VIJFTIG JAAR X-STRALEN Nieuw Noordhollandsch Dagblad 3 De zegeningen van het Röntgen-onderzoek Van Eigen Erf Uit alle hoeken der aarde Schaken K roHiei donderdag 3 januari 1946 IN DE LAATSTE WEKEN van 1895 ontdekte Wilhelm Conrad Roentgen een nieuw soort stralen, die hij X-stralen noemde. Hij sloot zich op in zjjn laboratorium; pas na nieuwjaar 1896 werd zijn vipding wereldkundig gemaakt. Men zou er over kunnen twisten of men nu den dag der ontdek king of die der publicatie, ais den geboortedag der later naar hun ontdekker genoemde Roentgenstralen moet beschouwen, doch in ieder geval is het de moeite waard, bij de jaarwisseling 19451946 stil te staan bij het feit, dat de wereld thans gedurende een halve eeuw de zegeningen van deze ontdekking heeft ondervonden. Sinds Roentgen in 1923 te Mün- chen overleed, heeft het Roent- gen-onderzoek en vooral de tech nische toepassing en de fabricage van< Roentgenapparaten een zeer hooge vlucht genomen De moderne toepassingen van Roentgenstralen kunnen over drie terreinen verdeeld worden: de medische diagnostiek (door mid del van doorlichting vaststellen van kwalen en afwijkingen), ver der de medische therapie (het ge nezen door middel van bestralin gen) en tenslotte de toeoassing bij het materiaal-onderzoek. Aan de eerste toepassing heeft Roentgen, toen hij zijn stralen ontdekte, zeker wel gedacht, al dus verklaarde in een persgesorek prof. Casimir, bijzonder hoog leeraar aan de Leidsche Univer siteit. die als medewerker van het Philips researchlaboratorium het Roentgenonde "zoele onder zich heeft Gezien het feit, dat hij reeds in zijn' eerste openbare les een Roentgen-opname van een hand vertoonde. Het materialen onderzoek is zonder meer een evolutie van de toepassing, die Roentgen zelf al in praktijk heeft gebracht. De therapeutische toe passing evenwel, het feit dus, dat bestraling met zijn X-stralen een biologisch effect zou hebben, dat heeft de uitvinder aanvankelijk niet geweten. Dat is pas ontdekt, toen er on,gelukken waren ge beurd door verbranding. Het is eigenlijk verwonderlijk, dat de uitvinder zelf, die onbekend was met de verborgen krachten der stralen, daarvan nooit nadeelige gevolgen heeft ondervonden. Dit is alleen te verklaren door de omstandigheid, dat hij uit pure voorzichtigheid steeds alle moge lijke veiligheidsmaatregelen nam, als hij met proeven bezig was. Gevraagd naar bijzondere Philips- prestaties op roentgengebied, vertelde prof. Casimir, dat Philips een groot succes boekte toen zij, als eerste fa briek ter wereld een roentgenbuis bracht met draaiende anode Om het heel eenvoudig uit te drukken: de roentgenstralen ontstaan doordat 'n anode als tret ware door electronen wordt gebombardeerd. Daardoor wordt deze anode al heel gauw te warm. Dit word door de draaiende anode vermeden, waardoor men ster. kere stralen kan gebruiken, hetgeen bijvoorbeeld voor het longenonder- zoek van veel belang is, omdat men nu in staat is zeer scherpe moment opnamen te maken. Het was een ge lukkige combinatie van georganiseer de wetenschap en een goede vondst. Op het gebied der therapie maakt Philips o.a. een apparaat voor con tact-therapie. Het is een toestel met een roentgenbuis, diezoo dun is dat zij in verschillende lichaamsholten kan worden ingebracht, waardoor intensieve bestraling met niet al te doordringende stralen van zeer dicht, bij mogelijk is. Sommige kwalen, ö.v. huidkanker kunnen hiermee .worden genezen. Tijdens den oorlog ondervond men veel nut van de Philips-boloscoop (kogelzoeker) waarmee men kleine granaatsclrerfjes en ook de juist bij de burgerbevolking zooveel voorko mende glassplinters in een lichaams deel snel kon localiseeren en op doel treffende wijze aan den chirurg kon aanwijzen. Dit Philipsapparaat is niet het eentge, maar wel ontegenzegge lijk'het beste dat er bestaat. Het overtreft de buitenlandsche methodes in doelmatigheid. Een apart hoofdstuk vormt de roentgenmassafotografie. de z.g. schermbeeldfotografie. Doce* den oorlog ligt Philips op dit gebied iets achter bi; het buitenland.doch er zijn gegronde redenen om aan te ne men, dat men binnen niet al te lan den tijd zal kunnen uitkomen met een toestel, dat de vergelijking met RADIOPROGRAMMA Vrijdag 4 Januari 1946. HILVERSUM I: 7.50 Ochtendwijding kap. Rohling; 8.20 en 9 uur muziek; 10.45 ziekenbe zoek;» 11.15 kookpraatje; 12.35 ensem ble Jetty Cantor; 2 uur wereldpro gramma PJC; 15 uur voor de vrouw; 15.30 toonkunstkalender; 16 uur Bij bellezing; 16.30kort verhaal; 17.45 voor de rijpere jeugd; 18 uur orkest; 19 uur nieuws en reportage; 20 uur buitenlandsch weekoverzicht; 20.15 omroeporkest; 21.00 Minister op de ,Brug; 22.15 lezing. f - 1 HILVERSUM II; 18.00 Nieuws; 18.30 muziek; 18.50 Voor je slapen gaat19.00 mu ziek; 19.00 programma Nederl. Strijd krachten; 20.00 werken van Bela Bartok; 21.15 gramofoonmuziekj 21.45 avondwydingj 22,20 orkest. alle thans in gebruik zijnde appara ten glansrijk zal kunnen doorstaan. Voorts zijn er de belangrijke vor deringen die Philips in "Amerika heeft gemaakt bij het roentenonder- zoek naar de structuur van kristallen waarover dr. A. F. Philips na zijn te rugkeer uit Amerika in een inter view een en ander mededeelde. Het berust op het principe, dat de ato men waaruit een kristal is opgebouwd de roentgenstralen .op een bepaalde manier verstrooien. Uit de verschil lende manieren waarop zij worden verstrooid, leest men de verschillen in structuur, af. Philips construeerde voor dit onderzoek een mooi appa raat. Tenslotte mag gezegd worden, dat Philips tamelijk toonaangevend is bii het streven om, ook voor in gewikkelde en groote apparaten, de bediening te mechaniseeren en. te automatiseer en en daardoor te ver eenvoudigen. Philips is misschien niet de aller grootste roentgenfirma ter wereld, maar moet zeker tot de allermo dernste en meest vooruitstrevende gerekend worden, zoo besloot prof. Casimir zijn mededeelingen. Vooral ook door den oorlog kan men nu niet alles fabriceeren, doch als alles weer beter gaat over een jaar bijvoor beeld zal Philips behalve enkele apparaten voor zeer bijzondere doel einden alles maken wat er op roentgengebied te maken is. Brabant waakt voor goede zeden De stichting Brabantsch Volksherstel", waarin alle krach ten zijn samengebundeld, die wer- ken aan den geestelijken weder opbouw van het gewest, staat steeds op de bres, waar rechten en beginselen, die den katholiek heilig zijn, worden aangetast. Na tuurlijk was vooral hier de ver ontwaardiging groot over de schandelijke radio-uitzending, waarbij de groote gezinnen in Brabant het ontgelden moesten. Met een verontschuldiging van „Herrijzend Nederl." is 't kwaad niet hersteld, te meer, waar meer dere radio-programma's niet op een peil stonden, dat verwacht kan worden, dat zij tot de cul- tureele verl/jffing van het Neder - landsche volk bijdragen. De stichting heeft daarom een telegram aan „Herrijzend Neder land" verzonden met het dringend verzoek voortaan positief mee te werken aan den opbouw Van een gezonde Nederlandsche volksge meenschap H.M. de Konigin heeft aan Engelsche en Canadeesche militairen onderscheidingen verleend. Door den storm bezweek een stelling, die in verband met de herstelwerk zaamheden voor het stadhuis te Middelburg was aange bracht, met als gevolg, dat het grootste gedeelte van de stee- nen Gothische balustrade werd vernïeld. Vooral in Oost- Brabant en Noord-Limburg heeft de storm huisgehouden, die in Gemert den 19-jarigen P. v. d. Elzen tot slachtoffer maakte, daar hij onder het puin van een omver gewaaiden schoorsteen bedolven werd, terwijl in den Bosch een chauffeur van de B.B.A. onder het puin van een instortend muurtje raakte en eveneens ge dood werd. Vermoedelijk zal met ingang van 18 Januari een gedeelte van de spoorbrug bij Culemborg voor het wegver keer worden opengesteld. Voor den bouw van een nieuw ketelhuis aan de electrische centrale te Amsterdam zijn bijna drie millioen gulden noo- dig. In de Reguliersdwars- straat te Amsterdam is een 13- jarige jongen, die op de tree plank van een geparkeerden militairen wagen stond, door een Canadees vanuit een huis in zijn onderbeen geschoten. Twee honderd duizend arbeiders in de abattoirs en de vleeschconservenindustrie te Chicago zullen 16 Januari in sta king gaan in verband met een eisch tot loonsverhooging van 25 Am. cents per uur. De oudste dochter van Generaal de Gaulle, de 21-jarige Elisabeth de Gaulle, is in stilte gehuwd met den Franschen officier De Bouissieu, die verbonden is aan de Gaulle's militaire kabinet, Volgens Ra- dio.-Moskou is in Italië een wijd vertakte ondergrondsche fascis tische organisatie ontdekt, die financieéien steun uit het buiten land, vooral Zwitserland, ont vangt. Philip Murray, presi dent van het „Congress of indus trial organisation", verklaarde, dat het eerste besluit betrekking moet hebben op een hoog loon peil voor Amerika, waar de mas sa voldoende koopkracht bezit om een groot binnenlandsch af zetgebied te vormen voor de steeds stijgende productie. Het oppercommando varl de Chinee- sche marine is ontbonden en het betreffende ministerie onderge bracht bij het ministerie van mi litaire zaken. In Vaticaanstad zal door een New Yorksche firma een automatische telefooninstal latie aangebracht worden Of ficieel is bekend gemaakt, dat er een inbraak is gepleegd'' in de kantoren y. h. Fransclie minis terie van industrieele productie, waarbij documenten zijn ont vreemd, welke betrekking heb ben op de Fransch-Duitsche eco nomische relaties en de schade vergoedingen. DE GROOTE CONFERENTIE Instrument voor een duurzamen vrede Bij -de opening van de alge- meene vergadering van de ver- eenigde volken (United Nations Organisation) op Donderdag 10 Januari in de Centrale Hall van Westminster te Londen, zal de heer- Attlee als eerste het woord voeren Men verwacht, dat hij een dringend beroep zal doen om deze -wereldconferentie tot in strument te maken, daardoor de oorlog voor altijd beëindigd zal zijn. Er zijn speciale officieren aan gewezen om voor de veiligheid van de gedelegeerden en voor de algemeene vergadering zorg te' dragen. Een groot aantal soldaten zal dienst doen om menschen, die geen recht hebben de debat ten bij te wonen, buiten te hou den. Van de» 51 landen, die verte genwoordigd zijn, zullen slechts twee vrouwelijke gedelegeerden aanwezig zijn, namelijk mevrouw Roosevelt en de Britsche minister van onderwijs mejuffrouw Ellen Wilkiryon. Er zijn echter eenige vrouwen onder de deskundigen van de gedelegeerden. De eerste zitting z"al ongeveer een week duren en nadien zal de vergadering in zes commissies uiteen vallen. Er zullen echter belangrijke politieke besprekin gen in plenaire zitting gevoerd worden, waaronder de atoom energie met inbegrip van de vorming van een speciale com missie voor dat onderwerp. NEURENBERG DRAAIT WEER De hardvochtige Hitler In Neurenberg is het proces te gen de oorlogsmisdadigers hervat. Onder de thans te berde ge brachte bewijsstukken was een van Hitier afkomstige order, waarin bevolen werd, dat alle manschappen van ëventueele Britsche overvalcommando's die in Europa of Afrika in de macht van Duitsche troepen zouden val len. afgemaakt moesten worden, ook al waren zij klaarblijkelijk soldaten in '.uniform. Of zulke manschappen aan land waren ge komen uit schepen, vliegtuigen of per parachute, mocht ten aanzien van de uitvoering van deze order geen verschil maken; zelfs wan neer zij zich zouden willen over geven, mocht in principe niet van deze order worden afgeweken, 'n Ander document onthulde de gra dueel verhevigde folteringen, wel ke op gevangenen, die geen ver klaringen wilden afleggen, moes ten worden toegepast. Kinderen van employe's der Ned. Spoorwegen in Engeland. Tiidens de bezetting lazen de Engelsche spoorwegarbeiders met groote bewondering 'en waardeering de berichten over de spoorwegstaking in Nederland. Na de bevrijding noodigden zij 250 kinderen van hun Nederlandsche collega's uit voor een vacantie van vier maanden in Engeland. De eerste helft van deze vacantie brengen de kinderen door in een speciaal kinder- -tehuis te Woodlands Hostel bij Doncaster. De laatste twee maanden zullen zij in de gezinnen der Engelsche spoorweg arbeiders worden opgenomen. In het kindertehuis zijn de jeug dige Nederlandsche gasten beste maatjes met de Engelsche kokkin. Voor etenstijd m.ogen ze even proeven. (Anefo P.) EIEREN Op ziekenbonnen Wegens de geringe productie van eieren en de beperkte voor raden geconserveerde eieren is het nog niet mogelijk alle detail listen in eieren van een werk- voorraad te voorzien. Om deze reden kon slechts een klein aan tal handelaren aangewezen wor den voor het leveren van eieren op ziekenbonnen. Ter tegemoet koming aan den wensch naar uit breiding van den detailhandel in eieren zijn thans nog een duizend tal z.ig. speciaal zuivelzaken voor dezen verkoop ingeschakeld. In totaal kunnen momenteel onge veer 3500 detaillisten eieren op ziekenbonnen Jeveren. Bij uitbreiding van de eieren- productie zullen geleidelijk ook meer detaillisten voor den ver koop worden ingeschakeld. Waarschuwing aan Engelsche voetballers Alle Londensche bladen publicee- ren een waarschuwing van den oud- Arsenalspeler Copping, die thans de Beerschot Antwerpen traint en met de vooroefening van het Belgische voetbalelftal belast is, dat op 19 dezer te Wembley tegen Engeland uitkomt. Copping waarschuwt de Belgen niet te onderschatten aangezien zij goed en stevig spelen. Deze waar schuwing isvooral gericht tegen de Engelsche Keuzecommsisde, die Za terdag aanwezig was bij den wed strijd Arsenal tegen Wolves, welks in een gelukkige drie-twee overwin ning voor Arsenal eindigde. Voorts waren aanwezig eenige Russische voetbalofficials die nog altijd gege vens verzamelen in zake de organi satie van den Engelschen Voetbal bond. Rusland zal dit seizoen geen Engelsch elftal uitnoodigen. hoewel de mogelijkheid van een clubuitnoo- diging blijft bestaan, aldus verklaar de secretaris Reus. Het Engelsche elftal wordt waar schijnlijk Donderdag gepubliceerd. Het zal vermoedelijk als volgt zijn samengesteld; Doel: Williams (Wol ves) of Swift (Manchester City); achter: (Arsenal) en Dudley (Millwall) of Barker (Hudderfield Town); midden; Soo (Leicester City) Franklin- (Stoke City) en Wright (Wolves);" voor: Matthews (Stoke City); Carter (Derby County); Law- ton (Chelsea); Brown (Charlt. Ath letic) en Mullen (Wolves). De nieu weling Pye (Notts County) en Al- derton (Wolves) worden eveneens als mogelijke internationals ge noemd; de eerste als voorhoedespe ler en de - laatste als middenspeler. Veel verschil met bovenstaand team zal wel niet voorkomen. HET TOURNOOl TE HASTINGS Euwe voegt zich bij de leiders Dr. M. Euwe seinde gistermiddag uit Hastings: De uitslagen van de vijfde ronde luiden MiesesSergeant VaVa. TartakowerEkstroem 10 EutfeDe vos 10 AitkenChristoffel afgebroken. SteinerPrins VaVa DenkerThomas V*V2. De stand luidt thans: Euwe, Prins en Steiner ieder 3Vs pt. Tartakower 3 pt. (en 1 afg. partij) Ekstroem en Denker ieder 3 pnt. Christoffel 2Va pt. (en i afg. partij) Aitken 2 pt. (en 1 afgehr. partij) Sir George Thomas en Mieses ieder IVa punt. De vos Vt punt (en X afgebr. party) Sergeant Vi pnt* HET AMERIKAANSCHE Ministerie van Buitenlandsche Zaken spreekt de geruchten tegen dat de Amerikaan- sche en Engelsche regeeringen ge poogd hebben om de kwestie tusschen de Sow jet-unie en Perzië op het programma van de a.s«. alg'emeene vergadering van de Vereenigde Vol ken te plaatsen. DONDOM PALESTINA is het nog niet pluis. Uit dit land zelf zijn er, na de berichten van de vorige maand over clandestiene Joodsche landin gen, niet veel bijzondere be richten meer gekomen. Des te meer treft nu een alarmeeren- de mededeeling uit Amerika, door Reuter uit Londen ver spreid: niemand minder dan Luitenant-Generaal Frederick E. Morgan, Leider van de Unrra in Duitschland zou dezer dagen verklaard hebben, dat er een geheime Joodsche strijd macht in Europa bestaat, die als doel heeft een massa-uit tocht naar Palestina mogelijk te maken. De politieke secre taris van het Joodsche Wereld congres te Londen, A. L. Easterman heeft den inhoud van het bericht ten stelligste tegengesproken. Easterman zeide: „de bewering van Gene raal Morgan is niet alleen fan tastisch onwaar, maar het is duidelijk bedoeld als een po ging een vooroordeel te schep pen voor de bevindingen van de Engelsch- Amerikaansche Commissie van onderzoek in zake Palestina. Zijn bewering is zuiver nationaal-socialisme, tot in de bewoordingen, die af komstig zouden kunnen zijn van een rede van Hitier en zijn bende anti-semieten!" Niet minder ongefundeerd noemt hij de beweringen van Gene raal Morgan dat „de gemelde proqroms en wreedheden tegen Joden in Polen steeds minder op de feiten zijn gebaseerd." Te suqgereeren. zooals Gene- naal Morgan doet. dat de be richten van aanvallen op Jo den in Polen propaganda zijn, is laster, niet alleen tegen de Joden die de qaskamers der Nazi's hebben overleefd, maar ook tegen de zes millioen ge- doode Joden." De Liberale Engelsche „News Chronicle" zegt in een artikel, dat de „vage en tevens alarmeerende verklaringen (van Generaal Morganuit een dermate be- trouwbaffe bron komen, dat zij om een onmiddellijk onderzoek vragen. Het blad dringt er op aan dat de verklaring van den Generaal voorgelegd zal wor den aan de Engelsch-Ameri kaansche commissie van onder zoek inzake Palestina.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Nieuw Noordhollandsch Dagblad, editie Schagen | 1946 | | pagina 3