PAUSELIJK PROTEST
NTeuw Noordhollandsch Dagblad
3
tegen dwangarbeid van religieuzen
GELOOFSV E RVO LCIN G
TE NEURENBERG
BESPROKEN
De mishandeling van
religieuzen
HET ZONDENREGISTER
VAN GOER ING
Nog erger dan Hifler
Van Eigen Erf
Opgehangen!
Hef kruis voor
Buchenwalde
HET TOURNOOI TE
HASTINGS
Tartakower of Ekstroem
wordt winnaar
Aankoop van effecten
ter beurze
Uit alle hoeken
der aarde
BON F 03 VOOR
SINAASAPPELEN
De Groote Politiek in de
Tweede Kamer
INGEZONDEN
„De Parfrij van den
Arbeid"
LOUWES TREEDT
AF
Belangrijke
mutaties bij
Landbouw
RADIOPROGRAMMA
WOENSDAG 9 JANUARI 1946
Te Neurenberg zijn thans de
geloofsvervolgingen onder het
Naziregiem ter sprake gekomen.
Er werd op gewezen, dat zieh in
Dachau een groot aantal geïnter
neerden bevond, dat uitsluitend
om religieuze redenen in het con
centratiekamp was gebracht, het
betrof, meerendeels katholieken,
evangelisch-lutheranen en leden
van de secte „Getuigen van Je
hovah". In Oostenrijk en Tsjecho-
Slowakije vonden eveneens ge
loofsvervolgingen plaats.
Vervolgens werd voor het Hof
het officieele protest voorgele
zen, dat door den pauselijken
staatssecretaris, mgr Maglioni op
2 Maart 1943 aan von Ribbentrop
werd gezonden, waarin o.m. mel
ding wordt gemaakt van het be
staan van een concentratiekamp
te Boganowo waarin 400 reli
gieuzen werden mishandeld en
tot dwangarbeid veroordeeld. De
pauselijke staatssecretaris richt
te zich in dit protest eveneens
tegen het in het generaaligouver-
nemeöt (Polen) bestaande decreet,
waarbij de minimumleeftijd voor
het sluiten van een huwelijk voor
mannen op 28 jaar en voor vrou
wen op 25 iaar werd gesteld. Het
protest van den pausel. staats
secretaris bleef zonder uitwer
king. evenals het protest, dat al
vroeger door den aartsbisschop
van Breslau, mgr Bertrammin,
in November 1942. na afloop van
de Duitsehe bisschoppenconferen
tie te Fulda. aan den Fuehrer ge
richt werd, waarin geprotesteerd
werd tegen de geloofsvervolgin
gen in Duitschland en ie de be
zette gebieden.
De zaak Goering is heden door
Albrechit, optredend voor den
Amerikaanschen aanklager, ge
opend. Hij begon met het citeé-
ren van een passage uit de "Rijks
dagrede van Hitier op 13 Juli
1934, waarin Hitier zeide Goering
opdracht te hebben gegeven in
geval van een zuiveringsactie in
Berlijn en Pruisen met ijzeren
vuist iederen aanval op het na-
tionaal-socialisme af te slaan.
Vervolgens gewaagde Albrecht
van Goerings snoevende uitlating
in Muenchen in 1939, een lucht
macht te scheppen, die, als het
uur zou slaan, op den vijand zou
losbarsten als. „een koor der
wraak", Goerings decreet van '40,
in" zijn functie als leider van het
vierjarenplan, beval, dat Poolsche
arbeiders als burgers van een
LtET EERSTE SCHIP met si
naasappelen is de Rotter-
damsche haven binnengeloopen
Gisternacht is een kolen-
trein, afkomstig uit Limburg, te
Apeldoorn ontspoord, waardoor
de lijn Apeldoorn-=-Deventer is
versperd. Arie Notenboom,
tuinder uit Pijnacker, die ge
werkt had voor de Ned. Oost
compagnie en geruimen tijd lid
varf de N.S.B. was,,hoorde een
gevangenisstraf van tien jaar
tegen zich eischen. Tegen
den banketbakker C. A. AUes,
die bij Baarle Nassau tegen de
geallieerden had gevochten,
werd door het Bijzonder Ge
rechtshof te Den Haag de dood
straf geëischt. Het Amster-
dam'sch Bijzonder Gerechtshof
heeft M. Tjepkema, chef van de
griffie van het Kantongerecht
te Haarlem, wegens majesteits
schennis tot twee maanden ge
vangenisstraf veroordeeld.
De S.D.-mannen Sandrock en
Schweineberger die wegens
moord op den Engelschen piloot
Gerard Hood en Bote van der
Wal uit Nijverdal door den geal
lieerden krijgsraad te Almelo ter
dood veroordeeld waren, zijmi in
Hamein (Duitschland) opgehan
gen,
vijandelijk land moesten worden
behandeld. Ook zijn decreet van
20 Januari 1942, waarbij werd be
volen, dat arbeidskrachten uit de
bezette gebieden desnoods met
geweld moesten worden aange
worven. werd als bewijsmate
riaal aangehaald
Voor het proces tegen Goering
begon, las majoor Elwyn Jones
van de Britsche prosecutie pas
sages voor uit „Mein Kampf',
hetwelk hij een boek noemde, dat
„een generatie heeft vergiftigd".
Albreeht noemde Goering „nazi
no. 2". die in sommige opzichten
zelfs gevaarlijker was den Hitier
en andere vooraanstaande nazi'sA
In tegenstelling met Hitier en
vele andere hooge nazi's, die mo
reel en maatschappelijk aan den
zelfkant van de samenleving heb
ben gestaan, stamde Goering uit
hooge officiers- en ambtenaars
kringen." Töt zoover hoprde Goe-
ymg, Albrecht aan zonder een
spier van zijn gezicht te vertrek
ken.
In het halfduister van de
Notre Dame, een van de wei
nige ongeschonden cultuur
monumenten van Europa, rijst
thans een tien meter hoog ruw
houten kruis op aan een van
welks armen de Fransche vlag
in lange plooien neerhangt. Dit
eenvoudig indrukwekkend
kruisteeken is bestemd om in
Buchenwald te worden ge
plaatst als nagedachtenis van
de 51.000 Fransche onderda
nen, die in dit kamp het leven
lieten en ih massagraven zijn
geborgen.
Dr. M. Euwe seinde Dinsdag
middag uit Hastings:
De uitslagen van de tiende ron
de luiden:
AitkenMieses afgebroken in
voor Aitken gewonnen stelling
(Scandinavische partij).
Sterner—Tartakower 01, 27
zetten (Fransche verdediging)
DenkerEuwe 21 zet
ten (Slavisch damegambiet nul
variant).
PrinsDevos afgebroken in
een voor Devos wellicht iets be
tere stelling (Siciliaansche.partij).
ChristoffelEkstroem 01, 32
zetten (Cafb-Kan opening).
ThomasSergeant V2—Vz. 23
zetten (Spaansche opening).
De stand luidt thans:
Tartakower 8%; Ekstroem 8;
Steiner 6V2; Euwe 6%; Denker 6;
Aitken 5 plus afgebroken partij;
Prins 5 plus afgebr. partij: Chris
toffel 3%; Mieses 3 plus afgebr.
partij: Thomas 3; Devos 1% plus
afgebr. partij; Sergeant 1%.
Nu de handel ter beurze op 7
Januari 11. is hervat, is het moge
lijk, met zijn geblokkeerd tegoed
aanvankelijk uitsluitend obliga
ties en pandbrieven, later, bij uit
breiding van den handel wellicht
ook aandeelen te koopen.
Voor aankoop is geen vergun
ning noodig. terwijl het mogelijk
zal zijn de aldus gekochte Effec
ten op een later tijdstip weer te
verkoopen. waarvoor dan echter
weï een vergunning is vereischt.
De opbrengst komt dan op geblok
keerde rekening.
Het is niet toegestaan vrije gel
den aan te wenden tot koopen van
Effecten „oud bezit", Siermede kan
men derhalve nog niet aan den
beurshandel deelnemen.
Toch kan men deze gelden ren
dabel maken door in te schrijven
op de: 2y2%> verhandelbare 5-ja-
rige Spaarcertificaten welke a
100°/o worden uitgegeven. Voor
geblokkeerde gelden mag hierop
hoogstens voor f 300 worden in
geschreven. Met vrij geld kan men
tot elk bedrag aan de inschrijving
deelnemen. Deze stukken zullen
ter beurze worden genoteerd.
Op de 3°/o Grootboekschuld 1946
kan men desgewenscht tot het
volle bedrag van het geblokkeerde
tegoed inschrijven
Ook met vrij, geld kan hierop
worden ingeschreven. Deze stuk
ken zijnoot uiterlijk 1 Maart 1949
niet overdraagbaar, dus tot dien
datum niet verhandelbaar. Deze
uitgiften te doen slagen is voor
het geheele Nederlandsche Volk
een eereplicht. Wij -allen moeten
paedewerken tot financieel herstel
yan het Vaderland,
r\E ACHT DUITSCHERS, die
U wegens het vermoorden van
burgers van Leningrad ter dood
zijn veroordeeld, werden Zondag
j.l. opgehangen. De Spaansche
regeering zal bij Madrid, Barce
lona en Bilbao stoorzenders op
richten tegen, de uitzendingen
vanuit Frankrijk en de Sovjet-
Unie. Volgens Professor Dun
ning, een der Amerikaansche des
kundigen voor atoomenergie, is
het mogelijk, dat binnen 3—5
jaar de atoomenergie kan worden
benut voor groote fabrieken,
vaartuigen of reuzen vliegtuigen.
Te Washington verluidt, dat de
Hertog van Windsor candïdaat zou
zijn voor den. post van Secretaris-
Generaal van de U. N. O.
Franco zou morgenochtend Ma
drid verlaten, echter niet voor een
ontmoeting met Don Juan, maar
om op jacht te gaan. De meeste
kansen om de zetel te* worden,
van de U. N. O. hebben thans de
Amerikaansche steden Boston At
lantic City en New York.
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat het publiek
op 9, 10 en 11 Januari bon F o4
der fruitkaart bij een handelaar
in groenten en/of fruit moet in
leveren.. Op dezen bon zullen
t.z.t. 500 gram sinaasappelen be
schikbaar Worden gesteld.
Ook in de distributiekriinigen in
Noord-Holland, waar op 5, 7 en 8
Januari bon F 03 moest worden
ingeleverd, moet thans uitslui
tend bon F 04 ingeleverd worden
Bon F 03 is in Noordholland niet
geldig.
Bon F 04 mag'uitsluitend wor
den ingeleverd in den distribu
tiekring, welks nummer op den
bon vermeld is. De aflevering der
sinaasappelen zal in de verschil
lende provincies op verschillende
tijdstippen plaats vinden, naar
mate de sinaasappelen worden
aangevoerd
(Vervolg van pag. 1)
Hij was niet de eenige, die de
socialisatie of nationalisatie be
sprak. De socf s willen in dit op
zicht nog al ver gaan. De heer
Ruyter, r.k. vestigde er de aan
dacht op, dat de Minister van
Verkeer en Energie verklaard
heeft, te zullen heengaan, als er
socialisatie van 't verkeer komt.
Minister Drees is er voorstander
van. Hoe staat het kabinet er
tegenover en hoe denkt de minis,
ter-president er zelf over? Klaar
heid in deze dingen is inderdaad
gewenscht.
De heer Schouten, «cfie in een
groote rede het bekende anti-
re^-olutionnaire standpunt nog
eens onderstreepte, was van mee
ning, dat de regeering ten dezen
en anderen opzichte ten onrechte
principieele zaken in het geding
brengt. Er had. meende hij, na
de bevrijding een Godsvrede
moeten heerschen. Het 'kabinet
is z.i. niet nationaal; het wordt
beheerscht door de zes ministers,
die de doelstellingen van de N.V.
B. onderschrijven en door de drie
socialistische ministers. De heer
Schouten wees er verder op, dat
het program van het kabinet
overladen is, vandaar ook de
overdaad aan ambtenaren, met
de bureaucratie, die een groot
gevaar is, de beste sappen weg
zuigt en het herstel belemmert.
Wat de regeering gedaan heeft
ten aanzien van de radio, noemde
hij volledig misbruik van nood-
recht. De anti-revolutionnairen
willen samen werken,maar alleen
op grond van de erkenning van
elkanders principen. Met een sa
menwerking tusschen christen
dom en humanisme kan de heer
Schouten niet accoord gaan. Er
moet samenwerking zijn, aller
eerst om den hordei te beredde
ren, maar die samenwerking mag
men niet gebruiken om politieke
winst te behalen.
Wij vermelden verder nog, dat
de heer v. d. Goes klaagde over
een tekort aan sociaal-democra
tische burgem.. hij wilde voorts
vrouwelijke burgemeesters en
vrouwelijke rechters benoemen.
Wat de rol van de illegaliteit
betreft, meende hij, dat deze
„enkele jaren achtereen de poli
tieke wilsvorming van ons volk
in, handen heeft gehad".
De heer Goedhart, van Parool,
stelde enkele vragen over de
militaire en politieke gebeurte
nissen tijdens den Duitschen in
val en bezetting. Burgemeesters^
die in den oorlog in ggbreke zijn
gebleven, moeten niet herbe
noemd worden, meehde hij. De
heer Donker, S.D.A.P., hield een
betoog van meer juridischen aard
over de kwestie van de nadere
bekrachtiging van wetsbesluiten.
Hier zitten groote risico's aan
vast, ook ten aanzien van de
rechtszekerheid. De vergadering
gaat heden verder. Dinsdag 15
Januari a.s. zal de Indische
kwestie aan de orde komen.
Mijnheer de redacteur,,
Naar aanleiding van Uw drie ster,
(dit teeken- is mij overigens niet on
sympathiek), van. Zaterdag 5 Jan. '46
enkele opmerkingen.
Ik heb groote waardeering voor het
feit dat U poogt .cfe lezer-s van Uw
blad voor te lichten over de groote
politieke gebeurtenissen,,, die bezig
zijn zich. te. oixtwikklen. Jammer is
het, dat ik mij noon kan onttrekken
aan de indruk, dat die, voorlichting
alleen maar gebeurt met de bedoe
ling Uw lezers een door U gewensch-
te meening op te dringen. 1)
Dan is het geen voorlichting meer,
maar propaganda. Ik vraag mij af
of (Jat hëtgene is waar Uw lezers
recht op hebben. Deze opmerking
geldt voor de houding die- Uw blad
in het algemeen aanneemt, tegen
over alles wat- de politieke ontwik
keling in ons land betreft 2)
Verder maak ik er U pp attent,
dat de uitdrukking "vervlakkend
humanisme-" niet is- gebruikt door
Prof. Romme, Mr. Sassen of Prof. de
Quay, maar door de voorzitter van
dè voormalige R.K.S.P. 3)
Verder kan ik U nog mededeelen,
dat de door U aan Jhr. Mr. v. d. Goes
v. Naters toegeschreven uitlatingen
niet precies 'inhielden, wat U ervan
vertelde. 3)
Hij heeft namelijk beslist niet ge
zegd, dat de nieuwe partij de roode
vlag zou voeren en ook niet dat de
sociale liederen zouden worden over
genomen. 3)
Dat de Partij van den Arbeid een
socialistische partrj zou zrj'n, stond
allang vast, maar dan in de geest
van den N.V.B., die reeds lang: een
socialistisch- program voorstaat. 4")
Verder is het niet waar, beslist,
niet waar dat de Partij v. d. Arbeid
een vergrooting van de S.D.A.P. zou
beteekenen. 4)
Vele Katholieken zien met belang
stelling de verdere ontwikkeling te
gemoet en hopen vurig', dat het mo
gelijk zal blijken ook voot radicale
Katholieken, die zich van Iran 'so
cialistische opvattingen bewust ge
worden zijn, een plaats in de Partij
v. d. Arbeid in te ruimen. 5)
A. P: N. PïELAGE
Noten van de redactie:
1) Wij geven voorlichting en ver
dedigen een meening, dat behoort
tot de leiding die een katholiek blad
zeker in dezen tijd moet geven en
waartoe een standpunt moet worden
ingenomen; het is nu eenmaal onver
antwoordelijk, zoovelen in clezen tijd
over te laten "aan het geslinger van
een onrustigen geest" zooals de
psalmist dat noemt.
2) De lezers hebben rechten en
wij hebben plichten. Het verschil
tusschen propaganda en voorlichting
is trouwens, op d'en keper beschouwd
niet zoo groot. Hoofdzaak is dat,
beiden berusten op waarheid.
3) Inzender meent toch niet, dat
naar ons inzien propaganda en on
juistheid hetzelfde zijn? Hoe komt
hij er bij, dat alleen de voorzitter
van de R.K.S.P. gesproken zou heb
ben van het vervlakkend humanisme
van de nieuwe partij? En als dat zoo
zou zijn, beteekent* dat dan niets?
Maar de anderen die wij, noemden,
hebben in dien g'eestë ook nog
gesproken. Dat hebbén wij zelf ge
hoord op de Partijraadsvergadering.
Daar waren wij aanwezig, voor 200-
ver wij weten, was de heer Pielage
er niet. Er valt dus -niets "attent te
maken", tenminste niet als men
goede voorlichting wil geven. Wat de
heer v. d. Goes heeft gezegd, is ont
leend aan een mediedeeling van het
A.N.P. die nooit tegengesproken is.
4) Het is ons bekend, dat de Par
tij van. den. Arbeid naar een socialis
tisch program streeft, pe heer v. d.
Goes heeft echter voor het eerst den
indruk gewekt, alsof die betiteling
aan den naam zou worden toege
voegd. Het blijkt nu, dat het socia
lisme van d'en heer v. d. Goes niet
hetzelfde is als het socialisme van
de N.V.B. (en van den heer Pielage).
Ook dit was ons reeds ^ang bekend.
Dit maakt de zaak juist zoo moeilijk.
Want wat is het socialisme nu, dht
de Partij van den Arbeid voorstaat?
Dat van de S.D.A.P. of dat van, de
N.V.Bl? Wij zijn dankbaar voor het
nog eens van onverdachte zijde er
kende verschil. Op dit punt is be
trouwbare voorlichting inderdaad
noodig. Maar we moeten goed ont
houden. dat de opvatting van socia
lisme zooals die leeft in de S.B.A.P.
en weer meer en meer naar vorerr
komt. voor den katholiek niet te
aanvaarden is. Err als nu de S.D.A.P.
straks 'in de nieuwe partrj het meest
in de melk te brokkelenheeft, en,'
dat heeft ze, dan is de conclusie dui
delijk genoeg, zoowel wat de aan*
vaardbaarheid. van het socialisme van
die nieuwe partij, als wat de invloed
van cEe S.D.A.P. daar betreft.
5) Wij zien de verdere ontwikke
ling' van de nieuwe Partij ofok met
belangstelling tegemoet. Maar wij
hopen, dat alle katholieken mis
schien dan op dat kleine groepje na,
die nog vooruitstrevender willen zijn
dan de radicalen zich achter de
Katholieke Volkspartij willen scha
ren, dde met tal van vernieuwde
en vooruitstrevende elementen, ook
uit de Christophoorgroep, zich una
niem op het standpunt heeft gameid
dat van een orgaan in de nieuwe
Party fewrr sprake kon zijn. Wie de
Wmrige, ofcjectieye saJuÜB#. i>w>
Naar wij vernemen zal de
directeur-generaal van de
Voedselvoorziening Ir. S. L.
Louwes, aftreden wegens zijn
benoeming in de F.A.O. (In
ternationale Landbouworga
nisatie) waarvan Sir James
Orz president is. Ir. Louwes
zal waarschijnlijk vice-voor-
zitter worden. Tot waarne
mend dir gen. van de voed
selvoorziening zal aangesteld
worden Ir. J. Keijzer, de
voormalige Provinciale Voed-
seleommissaris van Over-
ijsd. Voorts zal aftreden de
wad dir. gen. van den land
bouw Ir. H. G. A Leignes
Bakhoven wegens zijn benoe
ming tot secretaris van het
Friesche Rundvee Stamboek.
Ir. Riessenbeek, Rifksvee-
teeltconsulent te Arnhem zal
hem als wnd. dir. gen van
den landbouw opvolgen.
blicaties van de Partijraadsvergade
ring in ons blad wij naleven zal dat
beamen. En evenzeer, dat samenwer.
de nieuwe Partij geenszins
uitgesloten is, maar door de Volks-
partij met ernst nagestreefd wordt
Eedactie N.N.H.D.
hilversumD'IBDAG 10 ,ANUARI
12.30 Hoe Nederland den vrede
wint; 12.35 Musette-orkesten (gr.)-
13.20 Ensemble Jetty Cantor; 14.00
Y- d- Vrouw; 10.00 Godsd. halfuurtje;
16.30 olisten concert; 16.45 Voor de
^y,uters; 17.00 Radio Jeugdkrant;
17.30 Ensemble Nina Dolce; 18 30
Kwartier voor den arbeid; 19.15 Re
portage; 19.30 Gramofoonmuziek;
20.00 Nederland herrijst; 2015 Het
Concertgebouw orkest o.l.v. Charles
Munch. Solist: Peter Pears zang;
21.00 Cultureele agenda; 21.25 Con
certgebouw orkest; 22.15 Mensch en
Maatschappij.
HILVERSUM IX
18.30 Ensemble George Frank; 19.30
Voor de Nederi. Strijdkrachten; 20.00
Het Vaudeville orkest; 20.30 Gramo.
foonmuziek; 21.00 De Regeerings
Voorlichtingsdienst antwoordt; 21.15
Orgelspel door Jbftan Jong; 21.45
Avondwijding'; 22.00 Nieuws; 22.20
Wil Walis met Sweet en Swing; 23:00
Sluiting- en Wilhelmus.
Het vacantieoord van Chr. stu
denten te Austerlitz is inge
richt voor repatrieerende le
den van het Kon. Ned. Indi
sche leger en omgedoopt in re-
patrieermgscentrum „Herrij
zend Nederland". De bewoners
zijn dezer dagen per s.s. Al-
manzo-ra!' m Nederland gear
riveerd. Het repatrieerings-
centrum biedt plaats aan 275
personen. Uit het magazijn
kunnen 1000 personen van de
noodiqe kleeding stukken wor
den voorzien. Éen hoekje van
de ruim voorziene bibliotheek,
waar de meeste boeken bijeen
zijn gebracht, die door het Ne
derlandsche valk werden ge-
Kkwkm* (Anefo/Raucamp E;ï