Nieuuu
INDONESISCHE SITUATIE VOOR ™EER™NZEN
DEN VEILIGHEIDSRAAD
H. M. DE KONINGIN EERT
ZEEHELDEN
LOONSVERHOOGING
ruman pleit voor
Voor Den Helder, Schagen en omgeving
Bureaux:
„BESLISSEND
STADIUM"
„Militaire acties tegen de plaatselijke
bevolking bedreigen den wereldvrede
BURGEROORLOG IN
GRIEKENLAND
Reddingspoging met den
dood bekocht
„Gij hebt den roem van onze
driekleur hoog gehouden
Zakendoen een kwestie
van publiek vertrouwen
Radiotoestellen
op komst
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
P. Sigon.
Abonnementsprijs f 3.40
per kwartaal; 1-20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel,
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel, 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Dagblad
Buiten God U
nergens veilig
fVondel
DINSDAG 22 JANUARI 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10837
ALKMAARLangstraat
42A - tel. 4330 (K 2200)
IIOÓRN: Draaf singel 59,
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Loods,
gracht 69. tel. 2383 K 2230
SCHAGEN: Molenstraat
52. tel. 459 (K 2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
DE INDISCHE KWESTIE is,
volgens Britsche pers-opvat
tingen. in een beslissend stadium.
Dit houdt verband met de spe
ciale zending, waartoe de Engel-
sche regeering besloten heeft. Zij
zendt een ervaren diplomaat. Sir
Archibald Clark Kerr, thans am
bassadeur te Moskou, naar Ba
tavia.- waar hij intusschen eerst
over ruim een maand, nl. eind
Februari, zal aankomen.
Deze belangrijke, bijna sensa-
fioneele zending, geschiedt met
goedkeuring van onze Regeering,
die er reeds mee op de hoogte
moet zijn geweest, toen in onze
Tweede Kamer het debat over
Indië gaande was.
Zij kop er waarschijnlijk, ook
vertrouwelijk, niets van zeggen;
wellicht had de Kamer een ande
re beslissing genomen over de
motie-van Poll, wellicht zou deze
ingetrokken ot achterwege geble
ven zijn.
Wellicht ook niet. Want de be
voegdheid, die in de motie tot
uiting kwam, zou gebleven zijn.
De motie uitte géén wantrouwen
in het Regeeringsbeleid d.i. het
beleid van Van- Mook, dat de Re
geering uitdrukkelijk dekt
maar keurt dat niet goed, eerder
is ze een uiting van onbevredigd
heid en wrevel^ daarover.
Waar er over de motie-van
Poll een en ander te doen is, en1
daarover uit Indië en Londen
zoodanige tendenz-berichten wor
den verspreid, dat van een wei
nig-bewonderenswaardige agita
tie tegen een democratischè be
slissing van het Nederlandsche
parlement kan worden gesproken,
mag over het tijdstip van de En-
gelsche beslissing inzake de spe
ciale gezantsmissie geen ondui
delijkheid blijven bestaan.
Er is veel critiek geweest over
onze officieele Indië-voorlichting
in het buitenland. Een reeks mis
verstanden moest nog enkele da
gen geleden in een feitelijk toe
vallige conferentie van de zes
Nederlandsche journalisten in
New-York worden rechtgezet.
Moet de zending van Sir Archi
bald mede gezien worden als een
correctie op ons voorlichtings
tekort?
En hoe staat het met onze of
ficieele voorlichting in Indië?
Was de klinkkare onzin, die
daar aan Indonesische en Brit
sche zijde over het Indische Ka
merdebat is verkocht, niet te
voorkomen geweest?
Men heeft de strekking van de
motie-van Poll daar niet begre
pen, zegt de R.V.D. nu, maar die
strekking was toch duidelijk ge
noeg. vooral als ze gezien wordt
in het raam van de debatten.
Kent men de strekking van die
debatten daar niet, of wil men
haar niet verstaan?
De verschillende commentaren
doen eerder het vermoeden rij
zen van sabotage dan van den
ernstigen wil tot goed begrip.
Overigens is het geen wonder;
dat Sjahrir c.s. dachten, dat de
uitzending van een Kamercom
missie het eigenlijke Regeerings
beleid zou „doorkruisen''; dit
heeft minister Logemann bij zijn
motiveering tot afwijzing van de
motie wèl gesuggereerd.
Maar als Indonesische, Neder
landsche en Britsche kringen en
kranter in Batavia en elders
spreken over „een beslissing van
de Nederlandsche Regeering", dan
moesten en konden zij weten, dat
hier slechts sprake was van een
„wensch" der Kamer. Ook is er
geen sprake van een „koninklij-
ke" commissie, die „aan onder
handelingen wil gaan meedoen",
doch van een parlementairè com
missie, die zelf eens wil kijken,
wat er aan de hand is. En voorts
is er geen sprake van, dat deze
commissie de handelingen van
Van Mook gaat controleeren,
doch slechts hiervan, dat zij door
eigen waarneming het parlement
wil voorlichten.
De Regeering heeft niet o n t-
k e n d, dat de voorlichting te
kort schiet; zij heeft dit alleen
geëxcuseerd. En de vreemde agi
tatie rondom de motie-van Poll
bewijst het nog eens ten over
vloede. Zij bewijst ook. wat de
Oekraïne heeft gevraagd het Indonesische probleem voor
den Veiligheidsraad te brengen.
Rusland heeft gevraagd de situatie ïr Griekenland voor
dezen raad te brengen.
Waarom Oekraïne? Wel, Oekraïne is een Sovjet-Russische
republiek en de situatie in Azië laat de Sovjets niet onver
schilligBovendien is het tournooi van Euwe, Tartakower
en Pomar niet het eenige waar aan schaakzetten wordt ge
daan: ook op en rond de Uno is dat het geval, de politiek is
een schaakspel.... En zoo doet de Sovjet-politiek een tegen
zet tegen het 'lastige geval met Iran en het brengt den pion
Griekenland mee in den aanval.Met het veto op den
achtergrond!
|N DEN BRIEF, waarin de
Oekrainsche delegatieleider
Manuilski de Indonesische
kwestie bij den Veiligheids
raad aanhangig maakt, zegt
hij, dat in Indonesië „reeds
gedurende eenige maanden
militaire acties worden onder
nomen, welke gericht zijn te
gen de plaatselijke bevolking,
waaraan zoowel Engelsche
strijdkrachten als Japansche
gewapende strijdkrachten deel
nemen. Naar het oordeel van
de Oekrainsche regeering
schept deze situatie een staat
van bedreiging tegen de hand
having van den internationa-
berichtgeving over den gang van
zaken in Indië voor ons volk in
zoovele gevallen waard is!
Tenslotte is ook de missie-Ar-
chibald geen bewijs, dat de we
reld over Indië voldoende op de
hoogte is! Wie zou intusschen niet
wenschen. dat de komst van den
nieuwen Engelschen bemiddelaar
inderdaad het beslissend sta
dium voor Indië zou inluiden; de
feitelijke ontwikkeling der
verhoudingen maakt concessies
onvermijdelijk: moge het echter
zoo zijn. dat zij het vitale belang,
de eer en de waardigheid van
het Koninkrijk ontzien!
len vrede en veiligheid, welke
wordt omschreven in artikel
34 van het handvest. De
Oekrainsche delegatie vraagt
den veiligheidsraad om de
noodzakelijke onderzoekingen
te doen en de maatregelen te
nemen, waarin het handvest
voorziet om aldus een einde
te maken aan de tegenwoor
dig» situatie".
In Griekenland is het woer mis,
er heerscht in een deel van het
land burgeroorlog. Tweeduizend
Grieksche monarchisten, die vol
gens eerdere berichten de stad
Calamata aan de Zuidkust van
den Peloponnesus hadden bezet,
hebben zich voor den aankomst
van de regeeringstroepen terugge
trokken in het dorp Gardiki, on
geveer acht kilometer ten Noor
den van Calamata, en zich daar
verschanst. De bevelhebber van
de Nationale Garde heeft hun
een ultimatum gesteld.
Bij een poging om een jongen,
die door het ijs was gezakt, te
redden, zijn dezer dagen op de
Melanen te Bergen op Zoom twee
broeders van het Instituut „St.
Marie" n.l. br. Archangelus (F.
Nieuwenhuizen uit Den Haag) en
br. Laurentius (C. Lester uit Am
sterdam) te water geraakt en ver
dronken. De jongen wist zich bo
ven water te houden en werd ge
red. Reeds spoedig had men de
lijken van beide slachtoffers, die
respectievelijk 25 en 28 jaar oud
waren, geborgen.
Gistermiddag heeft H. M de
Koningin in de gehoorzaal van het
Instituut voor Scheepvaart en
Luchtvaart te Rotterdam onder
scheidingen uitgereikt aan 37 le
den van de Nederlandsche koop
vaardij, die zich gedurende den
oorlog door moed en dapperheid
onderscheiden hebben.
IN ZIJN BOODSCHAP
aan het Amerikaanschc
Congres, dat vergaderde
voor de begrooting over
1947, bep'eit president Tru,
man vrede in het bedrijfs,
leven Hij zegt, tot de
werkgevers, dat zakendoen
een kwestie van publiek
vertrouwén is, en wijst de
arbeiders or> hun verant.
woordeliikheid. Hij bepleit
aanzienlijke loonsverhoo.
gingen.
Hiertoe zijn de industriëele
bedrijven thans, naar zijn mee
ning. zeer wel in staat. Het ge.
heele land zou er van profitee
red
Hij bezweert het Congres de
verschillende hangende belang
rijke wetsontwerpen nu toch aan
té nemen, en de verantwoorde
lijkheid te beseffen, die de Re
geering voor de economische ge
zondheid van het land heeft.
Volledige demobilisatie is nog
niet mogelijk.
Uit Truman's begrootingsbood.
schap blijkt, dat de begrooting
der Vereenigde Staten uikomt op
een totaal bedrag van 35.8 mil.
liard dollar voor het jaar 1947.
Voor het eerst sinds 1930 zal
naar Truman mededeelt, in 1947
geen sprake behoeven te zijn van
een stijging van de nationale
schulden. In zijn begrooting
heeft de president ook rekening
gehouden met de uitgaven, ver
band houdend met de door .hem
ingediende wetsvoorstellen, wel
ke echter nog niet door het Con
gres zijn goedgekeurd.
In finaneieele kringen in Was.
hington, wordt er op gewezen,
dat de ingediende begroöting in
evenwicht zou zijn, indien Tru
man dit niet zou hebben gedaan.
Een speciaal gecharterd vliegtuig is van Schiphol vertrokken
met een groote hoeveelheid ontspanningsmateriaal, bestemd
voor de' Nederlandsche strijdkrachten op Malakka. De lading
bestaat uit post, boeken, medicamenten, sportartikelen en een
jeep. Z. K. H. Prins Bernhard kwam persoonlijk afscheid
nemen van majoor Crasborn, die de reis medemaakt en de
leiding heeft bij de verdeeling der goederen. De Prins in ge
sprek i .et luitenant P. Wemering (links) en majoor Crasborn
(rechts van den prins).
Anefo-Vrind P.
DHILIPS hoopt dit jaar van
drie types radiotoestellen
geleidelijk zooveel voor ons
land te kunnen reserveeren,
dat aan het einde van dit jaar
de levering voor Nederland
gelijk zal zijn aan die van vóór
den oorlog. De prijs zal voor-
loopig niet lager gesteld kuD-
nen worden.
Toen H. M. de Koningin onge
veer half drie voor den mgang
van het Instituut aan de Rochus-
senstraat arriveerde, stonden naar
vele belangstellenden opgesteld,
die de vorstin hartelijk toejuich
ten. In de hall werd zij verwel
komd door den burgemeester van
Rotterdam. Mr. P. J. Oud, ter
wijl ook vele andere autoriteiten
ter begroeting aanwezig waren.
In de gehoorzaal hadden zich de
leden van de koopvaardijvloot, aan
wie dezen dag zoo'n groote eer
te beurt zou vallen, met hun fa
milie-leden verzameld. Aanwezig
was ook de minister van scheep-
vaart, de heer J. M. de Booy
Nadat de adjudant van H. M.
luitenant ter zee eerste klasse H.
A. W. Goossens voorlezing had
gedaan van de betreffende ko
ninklijke besluiten, sprak H. M. de
Koningin „de mannen van de zee"
toe.
In de jaren, die thans achter ons
liggen, aldus sprak H. M., vol van
strijd, onrust en gevaren, hebt gij
den roem van onze driekleur
hooggehouden.
Onversaagd hebt gij, ondanks
alle gevaren en tegenslagen, d.e
gij mocht ondervinden, uw taak
volbracht en uw hulp gegeven,
opdat de zoo noodige grondstoffen
voor het voeren van den ooriog,
de levensmiddelen, de troepen,
hun doel bereikten. De mannen
der koopvaardij hebben zware of
fers gebracht, opdat schepen cn
menschenlevens konden worden
behouden, offers, die velen betaald
hebben met hun leven.
De harde strijd is voorbij, maar
dit houdt niet in, dat gij uw werk
als afgeloopen moet beschouwen.
Op u rust thans de taak uit alle
werelddeelen de grondstoffen aan
te voeren, noodig voor kleeding en
voeding en voor het herstel en
den opbouw der verwoeste gebie
den en onzen industrie.
Gij, die buiten Nederland,
schouder aan schouder gearbeid
en gestreden hebt met onze ma
rine. met onze strijdmacht te land,
en in de lucht, wetend, dat het
heldhaftige, onbuigzame verzet
binnen Nederland in geest en
daad met u medestreed, gij allen
tesamen, hebt het bewijs geleverd
van het groote, waartoe Neder
land in staat is, wanneer het
uiterste gevraagd wordt.
H. M. reikte hierna de onder
scheidingen uit.
Na dit officieele gedeelte bleef
H. M. de Koningin nog eenigen
tijd in een der benedenzalen, waar
de thee gebruikt werd, in het ge
zelschap van deze zeehelden, met
wie zij zich ongedwongen onder
hield. H. M. herinnerde zich nog.
dat zij eenigen van hen in Londen
ontmoet had.
Luide toegejuicht verliet dë
Vorstin vervolgens het instituut
en ook buiten was de publieke be
langstelling bij Haar vertrek zeer
groot.