2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
VRIJDAG 1 MAART 1946
<5 tad en Omtrek
DEN HELDER
HERINNERINGEN AAN
EEN ZWAREN DAG
Marinecommandant en
burgemeester spreken
In aansluiting op de plechtige
herdenking van de gevallenen op
het Havenplein Woensdagmiddag,
had er een groote bijeenkomst
plaats in de Nieuwe Kerk aan de
Weststraat, waar als sprekers op
traden de Commandant van de
stelling Den Helder, overste J. C.
d'Engelbronner en burgemeester
Ritmeester. Er waren vele ge-
noodigden, officieren van leger en
vloot, nabestaanden van de ge
sneuvelden, terwijl de overige
plaatsen in de kerk en op de gal-
lerij waren ingenomen door Hel
der sche inwoners.
Eenige groote bloemtuilen van
seringen en aronskelken sierden
het spreekgestoelte, terwijl groen
en palmen de eenvoudige aanktce
ding voltooiden.
Voor 't eigenlijke herdenkings-
oogenblik speelde de organist ver
schillende variaties op psaimen
o.a. „Wilt heden nu treden",
waarna werd geopend met het
Wilhelmus. Het Heldersch Man_
nenkoor, dat de plechtigheid op
luisterde, zong vervolgens „Ecce
quomodo moritur justus", waarna
Overste J. C. d'Engelbronner het
podium betrad.
Overste J. C. d'Engelbronner
In een lezing, eenvoudig van
woorden, maar spannend van ac
tie der schepen en vol ontroering
over de tragische gebeurtenissen,
vertelde de Overste de voorvallen
op den 26sten en 27sten Februari
1942. toen de kleine vloot, onder
commando van schout bij nacht
K. W. M. Doorman, een vereeren-
de opdracht voor een Neder-
landsch marineofficier. poogde
den vijand, die met een machtige
vloot kwam opzetten, tegen te
houden en af te slaan.
Deze gecombineerde vloot van
Nederlandsche, E'r.gelsche, Ameri-
kaansche en Australische schepen
ondervond de groote handicap van
het gemis aan verkenningsvliegtuigen
waardoor de positie, sterkte en om
vang van den Japanner practisch al
leen kon worden geschat. Maar on
danks de wetenschap dat zij voor het
laatst uitvoeren zijn de mannen ge
gaan dien somberen dag van 26 Febr.
1942, Nederlanders en Indonesiërs,
zij aan zij.
Overste d'Enge Kronner schetste de
tactiek en de gevechtshouding der
schepen, den moed van de beman
ningen en de opofferingen die zij
zich moesten getroosten. En met
weemoed sprak hij over de "Java",
ook zijn schip, waar hij als eerste
officier op gevaren heeft.
Hierna zong het Mannenkoor "Be-
ati mortul".
Burgemeester G. Ritmeester.
Vervolgens' nam Burgemeester G.
Ritmeester het woord die met als
achtergrond de herdenking op het
havenplein en het door den oorlog
geschonden Den Helder, een ernstig
beroep deed vooral op de jeugd, die
zooals hij zei in dezen naoorlogschen
tijd verworden is. Het is noodig de
erkenning van plicht en naastenliefde
terug te vinden, want alleen daarin
zal de moed worden gevonden te
werken aan een betere wereld. Het
voorbeeld van de gesneuvelden moet
ons de kracht geven het te kunnen
volhouden. Woorden van troost sprak
hij tot de vaders, moeders, vrouwen
en kinderen van de gesneuvelden,
maar met klem wees hij hen op de
troost die alleen van God kan komen.
Verder schetste spreker de beteé-
kenis van het Wilhelmus voor het
Nederlandsche volk, een beteekenis;
die we zoo goed leerden begrijpen in
de achter ons liggende jaren van on
derdrukking, gevangenschap en dood
Toen was het geen leeg woord het
"den vadorlant ghetrouwe blijf ick
tot in den doet".
En ook nu mag dat geen leeg
woord blijven. Bouwen moeten we
aan een sterk vaderland, vooral in
Den Helder hebben de bewoners
daarin een groote taak.
H.M. de Koningin had het dien
middag nog tot den burgemeester
gezegd. Zij wenschte Den Helder een
spoedig herstel van de zware won
den en, zoo vervolgde spreker, dat
kan niet anders dan met onze Marine.
Tot slot zong het koor nog Psalm
84, waarna het orgel "Ases Tod" pre
ludeerde.
Met eenige opwekkende woorden
sloot de voorzitter van "Onze Ma
rine" deze plechtigheid.
O. EN O. ROERT ZICH WEER
Eenige weken geleden hebben
wij een en ander geschreven over
de werkzaamheden, die O. en O.,
de bekende vereeniging voor
ontwikkeling en ontspanning
voor militairen, in den afgeloo.
pen tijd heeft verricht. We ga
ven een kleine opsomming van
wat er werd gedaan en wat werd
uitgevoerd Maar dat was nog
lang niet 'alles. De archiefstuk
ken gaven nog veel meer aan
en om alles compleet te maken
willen we gaarne nog iets ver
melden, vooral ook, omdat O. en
O zich weer opnieuw van den
góeden kant wil laten zien.
In September en Octouer van
het vorige jaar werd een revue
gebracht door het gezelschap van
Tom Borgeding, nogmaals in
October kwam Avos met een
avond, gegeven door het gezel
schap Louis Grimberg. Verder
was er diezelfde maand een
êroote boekenactie, waarvan
lezagstroepen zoowel als Marine
profiteerden met elk 465 boeken.
Een pracht resultaat.
In November kwamen de "Ghesel.
len van den Spele" en experimen
teerde de Friesche fakir Riemersma.
December gaf weer een Avosavond
met cabaret en variété "Turf in je
ransel", terwijl die maand nogmaals
de Friesche fakir optrad en zijn
verbluffende staaltjes van suggestie
en hypnose liet zien. Tenslotte in Ja
nuari het bekende radiogezelschap
met "Je hebt het of je hebt het
niet"
Er kan dus met recht worden ge
zegd dat het bestuur met aan het
hoofd de heer Boumau, hard heeft
aangepakt, want voordat een avond
is georganiseerd en voordat duizend
en één moeilijkheden zijn opgelost,
moet er heel wat worden gewerkt.
Ook de ontwikkeling kreeg zijn
volle beurt en er werd een cursus
Engelsche taal geopend waarvan
hoe kan het anders? druk gebruik
werd gemaakt. Nu zijn in voorberei
ding een cursus Huisvlijt en voort
gezet lager onderwijs.
Tenslotte nog een daverend voor
uitzicht. Dinsdag 5 Maart a.s. op het
aloude Vastenavondfeest zal er weer
een geweldige avond worden gege
ven. Hieraan werken mede: het Ca
baretgezelschap uit het Leidsche-
pleintheater te Amsterdam van Wim
lbo. Wie heeft nooit gehoord van
Tiny Visser, Hetty Blok; Bob Nij-
huis, Peter Kellenbach en daar bo
venuit de leider Wim lbo? Verder is
er na afloop een groot vastenavond
bal in twee zalen met medewerking
van de "Tango-Serenaders" (Jan
Seegers), de Heldersche acrobaten-
groep "De Morali's" en verder
Het zal dus met recht een vasten
avondbal worden; waarbij vele en
aardige attracties komen. De toe
gangsprijs; die wordt geheven, zal
ten goede komen aan de kas van de
O. en O.vereeniging die een extra
buideltje heel goed kan gebruiken.
Deze prijzen ziin f 2.50 en f 2.Van
af Vrijdag 1 Maart kunnen dagelijks
van 910 uur en van 23 uur plaat
sen worden besproken aan de zaal
van Casino.
SCHAGEN
BIOSCOOP
Deze week draait in Theater
Royal het geestige Fransche
filmwerk ..Een Reuze-type", dat
goedgekeurd is voor alle perso
nen boven de 14 jaar.
MARKTOVERZICHT
Dank zij het eenigszins betere
weer, was de belangstelling voor
de markt Donderdag grooter dan
de voorgaande maanden.
De aanvoeren stonden echter
vriiwel op hetzelfde peil.
Voor versche koeien is er vrij
wat belangstelling, maar men
vindt ze naar omstandigheden
nog te duur. Men noteerde 600
a 800 bij kalmen handel. Voor
vaarzen zijn deze cijfers f 400
tot f 550.
De paardenhandel beleefde
eenigen vooruitgang; de handel
was vlotter en men ging geree.
der tot aankoop over. Hierbij zal
het naderende voorjaar wel door
slaggevend zijn. De prijzen ble
ven echter ongewijzigd.
Kippen, vooral jonge, zijn nog
schreeuwend duur. Voor goede
jonge kippen wordt nog f 17 a
f 19 betaald, voor overjarigen
naar verhouding minder. De
schapenhandel stond er aanvan
kelijk slecht voor, omdat de
vreemde kooplieden afwezig
bleken te zijn, en de aanvoer on
gedacht groot was. Gelukkig
ging de ingezette prijsdaling te
niet toen de heeren nog Ier
elfder ure verschenen en rede
lijke koppels uit de markt na
men.
Toch bleef het ietwat stugge
marktverloop tot het einde toe.
Voor de jonge zoowel als de
oude geiten was er weinig be
langstelling, de prijzen varieer,
den van f 15 tot f 50.
Biggen zijn een absoluut niet
gewenscht artikel. Derhalve was
er dan ook niets van aangevoerd.
De biggen uit deze omgeving
gaan naar Purmerend waar soms
kooplieden uit de Zuid ze over
nemen. Toch hoort men ook van
daar vreemde geruchten, zoodat
ook die uitgang geblokkeerd zal
raken.
Het varkenshouden is immers
te uitzichtloos. Voor mestvarkens
wordt geen voeder toegewezen
en mesten uit eigen oogst is
vooralsnog veel te kostbaar,
vooral thans met de nog oneven
redige prijs voor de afgemeste
dieren.
Voor de centrale was naast een
betrekkelijk gering aantal koeien
een flink kwantum kalveren aan
gevoerd.
LEVE DE KEIZER
Heden, Donderdagavond en
Zondagavond zal de R.K. Gem.
Tooneelvereeniging Calderon in
de zaal van Igesz een opvoering
geven van het bekende blijspel
van Mar. Jansen en Gerard Nie-
len „Leve de Keizer".
JEUGDRAAD SAMENGESTELD
Het werkcomité ter voorberei
ding van een Schager Jeugdraad
op N.J.G. grondslag is er in ge
slaagd een basis voor samenwer
king te vinden, zoodat met alge-
meene stemmen tot definitieve
oprichting van zulk een raad kon
worden besloten.
Het dagelijksch bestuur werd
samengesteld uit Weth. Jaspers
Voorzitter (A.J.C.), J. J. Louwe,
Secretaris (R. K. Verk.) en Mej.
J. Stikkelman. Penningm. (Gid
sen). Deelnemende organisaties
zijn' thans AJC, Chr. Jongeman.
nenver.; Geref. Jeugd Org.; K.7B;
Nederl. Padvinders; Verkenners;
Gidsen; R.K. Jonge Vr. Gen en
de Vrijz, Chr. Jeugd Centr.
DISTRIBUTIE
De uitreiking van bonkaarten
voor de 4de periode voor Zelfi'er-
zorgers zal plaats vinden op 4 en
5 Maart a.s. in gebouw Irene al
hier.
YVIERINGER YVAARD
GEMEENTERAAD
De noodraad van Wieringer-
waard vergaderde onder voorzit,
terschap van burgemeester Kos
ter. Op enkele verzoeken om toe
kenning van subsidie in de ver
voerskosten van HBS -leerlineen
werd goedgunstig beschikt. Na
zeer wijdloopige discussies be
sloot men het uitbreidingsplan
voor Wieringerwaard in staat van
voorbereiding te stellen.
Volgde behandeling van de be
grooting over 1946.
Men besloot enkele posten te
verhoogen en voorts over te gaan
tot het aankoopen van 16 school
banken. Een voorgenomen reorga
nisatie van de brandweer werd
eveneens goedgekeurd. Een be
drag van f 250 zal uitgetrokken
worden voor de gage van spuit
gasten e.d. De mannen krijgen
f 1.25 per uur voor de eerste 5
uur en vervolgens f 1 per uur
voor de volgende uren. Ook be
sloot men nog 125 M. slang aan
te koopen. Het saldo over 1944
bedroeg f 14.000. De begrooting
werd goedgekeurd.
Op een verzoek van het Hel
dersche Gemeentebestuur om
mede te werken tot instandhou
ding van de Kweekschool ai laar
zal men gunstig antwoorden
Voorts werden de salarissen
van het gemeentepersoneel over
eenkomstig de Rijksregeling met
25 pet. verhoogd.
Medegedeeld werd nog dat men
vermoedelijk per 1 Mei a.s. een
autobusdienst van Schagen over
Oudesluis en Wieringerwaard naar
Slootdorp zal instellen.
Na bespreking van enkele pun
ten van ondergeschikt belang
volgde sluiting.
ANNA PAULOWNA
R.K GEMENGDE
ZANGVEREENIGING
Voortaan zullen de repetities,
welke om de 14 dagen te Anna
Paulowna werden gehouden in
gaande Maandag 4 Maart plaats
hebben in de zaal van den heer
W. Kossen, Molenvaart,
R.K. VERKENNERS EN
WELPEN
Woensdagavond had in Hotel
Veerburg een ouder, en dona
teursavond plaats van de R.K.
Verkenners en Welpen. St. Pan-
cratiusgroep, onder leiding van
hun leiders en leidsters. De zaal
was flink bezet. De avond werd
geopend door Hopman W. Prins,
die tevens groepsleider is. Hij
sprak zijn groote voldoening uit
over de schitterende opkomst op
dezen eersten ouder, en dona
teursavond en wenschte allen een
fezelligen avond. Door de Ver.
enners en Welpen werden
daarna verschillende voordrach
ten, schetsjes, spelen en decla
maties naar voren gebracht, die
heel goed werden uitgevoerd.
Hier komt zeer zeker een woord
van lof toe aan de leiders der
Verkenners en de leidsters der
Welpen, die in zoo'n korten tijd
dit programma hebben in elkaar
gezet en door hun troep hebben
laten uitvoeren. Tijdens de pauze
had er nog een verloting plaats,
die ook schitterend verliep. He*
muzikale gedeelte werd verzorgd
door het „Forvi-trio", dat heel
goed was en de goede stemming
er wel in kon houden. Zeer op
prijs werd gesteld de aanwezig
heid van den burgemeester, die
ook van Hopman Prins daarvoor
een dankwoord ontving. Alles bij
elkaar genomen, is het een ge
zellige en leerrijke avond ge
weest. en wij hopen, dat er meer
van dergelijke avonden zullen
volgen, die zeker ook den onder.
lingen band en saamhoorigheid
tusschen ouders en Verkenners
en Welpen versterken. Hopman
Prins dankte ook na afloop allen
die hadden medegewerkt, dezen
avond zoo goed te doen slagen.
De districtscommissaris, de heer
G. W. Moester, was ook aanwe
zig met nog verschillende Ver
kenners uit Den Helder en Scha
gen. Wij wenschen u verder al
len toe Verkenners en Welpen
met leiders en leidsters, een goed
pad en zonnig spoor.
ZAP.NIEUWS
Programma voor Zondag 3
Maart:
ZAP II—HRC VI, 2.30 uur.
Adspiranten:
ZAPa—BKCa, 1.15 uur.
ZAPcZAPd, 12 uur.
Junioren:
SRCaZAPa. 12.30 uur.
Vertrek per trein 9.45 uur.
ST. MAARTENSBRUG
UITREIKING BONKAARTEN
De uitreiking van nieuwe bon
kaarten voor niet-zelfverzorgers
zal plaats vinden op Donderdag 28
Februari a.s. in café Kossen en
voor de zelfverzorgers op 11 Maart
d.a.v.
BARSINGERHORN
HS.V. „VISCHLUST"
H.S.V. „Vischlust" hield Zater
dag 23 Februari haar feestavond
in het clublokaal van den heer
D. Kooij. Het slechte weer was
oorzaak dat de feestelijk versierde
zaal slechts half gevuld was. Toch
werd de feeststemming er spoedig
ingebracht door den bekenden
conferencier, den heer P. Blaau-
boer, wiens programma zeer in de
smaak viel. Als accordionist trad
op de heer J. Brommer. Enkele
leden gaven ook nog een paar
nummertjes ten beste.
WIERINGEN
SUCCES EN DE „ELCK WAT
WILS"-REVUE
De Voetbalvereeniging Succes
presenteerde voor de gehuwde
donateurs en leden in eerste op
voering haar nieuwe revue „Elck
wat wils", bewerkt en ten too-
neele gebracht door mevr. M. G.
Kooy van Savoyen. Deze revue
in 27 tafereelen biedt weer een
weelde aan klank, kleur en beeld
Na het openingswoord van den
voorzitter, den heer Daan Nieuw.
buurt, werd het Succes-menu
dan opgediend. De overvolle zaal
heeft blijkens het applaus wel
genoten. Voor de pauze kliefden
nog de eerste opvoeringsfoutjes
aan de uitvoering, doch na de
pauze ging het al veel vlotter.
We twijfelen er niet aan of de
volgende uitvoeringen, o.a. a.s.
Zaterdag en Zondag, zullen nog
meer aan tempo gewonnen heb
ben en daardoor de specifieke
revuestijl hebben aangenomen.
Namen zullen we niet noemen;
de uitvoerenden zijn stuk voor
stuk in staat om succes te heb
ben. Tot de meest geslaagde en
meest humoristische gedeelten
behooren o.a. „Narcose" en „Met
Succes op stap".
HIPPOLYTUSHOEF
H. MISSIE
Van 919 Maart zal er in de
H. Hippolytusparochie weer een
H. Missie gegeven worden. De
voorbereidingspredikaties zullen
a.s. Zondag gehouden worden
door een der Missiepaters. De H.
Missie wordt gegeven door de
Eerw. Paters Redemptoristen.
Onze parochie is een der eerste
waar na den oorlog weer een
Missie gehouden wordt. Vrijdag
1 Maart zal de novene voor het
welslagen der H. Missie begin
nen.
HIPPOLYTUSHOEF
"DE HUISTYRAN"
De "Ypelaars" gaven van het blij
spel "De Huistyran" in het Parochie
huis voor een uitverkochte zaal een
vlotte vertolking. Aan tooneel en
eostumeerlng was de uiterste zorg
besteed wat het geheel nog meer
accentueerde.
Over de uitvoering zelf alle lof.
Den aanwezigen is een uiterst ge
zellige plezierige vastenavor.duitvoe-
ring geboden die geregeld lachsalvo's
uitlokte. Verscheidene malen moest
herhaald worden daar door het ge
lach het gesprokene niet verstaan kon
worden.
Ook de Oevenaren waren in grooten
getale present zoodat de geheele Wie-
ringer parochie bijeen was. Tusschen
de pauzen speelden "De Groene Kik
kers" een pittig stukje intermezzo-
muziek, terwijl op het na het stuk
volgende gezellig samenzijn nog een
leuk stukje dansmuziek werd wegge
geven. Klokslag twaalf uur was het
feest geëindigd, 't Was weer een wel.
geslaagde en succesavond voor de
"Ypelaars".
Wat zullen ze den volgenden keer
weer brengen?
BREEZAND
ATTENTIE! STILLE OMGANG
Teneinde teleurstelling te
voorkomen, dienen degenen, die
Zaterdag 9 Maart e.k. met de
afd. Breezand willen deelnemen
aan' den Stillen Omgang, zich
vóór a.s. Zondag op te geven bij
een der volgende adressen: de
heeren Ligteringen, Teeuwen,
Kolster, de Haas en Looyesteijn.
't Aantal deelnemers kan name
lijk wegens te weinig vervoers.
mogelijkheid slechts beperkt
zijn. Geeft u dus tijdig op!
VROOLIJKE KUNSTAVOND
De uitvoering van Frits Bouw.
meester gaat a.s. Maandag niet
door. Dit wordt uitgesteld tot
nader aan te kondigen datum.
CRITIEK VAN SALAZAR
Op de U.N.O.
SALAZAR critiseert de U.N.O.
in een verklaring, dat het nog
te vroeg is om Portugal aan te
melden als lid van de organisatie
der Vereenigde Volken. Hij vindt
het o.a. vreemd, dat het Inter
nationale Hof van Justitie be
noemd is te Londen, zonder dat
„zekere belanghebbende mo.
gendheden daarvan op de hoogte
waren". Maar, gezien de onvol
komenheden van vele dingen in
deze wereld, was de Portugee.
sche leider van meening hij
zei het met andere woorden,
maar daar kwam het toch op
neer dat we niet op alle slak
ken zout moeten leggenZijn
toespraak, te Lissabon tot de
Partij van Nationale Eenheid
gehouden, was vol ironie. Hij
sprak b.v. over de bondgenooten,
die ter elfder ure ook met den
oorlog hadden meegedaan en nu
wel konden toetreden. Wil de
U.N.O. streven naar dé wereld-
vertegenwoordiging, dan zal zij
niet alleen de deuren moeten
maar ook voor de overwonnenen.
Tenslotte nog eenige binnen-
Tenslotte nog eenige binnen.
landsche aangelegenheden be
sprekende, beschuldigde Salazar
de oppositie er van, niet het be.
lang van het land, maar alleen
dat van de partij na te streven.
Een autobus van veertien
meter!
Voor trajecten parallel loopend
met de spoorlijnen en tusschen de
eindpunten van deze lijnen.-zon
der de tusschenliggende plaatsen
aan te doen (dus niet om het par
ticuliere personenvervoer te be-
concurreeren) hebben de spoorwe
gen nu in totaal besteld: 250 trac
tors, bestemd voor 240 opleggers
(dus 10 tractors in reserve voor
revisiedoeleinden). verder 500
autobussen voor 47 personen en
425 autobussen voor 38 personen.
In totaal komen er dus 240 trac
torbussen en 925 gewone autobus
sen.
Van de autobussen met tractor
is dezer dagen het eerste exem
plaar gereed gekomen. Eind April
zijn er 40 klaar en met begin Oc
tober hoopt men met de volledige
serie van 240 stuks te rijden. Het
gevaarte heeft een lengte van 14
meter. De bus die 80 personen
kan vervoeren en 46 ruime zit
plaatsen heeft, is van binnen 10%
meter lang, 2.40 meter breed en
2.10 meter hoog. Ze is dan ook
de bus met de grootste capaciteit
in Nederland.
Textielindustrie
De bepalingen betreffende de
loonen van de collectieve arbeids
overeenkomst in de textielin
dustrie zijn thans door het Col
lege van Rijksbemiddelaars goed
gekeurd en met ingang van 25
Febr. jl. van toepassing ver
klaard
Duitschers .uit Nederland
De Minister van Justitie ves
tigt er voor de laatste maal de
aandacht op. dat personen van
Duitsche nationaliteit binnenkort
uit Nederland worden verwij
derd. Oprechte vrienden van het
Nederlandsche volk kunnen blij
ven, mits zij een schriftelijk ver
zoek doen. Zij die geen verzoek,
schrift hebben ingediend voor 15
Maart 1946 worden t.z.t. zonder
meer uit Nederland verwijderd.
De onbewaakte overweg
Op den onbewaakten overweg
I tusschen Giesendam en Gorinchem
en Gorinchem heeft een Diesel-
trein een auto aangereden, waar
van de chauffeur gedood werd.
Petroleumbonnen
Zij die in het bezit zijn van een
petroleumkaart voor kookdoel-
eihden of verlichting, kunnen op
onderstaande bonnen dezer kaar.
ten gedurende de maand Maart
de daarachter vermelde hoeveel
heden petroleum koopen. Op bon
25 t.m. 28 der kaart UA 510: vier
liter: op bon 25 en 27 der kaart
UB 510: vier liter; op bon 67 der
kaart UC 510: vier liter en op
bon 121 en 122 der kaart UD 510:
drie liter.