2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
*Stad en Ontlrek
DE ZUIVERING VAN DE
KUNSTENAARS
japanners in Russische
gebieden
SJAHRIR DRUK MET
BESPREKINGEN
Gevecht met roeiriemen
en boothaken
Oorlogskosten van het
P. E. N.
EEN TRADITIE
HERSTELD
De beroemde
roeiwedstrijd
Oxford—Cambridge
WEERBERICHT
Een uitkomst voor den
landbouw
Ontwerp vermogens-
aanwasbelasting
ingediend
,,Geef Zuidelijke
krachten vrij baan"
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1946
DEN HELDER
"DE VLIEGENVANGER"
Voor een uitverkochte zaal en met
groot succes voerde het Amster-
damschRotterdamsch Tooneelgezel.
schap "De Vliegenvanger" van John
Steinbeck op. Het tooneel verplaatst
ons naar een klein provinciestadje
in Noorwegen dat door de Duit-
schers wordt bezet. Burgemeester
Orden (Ko Arnoldl) krijgt den Duit-
schen commandant op bezoek met
den verrader George Corell (Bab
Wtjman) en eerstgenoemde vordert
voor hem en zijn staf een kwartier
in het huis van den Burgemeester
hetgeen deze hem niet kan weige
ren en daardoor in een kwaad dag
licht bij zijn bevolking komt te
staan. Spoedig rijzen er conflicten
op. Kapt. Bentinck (Gerard Bekers)
wordt in een twist met een mijn
werker gedood. In een krijgsraad
waar ook de Burgemeester bij te
genwoordig is wordt Alex Morden
ter dood veroordeeld. Meesterlijk is
hier het spel van den Burgemeester
die dit niet beletten kan, maar op
treffende wijze den mijnwerker
tracht op te beuren. Dit moedigt
echter het lijdelijk verzet van de
bevolking aan hetgeen de bezetters
tot wanhoop brengt. Bij luitenant
Tonder komt dit in het 5e bedrijf tot
uiting. Hij voelt zich als soldaat van
he onoverwinnelijke Duitsche leger
als trlomphator maar tegen de hou
ding van de bevolking valt niet te
vechten. Overal vindt hij haat en
verachting. Dit brengt hem tot
wanhoop. Hij wil praten met iemand
vriendschappelijk en niet als bezet
ter. In dit bedrijf wordt de rol van
ltnt. Tonder (Han Bentz van den
Berg) goed vertolkt. Na de pauze
verplaatst het 6e bedrijf ons naar
de huiskamer van Molly Morden de
vrouw van den doodgeschoten mijn
werker. Ltnt. Tonder komt haar be
zoeken en wil met haar praten. Als
hij echter hoort dat zij de vrouw
is van Alex Morden voelt hij zich
hier niet oo z'n plaats en hij wordt
door Molly Morden afgewezen. In
dezelfde huiskamer vindt een ont
moeting plaats tussehen den Burge
meester en twee mannen die naar
Engeland vluchten en van hem or
ders mee krijgen om wapens! mu
nitie e.d. me' vliegtuigen te laten
brengen. Burgem. Orden wordt hier
de ziel van het verzet. Naar aan
leiding van gevonden parachutes en
onder dwang van den verrader Co
rell en den onverbiddelijken Kapt.
Loft wordt de Duitsche comman
dant gedwongen maatregelen tegen
het verzet te nemen en den Burgem.
em diens raadsvriend dr. Winter
(Adolf Bijkers) in gijzeling te ne
men. Burgem. Orden wordt na een
opnieuw gepleegde aanslag geëxe
cuteerd. Treffend was hier het af
scheid tussehen de twee vrienden.
Het geheele stuk werd door het
gezelschap goed vertolkt. Genoemd
moeten worden Paul Huf; die als
Duitsche commandant deze rol bui
tengewoon goed vertolkte; Ko Ar
nold! als burgeemeester, die even
eens alle lof verdient; Adolf Rijkers
in de rol van Dr. Winter. De verra
dersrol van George Corell werd door
Bab Wijsman heel goed vertolkt.
Verder nog Cor Dommelshuizen als
Joseph; Marie Faassen als vrouw1
van den burgemeester; Wim Grelin-
ger als Majoor Hunter; Han Bentz
als Ltn. Tonder; Herman Sternheim
in de rol van Ltn. Prackle etc. Dit
was een genotvolle avond voor de
geheele zaal en vele malen moest
het doek op om de ovaties in ont
vangst te nemen.
De inhoud was echter niet "Duitscb"
genoeg. Maar men moet er rekening
mee houden dat het stuk in 1941
werd geschreven, toen de strijd tus
sehen den bezetter en het verzet
zich niet zoo scherp afteekende en
de verzetsorganisaties nog moesten
worden georganiseerd. Daar komt
nog bij dat dit stuk werd geschre
ven door een Amerikaansch schrij
ver; die dus uit zuiver ideologische
en verstandelijke overwegingen het
spel heeft moeten opbouwen met de
weinige gegevens die toen door kon
den komen. De diepe ondergrond
van den moreelen tegenstand en het
geestelijk verzet tegen een duivelsch
principe is er meesterlijk in ver
werkt. J. T.
R.K. BRIDGECLUB
Uitslag van de gehouden on
derlinge bridgedrive op 18 Febr.
1946: no 1 heeren Kroon en
Heijblok *73 punt; no. 2 heeren
Zoon en Verberne 65 punten;
no. 3 heeren Prins en Swateis
63 punten; no. 4 heeren Zwager
man en Lastdrager 61 punten;
no 5 heeren Padt en v. Kempen
58 punten; no. 6 heeren v. Ko.
nihgsbruggen en van Haaren
56 punt; no. 7 heeren Groene.
wegen en v. d. Krogt 55 punten;
no. 8 heeren Schneiders en Dor.
rée 49 v, punt; no. 9 heeren Goes
en Vêrberne, 46 punt; no. 10
heeren van Gastei en Handgraaf
44 punt; no 11 mej. Jansen en
heer Sturk 44 punten; no. 12
mevr. en hr. Limonard 43 y, punt
SCHAGEN
ZICHZELF AANGEGEVEN
De dader van den autodiefstal
ten nadeele van dr. de Koning
heeft zichzelf bij den dokter ge
meld. Het is een zekere B. uit
Heemskerk, die verklaarde in
dronkenschap met den wagen
weggereden te zijn en dezen op
den terugweg in de buurt van
Eenigenburg wegens pech aan
den wegkant gezet te nebben.
Niettemin is hij door de politie
ingesloten en zal zich t.z.t. heb
ben te verantwoorden.
STILLE OMGANG
De afdeeling Schagen van het
Genootschap voor Stille Omgang
belegt aA. Maandagavond een al-
gemeene vergadering in de zaal
van café „De Roode Leeuw" al
hier, aanvangende 8 uur.
Voor deze eerste vergadering
wordt op aller opkomst gerekend.
S.R.C.-NIEUWS
SRC IKaagvogels I, aanvang
2.30 uur.
Doel: P. Berkvens; achter: G.
Sinnige en F. Koomen; midden: P.
de Wit. C. Berkvens en P. van
Stralen'; voor; P. Stikkelman, W.
Stam. F. Berkvens, K. Limmen en
P. Kok. Reserve; A. Ploeger.
'Hollandia T. 2SRC 2. aavang
12.30 uur:
Doel: G. Appelman; achter; A.
Sinnige en Th. Beerepoot; mid
den; J. Reevers, J. Pannekeet en
C. Pannekeet; voor; H. Scholte. H.
Koomen, D. Baars, J. Verduin en
Th. Kooiman. Reserve: J. Boer
lager. Vertrek per fiets om 11.15
uur.
SRC A—ZAP A (Jun), aanvang
12.30 uur:
Doel: J. Heddes; achter: J.
Baars en J. Stam; midden: J. Bee
repoot. H. Stikkelman en J. Gou-
wenberg; voor: C. Bongenaar, C.
Brammer. D. Verstraten, P, Pan
nekeet eri J. de Moei. Reserve: J.
Blokker.
ZUID-SCHARWOUDE
LSW-NIEUWS
LSVV I speelt a.s. Zondag uit
tegen Vrone I, dat voor LSVV
altijd al een lastige uitwedstrijd
geweest is.
Vrone behoort nog steeds tot
de leidinggevende clubs, dus zal
er voor LSW wel niets over-
^hieten.
Met wat vlugger spel en beter
plaatsen is er misschien nog wat'
te bereiken In ieder geval, doe
je best, boys,
LSW II krijgt HOSV 1 van
Hoogwoud op mezoek. Naar wij
meenen, staat HOSy op de bo
venste plaats, maar dit behoeft
LSVV niet af te schrikken.
LSVV II kan mooi, vlug en
vlot spel te zien geven, dus HO
SV heeft hier nog niet gewon,
nen.
Hét derde elftal speelt, na een
lange rustpoos, thuis tegen Win.
kei III, om 12 uur. VeTwacht
wordt, dat elke speler present is.
Voor de beide adspirant.eif-
tallen zijn er geen wedstrijden
vastgesteld. Voor deze dus een
rustige Zondag
WINKEL
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Paulina Aloysia,
dochter van Hendrikus Jacobus
de Vulder en Wilhelmina Claris,
sen; Roelof, zoon van Koelof van
Dijk en Elizabeth Visser; Rinse,
zoon van Johan Harmen Dijk
stra en Marie Schuurman- Auke,
zoon van Johan Frederik Lez-
wijn en Johanna Morrenhof;
Bastiaan Herman, zoon vairGijs.
bert van Noordennen en Maar-
tje van Noordennen; Elisabeth,
dochter van Jan Silver en Trijn
tje Wagenaar; Trudy, dochter
van Willem Kempen en Anna
Houtman; Wietske Roelofje,
dochter van Lammert Haven en
Grietje Kwak.
Gehuwd: Petrus Josephus Ma
ria de Wildt, 29 jaar, landbou
wer, wonende te Beverwijk en
Petronelia Maria Klaver, 27 jaar,
zonder beroep, wonende te Win
kel.
Overleden: Aagje Butter, 79
jaar. zonder beroep, wonende te
Winkel, gehuwd met Leendert
van Stipriaan; lef je Cornelia
Spoor, 69 jaar, zonder beroep,
wonende te Winkel, weduwe
van Dirk Slooves; Machiel Si
mon Jacobus Wit. 47 jaar, land
arbeider, wonende te Winkel,
gehuwd met Evertje Pater; Pie.
ter Semeins, 71 jaar, zonder be
roep, wonende te Winkel, ge.
huwd met Cornelia Brugman;
Guurtje Wiers, 78 jaar, zonder
beroep, wonende te Winkel, ge
huwd met Pieter Beers,
CALLANTSOOG
DE GEMEENTERAAD VAN
CALLANTSOOG
Als loco-burgemeester Jb. Mooij
Vrijdagmorgen de openbare raad met
een kort welkomstwoord opent blij
ken alle raadsleden aanwezig te zijn.
Hij spreekt den wensch uit dat spoe
dig een nieuwe burgemeester zal
worden benoemd. Dit tijdstip is
evenwel niet bekend dus word het
gewenscht geacht dat een tijdelijk
wethouder het thans uit slechts 2
personen bestaande college van B.
en W. komt aanvullen.
De raad kiest als zoodanig de heer
G. Kuiper. Deze neemt zijn benoe
ming aan en verklaart naar best ver
mogen de belangen van Callantsoog
te zullen behartigen.
Aangezien de notu^t geen com
mentaar opleveren gaat men over tot
het vaststellen van de begrooting
1944. Hierbij blijkt dat de gewone
dienst een batig saldo van 9042.15
heeft opgeleverd en de kapitaaldienst
340.90; zoodat het in 1946 geraamde
tekort van bijna 9000.tot een
saldo van enkele honderden guldens
is gewijzigd.
Ook de begrooting van 1945 be
hoeft enkele aanvullingen; omdat het
daaringeraamde bedrag van 1066.56
voor uitkeering van het Rijk inge
volge de wet op de financieele ver
houdingen in werkelijkheid 3085.51
is geworden. Hierdoor is ook het
tekort van dat dienstjaar verminderd
en wel tot 495.90.
Alzoo een niet onbelangrijke mee
valler voor de gemeente.
Vervolgens behandelde de verga
dering een aantal verzoeken om ont
heffing van den aanslag hondenbe
lasting welke allen werden ingewil
ligd.
In de vergadering van Burgem. en
Secr.; werd gewezen op de onhoud
bare toestand bij het onderwijs ten
plattelande en dat; terwijl men plan.
nen op het oog heeft om de particu
liere kweekschool in Den Helder op
te heffen; wegens1 het uitgevaardigde
verbod om gemeentegelden voor het
instandhouden daarvan te gebruiken.
Nu wordt voorgesteld dat de di
verse gemeentebesturen subsidie ver.
leenen op het schoolgeld van leerlin
gen uit hun gemeente om aldus de
kweekschool in stand te kunnen
houden. De raad die het groote
belang hiervan inzag verklaarde
zich unaniem voor het verleenen van
een dergelijke subsidie. Het wachten
is thans op de adspiranten onder
wijzers.
Dan Wordit eveneens met algem.
stemmen besloten om de regeling
voor het rijkspersoneel met betrek
king tot de maand invasiegeld ook
van toepassing te verklaren voor het
personeel dezer gemeente. De ver
wachting is gerechtvaardigd dat de
uitkeering aan de onderwijzers door
het rijk zal worden terugbetaald.
Na sluiting gaat de Taad in comité.
HEERHUGOWAARD
HUGO BOYS-NIEUWS
Het programma voor Zondag 24
Fébr. is als volgt:
Hollandia IHugo Boys I 2.30
uur. vertrek om half 2.
Winkel 4Hugo Boys 2 12.30 u.
vertrek 11.45 uur.
Beide elftallen vertrekken per
auto. Thuis werd van beide elf
tallen gewonnen, dus zorgt dat. er
4 punten thuis komen'
WARMENHUIZEN
VIOS-NIEUWS
Zondag a.s. 12 uur wordt de
wedstrijd Vios Junioren A tegen
HSV Jr. A gespeeld. Om half 2
zal Vlos I den strijd aanbinden
met HSV I; een belangrijke wed
strijd, aangezien HSV nog geen
kampioen is en Vios nog een klei
ne kans maakt
URSEM
UIT HET BAVO-KAMP
Het programma luidt:
St. George IISt. Bavo I
Berkhout IISt Bavo II.
Het zal in Spierdijk spannen.
St. George zal alles op alles zet
ten om ons één puntje af te snoe
pen. De opstelling van het eerste
elftal is:
Doel; H. Luechies; achter. J.
Hoogewerf en Theo de Broeder;
midden: J. de Jong, E. van Stralen
en J. Bakker, voor: A. Groot P.
Hoogewerf, A. Groot. G. de Boer
en J. Broertjes.
Na kennis genomen te hebt en
van een mededeeling der gezamen
lijke fracties van de groepen die
aan de Partij van nen Arbeid
deelnemen, en in welke mededee
ling staat, dat de oude fracties der
betrokken groepen gehandhaafd
blijven, behoudens overleg als dit
nuttig is, begon de Tweede Ka
mer Woensdagmiddag met de be
handeling van het wetsontwerp
inzake de zuivering van de kun
stenaars, waardoor een wettelijke
'•grondslag aan de zuivering van
kunstenaars gegeven wordt De
heeren Rosjen a.r. en mr, Bachg
r.k verklaarden zich voor het
ontwerp, dat verder nog al eenige
critiek te hooren kreeg. De heer
Goedhart. Parool, wilde een scher
pere formuleering van artikel 4,
óm de gevallen, waarin geen maat
regelen tegen kunstenaars geno
men worden, meer te begren/en.
In den Centralen Eereraad wilde
hij ook kunstenaars opnemen.
Minister v. d. Leeuw deelde al
lereerst mede. dat het lidmaat
schap van de Nederlandsche Cul
tuurkamer inderdaad een afkeu
renswaardige handeling is, maar
net behoeft op zichzelf nog geen
halsmisdaad te zijn. Tenslotte is
een deel van het amendement-
Goedhart ingetrokken en een dee]
aangenomen. Nadat nog eenige
amendementen waren behandeld,
is het vrijwel ongewijzigde ont
werp aangenomen.
De Japansche regeering heeft
generaal MacArthur gevraagd,
„zijn goede gunsten te verleenen"
voor het opvoeren van het tempo
van de renatrteering van onge
veer 3 millioen Japansche land-
genooten uit de door de Sovjet-
Russen bezette gebieden van
Mandsjoerije, Korea, Sachalin en
de KTSerillen,
Naar men verwacht, zal Sjah.
rir met de leden van zijn „kabi
net" Maandag a.s. naar Djogja-
karta vertrekken, waar kenne
lijk met de bedoeling een wijzi
ging van het „kabinet" te be
spreken, Donderdag met ver.
schillende partijleiders een bij
eenkomst zal worden gehouden.
De communistische leider Tan
Malakka zal, naar aangenomen
wordt, eveneens bij deze bespre
kingen aanwezig zijn.
Op Donderdag 28 Februari zal
in Soerakarta de zitting van het
Centrale Nationale Comité, dat
tot taak zal hebben de houding
der nationalisten ten aanzien
van de Nederlandsche voorstel
len te bepalen, een aanvang ne
men. Men verwacht, dat de con
ferentie twee a drie dagen zal
duren. Zoo zal er ten minste nog
een week voorbijgaan, voor de
onderhandelingen met de Neder
landers indien het Centrale
Nationale Comité daartoe zijn
sanctie verleent kunnen be
ginnen.
Vrijwel geen Indonesiër is vol
daan over de Nederlandsche voor
stellen in den huidigen vorm be
treffende den toekomstige status
van Indonesië, zoo heeft de Indo
nesische „minister-president" ^oe-
tan Siahrir/'verklaard.
In Bandoeng is de 'bewegings-
vrijheid der Japanneezen be
perkt. Zij mogen hun barakken
tussehen 7 uur 's avonds en 5
uur 's ochtends niet verlaten.
Alleen wanneer zij dienst heb
ben, mogen zij het zuidelijk deel
van Bandoeng verlaten.
De reorganisatie van de ma
rine op Java is in een vergevor
derd stadium. Voornamelijk op
Ambon en in Makassar zullen
opleidingscentra worden inge
richt.
De gebr. T. te Ofistzaan hiel
den on den avond van 22 Maart
1945 op hun land de wacht, we
gens geregelde veediefstallen en
nachtelijke slachtingen in de wei.
Zij troffen daar twee mannen
aan. die elk een roeiboot bii zich
hadden en zijn deze mammen T.
O. en J. P. K. uit Zaandam, in
een iol achterna gegaan, waarbij
een gevecht met de roeiriemen en
boothaken is ontstaan. T. O. werd
hierbij gewond en J. P. K. is
verdronken, doordat hii nog een
slag kreeg, terwijl hli in het wa
ter lag. De zaak werd voor de
Haarlemsche rechtbank behan
deld, waarbij de Gebr. T. zich te
verantwoorden hadden voor mis
handeling. den dood ten gevolge
hebbende. De officier van justitie
zeide in zijn requisitoir dat de
rapporten over beide verdachten
zeer gunstig luiden ei. dat de
gebr. he recht liauder. te ver
moeden. dat O. en K. hun vee
kwamen stelen. Hij achtte dit een
verzachtende omstandigheid. Te
gen^ P. T. eischte hn drie maan
den hechtenis, te" W T. een
geldboete van f2; - subsidiair
50 dagen. De verutdieer meende
dat van noodweer-c; ces sprake
was en vroeg op grond daarvan
voor beide verdachten rüspraak
Uit het verslag van het P.E.N.
blijkt, dat de oorlogskosten voor
dit bedrijf niet minder dan
f 2.986.446 hebben bedragen. Hier
onder is" een post van f 2.200.000,
welke de verzekerings maat
schappijen bij de te verwachten
maximum naheffing van 100
maal de jaarpremie van het be
drijf wegens molestverzekerlng
kunnen vorderen. Voorts is hier
onder een post van f 366.358 we
gens de ten laste van het bedrijf
komende kosten, voortvloeiende
uit de door de JXiitschers ver
plichte vervanging van het ko
perdraad der bovensrondsche
geleidingen voor ijzerdraad. On
der meer door gedeeltelijke stop
zetting der electrische levering is
er vergeleken bij 1943 een ach
teruitgang 'van 23 procent in de
stroomlevering geweest.
De winst- en verliesrekening
over 1944 sluit met een tekort
van f 2.657.502. Dit bedrag wordt
van reserve afgeboekt, welke dan
noig f 2.408.326 bedraagt
Op 30 Maart a.s. zal voor
het eerst na den oorlog de
beroemde roei wedstrijd Oxford
Cambridge weer op de Theems
Weersverwachting medegedeeld door
het K.N.M.I. te De Bilt; geldig tot
Zondagavond
GUUR
Aanvankelijk nog stormachtige
wind tussehen West en Noord;
regen-, sneeuw- of hagelbuien,
(plaatselijk met onweer). Weer
daling van temperatuur.
over den traditioneelen afstand
van 4 3/4 mijl tussehen Putney
en Mortlake worden gehouden.
De training der roeiers zal even
wel in plaats van zes maanden,
zooals voor den oorlog gebruike
lijk was, slechts twee weken in
beslag nemen. Dit houdt verband
met het feit, dat de aan stjiden.
ten verleende vrijstelling van
militairen dienst geen verlof
voor training omvat
De wedstrijd zal een interes
sant contrast te zien geven ten
aanzien van de roeimethoden.
Oxford is namelijk van den kor
ten slag teruggevallen op den
gebruikelijken langen Engel-
schen slag, terwijl" Cambridge
den korten slag heeft gehand
haafd.
Er zal in de booten van 1939
worden geroeid, doch de roeiers
zullen met nieuwe riemen wor
den uitgerust.
Het komt den laatsten tijd
veelvuldig voor, dat landbouw
bedrijven niet de krachten kun
nen aantrekken, die voor de
voedselvoorziening dringend
noodig zijn, omdat vele landar.
beiders in andere takken van
bedrijf arbeid zoeken. Teneinde
te voorkomen, dat deze bij den
wederopbouw te werk worden
gesteld, heeft het college van al-
gemeene commissarissen voor
den wederopbouw bepaald, dat
aannemers, die opdrachten van
wederopbouw-instanties uitvoe
ren, daarvoor geen landarbeiders
in dienst mogen nemen. Tevens
zal worden nagegaan of aanne
mers, die particuliere opdrachten
uitvoeren, veelvuldig gebruik
maken van landarbeiders.
Naar wij vernemen is het
ontwerp van wet op de ver-
mogensaanwasbelasting bij
de Tweede Kamer der Sta.
ten.Generaal ingediend.
Het wetsontwerp houdt
voor allen vermogensaan.
was, welke op onoirbare wij
ze, dat wil zeggen door
zwarten handel of door le.
veringen aan of dienstver
richting voor den vijand, is
verkregen, een tarief in van
90 procent. De overige toe
nemingen van vermogen zuL.
len worden getroffen door
een tarief van 50 procent.
Van den vermogensaanwas van
natuurlijke personen is f 5000
vrijgesteld van belasting, voor
kinderen bedraagt deze vrijstel,
ling echter f 1000. Voorts is
voorzien in een reeks van bij
zondere vrijstellingen, die even.
wel niet in mindering komen op
vermogensaanwas, welke op on
oirbare wijze is verkregen.
Behalve natuurlijke personen
worden ook Naamlooze Vennoot,
schappen en eenige andere cate
gorieën van lichamen in de be
lasting betrokken. Voor zooveel
mogelijk wordt voorkomen, dat
zich tengevolge hiervan dubbele
belastingheffing voordoet.
VOOR DE RADIO heeft prof.
H A. Kaag uit Tilburg gis
teravond een en ander verteld
over de Zuidelijke Provincies na
den bezettingstijd. Hij besloot
zijn interessant documentair be
toog mét te zeggen: Geef de
Zuidelijke krachten vrij baan,
Nederland kan er slechts wél bij
varen. Hij constateerde o.m.,'dat
in het Zuiden iets van den ouden
Bourgondischen geest is wakker
§eworden, die er duizenden toe
racht, te teekenen voor Indië,
dat men in het Zuiden niet kent
als een gebied waar voordeel is
le behalen, maar waaraan men
iets te geven heeft. Die offerzin
blijkt o.a. uit het feit, dat uit elk
milieu missionarissen en nonnen
naar verre gewesten zijn heen
getrokken, een bewijs, dat men
in het Zuiden weet te géven.