Nieuw
PAPEGAAI EN POLITI EK
IN DEN SENAAT?
OPSCHUDDING IN DE
U.N.O.-VERGADERING
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux
NIET MEER „ONDER
LEIDING VAN"
BANKBILJETTENRECEN
TE ROTTERDAM
Rondom de motie-
van Poll
Bommen betaald,
maar niet geleverd
Uruguay krijgt 't zwaar te verantwoorden
f2acilsle nieuws
Wacht repatrieerenden
thuis af
Twee minuten
stilte
Dr. Kalff verlaat
Monumentenzorg
V WAAROM?
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
P. Sigon.
Abonnementsprijs 1 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel,
40 m.m. breed; 'in tekst
22 ct. per m.m. regel, 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandscli Dagblad
t Buiten God U
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 7 FEBRUARI 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10851
ALKMAARLangstraat
42A, tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59,
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: Loods,
gracht 69. tel. 2383 K2230
SCHAGEN: Molenstraat
52, tel. 459 (K2240).
Bankrelatie:
Noorderbank
Een EN ANDERMAAL hebben
wij bezwaar gemaakt tegen
de uitdrukking in het aanvanke
lijke ontwerp-urgentie-program
van de Katholieke Volkspartij,
welke suggereerde, dat de pu
bliekrechtelijke organen van het
bedrijfsleven zouden staan: onder
leiding van de Overheid.
Toen het voorontwerp Vos op
de Bedrijfschappen verscheen,
schrokken we nog het meest van
het gedeelte, dat de voorgestelde
maar onaanvaardbare bevoegd
heid van den Regeeringscommis-
saris-voorzitter feitelijk verde
digd kan worden met een beroep
op den tekst van dit program!
Thans kan dit niet meer. De
Partij want de Partijraad zal
het nieuwe voorstel zonder twij
fel bevestigen spreekt nu o.a.
uit, dat de bedrijfslichamen, bin
nen 't kader van 't algemeen Re-
geeringsbeleid. het bedrijfsbelang
moeten behartigen, onder toezicht
van de Overheid.
Zoo is het inderdaad een stuk
beter. Hier komt het noodzake
lijke toezicht tot zijn recht, waar
in, zooals wij vroeger hebben op
gemerkt, reeds een stuk leiding
van de Overheid gelegen is.
Bovendien moeten de „autono
me publiekrechtelijke bedrijfs
lichamen" die behartiging van 't
bedrijfsbelang „binnen het kader
van het algemeen regeeringsbe-
leid" verrichten.
Dit geeft in elk geval de rich
ting aan, waarin de behartiging
van het bedrijfsbelang moet ge
schieden; binnen het kader van
het algemeen welzijn.
Daar heeft ook het toezicht van
de Overheid zin; en niet ten aan
zien van de behartiging van het
bedrijfsbelang als zoodanig. Dat
is de taak van de bedrijfsgenoo-
ten; de klassieke term missen wij
hier noode!
Dezer dagen kwam er een ware
bankbiljettenregen neer op deni
ïoudschesingel te Rotterdam. Er
begon onmiddellijk een wilde
jacht op de fladderende briefjes
van f 10.en f 25:en pas uren
later, toen alle hoekjes en por
tiekjes waren nagesnuffeld, werd
het weer rustig. Slechts enkele
menschen gingen naar de politie,
waar een bedrag van f 490.
werd gedeponeerd. Eerst veel la
ter meende men de oorzaak van
den bankbiljetten-egen te hebben
gevonden. Een veemarktbezoeker
deed namelijk aangifte van het
verlies van f 2000.w in brief jes
van f 100.en f 25.Aangezien
maar een kwart van dit bedrag
als gevonden werd aangegeven,
vraag men zich af of er te Rot
terdam zooveel oneerlijke men
schen ron'dloopen.
f"\E EERSTE KAMER heeft Woensdagmiddag de motie-van Poll
behandeld, naar aanleiding van een brief van de Regeering, dat
zij bereid is, de uitzending van een parlementaire commissie naar
Indië te bevorderen, zooals in de motie-van Poli was gevraagd, wan
neer de Eerste Kamer harerzijds leden van deze commissie wil aan
wijzen. De voorzitter van de Eerste Kamer, baron de Vos van Steen-
wjjk, stelde voor, tot die aanwijzing te besluiten. Prof. van Embden
kwam met een motie, om dit voorstel te behandelen na het comité-
generaal van Donderdag. Deze motie werd verworpen met 19 tegen 11
stemmen. Het voorstel van den voorzitter is tenslotte met 22 tegen
10 stemmen aangenomen, zoodat de commissie voor Indië zal worden
samengesteld.
In de discussie kwam o.a. ter
sprake, dat het onjuist was, dat
de Tweede Kamer een motie
aangenomen had, waarin de Eer
ste Kamer betrokken werd. De
heer de Savornin Lohman vroeg
hoe deze moeilijkheid had moe
ten worden opgelost. Hij zal ge
dacht hebben, dat er in de ver-
loopen maanden wel meer din
gen gebeurd zijn „zonder prece
dent'' (om de uitdrukking van
den socialist Reinalda te gebrui
ken....) De heer van Embden
achtte een afdeeliiigsonderzoek,
van andere zijde bepleit, niet
noodig, maar bepleitte uitstel, tot
na het aangekondigde comité-
generaal, dat is de geheime zit
ting van de beide Kamers, waar
in de Regeering vandaag ver
trouwelijke mededeelingen zal
doen. De heer Weiter bepleitte,
met de uitvoering van de motie
haast te maken. Na de beslissing
over de motie-van uitstel van
prof. van Embden werd de oppo
sitie, die wist verloren spel te
spelen, een beetje kinderachtig.
Prof. van Embden opende zwaar
geschutvuur tegen het in de mo
tie-van Poll neergelegde denk
beeld. Er heerscht in het land
onzekerheid, vaagheid en onbe
hagen over de gebeurtenissen in
Indië. waar we het techte niet
van weten. De Regeering heeft
toegezegd, aan de uitvoering van
de motie medewerking te zullen
verleenen.
De lieer Kranenburg (VD) vond dit
laatste geen argument, als men let
op het standpunt dat d'e Regeering in
de Kamer tegen de motie innam.
(Maar toen was de motie nog niet
aangenomen en mag men in een par
lementair democratisch land niet
verwachteh dat de regeering in dit
geval anders staat tegenover een
motie, welke de Volksvertegenwoor
diging' heeft goedgekeurd?)
Prof. Van Embden vond dat men
de Eerste Kamer beschuldigen kon
van papegaaienpolitiek, als zij het
voorstel van den voorzitter aannam.
(Maar waarom: natuurlijk had de
Eerste Kamer het recht op objectieve
gronden medewerking met de uitvoe
ring van de motie-v. Poll te weige
ren; niemand heeft betoogd dat de
Kamer daartoe verplicht zou zijn,
maar dat heeft toch allemaal niets
met papegaaienpolitiek te maken; de
prof. zelf bleek trouwens een volko
men vrij en goedgebekt vogeltje!)
De heer De Savornin Lohman be
streed nog eens de opvatting van
sommigen die meenen dat de motie
van Poll een daad van de reactie was'.
(Dat is tegenwoordig de nieuwe me
thode: gelijk de communisten ieder
een die het niet met hen eens is
beschuldigen van neo-fascisme e.d.,
noemen de vooruitstrevende!! ieder
een die niet dadelijk ten volle met
hen meeholt, reactionnair
De heer Reinalda betreurde het dat
de Minister van Overzeesehe Gebieds-
deelen niet aanwezig was (hetgeen
inderdaad niet van overdreven be
langstelling voor het werk van de
Volksvertegenwoordiging g'etuigde)
Nadat de heer Weiter nog eens had
betoogd dat de commissie geen en
kele bevoegdheid heeft doch alleen
informaties inwint en inlichtingen
wil bekomen is het voorstel van den
voorzitter aangenomen. De beide
Kamers zullen dus een commissie
samenstellen ook voor den Senaat
zal de voorzitter dat doen. Nu is het
nog de vraag of de commissie ook
uitgezonden wordt
Generaal Stopford, de opvol
ger van generaal Christison
als opperbevelhebber van de
geallieerde strijdkrachten op
Java. Anefo P.
Volgens een verklaring, in New
York gedaan, heeft, de Nederland-
sche Regeering bij het Federale
Hof een vordering ingediend,
waarin de terugbetaling wordt ge-
eischt van 495.962 dollar van de
American Asment Corporation. In
de verklaring wordt verder ge
zegd, dat het hier gaat om drie
contracten tot het leveren van
bommen en waarbij de helft van
den prijs door de Nederlanasche
Inkoopcommissie vooruit werd be
taald. De bommen werden echter
nooit geleverd en terugbetaling
bleef achterwege.
Vele extremisten op Java, vooral in de buitengewesten, zijn
slechts bewapend met een speer. In de moderne oorlogvoe
ring is dit natuurlijk een wapen van weinig beteekenis, maar
in den guerillastrijd kan het in handen van geoefende strij
ders zeer gevaarlijk zijn. Anefo P.
IN DE ALGEMEENE COMMISSIE van de Vereenigde Naties
werd gistermiddag sensatie verwekt, toen dr. Manoeilsky,
het hoofd van de Oekrainsche delegatie, een door de delegatie
van Uruguay ingediende motie als fascistisch bestempelde. In
deze motie verzocht genoemde delegatie opdracht te geven aan
het Tribunaal te Neurenberg de doodstraf op de oorlogsmis
dadigers niet toe te passen.
Manoeilsky zeide, dat indien hij
niet wist dat deze motie van' een
delegatie bij de U.N.O. afkomstig was,
hij zou hebben aangenomen dat zij
uit Nazi-Duitschland stamde. Hij her
innerde de delegatie van Uruguay aan
de honderd duizenden burgers die in
Kiëf, de hoofdstad van de Oekraïne,
door de Duitschers waren vermoord en
en aan de duizenden paren schoenen,
toebehoorend aan de kindéren, die in
de nazi-gaskamers zijn omgebracht.
Dit voorstel, aldus Manoeilsky;
is een bedreiging voor het bestaan
van de U.N.O. en ik beschouw
haar als een diepe wonde, toe
gebracht aan het Europeesche ge
weten.
Met bewogen sltem en kennelijk
met ingehouden woede, verklaarde
Manoeilsky, dat d'e motie van Uru
guay niet op de agenda mocht wor
den geplaatst. Hij waarschuwde de
commissie dat indien dit voorstel
voor de algemeene vergadering
kwam, zulks zeer ernstige gevolgen
zou hebben.
In zijn antwoord zeide de afge
vaardigde van Uruguay, Fernandez y
Medina: "De woorden die wij zoo
juist gehoord hebben, plegen in in
ternationale vergaderingen, gewoon
lijk niet gebezigd te worden. Wij zijn
ons ten volle bewust van hetgeen de
Duitsche invasie voor Rusland, de
Oekraine en Polen heeft beteekend.
Ons voorstel wil niet de verantwoor
delijkheid van hen die deze misda
den hebben bedreven, verzachten.
Uruguay is echter van meening dat
levenslange opsluiting een hardere
straf is dan de dood; overtuigd als
wij er van zijn, dat de betrokken
oorlogsmisdadigers de zwaarst denk
bare straf moeten krijgen.
De voorzitter, Spaak, zeide er
zeker van te zijn, dat de delegatie
van Uruguay zich er niet van bewust
is geweest, welk effect haar motie
op Europeanen moest maken. De al
gemeene vergadering wordt hiermede
in een zeer moeilijke positie gebracht.
Spaak verzocht Uruguay derhalve de
motie in te trekken.
De delegatie van Uruguay besloot
haar motie voorloopig in te trekken
en in overleg te treden met haar
regeering.
De Joegoslavische delegatie heeft
het bericht uit Belgrado tegengespro
ken, volgens hetwelk Maarschalk Tito
haar zou hebben opgedragen om op
grond van het Atlantische handvest
de opneming van Triëst in de Joego
slavische federatie te eischen.
Woensdagavond is te New York
door den burgemeester, William
O'Dwyer, de stad in „toestand
van nood" verklaard, nadat de
stakende arbeiders bij de sleep
diensten geweigerd hadden naar
hun werk terug te keeren. Te
Washington heeft de economische
noodcommissie voor Europa me
degedeeld, dat Nederland, onder
andere landen, tijdens de vol
gende paar maanden een voed-
seltoewijzing van minder dan
2500 calorieën per dag kan ver
wachten voor de niet-boerenbe-
volking. Turkije heeft de Oos-
tenrjjksche regeering erkend.
Nogmaals wordt ter kennis van
familieleden van repatrieerenden
gebracht, dat het om organisato
rische redenen niet mogelijk is
aanwezig te zijn bij de aankomst
van repatrieeringsschepen. Het is
dan ook verstandig geen reis naar
Amsterdam te ondernemen, doch
de gerepafrieerenden rustig thuis
af te wachten. De dienst der re-
patrieering zorgt voor het ver
voer „tot op den drempel van de
woning".
NAASTENLIEFDE
LIET BEWIJS, dat wij het
leven van God in ons dra
gen, is de naastenliefde. Toen
wij voorgaanden Zondag vaar
de H. Mis zijn geweest, hebben
wij het gehoofd. Hebt u het
nog onthouden? Leest het nog
maar eens na: „Broeders, aan
niemand moet ge iets schuldig
blijven. Alleen moet ge elkaar
wederkeerig liefhebben". Het
is de bedoeling, wanneer wij
het Epistel hooren voorlezen,
dat wij er iets van meenemen
voor de heele verdere week.
Het is een onderrichting, een
les, die we moeten omzetten in
de daden van ons dagelijksch
leven. Als we van deze week
alleen maar dit onthouden
hebben, dat we „onzen naaste
moeten liefhebben zooals ons
zelf", dan is het genoeg. Want
alle geboden van God, die we
toch als goede katholieken
willen naleven, komen neer op
dat ééne woord: naastenliefde.
Eerlijk, oprecht, ongeveinsd.
Zooals er in hetzelfde Epistel
staat: „De liefde berokkent
den naaste geen kwaad". Noch
in het hart, noch met de tong,
noch met de daad. Als we het
m.et deze les voor vandaag
eens deden? Een ieder wn-.de
zijn eigen tuintje.
MARCUS
Aan Dr. J; Kalff te 's-Graven-
hage is op zijn verzoek eervol
ontslag verleend als lid en secre
taris van de Rijkscommissie voor
Monumentenzorg, met dankbetui
ging voor de door hem in die
functie aan den lande bewezen
belangrijke diensten. Als zooda
nig is behoemd Dr. W. J. A. Vis
ser te Eindhoven.
De Commissie voor huitenland-
sche aangelegenheden uit de
Fransche Assemblee heeft van
daag in beginsel het voorstel
goedgekeurd een parlementaire
commissie van onderzoek naar
Griekenland te sturen om den
binnenlandschen politieken toe
stand aldaar te bestudeeren.
OP HET BONDSCONGRES van
den socialistischen bond van
arbeiders in de kleeding- en tex
tielbedrijven besprak de tweede
voorzitter, de heer Fijlstra, de
^komende organisatie van het be
drijfsleven. Hij stelde zich achter
de plannen van minister Vos, en
meende te moeten zeggen, dat
„wanneer de tegenstand tegen de
bedrijfschappen dusdanig sterk
zou zijn, dat zij in gevaar zouden
komen, de vakbeweging de sterk
ste wapenen zal moeten gebrui
ken. waarover zij beschikt"!
Wat voor reden is er, zoo hoog
van den toren te blazen? Stel een
oogenblik, dat langs den regel-
matigen politiek-democratischen
weg besloten zou worden, het
ontwerp-Vos op de bedrijfschap
pen af te stemmen, zou het dan
„democratisch" zijn, door middel
van 'n sociaal-economisch machts
middel als staking een andere
beslissing te forceeren? Natuurlijk
niet!
Er is intusschen reden tot ge
ruststelling: in een of anderen
vorm zullen er bedrijfschappen
komen. Maar juist omdat ook
deze socialistische woordvoerder
wel weet, dat er veel objectieve
bezwaren zijn tegen den door mi
nister Vos voorgestelden vorm
der bedrijfschappen, is het on
behoorlijk, de politieke sfeer op
deze wijze te willen beïnvloeden.
Waarom had men juist op dit
tijdstip behoefte aan de demon
stratie van een stukje marxistl-
schen klassenstrijd?