ANDERE ZUSTERS
IN R.K. ZIEKENHUIS
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Moeilijk afscheid voor Dominicanessen
(2aahle nieuws
DUITSCHE INDUSTRIE
ALS SCHADE
VERGOEDING
TWEE MOORDEN
OPGEHELDERD
UIT HET LAND VAN
LIJDEN
Australiërs veranderen
van houding
DE EFFECTENBEURS
WOENSDAG 16 JANUARI 1946
LIET GEKUCHT, dat al dagen en weken door de stad ging, is dan
toch waarheid gebleken. De Dominicaner nonnetjes gaan het St.
Lidwinaziekenhuis verlaten. Dat is voor het ziekenhuis, maar vooral
voor de vele patiënten en voor hen, die de liefderijke hulp der zusters
hebben ondervonden, een vreemde en misschien wel bittere gewaar
wording- Maar het besluit is na heel wat beraadslagingen moeten
vallen, want het is besTiipelijk, dat voor de Zusters het afscheid ook
een zwaren gang beteekent.
De Congregatie der Dominica
nessen van Voorschoten, heeft'
moeilijke oorlogsjarer^ achter den
rug.
Er zijn verschillende eerste
klas krachten onder de Zusters
als oorlogsslachtoffers gevallen-
Dat verlies telt. hoewel hun ge
mis en dood met andere maatsta
ven wordt gemeten, dan wij we-
reldlingen - bang voor de eeuwig
heid soms - dat onder elkaar doem
De ergste tegenslag was wel;
dat er zoo weinig meisjes hun
intrede deden in het Moederhuis
gedurende den oorlog. Dat was
niet. omdat er minder roepingen
waren, integendeel. Doch de
moeilijke omstandigheden van
vertrek uit vele gezinnen en vele
andere oorzaken werkten zeer
remmend. Daar deze Congregatie
steeds gespecialiseerde krachten
voor verpleging en onderwijs
noodig had - het is een wer
kende en dienende Congregatie
kon het niet uitblijven, of er
kwam een groot tekort aan „vak"
Zusters- liet gevolg heeft zich
voor deze stad al laten voelen, nu
de Congregatie niet meer in
staat is. ziekenzusters af te staan
voor de verpleging. Wij moeten
ons er bij neerleggen, hoewel het
gemis groot zal zijn want deze
nonnen met hun witte habijten-
hoorden bij Den Helder, dat zal
iedere katholiek en niet-katho-
liek. die er maar even mee te
maken gehad heeft, direct
toegeven. Jarenlange arbeid, van
af 1927, met idealisme en liefde
gedaan voor duizenden zieken,
moet wel een diepen mdruk
achterlaten.
En wat zullen de gevolgen ver
der zijn bij gebrek aan werk
krachten in de Congregatie en
voor onze stad?
Ook de Zusters-onderwijzeres-
sen van deze Congregatie gaan
uit Den Helder en nog eenige
plaatsen, zoodat daarin eveneens
groote veranderingen zullen ko
men. Wat zullen die veranderin
gen ziin?
Nu gaat de Congregatie der
Augustinessen van Delft, waar
van de Zusters al iaren werk
zaam zijn ini het St. Elisabethzie-
- kenhuis te Alkmaar, de taak
overnemen- Deze nonnen zijn in
Hollands Noorderkwartier dus
evenmin onbekenden.
De Zusters wisselen, maar taak
en roeping blijven dezelfden,
want het gaat er toch om de lij
dende menschheid te helpen zoo
goed het met menscheliike krach
ten mogelijk is.
En dan: op deze manier kan
het K.K. Ziekenhuis voor Den
Helder bewaard blijven en dat
wil ook veel zeggen Er ziin be
halve de principieele kwesties.
NEDERLAND HELPT INDIë
Over de manier, waarop de
„Indische kwestie" moet worden
opgelost, kan men van meening
verschillen. Op één punt zijn wjj
het echter volkomen eens. Indië
moet worden geholpen. Er is een
tien millioen zeker noodig, om
onze zwaar getroffen landgenoo.
ten uit Indië de eerst noodzake
lijke hulp aan te bieden. Het is
verheugend, hoe in sommige
plaatsen, o.a te Alkmaar, de
actie „Nederland helpt Indië"
met begrip is opgezet. Ook op
andere plaatsen is een lofwaar
dige activiteit te constateeren.
Onbegrijpelijk is echter, dat op
sommige kleinere plaatsen de
actie beperkt blijkt tot het op
hangen van enkele affiches en
een totaal onvoorbereide collecte.
In enkele dorpen schijnt men
zélfs nog niet eens de collecte
voor te bereiden. Wil de actie
7,Nederland helpt Indië" slagen,
dan moeten alle mogelijkheden
worden ingeschakeld. De kerken
kunnen een beroep op de geloo.
vigen doen. avonden kunnen
worden georganiseerd, verlotin
gen-kunnen worden gehouden.
Op plaatselijke vertegenwoor
digers van Roode Kruis, „Neder
land helpt Indië", Oost. West en
Volksherstel, die medewerken
aan deze Indië.actie, rust een
groote verantwoordelijkheid.
Deze actie moet slagen. Waar
men tot nu toe verzuimde, aan
den slag!
I ook moreele voordeelen aan ver-
i bonden, waarover wij in de toe-
komst nog nader hopen te schrij-
ven- Ook het R.K. Fröbelonder-
i wijs zal door deze Zusters wor-
den overgenomen.
De verandering zal vreemd zijn,
maar het ideaal -heeft men kun
nen vasthouden en dat is zijn of
fer ten volle waard.
Moge de bescherming van de
j groote Nederlandsche Heilige Li-
dwina zich over ons ziekenhuis
blijven uitstrekken
De gemeente- die het zie
kenhuis nog steeds in bezit
heeft, zal dit nu naar alle
waarschijnlijkheid tegen V
Februari ontruimen.
DE HOOFDAALMOEZENIER
OP BEZOEK
Gisteren arriveerde onver
wacht de Hoofdaalmoezenier van
Leger en Vloot. Kolonel H^J. M.
van Straelen, voor een informeel
bezoek aan Den Helder. Hij ver.
bleef gedurende eenige uren in
het paleis aan de Buitenhaven.
VERDIEPING UITGEBRAND
In de groote opslagplaats v.h.
Joustra op den hoek Spoorgracht
Nieuwstraat is gistermiddag
brand uitgebroken, die een zoo-
danigen omvang aannam, dat de
Brandweer met zwaar materiaal
moest uitrukken.
De geheele bovenverdieping
brandde en daar de brandhaard
.hoog onder het dak lag, was de
Xladderwagen noodzakelijk. De
heele bovenverdieping, waar nog
een partij lompen het vuur. aan
wakkerde. is uitgebrand, terwijl
het aangrenzende perceel op de
Spoorgracht brand- en water.
i schade kreeg.
I De oorzaak is vermoedelijk het
te hard stoken van een kacheltje,
dat in het achterbovenhuis werd
gebruikt.
VERKEERSONGEVAL
Op het kruispunt Bierstraat
Molengracht zijn een autobus en
een vrachtauto met elkaar in
botsing gekomen. Persoonlijke
ongelukken kwamen niet -voor,
terwijl de beide wagens, die licht
waren beschadigd, op eigen
kracht verder konden rijden.
DIEFSTAL
Een bewoonster uit de de Wet
straat deed aangifte bij de poli
tie, dat uit haar woning een be
drag van 75 was 'ontvreemd.
HET VERLEIDELIJKE
WASCHGOED
In de Vijzelstraat is een partij
waschgoed dat buiten aan een
waschlijn te drogen hing, des
nachts verdwenen. Men zou er
verstandig aan doen, als men het
kleine beetje goed, wat ieder nog
over heeft, 's nachts maar bin
nenhaalde. Diefstal van wasch
goed komt den laatsten tijd nog
al eens voor.
POLITIENIEUWS
Wederom zijn er verschillende
fietsen verdwenen. Het wordt
langzamerhand het bekende re.
cept, omdat er menschen zijn,
die het nooit leeren.
P.T.T..AMU SEMENT
Onlangs is hier ter plaatse uit
i het personeel van den Post-,
I" Telegraaf- en Telefoondienst een
amuseinentsvereeniging opge
richt onder den naam „De Pos
tiljon". Vrijwel het geheele per.
soneel, met inbegrip van dat der
Radiocentrale, is als lid toege
treden waardoor een beginleden-
tal is bereikt van 82, waaronder
24 actief werkende leden.
Met Paschen hoopt „De Pos
tiljon" haar eerste uitvoering in
het openbaar te geven.
T.X.B.B.—H.R.C. 2—3
De wedstrijd heeft onder zeer
ongunstige weersomstandigheden
plaats gehad en nu en dan was
er een complete sneeuwstorm
over het veld. De rust trad met
een 00 stand in, maar daarna
zag H.R.C. kans om met 30 de
leiding te nemen. Daarna wist
T.Y.B.B. de eerste tegengoal tg
scoren en tegen het einde kregen
zij nog een penalty te nemen, dig
Amerika wenscbt de controle op
de eilanden in den Stillen Oceaan
met het oog op eigen veiligheid
te behouden- Aan het einde
van deze maand zullen de eerste
stappen gezet worden om Trans-
jordanië onafhankelijkheid toe te
kennen. Bij een explosie in een
kolenmijn in West-Virginia zijn
veertien mijnwerkers om het le
ven gekomen.
uitstekend Werd benut. Met een
32 stand in 't voordeel van
H.R.C. floot de scheidsrechter het
einde. De roodjakken mogen met
het resultaat tevreden zijn!
SCHAGEN
STICHTING 19401945
In het kader der Stichtingsavon
den der Stichting' 1940—1945 traden
Maandagavond in het Noordhall.
Koffiehuis als sprekers op Pastoor
Huyssen en de heer C. Haek. Voor
een geheel gevulde zaal, sprak de
heer OUt een openingswoord. Het
deed spr. buitengewoon veel genoe
gen dat zoo véle belangstellenden
aanwezig waren en hij verwelkom
de in het bijzonder de sprekers. Spr.
hoopte, dat men de verdiensten van
Jhen die in de illegaliteit voor ons land
zijn gevallen, zou willen erkennen.
Men zegt wel eens: zij die toen zijn
gevallen hebben dat aan zich zelf te
danken, doch wij moeten beseffen
wat zij voor ons land hebben gedaan.
Hierna werdén de eerste twee cou
pletten van het Wilhelmus door allen
gezongen, waarna als eerste spreker
optrad de heer Haek.„Door tal van
herinneringen aan te halen, wist deze
spreker de aanwezigen te verplaatsen
in de gevaarlijke en sensationeele
gebeurtenissen, welke de leden dezer
organisaties hebben meegemaakt
voor de bevrijding van ons land. In
Noord-Holland moesten 60.000 onder.,
duikers .worden ondergebracht en
verzorgd. Waar kwamen de bon
kaarten. vandaan? Dit was de grootste
moeilijkheid, totdat op zekeren dag
eén man van de Langedijk zich aan
bood om te zorgen voor duizenden^
bonkaarten. Dat dit aanbod geen
snoeverij was. werd bewezen door t
leeghalen van bet Distributiekantoor
aan de Langediik. Dit was de eerste
kraak op dat gebied. In verband met
het wegvoeren van de mannen van
16—40 jaar naar Duitschland, moes
ten middelen worden beraamd dit
tegen te gaan en door het weghalen
van de bevolkingsregisters werd dit
belet In drie dagen werden 53 regis
ters weggehaald. Spr. vertelde nog
van de vele handelingen, welke aan
den Zomerdijk, een weg tussehen
Wognum en Hoorn, hebben plaats
gevonden. Al de wapenen enz. wer
den voor het grootste deel daar uit
geworpen. Spr. eindigde zijn boeiende
rede met te zeggen dat wij er nu nog
niet zijn. Wii hebben nog een zware
taak te verrichten De nabestaanden
van*onze gevallen kameraden moeten
worden g'eholpen: dit hebben w#
hun beloofd. Wij vragen naast een
financieel en. ook uw moreelen steun.
Na de pauze trad als tweede spre
ker op Pastoor Huyssen uit Ammer-
zoden fex-Gardiaan van het Klooster
te N.Niedorp). Deze begon met op te
merken, dat hij ondanks zijn drukke
werkzaamheden, toch met groot ge
noegen naar Schagen was gekomen
om met de menschen van het plaatsje
met ziin "Citadel" over de Stichting'
19401945 te spreken Spr. .gaf in een
boeiende en humoristische rede een
relaas van de belevenissen tijdens de
bezetting-ip het Klooster te Nieuwe-
Niedorp. We hoorden nu wat daar
allemaal is gedaan in het belang van
ons land De Pastoor vertelde hoe er
in het Klooster een huiszoeking werd
gedaanmet het slot toch nog een
bevredigend verloop. Sor. kreeg', door
ziin boetenden verteltrant, ziin ge
hoor geheel onder zijn aandacht Hij
eindigde ziin rede met. allen op te
wekken eendrachtig samen te werken
opdat inderdaad Nederland zal her
rijzen, een zaak waarover hij met het
oog op den huldigen toestand nog niet
gerust is. Wij allen moeten op de
eerste plaats God zoeken.
Spr. deed ten slotte een beroep op
de aanwezigen om aanstonds de col
lecte voor de Stichting goed te ge
denken.
NATTTTTimTSTORISCHE
VEREENIGING
In de eerstvolgende studie ver
gadering van de Natuurhistori
sche Vereeniging zal de heer
Kees Hana uit Voorschoten spre
ken over de gehèimen van de
water, en rietlanden. De verga
dering begint om half 8.
DEN BURG
JUBILEUM TEXELSCHE BOYS
Vrijdag- en Zondagavond werd in
"Casino" te Den Burg het 12'/i-jarig1
bestaan van de R.K. Voetbalvereen.
"de Tex. Boys" g'evierd.
Voorzitter Cees Graaf opende met
een vlotte speech, feliciteerde de
Boys met hun overwinning (in een
zwaren sneeuwbui bevochten) van
Zondagmiddag, wekte de menschen
op nog meer van hun belangstelling
blijk te geven op het terrein zelf
en wenschte de aanwezigen (beide
keer en was de zaal vol) veel genoe
gen. Hij wees er op, dat er uitslui
tend door amateurs gespeeld werd.
dus de verwachtingen moesten niet
hoog gesteld worden.
Hierna sprak Kapelaan C. Vink,
de Geestelijk Adviseur, namens de
geestelijkheid een gelukwensch en
feliciteerde ook Texel met zulk een
vereeniging en wenschte deze dan
ook veel succes in de toekomst.
Door verschillende aardige stukjes
hadden de lachspieren het zwaar te
verduren. Alleraardigst was ook het
optreden, van 14 Texelsche girls met
diverse liedjes, de geschiedenis van
de Boys inbegrepen. Ontroerend was
het medeleven van de meisjes met
een bepaald iets, wat de jongens ge
durende den oorlog moesten missen
en hetgeen alsnog vrijwillig met
terugwerkende kracht zou worden
uitbetaald. Echter werd het volledig
gemotiveerd door te memoreeren,
hoe groote moeilijkheden o.a. ter
rein moesten worden overwonnen
voordat de Boys de club van heden
ten dage zou zijn. De derde Was
werd maar liefst heelemaal overge
slagen en men sprong gelijk in de
tweede. Ook de jaarlïjksche Tex.
Crt. wissel beker op Ouwe Sunder-
klaas staat thans voorgoed bij de
voetballers te prijken, daar deze
drie maal achterelkaar verdiend ge
wonnen werd; de laatste keer zooals
men weet door niets meer of minder
dan de eerste Texelsche veerpont.
Van de rest van het programma
noemen we slechts nog no. 11 Be
stuur spr oblemen, een bestuursver
gadering in het jaar i960. Werkelijk
een aardige vondst; het vond ook
zeer veel bijval. Wel had een be
paalde opmerking achterwege kun
nen blijven.
Beide keeren w^fs er dansen na,
waarvan gretig werd gebruik -ge
maakt:
NIEUWE NIEDORP
FILMVOORSTELLING
Evenals in andere plaatsen zal
ook te Oude en Nieuwe Niedorp
een filmvoorstelling ten bate van
Nederlands Volksherstel worden
gegeven. Vertoond zal worden de
bekende film De Spooktrein met
in de hoofdrollen Fientje de la
Mar en Jan Musch.
In het voorprogramma zullen
beelden van geteisterd Nederland
vertoond worden. In de pauze
zal een collecte voor het N.V.H.
worden gehouden. Men leze de
advertentie.
ALKMAAR
WASCHGOED GESTOLEN
Een jeugdig persoon, werk.
zaam aan een wasscherij alhier,
werd door de politie aangehou
den en verbaliseerd, terzake
van diefstal. De jongen had
waschgoed ontvreemd. Ook tegen
zijn moeder werd proces.verbaal
opgemaakt, n.l. wegens heling
van de door haar zoon gestolen
goederen. Vermoedelijk is de
drijfveer tot deze misdaden wel
te zoeken in den kleedingnood
en andere zorgelijke omstandig
heden van het gezin.
Op verzoek van de geallieerde
autoriteiten heeft de Nederland
sche regeering half December de
Nederlandsche claim om Duitsche
industrieën op schadevergoedings-
rekening te ontvangen, ingediend.
Derhalve kan het Ministerie van
Handel en Nijverheid in het alge
meen geen nieuwe aanvragen uit de
Nederlandsche industrie meer in
behandeling nemen, tenzij het bier
projecten van bijzondere beteekenis
betreft.
Tot dusver heeft de Allied Control
Council te Berlijn nog slechts een
begin gemaakt met de aanwijzing
van industrieën im Duitschland,
welke moeten worden ontmanteld en
dientengevolge voor overplaatsing
naar Geallieerde landen in aanmer
king komen
Een eerste lijst, vermeldende 30
fabrieken, werd in November aan de
rechthebbenden bekend gemaakt.
Deze fabrieken werden voor het
grootste deel aan Rusland toegewe
zen Een tweede lijst is ter kennis
van de Geallieerde regeeringen ge
bracht; op een aantal der daarop
voorkomende fabrieken wordt door
Nederland gereflecteerd.
In hoeverre nu met de aanwijzing
van fabrieksinstallaties vpor de ver
schillende landen zal worden reke
ning gehouden met de door deze
landen vastgestelde concrete wen-
schen, laat zich momentfeel nog niet
overzien. Vast staat in elk geval, dat
de aanwijzingen welke tot dusver
hebben plaats gehad, tot stand ge
komen zijn op grond van het ver
langen om het Duitsche oorlogspoten
tieel te treffen en niet op grond van
speciale Geallieerde wenschen. Dien
tengevolge zijn het vooral de Duit
sche metaalindustrie en de chemische
industrie welke tot dusver de meeste
veeren hebben moeten laten en het
is te verwachten, dat dit ook in het
vervolg het geval zal zij^. Uit dien
hoofde zullen alle belanghebbenden
uit andere takken van Industrie er
goed aan doen hun verwachtingen
niet hoog te spannen, maar zelfs
voor de metaalindustrie en de ehe-
pïische industrie is de kans op ver
wezenlijking van concrete Neder
landsche wenschen wel niet zeer
groot, gezien dat ons land slechts
een percentage van 5.9 krijgt.
De P.O.D. in het district Gro
ningen is er in geslaagd na een
kruisverhoor vap S.D.-lieden licht
te brengen in een moordgeschie
denis, die in September 1944 plaats
had. Het was tot nu toe onbekend
gebleven, wat de S.D. met den be
kenden Gereformeerden Predi--
kant, Ds. L. Touwen uit Makkum
had gedaan na diens arrestatie.
Het is nu gebleken, dat Ds, Tou
wen in September 1944 met Mevr.
v/d -Berg-v/d Vlis uit Leeuwar
den in het Zijerveld onder Vries
(Drente) werd gefusilleerd. De
lijken werden ter plaatse door
den S.D. achtergelaten.
DE AUSTRALISCHE* ha
venarbeiders schijnen een
toontje lager te gaan zingen.
Men kent hun weigering om
Nederlandsche schepen voor
Indië te laden, een houding,
die terecht in ons land groote
ontstemming heeft gewekt,
gezien den steun, dien wij
Australië hebben gegeven.
Nu willen zij onder zekere
voorwaarden, oa. dat alle
goederen in Indië ter beschik
king worden gesteld van den
Britschen opperbevelhebber
Christison en op elk schip een
regeeringscontroleur mee zal
varen, hun handen uitsteken.
Wordt aan die voorwaarden
voldaan, dan zullen er vol
gens den Australischen minis
ter van voedselvoorziening en
scheepvaart voorraden be
schikbaar worden gesteld en
kan het eerste schip binnen
drie dagen de. haven verlaten.
Er is van Nederlandsche ziide
op d« aanbod nog niet geant
woord.
Gebrek aan vaccinatie-
middelen.
Een droevig verschijnsel is het
gemis aan voldoende vaccinatie
middelen en uitrusting om de be
smettelijke ziekten als pest, ty
phus, cholera e.a. te bestrijden,
terwijl het Pasteurinstituut te Ba
tavia. dat voor den .oorlog geheel
Indië van sera voorzag, weer pa
raat is. Slechts een klein deel
van Nieuw-Guinéa, de Molukken
Celebes. Borneo en de kleine
Soendaeilanden kunnen van sera
uit Australië en Amerika voor
zien worden.
Hoopgevend is een bericht, dat
de mannen, vrouwen en kinderen,
die bij de gevechten te Soerabaja
ontvoerd zijn, nog in leven Sou
den zijn en in veiligheid gebracht
kunnen worden, als de voorgeno
men evacuaties op groote schaal
beginen. Een Sumatraan, die pas
uit een concentratiekamp is weer
gekeerd. heeft deze' inlichtingen
verstrekt. In bedoeld kamp. wer
den 1600 vrouwen en mannén be
waakt. Zij werden goed benan-
deld, maar er was gebrek aan
drinkwater en medicamenten
Hoewel de beurshandel naar ver
houding" van de bestaande omstan
digheden niet onbevredigend is,-zijn
de omzetten op zichzelf beschouwd
toch gering. Gisteren werd echter
een vrij g*root bedrag - verhandeld,
want aan obligaties werd omgez-t
voor nominaal f 1.507.000, benevens
f 68.000 pandbrieven. Het aantal
verkoopvergünningen tot heden uit
gegeven was vandaag opgeloopen tot
2046, met een totaal nominaal be
drag' van circa f 9.000.000. De affaire
was vandaag, vergeleken met giste
ren ingekrompen. Door elkander ge
nomen kon worden vastgesteld, dat
het aanbod iets grooter was dan de
vraag en dit kwam tot uiting' in
fractioneele nadeelige koersverschil
len. Zoo werden de 3V* procent lee
ningen 1941, 1942 en 1943 afgedaan
tegen 102 1/16 en hoewel het verschil
met gisteren als het ware te ver-
waarloozen is was de koers toch
iets lichter. De divelrse 4 procent
Nederlandsche staatsobligatiën wa
ren meerendeels aangeboden. De 4
procent leening* 1941 werd tegen
101 1/8 afgedaan. Het typische ver
schijnsel doet zich voor, dat de 4 pet
leeningen zich bewegen beneden het
peil, waarop de 31/» procent leenin
gen worden afgedaan. Dit houdt
hiermede' verband, dat in breeden
kring de meening wordt gekoesterd,
dat bij een eventueele conversiebe
weging de 4 procent leeningen het
eerst aan bod zullen komen. Het feit
dat men hiermede binnen betrekke
lijk afzienbaren tijd rekening houdt,
wordt door bovengenoemde koers
ontwikkeling voldoende afgeschil
derd. De gestaffelde leening was
vandaag goed prijshoudend. De
spoorweg'drieën waren vrijwel on
veranderd. De 3 procent grootboek-
obligatiën, alsmede de 21/* procent
grooitboekobliga1?J;n waren iéts la
ger. De Indische leeningen waren
vrijwel ongewijzigd. De affaire in
gemeentelijke en provinciale obli-
gatiën bleef van beperkten omvang.
De stukken van het 3Vt procent type
bewogen zich op een niveau van
102 1/8 tot 102 1/4 procent. De 3 pro
cent leeningen golden ongeveer
100Vi. Voor industrieele obligatiën
was weinig belangstelling. De 3Vj
procent obligatiën van den Bergh en
de 3Vï Lever Maatschappij lagen ste
vig op de markt. Wat de pandbrie
ven aangaat zoo bleek de ontwikke
ling. die de laatste dagen kon wor
den waargenomen, nog niet te zijn
veranderd. Er bestond weinig vraag
en diverse soorten lagen iets zwaar
der in de markt. In tegenstelling
hiermede waren de obligaties" van
de in Amerika werkende hypotheek
instellingen wederom vast gestemd.
Voor de soorten is er heel weinig*
aanbod/-terwijl geregeld vraag blijft
bestaan.