Nieuw
HET SPAANSCHE VOLK
MOET ZELF BESLISSEN
Documenten over Spanje
gepubliceerd
Bijzondere staat van beleg
opgeheven
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux
HOOP VAN AMERIKA,
ENGELAND EN
FRANKRIJK
„Vreedzame verwijde
ring van Franco"
Benoeming
Passagierslijst
„Bloemfontein"
Kardinaal Spellman was
toch in Madrid
MANNERHEIM
AFGETREDEN
NIEUWE APOST.
VICARIS VOOR CHINA
Indische gulden op pari
DUITSCHE ONDERZEE
BOOTEN BEVOORRAAD
ALS VAN OUDS
Twee minuten
stilte
Hulp aan oud-illegale
werkers
Onverbeterlijk
„Don Suisse" in audiëntie
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
F*. Otten; binnenland
P. SigQix'.
Abormementsprijs f 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Daqblad
t Bulten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DINSDAG 5 MAART 1946
41e JAARGANG - NUMMER 10872
ALKMAARLangestraat
42A tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
De gemeenschappelijke
verklaring van de regeerin-
gen van de Vereenigde Staten.
Engeland en Frankrijk over
Span.ie is gepubliceerd.
Men is het er over eens. dat.
zoo lang generaal Franco de con_
trole over Spanje blijft behouden,
het Spaansche volk geen volledig
en hartelijk samengaan kan ver,
wachten met die naties van de
wereld, die met gezamenlijke
krachtsinspanning de nederlaag
hebben toegebracht aan het Duit.
sche nationaal-socialisme en het
Italiaansche fascisme, welke het
huidige Spaansche regiem hulp
hebben geboden bij het in han
den nemen van de macht, en naar
welker voorbeeld dit regiem is
opgezet.
Er bestaat geen plan om in
de binnenlandsehe aangele
genheden van Spanje tus-
schenbeide te komen. Het
Spaansche volk behoort zelf
op den duur zijn eigen be
stemming te kiezen. Ondanks
het feit, dat het huidige re
giem repressieve maatregelen
neemt tegen de ordelijke po
gingen van het Spaansshe
vok om zün politieke aspira
ties tot uiting te brengen en
zich volgens deze te organi-
seeren, vertrouwen de drie
regeeringen dat het Spaan
sche volk niet opnieuw de
verschrikkingen en de kwel
ling van een burgerstrnd zal
moeten ondergaan.
Integendeel, men hoont, dat de
leidende patriottische en ruim
denkende Spanjaarden spoedig de
middelen zullen vinden om een
vreedzame verwijdering van
Franco, de afschaffing van de
Phalanx en de instelling van
een overgangs- of waarnemende
regeering te bewerkstelligen, on.
der welker bestuur het Sp.aan-
sche volk wellicht de gelegenheid
zal krijgen om in vrijheid te be
slissen over den regeeringsvorm.
welken het wenscht en ziin lei
ders te kiezen.
Politieke amnestie, terugkeer
van de verbannen Spanjaar
den, vrijheid van vergaderin
gen, politieke vereeniging en
voorzieningen voor vrije
openbare verkiezingen zijn es-
sentieele vereischten; een
overgangsregeering, welke de
ze vereischten voorbogen zou
wilen houden, zou ae erken
ning en de ondersteuning van
alle vrijheidslievende volke
ren verkrijgen.
Een dergelijke erkenning zou
volledige diplomatieke 'betrekkin
gen insluiten en het nemen van
die practische hulpmaatregelen
bij de oplossing van Spanie's eco.
nómische problemen, weke in de
geldende omstandigheden uitvoer
Z. H. Exc. de Bisschop van
Haarlem heeft benoemd tot Kape
laan te Schiedam (H. Liduina)
den Weleerw. Heer J. G. van
Dijk, die Kapelaan' was. te Bever
wijk (O. l. Vrouw van Goeden
Raad).
Wij ontvingen de passagiers,
lijst van het m.s. „Bloernfontein"
met de namen van 1368 repa-
trieerenden. Deze lijst is voor een
ieder op onze bureaux ter inzage
gelegd.
In verantwoordelijke diplo.
matieke kringen te Washin-
ton twijfelt men aan het nuttig
effect van de driezijdige ver
klaring over het Spaansche
regiem, en van het Ameri-
kaansche „witboek", waarbij
de dubbelhartigheid van den
Spaansche leider gedocumen
teerd wordt. Speciaal ten aan
zien van het witboek vreest
men dat het tot resultaat zal
hebben, dat het Spaansche
volk zijn leider zal gaan be
schouwen als de persoon, die
gedurende de oorlogsjaren de
belangen van zijn volk in het
oog heeft gehouden!
baar zouden zijn. Dergeijke maat.
regelen zijn op het oogenblik niet
mogelijk.
De kwestie van de handhaving
of de verbreking van de diplo
matieke betrekkingen door de re.
geeringen van Frankrijk, het Ver.
eer.iigd Koninkrijk en de Vereen.
Staten met het huidige Spaan
sche regiem zal beslist moeten
worden in het licht van de ge
beurtenissen en rekening hou
dende met de inspanning van het
Spaansche volk om ziin eigen
vrijheid te verkrijgen.
Kardinaal Spellman heeft een
bezoek aan de Amerikaan-
sche Ambassade te Madrid
gebracht en is via Lissabon
per vliegtuig naar New York
vertrokken.
Maarschalk Gustaf Mannerheim,
President van de Finsche Repu
bliek, is gisteren afgetreden. Ver.
wacht wordt, dat de tegenwoor
dige Minister-President, Paasikivi,
hem zal opvolgen.
Tot apost. vicaris van Luanfu
in China is benoemd de Zeereerw.
Pater Constans Franc (Kramer)
O.F.M.. Pater Franc werd 3 Juni
1903 in Oldenclooster bij Bols-
ward geboren en werd 18 Maart
1928 te Weert priester gewijd.
Van officieele zijde wordt ge
meld, dat de door de Nederland-
sche Bank genoteerde koers van
den Indischen gulden op pari ge
steld is.
Het amerikaansche
Departement van Bui-
tenlandsche Zaken heeft een
witboek gepubliceerd over
de buiienlandsche politiek
van Spanje in de oorlogs
jaren. Volgens deze docu
menten, die in Duitschland
in beslag genomen zijn, zou
Franco in Juni 1940 aan
Hitler en Mussolini beloofd
hebben, onder bepaalde
voorwaarden aan de zijde
van de As den oorlog in te
gaan.
MET INGANG van giste
ren, Maandag 4 Maart,
is de bijzondere staat van
beleg opgeheven in geheel
Nederland. Daarmede is de
normale toestand van het
burgerlijk bestuur weer ge
heel hersteld. Misschien is
het nog juister te zeggen,
dat wij eerst thans voor goed
bevrijd zijn.... al zijn er
nog veel vervelende dingen,
waarvan we nog graag be
vrijd zouden willen worden.
Maar wat dat betreft, zullen
we maar denken, dat er niets
volmaakt is op het onder-
maansche.'
De opheffing van den bijzon,
deren staat van beleg heeft ver
schillende practische en juridi
sche gevolgen. Het Militair Ge.
zag is nu voorgoed weg, het is,
om zoo te zeggen, formeel be
graven. De verordeningen van
het M.G. zijn nu alle buiten
werking gesteld, ook dus de 56
van den chef staf M.G., die nog
geldig waren. De briefcensuur
komt te vervallen. Ook de „vor
dering" in gebruik neemt auto
matisch een einde. Bij vordering
in eigendom gaan de goederen
over "aan den Staat.
De bewaring van politieke
delinquenten is thans per 1 Maart
reeds in handen gelegd van de
procureurs.fiscaal bij de bijzon
dere gerechtshoven. Het M.G.
heeft ook daar dus geen be.
moeienis meer mede.
Alle vrijheidsbeperkende be.
palingen van NSB.ers e.d., die
niet in bewaring zijn, zooals
huisarrest, gedwongen verblijf,
plaats, meldingsplicht e.d., ko.
men te vervallen. Ook de perso.
nen, die verdacht worden van
een strafbaar feit op politiek ge.
bied, zijn aan geen verdere vrij.
heidsbeperking meer onderwor
pen. De maatregelen ten aanzien
van de ambtelijke zuivering ko
men niet te vervallen.
Voor een aantal experts uit alle geallieerde landen vonden aan
het landbouwproefstation te Jealott's Hill in Engeland demonstra.
ties plaats met de nieuwste machines die gebruikt worden voor
de bestuiving ter bescherming van het gewas tegen ziekte en
insecten. (ABO Press Service P.)
Spanje had een geheim plan
voor den aanval op Gibraltar, de
Engelsche angel in het Spaansche
vleesch. Overigens blijkt uit 9e
documenten van Juni 1940 tot
en met December 1943, dat
Franco de beide dictatoren, in
het bijzonder den Duitschen, aan
het lijntje heeft gehouden.
Volgens een geheime overeen,
komst met Duitschland in Febr.
1943 zou Spanje zich vastbeloten
verzetten tegen eiken inval van
anglo.Amerikaansche troepen op
het Iberische schiereiland e. d.
Franco juichte in een brief 'aan
Mussolini de overwinningen in
Frankrijk toe en sprak over
„onze operatie", die zeer doel.
reffend zou kunnen worden,
„zoo gauw de moeilijkheden van
voorziening zullen zijn wegge,
nomen". In October 1940 zou
Franco nog verklaard hebben, in
een persoonlijk gesprek met
Hitier, dat Spanje met vreugde
aan de'zijde van Duitschland
zou strijden, „ofschoon de moei.
lijkheden voor Spanje toene
men".
Een leelijke noot voor een
concreet.onneutrale houding
van Spanje is, dat de Spaan,
sche marine Duitsche onder,
zeebooten hielp bevoorraden
in afgelegen baaien aan de
Spaansche kust. Later heeft
Franco voortdurend en hard.
nekkig geweigerd aan den
oorlog deel te nemen, on.
danks de bedreigingen van
Hitier.
Wel schreef de Caudillo
schoone woorden in bezwarende
brieven, maar tot daden kwam
het nooit. Hij verklaarde in 1943
aan den Duitschen ambassadeur,
in Madrid, dat Amerika en Enge
land eisehten, dat Spanje „een
niet te uitgesproken pro.hou.-
ding zou aannemen", en Spanje
kon de katoen en petroleum van
de Amerikanen en Engelschen
niet missen
Gisteren was het de zooveelste
historische datum in onze natio
nale luchtvaarthistorie, door het
heropenen van drie lijndiensten
van de K.L.M. in het Europee-
sche net. Vooral het hervatten
van de verbinding met Engeland
is een feestelijk geheuren voor de
Nedprlandsche luchtvaart. De lijn
AmsterdamLonden is n.l. de
oudste K.L.M.-lijn. Voortaan zul
len de K.L.M. en de British
European Airways in onderlinge
samenwerking vier retourdiensten
per dag tusschen Nederland en
Engeland onderhouden.
Het hervatten van de luchtver-
binding AmsterdamBrussel door
de K.L:M. valt samen met de
opening van de Sabena-lijn Brus
selAntwerpen. De K.L.M. gaat
twee maal per dag heen en weer.
De Sabena vliegt een avondre
tourtje.
De Air France vliegt reeds drie
maal per week het traject Am
sterdamParijs. Op de werkdagen
zal de K.L.M. nu eveneens de ver
binding tusschen deze steden on
derhouden. Een definitieve dienst
regeling zal nog nader worden
vastgesteld.
CARNAVAL
^EIV ZEGT, dat het woord
..carnaval" van het Latijn
is afgeleid en eigenlijk een
vromen afscheidsgroet betee-
kent, n.l. earn-, vale!" d.i.
Vleeschvaarwel!" Als deze
afleiding niet boven allen twij
fel verheven is. is ze toch aar
dig bedacht. Slaat het vaarwel
alleen op de verboden vleesch-
spijzen, dan is de uitdrukking
toch weer vrij burgerlijk- en
oppervlakkig-roomsch. Daar
om zou ik er liever een vaar
wel aan de zinnelijke genoe
gens, de vleeschelijke lusten
in willen beluisteren (wel te
verstaan: ook aan de geoor
loofde). Het groote en laatste
vaarwel aan het vleesch zal
ieder van ons eerst op zijn
sterfbed uitspreken; en een
vaarwel aan alle geoorloofde
lusten reeds tijdens het leven
uit te spreken, is niet ieders
roeping, doch slechts die van
weinigen. Maar wel is het de
taak van ieder, die tot Christus'
Kerk behoort, om aan den
vleeschelijken mensch gedu
rende den Vastentijd eenigö
ongewone beperkingen op te
leggen. Dat zal den geestelij
ken mensch versterken en ver
heffen. En het is de aangewe
zen weg om ook metterdaad
aan Jezus' Passie deel te heb
ben, teneinde met Hem Pa-
schen te kunnen vieren.
In dien zin zeggen wij van
daag: „vleesch, vaarwel!" En
als het ons daarmee ernst is,
is er niets tegen, dat we dit
„afscheid" vandaag een beetje
vieren, volgens oude traditie.
MARCUS
Het Rijksarbeidsbureau heeft
in samenwerking met de Stichting
19401945, het Nederlands Volks
herstel en het Centraal Afwikke
lingsbureau Binnenlandsehe Strijd
krachten, bureau 9, een speciale
arbeidsbemiddeling voor oud-ille
gale werkers en principieele on
derduikers ingesteld. De algemee.
ne richtlijnen voor deze bemidde
ling worden vastgesteld door een
centrale coördinatie commissie.
Bij elk Gewestelijk Arbeidsbu
reau zal worden opgericht een af-
deeling Bijzonderé vormen van
arbeidsvoorziening (B.V.A.). Het
personeel dezer afdeelirig zal be
staan uit ambtenaren der Gewes
telijke Arbeidsbureaux, die zelf
actief aan het verzet hebben deel.
genomen.
Volgens de „Newschronicle"
zijn politie en detectives naar de
Britsche havens gezonden, daar
men een sabotagecomplot op het
spoor meent te zijn, dat tot doel
heeft Britsche schepen te vernie
tigen. De branden aan boord van
twaalf Britsche schepen geduren
de de laatste weken ziet men als
het werk van een wijdvertakte or
ganisatie. Haar activiteit zou zich
ook uistrekken over door Enge
land bezette Duitsche havens.
Men vermoedt, dat „dweepzuch
tige nationaal-socialisten" dit alles
op touw hebben gezet.
Gisteren is de heer Olgiati van
de „Don Suisse", de Zwitsersche
organisatie', die zooveel materieele
hulp heeft verleend aan ons land,
door H. M. de Koningin in audi
ëntie ontvangen. Hare Majesteit
vertolkte de gevoelens van dank
van onze landgenooten aan de
Zwitsersche Staat en de sympa
thieke Zwitsers.
