Nieuw
BUYEN IN CHAMONIX
Pro en centra DE ZUIVERING
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux:
Beter op dreef dan in Warmenhuizen!
Lang-ademige debatten
in de Tweede Kamer
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
P Sigon.
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel,
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel, 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandscli Dagblad
Buiten God M
nergens veiliq
'Vondel)
ZATERDAG 19 JANUARI 1948
41e JAARGANG NUMMER 10335
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59,
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Loods.
gracht 69, tel. 2383 K 2230
SCHAGEN: Molenstraat
52, tel. 459 (K 2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
HET COMPROMIS
IN DEN OMROEP
VOOR DE RADIO, in de weke-
lijksche regeeringscauserie.
sprekend over „Radio Nederland
in den overgangstijd", onder den
titel: het compromis in den om
roep, heeft minister v. d. Leeuw
er Vrijdagavond op gewezen, dat
de radio-uitzendingen met ingang
van morgen, Zondag, niet langer
verzorgd zullen worden door
Herrijzend Nederland, maar door
de Stichting Radio Nederland in
overgangstijd, waaraan de om-
roepvereenigingen haar medewer
king verleenen. De Minister
bracht in de eerste plaats een
woord van dank aan Herrijzend
Nederland, waarmee wij instem
men, al waren de uitzendingen in
meer dan één opzicht niet cri-
tiekloos.
De Minister heeft vervolgens
een en ander verteld over de
nieuwe regeling, wat hoofdzake
lijk wel beker.d is. Het valt ons
echter op, en wij willen dat met
een maar, in het kader van een
samenvatting van zijn woorden,
zeggen, dat hij de zaak veel fe
veel als een politieke, en niet
voldoende als een ideologische
„aangelegenheid", dit is dus als
een zaak van wereldbeschouwe-
lijken aard, heeft behandeld.
Excellentie v. d. Leeuw heeft
meer een excuus tot den nieuwen
toestand, dan een obieetieve toe
lichting daarop gegeven, een ex
cuus, dat in meer dan één op
zicht niet van polemische trek
ken vrij te pleiten was. Een defi
nitieve oplossing van het radio-
vraagstuk, zoo bracht de Minis
ter in herinnering, kan eerst tot
stand komen, wanneer een vrij
gekozen volksvertegenwoordiging
zich daarover kan uitspreken. In
zooverre is dit dus inderdaad een
politieke, staatkundige. zaak,
maar als ooit blijkt, dat staat
kunde. en politiek, met de levens-
en wereldbeschouwing te maken
hebben, dan is het wel mede op
dit terrein!
Immers, de Minister gaat na,
hoe zeer de opvattingen over
het „radiobestel". vergeleken pij
den voor-oorlogschen toestand,
veranderd zijn en noemt dan de
merkwaardige uitspraak van de
Synode der Hervormde Kerk die
zich, evenals de Vrijzinnig Pro-
testantsche Omroep, vóór een
Nationale Omroep verklaane.
Maar de Minister had er. jr> zim
zachtst gezegd, volledigheidshalve
ook op moeten wijzgn, dat oa.
het Doorluchtig Episcopaat van
Nederland zich uitdrukkelijk uit
gesproken heeft voor een zelf
standige Katholieke Radio-om
roep. Dit was geen politieke uit
spraak, maar wel een uitspraak,
waar de staatkunde rekening mee
moet houden.
Als de minister dan ook over
„symptomatische" uitspraken
spreekt, daarbij doelend op de
motie van de Herv. Svnode en de
beslissing van den VPRO.. dan
had hij de uitspraak der Bis
schoppen niet mogen verzwijgen
En als hij zegt, dat die „symp
tomatische" uitspraken ook gel
den voor breedere lagen van ons
volk, doch dat de verkiezingen
eerst zullen leeren, hoe breed die
lagen zijn. dan trekt de minister
deze zaak ten principale veel
meer in een politieke sfeer, dan
met de werkelijkheid overeen
komt. Het katholieke standpunt
bijv. is niet allereerst afhankelijk
van een politieke uitspraak, maar
van een uitspraak van het Ker
kelijk Gezag, dat in deze aange
legenheid van cultureel-moree-
len aard allereerst tot oordeelen
bevoegd is en een leiding geeft,
die beslissende richting geeft voor
alle Katholieken. Het is om meer
dan één reden goed. dit nog eens
vast te stellen!
Uit de rede' van minister v. d
Leeuw stippen wij verder aan,
dat hij de rechten''- van de om-
roepvereenigingen o.i. te eng be
kijkt. Ook is het ons niet duide
lijk, wat de bewindsman bedoelt,
als hij spreekt over twee dingen
in de regeling, waarbij de Regee-
ring zich niet kan neerleggen, nl.
ten eerste, dat de eischen waar
aan moet worden voldaan voor
de uit te zenden programmastof.
r\E EERSTE DAG van de inernationale wedstrijden in het
hardrijden op de schaats te Chamonix, waar een winter-
sportweek wordt gehouden, is voor de Nederlandsche deelne
mers een groot succes geworden. Zooals bekend nemen aan deze
wedstrijden van Nederlandsche zijde deel de nationale kam
pioen Herman Buyen, Jan Roos en Siem van Hoorn, 's Morgens
werd begonnen met de 500 meter en des middags volgde de
3000 meter. Op beide nummers wisten Buyen en Roos met
ilinken voorsprong resp. de eerste en tweede plaats te bezetten,
terwijl van Hoorn resp. als zevende en vierde werd geklas
seerd. Niemand zal wel vermoed-hebben, dat het eerste optre
den van de Nederlandsche rijders in het buitenland een der
gelijk eclatant succes zou worden.
Van Buyen toch was bekend
en dit bleek onlangs bij de wed.
strijden in Warmenhuizen
dat hij nog niet prima in
vorm was, daar zijn lichamelijke
conditie te wenschen overliet. In
Warmenhuizen werd onze natio.
nale kampioen op de 500 M. zélfs
zesde met een tijd van 50,7 en
thans in Chamonix reed hij er
precies 47 sec. over en Roos liet
47,3 sec. noteeren.
Nu zijn er drie vragen: heeft
Buyen zich in Warmenhuizen
gespaard, is zijn physieke condi.
tie de laatste weken zoo zeer
verbeterd of hebben de dagen
van training vóór de wedstrijden
te Chamonix hem ineens in top.
vorm gebracht? De oplossing zal
ook hier wel in het midden lig.
gen. waarbij natuurlijk de vaste
wil van de rijders heeft voorgeze.
ten om nu eens te toonen, dat de
Nederlanders, ondanks de oor.
logsjaren, wel degelijk in de in.
ternationale schaatsenwereld een
woordje kunnen meespreken.
te strak zijn en dat een enkele
omroepvereeniging het recht van
veto zou hebben in de program
ma-coördinatie-commissie. Ten
tweede meent de Regeering, dat
billijk is 't verlangen van het in
terkerkelijk overleg in radio-aan
gelegenheden, om de kerken ook
buiten de eigenlijke godsdienst
oefeningen aanspraak te doen
maken op zendgelegenheid. Het
is. duidelijk, dat deze zaak be
trekking heeft op de meenings-
verschillen in christelijken en
protestantsch-christelijken kring.
In beginsel schijnt het ons ech
ter niet de taak der kerk, om
maatschappelijke radio-uitzendin
gen te verzorgen. Maar wat deze
twee punten .betreft. „waarbij de
Regeering zifh niet kan neerleg
gen" vragen wij ons af. hoe de
nieuwe overgangsregeling, welke
immers morgen begint, nu wer
ken kan. als zulk een voorname
nartii, gelijk de Regeering is, dit
standpunt inneemt. Intusschen
heeft de minister aangekondigd,
dat hij binnenkort op deze aan
gelegenheid zal terugkomen, in
"emeen overleg met de volksver
tegenwoordiging.
terwijl de betere omstandighe
den in een wintersportplaats ook
een hartig woordje meespreken.
Op de .500 M. volgde op de
beide Nederlanders de Fransche
kampioen van 1944, Pepin, die in
Chamonix woont, met een tijd
van 48.9 sec. De Fransehman
Leon Quaglia, die ongeveer 20
jaar de nationale titelhouder is
geweest, reed ondanks zijn 50
jaren mede en werd achtste met
51 sec. Van Hoorn noteerde 50.1
sec.
De Belg' Willems werd vijfde met
49.6 sec. hetgeen een nieuw Belgisch
record beteekende. Het oude was
50.4 sec.
Op de 3000 M. maakte Buyen een
uitstekenden tijd van 5 min. 16.2 sec.
(in Warmenhuizen deed hij er 5 min.
48.2 sec. over!!); Roos volgde met
5 min. 28 sec. en de Fransehman
Pepln op de derde plaats met 5 min.
28.7 sec., hetgeen tevens een nieuw
Fransch record beteekende (het oude
stond op naam van Paul Rovayez met
5 min. 33 sec.);' van Hoorn kwam op
de eervolle vierde plaats met den
zelfden tijd als de Fransehman. Ook
de Belgen vestigden op dezen afstand
een nieuw record, want Huylbroeck
verkreeg de vijfde plaats in den tijd
van 5 min. 33.5 sec.
(Vervolg pag. 3. 4e kolom)
LICHTING 1945
Niet voor Duitschland,
maar voor India
IN TEGENSPRAAK met ver
I schillende geruchten en onjuiste
krantenberichten verneemt het
A.N.P., dat er op het oogenblik
geen sprake is van een bezetting
van een deel van Duitschland
door Nederlandsche troepen. De
lichting 1945, welke thans ge
keurd wordt en vermoedelijk in
Mei a.s. in zijn geheel onder de
wapenen zal zijn, is volledig be
stemd voor den dienst in Indië.
Slechts een garing contingent zal
vermoedelijk, in Nederland blij
ven.
De verbindingen in de
Zaanstreek
Met ingang van Maandag 21
Januari zullen de Nederlandsche
Spoorwegen een busdienst openen
vah Zaandam over Uitgeest naar
Beverwijk. De bussen staan bij
de spoorwegstations.
Nog steeds onrust in
China
Zoowel de Kwo Min Tang als
de communistische leiders te
Tsjoengking verklaren verontrust
te zijn over de berichten, welke
melding maken van gewapende
botsingen in China met schending
van de wapenstilstandsovereen
komsten. Gevechten van vrij ern
stige afmetingen doen zich voor
in verschillende plaatsen, o.a. in
Jingkau in Mandsjoerije. Deze
betreurenswaardige incidenten
vermogen echter geen afbreuk te
doen aam de onderhandelingen te
Tsjoengking, waar de politieke
Volksraad blijft streven naar een
regeling van alle politieke ge
schillen tusschen de Kwo Min
Tang en de communisten, aldus
de correspondent van de Times.
Ï>E ZUIVERING be+reft feitelijk
alles en iedereen, maar in het
bijzonder waren toch wel de kun
stenaars. de ambtenaren, de stu
denten en de pers in het parle
mentaire geding. Men spreekt van
een onbehagelijken en onzekeren
Japansche krijgsgevangenen, die op Java werden ontwapend,
aan het werk op het vliegveld te Batavia, waar ze onder
bewaking van Britsche soldaten nieuwe startbanen moeten
aanleggen. Anefo P.
"QUIVERING, EEN BRON VAN KWEEEING en van onrust
in het vaderlandsche gemoed, een voortdurend gevaar van
splijting in het volk.... Dat blijft de conclusie ook na drie
dagen van langademige debatten in de Tweede Kamer over de
zuivering, naar aanleiding van hetgeen daarover in de Regee-
ringsnota is medegedeeld. Verleden week Vrijdag is de Kamer
er nog even mee begonnen, drie sprekers hebben zich toen lal en
hooren, Donderdag en Vrijdag van deze week is de discussie
.onendelijk" voortgezet. En het is er net mee als met de drank
bestrijding, voor en tegenstanders komen nooit tot elkaar.
toestand, zooals mej. Tendeloo. die
de houding der eereraden en der
bedrijfscommissies wel eens on
zuiver noemde in verband met
concurrentie-motieven. Er zit ze
ker in de zuivering nog geen
schot. Er loopen nog vele gestaak
te burgemeesters rond. En wat de
studenten betreft, was de alge-
meene klacht deze, dat de z.g. on
derteekenaars van de 'beruchte
verklaring veel zwaarder gestraft
worden dan de hoogleeraren. die
tot de houdmg der onderteeke
naars hebben bijgedragen. Trou
wens, ook hoorde men sterk de
klacht, dat, als zoo vaak. de klein
tjes gemakkelijker slachtoffer
worden dan de grooten
Waar blijft het wetsontwerp
inzake de zuivering der kun
stenaars, vroeg o.a. de heer
v. d. Goes van Naters, die
toen nog niet wist, dat onge
veer op hetzelfde oogenblik
dit wetsontwerp bij de Kamer
■werd ingediend. Het ontwerp
regelt de normen, eindelijk!
waarnaar de kunstenaars
ten aanzien van hun houding
tijdens den bezettingstijd be
oordeeld zullen worden en
geeft de maatregelen aan, die
tegen hen genomen moeten
worden.
FOUT OP FOUT is met de amb
telijke zuivering gemaakt, be
toogde de heer Sweens, R.K., het
geen o.a te wijten is geweest aan
de ondeskundigheid van het M.G.,
(Vervolg pag. 3, 4e kolom)
Voor de weerberichtendienst
maakt men den laatsten tijd
op het K.N.M.I. te De Bilt
dagelijks gebruik van de Radio-
somne. Deze is aan een para
chute bevestigd en beiden wor
den door een ballon omhoog-
gebracht. Zoodra de ballon de
aarde verlaat zendt de Radio-
somne een fluittoon uit, welke
op den grond geregistreerd
wordt. De leider van den weer-
dienst rechtsmet de ballon
even voordat deze omhoog ge
laten wordt. Anefo/'t Sticht P.
DE AMERSKA-TRIP
Van de Nederlandsche
journalisten
Een speciale verslaggever seint
ons uit New York:
De zes Nederlandsche journa.
listen, die thans op uitnoodiging
van de Amerikaansche regeering
een rondreis door de Vereenigde
Staten maken, waren Vrijdag,
avond de eere-gasten aan een
diner, gegeven door de Neder,
landsche Club te New York. De
Nederlandsche kolonie was sterk
vertegenwoordigd. Onder de aan.
wezigen bevond zich ook de wnd.
consul-generaal de heer v. Swin.
deren.
Verscheidene sprekers verweL
komden 't Nederlandsche gezel,
schap. Prof. J. H. Hellema sprak
namens de Nederlandsche jour
nalisten zijn dank uit voor de
hartelijke ontvangst en gaf een
beschrijving van het snelle her.
stel, dat Nederland de afgeloo.
pen acht maanden op velerlei
gebied heeft beleefd. Hij ver.
zuimde niet de aandacht te ves.
tigen op Nederland's veelvuldige
behoeften op economisch terrein.
Prof. Hellema zeide vervolgens,
dat het gezelschap Nederlandsche
iournalisten zich had afgevraagd,
op welke wijze het aan het Ne
derlandsche publiek een getrouw
beeld van de Ver. Staten zou
kunnen geven. Hoewel in betrek
kelijk korten tijd een uitgeshekt
gebied moet worden afgelegd, zei-
de prof. Hellema niettemin te
vertrouwen dat de reis haar doel
niet zou missen, n.l. Nederland 'n
beter begrip bij te brengen van
Amerika en omgekeerd.
Het gezelschap zal een week in
New York blijven en daarna een
bezoek brengen aan Boston, De
troit, Holland (Michigan), Chica
go. San Francisco, Hollywood,
Santafe. New Orleans, Washing
ton en andere plaatsen
Op de Donderdagochtend ge
houden persconferentie, waar ca.
30 Amerikaansche verslaggevers
aanwezig waren die den Neder-
landschen, journalisten allerlei
vragen stelden over den weder
opbouw, de annexatie en Indone
sië, bleek, dat men in de Ver.
Staten over het laatste onderwerp
slecht is ingelicht. De Nederlan
ders konden heel wat misverstan
den wegwerken!
