Ondragelijke spanning
in hef schaaktournooi
INTERNATIONALE
BIDWEEK
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
3
Basis van Mei #40
Uit alle hoeken
der aarde
r
Bekeering van alle
heidenen
J.
EEN NATIONALE
OMROEP
Politieke moorden
opgehelderd
Van Eigen Erf
De Indische kwestie
voor de U.N.O.
RONDOM DE U.N.O.
De atoom-energie In-
formeele veiligheidsraad
Britsche politiek in
Griekenland aangevallen
DE EFFECTENBEURS
DONDERDAG 24 JANUARI 194G
EUWE HEEFT DE LEIDING
IN ZIJN GROEP
Dr. M. Euwe seinde Woensdagavond
23 Januari uit Londen:
De 14-jarige Spaansche jongen
Pomar; oogstte hedenavond een
luid applaus toen hij in een partij
welke 2Vi uur had geduurd in 36
zetten van onzen landgenoot Prins
won. Hiermede behaalde de jon
gen zijn vierde winstpunt. Het
was de eerste partij die in deze
twaalfde ronde was afgeloopen.
Na 25 zetten had de Spanjaard;
die met zwart speelde, twee to
rens, een looper en vijf pionnen;
terwijl Prins twee torens, een
paard en vier pionnen had. Na
uitstekend manoeuvreeren ver
overde Prins op zijn tegenstander
het paard. Onze landgenoot be
studeerde toen zorgvuldig den
stand, zag dat de situatie hope
loos was en gaf den strijd op;
waarbij hij zijn jeugdigen tegen
stander hartelijk de hand schudde.
Na de partij zette Pomar de
stukken opnieuw op en toonde
Prins aan waar hij een fout had
gemaakt.
In groep b won Euwe met
zwart van Winter, terwijl Chris-
toffel, eveneens met zwart, van
Denker verloor. Hierdoor heeft
Euwe de leiding veroverd met Vit
punt uit negen partijen tegen
Christoffel 7 en Denker 6'/i punt
en nog 1 te spelen partij.
De uitslagen van de partijen der
neuende ronde luiden:
Groep a: PrinsPomar 01 (36 zet.
ten); FriedmannStone 01 (37 zet
ten); TartakowerSteiner 01 (61
zetten). Broadbent won na 74 zetten
een hangpartii uit de zesd'e ronde
tegen Stone. De afgebroken partij uit
de derde ronde tusschen Fairhurst en
Opocensky werd door eerstgenoemde
na 74 zetten gewonnen.
Groep hi, NewmanMedina lfsl/s
(34 zetten); WoodThomas V»l's
(30 zetten); KoenigAbrahams 10
(51 zetten): WinterEuwe 01 (30
zetten; DenkerChristoffel 10 ^40
zetten); DevosLupi 10 (57 zetten)
In groep a heeft Tartakower nog
steeds de leiding met 6'(2 pt. en 2 af-
gehroken partijen.
Euwe bad het ook moeilijk of be+er
gezegd hij maakte het zich moeilijk
want hij had Winter's s+ukoffer
dat er aarrig- uitzag op vrij een
voudige wijze kunnen weerleggen.
Hij koos den ingewikkelden weg die
ton slotte ook tot het doel leidde
doordat Winter van ziin kant meende
gerechtigd te ziin op winst te spelen
Abrahams verloor tegen Koenig
nadat hii aanvankelnk een behoor
lijke stellino had gehad.
ThomasWood werd na hardon
strijd remise evenals NewmanMe
dina.
QMtoJfaLtLeniguuM
AANVULLING BONNENLIJ ST
Voor de eerste helft van de 2de
periode 1946 (20 Januari t/m 2
Februari 1946)
Elk der volgende bonnen geeft
recht op het koopen van:
Bonkaarten Ka, Kb, Kc 602
725 250 gram jam, stroop
boterhampasta.
726 100 gram koffie.
727 pl.m. 112 gram huis
houdzeep.
728 250 gram zachte zeep
b 69 1 kg. aardapelen.
b 70, c 70 1 ei.
Bonkaarten La, Lb, Lc 602
a 02 iVz liter melk.
b 02, c 02 3 liter melk.
002 1 kg. aardappelen
Bonkaarten Kd, Ke 602
825 250 gram jam. stroop
enz.
826 1 ei.
827 i plm. 112 gram huis-
zeep.
828 250 gram zachte zeep.
Bonkaarten Ld, Le 602
d 02, e 02 5 liter melk.
502 1 kg. aardappelen.
Tabakskaarten enz.
T 10 2 rantsoenen rook of
shagtabak (geen siga
retten of sigaren).
V 10 100 gram chocolade of
suikerwerken.
X 10 100 gram chocolade of
suikerwerken.
Bovengenoemde bonnen kunnen
reeds op Vrijdag 25 Januari a.s. van
des morgens 8 uur af worden ge
bruikt met uitzondering van de
bonnen voor melk en aardappelen;
waarp eerst met ingang van Maan
dag 28 Januari mag worden afge
leverd.
De eieren op de bonnen B 70; C 70
en 826 zijn verkrijgbaar bij een de
taillist die gewoon is eieren op- rant
soenbonnen voor zieken te verkoo-
pen.
Ter aanvulling van het door de
weersomstandigheden tijdelijk ver
laagde aardappelrantsoen voor per
sonen van 4 jaar en ouder kan 2 kg.
uit de eerder verstrekte voorschot
ten worden genomen.
Bij deelneming aan de maaltijden
van "de centrale keukens moeten al
daar de bonnen "006 of 506 vleesch"
voor vleesch en "002 aardappelen"
voor aardappelen worden ingeleverd.
Devos weerlegde Lupi's aanval en
kwam twee stukken voor. Lupi speel
de onverstoord verder, in de hoop
dat de Belg tret nog verknoeien zou,
maar deze hoop bieek ditmaal ijdel
en Devos hóekte een verdiende zege.
Ook in sectie a gebeurden gToote
dingen. Steiner won van Tartakower
en Bernstein staat slecht tegen
Broadbent.
In sectie B stijgt de svannina
tot het schier ondraaglijke
Euwe heeft nu de leiding, ver
moedelijk alleen, omdat Denker
zijn hangpartij tegen Lupi wel
niet zal winnen.
Het was een moeilijke dag
Het moeilijkst wel voor Den
ker, die teqen Christoffel wel
dra in een positie geraakte,
waar geen touw meer aan vast
te knoopen was. Tot het einde
foe. bleef alles mogelijk temeer
daar beide spelers in tijdnood
verkeerden en een tiental zet
ten a tempo moesten spelen.
Denker toonde zich de meest
slagvaardige. Toen de tijdnood
voorbij was kon de Zwitser op
geven.
OF VERVANGINGS
WAARDE?
Regeling oorlogsschade in de
Tweede Kamer
QE OORLOGSSCHADE heeft
nog allerlei nasleep met
zich. Zoo wat betreft de finan-
cieele voorzieningen. Op wel
ken voet moet de schade ver
goed worden? Menigeen is van
oordeel, dat dit gebeuren moet
op den grondslag van de z.g.
vervanginsgwaarde. Dit is een
systeem, dat waarschijnlijk het
meest de billijkheid benadert.
Anderen, en tot hen behoort
ook de Regeering, meenendat
dit tot verkeerde en te ver
strekkende f inancieele conse-
ouenties zou leiden en willen
niet verder gaan dan vergoe
ding van de schade op de basis
van 9 Mei 1940. Men voelt het
verschil. Vergeleken tusschen
toen en nu zijn de prijzen sterk
gestegen. Bij alle ellende, die
de echte oorlogsslachtof rers
hebben geleden, komt nu ook
nog de f inancieele strop.
Het voor en tegen van de
beide mogelijkheden is in de
Tweede Kamer door tal van
sprekers Woensdagmiddag
breed uitgemeten, aan de hand
van het desbetreffende deei in
ie bekende Regeeringsnota
De voormalige gezant
van Zuid-Afrika, de heer H.
W. van Broekhuizen, heeft aan
den Nederlandschen gezant te
Pretoria een bedrag van ruim
tachfig duizend guKcn overhan.
digd ten behoeve van de hulp-
verleening aan Nederland.
Tengevolge van een defect aan
het mechanisme der lift zijn 46
miinwerkers van een ijzermijn
nabij Hannover neergestort en
gedood. Prins.regent Karei v.
België is naar Londen vertrok
ken en zal waarschijnlijk een
onderhoud hebben met eenige
buitenlandsche afgevaardigden
ten vergadering van de Uno
Pierre Flandin, ex-minister .van
Vichy, is van rechtsvervolging
ontslagen, doch zal voor het
Hooggerechtshof moeten ver
schijnen om te beslissen over zijn
houding van ..nationale onwaar,
digheid". Chineesche piraten
hebben aan de Zuid-Chineesche
kust een passagiersschip over
weldigd en alle passagiers van
hun bezittingen beroofd. In
Pennsylvanië zijn meer dan 50
kolenmijnen gesloten als gevolg
van de staking in de staalindu
strie, waardoor meer dan 14.000
arbeiders werkloos zijn geworden
Het wordt zeer waarschijnlijk
geacht, dat de Noorsche premier
Trygve Lie tot secretaris van de
Uno wordt gekozen.
INTENTIE VOOR
VRIJDAG 25 JANUARI:
MA 19 EEUWEN CHRISTENDOM ligt de helft van het
menschdom nog steeds verzonken in het heidendom
en dat wil zeggen: 1.000.000.000 zielen. Het kans ons ver
wonderen, dat ondanks alle missie-actie, het aantal van
hen, die nog nooit van Christus gehoord hebben, nog zoo
geweldig groot is. Eén ding staat echter vast: dit ligt niet
aan de genade, want die is aloverwinnend. Huiveren we
dan voor de andere, nog eenig mogelijke conclusie: dan
ligt dit aan het menschdom zelf. Gelukkig behoeven we
niet alleen te zien naar deze donkere zijde. Want hoeveel
zelfverloochening, hoeveel moed, hoeveel martelaars-
bloed is er noodig geweest om tenminste de helft der
menschheid tot Christus te brengen. Maar begrijpen we
toch goed: de verantwoording, die wij allen gezamelijk
thans nog dragen om die andere helft der menschheid te
bekeeren tot Christus' Kruis. Durven we dan die ver
antwoording aan. Allen moeten wij apostelen zijn, want
allen bezitten we minstens het apostel-talent van ons
gebed. Dat talent mag niet begraven worden.
De meesten van de zeven
sprekers waren het niet met de
Regeering eens. In het algemeen
was men het wel eens met de
voorgestelde maatregelen, om de
schade te financieren en die is
toch beduidend genoeg, zoodat
o.m. de vrees werd geuit, dat de
opbrengst van beide niet vol
doende zou zijn. En dit, terwijl
het hier over de vermogensaan.
wasbelasting en de „heffing in
eens" gaat., die beide een slor
dige duit zullen opleveren! De
heer Hofstra (SDAP), vrees
de, dat die opbrengst echter
maar de helft zou zijn van het
geen noodig is. Ook deze spr. gaf
den Minister niettemin eenige
denkbeelden in overweging
waardoor, het toch nog grooten.
deels mogelijk zal zijn de ver
vangingswaarde te vergoeden,
wat.nog veel meer kost!
De heer Van den Heuvel
(A.R.) betoogde dat de Minister
ernstig de schadevergoeding van
bepaalde bedrijven onder de
loupe nemen moet. De huur
waarde achtte de heer Van den
Heuvel een volstrekt onjuist cri
terium voor vergoeding van huis.
raadsehade; dit geldt speciaal
voor groote gezinnen en boeren
bedrijven.
Van de zeven sprekers liet fei.
telijk alleen de heer Schilt,
huis (VD), de vervangings
waarde los, vanwege de groote
offers; het zou zooveel koop
kracht scheppen, dat er allerlei
bezwaren tegen in te brengen
zijn. De heer Teu lings (RK)
voorstander van een zeer zuinig
financieel beleid, betoogde nog
dat zulk 'n beleid niet den onbil
lijken grondslag voor schadever
goeding rechtvaardigt als dien
van 9 Mei 1940. Wanneer het uit
te keeren bedrag van 3 milliard
met eenige milharden verhoogd
zou worden, zou de situatie daar
door niet onoverzienbaar wor
den, meende hij.
Het hoofdbezwaar van de Re
geering is echter inderdaad „de
inflationistische werking", door
het scheppen van de kunstma
tige koopkracht. Zoo staan we
voortdurend voor dilemma's: de
slachtoffers hebben recht op bil
lijke vergoeding en inflatie zou
nieuwe moeilijkheden brengen
voor de geheeie gemeenschap,
die'in verband met de geldzui-
veringsoperatie toch als in- span
ning leeft
Vandaag gaat de Kamer ver,
der; als Minister Lieftinck, voor
het eerst in groot verband, te
genover de Kamer sHiat, kan hij
op een aandachtig gehoor reke
nen.
Er heeft zich een comité ge
vormd. dat zich tot het Neder
landsche volk heeft gericht met
een manifest dat pleit voor een
nationale omroep, d i. een omroep,
die aan de levende verscha den-
heid van ons volk op religieus,
cultureel en sociaal terrein ge
stalte geeft in een met eerlijke
zorg vastgestelde en wettelijk ge
garandeerde verhou ling. Een om
roep, die zich bij zijn arbeid be
wust is, dat zijn kunstenaars en
sprekers da dagsliikiche g; st zijn
van het Nederlandsche gezin
die zich dienend stelt tegenover
de groote geestelijke en materiee-
le nood-en van vandaag, een
omroep, die geassisteerd door
commissies van de beste deskun
digen, in zijn programma bewust
en met kracht den strijd aanbindt
tegen het goedkoope en triviale
en die een positieve bijdrage le
vert tot een waarachtig Neder
landsche cultuur.
De onderteekenaars van het
manifest zijn van alle richtingen,
o.a. prof. dr. Th. Rutten, hoog
leeraar aan de R.K. Universiteit
te Nijmegen en dr. Jos. M. A. F.
Smits van Waesberghe S-J.
Alle politieke moorden, die in
den bezettingstijd in het district
Velsen bedreven zijn, werden door
den P.O.D. aldaar tot klaarheid
gebracht. De daders van de aan
slagen op dokter Buler, dr Mel-
chior. den heer Pauw, den heer
Verdoorn en den heer Juckes zijn
gearresteerd en zitten gevangen.
Als gevolg van deze aanslagen
lieten dr. Buler en de heer Ver
doorn het leven. De aanslagen
werden gepleegd door SD'ers en
politieambtenaren uit Amsterdam
die voor den SD werkten. Het zijn
Mollis, Maarten Kuyper en de
Duitschers Ruehl, Viebahn, Albers,
Franz en Itler. De laatste is nog
voortvluchtig.
QE EERSTE ZES Fairey-
firefly twee persoons ver-
kennings-jachtvliegtuigen uit
de serie van 15, die de Konink
lijke Marine voor haar binnen
kort in gebruik te nemen vlieg
tuigmoederschip heeft aange
kocht, zijn dezer dagen op het
vliegveld Heston ten westen
van Londen van de fabriek
overgenomen. In Haarlem
dreigt een stagnatie in de
broodvoorziening tengevolge
van een loonactie der bakkers
gezellen. Met ingang van 1
Februari kan viermaal per
week post naar Batavia ver
zonden worden. Op Ame
land in de nabijheid van het
dorpje Ballum is voor noodge
vallen een vliegveld, met een
oppervlakte van 325 vierkante
Meter aangelegd. Tot direc
teur van den regionalen radio-
omroev Limbura is benoemd
de heer C. S. Smits, vroeger als
journalist verbonden aan het
Limburasche Dagblad te Heer
len en thans werkzaam aan de
Kamer van Koophandel te
Eindhoven.
„De stappen van de Oekrainsche
delegatie hebben betrekking op de
aanwezigheid van Engelsche en
Japarische strijdkrachten in Ne-
derlandsch-Indië en op militaire
acties, welke zij zouden onderne
men tegen de plaatselijke bevol
king. Naar mag worden aange
nomen. zal de Britsche regeering
haar zienswijze hieromtrent ken
baar maken. Aldus verklaart
men in Nederlandsche regeerings-
kringen.
Zooals bekend, is aan de Brit
sche strijdkrachten, namens de
Vereénigde Naties, de taak opge
dragen, om de overgave van de
Japansche troepen in Neder-
landsch-Indië te verwezenlijken.
Zij oefenen deze taak uit met vol
ledig begrip voor de bijzondere
omstandigheden, welke in Neder-
landsch-Indië heerschen.
In verband met het bovenstaan
de is het niet duidelijk, hoe in Ne-
derlandsch-Indië dientengevolge
een situatie zou kunnen ontstaan,
welke een bedreiging zou kunnen
vormen voor de handhaving van
de internationale vrede en veilig
heid, gelijk in artikel 34 van het
handvest wordt omschreven.
De missie van sir Archibald
Clark Kerr wordt door de Neder
landsche regeering met zeer groote
Instemming begroet. Zij is een
duidelijk bewijs van het streven
van de Britsche regeering om niets
na te laten, wat een spoedige re
geling van de huidige moeilijkhe
den op Java zou kunnen bevorde
ren. Zij geschiedde na voorafgaand
overleg met de Nederlandsche re
geering, welke harerzijds niets zal
nalaten om de zending van dezen
eminenten Britschen diplomaat
zooveel mogelijk te doen slagen,
tntusschen is Sir Archibald Clark
Kerr vanuit Berlijn in Moskou te
ruggekeerd. Hij zal"eerst na ver
scheiden dagen naar Java vertrek
ken, in verband met de afwikke
ling van de loopende zaken te
Moskou.
De politieke en veiligheidscom-
missie van de U.N.O. heeft ten
slotte met eenparigheid van stem
men haar rapport aan de alge-
meene vergadering goedgekeurd.
In het rapport wordt voorgesteld
een resolutie aan te nemen tot
het instellen van een commissie,
belast met de behandeling van de
vraagstukken, die opgeworpen
zijn door de ontdekking der
atoomenergie en de daarmee ver
band houdende zaken.
De aangekondigde zitting van
de algemeene vergadering der
Vereenigde Volken kon op het
laatste oogenblik niet doorgaan,
omdat deze kwestie nog niet in
kannen en kruiken was.
Woensdagmiddag werd in het
Savoy Hotel in de apartemenien
van den Australischen delegaat
Makin een informeele bijeen
komst gehouden van de leden
van den Veiligheidsraad. Neder
land was op deze zitting yertegen-
woordigd door jhr. Michiels van
Verduynen.
Voorts heeft een Grieksche
communistenleider in den Vei
ligheidsraad een aanval gedaani
op de Engelsche politiek in Grie
kenland, hetgeen beteekenis heeft
in verband met het feit. dat Rus
land de Grieksche kwestie bij de
Uno aanhangig heeft gemaakt.
De Nederlandsche afgevaardig
de prof. Asbeck, hield in de Be
heersraadcommissie 'n rede, die
veel bijval verwierf bij de aanwe
zigen. Hij besprak de vraag of
een trust- of mandaatgebied ge
ïncorporeerd kan worden door de
bewindvoerende mogendheid. Het
geheeie vraagstuk draait om twee
punten ten eerste incorporatie op
voet van gelijkheid, ten tweede
indien men het hiermede eens
is, welke procedure behoort dan
gevolgd te worden? Naar zijn
meening is de bewindvoerder
van een mandaats- of trust-
gebied verplicht, dit mandaat
aan den Beheersraad aan te bie
den. De Beheersraad moet dus de
bevoegdheid hebben toezicht uit
te oefenen op alle mandaatsge-
bieden.
In de Beurssituatie komt hoege
naamd geen verandering. De omzet
ten blijven van beperkten omvang,
hetgeen volgens het huidige stelsel
niet anders kan worden verwacht.
Gisteren ging er op de markt weer
weinig om en de koersen verschilden
weinig of niet bij die van den vori-
gen dag. Voor de 4 procent Ned.
Staatsoblig'atiën was weer eenige
vraag los gekomen en terwijl eer
gisteren voor deze leeningen 101 3/16
werd besteed', werd gisteren tegen
101 3/8 gehandeld. De leening 1940
met belasting'faciliteit werd 101 7/16
genoteerd. De 3' r pr. Obligaties Ned.
1941 en 1942 waren onveranderd 102.
Vraag en aanbod' waren ongeveer
met elkander in overeenstemming.
Wat de 3 pr. Obligatiën 1895—1905
aangaat, was de koers heden weder
om iets lager; terwijl enkele dag-en
geleden nog 100 procent werd geno
teerd en de koers daarna was terug»
gegaan tot 99'2> werd gisteren niet
meer dan 99 1/4 betaald. De 3 pr.
Certificaten van inschrijving' en de
3 pr. Grootboekobligatiën waren 99.
Het koersverschil tusschen beide
laatstgenoemde en de Obligatiën
18961905 dat voor enkele dagen nog
lVs procent bedroeg, is thans vrijwel
geheel uitgewischt. De Spoorweg'-
drieën waren onveranderd 101. De
gestaffelde leening werd tegen
101 13/16 verhandeld'. Integralen en
2'/i pr. Grootboekobligatiën waren
ongewijzigd 85'/«.
