Droeve thuiskomst van velen
TARTAKOWER uw
2 punten voorsprong op Prins
Nieuw Noordhotlandsch Dagblad
I
Jeugdige slachtoffers
van de Japansche hel
tSporinieuws
Nederlandsche rijders
in het buitenland
Nederland België
RADIOPROGRAMMA
Koninklijke balsem op
nationale wonden
Benoemingen in het
Bisdom Haarlem
TERREUR VAN SCHOOL- ibestuur van de school, in verband
JEUGD
Ontploffing in Hoor-
lemsch Lyceum
VAN MOOK BUJFT
NOG EEN WEEK
kroniek
MAANDAG 7. JANUARI 1946
MEN SCHRIJFT ONS: Eindelijk na een lange reis zijn de
eerste gerepatrieerden met de „Almanzora" in het vader
land aangekomen Om ongeveer half drie kwamen zij te IJmui-
den aan, waar het zwart zag van een geestdriftige menigte,
die hen luide verwelkomde. De aan boord zijnde zieken, onge
veer 152 in getal, ontvingen van het Nederlandsche Roode
Kruis een pakket. In een deel van de loods aan de Suriname-
kade was een Roode Kruiszaaltje gemaakt om de zieken voor-
loopig op bedden en brancards te kunnen ontvangen, vanwaar
ze r.-- denzelfden nacht door de ambulances van het Neder
landsche Roode Kruis naar hun plaatsen van bestemming%in
alle deelen van het land werden vervoerd.
Er werd ons nog de gelegenheid
geboden-om op zeer bescheiden
wijze links en rechts een gesprek
aan te knoopen. De een vertelde,
hoe gelukkig zij was, eindelijk uit
die hel van moeite te zijn verlost
en hoe de zij de hulp van het Ne
derlandsche Roode Kruis had ge
waardeerd.
Gods universeele liefde.
De ander kon maar niet genoeg
lof uiten over de ontvangst in
Suez. Een derde had haar man
verloren en ging alleen naar haar
ouders terug, een jonge vrouw, in
de kracht van haar leven. Neder
landsche lezer, dat is niet die
een vrouw, neen, met haar hon
derden, die zoo hun mannen én
vaak hun kinderen verloren. Dat
heeft de Japansche hel over deze
onschuldige hoofden gebracht en
dat leed hebben wij voor hen te
lenigen «oor onze ontvangst, door
hen op te nemen endoor de
offers, die voor Indië noodig zijn,
met ruime hand 'te geven. Een
oude dame uitte haar dank voor
al de hulp, vooral ook aan het Ne
derlandsche Roode Kruis en zeide
ongeveer: Hetgeen het Roode
Kruis in de wereld tot uitdruk
king brengt, is Gods universeele
liefde voor al Zijn kinderen. Het
heeft ons de zekerheid gegeven,
dat die liefde nog steeds in de
wereld Is en daardoor den moed
om verder te gaan.
Schrijnend kinderleed.
Ik wil nog even iets vertellen
van de zieke kindertjes. Een
moeder met twee schijnbaar zeer
gezonde kinderen van 10 en 12
iaar, vroeg ik. hoe zij en de kin
deren het hadden gemaakt. „Mijn
jongens ziet er wel goed uit. maar
een heeft tbc in 'n kamp gekregen,
nadat hij reeds door de Japan
ners op ziin 10de jaar bij mij is
weggehaald en naar een mannen
kamp werd gebracht."
Een klein meisje met mazelen
SCHAATSENRIJDEN
De vier Nederlandsche schaat
senrijders, die onder leiding van
den vice-president van den K N.
S. B„ den heer mr. S. J W. Nij-
hoff, voor deelneming aan de op
19 en 20 Januari a.s. te Davos te
houden internationale schaatsen-
wedstrijden zijn aangewezen, zul
len Woensdag 9 Januari a.s. om
13 uur van het Centraal Station
te Amsterdam vertrekken.
Ook de drie rijders, die door
den K.N.S.B. afgevaardigd zijn
voor de internationale wedstrij
den, welke 18 en 19 Januari te
Chamonix zullen worden verre
den, vertrekken met dezen trein.
VQETBAll
De Iandenwedstrijd Nederland-
Bel-gië wordt niet op 5 Mei. doch
in verband met op 5en 6 Mei te
houden bevrijdingsfeesten, op 12
Mei gespeeld. De ontmoeting zal
plaats vinden in het Olympisch
Stadion te Amsterdam.
DINSDAG 8 JANUARI
HILVERSUM I:
8.00 Nieuws; 13.00 Luchti? middag
programma (gr.); 12.30 Hoe Neder
land den vrede wint; 12.35 Continen
tal kwintet; 13.00 Nieuws; 13.20
Orkest Piet Coomans; 14.00 Wereld-
programma; 15.00 Voor de vrouw;
15.15 Een kwartier cabaret; 16.30
Solisten concert; 16.45 Ons kort ver
naai; 17.30 Kort woord van 't Comité
"Nederland helpt Indië"; 18.00 Orkest
Carlo Carcassola; 18.30 Engelsche les
voor beginners; 19.00 Nieuws; 19.30
Ensemble Jetty Cantor; 20.00 Depar
tementen spreken; 20.15 "Bravour en
Charme"; 21.00 Hoorspel "Het borst
beeld van den leider"; 22.15 Mensch
en Maatschappij
HILVERSUM II:
18.00 Nieuws; 18.30 Gramofoonmuz.
18.50 Voor je slapen gaat19.00
Juan Petri en zrjn orkest; 19.30 Voor
de Ned. Strijdkrachten; 20.00 Piano,
recital door Willem Andriessen; 20.30
Voor de werkende vrouw; 20.45 Itali-
aanscire stemmen (gr.); 21.15 Eddy
Walis speelt; 21.45 Avondwijding;
22.00 Nieuws; 22.15 Orgelconcert door
Bernard Drukker.
lag maar te huilen en ondanks de
lieve hulp van een verpleegster
riep het maar: „Ik wil bij mijn
pappie slapen". Pappie was er
niet meer
Een ander kind, een meisje van
14 jaar, had haar beide ouders
verloren, leek reeds wat afge
stompt door een teveel aan leed.
Toen ik deze ziekenzaal verliet
was ik diep ontroerd en moge de
lezer van deze regels mijn ont
roering deelen, door haar uit te
drukken in een daad, die een
plicht van ons allen is: Nederland
helpt Indië.
(Vervolff van pa# 1)
Ik begrijp uw teleurstelling en
ontgoocheling waar alles niet zoo
gelooperi is, als gij u de toekomst
had voorgesteld. Deze teleurstel
ling en ontgoocheling liggen zoo
zeer in de natuur der dingen.
Toch zie ik ook in het lijden van
ons geheele volk; zij het op an
dere wijze dan gij, de verklaring
voor de traagheid in het u ziel
kundig begrijpen en tegemoet
komen. zooals gij dit verwacht
en gehoopt had.
Op het tijdstip, dat gij" onze
grens overschreedt, waren de
geesten geheel in beslag geno
men door de zorg om het dage
lijks bestaan en de eigen ontbe
ringen en met het overwinnen
van de eigen moeilijkheden.
Toch lijdt het geen twijfel, dat
Nederland weet wat gij over ge
had hebt voor de zaak der vrij
heid en de bevrijding des vader
lands en dat het trotsch op u is.
Wij mogen en zullen dit niet
vergeten.
In een tijd, als waarin wij
thans leven, kunnen wij uw be
zielend voorbeeld en de kracht
die van u uitgaat als strijder en
strijdster niet missen, willen wij
een beter vaderland bouwen.
Wij hebben ieder van u noo
dig, onverschillig of gij weer tot
werken in staat zijt of nog ge
kluisterd zijt aan een smartelijk
ziekbed, wil ons ook nu voorgaan
met de inspiratie, die u bezield
heeft en de geestkracht, die gij
aan den dag gelegd hebt tijdens
de verschrikkelijke jaren, die
achter ons liggen, geef u opnieuw
op deze wijze voor ons allen,
voor het vaderland. Met hart en
hoofd geheel vervuld met dit le
vensdoel, zal 'opnieuw geluk uw
leven binnenstroomen en God
geve u daarbij innerlijke rust én
vrede.
.Gij kunt vertrouwen, dat ieder
die op dit punt verantwoordelijk
heid draagt, zich van die verant
woordelijkheid bewust is en dat
de resultaten van hun handelen,
naarmate^ het herstel toeneemt,
steeds duidelijker zullen worden!
Nu ik tot u spreek, gaan als
vanzelf mijn gedachten ook met
trotsche voldoening uit naar onze
dappere strijders te land, in de
lucht, ter zee_ en bij de koop
vaardij, van wie veel geestkracht
en moed gevraagd wordt om de
gevolgen, die de oorlog voor hen
met zich heeft gesleept, voor het
verdere leven te dragen, die het
zij gewond werden in den strijd
of wel als gevangenen de daar
mede gepaard 'gaande ellende
hebben moeten verduren. Hier
behoef ik slechts Thailand te
noemen.
Hun allen roep ik toe: Wij
hebben ook u noodig. Vervult
uwe roeping, bouwt allen mede,
geestelijk en ook stoffelijk, aan
het nieuwe vaderland en aan het
nieuwe rijk.
Ten besluite spreek ik tot
alle Nederlanders. Wij zijn
aan onze driekleur, die ons
in deze jaren zoo dierbaar is
geworden, verplicht te too-
nen, dat het ons diepe emst
is met onze dankbaarheid
tegenover al deze vrouwen
en mannen, die het beste
gaven voor Nederland, voor
ons rijk en voor ons. Het is
onze eerepHcht hen niet te
leur te stellen.
Z.H. Exc. de Bisschop van
Haarlem heeft benoemd tot: Pas
toor te Bloemendaal den Wel-
eerw. Heer L. A. J. M. Beune,
die Rector was te Leiden (St.
Liduina Gest.), vervolgens tot
Mede-Direct, der Kath. Actie en
Alg. Adviseur der Soc. Vereeni-
gingen in het Bisdom Haarlem,
den Weleerw. Heer J. Th. M.
Kraakman, die Kapelaan was te
's-Gravenhage (H. Jacobus),
verder tot Leeraar aan het Sem.
„Hageveld" te Heemstede de Wel
eerw. Heeren C. J.. Groote, die
Kapelaan was te Middelburg en
C. J. M. Vermeulen, die Kape
laan was te Alphen a. d. Rijn;
tot Rector te Haarlem (St. Bonif.
Gest.), Nagtzaamplein 32, den
Weleerw. Heer C. M. Broers, die
Kapelaan was te Haarlem (H.H.
Elis. en Barb.) en tot Rector te
Haarlem (St. LuciaGest.), Kloos
terstraat 34, den Weleerw. Heer
H. H. Brouwer; tot Kapelaan te
's-Gravenhage (H. Jacobus) den
Weleerw. Heer L. C. Schinkel;
tot Kapelaan te Rotterdam (H.
Elisabeth) den Weleerw. Heer
P. M. J. v. Vliet; tot Kapelaan
te 's-Gravenhage (H. Jeroen)
den Weleerw. Heer C. H. Wil-
lemse. die Kapelaan was te
Noordwijkerhout (H. Victor); tot
Kapelaan te Haarlem (H.H. Elis.
en Barb.) den Weleerw. Heer F.
H. Heemskerk; tot. Kapelaan te
's-Gravenhage (H. Ger. Majella)
den Weleerw. Heer N. J. de Ruy-
ter; tot Kapelaan te Schiedam
(H. Liduina) den Weleerw. Heer
■T. J. Oudshoorn; tot Kapelaan te
Haarlem (H. Joan, de Dooper)
den Weleerw. Heer J. J. Tuyp;
De „Repoeblik Indonesia" heeft haar eigen postzegels uit
gegeven. Het zijn zegels, die resp. door de Nederlandsche regee
ring en den Japanschen bezetter zijn uitgegeven. De nationa
listen hebben ze eenvoudig van een opdruk voorzien en geven
ze uit als de zegels der nieuwe republiek.
Anefo-Raucamp P.
Waarmede omstreeks half Decem
ber reeds een groot aantal leer
lingen in staking is gegaan. De
politie stelt een onderzoek in naar
deze explosie.
Korten tijd nadat een vergade
ring van het bestuur met een aan
tal vertrouwensmannen in het
Christelijk Lyceum te Haarlem
was 'geëindigd, is een hoeveelheid
explosieve stof in een Hoek van i
het raam van het natuurkunde-
lokaal, aan den buitenkant van
het gebouw, tot ontploffing ge-
-komen, waardoor de ramen van
rot" Kapelaan' te^Rottérdam ~(H.de lokalen het moesten ontgelden
Toseph) den Weleerw. Heer W. en ook m den omtrek vrij aan-
zienhike glasschade werd veroor-
G. Vet, di& Kapelaan was te
Naaldwijk; tot Kapelaan te Lisse
1H. Agatha) den Weleerw. Heer
•T. M. E. Keet, die Kapelaan was
te Velsen-Noord; tot Kapelaan te
Alphen a. d. Rijn den Weleerw.
Heer G. J. P. van Reisen, die
Kapelaan was te Langeraar; tot
Assistent te Haastrecht den Wel
eerw. Heer B. J, van Bommel
'Neomist).
Tenslotte zal in de vacatures te
Noordwijkerhout, Middelburg,
Langeraar, Naaldwijk en Velsen-
Noord voorzien worden door de
benoeming van Assistenten.
zaakt Een stuk is uit den muur
geslagen en de raamsponningen
zijn deerlijk ontwricht. Omwo
nenden verklaren, dat zij om
streeks kwart voor 12 in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag
een hevigen knal hebben gehoord.
Op den muur o-nider de pleg, waar
de „bom'' was aangebracht, staan
met krijt de woorden „Van der
Eist terug, weg met het bestuur.
Recht"
Ook bij den hoofdingang van
het gebouw is een dergelijke leu
ze geschreven. Dit leidt tot de
veronderstelling, dat deze explo
sie in verband staat met het ge-
Schil tusschen den rector en het
's-GRAVENHAGE, 7 Jan. Het
vertrek van dr. - Van Mook naar
Nederlandsch Indië is opnieuw
uitgesteld en thans bepaald op
Zaterdag 12 Januari. Voordien
begeeft de Lt. Gouverneur-Gene
raal zich nog naar Londen voor
het voeren van besprekingen met
den Nederlandschen ambassadeur
jhr. mr. E. F. M. Miehiels van
Verduynen
Dr. M. Euwe seinde Zondag
avond 6 Januari uit Hastings:
De resultaten van de afgebro
ken partijen wdten:
8e ronde: EkstroemThomas
na 36 zetten beslist.
6e ronde: EkstroemEuwe 1—
0 na 80 zetten,
j 8e ronde: PrinsTartakower
01 na 51 zetten.
7e ronde: EuweSergeant 1
0, een orthodox damegambiet, na
51 zetten beslist.
De stand na de 8e ronde luidt
Tartakower 6 Ekstroem 6,
Euwe, Denker en Steiner ieder
5 VSPrins 4)4, Aitkén 4, Mieses
3, Christoffeïs en Sir George
Thomas ieder 2'A, Devos 1 lA,
Sergeant 1.
De 8e ronde bracht nieuwe be
slissingen. Het is nu wel duide
lijk geworden, dat Tartakower
én Ekstroem de voornaamste
candidaten voor de eerste plaats
zijn.
Beiden wonnen, hoewel niet
zonder geluk. Ekstroem kon aan
vankelijk tegen Thomas geen
voordeel behalen en liet zich ten
slotte in op een gelijkstaand
pionneneindspei, dat de Engelsch
man door een paar onnauwkeu
rige zetten toch nog verloor.
Tartakower speelde een voor
treffelijke partij tegen Prins. Het
was een Aljechin-opening, waar
in beide spelers elkaar niets toe
gaven. Onze landgenoot was zeer
vindingrijk en plaatste zijn tegen
stander voortdurend voor lastige
problemen, welke deze echter
steeds tot een bevredigende op
lossing bracht. Kort voor de
pauze bood Tartakower remise
aan, hetgeen doer Prins helaas
niet werd aanvaard. Deze meen
de beter te staan, maar spoedig
na de pauze bleek, dat hij zijn
stelling zeer had overschat. Met
enkele fraaie manoeuvres wist
Tartakower een moeilijk toren
eindspel tot-winst te herleiden.
De partij Christoffel—Euwe
was „a comedy of errens" (een
comedie van vergissingen)
Christoffel speelde een vrij in
gewikkelde variant- van de
Weensche opening, met het ge
volg, dat er stellingen ontston
den. waarin beide spelers vrij
diep moesten combineeren. Dat
deden zij dan ook, vermoedelijk
te diep, want toen Euwe een een
voudig stuk verlies over het
hoofd zag, ontging dit ook zijn
tegenstander. In moeilijke stel
ling maakte tenslotte de Zwitser
een blunder, welke onmiddellijk
verlies der partij ten gevolge
had.
Mieses verloor in 16 zetten van
Denker, doordat hij torenverlies
met mat over het hoofd zag. De
tachtigjarige speelt wel zeer wis
selvallig, gisteren wist hij meer
dan 100 zetten tegen Prins stand
te houden en tenslotte toch nog
een verrassende remise uit het
vuur te sleepen, terwijl hij van
daag volkomen faalde. Het ge
volg van deze wisselvalligheid is,
dat Denker tegen Mieses een
half punt meer scoorde dan
Prins, hetgeen de verhouding
van beider verdienste stellig niet
weergeeft. Vanzelfsprekend heeft
elke speler z'n ups en downs.
Maar zoo'n buitenbeentje als
Mieses slaat in dit opzicht elk
record. Hetgeen den .uitslag ten
zeerste vertroebeld en eigenlijk
een bezwaar is tegen het mee
spelen van Mieses, hoewel diens
deelneming den wedstrijd overi
gens een pittig karakter ver
leent.
Steiner speelde een orthodox
damegambiet tegen Aitken zeer
sterk en won m goeden stijl.
SergeantDevos was een weinig
belangwekkende remise.
Euwe kon zijn afgebroken par
tij tegen Ekstroem niet houden
en streek na hardn'ekkigen tegen
stand de vlag- De uitgestelde
partij EuweSergeant werd door
Euwe gewonnen na een moeilijk
eindspel van twee' torens en loo-
pes tegen dame en loopef»
QE GROOTE GEBEURTENIS
die haar schaduw vooruit
werpt, is de eerste algemeene
vergadering van de Vereenig-
de Volkeren, op 10 Januari a.s.
te Londen. De gedelegeerden
komen reeds uit alle windstre
ken der aarde naar de Engel
sche hoofdstad. De meeste
Ministers van Buitenlandsche
Zaken zullen zelf van de partij
zijn. Een der groote drie, Molo-
toff, komt niet. Hij is ver
moeid. Het is natuurlijk moge
lijk. Misschien is het ook een
politieke vermoeidheid, wat
nog weer iets anders is dan een
vermoeidheid van dè poli
tiek Het wegblijven van
Molotoff kan een schaduw over
de vergadering zijn, maar het
behoeft 'dat niet te zijn. Erger
liikt in elk aeval de schaduw
van Ruslands zet in den Liba
non. Zooals men weet, hebben
Engeland en Frankrijk een
overeenkomst inzake den Liba
non gesloten, thans laat Rus
land weten dat het daarbij niet
gekend is. En dus heeft Rus
land laten weten dat het de
Libanon zal steunen alshij
met Engeland en Frankrijk
nog ■verdere moeilijkheden te
regelen heeft. Zulke dingen
zijn aan den vooravond van de
de V. V.-vergadering niet be
paald prettig. Zij bevorderen
den vrede, en dus de veilig
heid, niet, en daar is het de
V. V -Organisatie toch om te
doen. Rusland schijnt zich zeer
sterk te voelen in zijn positie
van een der groote drie. Het
doet, volgens de laatste berich
ten, niet mee aan de belang
rijke overeenkomst van Bret-
ton Wood, die van zooveel be
lang kan zijn voor de financie
ring van den wereldhandel.
Een andere schaduw is het
laatste probleem. Een Ameri-
kaansche autoriteit heeft uit
gesproken, dat de kwestie van
het Ruhr gebied en van de Wes
telijke grens van Duitschland
geregeld moet worden, voor
dat de zaak van het Centrale
Duitsche bestuur geregeld
wordt. Dit komt wel in het
schuitje van Frankrijk. Vrede
en veiligheid hangen van ver
schillende problemen af, ook
van de regeling van de Fran-
sche belangen ten opzichte van
Duitschlandl