K.L.M. boekte winst over 1951
en de toekomst schijnt hoopvol
Waarheen koerst Argentinië?
iiiii&r
Financiën en Economie
LEVENDE PASTORALE VRAGEN
Een verklaring
van Tito
In 7953 een met 77 toestellen
verjongde nieuwe vloot
Offers
Leeftijdsgrens
voor piloten?
DE BAAS VERTELT
Prof. Slotemaker
verongelukt
Einde van het Evitisme
«f/*®/»
f. 1,10 per fles voor
(iiwifii
zuiver vruchtensap
Isolement of doorbraak?
BEURSOVERZICHT
VRIJDAG 1 AUGUSTUS 1952
PAGINA 7
(Van onze financiële redacteur)
's-GRAVENHAGE, 31 Juli. De Koninklijke Luchtvaartmij.
N.V. heeft in 1951 na afschrijvingen en belastingen een netto
winst geboekt van ruim f 10.5 millioen en dat dit een zeer be
vredigend resultaat is. blijkt wel uit het feit, dat de grootste
Winst, die na de oorlog ooit behaald werd, f 800.000.bedroeg
(1946), terwijl in 1949 niet minder dan bijna f39.7 millioen ver
lies werd geleden. In het luchtvaartbedrijf liggen nog vele
mogelijkheden braak, zo zette dr. Plesman ons op een perscon
ferentie uiteen, en daarom is het voor een luchtvaartmaatschap
pij van vitaal belang, dat zij er in slaagt zodanige overschotten
te verdienen, dat de snelle vooruitgang der techniek kan wor
den bijgehouden.
Dit verklaart dan meteen waar
om van de bruto-winst ad f 42
millioen niet minder dan f 31.2
millioen voor afschrijvingen wor
den aangewend. Voor 1953 staat
dan ook een vlootuitbreiding van
90 millioen op het programma,
nl. 9 SupeT-Constellations van 7
millioen per stuk, 2 toestellen
van het type D.C. 6 A, die elk 6
millioen en 6 Convairs die ieder
3 millioen kosten. De stabilisatie-
politiek, waaro-n indertijd naar
aanleiding van het ver liesjaar
1949 in de Kamer was aange
drongen, is dus losgelaten.
Grote expansiemoge
lijkheden.
Dat er nog talloze expansie
mogelijkheden braak liggen blijkt
wel uit het feit, dat in Mei, toen
voor het eerst het 30 procent la
gere tarief voor toeristen-vluch
ten over de Atlantische Oceaan
werd ingevoerd, uit deze hoof
de alleen al f 1.8 millioen ont
vangen werd. Ook het vracht
vervoer biedt nog welhaast „on
beperkte" kansen Door gebrek
aan capaciteit moest 20 procent
van de aangeboden transacties
geweigerd worden. Op zichzelf ts
een aanbod dat boven de capaci
teit uitgaat niet ongezond, doch
een percentage van 20 is bepaald
veel te hoo"
Aflossing amortisatie-
bewijzen.
Door de grootscheepse uitbrei
ding zal de KLM in 1953 wat de
beste eenheden betreft, een be
trekkelijk jonge vloot hebben,
terwijl de andere toestellen dan
geheel afgeschreven zullen zijn.
ge grote aanschaffingen zullen
echter een flinke bres slaan in de
geldmiddelen, zodat vooral in '54
de liquiditeitspositie krap zal zijn.
De Partij van de Arbeid
vindt het nuttig, tegen
over de bereidheid van de
K.V.P., om het offer van Econo
mische Zaken te willen brengen,
teneinde alsnog op de basis van
de opzet-Beel een vierpartu en-
kabinet mogelijk te maken een
poging te doen, de zwaarte van
dit offer met een goudschaaltje
af te wegen en tegenover eigener
weigering ook maar iets in de
richting van een offer te willen
doen, het offer van de K.V.P.
zoveel mogelijk te verkleinen.
Het heeft niet veel zin, de
socialisten op deze min of meer
kleinzielige weg lang te volgen,
maar voor goed begrip moet toch
even worden opgemerkt, dat het
loslaten van de post van Econo
mische Zaken voor de K.V.P. wel
degelijk een zwaar offer geweest
is. Het is inderdaad waar dat het
vrijwel vaststond, dat minister
van den Brink zich niet meer
beschikbaar wilde stellen, maar
als het „Vriie Volk" dit een re
den vindt, om de K.V.P. gemak
kelijker van deze zetel te doen
afstappen, waarom vindt 't dit dan
niet ten aanzien van bijv. Finan
ciën en Sociale Zaken, die door
het heengaan van de ministers
Lieftinck en Joekes, waardoor
deze departementen, persoonlijk
gezien ook vrij kwamen. Maar de
P.v.d.A. heeft zich al bij voorbaat
op het standpunt gesteld, dat er
over de bezetting van de. sinds
1948 door de socialisten bezette
departementen niet te praten viel.
Men ziet in de redenering van
het „Vriie Volk" verder over het
hoofd, dat de K.V.P. door het
prijsgeven van „Economische
Zaken" een groot deel van haar
invloed in de R.E.A. zou verlie
zen, terwijl de P.v.d.A. deze ge
heel zou behouden. (De R.E.A.
men zal het weten, is de Raad
voor Economische Aangelegen
heden uit de ministerraad, die de
dagelijkse leiding geeft aan de
sociaal-economische politiek). Het
grootste deel van het departe
ment van Sociale Zaken, dat aan
de P.v.d.A. zou komen, heeft in
de R.E.A. wel zitting, het andere
deel, dat Beel in een afzonder
lijk ministerie wilde onderbren
gen, niet.
Men neme in de kringen van
de socialisten niet. dat de ka
tholieke fractie zonder meer het
brengen van dit offer de ge
woonste zaak van de wereld ge
vonden heeft. Wij kunnen ons zo
voorstellen, dat er in de fractie
een hartig woordje over gevallen
is, want zo eenvoudig lag de zaak
nog niet. al maakte prof. v. d.
Bijink dan vrij baan en al was
er voor dit departement dan nog
niet definitief een ander uit het
K.V.P.-milieu bereid gevonden.
Zelfs dr. Drees had echter met
de personenkeuze nog maar een
schuchter begin gemaakt.
Het is een merkwaardige stijl
van de socialisten, om anderer
bereidheid tot offers te willen
kleineren, terwijl men zelf van
een dergelijke bereidheid niets
liet blijken. Integendeel, toen
men er voor stond, weigerde
men mee te doen. „Op grond van
de verkiezingsuitslag". Goed,
maar wij hebben al enige malen
te kennen gegeven, dat die ver
kiezingsuitslag niet de méérder-
heid in het parlement heeft ge
bracht. Zij moet samenwerken
met anderen. En „samenwerken"
betekent niet, zijn wil opleggen
aan die anderen. Als de P.v.d.A.
niet tot enig offer bereid is, zal
zij het aan haar zelf te danken
of te wijten hebben, wan
neer de anderen, hoe dan ook,
gaan regeren zonder haar. Want
dat kunnen ze, al blijven wii die
toestand niet ideaal vinden.
Van de indertijd verkregen re-
geringsfaoiliteiten is nog f 27
millioen beschikbaar voor de fi
nanciering van de aankopen in
1953. Wil men echter alle moge
lijkheden ten volle uitbuiten dan
zal de KLM tot en met 1960 nog
f 100 tot f 150 millioen nieuw
kapitaal moeten aantrekken. Dat
zal grotendeels verkregen moe
ten worden door de uitgifte van
aandelen. Daarom is hot zo pret
tig dat reeds thans voor f 5 mil
lioen amortisatiebewijzen afge
lost kunnen worden, welke in
1950 tot een bedrag van f 10 mil
lioen door het Rijk ziin overgeno
men. Als het een beetje wil, zal
uit de winst van het lopende jaar
het restant afgelost kunnen wor
den Pas wanneer deze aflossing
voltooid is, mag dividend op de
gewone aandelen uitgekeerd wor
den, hetgeen voorwaarde is voor
het welslagen van een emissie.
Over het invoeren van geheel
nieuwe vliegtuigen, zoals die met
straalaandrijving, valt nog heel
weinig te ze"""r\. De ontwikke
ling bevindt zich, wat het terrein
der burgerluchtvaart betreft, nog
geheel in een experimenteel sta
dium-
Wel wordt op de Europese
luchtlijnen meer en meer gebruik
gemaakt van de radio-telefoon,
die in de verdere toekomst ook
op de grotere trajecten 'n steeds
belangrijker rol zal gaan spelen.
Dat betekent dat het emplooi
voor radiotelegrafisten zal afne
men.
In Europa is een goede samen
werking met de Sabena, de Air
France, de Swiss Air en de S.A.S-
tot stand gekomen. Er is een ge-
meenschappelij k onderzoekbureau
onder leiding van de Belgische
oud-minister van Economische
Zaken, prof. de Groote opgericht.
In verschillende landen heeft de
KLM nog te kampen met kort
zichtige beschermende maatrege
len. Er staan voor dit jaar geen
grote uitbreiding van 't net meer
op 't program. Alleen -hoopt men
in October een lijn via Montreal
op Mexico-City te kunnen openen
Deviezenoverschot f 32 mill-
De winst van f 10-5 millioen
kon bereikt worden dank zij het
feit. dat ieder vliegtuig meer in
de lucht was en de beladingsraad
van 65 procent in 1950 tot 67.9
procent in 1-951 steeg. Voorts is
de afschrijvingslast, welke op de
exploitatie drukt, per 1 Januari
1951 met ongeveer f 2-5 millioen
verminderd door bij de bepaling
van de afschrijvingen op de vloot
rekening te houden m-et 'n over-
schotwaarde. Zo werden ondanks
het feit, dat de totale kosten meer
zijn gestegen dan de totale in
komsten, de gemiddelde kosten
per geproduceerde ton-kilometer
van f 1.04 in 1950 gedrukt tot
f 0.9-9 in het verslagjaar.
De verbeterde efficiency leidde
ertoe dat de vervoersinkomsten
per employe stegen van f 16.20P
in 't voorgaande jaar tot f 20.300
in 1951. De omzet steeg van f 197.
781-000 tot f 233.667.000, de ex
ploitatiekosten van f 197.725.000
tot f 223:117.000.
Terwijl in 1947 de KLM de na
tionale economie een deviezen-
verlies bezorgde van f 4 millioen,
is in 1951 een netto-deviezen-
overschot van f 32 millioen ver
diend. De maatschappij kostte
echter f 1 millioen meer aan dol
lars, dan zij in deze valuta ver
diende.
Bij de KLM werken in Neder
land circa achtduizend personen,
aan wie aan lonen en salarissen
over 1951 bijna f37 millioen is
uitbetaald. Circa vierduizend per
sonen (waarvan ongeveer duizend
Nederlanders) werken voor de
KLM in het buitenland.
OIL CITY Pennsylvania (A.P.) -
De 33 jarige reeds aan zijn slapen
f rijzende piloot Kol.' Frank Ga-
reski die beschouwd kan wor
den als Amerika's oorlogsvlieger
nummer e e n. Is van oordeel dat
er geen leeftijdgrens voor piloten
bestaat.
Hij is enige tijd met verlof te
rug uit Korea, waar hij 100 ge-
vechtsvluchten heeft gemaakt.
Zijn woonplaats bereidde hem
een feestelijk welkom.
Ik heb nooit veel waarde ge
hecht aan die verhalen uit de
tweede wereldoorlog. Dat de jon
gelieden van omstreeks 19 de
beste vliegers zijn omdat zij een
beter cobrdinatievermogen zou
den hebben. Het is waar, dat zij
physiek meer kunnen verdragen,
maar de oudere man heeft meer
ervaring welke ruim opweegt te
gen de voordelen van een jeug
diger leeftijd. Ik geloof, dat die
leeftijdsgrenzen alleen maar op
papier bestaan. Wanneer je graag
wilt vliegen en niet gehandicapt
bent door slechte ogen bijv. dan
geloof ik niet dat er een leeftijds
limiet is".
In de tweede wereldoorlog
heeft „Gabby" 28 Duitse toestel
len in de lucht vernietigd en drie
op de grond. Toen de oorlog in
Korea uitbrak, werd hij weer op
geroepen. Hij klom snel op tot
eskadercommandant met de rang
van kolonel. Hij heeft zes Mig's
boven Korea neergeschoten.
„Ik heb in 1919 nooit het
idee gehad, dat de K.L.M.
nog eens elke dag gemiddeld
zeshonderdduizend gulden
zou opstrijken", zei dr. Ples
man over 't jaarverslag 1951
van de door hem opgerichte
maatschappij. Van dat be
drag wordt per dag voor
rond een ton afgeschreven.
Dat is veel, zegt Plesman,
maar we moeten ook altijd
middelen voorhanden heb
ben, om, als er moderne
toestellen aan de markt ko
men, die te kunnen kopen.
Behalve het 90 millioen-
programma voor 1953 ko
men er in 1954 nog vier
„Super-Connies" bij. In dat
jaar zullen er ook belang
rijke bestellingen worden
fedaan op vliegtuigtypen
ie dan in 1956 moeten wor
den geleverd. Er is nog geen
beslissing genomen over de
soort toestellen die dan zul
len worden gekocht, maar
als het besluit reeds wèl
was genomen dan zou ik 't
nog niet zo lang van te vo
ren publiek maken, aldus de
K.L.M. directeur: „Je moet
nooit van te voren zeggen
met wie je je zult Verlo
ven„We behoeven
ook geen haantje de voor
ste te zijn bij de aanschaf
fing van moderne vliegtui
gen. Met de De Havilland
„Cornet" was de K.L.M.
voor het eerst niet nummer
één. En in de Ver. Staten
is nog geen enkel verkeers
vliegtuig met straalmotoren
gebouwd".
Aan de winst van f 10.5 mil
lioen wordt 't onverdeelde winst
saldo van 1950 ad f 55-987 toege
voegd. Een bedraa- van f5 milli
oen wordt aangewend ter verster
king van de financiële positie der
maatschappij en wel door aan de
assurantie-reserve eigen risico als
wel aan de reserve bijzondere
risico's elk f 2 5 millioen te dok
teren. Aan tantièmes wordt f 554
971 uitgekeerd, terwijl f42.960
bestemd is voor de betaling van
4 procent dividend op de cumu
latief preferente aandelen.
De houders van oprichters-be
wijzen ontvangen tezamen f 7.680.
Met de resterende f 5 millioen
worden amortisatiebewijzen afge
lost. Het onverdeelde winstsaldo
bedraagtf87.
De vooruitzichten voor dit jaar
zijn gunstig. Ondanks tegenslagen
in het eerste halfjaar, als de ben
zinemoeilijkheden en twee lucht-
rampen is de maatschappij nog
niets op haar budget ten achter.
Bij de beeltenis van Eva Peron geven vrouwelijke leden van
een van haar politieke comité's uiting aan haar gevoelens
van diepe smart.
Gisternacht omstreeks half drie
had op de Rijksstraatweg te Was
senaar tussen het Viaduct en de
Persijnlaan een ongeval plaats,
dat het leven heeft gekost van
de 57-jarige prof. mr. dr. B. C.
Slotemaker uit Wassenaar.
Prof. Slotemaker, buitengewoon
hoogleraar in het arbeidsrecht
aan de Nederlandse Economische
Hogeschool te Rotterdam, kwam
met zijn auto uit de richting Den
Haag.Vermoedelijk is de wagen
geslipt. De auto schoof naar links
en vloog tegen een boom. De be
stuurder werd op het wegdek
geslingerd en daar in zorgwek
kende toestand aangetroffen. In
het Academisch Ziekenhuis te
Leiden is prof. Slotemaker enkele
uren na het ongeval overleden.
De auto werd aan de voorzijde
geheel ingedrukt.
Tito heeft er een dankbaar ge
bruik van gemaakt, tijdens een
bezoek van enkele Amerikaanse
burgers aan zijn land, om een
beetje propaganda te maken voor
zijn regiem, wat niet helemaal is
gelukt op een belangrijk punt.
Zijn verklaring behelsde twee
kwesties. Ten eerste, de houding
van Joego-Slavië bij een even
tuele agressie van het Oosten uit.
In een dergelijk geval zal mijn
land zich tot het uiterste verzet
ten, aldus de maarschalk. Het
was zoveel als een belofte een
goed gebruik te zullen maken
van de verstrekkende wapenle
veranties, die de V.S. voor de ko
mende 2 maanden aan Belgrado
hebben toege-
Van hef
wereldtoneel
(Van een medewerker)
De rouw van het Argentijnse volk, dat thans ten getale van
honderdduizenden langs de baar van Peron's echtgenote defi
leert, is zonder twijfel niet geveinsd. Men heeft Evita Peron wel
de populairste „staatsvrouw" van deze eeuw genoemd. Dat zij
enorm geliefd was in haar eigen land, staat vast. Maar tegelijk
was zij bij een kleinere kring enorm gehaat Voor de nobele
Argentijnse „oligarquia" is de mare van haar dood waarschijn
lijk de triomfantelijkste tijding van de laatste jaren geweest.
Noch deze verering, noch de afschuw heeft, inmiddels veel be
tekenis. Belangrijk is alleen, welke toekomst Argentinië tegemoet
gaat, nu deze merkwaardige vrouw van het politieke toneel is
verdwenen.
'Advertentie1
'n product van
COVELT - Swalmen
Het geheim van Evita's succes
was een gift van de natuur: een
harmonische schoonheid, een ster
ke persoonlijkheid, een helder
verstand en een sterk ontwikkel
de diplomatieke zin. Daarbij
kwam nog een belangrijke eigen
schap, onontbeerlijk voor elkeen
die wil heersen: een bijna man
nelijke moed. Haar persoonlijke
drang naar macht heeft zij nim
mer trachten te verdoezelen, en
die macht durfde zij gebruiken
om de wallen te slopen, waar
mede de oligarchie der rijken
zich omringde. Mogelijk heeft
Eva Peron deze lieden in haar
jeugd benijd, zeker is dat zij hen
later grondig wist te verafschu
wen en dat de haat voor de ook
voor haar ontoegankelijke
aristocratie voor een goed deel
de zin van haar leven en het
raison van haar politiek heeft
bepaald. De Peron's hebben hun
macht gebouwd op de agressieve
cohorten der „Descamisados". De
hemdlozen, en met deze laatsten
staat of valt wellicht ook hun
regime.
Economisch amateurisme
Niemand kan ontkennen, dat
de Peron's het lot van de kleine
man in aanzienlijke mate hebben
verbeterd. Sociale voorzieningen
van allerlei aard, welke tien jaar
geleden in Zuid-Amerika nog als
progressieve fratserij golden, zijn
tot stand gekomen. Maar de
keerzijde der medaille mag ook
niet verdoezeld worden. Deze
sociale voorzieningen en al de
weldaden van de stichtingen,
waaraan Mevr. Peron haar naam
gaf, waren niet de vrucht van
een vrije politieke werkzaamheid,
maar kwamen door machts
oefening welke de vrije instellin
gen negeerde tot stand.
Wat zij goed deden aan de ene
kant. deden de Peron's bovendien
verkeerd aan de andere kant. De
pers, de grondbezitters, de geld-
wereld en alles wat behoorde
tot de „High Life" stonden bloot
aan soms ergerlijke willekeur.
Maar ernstiger is eigenlijk nog
dat het regime behalve door een
sterke sociale inslag ook geken
merkt werd door een economisch
amateurisme. Een tegenstelling
waaraan op de duur ook het
beste en mooiste sociaal bewind
ten gronde moet gaan.
Toch verarming
De eenzijdig op de industrie
geconcentreerde economie, de
hoge eisen van de door de pre
sidentsvrouw gesteunde vakbon
den, de fiscale politiek en de
plagerijen waaraan de landbe
zitters al sinds jaren zijn bloot
gesteld, hebben Argentinië aan
zienlijk verarmd. Vijftien jaar
geleden bedroeg de bebouwde
oppervlakte graan 32 millioen
hectaren, thans nog 10 millioen.
Het vroeger op grote schaal
graan exporterende Argentinië
heeft nu nauwelijks genoeg voor
eigen voeding, de eierproductie is
gehalveerd, de groenten- en fruit-
opbrengst idem en waar het
voorheen de opbrengst van ziin
enorme veestapels uitvoerde naar
alle delen van de wereld, kent
het land thans vleesloze dagen en
vleesloze weken. Argentinië had
op zijn betalings-balans in 1951
een deficit van 25 milliard peso's.
De sociale voordelen zijn geble
ven, maar de melkkoe is geslacht.
Gevolg: inflatie en stijgende
duurtespiraal, waardoor het ef
fect der verkregen sociale ver
worvenheden weer werd vernie
tigd.
Evita. die op een zeldzame
manier de kunst verstond de
ziel en de aspiraties van het volk
te peilen, en dat volk te behagen,
heeft meer nog dan haar echt
genoot de aandacht van de eco
nomische moeilijkheden weten af
te leiden. Haar dood brengt bo
vendien ontwrichting in de top
van het regime, waar zij de be
langen van de vakverenigingen
en kleine luyden vertegenwoor
digde, terwijl Peron zelf het le
ger en de nationalistische groe
pen representeerde. Deze beide
laatsten verdragen de beide
eerstgenoemden maar nauwelijks
uit welke situatie grote en ge
vaarlijke spanningen kunnen ont
staan. Nu aan het Evitisme een
einde is gekomen. Sommigen
zijn van mening, dat het Peronis-
me zonde Evita ten dode is opge
schreven, er wordt ook al ge
zegd. dat de president er over
zou denken de macht neer te leg
gen en zich naar het buitenland
te begeven. Het kan allemaal
gebeuren, maar dat de tiid voor
de „Oligarquia" nog ooit terug
komt. dat lijkt wel uitgesloten.
Het verdwijnen van Peron's
sterke arm, een terugkeer naar
het liberalisme zou in Argentinië
alleen maar voor het communis
me de deur wijd open zetten.
Ceo Wehry stelt onveranderd
dividend voor
Geo Wehry en Co. heeft in
1951 aan bedrijf sinkomsten
1' 13.770.733 (f 11.038.213) ont
vangen. Na afboeking der be
drijfskosten ad 5.872.977
(f 5.189.926), reserveringen en af
schrijvingen, resteert een saldo
winst van f 2.137.326. Voorgesteld
wordt en divdidend van 7 pet.
Hiervan is 3 pet. reeds interim
uitgekeerd (v.j. is totaal eveneens
7 pet. uitgekeerd).
De cultuurzaken in Indonesië
toonden enige verbetering ver
geleken bij 1950. Als gevolg van
de dalende productenprijzen
de voortgaande moeilijkheden op
T
Ook in pastoreel opzicht zijn de verkiezingen van
onlangs voor de tweede Kamer der Staten-Generaal
van ongemeen belang gebleken. De actie der Wel-
terianen riep even ongelukkige reactie op bij katho
lieken, die in concreto sociaal anders wilden dan
genoemde conservatieve groep. Hun doelstelling
is verstaanbaar, al blijft hun middel: overgang naar
een fundamentele a-religieuze, neo-humanistische
partijgroepering, gezien vanuit de roeping der
Nederlandse katholieke christenheid, zeer te be
treuren. De positieve christelijke waarden, van
wezenlijk hedendaags belang voor geheel het Ne
derlandse volk en eigen aan de Nederlandse Katho
lieke Kerkgemeenschap, worden uiteraard niet
apostolisch uitgedragen en gerealiseerd door deze
partij van de arbeid. Kunnen dat niet worden, om
dat ze, deze partij, niet er in gelooft als groep.
De Welterianen heeft
het opvallend ontbroken
aan pastorele bewogen
heid, eigen aan elk
strijdbaar katholiek in
de situatie van de le
vende Kerk in ons land. In hoofdzaak door collec
tivistisch groepsbelang, primair van materialistische
aard, werden de heren gedreven. Het pastorale
aspect, een vorm van de naastenliefde, deze kant
van de kwestie, werd vergeten. Ik bedoel dit:
thans zijn duizenden eenvoudigen door de Welterse
eenzijdigheden naar de drempel van het Nederlands
Vakverbond gedreven, door het levend leergezag
der Nederlandse bisschoppen tot strikt gevaarlijk
terrein verklaard. Iéder die de poorten van dit
vakverbond binnen gaat, moeten de Heilige Sacra
menten worden geweigerd. En komen bovendien
velen thans niet in de verleiding om de VARA
regelmatig te beluisteren, om kennis te nemen van
het daar gesproken woord? En tegelijk om een
socialistisch dagblad te gaan lezen? Is dit de leef
kring en het geestelijk klimaat voor eenvoudige
katholieken? Zijn al onze geloofsgenoten zó theolo
gisch en apostolisch geschoold, dat ze schadeloos
en ongerept die z.g. neutrale, minstens a-religieuze
lucht kunnen verwerken? Meent u, dat alle onze
roomse mannen, vrouwen en opgroeiende kinderen,
in humanistische sfeer gerakende, met hart en
nieren geestelijk gezond blijven? Een sociografisch
onderzoek over de stad Breda heeft onlangs be
angstigende feiten aan het licht gebracht. Dat er
in de zin van trouwhartige groepen simpele geloofs
genoten, in onze Nederlandse Kerk naïef katho
licisme wordt aangetroffen, is allerminst veront
rustend. Als we de Schrift verstaan, zal er dit
overal en te allen tijde wel blijven. Maar nu dit
soort katholieken door eigen broeders onder druk
wordt gesteld, nu vragen we: is dat feit alleen
tragisch of excessief onverantwoordelijk? Objectief
gezien, ligt aldus de verhouding. En tot welk een
geestelijke rampen dit kan leiden, leert de kerk
geschiedenis van een stad als Maastricht. Wanneer
de vaders zure druiven eten, worden de tanden
der kinderen stomp. Dat was bij de Oud-Testa-
mentische Joden alreeds niet anders. Even erg is
dit in de historie van de Nieuw-Testamentische
Kerk herhaaldelijk in binnen- en buitenland ge
beurd. Hoe heeft een profetisch priester als dr.
Poels daartegen, diep pastoreel bewogen, vlammend
geageerd. Met woord en met daad.
Wij, wij gedoopten zijn de levende Kerk in de
H. Geest, die zich primair manifesteert en werk
zaam laat gelden in het
leergezag onzer bisschop
pen. Wij zijn de zonen
en dochters der Kerkge
meente. Wij vormen een
grote „familie", gelijk de
aloude Miscanon Christus' Kerkgemeenschap om
schrijft.
Daarom vragen wij naar de wens, het oordeel,
de leiding en niet slechts naar het gebod der bis
schoppen. De binding aan de Kerk blijft altijd voor
de kaholiek de allereerste binding en deze binding
betreft niet louter het dogmatische en sacramen
tele in de Kerk. Dr. W. van de Pol, uit de Refor
matie tot ons gekomen en priester geworden, heden
hoogleraar te Nijmegen, merkte over zijn nieuwe
geloofsgenoten op: „Wij staan te veel op onze
rechten en betrachten te weinig de liefde". (Het
Christelijk Dilemma, 1948, p. 271.) Wanneer we de
achtergrond van de laatste verkiezingen peilen tot
op de bodem, dan openbaarde zich in de afwijkin
gen naar de a-religiguze linkse humanisten en de
uitwijking naar de conservatieve rechtsen van Wei
ter, een gebrek aan besef van de roeping der
Nederlandse katholieke christenheid. Getranspo
neerd op het actuele sociale vlak, houdt deze roe
ping in: sociaal te zijn als de Paus en daarbij de
normen aan te leggen, die zij gaven en geven in
hun sociale encyclieken. Maar zonder eenheid wor
den deze richtlijnen voor ons vaderland, in de
concrete krachts- en machtsverhoudingen hier, tot
schimmen en utopieën. In feite stonden onlangs zij,
de brekers uit de eenheid, te veel op hun rechten
en betrachtten te weinig de liefde.
Ook pastoreel gezien betekent dat symptoom:
onheil.
Martenshoek (Gr.) J. WESTERMAN, pf.
de ondernemingen is de directie
nie voor alle onder haar beheer
staande maatschappijen optimis
tisch aangaande de resultaten
voor 1952.
Productiecijfers
Zuid-Preanger
De N.V. Zuid-Preanger Rub-
bermaaüschappij heeft gedurende
het tweede kwartaal van 1952
totaal geoogst 941.185 kg rubber,
tegen 758.669 kg in dezelfde pe
riode van 1951. Voorts zijn tot
ulto Juni j.l. 1.399 quintalen kof
fie verkregen.
Alweco haalt verliezen in
De toegenomen arbeidsproduc
tiviteit, alsmede de interne kos-
tenverhoudingen in het bedrnf,
hebben ertoe geleid, dat op dit
geleden verlies, doch ook een ge
deelte van de verliezen over de
jaren 1949-1950 is gecompenseerd.
Wij verwachten dat deze tendens
zich in de komende maanden zal
continueen, zodat de resultaten
over 1952 met enig vertrouwen
tegemoet gezien kunnen wor
den", aldus deelde de directie in
de algemene vergadering van
aandeelhouders der N.V. Alweco
te Den Bosch mede.
Volgens de uiteenzettingen van
de accountant bleek het verlies i
per 31 Dec. 1951 ad f 509.098
geheel voor te komen uit de
ruime afschrijvingen, die sinds de
oprichting in 1947 zijn gedaan.
Totaal is sindsdien geïnvesteerd
f 1.377.000, waarop tot ulto 1951
f 558.000 is afgeschreven. Voorts
zijn de oprichtings- en andere
kosten geheel afgeschreven.
Obligatielening
Alphen a. d. Rijn
Thans gaat ook de gemeente
Alphen aan de Rijn over tot de
uitgifte van een 314 procent
6-jarige obligatielening, tot de
koers van 100 procent. De in
schrijving op deze lening, die
totaal groot is f 2.000.000, gtaat
open op Donderdag 7 Aug. a.s.
Aandeelhoudersvergadering
Fokker
In de gisteren te Amsterdam
gehouden algemene vergadering
van aandeelhouders der N.V.
Kon. Nederl. Vlieg.tuigenfabriek
Fokker werden de jaarstukken
over 1951 goedgekeurd.
Het voorstel der vergadering
van preferente aandeelhouders
der vennootschap op 23 Juli '52
tot wijziging van de statuten
kon niet worden aangenomen
daar het vereiste quorum niet
aanwezig was.
Overeenkomstig het voorstel
van de directie werd besloten
over het verslagjaar geen divi
dend uit te keren en de winst
grotendeels te bestemmen voor
afschrijvingen.
f 25-BILJETTEN 1945
WORDEN INGETROKKEN
De Nederlandse Bank heeft
medegedeeld, dat de bankbiljetten
van #25 model 1945 zullen wor-
zegd. Niemand
zal aan deze
stellige bewe
ring van Tito
twijfelen, ge
zien het ver
loop van de politieke ontwikke-
I ling in Joego-Slavië, sedert men
de Kominform de rug heeft toe
gekeerd. Overigens een belofte,
die de vroegere vrienden van
Tito in Moskou met bitterheid
zullen hebben vernomen. Wan
neer Tito ook zulk een duif elijke
taal had gesproken over de bin
nenlandse verhoudingen, had hij
daar ongetwijfeld goed aan ge
daan. Maar zo zit de zaak niet.
Er bestaat een wezenlijk ver
schil tussen ons en de Sovjet-
Unie. Een verschil van 180 gr„
meende het staatshoofd. „De Sov
jet-Unie legt de wil aan de men
sen met geweld en hardheid op
en de mens wordt niet beschouwd
als een persoonlijkheid met eigen
behoeften". „In Joego-Slavië vin
den geen vervolgingen plaats", zo
werd woordelijk gezegd. Het
tweede deel van de verklaring.
Hier rijst de twijfel. Blijkbaar
heef Tito dit zelf ook aangevoeld,
want hii maakte een beding, toen
hij tegenover zijn gasten uit een
groot democratisch land zeide:
„Wel zijn er enkele geschillen
geweest met de geestelijkheid en
in het bijzonder met geestelijken,
die de Rooms-Katholieke Kerk
vertegenwoordigen". Dit toch
vertolkt allesbehalve een eerbied
voor de menselijke persoonlijk
heid, gezien het optreden in het
verleden tegenover de H. Kerk
en Haar bedienaren. En dat er
geen vervolgingen plaats vinden
is helemaal in strijd met de wer
kelijkheid, De tragiek rondom
Mgr. Stepinac en de terreur waar
priesters en gelovigen nog steeds
aan zijn blootgesteld, liggen een
ieder nog vers in het geheugen
en pleiten allerminst voor Tito's
stelling. Wie meent, dat na de
verzachtende maatregelen tegen
over Mgr. Stepinac een kentering
is ingetreden, heeft het mis. Nog
steeds is de godsdienst in Joego-
Slavië een dankbaar mikpunt
voor het regiem.
Joego-Slavië wordt dictatoriaal
bestuurd. En de dictatuur laat
geen ruimte voor de eerbiediging
van de menselijke persoonlijk
heid. De partij van Tito is alleen
zaligmakend en voor een afwij
kende politieke opvatting bestaat
geen mogelijkheid. De vrije poli
tieke wilsvorming van het volk is
niet geoorloofd. Wat hiervan de
practische gevolgtrekkingen zijn
weten de volkeren, die thans
zuchten onder de druk van Teen
dictator achter het IJzeren Gor
dijn. Het is van het grootste be
lang aan deze zaken ernstig aan
dacht te besteden. Tito mogè zich
geschaard hebben aan Westerse
zijde, wat een niet onbelangrijke
militaire versterking betekent,
zijn beleid strookt geenszins met
de opvattingen die in 't Westen
opgeld doen. Er worden vaak be
zwaren tegen Spanje ingebracht,
wat de staatsrechtelijke structuur
betreft, bezwaren die zeker gel
den tegen het regiem in Joego-
Slavië. Maar daarvoor blijkt men
in sommige Westelijke kringen
nog steeds blind te zijn. «f.
den ingetrokken. Zij moeten vóór
1 Februari 1953 worden ingewis
seld bij de Ned. Bank, haar bij
bank, agentschappen en corres
pondentschappen. Deze biljetten
zijn gedateerd 7 Mei 1945 en
dragen de handtekeningen van
president Trip en directeur Wes
terman Holstijn. Op de in bruin-
paarse kleur bedrukte voorzijde
is rechts, in een cirkel, in de
zelfde kleur een meisjesportret
geplaatst.
DELI BATAVIA RUBBER 11
Aan de algemene vergadering
van aandeelhouders der Deli-Ba-
tavia rubber maatschappij N. V.
wordt voorgestel^ over 1951 een
dividend van 11 pet uit te keren
(v.j. is 9 pet uitbetaald)..
UITERST STILLE MARKT
AMSTERDAM, 31 Juli On
geanimeerd, zo mogelijk nog
lustelozer dan gisteren en uiterst
kleine fluctuaties, dit zijn van
daag wel de voornaamste ken
merken van de Amsterdamse
effectenbeurs geweest. Philips
bv. werd in vier achtereenvol
gende tapes onveranderd op 154
1/4 genoteerd, Unilever schom
melde rond 173 en Olies hielden
zich op 321 eigenlijk onveran
derd. „De aardigheid is er van
af", zegt men ter Beurze, de
vacanties zijn aan de gang en
voorlopig zal de affaire wel be
perkt blijven. Bovendien ver
keert men nog steeds in het
onzekere hoe de nieuwe rege
ring er uit zal zien, nu de heer
Beel verklaard heeft, dat zijn
pogingen tot nu toe niet verheu
gend zijn uitgevallen.
Niettemin was de markt over
het geheel genomen eerder iets
beter dan gisteren. De Industrie-
fondsen hielden zich goed op
peil, soheepvaartwaarden slechts
een fractie luier en kon olie op
321 prijshoudend.
In de cultuurfondsen vormen
zich uitsluitend hoeken waar de
Olympische resultaten besproken
worden. De plaats waar HVA
verhandeld wordt ,was vanmid
dag een grote „waterpolohoek"
Ook bij deze papieren waren de
verschillen vandaag uiterst ge
ring. Deli Bataviatabak wegens
bescheiden aanbod twee punten
lager. Op de staatsfondsenmarkt
is de rust nog steeds niet weer
gekeerd. Beide vorige dagen
gaven een bescheiden herstel te
zien na de grote reactie van
Vrijdag, doch vandaag was d°
stemming weer aan de flauwe
kant.