Nieuuu
OM HET BEHOUD VAN HET
KONINKRIJK
HASTINGSTOURNOOI
ONGELUKKIG SCHOT
VAN EEN SOLDAAT"
Tartakower wint het
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux
Belangrijk adres aan H. M. de Koningin
„Duistere krachten be-
heerschen den geest
van het nieuwe leger"
Belgische Karnes's
ontbonden
ETEN UIT GOUDEN
SCHALEN
Ekstroem tweede - Euwef Denker
en Steiner dee!en den derden prijs
K.P/er, die controleur doodschoot
komt wellicht voor den Krijgsraad
r
-
Hoofdredacteur: H. N.
Smits: rayon-redacteur
P. Sigon.
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand. Inclusief incasso,
kosten.
Prtjs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel,
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel, 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God U
nergens veilig
Vondel
DONDERDAG 10 JANUAJ1I 1946
41© JAARGANG - NUMMER 10827
v
ALKMAARLangstraat
42A, tel. 4330 (K 2200)
TIOORN: Draafsingel 59,
teL 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Loods,
gracht 69. tel. 2383 K2230
SCHAGENMolenstraat
52. tel. 459 (K 2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
CEN INDRUKWEKKEND EN MERKWAARDIG DOCUMENT is de
petitie, die naar ons wordt medegedeeld, door een aantal offi
eieren, zich noemend „soldaten van het oude leger", op dringenden
en ernstigen toon tot Hare Majesteit de Koningin gericht is, en waar
in zü hun bezorgdheid uitspreken om het behoud van het Koninkrijk
en over de wanordelijkheden en ondoelmatigheid van 's lands defen
siebeleid. De petitie, die soms in zeer krasse termen is gesteld, en
verschillende ernstige beschuldigingen inhoudt, gaat vergezeld van
een uitvoerig memorandunj. Een aantal vooraanstaande persoonlijk
heden uit ons land, o.a. voorzitters van verscheidene katholieke orga
nisaties, hebben hun sympathie betuigd met het streven, om zoo
spoedig mogelijk te komen tot het vormen van een leger, dat in zijn
leiding, zijn doelstelling en zijn streven, doordrongen is van den
geest der christelijke beginselen, waarop heel onze volksgemeen
schap moet zijn opgebouwd.
Adressanten geven allereerst 'n
beeld van den toestand, waarin
thans onze legers in Europa en
overzee verkeeren, en waardoor
onze bondgenooten hun vroegere
waardeering voor onze strijd
macht te land, de landgenoQten
hun gevoel van eigenwaarde
dreigen te verliezen. Een volk
kan zijn verdediging dermate ver-
waarloozen. dat dit een bron kan
worden van geweld en overwel
diging door vijanden binnen de
grenzen of in het buitenland.
Dan wordt eraan herinnerd dat
het leger, sinds Juni 1940 onder
gronds herbouwd, bij de bevrij
ding voldoende in tact was, om
zijn taak te vervullen. Maar het
werd „zonder geldig motief en met
de grootste ondankbaarheid opzij
geschoven." Er \&erd tegenwer
king ondervonden ook van een
zijde waarvan men steun had mo
gen verwachten.
Nu zien wij echter, gaat de pe
titie voort, dat achter al deze te
genwerking en miskenning sinis
tere. onze onafhankelijkheid in
wezen vijandige krachten werk
ten en nog werken. Tijdens de
bezettingsjaren maakten anti-na
tionale duisterlingeri gebruik van
jeugdige onbezonnenheid, maar
even voor de bevrijding van avon
turiers en zelfzuchtige opportu
nisten.
Duistere krachten prediken nu
een z.g. „nieuwen geest", nl. een
niet op zelftucht en 'discipline ge
gronde „kameraadschap", zulks
onder het valsche voorwendsel
dat soortgelijke verhoudingen ook
in de andere der geallieerde le
gers zouden bestaan. Het zijn
duistere krachten, die den opbouw
van een zoogenaamd „leger in
nieuwen geest" in handen kregen.
Muiterij, dienstweigering, insub
ordinatie, vandalisme en desertie
tot ongekende percentages zijn
aan de -orde van den dag. Per
soonlijke eerzucht, zucht tot avon
tuur en dorst naar bloedvergie
ten alleen uit strijdlust, worden
instede van volkomen onderge
schikt te moeten zijn aan een
christelijk ideaal tot einddoel
gemaakt,' ja. zelfs van ministeri-
eele zijde gepredikt. De geest van
het zoogenaamde nieuwe leger is
door en door bedorven. Ook in
de aanvoering is er zelden zooveel
karakterloosheid ten toon ge
spreid bij het aanvaarden van
commando's, waarvoor de noodige
bekwaamheid volkomen ontbreekt.
„Als soldaten hebben wij ons
aanvankelijk vertrouwend oo de
wijsheid van onze hooge militaire
overheid opzij laten zetten.
„Wij geloofden, dat wij niette-
tenstaande onzen arbeid geduren-
e de vijandelijke bezetting over
bodig waren, dat er andere, be
tere krachten gekomen waren, om
onze taak over te nemen, maar
onze oogen hebben wij niet kun
nen sluiten en aanvankelijk met
verbazing, later met schrik en
zelfs toorn, hebben wij moeten
zietv dat alle idealen, waarvoor
m de afgeloopen jaren gestreden
en geleden Is, omver werden ge
worpen en plaats moesten maken
voor zelfzuchtige baantjesjagenj.
Wij weigeren te gelooven, dat
t.o.v. onze landsverdediging ons
volk zijn geest en kracht verloren
zou hebben. De wijze waarop onze
geldzuivering behandeld, ons ver
keer hersteld'en ons land weer
aan het water ontrukt wördt- be
wijst, dat, waar vakmenschen het
roer in handen hebben, de toe
komst beveiligd is.
Majesteit,
In uwer majesteits bekende ra
diorede van medio 1941, houdende
in 'het bijzonder uwe voornemens
tot terugkeer naar het vaderland
na een aftrekken van den vijand,
mochten wij de soldaten van
1940 over het toen al een jaar
ondergronds gewerkt hebbende
nieuwe leger van Juni 1940 met
dankbaarheid uwe goedkeuring
beluisteren.
Wij hebben daaruit moed en
kracht geput om ongeacht alle
moeite en gevaren door te gaan
op den weg onzer roeping.
Thans komen wij, dezelfde sol
daten van 1940, helaas nog belast
met den niet door ons verdienden
smaad eener in de krijgsgeschie
denis ongekende capitulatie van
een niet verslagen en slechts voor
een zeer klein deel in den strijd
gevoerd zijnd leger, uwe Majesteit
verklaren: gere'ed te staan als een
vederlandsche wacht, ter beschik
king van ons dierbaar land en zijn
hoogste volkssymbool t.w. uwer
Majesteits grondwettige kroon.
Met de onkunde, de baatzucht en
den achterklap, die uw leger
neerhalen, moet het gedaan zijn.
Met de aanvoering, de leiding, de
oefening en de geestelijke zelf
tucht van uw leger moet worden
ernst gemaakt.'
Daarom meenen wij met den
diepsten eerbied, doch met heili
gen ernst Uwe Majesteit te mo
gen. ia te moeten vragen, evenals
in 1941, ons nogmaals haar ver
trouwen te willen schenken, en
dit wel te willen belichamen in
een legerleiding en hoogste leger
aanvoering door een volkomen en
beproefd vakkundige, dien niet
alleen wij, uw leger van 1940,
maar de groote meerderheid van
ons werkelijk vaderlandslievende
volk als zoodanig kennen en ver
trouwen, ook omdat hij, de schep
per van het nieuwe leger van Juni
1940, evenals wij voor het vader
land gestreden en geleden heeft.
Het schijnt ons overbodig Uwe
Majesteit zijn naam in dit peti-
tionnent te noemen. 1941 sprak
hierin een duidelijke taal.
Majesteit,
wij vertrouwen, dat de weer
klank van Uw bezorgdheid om
den nood van 's lands Defensie,
die ons tot dezen stap gedrongen
heeft, voldoende moge zijn om
Uwer Majesteits regeering te be
wegen tot de zeer eenvoudige
daad, die snel en duidelijk de ge
schokte hoop op weerbaarheid van
het Koninkrijk herstellen zal".
Bij een decreet van den Regent
zijn de Senaat en de Kamer van
België ontbonden. Op 17 Februari
worden verkiezingen gehouden,
waarna het nieuwe Belgische
parlement 8 Maart bijeenkomt.
QE OOGEN van de geheele
wereld zijn in deze dagen
up Lenden gericht, waar de
vergadering van de UNO ge
houden wordt. Hierop v:ees
ook Koning George aan het
gastmaal, dat hij den gedele
geerden in het historische St.
James paleis aanbood. Hij hield
hun verder drie deugden voor,
die hun werk moeten beheer-
schen: zelfbeheersching, geduld
en verdraagzaamheid.
Mr. E. N. van Kleffens, onze
minister van buitenlandsche
zaken, zat aan de hoofdtafel.
De tafels waren gedekt met
het historische gouden diner
servies. Elke gast had twee
zware gouden vorken, een
gouden lepel en een mes met
gouden handvat, terwijl bo
vendien tallöoze gouden kan
delabers, gouden standaards en
gouden schotels waren neerge
zet. Niettegenstaande het feit,
dat het hfbr een vorstelijk maal
betrof in den waren zin van
het woord, was dit toch vrij
eenvoudig.
De eerste sinaasappelen zijn met het s.s. „Titus" uit Jaffa in
ons land aangekomen en zullen op de ingeleverd© bonnen
worden gedistribueerd. Niet minder dan 27315 kisten met
deze vitaminerijke vruchten wertler. te Rotterdam gelost.
Anefo Hof P.
Het internationale schaaktour-
nool te Hastings is gewonnen
door den Franschman dr. Tarta-
kower, die in de laatste ronde na
29 zetten won van den Schot
Aitken.
Terwijl de schakers gisteren
hun laatste ronde speelden, spoel
de aan het strand, voor het hotel,
waar het tournooi wordt gehou
den, een mijn aan. Het verkeer
langs de promenade werd stop
gezet, doch de schakers speelden
rustig verder. Een ploeg van de
marine ging aan het werk om de
mijn onschadelijk te maken.
De voornaamste uitslagen van
de elfde en laatste ronde luiden:
TartakowerAitken 10; Euwe
Steiner y,y,Esktroem
Prins 10; DevosDenker 01.
De beide favorieten wonnen
ook in de laatste ronde, zoodat
hun onderlinge stand ongewijzigd
is. terwijl de voorsprong op de
achtergeblevenen nog grooter
werd. Tartakower had niet veel
moeite met Aitken, die reeds in
de opening in moeilijkheden
kwam. Door een scherpe combi
natie veroverde Tartakower de
vijandelijke dame en pion tegen
toren en looper, waarna het win.
nen nog slechts een kwestie van
techniek was.
Ook Ekstroem speelde zeer
sterk: hij bouwde een stevige
stelling op en maakte van een
SS
Op 15 Februari 1945 heeft zich
op een boerderij aan den Spierin-
gerweg in de Haarlemmermeer een
drame afgespeeld, dat aan den
controleur J. Hogenkamp het leven
heeft gekost. Deze kwam op diep.
dag op de boerderij controleeren,
waar men juist aan het dorschen
was geweest en bij die gelegen
heid meepden eenige illegale wer
kers, dat de controleur gevaar zou
kunnen opleveren voor het onder
grondsche werk. Toen dan ook A.
D. uit de Haarlemmermeer, lid
van de K. P. aldaar den stal van
de boerderij des avonds binnen
kwam en daar den controleur te
genover een zijner kameraden zag
staan in een houding, welke hem
een bedreiging leek, trok hij zijn
revolver en schoot. Later heeft
een van zijn medestrijders van het
ondergrondsche werk den contro
leur nog door het hoofd gescho
ten, waardoor diens leven be
ëindigd werd. Daar het lijk van
den controleur, die naar achteraf
gebleken is geenszins verdacht
kon worden van een gevaar te zijn
voor het ondergrondsche werk,
niet op de boerderij kon blijven,
hebben twee andere leden van de
K. P. het ln het water van de
Genievaart aldaar, met steenen
verzwaard laten zakken.
In Juli van het vorig jaar is
deze zaak door de Haarlemsche
rechtbank behandeld, waarbij de
officier van Justitie wegens po
ging tot doodslag tegen D. acht
jaar gevangenisstraf heeft ge-
eischt. De verdediger pleitte toen
onbevoegdverklaring der recht
bank. omdat naar zijn oordeel hier
geen burgerlijk misdrijf had
plaatsgevonden, maar een mili
taire handeling, welke beschouwd
moest worden als een ongelukkig
schot van een soldaat, zoodat de
zaak naar zijn opvatting door den
krijgsraad zou moeten worden be
handeld.
Bij interlocutoir vonnis heeft de
rechtbank deze kwestie toen naar
den rechter comissaris terugver
wezen om te onderzoeken of de
rechtbank bevoegd -was haai te
behandelen.
Door verschillende omstandig
heden is de zaak eerst thans op
nieuw voor de rechtbank ter spra
ke gekomen. De officier van Jus
titie stelde voor de rechtbank on
bevoegd te verklaren en de zaak
naar den krijsraad te verwijzen,
subsidiair persisteerde hij bij zijn
kleine onnauwkeurigheid van
zijn tegenstander Prins gebruik
door dezen twee pionnen af te
snoepen. In tijdnood verdedigde
Prins zich niet op zijn sterkst en
moest het weldra opgeven.
In de partij EuweSteiner
kwam
een klein incident
voor. Na een mooieti strijd' -van
dreigingen en tegendreigingen
ontstond een uiterst ingewikkel
de stelling, waarin Euwe, mede
met het oog op den gering be.
schikbaren bedenktijd, remise
aanbood. Steiner zei niet „neen"
en ook niet „ja", maar zei, dat
hij er de voorkeur aan gaf eerst
de tijdcontröle na den 34sten zet
af te wachten. Zulks geschiedde.
Euwe deed daarna zijn 35sten
zet. Steiner antwoordde.
Men kan er over redetwisten
of Steiner voordien nog het
recht had het remise-aanbod
alsnog te aanvaarden, maar
toen hij zijn 35sten zet had
uitgevoerd, was dit aanbod
toch in ieder geval van de
baan. Niettemin zette Stei.
ner na Euwe's 36sten zet de
klok stil en notftrde op zijn
formulier „remise". Euwe
was volkomen overrompeld
en vergat te protesteeren.
Jammer, want het -eindspel
had juist een voor hem gun
st ge wending genomen en
zou in ieder geval tot pion.
winst hebben geleid. Of het
daarmee echter gewonnen,
was, blijft een open vraag,
die alleen door verder spelen
een antwoord had kunnen
vinden.
(Vervolg pag. 3, 4e kolom)
eisch. 'Hij kwam zelfs tot Ceze
conclusie op grond van de over
weging, dat de K. P. als een ver
zetsorganisatie is erkend, zoodat
D. als militair moet worden be
schouwd ten tijde van het plegen
der daad. De verdediger bestreed
nog, dat hier van poging tot dood
slag sprake zou zijn en vroeg on
middellijke invrijheidstelling,
welk verzoek echter door den
rechtbank werd afgewezen.
Vervolgens stonden terecht de
beide illegale werkers, die het lijk
in het water hadden laten zak
ken. Een van hen had bovendien
eenige voorwerpen uit de zakken
van den controleur gehaald.
Ook tegen hen vroeg de officier
van Justitie onbevoegd verklaring
der rechtbank, subsidiair persis
teerde hij bij zijn eisch, resp. zes
en drie maanden gevangenisstraf.
De verdediger wees op den
noodtoestand na den dood van den
controleur, want het lijk moest
weg. Voorts vestigde hij de aan
dacht op de aan beide broers ge
geven opdracht en vroeg derhalve
ontslag van rechtsvervolging voor
zoover het lijkheling betreft.
De uitspraak in deze drie zaken
zal op 23 Januari volgen.