De heer Kortenhorst heeft het
venster geopend
Nieuw Noordhollqndsch Dagblad
3
- Voor een blik op de toekomst
MOOIE MILITAIREN
Overvol in ijssoion
ZWARE GEVECHTEN
Tusschen Indonesiërs en
Japanners
EEN ABDIJ IN
AUSTRALIë
Honderd jaar geleden,
Uit alle hoeken
der aarde
Ziekenaposfolaat
Van Eigen Erf
Tartakower winf hef
Hasfings-fournooi
ICroiueU
DONDERDAG 10 JANUARI 1948
I//
UET INTERESSANTSTE DEEL van het voortgezette algemeene
politieke debat in de Tweede Kamer viel eigenlijk aan het
slot, toen de heer Kortenhorst de nieuwe Partij van den Arbeid
besprak en de rol, die de Minister-President daarin speelt
Toen de heer Kortenhorst zeide, dat prof. Schermerhom immers
voorzitter van die Partij is, interrupeerde de premier: nee, nee,
waarop dr. Kortenhorst zei: Dat is een belangrijke mede-
deeling. De Partij van den Arbeid, zoo vervolgde dr. Korten
horst, heeft in haar program o.m. een wijziging van het pro
ductiestelsel in anti-kapitalistischen zin, met o.a. socialisatie
van bepaalde bedrijven. Verder wees hij op het standpunt
van de S.D.A.P., die gemeenschapsbeheer van het bedrijfs
leven voorstaat. Aanvaardt dit kabinet deze nieuwe structuur
van de maatschappij, vroeg dr. Kortenhorst
Is dit kabinet een nationaal
kabinet? Men zou dit kabinet
naar de personen, die er in zete.
len, humanistisch-socialistisch
kunnen noemen. Maar dat is niet
de hoofdtrek van ons volk. Is
het personalistisch socialisme
hetzelfde als het democratisch
socialisme? Het is van belang,
ook voor het nageslacht, dat
duidelijk worde uitgesproken,
wat onder het personalistisch
socialisme moet worden verstaan.
Dit was een belangrijke vraag
in verband met de positie van de
S.D.A.P. in de nieuwe partij,
omdat de S.D.A.P. verklaard
heeft, dat hoe de nieuwe partij
ook moge zijn ingericht, het Par
tijprogram van 1937 ongerept zal
blijven gelden. Bestaat er geen
belangrijk verschil tusschen het
voor-ontwerp bedrijfsorganisatie
der Regeering en de socialisatie?
De heer Kortenhorst was zeer
belangstellend te vernemen, of
de minister-president, „die een
buitengewone kundigheid bezit
om formules te vinden, welke
iedereen bevredigen" hiervoor
ook een bevredigende oplossing
kan geven.
De minister-president, prof
Schermerhomi, constateerend, dat
samenwerking mogelijk zou zijn
op de basis der waardeering, die
bij dit debat tot uiting was geko
men, zeide, dat dr. Kortenhorst
het venster had geopend, om een
blik te werpen op de toekomst en
daardoor de gelegenheid had ge
boden, zijn standpunt ten dezen
aanzien uiteen te zetten. Dit zou
prof. Schermerhofn heden. Don
derdagmiddag. doen.
In het debat zijn overigens van
verschillende leiders der kleinere
fracties in het algemeen de zelf
de opmerkingen gemaakt als door
de sprekers der groote fracties
al was geschied. Enkele punten
verdienen nog vermelding
De heer J o e k e s (V.TM uitte
waardeering voor hetgeen de re
geering sedert de bevrijding heeft
tot stand gebracht. Te betreuren
is, dat niet een of meer anti-re-
volutionnairen deel uit maken
van dit kabinet.
Ook deze spreker vond, als bij
na al de anderen, een beperking
noodig van het ambtenarenappa
raat. Kan de regeering een opga
ve verstrekken van het aantal
ambtenaren en arbeids-contrac-
tanten bij de verschillende civie
le en militaire overheidsdiensten?
Br is een groote vertraging in de
behandeling der stukken, vooral
op de departementen van justitie
en oorlog.
Veel wat in Londen geschiedde,
is in duisternis gehuld, zei de
heer Bierema (Lib.). Daarom
is snelle indiening van het me
morandum van prof. Gerbrandy
gewenscht. Zal dit stuk een ver
trouwelijk karakter dragen? Prot
Gerbrandy is blijkens de pers be
noemd tot afgevaardigde van Ne
derland -naar de algemeene ver
gadering der Vereenigde Volken
te Londen Beteekent deze benoe
ming dat het memorandum ge-
reed is?
Het M.G. moge veel goeds heb
ben verricht, het heeft veel geld
gekost, zei deze afgevaardigde.
Óp de begroeting zijn de kosten
van het M.G geraamd op 50 mil-
lioen gulden. Spr. hoopt, dat de
vrees, dat dit bedrag enkele hon
derden millioenen guldens zal
bedragen, beschaamd zal worden.
Zijn bepaalde afdeelingen van
het M.G. na de opheffing van dit
instituut niet onder anderen
naam blijven bestaan?
De corruptie in het ambtena
rencorps is erg. Bij den distri-
butiedienst geldt: „wie 't dichtst
bij het vuur zit, warmt zich het
bést". Lang zal er nog tegen de
verwording in ons volk moeten
worden gevochten.
Het verstrekken van kostelooze
maaltijden aan officieren en on
derofficieren in restaurants ziet
iedere" burger, betoogde de heer
Tilanus (c.h.). en men vraagt:
waarom grijpt de regeering niet
in, die voor dit alles het geld op
tafel moet leggen? Hetzelfde
geldt voor de behandeling der
politieke delinquenten in de
kampen, welke behandeling her
inneringen oproept aan de Duit-
sche concentratiekampen. Waar
om grijpt ook hier de regeering
niet in?
In Amsterdam zijn vier mili
tairen, o.a. een ^sergeant en een
so'daat van de gezagstruepem ge
arresteerd, als verdacht van twee
overvallen op Italiaanscha ijsbe-
reiders. Zij hebben reeds bekend.
Io verband hiermede zijn huis
zoekingen verricht, bij alle leden
van de compagnie, waartoe de
arrestanten behoorden. Een groot
aanlal wapens werd in beslag
genomen.
In December hadden de vier
gearresteerden, gekleed in Ame-
rikaansche uniform, een overval
gedaan in een ijssalon aan den
Beukenweg, onder voorwendsel,
dat zij een onderzoek instelden
naar zwarten handel in sigaret
ten. Met een revolver werden de
klanten uit de ijssalon gejaagd.
Een tasch met f 3000.- were buit,
gemaakt, waarna zij ock de bo-
vengelegen woning van den Ita
liaan doorzochten. Er werd hem
een zoogenaamd vorderingsbewijs
gegeven, waarop een gefingeerd
adres voorkwam. Later onder
vond hij weer last van de heei-ew.
.De militairen namen toen f 50 -
mee, waarna de Italiaan van een
en ander aangifte bij de politie
deed. Bij. een ijsbereider op den,
Nieuwendijk schijnen zij ook een
inval te hebben gedaan.
Op Sumatra en vooral in Atjeh
nemen de incidenten in aantal
toe. De toestand schijnt cbaotisch.-
Men verneemt uit republikein-
sche bronnen, dat zware geveen
ten worden geleverd tusschen de
Indonesiërs en de Japanners, die
na eerst weggetrokken te zijn
naar Atjeh traehten terug te
keeren. Het leven te Buitenzorg
biedt thans 'n rustig aspect. Rus
tig is ook het Zuiden van Ban
doeng. De Indonesiërs, he 7 km.
ten Zuiden van de stad wegver
sperringen aanleggen, zijn met
succes beschoten.
op 8 Januari 1846, landden
twee Spaansche Benedictijnen in
Australië om aan de inboorlingen
het Evangelie te verkondigen. Zij
waren de stichters van New
Norcia (oorspronkelijk Nursia,
genoemd naar Nursia in Italië,
de geboorteplaats van den H.
Benedictus). New Norcia, thans
een abdij, is een eeuw lang het
centrum geweest van heldhaftig,
volhardend en succesvol werk tot
bekeering en beschaving van de
inboorlingen in westelijk en
noordwestelijk Australia, schrijft
de „Times". De abdij behartigt
thans de geestelijke belangen
eener katholieke bevolking van
ca. 3000 zielen. Haar bibliotheek
omvat 10.000 deelen.
DE JODEN in geheel Palestina
dreigen met staking, omdat de
immigratie is stop gezet. In
Finland verwacht men een regee-
ringscrisis. omdat de positie van
den President, Maarschalk Man-
nerheim, door recente onthullin
gen over zijn gedragingen tijdens
den oorlog, onmogelijk- zou zijn
geworden. Als reactie op de
door Generaal Mac-Arthur geno
men maatregelen, hebben onge
veer 300 J.apansche hoogleeraren
en rechters hun ontslag ingediend.
De regeering van den Libanon
heeft aan de vertegenwoordigers
van Groot-Brittannië en Frankrijk
een nota gezonden, waarin o.m.
verzocht wordt om absolute eer
biediging van de onafhankelijk
heid en de souvereimteit van den
Libanon als lid van de UNO.
In Chili zijn 25.000 mijwerkers in
staking gegaan. De aartsbis
schop van Chicago, Mgr. Shields
zal een bezoek brengen aan Zwit
serland. Luxemburg, België en
Nederland.
Als opvolger van Mgr. L. J.
V/illenborg heeft Z.H. Exc. de
Bisschop van Haarlem tot secre
taris van het Ziekenapostolaat
benoemd de Zeereerw. heer L. J.
H. Wolf, rector van heó St. Jo-
sephsgesticht te Bloemendaal. De
maandelijksche ziekenbrief zal
ook door rector Wolf worden ver
zorgd.
QP HET DAMRAK is een
man door een militairen
autodie slipte, qeqrepen en
op slaq qedood. ïn de haven
van Delfzijl is een schip met
een belangrijke ladinq qeroof-
de qoederen, waar.nder twee
honderd-duizend handdoeken
van de Rotterdamsche Lloyd
en een kortegolfzender-instal-
latie van Kootwijk, qearri-
veerd. De bekende priester
journalist pater Hyacinth Her
mans O.P., redacteur van „De
Maasbode", t wordt Zaterdag
a.s. 70 jaar. Het personeel
van de NfV. Paré's stoomfa
briek van drops- en dessert-
werken, dat de nieuwe „rege
ling van arbeidsvoorwaarden
voor de suikerverwerkende in
dustrie" niet aannemelijk acht,
dreigt met een staking op 17
Februari a.s. De burgemees
ter van Blaricum, de heer J.
Klaarenbeck, is benoemd tot
voorzitter van Stad en Land
van Gooiland.
<Sporlnieuws
PROGRAMMA K.N.V.B.
ZONDAG 13 JAN. 1946
EERSTE KLASSE*
District I A
ADO—Hermes DVS; RFC—De Vo-
lewijckers; XerxesEmma: AjaxV
SV; 't Gooi—DOS.
District II
StormvogelsDHC; DFC—Neptunus
Haarlem—VUC; HBSFeij en oord;
Sparta—DWS.
District III
TubantiaEnsch. Boys; Go Ahead
—Quick; Wageningen—AGOVV; He
racles—Be Quick; NEC—PEC.
District IV
HelmondEindhoven; Vlissingen
Willem II; Longa—RKTVV; NOAD—
NAC; De Baronie BNLBW.
District V
A.: VëlocitasVeendam; Be Quick
HSC; Achilles—GVAV
B.: PrisiaHeerenveen; Sneek
Leeuwarden.
District VI
Maurits-WVBleijerheide De
Spechten; LimburgiaSportclub Exrn.
ma; PSV Julianas Brabantia
Roermond.
District I
2e klasse A: Alkm. BoysVolen-
dahi; ZFC—WFC; KFCZVV; DWV
Alcm. Victrix.
2e klasse B: De SpartaanWater
graafsmeer; De KennemersZeebur-
gia; RCH—TOG; UVS—Velsen; VIOS
Quick.
3e klasse B: RKVVAZaandijk: K
W—GVO; Purmersteijn—VVZ; QSC
Zaanlandia; Helder—Hollandia.
3de klasse C: TYBBHRCZand-
voortmeeuwenHFC; Bloemendaal
ADO 1920; BeverwijkTerrasvogels;
DTS—Kinheim.
4e klasse A: SchoorlWatervogels;
VroneBK'C; TexelWieringerwaard
OudesluisNieuwe Nied'orp; Atlas
LSVV 1926.
4de klasse B. MFC—VVW; Always
ForwardWestfriezen; Sijbekarspel
SEW; GrashoppersSporters; Andijk
St. George.
4de klasse C: Vitesse 1922—VVB;
BergenAlkmaar; USWUitgeest;
Zeevogels—VVE; IEV—CSV.
4de klasse E: SchellingwoudePur.
merend; IW—CNF; Sandow—EVC;
MonnikendamDRC.
4de klasse F: ZilvermeeuwenOFC
MeervogelsRCZDe Rijp—ODIZ; W
SV 1930—Assendelft.
Dakota-vliegtuigen van het 31ste eskader van de R.A.F.
Transport Command brachten Indische troepen in 8 uur van
Batavia naar Bandoeng en keerden naar Batavia terug met
Nederlandsche geïnterneerden. Sinds 24 September werden
door dit eskader 14.000 personen op Java vervoerd. Een kijkje
op het vliegveld te Bandoeng. Indische troepen zijn juist uit
Batavia aangekomen. Geïnterneerden staan gereed, om den
tocht naar Batavia te aanvaarden. Fötopersbur. A'dam P.
JAPANNERS HELPEN MEE!
Volgens een Amerikaansch ra
diobericht. dat steunt op inlichtin
gen uit Batavia verkregen, zouden
Japansche troepen onder geal
lieerd commando, op Sumatra aan
land zijn gezet, om de orde en
rust te herstellen m die gebieden,
waar de moeilijkheden grooter
worden.
(Vervolg van pag. 1)
Mieses bracht er tegen Thomas
niet veel van terecht: hij verloor
reeds in de opening een* stuk en
moest weldra opgeven.
Denker won tegen Devos, die
in het eindspel een blunder
maakte.
Sergeant boekte zijn eerste
winstpunt tegen Christoffel, die
zich zwak verdedigde.
De eindstand luidt: Tartakower
9*4, Ekstroem 9, Denker, Euwe
en Steiner elk 7, Aitken 6, Prinè
5, Thomas 4, Christoffel 3 XMie
ses 3, Devos en Sergeant elk 2 X.
Zoo zijn we dus aan het einde
gekomen van dit eerste inter
nationale schaaktournooi na den
oorlog.
Men kon er op rekenen dat Tarta
kower een goed fig'uur zou slaan,
maar dat hij zoo een geweldigen
voorsprong zou behalen had wel nie
mand voor mogelijk gehouden. Het is
gemakkelijk te zeggen dat hij hier
en daar een half punt geluk heeft
gehad. Maar dat behoort nu eenmaal
bij een tournooi. En bovendien,
iedereen heeft zijn mee. en tegen
vallers en het is juist de verdienste
van Tartakower geweest, dat hij de
meevallers heeft geïncasseerd en
zich voor tegenvallers heeft weten
te behoeden.
En zoo is het ook eigenlijk met
Ekstroem gegaan. Een degelijk spe
ler, die bijna geen fouten maakt.
Hoewel met dezen uitslag het groot
meesterschap van Ekstroem nog niet
boven allen twijfel verheven is kan
men erop rekenen, dat de Zweed nog
veel van zich zal laten hooren. Jam
mer, dat hij niet in Londen meespeelt
om een tweede vuurproef te door
staan.
De resultaten der Amerikanen zijn
een beetje tegengevallen, evenals
trouwens mijn eigen resultaat. De
oorzaken zijn verschillend. Terwijl de
Amerikanen grootendeels faalden
door een teveel aan fantasie, was
mijn falen in de eerste plaats te wij
ten aan een tekort aan fantasie, dat
misschien verklaarbaar is door het
gemis aan wedstrijdspel tijdens den
oorlog.
Van de overige deelnemers ver
melden wij nog onzen landgenoot
Prins, die uitstekend startte maar
later tekort schoot, doordat hij te
hooge eischen aan zichzelf stelde,
door ook tegen de sterkste deelne
mers op winst te spelen.
Hieronder volgen de einduitslagen
der Nederlanders in de óverige groe
pen.
Premier reserve A: Oósterwijk
Bruin 6 uit tien; Knoppers en Kapsen
Bruin 6 uit tien; Knoppers en Kap-
senburg 5 uit tien (geen prijzen-.
Premier reserve B: Sandïfort. 7lfs
uit negen, eerste prijs; Van Does
burg 51/» uit negen, vierde prijs;
Roose 4Va uit negen, geen prijs.
Premier reserve C: Muhring 91/*
uit elf, eerste prijs; Scheffer 7Va uit
elf; tweede prijs, Spanjaard 7 uit
elf, derde prijs; Leemburggen 5Vs uit
elf en Wijker 5 uit elf (geen prijs).
Major A;^SIob 5. uit tien (geen pr.)
van der Kuyl 3 uit tien.
Major B. Keuzenkamp 51/a uit 8,
tweede prijs.
Major C: Mevr. Roodzant 5*/2 uit
negen, derde en vierde prijs gedeeld.
Onze nationale kampioene Mevr.
Heemskerk kwam met 5 uit negen,
juist buiten de prijswinnaars.
Ie klasse A: In den Bosch 6'/s uit
elf, vierde prijs (gedeeld). Jonker 5
uit elf (geen prijs).
Eerste klasse B: Roskam zes uit
elf (geen prijs).
De Belgische regeering heeft
er behoefte aan de verkiezin
gen te vervroegen. Er staan 4
belangrijke wetsontwerpen op
stapel, die betreffen het herstel
van de oorlogsschade, de sta
tuten der burgerlijke oorlogs
slachtoffers, van de politieke
gevangenen en van de krijgs
gevangenen. Allen zaken, 'die
ook in ons land de gemoederen
danig bezig houden en waarbij
voortvarendheid gewenscht is.
Zij zijn van een dergelijk vi
taal belang, dat het parlement
er natuurlijk een woordje over
mee wil spreken en nu ligt het
er heelemaal aan op welke
wijze de volksvertegenwoordi
gers dit doen, om te kunnen
zeggen, dat een dergelijke gang
van zaken vruchtbaar is. Het
is natuurlijk goed, dat uit ver
schillende kringen van de sa
menleving stemmen gehoord
worden, die erop wijzen, dat de
oplossing van bepaalde vraag
stukken urqent is. Een minis
ter kan niet alles weten en
daarom kan het zijn nut heb
ben. dat hij bij terzake kundi-
gen het oor te luisteren legt.
Lang niet alle parlementsleden
die zich geroepen voelen over
een kwestie een redevoerinq te
houden, zijn echter deskundig
en vaak laten zij zich leiden
door het politieke duiveltje,
dat hun gedachten in het hoofd
blaast, die niet gaan in de rich
ting van samenwerking, omdat
een voorstel van bepaalde zij
de komt. Een regeering kan
gewoonlijk te voren wel het
parlement peilen om te weten
of zij er een bepaald wetsvoor
stel doorkrijgt en nu lijkt het
erop, dat de Belgische niet veel
medewerking verwacht van het
huidige parlement ten aanzien
van hetgeen zij thans in het
belang van het volk wenscht
te doen. De vraag is voor haar
ook of dit parlement wel wat
er in het volk leeft weerspie
gelt en wat is eenvoudiger
voor de 'regeering dan met het
oog op een snelle afdoening
van belangrijke zaken den re
gent, die daartoe alleen de
macht heeft, om een decreet te
vragen, waarbij èn Kamer èn
Senaat ontbonden worden, zoo
dat binnen veertig dagen ver
verkiezingen gehouden kunnen
worden. Binnen twee maanden
komen dan de nieuwe Kamers
bijeen. De kamerontbinding
hing reeds eenigen tijd in de
lucht, maar nu het eenmaal
zoover was. waren de meeste
parlementsleden, toen de mi
nister-president van Acker het
besluit van den regent voorlas,
toch wel- verrast. De Minister
heeft nog een uitvoerige uit
eenzetting gegeven van het
werk, dat de regeering sedert
haar samenstelling op 12 Fe
bruari 1945 heeft verricht. Ee-
nige deining was er wel onder
de Kamerleden, nu zij zoo
plotseling naar huis werden
gestuurd.
