PARADE DER SCHOONHEID
r
BOE BI TREP EN JIPPIE JEE
IN NEDERLAND
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
7
HET GEHEIM VAN
EEN MOEDER
WEERBERICHT
ZATERDAG 9 MAART 1946
Een nieuw boek van Rogier van Aerde.
Hoe staat het met de film?
EEN ONTSTELLENDE HOEVEELHEID oorlogsdocumentatie is over
ons losgelaten in pamfletten, brochures, tijdschriften en boeken
We vroegen ons dikwijls af, of dit alles niet jammer was voor het
papier, dat er aan besteed werd. Want de waarde van een massa
dergelijk schrijfsel is zeer miniem. Boeken, die op brochures leken,
brochures, die beter pamfletten genoemd konden worden en pamflet
ten met niet veel meer inhoud, dan een schoolopstel. En dat alles ge
wijd aan een der grootste treurspelen, dat oorlog heet. Daar tusschen-
door kwam ineens:
"Bezet gebied"; door Rogier
van Aerde,
de schrijver, die jaren geleden naam
Kreeg door het opzienbarende boeK
"Kaïn" een boek dat druk op druk
kreeg en dat nog steeds de groote
aandacht heeft van het lezend pu
bliek.
Is dit boek "Bezet Getoied" dan
zooiets bijzonders?
Inderdaad. Voor hen die onder dit
bijzonders het hooge begrip kunst
verstaan en daar misschien bang
voor worden zij hier bijgevoegd; dat
het boek zijn tweede druk al heeft.
Voor vele menschen is de druk al
tijd een soort graadmeter voor goed
of slecht.
In "Bezet Gebied" is heel de lij
densgeschiedenis verwerkt van het
Nederlandsche volk vanaf 10 Mei
1940 tot 5 Mei 1945. Een lijdensweg,
die iedere vaderlander heeft meege
maakt, vrouw en man, strijder in 'n
woedend gevecht tegen den vijand en
stille verdrager van de martelingen
in een concentratiekamp.
Is het een roman? Niet in den zin
van het woord. Losse stukken uit
dagboeken van personages uit het
boek, ontmoetingen van willekeurige
figuren, Jodenvervolging, executie's,
overvallen en leed, heel veel leed
zelfs van menschen, die niets anders
doen, dan haten, dat alles is ver
werkt tot een groot drama, dat een_
voudig "Bezet Gebied" genoemd is.
De strijd der "Kerken, de maehteloo-
ze tegenstand, het verzet in alle vor.
men zijn er in weergegeven. Feiten
en nog eens feiten. Maar een schrij
ver, die uit de volheid van zijn ge
voel een werk als "Kaïn" aan de
menschheid gaf, kon niet anders
doen, dan ook zijn tweede werk, dat
misschien is het te scherp uitge
drukt de slechtheid van K'aïn's
volgelingen behandelt, een deel van
onszelf maken. Ieder van ons zal er
zijn eigen ervaringen in terugvinden.
Het is goed, dit boek te lezen, voor
ieder, die in de verwarring van de
zen tijd geen oplossing kan vinden,
voor ieder, die verwikkeld in de
vreemde politieke verhoudingen zfjn
zelfstandigheid dreigt kwijt te raken
en voor ieder, die voelt, dat met het
e.nde van den oorlog nog geen einde
kwam aan al'le onrecht en haat.
Op de laatste bladzijde van "Bezet
Gebied" staat: Gerechtigheid is
weergekeerd! In Nederland gebeuren
wonderen! Daar brandt de liefde als
een vlam!
Soms zou een gevoel opkomen, dat
zooiets dergelijks maar literatuur is
en dat boven alle literatuur steeds de
rauwe werkelijkheid blijft zegevie.
ren. De droom van den eenling wordt
dikwijls een spotlach in het groote
gebeuren om hem heen.
Maar de slotregels geven met een
paar woorden inhoud aan het leven
van ieder die doodmoe in de ellende
dreigt neer te vallen: "Wij mogen
niet ophouden. We moeten verder
gaan." Het zij zoo!
Geen perspectieven?
De film biedt bitter weinig nieuws.
Het zijn terecht de oude koeien, die
uit de sloot worden gehaald, in dit
geval de oude rolprenten die uit de
sluier van hun bij na-vergeten be
staan weer eens een kijkje komen ne
men bij het publiek dat eigenlijk al
jaren verder leeft. Of zijn we toch
jaren teruggehold?
Sommige van die films "doen het
nog wel, zijn dragelijk, om te zien,
maar weer andere hebben geen be-
teekenis meer in het bestaan van
menschen die een andere gedachten,
gang kregen over wat wel en wat
geen waarde heeft. De eeuwige de-
viezenmoeilijkheid houdt ook de
nieuwe films buiten de deuren van
Nederlands bioscopen. Er zijn nieu
we films, inderdaad, maar die zijn
voor ons nog steeds taboe. Totdat?
alles voor haar baby!
Als de kleine straks komt, zal
moeder haar jongste spruit weer
met alle zorg omringen, zooals
alleen een moeder dat kan Voor
moeder zelf beteekent dit ook
extra zorg. Er komt zooveel
kijken! Baby heeft van alles
noodig en het kost duur tegen
woordig.
Maar moeder heeft hierop ge
rekend Haar boodschappen doet
zij bij de Gruyter Niet alleen
omdat het daar zoo prettig win
kelen en de bediening er zoo
goed is, maar vooral omdat zij
weet: hier krijg ik bétere waar
en 10 korting. Voor tien gul
den bons een gulden contant
terug. Zij heeft zoo al heel wat
guldens apart kunnen leggen.
Dat is moeder's geheim. En baby
zal straks niets tekort komen!
(Advertentie)
Ja; misschien; totdat ons land nu
eens zelf laat zien dat ook wij op dit
gebied geen vreemden meer zijn en
dat ook wij wel iets dergelijks kun
nen vervaardigen.
We zagen onlangs eenige filmpjes
van Philips. Reclamefilmpjes maar
met zulk een gaafheid opgezet en ge_
monteerd, dat ze voor het publiek
werkelijk een openbaring waren. Zit
ten hier geen mogelijkheden voor
onze cineasten?
Ook de jongere kunstschilders gaan
zich weren, zij komen steeds meer te
voorschijn, al is hun werk nog lang
niet, iat, wat we na jaren van stil
stand zouden kunnen verwachten. We
schreven hierover al meer. Ergens
ontdekten we eenige prachtstukken
van Charley Toorop; beelden met 'n
achtergrond van oorlog, aangrijpend
en zeer sterk van kleur. Maar er is
een nieuwe geest op komst, dat kon
al worden ontdekt op de tentoonstel,
ling van "Weerbare Democratie" in
Amsterdam. Sommige stukken vreemd
en beklemmend, anderen weer be
vrijdend, als een soort dank jubel.
We iTopen spoedig op al die nieu
we kunststroomingen meer te kunnen
ingaan. Volstaan nu met het vermei,
den; dat zij in wording zijn in letter,
kunde, muziek, tooneel, film en
schilderkunst. Er zijn veel nieuwe
gezichtspunten, ook is er veel, dat
op oudere ideeën terugkomt, maar
de geest is anders geworden, direc
ter hier en daar, terughoudender
dikwijls. T. v. d'. H.
DE LOONEN IN DE
GROOTE HAVENS
In de Amsterdamsche en Rot-
terdamsche havens is het loon
voor de vaste havenarbeiders se
bracht op 139.55. zulks overeen
komstig de voor vergelijkbaren
arbeid geldende loonen, "Voor de
losse arbeiders in Rotterdam is
een overeenkomstige verhooging
vastgesteld. Voor de havenarbei
ders, werkzaam bii de stichting
samenwerkende bavenbedriiven
in Amsterdam, is het garantieloon
verhoogd met een toeslag oer
gewerkt uur.
Bangkok-team
Het Bangkok-team, dat tot taak
heeft de Nederlanders, die in kam.
pen verblijven in de omgeving
van Bangkok in Siam tot steun
te zijn. en hen over de toestanden
in Nederland voor te lichten, is
gisteren vertrokken met een spe
ciale boodschap van de Koningin.
Varkensstamboek
Hel Varkensstamboek in Noord-
Holland hield zijn jaarvergadering in
het "Gulden Vlies" te Alkmaar onder
leiding van haar voorzitter den -heer
J. B. van Kampen té Spierdijk. Mede.
gedeeld worct dat de prijs voor de
over te nemen jonge beeren is vast
gesteld op 3.per KG met een max.
van 225.per stuk; het dekgeld
voor zeugen vanaf 1 Jan. 1946 is be
paald op 7.50 per zeug en de Selec.
tiemesterij te Hoorn thans weer bijna
geheel is bezet. Het ledental is thans
tot bijna 2600 gestegen. Bovendien
wordt bekend gemaakt dat er een
commissie is benoemd welke tracht
den prijs van varkens met een laag
gewicht, welke worden geleverd aan
het Bedrijfschap voor Vee en Vleesch
verhoogd' te krijgen.
Bij acclamatie wordt tot secretaris,
penningmeester in vasten dienst be
noemd de heer C. Roeper te Alkmaar.
Tot bestuursleden worden gekozen
de heeren S. Borst te H'eerhugowaard
D. Schoen te Benningbroek en W. J.
Geysel te Ouderkerk a. d. Amstel.
Tot leden van de financieele com
missie rekening 1946 bep. '47 worden
bij acclamatie de heeren K. S. Winkel
te Abbekerk, J. Willenborg te Spier
dijk, C. Spaan te Koedijk en als
plaatsvervangers K. Veldt te Bergen
en C. Mayer te St. Pancras gekozen.
De rekening over 1945, welke sluit
op een bedrag van 36921.65.met
een voorceelig saldo van 4007.92.
wordt op voorstel van dhr D. Schoen
goedgekeurd even als de begrooting
voor 1946 welke met een nadeelig
saldo van 2600.sluit op een be
drag van 26325.Goedgevonden
wordt medewerking te verleenen aan
enkele te houden varkensfokdagen.
Hiervoor is 1000.beschikbaar ge
steld terwijl voor aankoop van 40
gesubsidieerde beeren 9000.wordt
uitgetrokken.
Getracht zal worden in Duitschland
een aantal beeren aan te koopen van
het Groot Yorkshire ras. Bij de
rondvraag blijkt de vergadering ont
stemd te zijn over de wijze van uit
betaling van de geleverde varkens
aan hét Bedrijfschap van Vee en
Vleesch. Getracht z£l worden hierin
verbetering te krijgen zoo, dat men
binnen 4 weken (nu soms na 3 maan
den betaling kan verwachten.
Weersverwachting medegedeeld door
het K.N.M I. te De Bilt; geldig tot
Zondagavond.
NEVELIG
Nevelig of mistig weer met
hier en daar nog eenige lichte
sneeuw of motregen Tempera
tuur om het vriespunt. Langs
de Waddeneilanden matige
Noord-Oostelijke wind; overi
gens zwakke wind.
AKKERBOUW
Vergadering van de
L.T.B.-vakgroep
De afgevaardigden van de le
den-akkerbouwers van den LTB
kwamen in algemeene vergade
ring te Haarlem bijeen, onder
leiding van den heer H. A. Gie_
sen. Een groot aantal ingekomen
voorstellen werd behandeld, o.a.
kwam ter sprake de kolonisatie
van den N.O .polder.
Bij de NAK zijn stappen ge
daan, dat na tijdig doodsproeien,
dë rooidatum van de goedge
keurde aardappelen met 14 da
gen wordt verlengd met het oog
op de hooge loonen in den rooi
tijd en de arbeidsmoeilijkheden.
De prijzenpolitiek voor oogst
1943 werd aan een zeer scherpe
critiek onderworpen. De loonen
in den landbouw moeten gelijk
zijn aan de bouwvakken en. in
de industrie. De landbouw werkt
hard, om ons land zoo snel mo
gelijk er bovenop te krijgen.
Daarnaast wordt een politiek
gevoerd, die duizenden arbeids-
schuw maakt, o.a. door de over
bruggingsregeling' De landbouw
schreeuwt om arbeidskrachten,
terwijl duizenden goede arbeids
krachten de lijn trekken.
Er wordt geparasiteerd ten koste
van den landbouw. Daar komt nog
bij, dat het de landbouw is, die de
meeste lasten moet opbrengen. Dat
moet verkeerd gaan en de georgani
seerde landbouw tolereert 'n derge
lijke politiek niet langer.
De Minister van Sociale Zaken
verwijst nu de Stichting van den
Landbouw naar de Stichting van den
Arbeid omtrent de loonvorming in
den landbouw.
De Stichting van den Landbouw
wenscht nu door te zetten, zij wil
zich niet laten afschepen met 'n'half
slachtige prijs- en loonpolitiek en
gaat krachtige eischen stellen.
De L.T.B. heeft zich geschaard
achter de besluiten van de Stichting
van den Landbouw t.a.v. deze fun-
damenteele vraagstukken, om tot een
eensluidende gedragslijn te komen.
De landbouw is lang genoeg "lamme
goedzak" geweest. Hieraan moet nu
een einde komen.
Voor suikerbieten zal binnenkort
een prijs gepubliceerd worden. De
prijsstelling van de overige akker
bouwproducten is opgeschort, totdat
de onderhandelingen oveT de loonen
en de prijzen zijn beëindigd.
Door den L.T.B. wordt intensieve
bedrijfsvoering met redelijke prijzen
en loonen gelijk aan die in de in
dustrie voorgestaan. De landarbeid
dient op 'n hooger peil te komen
door ontwikkeling van de landarbei
ders en een pensioenregeling.
Verder hield Ir. Lienesch, Rijks-
landbouwconsulent te Alkmaar, een
lezing over de "perspectieven in den
akkerbouw". Hard werken, sparen,
verdere mechanisatie, verheffing van
het cultureele peil ten plattelande en
een hechte organisatie door dë be
langhebbenden zelf. kunnen de op
lossing brengen. Wij boeren moeten
zelf ons lot in handen nemen en niet
teveel steunen op anderen.
Tenslotte werden nog 'n aantal an
dere punten behandeld.
De iishockeywedstrijd Neder
landZwitserland is gisteren in
Den Haag door de Zwitsers met
50 gewonnen.
Reëel en radicaal
Prof. Romme psreekt te
te Warmenhuizen
(Vervolg van nag. 1)
Op sociaal terrein willen wij
vrijheid van organisatie; daarvan
gebruik te maken is in het belang
van ons land en van ons volk.
Onze politieke eenheid wekte
dikwijls afgunst en vrees op;
maar ook eerbied en bewon
dering; en deze zal groeien
als wij straks ook in het po
litieke leven, schouder aan
schouder staan; niet omdat
onze bisschoppen ons dat
aanprijzen, maar omdat wij
beseffen, dat wij daarmee
aan ons volk den besten
dienst bewijzen, dien we 't
bewijzen kunnen.
Uit 25-jarige politieke ervaring
kan ik alaus Prof. Romme
uitdrukkelijk zeggen, dat ver
deeldheid onder Katholieken op
het politieke erf, leidt tot politieke
machteloosheid en tot winst voor
hen, die ons program bestrijden
met hun negatieve levenshouding.
Ik ben ervan overtuigd aldus
spr. dat als het een feit is, dat wij
vandaag met andersdenkenden over
verschillende punten beter kunnen
praten en samenwerken, dit te
ganken is aan onze jarenlange prill,
cipieele scholing. Machtsvorming is
noodig en onmisbaar om ons stand
punt te doen respecteeren. Voorts
ben ik ervan overtuigd; dat nu de
sociale evolutie op een keerpunt
staat, nu er fundamenteel werk is te
doen, dat het in het belang van land
en volk is om onze principieele scho
ling in het jongere geslacht tot nieu
we daadkracht op te kweeken en aan
ons volk te geven het beste, dat wij
bezitten, de wereldhervormer! de
kracht van het Christendom. Dit
willen wij in ons program naar bui
ten cragen, steunend op de peilers
van rechtvaardigheid en naastenlief
de.
NIEUWE MAXIMUM
PRIJZEN
De voorzitter van het Bedrijf
schap voor Groenten en Fruit
heeft de hieronder vermelde maJ
Boerenkool
Kroten I tot K kg p. st
Kroten II van 1 kg p. st.
Kroten III van 1l'/j kg' p. st.
Gek. kroten 3 st. of meer dan 3
st. per kg
Gek. kroten minder dan 3 st. per
kg
Koode kool
Savoye kool (geel)
Savoye kool (groen)
Witte kool
Peen zonder lof I van 2050 gr.
p. st. gewasschen
Peen zonder lof II van 50500
gr. per st. ongew.
Peen zonder lof III'boven 500 gr.
per st. ongewasschen
Prei I boven 15 mm
Prei II tot 15 mm
Schorseneeren I
Schorseneeren II
Spruitkool
Uien (gele)
Uien (nep)
Witlof
Ramenas
Koolrapen
Veldsla
Voor de afwijkende producten
wordt 80 pet. van de genoteerde
telersprijzen berekend. De Gros
siers. en Detaillistenpri.izen wor.
den bij „afwijkend" met dezelfde
marge als bij den telersprijs ver
laagd.
ximumprijzen vastgesteld. De te.
lersprijzen gelden met ingang
van Dinsdag 12 Maart 1946. de
grossiers, en detaillistenpriizen
met ingang van Woensdag 13
Maart 1946.
Telerspr.
p. 100 kg
st./bos
10
8."—
5 70
3190
15.70
12 40
15:50
15.50
15 50
11.50
14.50
7.40
5.60
14.70
10 60
25:50
16.70
30
12.50
8.30
40
5.50
5.50
42
Grossiers. Detallisten-
pr. p. 100
kg, st./bos
12 80
10.50
7.80
5.70
19.50
<15.60
19.10
19 10
19.10
14.50
18.10
9.70
7.60
18.30
13.50
30 80
20.50
36.10
15.60
10 70
47.80
7.50
7.50
50 10
pr. p. kg
st./bos
0.17
0 15
O'.ll
0.09
0.25
0 21
0:25
0.25-
0.25
0.19
0.24
0.14
0.11
0 24
0.18
0.39
0.27
0 45
0'.21
0.15
0.59
0 11
0.11
0.62
De prijzen vain alle primeurs,
waaronder begrepen andijvie,bos.
selderij en peterselie, zijn vrij.
zoodat zi.i ook vrij kunnen worden
verkocht.
Algemeene en persoonlijke
welvaart.
Komende tot het derde punt van
zijn betoog, gaf spr. een uiteenzet
ting van de organisatie van het so
ciale leven, d:e moet leioen tot een
samenleving, die het ons mogelijk
maakt onze welvaart te verdienen.
Dat beteekent voor den Middenstand
bescherming tegen onredelijke con
currente en tegen het grootbeorijf,
voor den boer bezit van eigen grond
en een prijspeil, dat levensmogelijk
heid biedt, voor den kleinen zelfstan
dige opname in de sociale verzeke
ring voor een ambtenaar aanpassing
aan de salariëering van bet particu
liere bedrijfsleven, voor den onder
wijzer waardeerlng van zijn arbeid,
meer overeenkomstig met de kost
baarheid daarvan en voor den arbei.
der vervanging van de vroegere
machtsregeling door een deugdelijke
rechtsregeling, verpl'chte verzekering
tegen gevolgen van bedrijfsslapte,
deelname in de winst van het bedrijf
en volkomen inschakeling in eigen
dom en productie.
Publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie
Dat we vooruit moeten, daar zijn
we het allen over eens, het gaat er
maar om: ik welke ricliiing. De ge
meenschapsgedachte in de onderne.
ming moet worden bepaald door de
beginselen, waardoor wij ons laten
leiden. "Eigendom s de bekroning en
de vereeuwiging van den arbeid. Spr.
citeerde Quacragesimo Anno,,' waar.
n de Paus reeds in 1931 te kennen
gaf; dat het bezit in voldoend rui
me mate moet toestroomen aan hen
die arbeiden; zoo niet; dan zal de
openbare orde niet te verdedigen zijn
tegen de revolutie. In de publiekreeb.
telijke bedrijfsorganisatie die wij
voorstaan; is de mensch: een deel van
de gemeenschap terwijl in het wets
ontwerp zooals de regeering titans
voorstelt; alle persoonlijkheid wordt
verstikt en alles staatsorgaan wordt.
Wij moeten niet voorzien in den nood
van eiken dag; doch ook in de be
hoeften aan bezit hetgeen een eisch
is voor bet behoud van 's menschen
zelfrespect.
Eens zal de geschiedenis oordeelen
of dit geslacht zijn plicht heeft ver
staan. God geve ons de kracht en het
inzicht; den moed en de opofferings.
gezinc-he d: om deze zware verant
woordelijkheid voor Zijn aangezicht
en voor de geschieden:s te kunnen
dragen. Gorden we ons aan den ver-
nieu wings wil; vergeten we wat ach
ter ons ligt en laten we reikhalzend'
uitzien naar wat vóór ons ligt mei het
doel voor oogen allen in Christus
weer samen te brengen.
Een dankbaar applaus had Prof.
Romme in ontvangst te nemen voor
zijn geestdriftig betoog; waarop eenige
gedachtenw'sseling volgde.
Het Politiek Advies.
Naar aanleiding van eenige opmer.
kingen u:t de vergadering of het poli
tiek advies nog veranderd kon wor
den. teneinde den candidaat van de
land- en tuinbouwers een verkiesbare
plaats te verzekeren, betoogde Prof.
Romme dat de agrariërs er in het
politiek advies het gunstigst zijn af.
gekomen. Hij gaf als zijn overtuiging
te kennen dat de heer Jac. Groen
een verkiesbare plaats had en als
vierde candidaat uit agrarische krin.
gen zeker in de Kamer komt. Het
pessimisme dat in dit opzicht uit d'e
vergadering naar voren kwam, deel.
de spr. niet; bovendien, zoo voegde
hij eraan toe, hebt u dit zelf in de
hana, door bij de verkiezingsactie uw
beste beentje voor te zetten, waar
mede spr. zijn gehoor alle succes
toewenschte.
„Ik laat de UNO niet
ineenstorten"
President Truman werd op
een persconferentie gevraagd
of de UNO uit elkaar zou val
len, wanneer Sovjet-Rusland
zou blijven weigeren zijn troe
pen uit Perzië terug te trekken.
Truman antwoordde, dat de
UNO niet ineen mocht storten,
en dat hij haar niet ineen zou
laten storten.
Volgens een bericht van het
Chïneesche persbureau „Cen
tral News", zijn er „aanwijzin
gen" voorhanden, dat de Sov-
jet-Russ. troepen in Mandsjoe-
rije bezig zijn terug te trekken.
"TERWIJL Boébi Trep en Jippie Jee het zich zoo aangenaam
mogelijk maakten met wat kaartspel en conversatie,
koerste het transport veilig door alle gevaren heen, naar
Europa. Tot dat op een dag het convooi arriveerde en de sche
pen achter elkaar gelost werden. Ook de zending jeeps, waarin
onze twee vrienden de komende dingen met spanning af
wachtten.
