Nieuw Noordhollandsch Dagblad
DE OPROEPINGEN VOOR INDIë
Maatregel wekt verbittering
Van Eigen Erf
Uit alle hoeken
der aarde
De UNO zoekt een huis
Het naderend
consistorie
Prof. L. Ruften t
NEDERLANDSCHE
NAAR SAN
JOURNALISTEN
FRANCISCO
VEILIGHEIDSRAAD
NOG STEEDS NIET UITGEPRAAT
Een definitief voorstel van de Oekraine
Requiemmis voor
Paus Pius XI
Hef gebied van den
„blanken Radjah"
Z.H. de Paus
en de vrede
Sfaafsgreep verwacht in
Argentinië
DINSDAG 12 FEBRUARI 1946
De laatste weken zijn vele Ne-
derlandsche jongemannen onaan
genaam verrast door de mededee-
ling, dat zij binnen enkele dagen
zich moeten melden bij de voor
Indië bestemde expeditionnaire
macht. Op het dezer dagen gehou
den congres van de S.D.A.P. is
hiertegen sterk geprotesteerd en
werd de dwang om in Indië te
dienen in strijd met de Grondwet
genoemd.
Ook „De Tijd" komt tegen dezen
maatregel op, vooral, waar men
zich niet beperkt tot het onder de
wapenen roepen van een nieuwe
lichting, maar ook menschen in
werkelijken dienst terugroept, die
hun dienstplicht reeds lang
ook in de oorlogsdagen van 1940
hebben vervuld. Aan hun ver
wachtingen, dat zij zich konden
wijden aan den wederopbouw
van het bedrijfsleven en thans ge
legenheid kregen een gezin te
stichten, wordt ruw de bodem in
geslagen.
„De manier, waarop dit oproe
pen in zijn werk gaat", aldus ge
noemd blad, „en die onpleizieiige
herinneringen oproept aan metho
des. die het Nederlandsche volk in
de achter ons liggende jaren hart
grondig heeft leeren verfoeien,
wekt een verbittering, die onmo
gelijk ten goede kan komen aan
den geest en de paraatheid van
het nieuwe Nederlandsche leger".
Aan verzoeken om vrijstelling
wordt niet voldoende aandacht ge
schonken en het zou zelfs zijn
voorgekomen, dat menschen, die
een verzoek tot vrijstelling had
den ingediend en de beslissing
daarop afwachtten, met een over
valauto uit hun huis werden ge
haald.
„De Tijd" wijst erop, dat de Ne
derlandsche regeering niet alleen
het recht heeft om dienstplichti
gen op te roepen, maar ook krach
tens een haar bij Koninklijk be
sluit toegekende bevoegdheid, de
opgeroepenen naar Indië te jen
den.
"Wanneer het landsbelang dit
eischt is het dus ook redelijk, dat de
regeering van dat recht en die be
voegdheid gebruik maakt. Anderzijds
mag echter verwacht worden dat de
regeering' bij het nemen van derge
lijke maatregelen er op bedacht zal
zijn de belangen van <3e daarbij be
trokken Nederlanders, zoomede die
van het volks- en bedrijfsleven zoo
veel mogelijk te ontzien. En daarvan
is thans geen sprake. Ten eerste be
staat er bij de opgeroepenen, die
reeds eerder hun dienstplicht ver
vulden; groote zorg ovet de vraag' of
hun gezinnon aanstonds zullen wor
den "afgescheept" met dezelfde ver.
goeding die vóór den oorlog al veel
te laag was maar die op dit oogen-
SPOORDIJK bij Barne-
veld is gerepareerd, zoodat
het spoorverkeer op het baan
vak AmersfoortBarneveld
weer normaal kan worden on
derhouden. In Den Haag zijn
de Noorsch-Nederlandsche be
sprekingen voortgezet om te
komen tot het sluiten van een
definitieve overeenkomst in
zake den goederenruil tot het
einde van het jaar 1946. Uit
Londen is een zending van 161
nieuwe en tweedehandsche
vracht- en bestelauto's aange
komen, bestemd voor de Ne
derlandsche regeering; tot de
zending behoorden ook een
5-tal z.g. dubbeldekkers d w.z.
autobussen met een verdieping.
Op Schiphol is het eerste
permanente gebouw na de be
vrijding geopend, dat zal die
nen als cantine voor het per
soneel van de K.L.M. Bij de
opening van de cantine op
Schiphol heeft de heer Plesman
medegedeeld, dat aan de aan
deelhoudersvergadering zal
worden voorgesteld de heeren
H. Veenendaal en H. Martin te
benoemen tot mede-directeur
van de K.L.M. Als gevolg
van het materiaalgebrek zijn
de plannen voor een tunnel
onder het Y voorloopig van de
baan. Volgens een meded"e-
ling van de directie, is het vol
ledige machinepark van de
Gazelle-fabrieken uit Duitsch-
land teruggekeerd, zoodat,
wanneer ae aanvoer van
grondstoffen meevalt, zeer bin
nenkort de productie der Ga
zelle-rijwielen hervat kan 'wor
den.
blik volstrekt ontoereikend moet
worden geacht voor een menschwaar.
dig bestaan. Ten tweede vragen de
gedupeerden zich af waarom van hen
wel geëischt wordt dat zij hun gezin
en hun bestaan zullen opofferen; ter
wijl de duizenden die zich destijds
niet voor Registratie gemeld hebben
veilig buiten schot blijven. Op de
derde plaats zijn zij verontwaardigd
over het feit dat op alleszins ge
rechtvaardigde verzoeken om vrijstel
ling blijkbaar geen acht wordt ge
slagen, maar een star ambtelijk sy
steem; waarvoor elke mensch slechts
een nujjimer beteekent, beslissen kan
over het lot van duizenden, zulks
onder de leuze "Geen mensch is on
misbaar", welke leuze overigens niet
voor het leger schijnt te gelden. Dit
alles zou niet noodig zijn g"eweest,
wanneer de regeering niet verzuimd
had de vrijwilligers op te roepen, die
zich bij tienduizenden hebben gemeld
doch die de boodschap hebben ge
kregen dat zij niet noodig' waren.
Bovendien zou een oplossing gevon
den hebben kunnen worden, wanneer
men uit de jongere lichtingen, die
nog niet in werkelijken dienst zijn
g«eweest, tijdig diegenen had opgeroe
pen die voor kaderopleiding in aan
merking komen."
QE .JAPANSCHE luitenant-
generaal Masahoera Homma,
die verantwoordelijk is voor de
wreedheden door Japansche
troepen bedreven op de Phili-
pijnen, is ter dood veroordeeld.
Duizend Amerikaansche
persoonlijkheden, waaronder
Einstein, hebben in een petitie
aan President Truman ge
vraagd het initiatief te willen
nemen tot de omvorming van
de UNO tot een wereldregee-
ring. Op een* onbewaakten
overweg te Colmar in den
Elzas is een trein uit Straats
burg op een autobus met werk
lieden ingereden, waarbij tien
inzittenden werden gedood,
twaalf gewond, alsmede velé
treinreizigers.
Terwijl de commissie voor het
permanente hoofdkwartier van de
UNO nog onderzoekt waar het
tehuis van de Vereenigde Naties
in de Ver. Staten zal worden ge
vestigd, blijven telegrammen uit
Amerika binnenkomen met nieuwe
aanbiedingen en hernieuwde uit-
noodigingen.
Ook de Nederlandsche delegatie
heeft een nieuw voorstel gedaan,
waarin er op wordt aangedrongen,
dat de algemeene vergadering in
September de juiste plaats van
den permanenten zetel zou vast
stellen. Voorgesteld wordt, dat een
plannencommissie naar Amemka
zal gaan. die van den opzet moet
uitgaan, dat de UNO 2 tot 4 vierk.
mijl zal noodig hebben en die de
kosten van grond en gebouwen
moet benaderen.
De heer Wildgress (Canada)
steunde dit voorstel en stelde een
door de Nederlandsche delegatie
aanvaard amendement voor. vol
gens hetwelk de commissie naar
Westchester-Countv (New York)
en naar Fairfield-County (Con
necticut) zou gaan.
ROME MAAKT ZICH
GEREED
Het hooge gewelf van de Sint
Pieter te Rome heeft in deze da
gen weerklonken van een onop
houdelijk en ongewoon geluid.
Het naderend consistorie, dat
eenig zal zijn in de geschiedenis
van de Kérk, wordt voorbereid.
Ingewijden verzekeren, dat het
van een pracht en praal zonder
weerga zal zijn. Aan weerszijden
van het schip van de groote kerk
zetten timmerlieden met zware
hamerslagen twee ruime estrades
in elkaar, bestemd om weldra de
hoogwaardigheidsbekleeders van
alle landen te ontvangen. Tegen
over den bronzen St. Pieter op
zijn wit marmeren zetel met den
versleten rechtervoet van de vele
malen, dat deze door de geloovi-
gen is gekust, richten mannen,
gekleed in werkkielen, een stel
ling van metalen buizen op, die
het gewelf schijnt te moeten be
klimmen. De standbeelden van
St. Veronica en van St. Helena
aan den voet van vier enorme
pilaren, die den duizelingwek-
kenden koepel met den Engel Mi-
chaël dragen, zijn bedekt met een
klein houten balcon, dat als een
baldakijn boven hun hoofd hangt.
Nuchter doet het aan, banken,
lessenaars, stoelen, roltrappen,
door de steenen leeuwen van het
graf van Clemens XIII met een
dof oog beschouwd, opgestapeld
te zien in de kapel, toegewijd aan
den Aartsengel Michaël. Planken
worden af en aan gesleept over
den prachtigen marmeren vloer.
In den rechterzijbeuk achter de
jubilé-deur, is de vestibule be
kleed met purper en goud, daar
zullen waarschijnlijk de genoo-
digden ontvangen worden. Bin
nen eenige dagen zal het schip
van den St. Pieter gereed zijn om
de hooge gasten, die van de vier
hoeken der aarde zijn gekomen,
te ontvangen. Achter op het plein
in het heldere zonnetje van dezen
Februarimiddag, te midden van
het geruisch der fonteinen, spelen
kinderen bij gebrek aan gummi
ballen met ballen - van stof of
springen in een koord van Ver
sleten en gerafeld touw. warmen
zich vrouwen, grijsaards en be
delaars, gezeten aan dln voet van
de kolommen. Komen zij reeds
beslag leggen op een plaatsje?
Mischien om uit te zoeken, waar
zij het beste zouden kunnen zien,
hebben sommigen zich uitgestrekt
op de ijzeren balken van het
hekwerk, dat den obelisk van
Heliopolis omringt. Rome is in af
wachting. Boven de colonnade
van, het St. Pietersplein maakt
zich in den blauwen hemel, die
de stad overkoepelt, los het l'n
witten steen gehouwen beeld van
de tiaar en van twee hoogepries-
ters.
Prof. L. Rutten, docent in de
geologie aan de Rijksuniversi
teit te Utrecht en Directeur van
het Geologisch Mineralogisch In.
stituut, is te Utrecht plotseling op
60.jarigen leeftijd overleden.
San Francisco, 11 Febr. Een
speciale verslaggever seint ons:
Na een kort bezoek aan de
veebewaarplaatsen te Chicago,
waar.de massaslachtingen van
varkens en ander vee voor den
wereldexport worden uitge
voerd, stapten wij in een trein
naar de kust van den grooten
Oceaan. Deze trein legde den
afstand van ongeveer 4800 kilo
meter in twee dagen en drie
nachten af.
Vanuit den trein heeft men
een gezicht in vogelvlucht bp
de uitgestrektheid van Ame
rika. Men rijdt door eindelooze
prairies en door het Niemands
land van de Rocky-Mountaïns,
totdat men ten laatste aankomt
in hel prachtige Caluornië, met
zijn warmen zonneschijn en al
tijd groene palmboomen.
Het leven in den trein is com
fortabel en van een internatio
naal karakter, daar een ieder zijn
voorvaderen telt her en der in
Europa, terwijl toch allen ver-
eenigd zijn in Amerikaansch bur
gerschap. Een ieder heeft een ver-
schillende meening en een afwij
kend inzicht, waaraan soms op
krachtig wijze uitdrukking wordt
gegeven. Naar de hel met dat
eeuwig verdeelde Europa. Doch
allen vinden elkaar in vrije en ge
moedelijke conversatie. Dat lijkt
ons allen een van de grootste ver
diensten van de Amerikaansche
democratie, waarvan wij heel wat
kunnen leeren.
Een Ferry-boot bracht ons over
de „Golden Gate" naar San Fran,
cisco, een van de mooiste steden
van Amerika, met witte wolken
krabbers. die glanzen in don zon
neschijn. Ik arriveerde er te tien
uur des Zaterdagsmorgens, en ging
er naar een Persconferentie waar
de gebruikelijke vragen over Ne
derland en Indonesië werden ge
steld. Ik lunchte er met leden van
de Nederlandsche Kolonie. Mr.
van Woerdep, de consul-generaal,
was daarbij tegenwoordig. Mr.
Hellema gaf een uiteenzetting
over het leven in Nederland onder
de Duitsche bezetting en over de
economische en politieke ontwik
keling yan dit land na de bevrij
ding. Iedereen voelde zich geluk
kig, aldus de banden met het va
derland hernieuwd te weten.
De sluis in het in aanbouw zijnde Rijnkanaal bij Wijk bij
Duurstede. Ass. Corr. P.
De hervatte bespreking van
de Indonesische kwestie door
den Veiligheidsraad werd ge
opend met wederom een rede
van den Oekraïnschen afge
vaardigde, Manoeilsky. Deze
ontkende, dat de Oekraïnsche
brief omtrent Indonesië een
interventie in de binnenland-
sche aangelegenheden van
Groot-Brittanië of Nederland
zou beteekenen. De Indonesi
sche kwestie, aldus zeide hij,
viel onder de bevoegdheid
van den Veiligheidsraad en
de volkeren der wereld zou
den Bevïns standpunt zeer
moeilijk kunnen begrijpen.
Het was een feit, zeide hij,
dat Japansche troepen tegen
de Indonesiërs waren ge
bruikt. Dit was in strijd met
internationaal recht en inter
nationale moraal en daarom
viel de situatie in Indonsië
onder de bevoegdheid van
den raad.
Bij gelegenheid van den ver
jaardag van het overlijden van
Z.H. Paus Pius XI werd in de
Sixtijnsche kapel te Rome een
plechtige H. Mis van Requiem
gecelebreerd'. Z.H. Paus Pius XII
on de plechtigheid niet bijwo
nen, door Z.H. om gezondheids
redenen verplicht is Zijn kamer
te houden en kon ook evenmin
de katafalk zegenen, zooals Hij
voorafgaande jaren deed.
De H. Mis. die werd opgedra
gen door Kardinaal Verde, die
door den overleden Paus is ge
creëerd, werd bijgewoond door
de kardinalen, het Corps diplo
matique en talrijke hoogwaar
digheidsbekleeders van het Pau.
selijke Hof.
Zooals gemeld heeft sir Charles
Vyner Brooke de "Blanke Radjah"
van Serawak in Noordwest-Borneo
aan het Britsche Ministerie van Ko
loniën voorgesteld dat hij zal af
treden en den staat als kroonkolonië
zal overdragen aan Gr. Brittannië.
Thans heeft een neef van den Rad
jah Antony Brooke tegen deze
plannen bezwaar gemaakt gn een
verklaring het licht doen zien waarin
hij zegt dat de Britsche regeering en
de Radjah de wereld moeten over
tuigen dat deze transactie iets beters
is dan zuiver imperialisme. De sou-
vereiniteit berust bij het volk van
Serawak zoo zegt hij en de
rechten van dit volk zijn niet te
koop. Ik zal mij persoonlijk tegen
deze maatregelen verzetten en niet
rusten voor ik er zeker van ben dat
het volk van Serawak den regee-
ringsvorm heeft dien het wenscht.
De familie Brooke heeft sinds 1842
over Serawak geheerscht toen wijlen
sir James Brooke de eerste "Blanke
Radjah" het gebied van den sultan
van Broenei verkreeg. Sir Charles
die 72 jaar is volgde op in 1917
In 1942 werd hij door de Japannee-
zen uit zijn gebied verdreven en
thans heeft hij op eigen initiatief een
overeenkomst met het Britsche mi
nisterie van koloniën om het gebied
dat een onafhankelijke staat on
der Britsche protectie was aan Gr.
Brittannië af te staan. Volgende
maand gaat hij naar Serawak om de
overeenkomst ter ratificatie voor te
leggen aan den oppersten staatsraad
en daarna zullen hij en zijn familie
leden aftreden.
Manoeilsky drong er bij den
raad op aan, in deze kwestie
een definitief besluit te nemen
en stelde een resolutie voor,
waarin werd gevraagd om
een commissie, samengesteld
uit vertegenwoordigers van
Groot-Brittannië, de Vereenig
de Staten, de Sovjet-Unie,
China en Nederland, welke
commissie naar Indonesië zou
moeten gaan om te dezer zake
een onderzoek in te stellen en
vrede tot stand te brengen en
verslag uit te brengen aan
den raad.
Makin, voor Australië, zeide,
dat de Oekraïne de noodzaak van
een commissie in deze kwestie niet
had aangetoond. Indien een com
missie zou worden ingesteld, zou
Australië zich verplicht gevoelen
daarin een plaats te verzoeken.
Volgens hem was dit een interna
tionale aangelegenheid.
Stettinius was tegen het instel
len van een commissie. De beste
hoop op oplossing was gelegen in
de onderhandelingen, welke thans
aan den gang waren tusschen Ne
derland en de Indonesische na
tionalisten.
Het Chineesche standpunt was,
dat de Raad de bespreking van
het Oekrainsche voorstel behoorde
te verdagen, totdat het resultaat
van de huidige onderhandelingen
te Batavia bekend zou zijn. Even
wel waren de Chineezen, de ver
klaring van Bevin buiten geding
latend niet gekant tegen een com
missie, mits algemeene instemming
zou bestaan.
De bijeenkomst werd tot Dins
dagmorgen 11 uur verdaagd.
Heden is in Vaticaanstad
officieel tegengesproken, dat
Paus Pius XII gedurende den
oorlog ooit een vredesplan
naar voren zou hebben ge
bracht. Men heeft evenwel toe
gegeven, dat de Paus vroeg
in 1940 voorstellen uit zekere
Duitsche kringen aan de ge
allieerden heeft overgebracht.
Zaterdagavond werd in Buenos
Aires een bijeenkomst gehouden
van de „Democratische Unie", die
door 300.000 personen werd bij
gewoond en waarin candidates
werden gesteld voor het presi
dentschap en vice-presidentschap
van Argentinië. Op deze vergade
ring werd het woord gevoerd door
*de vertegenwoordigers van de
>vier politieke partijen, waaruit
de Democratische Unie is samen
gesteld. Luciano Melina zeide:
„Wie ontkent vandaag in Buenos
Aires, dat een staatsgreep wordt
voorbereid, dat een sajnenzwering
op touw wordt gezet met het doel
de verkiezingen, welke vastge
steld zijn op 24 Februari, uit te
stellen? Ik weet, dat de staas-
greep op 23 en 24 Februari zal
worden uigevoerd.'' De vertegen
woordiger van de communisten
betoogde, dat 24 Februari een dag
van rouw voor de arbeiderspar
tij zal zijn.