Moordenaar van Eli Bing
ter dood veroordeeld
2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
iSiad en O m trek
Op dief geschoten
Strenge straffen voor andere verraders
uit het gewest
TEGEN 4 PERSONEN
DOODSTRAF GEëlSCHT
De verrader van
Oudkarspel
Oud-Riimsi-er Weiter
over Indië
HET WEERBERICHT
DE EFFECTENBEURS
DONDERDAG 31 JANUARI 1946
DEN HELDER
VERNIEUWING VAN HET
ONDERWIJS
Hoe en waarom
In de reeks cursussen, die aan
de Heldersehe Volksuniversiteit
gegeven worden, zal de heer
Daalder, leeraar Nederlandseh
aan de H.B.S, te Alkmaar, het
onderwerp, behandelen van de
onderwijsvernieuwing, zooals die
zich momenteel aan zijn gedach.
tengang openbaart. Hij zal de al
of niet noodzakelijkheid eT van
bespreken en het hoe van de be.
doelingen.
Het plan om hiervoor 3 spre
kers uit te noodigen, is niet door.
gegaan, aldus de heer Nijkamp,
die den spreker op den eersten
avond inleidde, door niet voor
ziene omstandigheden. Doch de
heer Daalder, die midden in het
onderwijs en de vernieuwing .er
van hij is lid Van den Ver.
nieuwingsraad voor het Onder
wijs staat, zal de cursisten
meer dan voldoende weten te
vertellen over het onderwerp.
Aanwezig waren om. de Wet
houder van Onderwijs en de ge
meente-secretaris mr. Bolhuis.
Als korte inleiding besprak de
heer Daalder den Vernietrwings.
raad voor het Onderwas en wat
daarmede samenhangt. Deze raad
is geen ontwerper van plannen,
doch adviseur en criticus voor al
de plannen, die de Minister van
Onderwijs en diens rechterhand,
dr. Bolkepstein, ontvangen.
De raad houdt besprekingen en
belegt conferenties, waar vooral
de stem uit het groote publiek
nauwkeurig wordt beluisterd1. j
Gemeenschapsmensch of
eenling?
Ais; fundament voor zijn lezin
gen stelde spreker de kwestie,
dat de mensclMleJn. öf een lid van
de gemeenschap voelt (collectï.
vist), of zich als eenling (incEiviJ
dualist) losmaakt van de ge. j
meenschap, in welken vorm ooki
er zijn eigen meerling laat over.
heerschen. Precies aan te geven
is dit natuurlijk niet, doch de
overheersch-ing van één van bei
de is beslissend voor de plaats,
die hij, in het leven inneemt.
Spr. ging toen over op het be. 1
spreken van den mensch in de
verschillende Levensperioden,
waaronder hij dan kan worden
gerangschikt. Uit dit betoog bleek
dat het mertsehelijk wezen naar
gelang zijn leeftijd kan worden
gerangschikt in beide groepen,
van öf gemeen schapsmenseh öf
enkeling. Vandaar dat bij de op.
voeding van het kind zoovele
botsingen voorkomen, die niet
noodig zijn hij een juist begrip
van de geestesgesteldheid van de
persoon. Met veel toegeef el ij k-
heid en aanpassingsvermoge§
kan veel worden bereikt.
Overgaande op het wereldge
beuren duidde de inleider de
onderscheiden gesehiedenisperio.
den aan en ook daarin zien we
de groote zig-zaglijn van gemeen,
schapszin of sterk individualisme
De school van de toekomst
Hoe ziet de heer Daalder de
school van de toekomst? Deze
school dient op het begrip te
steunen, dat zij- is gebonden aart
de maatschappij van de toekomst
eni daarom:
a. moet ieder levenstype- zich
zelfstandig kunnen ontwikkelen;
b. in het besef, de gemeen
schap in vollen zin te. kunnen
dienen.
Vooropgesteld, dat de- grond-
peiler van dit alles is: het gezag.
Hierna beschreef spr. de ver
schillende pogingen, die in deni
loop der jaren reeds zijn gedaan
voor onderwijsvernieuwing, met
name die van Jan Ligthart, van
de humanitaire school van prof.
v. Rees te Laren, die beschouwd
kan worden als een vooriooper
van de „Werkgemeenschap" van
Kees Boeke. het Mo-ntessori-on.
derwijs. ert vele andere progres
sieve pogingen.
Diep ging spreker in. op de
„Werkgemeenschap" van den
idealist-praetieus Kees Boeke,
die wil pogen de verschillende
onderwijsperioden van lager- en
hooger te overbruggen en die
nog verder wil gaan. om al'le ver
schilpunten. in overtuiging te ia-
ten samensmelten. Iets wat vol
gens den heer Daalder en ook
volgens; onze overtuiging in
Nederland., met zijjn vele over.
tulgingsverschillen, totaal onmo
gelijk is.
(Het principïeele blijft immers
juist voor ons d'e eerste maat
staf..).
Dit was dg stof voor dezen
eersten avond, diepgaand! maar
hoogst actueel en interessant.
Den tweeden avond behandelt
de heer DaaJder: „Hoe kan bin
nen dit tijdsbestek het Neder
landseh onderwijs bevorderd en
ontwikkeld warden?"
BURGERLIJKE STAND
Geboren: z. v. A. C. Slagwater-
Steeman; d. v. M. Rodermond-
Schuïten; z. v. C. A. Kager.Dig_
num; z. v. W. C. Papo.v. Spelden; j
d. v. J. Meiselaar-Broersen; z. v,
J. T. Gieles-Derksen; d. v. E. P.
Kapiteijn-Veul; z. v. A. Wiersma.
Beïfe; z. v. T. P. Riesenbéck-
Stark; z. v. M. A. Dito.Zijm; z.
v. H. J. E. Steeman-Kok; z. v.
G. Spits-Zeeders; d. v. G. v. d.
Wende.Veen; d. v. P. Koorn.v.
d. Vlies.
Ondertrouwd: J. H. Smit en
T. Goes; C_ Bontes en A. Buis;
N. v. Spelden en V. Buijs; J. Eel-
man en H. T. Kabel; J. van- Am.
mers en W. Hoornsman; J. T.
Smiers en P. van Amersfoort;
J. J. Helder en M. C. Tiessen;
J. C. Mosk en M. de Beurs; T J.
Wittenberg en J. C. Denijs; F. C.
Tosses en D, Drost; J. W. Schot
mans en A. M. van IJzencioorn.
Getrouwd.' J. J. Westerbeek en
R. Sandbrin-k: A. van Bompse-
laar en M. Starrenburg; D. Hoo.
geterp en D. van Eerde; D. Bais
én C. R. van der Velde.
Overleden: G. v. Wachendortf
van Rijn, v., 62' K. J. Keijzer,
m„ 77 j.; J. A. van der Pruik, v.,
11 jaar.
SCHAGEN
REVUE „WEL GEBOGEN,
NIET GEBROKEN"
Op uitnoodiging van. d'e sedert
kort opgerichte Qntspanningsver.
eenlging „Schagen" woonden wij
Dinsdag haar ^eersten bonten
avond in het Noord-Hoïïandsch
Koffiehuis bij.
Het. doei dezer vereeniging is,
een gezonde ontspanning in eigen
kring te bieden, ter beperking
van de heerschende wantoestan
den op ontspanningsgebïed.
Uitgaande van dit motief, mag
de thans georganiseerde avond
stellig geslaagd heeten. De pu
blieke belangstelling overtrof ve
ler verwachting-
De voorzitter van de Ontspan.
ningsvereeniging verwelkomde
allen, in het bijzonder den heer
Fenijn uit Alkmaar, ontwerper
van; de revue en de jongens en
meisjes van het AJkmaarsch ge
zelschap, die hiér geheel belange
loos hun beste krachten gaven.
Het gedeelte voor de- pauze
werd gevuld' met enkele aller
aardigste schetsen en voordrach
ten. afgewisseld met declamatie,
zang en volksdansen. De voor
dracht „Opa's verjaardag" was
s+ellig het best geslaagd, terwijl
de declamatie „Holland" veler
waardeering kon. wegdragen.
De eigenlijke revue bestond
uit 4 bedrijven, betrekking heb
bend op het vooroorltogsche Ne
derland, Mei 1940, den bezet
tingstijd en „Nederland weer
vrij met tableaux en een pro
loogspreker.
Het idee was goed, doch de af
werking liet te wenschen over.
Niettemin heeft het meeren.
der aanwezigen zeer geno
ten, vooral ook door de kostelijke
zetten van den conferencier en
den originaliteit van enkel scènes.
Tot slot sprak, de heer A. H. v.
Dongen eenige welgekozen woor
den van dank tot de medewer
kenden en sloot met gebed.
ZIJPE
BENOEMD TOT
ONDERWIJZERES
Naar wij vernemen is mej. A.
Groot, onderwijzeres aan de O.L.
School te Burgerbrug. benoemd
tot onderwijzeres aan een bijzon
dere neutrale school te Aerden-
hout.
ALKMAAK
Gistermorgen kwam bij de re
cherche aangifte binnen van dief
stal van een efeetro-motor uit
het Sportpark. Toen- de politie
zich daarheen begaf zag zij; in de
omgeving van het zwembad een
on-beheerden- grijzen Ford V 8
staan, waarvan de provinciale-
nummers gedeeltelijk waren weg-
geradeerd. Daaruit rees het ver
moeden. dat de auto van diefstal
afkomstig was: Bij informatie te
Ams;erdam bleek, dat het nuim-
mer een auto betrof, dié- Maan
dagavond was gestolen. De re
cherche. die veronderstelde-, dat
de dief dezer dagen de auto zou
komen ophalen zette een val op
en gisteravond 7 uur leverde dit
inderdaad succes op. Toen de dief
met het vehikel wilde wegrijden
sprong de recherche te voorschijn
en arresteerde den chauffeur.. On
geboeid werd d;e dief,, de 27 jarige
H.. uit Alkmaar, tusschen 2 re
chercheurs overgebracht naar het
bureau van politie.. Twintig, meter
voor het domein van Hermandad
meende hij zijn kans te zien en
koos hij het hazenpad, hoewel hi.i
te' voren door de recherche hierin
wa-s gewaarschuwd. Op herbaalde
sommatie sloeg de vluch'eling
.geen acht en de politie achter
volgde hem. Eerst op de Nieuwe-
Sloot, waar op dat oogenblik geen
voorbijgangers waren, kon men
een. schot lossen, dat den dief in
liet dijbeen trof. Daarop moest hij.
noodgedwongen de vlucht opge
ven en kon zonder tegenstand in
het politiebureau worden onge
sloten.
Bij onderzoek is gebleken, dat
H. reeds meerdere vonnissen van-
ernstige aard achter den rug heeft
In Juli 1944- brachten enkele
land-wachters een transport ge
vangenen- van Alkmaar naar
Amsterdam-, Op het stationsplein
te Amsterdam waagde een der
joodsehe gevangenen, Eli Bing„
een poging om te ontvluchten.
Hij sprong te water en trachtte
zwemmende te ontkomen. Zon
der aarzelen- richtte- een- der be
wakers, de 26-jange- land-wach
ter H. va-ra Kleef uit Bergen zijn
geweer op- Bing en zijn schot
raakte hem in het achterhoofd,
tengevolge waarvan hij in de
diepte verdween en enkele
oogenblikken later overleed.
Tegen v. Kleef, die voorts
vele andere Iaiwlverrader-
Irjke misdaden heeft begaan,
zooals het opsporen van niet
ingeleverde radiotoestellen
en het arresteeren van land-
genooten ten behoeve van
den SE*., had dé Procureur-
Generaal van het Bijzonder
Gerechtshof te Amsterdam
op 16 Januari j.l. de dood
straf geëiseht. Uitspraak
doende, heeft dit Gerechts,
hof gistermiddag, onder pre
sidium van Mr. A. C. Ruys,
verdachte conform den eisch
tot de doodstraf veroor
deeld met ontzetting uit alle
rechten voor het leven, maar
met het reeht om van deze
straf in cassatie te komen.
Strenge, straffen, voor
andere verraders.
Ook de diverse verraders van
het destjjd-s, ondergedoken slacht
offer i-n Heerhugowaard-, zijn tot
strenge straffen veroordeeld.
De NSB-er J„ Koelemey uit.
Heerhugowaard tot negen jaar,
waarvan acht door te brengen in
een RijkswérkinricMing, omdat
hij met zijn vrouw en den 65-jari
gen A. Trappel uit Sybekarspel
overlegd had op welke wijze zij
Bing zouden verraden, waarna zij
besloten, dat Trappel aangifte zou
doen bij de- landwacht te Alkmaar.
Zoowel Trappel als dé vrouw van
Koelemey werden tot acht jaar
veroordeeld, waarvan zeven door
te brengen in een Rijkswerkin
richting. Trappel heeft zich ater
naar de 53-jarige NSB-ster
Neeltjë Swidde-Hart te Alkmaar
begeven om zich van- zijn lafhar
tige taak t® kwijten.
Deze vrouw deelde hem. medé,
dat hij zich bij; haar zoon moest
vervoegen, nactat Trappel baar
volledig over Bing had ingelicht.
Daar zij; wist, dat haar zoon lid
van de W A de N S B en dé
Landwacht was, achttle het Ge
rechtshof haar medeplichtig aan
den dood van dézen Joodschen
onderduiker en veroordeelde baar
tot vijf jaar, waarvan vier door
te brengen in een. Rijkswerkin
richting, De zoon, Pieter Swidde
uit Alkmaar, begeleidde Trappel
naar het gebouw .van de- Land
wacht te Alkmaar en deed aan
gifte van de door Trappe-l gege
ven inlichtingen. Swidde werd-
hiérvoor in afwachting van rijn
'verdere berechting, tot zes jaar
veroordeeld-, waarvan vijf diaor te
brengen in een Rijkswerkinrich
ting,
AlTe verdachten zijn- voorts- ont
zet uit beidé kiesrechten, maar
krégen het reeht van cassatie.,
POLXXXE-RECHXER
STEEDS HET ZELFDE!
In Nov., Dee. van 't vorig jaar
waa Corn. M. te Schagen op ae ka-
nijinen-joch-'t getogen in West.Fries
land. Twee konijnen te Groo.tehroelc,
trwe-e te Hoogkarspel en. één te Ven
huizen. De buit wa£» dus niet gering
reden waarom de Officier I 75.of
30 dagen tegen verdachte eischte.
De- rechter kon. zich volkomen ver-
eenig-era met dezen eisch en vonniste
conform.
Een vijftal personen had op 3
Aug. 1945. de duinen bezocht om wat
hout te sprokkelen. Jammer voor
hen waren zij, door de Marechaussee
gesnapt. Een der vijf H. B. was als
woordvoerder verschenen. De Offi
cier vroeg t 10.of 5 dagen met
verbeurdverklaring van in beslag
genomen voorwerpen. Uitspraak
idem met teruggave.
Zekere Leendtert K. had op 14
Juli bij een verhuizing geholpen en
een klokje verduisterd. Het kwam
hem te staan o.p, 60.of 20 dagen.
Zoo luid-de' de uitspraak.
G. v. B. en J. B., beiden te
Texel, werden beschuldigd een aan
tal biels te hebben ontvreemd uit dè
duinen. "t Feit was gepleegd op 27
Sept. 1945. Zij hoorden 10.of'
5. dagen tegen ziek eisehen; maar de
Pöli.tiereeh ter achtte het feit niet
overtuigend bewezen en sprak hem
vnij--
Jurrraaffl L, ent Artfc, w. d. Ht.„
heiden te Winkel, waren op 1 Oct.
1945 aan. 't visscfren geweest in de-
Wiering-ermeer. De vangst bestond,
uit planken err balken-. De Officier
wilde streng optreden tegen hout
diefstallen en req,ulieerde /- 25.of
10, dagen voor ieder. Uïtspr. idem.
Een driftig man is A. B. te Den
Helder, beschuldigd, getuige K. mis
handeld te hebben door hem een-
flm-ken kaakslag te g'even. 't Ge
beurde, 25 Juli 1945.
De oorzaak was getuige K., die
eenig vudl verbrandde waardoor ver
scheidene planten van beklaagde
werden beschadigd of vernietigd.
Rekening Irau-dend met dé omstan
digheden eischte het O-.M. slechts
f 10-of 5- dagen.
Mr, Jonker,, verdediger, ging de-
zaak nog eens na en vroeg uiterste
clementie. De rechter deed uitspraak
t 3:of 1 dag.
Een vijftal1 personen, waarvan
een verschenen, had' in den nacht
van 2-1 Maart 1945 een. inbraak ge
pleegd in 't magazijn van de firma
K. te Opmeer en daar een groote-
hoeveelheid, diverse goederen, ont
vreemd: zakken, zout, doozcu pud
ding, jam, eenige zakken peulvruch
ten. enz. 't Was cfus een ernstige
diefstal. Motief: honger. G. de W.
te Amsterdam, een der daders, ver
telde het verloop; Tegen de 3 eerste
verdachten eischte de Officier 150
of 30 dagen; d'e Gebroeders T. hoor
den 1GQ. of 2D dag-en tegen zich-
vorderen.
De Rechter vereenigde zich. met
den eisch en deed conform uitspraak
Het bijzonder Gerechtshot te
's Hertogenbosch, beeft in. zïjm
eerste zitting teg-en eenige ver
dachten de doodstraf geëiseht.
Het betrof de vier S S-Iieden,
den 21-jarigem H. Kromhout uit
Haarlem, die burgemeester W.
Wijnen van, Asten had doodge
schoten, den 24-j,arigen J. P_
Besteman uit Badhoevedorp. die
burgemeester Smulders van So
meren met enkele- schoten van het
léven had beroofd en den 22-jari-
gen G-. S. v/éf Ploeg- uit Amster
dam, dfestij-ds cormmandan-t van de
landwacht in Noord-Brabant en
Limburg, die na den moord op
twee land-wachters te Beek en
Donk tezamen met Harders, chef
van d-ett S Di te Vugtot den ter-
reurmoord als repmessailüemaat-
regel heeft beraamd..
Tegen J. va-n Lieshout uit As
ten, die een lijst met namen van
als. anti-Duitsch en leiders- van
het verzetswerk bekend staande
personen- aan- verdachte v.,d. Ploeg
had gezonden, werd eveneens de
doodstraf geëiseht.
Uitspraak over 1'4 dagen.
Tegan den aO-jangeii G. D. Willem,
sen uit Wormerveer, die zich kwaad
had gemaakt over dreigende uitlatin.
è'en yan zijn chef van d'e Hijstpellerij
"D'e Unie" en zich dientengevolge in
een anoniemen brief tot den NSB-
burgemeester Jongsma te Krommenie
had gewend, met het verzoek dezen
chef zelf eens de straf tê laten on
dergaan, waarmede liij- zijn arbeiders
bedreigde (in Duitschland werken);'
omdat hij naar de Engelsehe radio
luisterde, luidde de eisch vier jaar;
waarvan drie- jaar door te brengen in
een. Kijksw erkinr ichting-
Uitspraak 13- Februari.
Voor het bijzonder Gerechtshof
te Amsterdam werd gisteren de
zaak voortgezet tegen den beken
den 41-jarigen Klaas Ruiter uit
Oudkarspel, die plannen van de
illegale organisatie in Noord-Hol
land verraden- had. Door zijn
toedoen werden ook twee illegale
werkers gearresteerd. Verdachte
was werkzaam- bij- het Provinciaal
Electriciteitsnet ere was- door een
collega,, op wien. hij eera betrouw
baren indruk maakte-, van, een- en
ander op. de hoogte gesteld.
De advocaat-fiscaal eischte 15
jaar gevangenisstraf waarvan 12
door te brengen- in een Rijkswerk
inrichting, met ontzetting uit alle
rechten voor bet leven.
IN EEAT REDE voor de Neder-
landsehe Maatschappij; imor
Handel en Nijverheid te Den
Haag heeft de vroegere Minis
ter van Koloniën, de heer Ch.
Weiter een overzicht gegeven
van hetgeen Nederland voor
Indië heeft gedaan. Speciaal
wees hij op de vele ontgin
ningen voor de inheemsehe be
volking, waarmee dè grond
slag gelegd is voor den groo-
ten landbouw, die gedreven
werd met Westersch kapitaal.
Als het grootste werk, dat de
Nederlanders, ooit in Indië heb
ben verricht, noemde spr. de
transmigratie van Javanen
naar de buitenbezittingen,
waardoor ieder jaar 6Ö.&8W Ja-
vaunsche paupers tot welge
stelde landbouwers werden.
Een ander voornaam punt. was
de organisatie van de rechter
lijke macht, waarbij rechtsze
kerheid en een behoorlijke
rechtsbedeeling met als alge-
rmeenen grondslag eerbiedi
ging van de eigen rechtsopvat
tingen der bevolking, voor zoo
ver dit mogelijk was,,, voorop
stond.Svr. gaf als overtuiging
te kennen, dat een uiteengaan
van Nederland en Indië in
strijd zou z-wn met êe histori
sche ontwikkelingslijn en hij
gaf uitina aan zijn vertrouwen,
dat het Nederlandseh e volk en
die bevolking van Ned. Indië
elkaar tenslotte weer zouden
vinden
Weecsverwoiuhting medegedeeld: door
Het KNMI te De B;W geMig van
Donderdagavond tot Vrijdagavondr
VRIJ ZACHT!
Heldere nacht, daarna toe
nemende bewolking niet tijde
lijk eenige regenmatige, later
vrij krachtige Zni<TwesteKjke
wïndr zachter.
D'e door Minister Liefiinck in het
gebouw van de Vereeniging voor den
Effectenhandel' gegeven uiteenzettin
gen vormden gisteren ter Beurze nog
eerr onderwerp- van gesprek. Over het
algemeen was men de meening toe
gedaan,, dat hoewel niet veel nieuwe
gezichtspunten) zijn geopencf, de
mededeelingfin van: d!en heer Lief-
tinek een verhelderend lieh-t op tal
van punten hebben geworpen. De
opkomst ter Beurze was heden
schraal). De 4- pet. Nederlandsche
StaatsobligatiërL waren, weinig gevrij -
zigcf of een fractie beter. Voor de
3.' j pet Nederlandsche Staatsobliga-
tiën 1941, 1942 en 1943' Bestond' vraag
en d'e koers kwam dan ook hooger te
liggen, tegen 102.1/4 kon gemakkelijk
worden afgedaan.
De 3. pet Certificaten en 3 pet.
Grootboekobligatrën waren wat la
ger. Ook integralen en de* 2v/ï- pet.
G-rootboekob'ligatiën gingen een klei
nigheid naar heneden. Naar Pand
brieven was er weinig vraag,. doGh er
openbaarde zich een behoorlijke
vraag en in verscheidene gevallen
kon dan ook een koersappreciatii2
worcf-en opgemerkt. Voor enkele in-
dustrieelé obligatiën bestond vraag.
Zoo werd. onder Beurstijd voor de
3'/» pnt. Obligatiën Lever Mij. 104 ee-
boden. terwijl voor de- 3v/t pet. Obli
gatiën Van. die Berghr 105 werdi gebo
den, zoodat de kan^. op- een hoogere
noteering groot was. De 3' pet Obli
gatiën AKU waren 102 1/4. Voor de
5 pet Obligatiën AKU bleef op 110
vraag bestaan. Prolongatie 2- D/'ï.
VEKA.DAMKAMPIOENS€llAP
VAN NOÖRDrHOLLAND
Het Vera.damkampioenschap
van Noord-Holland is gewonnen
door J. Wagenaar uit Hoorn, die
ook vóór dien oorlog, dezen titel
reeds- behaalde. Op d-e twee-de en
derde plaats eindigden met een
ge-TijJfc aantal punten de Amster
dammers G. Bëldero.k en J. Haa,
ger, die na een. beslissin-gsma-tch
zullen spelen om het kampioen
schap van Amsterdam. De thans
geëindigde match gold tevens
ais voorwedstrijd van het bin
nenkort te verspelen nationale
kampioenschap,
De eindstand is: 1. J! Wagenaar
(Hoorn), 18, p,; 2.. en 3. G! Bel.
derok (A'dam) en J. Haagen
(A'vdam>, 14 p.; 4,. E'. Becker
Zaandam-.)-G.. Bloem (Batten,
vekiert) en W. de Graaf (Bus.
sum), 12 p-.; 7. H. Ondej-ans
(A'darn) en H. Visser (W'veer),
11 p,; 9: mej. M. Buys: (A'dam)
en J! v. Slobbe (Amstelveen),
10 p,.; 11. J,„ Koning, (Stoten,),. 6
p- 12. G. v. Veen (Hilver
sum), o.p.