Nieuw
J
De Engelsche regeering
was niet op de hoogte
OOK IN AMERIKA IS HET
NOG GEEN VETPOT
Twee minuten stilte
Ier
Ier
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux:
GEMEENSCHAPPE
LIJK PROGRAM
CHURCHILL EN DE
ACHTTIENDE EEUW!
Bezoldiging politie
Moei1 de broodprijs
worden verhoogd?
MINISTER VOS UIT
AMERIKA TERUG
Na een tiendaagschen
veldtocht
R. K. Universiteit'
DE VERKIEZINGS
DATUM
Japen verwerpt1 den
oorlog
Trotskisten gearresteerd
Nieuwe burgemeester
van Leeuwarden
IT 1946
1026
)ER
ro's
2904
aür:
12.
roor
na_
orte
-O.
im 7
dat
voor
m 9
in-
aan
dat
door
inde
sven
voor
men
1 als
siers
siers
iter.
Iruk
snen
de
kers
bon«
rden
fcrten
zij
igen
of
tot
Hoofdredacteur: H. N.
Smits; rayon-redacteur
Fr. Otten; binnenland
P. SigOL!.
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief incasso
kosten.
Prijs der advertenties:
11 ct. per m.m. regel
40 m.m. breed; in tekst
22 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
Noordhollandsch Daqhfad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 7 MAART 1946
41e JAARGANG NUMMER 10874
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 4330 (K 22Ö0)
HOORNDraafsingel 59
tel. 4712 (K 2290)
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K 2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
Hoewel wij dus gezien hebben,
dat de wensch van de Katho
lieke Volkspartij, om met andere
partijen, op de eerste plaats de
Partij van den Arbeid, een ge
zamenlijk urgentieprogram voor
de verkiezingen aan te gaan, in
feite niet zooveel behoeft te ver
schillen met de geneigdheid van
het bestuur van de P. v, d. A.
om in een of anderen vorm ge
zamenlijk de aandacht te vesti
gen op punten, waarover een
stemmigheid bestaat kunnen
wij aan den anderen kant toch
ook voelen voor de opvatting
dergenen, die meenen, dat het
maar het beste is, als de par
tijen, dus ook de Katholieke
Volkspartij met haar uitgespro
ken principieel program, elk
voor zich geprononceerd met
haar eigen program den verkie
zingsstrijd ingaan.
Wij blijven van oordeel, dat
het eerlijk is, wanneer de be
trokken partijen vóór de stem
bus reeds heenwijzen naar de
richting, waarin zij na de uit
spraak van de kiezers de ver
wezenlijking van haar program
denken te concretiseer en. Maar
van den anderen kant is het
zeker ook eerlijk, dat de ver
schillende partijen voor de ver
kiezingen volop de gelegenheid
krijgen, de innerlijke beteekenis
en den waarachtigen zin van hun
principieele programmatische
grondslagen duidelijk te maken,
zonder dat ze haar principieele
uitingen behoeven te bekrimpen
ter wille van tactiek en oppor
tunisme. Een feit is 't, dat vroe.
gere partij-programs al Tsij voor
baat rekening hielden met de
wenschen van andere partijen,
waarmede men na de verkiezin
gen hoopte of verwachtte samen
te werken. Van gezamenlijke
urgentieprograms was toen for
meel geen sprake, maar in feite
leek het er soms op. Aan de dui
delijkheid van de principieele
uitspraak in dat program kwam
dat niet ten goede. Zoo is er
zeker veel voor te zeggen, dat
wij ons voor de stembus niet in
een al te eng keurslijf van prac.
tische mogelijkheden laten drin
gen. Laat men, om het gewoon
te zeggen, maar weten wat men
aan ons heeft. Dat kan de winsi
zijn van het afwijzende stand
punt, dat de P. v. d. A. tegen
over het aanbod van de Katho.
lieke Volkspartij inneemt. En het
motief van de socialistische hee.
ren schijnt ons ook voor ons te
gelden: hoe meer zetels wij heb.
en, hoe meer hebben wij straks
te vertellen bij de samenstelling
van de regeering en bij het stel
len van eischen voor 't kabinets
program. Dit openhartige stand-
Dunt van de hoeren van de P. v.
d. A. is tegelijk het overtuigende
argument voor alle katholieken,
om op de Katholieke Partij te
stemmen en zoodoende het sum
mum ook van de principieele
eischen der katholieken op staat
kundig gebied in het toekom
stige regeeringsprogram tot gel
ding te brengen!
Hoewel berichten uit Ame.
rika suggereerden, dat de
Engelsche regeering van den
inhoud van Churchill's rede
op de hoogte was, verneemt
Reuter uit Londen, dat dit,
niet het geval is. Churchill
heeft geen overleg gepleegd
met Attlee en Be vin. (Maar
de Brilsche ambassadeur in
Washington was er wel van
op de hoogte, volgens de be
richten uit Amerika. Red.)
De Engelsche regeering is
van meening, dat de rede
van Churchill beschouwd
moet worden als een zuiver
persoonlijke verklaring, het
geen wel juist zal zijn. Maar
het is dan toch de zuiver
persoonlijke verklaring van
een man als Churchill!
Verschillende Amerikaansche
senatoren en congresleden zijn
tegen de denkbeelden van Chur
chill in verzet gekomen Zijn
concrete «voorstel, om te komen
tot een imlitair accoord tusschen
Amerika en Engeland, zal het
wantrouwen van de So wj et-
Unie opwekken, meenen zij en
de V.S. zouden te nauw verbon
den worden met de Britsche
buitenlandsehe politiek.
Uit Rusland zijn nog geen
commentaren bekend, maar de
bladen in Amerika en Europa
blijven er zich uitvoerig mede
bezig houden
„Le Monde1', die dikwijls het
inzicht van het Fransche Minis
terie van Buitenlandsehe Zaken
weergeeft, verklaaarde: „Deze
rede is van het grootste gewicht,
daar haar auteur de leider is van
een van de grootste Britsche par
tijen en zijn aanhangers de
hoofdlijnen van zijn buitenland
sehe politiek volgen. Churchill
pleit niet voor een West-Euro.
De voorloopige maatregelen ter
verbetering van de financieelè
positie van burgerlijk rijks,
personeel zijn niet van toepassing
op de bezoldiging van poltiieper.
soneel. Een nieuwe salarisregeling
voor het politiepersoneel wordt
echter voorbereid.
PAS OP VOOR
ZAKKENROLLERS
Het gebeurde in een bioscoop te
Warschau dat eenige opnamen
vertoond werden van de conferen
tie der Big Three te Yalta. Toen
Stalin zich vriendelijk lachend
voorover boog om Churchill op
den schouder te kloppen, riep een
stem uit het publiek tegen den
Britschen premier: „Denk om Uw
horloge!" De Polen kenden blijk
baar uit eigen ervaring de groote
belangstelling, die de Ruisen be
zitten voor horloges.
PERSCONFERENTIE IN HET PALEIS TE BATAVIA.
De Lt. Gouverneur-Generaal Dr. H. van Mook verklaart aan de
aanwezige journalisten de nieuwe richtleiding der regeering
Marco-A.B.C./Stevens.P.
peesch bloc, dat nimmer groote
kans op succes heeft gehad, doch
voor Walter Lippman's systeem
van een „atlantische gemeen
schap". Op discrete wijze sugge
reert hij, dat Frankrijk eveneens
dit systeem aanhangt, waar hij
er op wijst, dat hij altijd voor
een sterk Frankrijk op de bres
heeft gestaan en dat zekere lan
den, die ver van So wj et-Rusland
zijn gelegen, door de communis
tische vijfde colonne ondermijnd
zijn.
De Fransche communistische
„Humanité'' daarentegen noem
de de rede een gevaar voor den
vrede en de veiligheid.
De Amerikaansche pers blijft
over het algemeen tegenover de
rede niet gunstig gestemd.
Bernard Shaw noemde Chur
chill's voorstel, als het doorgang
zou vinden, niet anders dan een
oorlogsverklaring aan Sowj et-
Rusland. J. B. Priestly ver
klaarde: „Churchill's kijk op de
dingen is er nog een van de acht
tiende eeuw. De eeuw van de
atoombom vraagt een wijder in
zicht, dan hij hij toon spreidt".
Woensdagmiddag is te Delft
een vergadering van bakkerspa_
troons uit gewestelijk Nederland
gehouden als protest tegen de
voor kort ingestelde loonregeling
voor de bakkerijen, die de minis,
ter goedkeurde zonder dat de na.
troonsorganisaties daarin waren
gekend. Ook was deze vergade
ring belegd om een houding te
bepalen tegen de weigering een
broodprijsverhooging toe te staan.
De verschillende moeilijkheden,
waarmee de bakkers te kampen
hebben, werden duidelijk naar
voren gebracht. zooals de
schaarschte aan schoeisel, fiets
banden, fietsen en stijgende re
keningen bij den rijwielhersteller.
Daarbij komen de verhoogde prij.
zen voor de verschillende grond
stoffen, zooals bloem. gist. zout
en kolen. Volgens den secretaris
van de Delftscbe federatie van
bakkerspatroons diende ook de
ondervakgroep broodbakkerijen
te verdwijnen. Aan Minister Vos
werd een motie gezonden, waarin
werd aangedrongen op bloem,
prijsverlaging en broodprijsver
hoogiog.
Op Woensdag 13 Maart zal te
Zwolle een landelijke protestver
gadering van bakkers worden
belegd.
Dat het ook in Amerika geen
vetpot is, bleek wel uit me.
dedeelingen, welke minister
Vos gisteren, onmiddellijk na
zijn terugkeer van een tien.
daagsch verblijf in de Ver.
ecnigde Staten, aan de pers
heeft gedaan.
Er bestaat in Amerika een
wezenlijk tekort aan textiel
en kleeding, het suikerrant
soen is er lager dan bij ons,
boter, niet gerantsoeneerd,
is niet in voldoende hoeveel
heid te krijgen enz. Alleen,
het is er lekker warm. Over
al trof de minister een tem
peratuur van 80 graden aan.
Z.Exc. is dan ook doende, om
w?t „warmfe" in den vorm
van steenkool uit Amerika
naar Nederland over te
brengen; de mogelijkheid op
dit punt heeft hij besproken
en aangezien' wij hier van
die 80 graden nog een heel
eind tekort komen, hopen
we, dat de minister zal sla
gen.
Minister Vos heeft uitdrukke.
lijk verklaard, dat de crediet-
waardigheid van Nederland in
Amerika als volkomen gezond
wordt beschouwd.
Men kan nog niet geheel over
gaan lot het vrijgeven van den
particulieren handel, aangezien
koopers op de Amerikaansche
markten nog steeds afhankelijk
zijn van een aankoopvergunning
en omdat in Amerika nog steeds
een markt van schaarschte aan.
wezig is.
Teneinde een zoo nuttig mo
gelijk gebruik te maken van den
beperkten deviezen-voorraad,
'die aan ons land ter beschikking
staat, moet zooveel mogelijk ge
tracht worden op de Amerikaan
sche markten collectief op te
reden
De omschakeling van het han
delsverkeer van overheid naar
particulieren, kan snel geschie
den, de ontwikkeling hiervan
hangt mede sterk af van de cre-
dietsituatie van Nederland in
Amerika.
Voor de financiering van het
handelsverkeer worden thans
door den Minister van Financiën,
prof. mr. P. Lieftinck, in Ame
rika onderhandelingen gevoerd.
In Amerika heeft de Nederland-
sche positie veel inzicht en be
grip ondervonden.
Voor 1946 raamt minister Vos
de waarde van den totalen im
port (dus die uit andere landen
inbegrepen) op 3 milliard gul
den. Hij hoopt, dat het mogelijk
is, de waarde van den Neder,
landschen export te kunnen stel
len op een milliard gulden De
helft van het verschil hoopt de
minister te kunnen putten uit
de middelen, die door Nederland
tijdens den oorlog in Amerika
zijn verkregen. De andere helft
hoopt hij te kunnen aanvullen
met Amerikaansche credieten.
(Vervolg pag. 3, 3e kolom)
Prof. dr. G. Brom, hoogleeraar
in de kunstgeschiedenis, is tevens
aangezocht als hoogleeraar in de
Nederlandsche letteren en alge-
meene taalwetenschap. Op 4
Maart heeft hij deze functie als
zoodanig aanvaard. Prof. Brom
is hier opvolger van wijlen prof.
dr. J. van Ginneken,
De datums der verkiezingen
schijnen nog niet officieel te
zijn. Hoewel van den eenen
kant wordt bericht, dat het in
uitzicht gestelde uitstel we
gens de op handen zijnde
Grondwetsherziening, niet door
zou gaan, meldt het A.N.P.
ons, dat het aan dit bureau
„ter oore kwam", dat de data
der verkiezingen „waarschijn
lijk" als volgt zullen worden
vastgesteld: 17 Mei voor de
Tweede Kamer, 29 Mei voor
de Provinciale Staten en 26
Juli voor de gemeenteraden.
Wij zullen het officieele be
richt maar afwachten, mis
schien komt er dan ook een
verklaring bij, waarom de
verkiezingen nu niet, zooals
steeds, op Woensdag, doch
op Vrijdag worden gehouden.
CHURCHILL
brengt de wereld
in beroering
(Zie Kroniek pag. 3)
In de nieuwe Japansche grond
wet wordt de oorlog „voorgoed
als middel tot regeling van ge
schillen verworpen" aldus een
door Reuter ontvangen telegram
uit Tokio.
Volgens deze grondwet berust
de souvereiniteit bij het volk en
is de keizer een staatssymbool.
die „nooit macht zal bezitten met
betrekking tot de regeering".
In Parijs zijn tijdens een open
bare vergadering 32 Trotskisten
gearresteerd. Qnder hen bevinden
zich Amerikaansche. Britsche.
Iersche, Zwitsersche. Belgische.
Spaansche. Nederlandsche. Griek
sche, Indochineesche en Fransche
Trotskisten.
Benoemd tot burgemeester van
Leeuwarden mr. A. A. M. van
der Meulen thans wethouder al
daar. Hij is aargesloten bii den
Partij van den Arbeid.
NON SUM DIGNUS
Jn den H. Vastentijd lubben
ook de doordeweeksche da
gen eigen misgebeden (zooals
in het geheele jaar de Zonda
gen). In de Mis van vandaag is
het Evangelie voorgelezen van
dien Romeinschen centurio in
Capharnaüm die aan Jezus ge
nezing kwam vragen .voor zijn
verlamden zoon. Toen Jezus
zei: „lk zal komen en hem ge
nezen", riep die heidensche
officier uit: „Heer ik ben niet
waardig dat gij onder mijn dak
komt, maar spreek slechts één
woord en mijn zoon zal gezond
worden."
Over de geheele wereld
klinkt de echo van dit woord,
de eeuwen door, overal waar
christenen neerknielen om hun
Eucharistischen Heiland in het
huis van hun ziel te ontvangen:
„Domine non sum dignus ut
intres sub tectum meum, sed
tantum die verbo et „Mijn
ziel zal gezond worden."
In de vroege middeleeuwen
waren de zondaren, die op
Aschwoensdag in het openbaar
een boetekleed en asch op het
hoofd ontvingen, 40 dagen lang
van H. Mis en H. Eucharistie
uitgesloten.... Dat is nu anders.
Juist omdat wij zwak en zondig
zijn, moeten wij ons dikwijls
met het Heilig Lichaam en
Bloed voeden. Maar het blijft
toch een verpletterende ge
beurtenis: den zuiveren heili
gen Godmensch in dat hart vol
zondenbegeerten, lafheden,
halfheden en boosheden binnen
te leiden!
Naderen wij in den Vasten
tijd meer dan anders tot de
H. Tafel. Maar met diepen
schroom wegens onze volkomen
onwaardigheid. Het gebed vin
den centurio is het communie
gebed van de Kerk geworden.
Het zij ook ons persoonlijk ge
bed, telkens herhaald, die laat
ste oogenblikken vóór de H.
Communie: „Heer, ik ben niet
waardigOok dit isb geest
van boetvaardigheid.
MARCUS