeg.
Een stal werd haar sobere stede.
En, weder in welstand hersteld,
gaf zij van haar hemelse vrede,
v zij deelde haar goed en haar geld.
Zij strooide haar gaven als rozen,
zij laafde met drank en met brood;
op aard' reeds tot Sinte verkozen.
En zingende ging zij dood.
Heer Jezus heeft haar ontvangen,
Hij bracht haar de Troonzaal in,
met heerlijke Engelenzangen:
„Elisabeth, Koningin!"
In Alkmaar talrijke vrouwen
bewaren haar zalig pand:
zij reiken de hemelse dauwe
aan zieken, met zorgende hand.
Prins Jezus, sta haar terzijde
die Zusters van Liefde in lijden
in 't Huis dat de vleugelen wijd
ontvangend in charitas spreidt.
Wij bidden in koorzang mee:
„Laudamus, Deum, te!"
REIN VALKHOFF
(Opgedragen aan de Zusters
van ons jubilerend ziekenhuis)
De operatiekamer, met rechts het nieuwste narcose-apparaat
HET ZILVEREN JUBILEUM van het Sint Eli
sabeth Ziekenhuis te Alkmaar lijkt ons een
gerede aanleiding het een en ander te ver
tellen over de Congregatie der Zusters Augus
tinessen van Delft, die thans 55 jaren in Alk
maar haar zegenrijk werk van charitas ver
richten tot heil van de zieken uit stad en
gewest.
In de tachtiger jaren vanuit Dendermonde in
België -naar Delft overgeplant, om daar de zorg
voor de ouden van dagen en de verpleging van
Sinds 1491 bestond te Dendermonde een congregatie van reli-
gieusen, die zich bezig hielden met de ziekenverpleging; op
verzoek van het stadsbestuur hadden zich in deze Belgische
stad enigg zusters van de Derde Orde van Sint Augustinus
gevestigd, om pestlijders te verzorgen. Zij bouwden er een
klooster, „.Nazareth'-' genaamd.
In 1886 kwamen enkele van deze zusters naar Delft op uit
nodiging van Mgr. H L. Spoorman, deken en pastoor, om daar
de huishouding op zich te nemen van een pension voor ge
huwden en ongehuwden uit de gegoede stand. Onder de drie
eerste zusters al spoedig tot elf aangevuld bevond zich
Zuster Vincentia, die later de eerste Algemene Overste werd.
Toen de hulp der zusters ook
werd gevraagd voor de zieken
verpleging in Delft en de congre
gatie uit Dendermonde niet vol
doende zusters kon afstaan, sticht
te Mgr. Spoorman met toestem
ming van de Bisschop van Haar
lem zelf een congregatie van zus
ters onder de regel van Sint
Augustinus en onder de naam van
„Zusters Augustinessen van Barm
hartigheid".
De congregatie werd gevestigd
in de reeds door de zusters be
woonde panden onder de naam
„St. Hippolytus-Stichting". Op 27
Juni verleende Mgr. C. Botte
manne, Bisschop van Haarlem,
zijn definitieve goedkeuring, waar
bij Mgr. Spoorman tot eerste bis
schoppelijke directeur werd be
noemd en Zr. Vincentia tot eerste
Algemeen Overste. Hiermee was
de stichting een feit.
Op 6 Augustus 1880 deden de
eerste drie postulanten op 28
Augustus door een vierde gevolgd
haar intrede. Zij ontvingen di
rect het kloosterkleed, omdat zij
onmiddellijk in de ziekenverzor
ging moesten meehelpen. Van
lieverlede kwamen er meer ad-
spiranten voor de jonge congre
gatie en konden de Belgische
zusters weer naar haar Moeder
huis in Dendermonde terugkeren,
Op 18 December 1880 vond in de
huiskapel de eerste plechtige in
kleding der nieuwe zusters plaats.
De Stichting breidde zich gestadig
uit en de zusters hielden zich in
Delft hoofdzakelijk bezig met de
huishouding van het pension en
de verpleging der zieken. Ook
buiten de stad hielden zij zich
met de ziekenverpleging bezig.
Toen op 19 Januari 1891 de eerste
vier novicen haar eeuwige Ge
loften aflegden, konden de laat
ste Belgische zusters ook al,
omdat er steeds nieuwe postulan
ten kwamen naar België terug
keren. Alleen Moeder Vincentia
bleef; met toestemming van de
Bisschop van Gent deed zij af
stand van het klooster te Den
dermonde en op 6 Juli 1891 legde
zij in handen van Mgr. Botte
manne haar Geloften af als lid
van de Hollandse Congregatie.
Rotterdam
In 1892 was de tijd gekomen,
dat de zusters zich ook buiten
Delft aan haar taak van liefde
konden wijden. Vijf zusters ver
trokken naar Rotterdam, waar de
Derde Orde van St. Franciscus
een huis had gekocht en ingericht
als ziekenhuis: het St. Franciscus j
Gasthuis, dat in 1893 werd over- I
gebracht naar de Schiekade, sinds
dien meermalen werd uitgebreid
zieken op zich te nemen, groeide de congre
gatie gestadig voort. Thans zijn de Zusters
Augustinessen in een tiental plaatsen in ons
land gevestigd en telt de congregatie 522 ge
profeste zusters, terwijl 9 postulanten en 49
novicen zich op haar professie voorbereiden.
Was de ziekenverpleging voorheen steeds de
voornaamste taak der zusters, de laatste jaren
zijn zij zich ook met het onderwijs gaan be
lasten, terwijl sinds 1949 ook Zusters Augus
tinessen in de missie van Zuid-West-Borneo
werkzaam zijn.
en thans een der grootste zieken
huizen van ons land genoemd kan
worden. In dit ziekenhuis krijgen
ook de missionarissen, zowel pa
ters, broeders als zusters, voor
hun vertrek naar de Missie hun
medische opleiding.
Den Haag
Na Rotterdam kwam Den Haag
aan de beurt. Vanuit Delft had
den de zusters zich reeds lang
met de particuliere verpleging in
de Hofstad bezig gehouden; op
25 Juli 1895 werd aan de Tous-
saintkade het Mariagesticht ge
opend, een pension voor oude en
gebrekkige lieden, terwijl de zus
ters, aan dit huis verbonden, zich
ook aan de ziekenverpleging
wijdden.
Alkmaar
Mgr. Bottemanne, die zo'n be
langrijke rol speelde bij de stich
ting van de congregatie en haar
eerste geschiedenis, wilde ook in
de Kop van Noord-Holland een
katholiek ziekenhuis stichten. Mgr
Alkmaarder van geboorte
wees als plaats van vestiging zijn
geboortestad daarvoor aan. In
1897 begonnen de Zusters Augus
tinessen ook in Alkmaar een zie
kenhuis, over de geschiedenis,
waarvan men elders in dit blad,
een uitgebreid artikel kan vinden.
Amsterdam
Hierna kwam 's lands hoofdstad
aan de beurt en in 1900 vertrok
ken vijf zusters naar Amsterdam,
om op verzoek van de St. Anna-
vereniging voor kinderbewaar
plaatsen, de verzorging op zich te
nemen van de kinderen, wier
moeders op fabrieken werkzaam
waren. Zij vestigden zich in het
St. Annagestioht aan de Keizers
gracht, terwijl de eerste crèche
op 26 Juni 1902 in de Boomstraat
werd geopend. In 1907 werd dit
gebouw afgekeurd door de Ge
zondheidsdienst, waarop in 1911
eenzelfde crèche aan de Prinsen
gracht werd geopend. Tot 1926
hadden de zusters de zorg over
(Vervolg op pagina 4)
