Vors Vrouw tot Vrouw
Kr,
Van Mook voor de radio
van Batavia
Nieuw Noordhollondsch Dagblad
3
(2ctcilsle nieuws
ottiek
WOENSDAG 30 JANUARI 1946
In een radiorede, die dr. van
Mook over den zender van Ba
tavia heeft gehouden, heeft hij
order meer gezegd: Een toestand
van terreur bet^nog iedere vrije
gedachten wisseling. Een onge
gronde vrees voor hernieuwing
van de koloniale verhoudingen
eenerzijds en hevige, doch be
grijpelijke reacties op de onaf
gebroken toestand van bedrei
ging en van leed aan den ande
ren kant hebben op Java en Su.
mafra de overhand over het
menschelijk verlangen naar sa
menwerking. dat allen evenzeer
ter harte gaat.
Van Mook had in Nederland
o.a. de overtuiging ontmoet dat
beide deelen van het Koninkrijk
op voet van gelijkheid moeten
samenwerken en een zuiver en
klaar begrip van de wi.ize waarop
Nederland en Indië hun eeuwen,
oude betrekkingen moeten hand,
haven in overeenstemming met
den geest des tijds en tot ge-
menschappelijk voordeel.
Herstel zal moeten gericht ziin op
de verwezenlijking van vrijwillige sa
menwerking tusschen twee volken
die beide in staat zijn elkaar in een
Verwarcen wereld te steunen en in
de gelegenheid zijn om een Euro-
peeschAziatische gemeenschap te
stichten die evenzeer een steunpunt
Voor andere volken kan vormen.
Aldus moeten we de bevestiging
van die vrijheid verwerven die het
UïteinG«Iijke doel van iTet Nederland-
sche en Indonesische volk is.
Van Mook sprak de verwachting
pit; dat redelijkheid en %'oede trouw
ln de toekomst de overhand zullen
verkrijgen en een einc. zal worden
gemaakt aan een strijd die even
zinloos als verderfelijk is en besloot
aldus:
Bij de komende onderhandelin
gen zal er ruimschoots de gele
genheid zijn voor die groepen
die tot nu toe weinig op den
voorgrond traden om hun denk
beelden naar voren te brengén.
Evenzeer zal met die millioenen
die reeds openlijk en bewust
de weg tot samenwerking hebben
gekozen ten volle rekening
worden gehouden. In volledig be
grip zal toegevendheid worden
betracht voor «alles wat onder in
vloed van opgezweepte harts-
tocht en diepgeworteld misver
stand mag zijn geschied.
In gemeenschappelijken arbeid
moeten weer ordelijke betrekkingen
worden aangeknoopt, en de rechts
pleging dient zijn taak tot bestrijding'
van G'e misdaad te hervatten: maar
elke gedachte aan wraak of rancune
moet vreemd zijn aan een politiek,
die uitsluitend op het algemeen her
stel is gericht.
In naam van de regeering doe ik
op U een beroep om in de komende
dagen in opbouwencJen geest te den
ken en te handelen en aldus aan het
proces van verwording en ontbinding
dat de toekomst van Indië en Neder,
lancv in gelijke mate bedreigt, een
einde te maken.
Sjahrir deelde mede, dat „veel
zal afhangen van de manief;
waarop men de republikeinen
tegemoet zal treden bij de op
handen zijnde besprekingen".
BURGERBESCHERMING
Dient in vredestijd
voorbereid
„De oorlog heeft ons getoond,
aldus de heer P. L. van Boven,
hoofdinspecteur voor de luchtbe
scherming en het brandweerwe
zen. in een persgesprek, „dat de
bescherming van de burgerbevol
king een taak is, welke in vredes
tijd moet worden voorbereid. Een
tuak even noodzakelijk als het
vormen en opleiden van een le
ger." Het ligt dan ook in de be
doeling het vraagstuk van de ci
viele verdediging reeds in Vredes
tijd ter hand te nemen en terzake
de noodige voorstellen bij de
Staten-Generaal aanhangig te
maken. Binnenkort zullen hier
omtrent ongetwijfeld nadere me-
dedeelingen kunnen worden ver
strekt.
PETROLEUM
voor kookdoeleinden
Het Centraal Distributiekan
toor deelt mede, dat zij, die in
het bezit zijn van kaarten voor
kookdoeleinden of verlichting, op
de bonnen 21 t.m. 24 van de kaar
ten UA 510, 21 en 23 van de kaar
ten UB 510, 66 van de kaarten
UC 510 ge'durende de maand Fe
bruari 1946, 4 liter petroleum
kunnen koopen en op de bonnen
119 en 120 van de kaarten UB 510
3 liter petroleum.
Sjahrir herhaalde, dat het aan
hem was te beslissen of hij de
onderhandelingen alleen zou
voeren of dat hij anderen uit
Djokjakarta erin zou betrekken.
Sjahrir vertelde dat hij dr. van
Mook eenige weken voordat de
luitenant Gouverneur-Generaal
naar Nederland vertrok alleen
gesproken had.
In den loop van het gesprek
verklaarde hij ook, dat, indien bij
de komende besprekingen, de
nieuwe voorwaarden aanvaard,
baar werden bevonden, zij zeker
beslissend zouden zijn voor een
alomvattende oplossing van het
geheele probleem. Sjahrir ver
klaarde voorts dat er misschien
een Amerikaansche toehoorder
gedurende de besprekingen aan
wezig zou zijn.
De Unrra
De financieele en economische
commissie van de Vereenigde
Volken is bijeengekomen om den
ontróerenden oproep van den
Amerikaanschen afgevaardigde
Sol Bloom voor hulp aan de
TJnrra te behandelen. Terwijl
Bloom sprak, gesticuleerde hij
dramatisch met z'n armen en
schreeuwde en fluisterde beurte
lings. Zijn stem brak van emotie
en traden sprongen in zijn oogen,
foen hjj sprak over den honger,
die voorkomen kon worden en de
levens, die men kon redden.
Bloom's voorstel werd bij ac
clamatie aangenomen.
Duur kanariepietje!
Op een tentoonstelling van
rang- en siervogels te I,orden is
een kanarie te bewonderen die
voor duizend pond geprijsd staat.
De normale prijs voor een goede
kanarie is momenteel honderd
pond.
MEER RATIONALISATIE IN
DEN LANDBOUW
fVervol0 van pa? 1)
In den tuinbouw zullen bijzon
dere teeltvergunningen in het
algemeen vervallen. Overtollige
producten dienen geconserveerd
te worden. De groent en.distribu.
tie dient reeds bij den a.s. oogst
te vervallen.
De Minister sprak tegen, dat
ons voeaselvoorzieningsapparaat
te veel met de Duitschers heeft
sam engewerkt.
Het vooroortogsche gebruik
van kaas was 125 gram per week
per hoofd. Thans zal worden ge
streefd naar 100 gram per week
en dan zullen wil' trachten te
gaan exporteeren. Het te kleine
aardappelen-rantsoen vindt zijn
oorzaak in 'n kleinere opbrengst
ner ha. Toch was vóór den oor
log het gemiddelde rantsoen 2.3
kg., terwiïl het nu is 2.5 kg. De
achteruitgang van de groenten-
productie is wel gelegen in het
stiksmfgebrek. S'raks zal er ech
ter weer overvloed ziin. Het
vleeschrantsoen is inderdaad een
derde deel van het gebruik voor
den oorlog. De deviezenposbie is
zoodanig, dat wij minder kunnen
invoeren dan in de bedoeling had
gelegen.
De Minister zei ook nog iets
over de ambtenaren. Garantie.
priizen van producten zouden
weer nieuwe amb'enaren noodig
maken! Er zijn 4000 ambtenaren
ontslagen, nu ziin er nog 16.000
waarvan er binnenkort weer 4000
weg gaan.
Bedrijfsorganisatie
De Kamer is daarna begonnen
met de bespreking van 't hoofd
stuk over de organisatie van het
bedrijfsleven. Het kon wel niet
anders, of ondanks de staats
rechtelijke bezwaren, door den
heer v. d. Goes van Naters op
geworpen. kwamen de verschil
lende opmerkingen van diverse
sprekers toch neer op een voor-
uitloopen op de discussie over
het ontwerp, dat in de Nota
trouwens aangekondigd was. De
bekènde bezwaren tegen het
staatssocialistische karakter van
't ontwerp.Vos werden gehoord.
Overtuigd is de meerderheid in
de Kamer overigens, dat. er op
dit gebied met medewerking van
dg wet iets gebeuren moet. Het
haakje, waar de kan aanhangt,
is de mate waarin en de wijze
waarop de overheid zich met de
nieuwe organen moet bezig hou
den. Dit kon ook Minister Vos
vaststellen, die reeds aan het
woord kwam om de sprekers te
beantwoorden. Hij hoopte het
ontwerp (waar zeker veel aan
geschaafd zal worden) nog met
deze Kamer te behandelen.
TRAWLER GESTRAND
De bemanning gered
Gistermorgen omstreeks zeven
uur is de trawler IJm. 97, ge
naamd „Bruinvisch" gestrand
tusschen de eerste en tweede
bank, ongeveer 1 K.M. bezuiden
de Koog. De motorreddingboot
„Dorus Rijkers" uit Den Helder,
werd uitgezonden, doch kon niet
dicht genoeg naderen, ook in ver
band met de vlak voor de kust
liggende mijnen. De roeiredding-
boot van station de Koog van de
N.Z.H.R.M. kon niet worden uit
gezonden aangezien er nog vele
palen op het strand en in de
brandfng staan, waardoor'de boot
gevaar liep te verongelukken.
Daarom werd een lijnvuurpijl
over de IJm. 97 geschoten en
verbinding gemaakt met 't wip
pertoestel. De uit elf koppen be
staande bemanning, die eerst ge
tracht had zich met een eigen
sloep te redden hetgeen misluk
te omdat de sloep direct vol wa
ter stond, werd een voor een
naar den wal gebracht met de
reddingbroek. De IJm. 97 was ge
laden met visch. het schip ligt
ongeveel 150 M. van den duin
rand.
Industrialisatie van de
klompenmakerij
In zijn rapport over de klom
penmakerij in Nederland, sa
mengesteld in opdracht van de
betreffende vakgroep, komt dr.
Chr. Plomp tot de conclusie, dat
gestreefd moet worden naar een
meer industrieelen geest, dan
daarin tot nu toe geheerscht
heeft. Alleen als industrie met
modern zakelijke opvattingen zal
volgens hem de klompenmakerij
nog toekomst hebben.
Tot levenslang
veroordeeld
Gisteren heeft het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam uit
spraak gedaan in de zaak P. Weij.
Conform den eisch werd Weij
veroordeeld tot levenslange ge
vangenisstraf en ontzegging van
de beide kiesrechten met het
recht tot cassatie. Voor het ver
krijgen van bonkaarten voor jo
den en onderduikers, had men
hem, in vooriaar 1943, verwezen
naar den ondergrondschen strij
der Regter. R., die vertrouwen m
hem had gekregen, vroeg of hij
bereid was een aanslag te plegen
op den beruehten N.S.B.-er Ne-
derkoorn, bauleiter bij de W.A..
Weij kreeg van Regter een revol
ver en verried de zaak aan den
S.D. In opdrcht van den S.D.
werd besloten een schijnaanval
on Nederkoorn te doen. waarbij
Weij de rol van moordenaar zou
melen. Aldus raakte Regter en
andere illegale werkers in Duit-
sche gevangenschap.
Voorts had hij menschen ver
raden die Engelsche piloten had
den geholpen.
Een krasse uitlating
De eerste Britsche gezant bij
de republiek Syrië en den Liba
non, generaal-majoor sir Edward
Spears heeft voor de anglo-
Amerikaansche commissie voor
Palestina o.a. verklaard, dat naar
zijn meening de huidige zionisti
sche politiek in Palestina „geen
godsdienstige beweging, maar
een nationale beweging was met
vele ongewenschte aspecten, die
de nazibeweging in Duitschland
kenmerkten.
Ameland is nog eens
bevrijd!
De postboot van Ameland is
Dinsdag na een moeilijken tocht
door het ijs behouden te Holwerd
aangekomen. Hedenochtend keert
zij terug. Ameland is thans na
tien dagen afgesloten te zijn ge
weest. weer uit zijn isolement
verlost. De wadden worden door
den hoogen vloed geheel van het
ijs gezuiverd.
Nederland is geen land
van bedelaars
Van verschillende zijden komen
uit het buitenland ergerlijke
staaltjes tot ons van een nieuw
soort van bedelarij. Hierbij wor
den de bedelaas niet gevonden
uitsluitend in den kring, waaruit
deze lieden doorgaans voortko
men, doch ook anderen, o.a. amb
tenaren en zelfs hoogere ambte
naren. blijken zich niet te ont
zien, in het wilde weg aan perso
nen in het buitenland die hun
volkomen onbekend zijn (burge
meesters van groote steden of
personen, van wie zij zich de col
lega wanen) verzoeken te richten
al of niet met belofte van late
re betaling tot het zenden van
geschenkpakketten. Dit euvel
dreigt zulk een omvang aan te
nemen, dat de Nedertandsche
naam in het buitenland er ern
stig door bedreied wordt. Dit is
te meer het ^>eval. waar deze
verzoeken hoofdzakelijk se-ïehit
worden aan burgers van landen,
maar snontaan heel veel voor Ne
derland is gedaan P" no" \vo~dt
gedaan. Da indrnV. door d°zp on
beschaamd bedelarij gewekt, is
een gehe°l verkeerde nl. van on-
darfcbaariaeid voor al wat aan
Neder1 ar, g is zeschonken. Daar-
om N°derlandars. houdt on raot
bedelen! Nederland is geen l'nd
van bedelaars en wcnseht daar
voor ook in het buitenland niet
te worden aangezien.
FR WORDT GEMELD:
I Dat er binnenkort waar.
schiinli'k meer lucifers beschik
baar zullen komen;
dat er 50.000 tweede handsch
.rijwie'l n uit Engeland zullen
worden ingevoerd voor de ge
troffen gebieden;
1 dat ook Nederland verte
genwoordigd is op het congres
der Poolsche ex.politieke gevan.
genen te Warchau.
Ja, u ziet het goed, geachte
lezeressen, dit is nu eens een
hoekje voor ons alleen!! De
hoofdredactie heeft de hand over
het hart gehaald en zal nu iedere
week een klein plaatsje voor ons
inruimen; gezien de prestaties
van de vrouw in de afgeloopen
jaren, is zij blijkbaar de meening
toegedaan, dat de vrouwenru
briek het eerst in eere hersteld
dient te worden, al zal deze voor.
loopig nog maar van zeer be
scheiden afmetingen zijn.
Wij willen trachten om in dit
rubriekje onderwerpen te behan_
delen, waarvoor de doorsnee
vrouw zich interesseert; wat voor
problemen zich zoo al voor kun
nen doen en trachten deze laatste
zoo niet geheel en al. dan toch
door een kleine aanwijzing of
een aardig ideetje, op te lossen.
Vaak zal het in telegramstijl zijn,
want het aantal onderwerpen,
waar wij vrouwen ons voor in
teresseeren, is legio!!!!!
Om alleen even de levensmid
delen met de daaraan verbonden
distributie aan te stippen. We
zwijgr/ hierbij over vorig jaar
winter, daar is reeds genoeg over
geschreven. Toen was er van
distributie geen sprake, want er
was niets te distribueeren, be
halve suikerbieten. Nee, ik be
doel hier dat simpele berichtje
van deze week: „ér komt weer
zachte zeep op de bon", dat zoo
ongeveer de „finishing touch"
beteekent van de zeepdistributie.
Verwend als wij reeds waren
door de stukken huishoudzeep en
pakken zeeppoeder behoorde het
stukje luchtzeep al weer tot de
herinneringen, maar toch deed
zich zoo nu en dan het gebrek
aan die heerlijke zachte glyce.
rinezeep gevoelen.
En dan die verrassing van de
textielpunten, waar je al zoo
lang „krenterig-zuinig" mee bent
en waarvan nu deze aanvulling
nieuwe perspectieven opent voor
een mantel of een japonnetje.
Hoe deze kostbare punten nu het
best te besteden? Daar heb je nu
alweer een van de na.oorlogsche
moeilijkheden, waar men zich
heden voor geplaatst ziet. Je wilt
graag iets „vlots", maar wat toch
tevens practisch is, graag een
goede kwaliteit, maar toch niet
te duur. Wij zullen hierop nog
wel eens nader terugkomen.
Staan bij u ook de sinaasappe
len op tafel en vindt u het ook
zoo prettig, dat de scheefgeloopen
hakken van de schoenen nu door
de rubberhakken tot het verle
den behooren?
Wekelijksche bonnenlijst, die,
voor de huisvrouw vooral, tot
een van ie grootste wekelijksche
verrassingen behoorde en met
dezen voortgang spoedig tot het
verleden zal behooren. Distribu-
tiedienst. een van de meest on
dankbare rijksinstellingen, maar
met een zeer verantwoordelijke
positie, die de menschen toch
geleerd heeft, de nietigheden des
levens te waardeeren. (Denk
maar aan uw eerste reep cho
cola.)
Tot de volgende week, damés!
JACQUELINE
De befaamde generaal Morgan
zal zijn functie bij de Unrra be
houden. De Fransche Wetge
vende Vergadering heeft met 514
tegen 51 stemmen haar vertrou
wen in de regeering uitgespro
ken. De M.R.P. vreest een
constitutioneel geschilpunt met
de regeeringscoalitie. Rusland
deed een compromis-voorstel in
zake vertegenwoordiging van het
Wereldvakverbond bij de U.N.O.
Byrnes meent, dat de kwestie
der overdracht van de Koerillen
en Sachalin aan Rusland bij het
vredesverdrag moet worden ge
regeld. Harry Hopkins, de
bekende raadgever van Roose
velt, is overleden. Tot inspec
teur van den landbouw is be.
noemd ir. C. H. J. 'Maliepaard.
Schapenschurft-
Het aantal gevallen van schurft
onder de schapen is den laatsten
tijd zeer vermeerderd. Hoewel
deze piekte, die zeer besmettelijk
is, ook voorheen veelvuldig voor
kwam. heeft ze zich de laatste
jaren dermate uitgebreid, dat er
reden is tot ernstige bezorgdheid.
De groote oorzaak is het gebrek
aan bestrijdingsmiddelen. Het
ministerie van landbouw doet al
le moeite om verbetering in a'e
situatie te verkrijgen, daar de
kwaal zich voortdurend uitbreidt
en zonder bestrijdingsmiddelen
het ophokken en afslachten van
de besmette dieren als eenig
„redmiddel" overblijft.
M MERKWAARDIGE STAP
is die van Joego-Slavië,
dat door Rusland ondersteund,
Albanië heeft voorgesteld als
lid van de VNO. Dat lijkt heel
eenvoudig. Albanië is maai een
klein land, dat indertijd door
Italië is overvallen en toen een
Italiaansch gezinde Regeering
kreen die in 1940 den oorlog
verklaarde aan Griekenland.
Dus is Griekenland er tegen,
dat deze voormalige vijand nu
al in het vredesgezelschap
wordt opgenomen. Engeland
voelt dan ook niets voor de
toetreding van de Albaneezen
en zoo is er weer een tegenstel
ling bijgekomen om de goede
verstandhouding tusschen de
Grooten te verzwakken: De
toelating van Albanië staat
,zoo men weet op de agenda
van den Veiligheidsraad, en
men kan zich alleen maar ver
wonderen over de wrange hu
mor, nu soortgelijke kwesties
daar allesbehalve veilig zijn
Zijn de Russen van plan
wraak te nemen over het feit,
dat bii de verkiezingen in Oos
tenrijk de communisten et zoo
bekaaid zijn afgekomen?
(Merkwaardig zijn zij in vele
landen in de minderheid en na
Engeland, heeft ook in België
de socialistische Partij samen
werking met de Communisten
afgewezen.) Er is in Oostenrijk
sinds kort een regeering onder
leidina van een katholiek, met
een socialistische staatspresi
dent, en thans beweert het be
kende Engelsche blad „Obser
ver" dat overigens uitmunt in
zijn anti-Russische berichtge
ving, dat de Sowjets een dras
tische wijziging in hun politiek
tegenover Oostenrijk zullen
brengen. Dit zal in hoofdzaak
tot uiting komen bij de komen
de vredesverdragenopstelling,
maar. dat doet Rusland ten
slotte niet alleen. De Sowiets
zouden voorts verschillende
eischen hebben, zij willen her
stel van de communistische
ambtenaren, die na de verkie
zingen ontslag kregen en heb
ben kritiek op het buiten-
landsch beleid, nu er in Lon
den. Washington en Parijs ge
zanten van den ouden stempel
zijn benoemd. Het is lastig
voor een land, als het zooveel
voogden heeft, vooral als die
voogden zelf zooveel ambities
hebben.
