Nieuw
EENHEIDSVAKBEWEGING
voor Katholieken verboden
SOEKARNO
Spanje wenscht
geen communistische chaos
EN SJAHRIR
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux:
De Bisschoppen spreken:
Verbod van N.V.V.
gehandhaafd
Neutrale en huma
nistische vereenigin
gen afgewezenprin-
cipieele organisaties
zijn onmisbaar.
K.L.M. vlieg weer op
Londen
IN EVIDENTE
GEVALLEN
Vrijstelling voor
onderwijzers
TOENEMENDE
VERWIJDERING?
TWEE NOTA'S VAN
DE REGEERING
Onderscheiding voor
Minister v. d. Leeuw
Twee minuten
stilte
MGR. J. M. KUYPERS
Nieuwe apost. vicaris
van Suriname
Britten eten onze sla
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten; binnenland
P. Sigou.
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. re,eel
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Daqblad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
MAANDAG 4 MAART 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10871
ALKMAARLangestraat
42A tel. 4330 (K2200)
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4712 (K 2290)
DE-N HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
In alle kerken van Nedèrland is
gisteren het volgende gemeen
schappelijke schrijven van H.H.
H.H. Exc. de Bisschoppen in Ne
derland voorgelezen:
In Onzen gemeenschappelijken
brief na de bevrijding, van 29 Juni
1945, hebben wij U er op gewe
zen: „allen moeten wij, ieder op
zijn plaats en naar de mate van
zijn krachten, de handen ineen
slaan, om ons land weder op te
bouwen, waarvan zoo groote ge
deelten verwoest zijn Allen moe
ten wij onze krachten inspannen,
om de geestelijke wonden te ge
nezen, die vijf jaar verwildering
en groote zedelijke gevaren heb
ben geslagen. De wereld moet
terug naar Christus, wil zij niet
ten gronde gaan. Want niemand
mag een ander fundament plaat
sen. dan hetgeen gelegd is en dat
is Jezus Christus".
In de afgeloopen jaren hebben
Wij onophoudelijk getuigd, dat
zonder de aanvaarding van de
christelijke grondslagen geen
maatschappelijke en staatkundige
orde mogelijk is. Daarom is het
de plicht van iederen katholiek
om èn als goed Nederlander én
als trouw lidmaat der Katholieke
Kerk aan den wederopbouw van
ons dierbaar vaderland medé te
werken op den grondslag der
christelijke beginselen, waarop
ook het leven van staten en vol
keren moet zijn opgebouwd. Over
deze fundamenteele doelstelling
kan er onder ware christenen
geen verschil van meening zijn.
Het is daarom ook zonder meer
duidelijk, dat organisaties, wier
beginselen in strijd zijn met de
christelijke leer of wier daden en
practijken in#feite den christelij-
ken geest ondermijnen, voor ka
tholieken onaanvaardbaar zijn
Wanneer wij derhalve op
sociaal terrein zien, dat een
Eenheidsvakbeweging, onder
het mom van nationale een
heid, haar doel nastreeft met
middelen, die onbetwistbaar
een communistisch karakter
verraden en daarom bij het
weldenkend deel van ons volk
afkeuring vinden, is het geen
vraag meer. of de katholieken
lid mogen zijn van deze Een
heidsbeweging.
Wat wij vroeger bepaalden om
trent het lidmaatschap van com
munistische vereenigingen, geldt
thans ongetwijfeld ook voor de
Eeitlieids vakbeweging. Aan ka
tholieken, die lid daarvan rijn,
moeten de H.H. Sacramenten ge
weigerd worden.
In socialistische vereenigingen zoo.
als het N.V.V. openbaart zich een
streven om deze vereenigingen los
te maken van de door de Kerk
steeds veroordeelde marxistische
grondslagen en louter materialisti.
sche doelstellingen. Op grond hier
van meenen de leiders dat deze or
ganisaties niet langer voor katholie
ken verboden zijn.
Hoewel Wij geenszins de oogen
sluiten voor de ontwikkeling;
die zich thans in socialistische
vereenigingen afteekent, meenen
Wij toch; dat de deugd van voor
zichtigheid eischt; dat Wij onze
vroegere bepalingen omtrent het
lidmaatschap van socialistische
vereenigingen handhaven
totdat uit de feiten blijkt dat haar
streven niet meer in strijd is met
de christelijke beginselen of den
christelijken geest. Ter zijner tijd'
zullen Wy daaromtrent een nadere
verklaring geven.
Tevens openbaart zich thans zoo
wel op cultureel als sociaal ter
rein een streven naar neutrale
vereenigingen of althans naar
vereenigingen; die niet op chris
telijke beginselen gebaseerd zijn,
-\
maar op^een meer algemeenen,
vaak alsHhumanistisch aangedui-
den grondslag berusten. In -het
huidig tijdsgewricht; hetwelk
een periode is van groei en wor
ding eener nieuwe maatschappe
lijke orde-, moeten wij echter
neutrale en zuiver-humanistische
vereenigingen afwijzen. Om de
vestiging van een nieuwe maat
schappelijke orde op hechte fun
damenten te waarborgen; zijn
principieele organisaties ook
thans onmisbaar.
Alles schijnt er immers op^te wij
zen dat in de naaste toekomst het
zal afhangen van de innerlijke
kracht der principieele organisaties
en haar onderlinge samenwerking,
of zij bij machte zijn haar gewichtige
taak te vervullen in onze samen
leving: om met name tegenover het
communisme den heilzamen en red
denden invloed' harer beginselen van
sociale rechtvaardigheid; onderlingen
vrede en liefde bij de ordening der
hedendaagsche maatschappij te doen
doorwerken.
Daarom is neutraliteit altijd; zeker
nu onaanvaardbaar en is de plaats'
van den katholiek niet in de alge-
meene, neutrale organisatie, maar
heeft hij den plicht de nieuwe maat_
schappij te helpen opbouwen in en
door organisaties, die zich hij haar
werkzaamheden uitdrukkelijk laten
leiden door de christelijke beginse
len.
Allerminst sluit dit uit een samen
werking met' hen, die alhoewel zij
niet op den grondslag der christelij
ke beginselen staan; toch; op welke
gronden dan ook; bij den opbouw
eener betere maatschappelijke sa
menleving naar soortgelijke richt
lijnen als de katholieke te werk
willen gaan.
Samenwerking met behoud van
eigen zelfstandigheid en hand
having der christelijke beginselen,
is de aangewezen weg, om het
doel van aller streven te bereiken.
De Nederlandsche opbouw van
het Vaderland is een gemeen
schappelijke zaak, die slechts
door de samenwerking van alle
goede vaderlanders bereikt kan
worden.
(Slot volgt).
De K.L.M. heropent heden
Maandag 4 Maart den lucht-
dienst op Londen, na een stil
stand van zes jaren. Dage
lijks zullen dan vier vluchten
worden verzorgd, n.1. twee
door -de K.L.M. en twee door
de „British Overseas Air
Transport Corporation". Tot
nu toe werd deze dienst ge
vlogen door de Nederlandsche
militaire luchtvaart.
Het ministerie van O. K. en W.
maakt bekend, dat. in evidente
gevallen aan onderwijzers vrij
stelling kan worden verleend voor
het opkomen onder de wapenen.
Verzoeken daartoe moeten wor
den gericht aan genoemd minis
terie (afd. lager onderwijst, dat
zich over elk geval met het mi
nisterie van oorlog in verbinding
zal stellen.
HET INBLIKKEN van akker
bouwproducten is voortaan
aan vergunning gebonden.
Dit zijn Boebi Trep en Jip-
pie Jee, de twee Canadee-
zen, die, via de invasie, op
avontuur gingen naar Ne
derland. Die avonturen
zijn in een oorspronkelijk
verhaal in woord en beeld
voor ons behandeld, vol
actueele momenten uit den
bezettingstijd. Wij verheu
gen er onsover, dat wij er
in geslaagd zijn, de hand te
leggen op dit verhaal „voor
kinderen van acht tot tach
tig"; het begint heden: dat
het in onzen wijden lezers
kring de belangstelling mag
hebben die het verdient.
SJAHB.IR, wiens aftreden
meer als een formaliteit
wordt Beschouwd, is bezig
een nieuw kabinet „op feree-
rere basis" 'te vormen.
Volgens berichten uit repu-
blikeinsche bron zou de be
slissing, door het centrale co
mité genomen, slechts de ver
breeding van de basis van het
kabinet beoogen en niet tegen
Sjahrir persoonlijk bedoeld
zijn.
Hij zou de volgende voorwaar
den stellen:
a. de vorming vaua een poli
tiek kabinet, waarvoor de ver
schillende Indonesische politieke
partijen of politieke combinaties
candidaten naar voren konden
brengen:
b. volledig de vriie hand om
zulk een kabinet samen te stellen:
c. volledige verantwoordelijk
heid voor het door hemzelf kiezen
NA EEN KABINETSZIT
TING van acht uur heeft
de regeering-Franco een ver
klaring uitgegeven, die de
buitenlandsche pogingen om
de Spaansche regeering om
ver te werpen afkeurt en ca
tegorisch meedeelt dat Span
je haar binnenlandsche vrede
tot eiken prijs zal verdedi
gen. De verklaring beschriift
het sluiten van de vijfhon
derd kilometer lange Fran-
sche grens als „zonder uitleg,
gegrondheid of oorzaak" en
beschuldigt de Fransche re
geering van anti-Spaansche
handelingen. De verklaring
maakt onderscheid tusschen
het Fransche volk en het
communistische convent, „dat
bepaalde bevelen volgt".
„Spanje weet. hoe de vreedza
me politieke oplossingen, die van
buiten af worden aanbevolen
wankele bruggen zijn tot een
communistische chaos: aangezien
wij dien eens hebben meegemaakt
wenscht Spanje zekerlijk niet in
het anarchisme terug te vallen
en zal haar binnenlandschen vre
de tot eiken priis verdedigen.'1
Iin diplomatieke kringen te
Washington is men niet optimis
tisch over het te verwachten re
sultaat van de gezamenlijke ver
klaring van Amerika. Ëngeland
en Frankrijk. In Washington
wordt beslist ontkend, dat Ame
rika voornemens zou ziin aan
Frankrijk vliegtuigen te leveren
met het oog op eventueel optre
den tegen Spanje.
Een bijzondere correspondent
van de „News of the World" te
Parijs schrijft: .Gematigde repu
blikeinsohe leiders van groot
formaat, zooals Juan Negrin, ztin
van meeniirjg. dat Franco zonder
een burgeroorlog van grooten om
vang tep val gebracht kan wor
den. Hiertoe zijn de volgende
voorwaarden in de eerste plaats
vereischt: 1) een harmonische di_
plomatieke actie van Londen.
Washington en Parijs; 2) een zeer
duidelijke belofte voor een gene
raal pardon, behalve voor mis
dadigers, welke door alle repu-
blikeinsche leiders is geteekend;
3) de formatie van een republi-
keiinsehe regeering op een zoo
breed mogelijke basis."
van afgevaardigden tot het voe
ren van de onderhandelingen met
de Nederlanders, zonder dat zij
telkens ruggespraak behoeven te'
houden met Djokjakarta.
De achtergrond van de ontwik
kelingen is de toenemende wrij
ving tusschen Sjahrir en Soekar.
no. Deze laatste heeft reeds drie
malen geweigerd Sjahrirs -^oor-
stellen om zijn kabinet een bree.
dene basis te geven, in overwe
ging te ciemen, terwijl de in het
oog vallende afwtzigheid van Soe
karno te Djokjakarta, toen Sjah
rir en zijn gezelschap daar aan
kwamen. zelfs door de republi-
keinsche „autoriteiten" niet als
een teeken va-n harmonie be.
schouwd wordt. Hoewel Sjahrir
heeft beseft, dat het niet als een
motie van wantrouwen iegens
hem bedoeld was, toen in het
centraal nationaal comité de
meerderheid zich uitsprak voor
een kabinet op breederen grond
slag, heeft hij niettemin gehan
deld, alsof er van zulk een motie
van wantrouwen sprake was. In
ieder geval zal zijn positie i-Q ieder
opzicht aanzienlijk versterkt wor.
den, meent, een woordvoerder der
republikeinen te Batavia.
Soekarno en Sjahrir
Een verantwoordelijk republi-
keinsch ambtenaar heeft intus.
schen over de onderhandelingen
van de Indonesische politieke lei
ders te Djokjakarta medegedeeld,
dat Soekarno aan dec kant van
Sjahrir stond met betrekking tot
wenschelijkheid om met de Ne
derlanders te onderhandelen
Men verwacht, dat Sjahrir uiter
lijk Dinsdag, wanneer het nieuwe
kabinet naar alle waarschijnlijk,
heid gevormd zal zijn, naar Ba
tavia zal terugkeeren. Over deze
kabinetsvorming houdt Sjahrir nu
besprekingen te Soerakarta met
ongeveer 10 vertegenwoordigers
van Indonesische politieke par
tijen.
In de gesloten zitting van het
nationale comité gaf Siahrir een
beschouwing van de door hem
tot nu toe gevoerde politiek en
wees op de noodzakelijkheid om
met de Nederlanders besprekin
gen te voeren,.
Volgens berichten is zijn rede
met veel enthousiasme ontvangen
en onmiddellijk daarna is een
motie van vertrouwen in Siahrir
met groote meerderheid aange
nomen.
De Belgische Prinsregent heeft
prof. G. van der Leeuw, minister
van onderwijs. de versierselen
van het grootkruis der kroonorde
ter hand gesteld.
PROGRAMMA
fVT is de voorlaatste dag
van den Voorvasten.
Hebben wij ons in de weken
sinds Zondag Septuagesima
werkelijk voorbereid'! Tot
de vasten-voorbereiding van
ieder onzer persoonlijk be
hoort ook het opstellen van
een vasten-programma. V»'ie
dit nog niet heeft gedaan,
moest er vandaag eenige
oogenblikken aan besteden.
Juist in dezen tijd, nu de
Kerk door ver gaande dis
pensaties het strikt gebode-
ne tot weinig of niets heeft
beperkt, komt het in den
Vasten geheel op onze eigen
goeden wil aan. „Niets
doen" in den Vasten, omdat
er niets verplicht is, is een
zelfde soort houding als één
maal per jaar te Communie
gaan, omdat de Vijf Gebo
den niet meer eischen.
We moeten iets doen in
de eerste plaats door innige
liturgische Vastenbeleving.
Daarom moet op ons Vas-
tenprogramma staan, dat wij
één of eenige malen meer
per week de H. Mis zullen
bijwonen dan gewoonlijk.
Maar tot den geest van den
Vasten behoort ook de prak
tijk van boete en onthou
ding. Biiv. wat rooken be
treft, zooal geen totale ont-
houdina, dan toch beper
king. Enz. In elk geval, geen
vage voornemens en niet
teveel hooi op de vork! Een
zeer klein programma,
maar een duidelijk pro
gramma! Vandaag nog ma
ken!
Marcus
Mr. W. G F. Borgerhoff Mulder, de
openbare aanklager voor Nederland
bij het Internatonaal Tribunaal ter
berechting van Japansche oorlogsmis.
dadigers; is Zaterdag naar Tokio
vertrokken. Foto Meijer P.
De Hoogeerw. Pater Stepha-
nus J. M. Kuypers C.S.S.R. is
door Z.H. den Paus benoemd
tot apostolisch vicaris. Mgr.
Th. A. L. M. Roosmalen blijft
administrator van de missie
in Suriname totdat Pater Kuy
pers zijn ambt aanvaardt.
„The Sunday Chronicle" be
richt, dat reeds aan het einde
van deze week versche Hol-
lansche groenten, zooals sla,
komkommers en tomaten, in
de Londensche etalages zullen
liggen.