Een traditie wordt voortgezet
'N VREEDZAME OPLOSSING
WENSCHELIJK
2
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Eerste optreden der Marinekapel
GESNEUVELDE
AMERIKANEN
Verzoeken om
inlichtingen
SMIJT HEM ERUIT
SS-manieren
WEERBERICHT
MUSSERT
Valsch en verleidelijk
symbool
Dienstplichtigen mogen
betrekking niet verliezen
RADIOPROGRAMMA
DONDERDAG 21 MAART 1946
DC
Het was overvol in de Nieuwe
Kerk aan de Weststraat, toen
de geüniformeerde musici van
de marinierskapel hun plaat
sen bezetten en wachtten op
den dirigent, den len luite
nant der Mariniers, G. Nieuw-
land. Hun keurige nieuwe
uniformen staken donker af
tegen het helle licht der vele
lampen en het groen der pal
men. waarmee het podium
was versierd. De battle-dress
van eenige weken terug, toen
de kapel de plechtigheid op
het Havenplein opluisterde,
was gelukkig kunnen we
wel zeggen in de bekende
donkerblauwe mariniersuni
form veranderd. Correct in de
houding wachtten de musici
tot de Directeur op zijn
plaats was.
Een woord tot den
burgervader.
Maar voordat de uitvoering be
gon sprak de Commandant van de
stelling Den Helder, Overste J. C.
d'Engelbronner, eenige woorden
van welkom; speciaal tot den bur
gemeester, woorden van dank
voor datgene wat deze heeft ge
daan in de dagen van 1940 en
daarna voor de marine en voor de
marinegezinnen, waardoor hij met
recht een burgervader kon wor
den genoemd.
"Graag ha<ï ik" aldus de comman
dant "de oude stafmuziek hier weer
teruggebracht met zijn taptoe vanaf
de Buitenhaven en met zijn muziek
door ce straten van deze marinestad.
Nu in nieuwen yorm is toch de ma.
rinemuziek teruggekomen in de ge
daante van deze marinierskapel en
hoe welkom de mannen hier zijn
bleek wel op den 27sten Februari op
het Havenplein toen de jeugd' een
spontane wacht vormde om de kapel
en niet eerder tevreden was voordat
er 'n marsch door de straten van Den
Helder was gemaakt. Graag had ik
ook morgenvroeg tegen twaalven de
mannen een marsch door de stad
willen laten maken speciaal ook voor
de jeugd, maar dit kan met door
gaan omdat de kapel in Amsterdam
aanwezig moet zijn."
Zooals bekend vertrokken gisteren
vanuit Amsterdam 800 mariniers bij
welke gelegenheid de marinierskapel
dit afscheid begeleidde met muziek.
Na deze woorden van den Com
mandant zette de kapel staande het
Wilhelmus in.
Het concert
Hierna begon dan het eigenlijke
concert, met als eerste nummer de
„Piet Hein Rhapsodie" van P. v.
Anrooij. Deze rhapsodie leek voor
de kapel geschreven, zoo fors, be-
heerscht en klankvol werd die
uitgevoerd. Vooral de soli van
hobo en klarinet waren prachtig.
Het thema van het bekende Piet
Hein-lied keert voortdurend te
rug. eerst met enkele instrumen
ten. op het laatst met dé volle
bezetting. En in het bijzondei de
volle bezetting was overweldigend
van klank en toon. Vervolgens
werd de suite „L'Arlésienne van
Bizet uitgevoerd. Deze bekende
suite met zijn uitbeelding van het
vreemde en warm-grillige land
schap in Zuid-Frankrijk vraagt,
ondanks de op het gehoor gemak
kelijke tekst een groote kunde en
beheersching der muziek en daar
in slaagde de kapel heel goed
vooral in de Prelude en in het
Carillon, die trouwens voor het
gehoor het best zijn te begrijpen.
Vermelden we hier de moeilijke
fagot-partij die keurig werd uit
gevoerd.
Het succesnummer als hier
tenminste van succesnummers bij"
een concert kan worden gespro
ken was „Finlandia" van Sibe-
lius. den beroemden Finsehen
1 componist. In dit werk ligt geheel
de natuur van Finland vastgelegd,
de natuur met zijn geheimzinnig
heden van grollen en kobolden,
met zijn sneeuwjachten en zon
overgoten meren en met de een
voudige karakters van dit kleine
volk. De zware ondertoon van de
Noorsche weemoedigheid over-
heerscht de geheele compositie en
die ondertoon was een prachtop-
gave voor de zware instrumenten,
die er een machtige vertolking
van gaven.
Na de pauze kwam de kapel als
symphome-bezetting terug waar
bij de Titus-ouverture van Mozart
ten gehoore werd gebracht. Hier
was Mozart en toch ook weer niet.
Misschien dat het door de accous-
tiek van de kerk kwam, maar de
violen waren nu en dan wat
traag en soms al te ijl.
Hetzelfde verschijnsel deed zich
voor bij de wondermooie tweede
symphonie van Beethoven, waar
bij echter het prachtige Larghetto
mooi en gaaf werd gespeeld met
zijn vioolstemmen, die steeds
krachtiger gaan opklinken.
Is het door het militaire karak
ter van de kapel, de harmo
niebezetting beter uitkomt, dan de
symphonische?
De Marinierskapel was
een openbaring.
Voor de talrijke genooaigden, die
de kerk vulden is deze avond een
openbaring geweest van de kracht,
die in Geze marinierskapel schuilt,
dit bleek na het eerste nummer toen
er als het ware een opluchting kwam
onder de aanwezigen. Was het verba
zing, van ontroer.ng of emotie, of
van alle drie tegelijk? Door de plaats
waar werd gespeeld kon niet worden
geapplaudiseerd, maar het publiek
moest op de een of andere manier
lucht geven aan zijn gevoelens.
Tot slot sprak burgemeester G. R.t„
meester eenige krachtige en gevoelige
dankwoorden tot den Directeur met
zijn Git zij hier bijgevoegd ge
weldige dirigeertalent voor het
schoone, dat de kapel deze avond
had gebracht.
"Het was een groote vreugde" al
dus de burgemeester, "de kapel in
den Helder te ontvangen en te hoo-
ren. Ik heb de overtuiging, dat den
Helder binnenkort weer marinestad
zal zijn en dat de marinierskapel met
de marinemannen erachter weer door
de straten van den Helder zullen
marcheeren. De Nederlanders zullen
op den duur wel weer verstandig
worden."
Als dank voor het gebodene schonk
burgemeester Ritmeester de kapel 'n
grooten krans, versierd met de Hel-
dersche kleuren, de hoop uitsprekend
dat deze kleuren nog menigmaal het
podium van de kapel mochten ver
sieren. Verder ontving de directeur
nog bloemen.
"En als dank en vergoeding voor
het applaus, dat U moet missen"
ging de burgemeester verder, "zullen
wij en niet u het zesde couplet van
het Wilhelmus ten gehoore brengen,
omdat wij aan de marine zooveel zijn
verschuldigd, de marine als deel van
ons eigen vaderland."
Spontaan werd hierop het Wil
helmus door alle aanwezigen ge
zongen, waarbij de musici, stram
in de houding toeluisterden. Een
traditie is begonnen zich te gaan
voortzetten. Wij hopen, dat die
voortzetting voortdurend moge
zijn. in dezelfde harmonie als
voorheen.
SCHAGEN
SCHAGER SYMPHONIE-ORKEST
Op uitnoodiging van het bestuur
van bovengenoemd orkest, waren
vertegenwoordigers van de pers aan
wezig bij een repetitie. Deze repetitie
was net begonnen toen wij binnen
kwamen. Onder de bekwame leiding
van dirigent Herman Saai, werden
Kleine Nachtmusik, Oxford sympho
nie en andere werken zeer behoorlijk
onder handen genomen.
In de pauze hadden wij het genoe
gen rnet de heer Saai een babbeltje
te maken en gevraagd naar de toe
komstplannen van dirigent en orkest,
kregen wij ten antwoord, dat deze
plannen zeer uitgebreid en aanlok
kelijk zijn. In de eerste plaats is hier
zeker plaats voor een goed Sympho-
nie-Orkest. De kern van goede musici
is reeds aanwezig. Wij moeten echter
uitbreiding aan~ het orkest geven
aldus de heer Saai. Er kunnen zeker
nog wel eenige strijk- en blaas in
strumenten worden bezet.
Het ligt verder in de bedoeling om
in de naaste toekomst bekende wer
ken met solistische medewerking
u t te voeren. In dit verband sprak
de heer Saai over het uitvoeren van
het zangspel "Florimont". Dit zang
spel gecomponeerd door den heer
Herm. Saai zal met het dameskoor
en solozang van Maartje Kliffen zeer
zeker op de eerstvolgende uitvoering
opgevoerd worden.
Volgens d rigent Saai is het zeker
gewenscht en mogelijk dat hier uit
voeringen van een dergelijk gehalte
worden gegeven.
Het Dameskoor ook onder lei
ding van den heer Saai heeft mo
menteel in stucfe "Stabat Mater"
Hiervoor wordt nu getracht de or-
ketspartijen te verkrijgen, om dan
met begeleiding van het symphonie-
orkest dit werk uit te voeren.
Wij hebben met genoegen deze re
petitie bijgewoond en het bestuur be
staande uit de heeren W Hus voorz.,
Jos Overtoom penninem. en mej. B.
Igesz secretaresse, vertelde ons nog,
dat dank zij de medewerking van
het gemeentebestuur de beschikking
was verkregen over een lokaal der O.
L. School voor de repetities, welke
op Dinsdagavond worden gehouden.
De enthousiaste plannen van den di
rigent verdienen zeker de aandacht en
het zal zeker voor de echte muziek
liefhebbers een prikkel ziin om een
n een stoffig hoekje opgeborgen in
strument voor den dag te halen en
daarmede naar de repetities van het
Schager Symphonie-orkest te gaan
om actief het streven van den sym
pathieken dirigent te steunen en te
doen slagen.
GESLAAGD
Onze plaatsgenoote, Mej. J. A.
de Nijs slaagde dezer dagen te
Den Helder voor het diploma
machineschrijven met de cijfers
uitmuntend.
EEN-RICHTING VERKEER
Het zgn „Zwarte Pad" bij de
Molenstraat, is voor alle verkeer,
komende uit de richting Roos.
straat verboden.
UITSLAGEN COMPETITIE.
WEDSTRIJD R K. BRIDGE.
CLUB VAN 19 MAART 1946
A.-lijn:
Nos. 1 C Bruin.P. Bosman 49%
p.- 2 Mej C Deutekom.H. Kui.
7 H. Deutekom-Mej. G. Dekker
38 p.; Heer en Mevr. Grootes
31 punten.
B.-lijn:
Nos 1 Heer en Mevr. Nuhens
70 p.;' 2 Heer en Mevr, Taylor
67% p.; 3 Heer en Mevr. Beekma
63 p.; 4 Heer en Mevr. P. Deu.
tekóm 56% p.; 5 Heer en 'Mevr.
Stuyt 53% P.; 6 Heer en Mevr,
Schaafsma 52' p.; 7 Mej. Berk-
vens.S, Knüwer 49% p.; 8 Heer
en Mevr. Th. Deutekom 47 p.-,
9 D. en' N. Groot 40% p.; 10
Heer en Mévr. Redeker 39% p.
KATHOLIEKE ST ATENKRIN G
DEN HELDER
Jac. Groen 4364 st.; Jac. Weel
4335 St.; C. P Jong 4136 st.; P.
Th. Luyckx 4125 st.; S. H. J.
Bosma 3937 St.; J. de Boer 595 st.;
C. N. de Wit 344 st.; Jac. de Moei
297 st.; J. Kampen 293 St.; P. Ber
gen 282 st.; L. Schrijver 238 st.;
J. A. Haakman 183 st.; C. Stoop'
130 st.; Joh. Derksen 98 st.; P de
Waard.79 st.
ANNA PAULOWNA
UITSLAG PARTIJSTEMMING
Tweede Kamer: Mr. Romme 19;
v. d. Weijden 16; Steinmetz 5;
Hooy 1 en Groen 16; de overige
stemmen waren over de andere
candidaten verdeeld.
Plaatsvervangers: Dr. de Boer 18
Vink 18; Dijsselbloem 4; Alberts 4
en Lefeber 17. Overige stemmen
over de andere candidaten.
Prov. Staten: Jac. Groen 90;
Luyckx 88; Weel 88; Bosma 89
en Jong 88
POLITIE-NIEUWS
Gevonden voorwerpen:
1 rijksdaalder; 1 schoenenbon; 1
roode want; 5 zakken oud brood;
1 bl. gebr. rechterwant; 1 portem.
met ritsl. 2.21 en 2 bonnen V 19.
Verloren voorwerpen:
1 Waterman vulpen; 1 armband
horloge (zw. bandje); 1 padvin-
dersportem., bruin.
INLIJVING DIENSTPLICHT
De dpi. der gew. dpi. 1945 J.
Schuiling en W. C. Zwiers zijn
opgeroepen om ingelijfd te wor
den bij het Korps le Rgt. Ver-
bindstroepen te Den Haag.
per 47% p.; 3 Heer en Mevr.
Ploeger 44% p.; 4 Heer en Mevr.
Settels 44 p.; '5 Heer en Mevr.
Brüggeman 42 p.; 6 HoogÈerw.
Deken. ZeerEerw. Pastoor 39 p.;
Vertegenwoordigers van den
Amerikaanschen Gravendienst
van het Amerikaansche leger zoe
ken thans in dit gebied naar be
graven zoowel als onbegraven
overblijfselen van gesneuvelde
Amerikaansche militairen.
Een ieder, die inlichtingen kan
verstrekken aangaande overblijf
selen van Amerikaansche militai
ren ook indien men niet geheel
zeker is omtrent hun Amerikaan
sche nationaliteit, gelieve die in
lichtingen te verstrekken aan den
burgemeester van. zijn gemeente
Gevallen, waarvan men reeds
eerder melding heeft gemaakt, be
hoeven niet opnieuw opgegeven te
worden.
Binnenkort zal een vertegen
woordiger van den Amerikaan
schen Gravendienst zich met den
burgemeester van iedere gemeen
te in verbinding stellen.
Met name worden Inlichtingen ver.
zocirt aangaande de volgende punten:
a. Naam, rang. indentificatie-num-
mer.
b. Plaats waar gesneuveld,
e. Datum van overlijden.
d. Plaats waar begraven (indien op
begraafplaats, nummer van graf
en rij).
e. De wijze waarop het graf is' aan.
geduid.
f. Persoonlijke eigendommen, wel.
ke op het lijk werden gevonden.
g. Naam en adres van personen.' d:e
de voorwerpen onder "f" ge
noemd in hun bezit hebben.
h. Bijzonderheden aangaande de
wijze waarop hij sneuvelde.
i. Naam en adres van alle personen
die daarvan op de hoogte zijn.
j. Naam en adres van diegenen, die
den opgravingsdienst naar de
plaats van het graf kunnen leiden.
Wij vragen dringend uw mede
werking, daar het Amerikaansche
leger op de hoogte wenscht te zijn
van alle plaatsen waar Ameri
kaansche militaire begraven zijn,
teneinde ze te kunnen overbren
gen naar permanente Amerikaan
sche begraafplaatsen.
ROBERT M. LITTLEJOHN
Maior-General U.S.A.
American Graves Registra
tion Command.
Nog steeds is het rumoer in en
om dg Amsterdamsche Opera niet
bedaard. Ook in de première van
„Fidelio" Zondagavond in den
Amsterdamschen Stadsschouw
burg is het tot incidenten geko
men.
Voor den Schouwburg stonden
jongelui pamfletten uit te deelen,
waarin onder den titel „60.000
gulden voor de frontzorgopera".
o.a. wordt gezegd: „De opera
moet optreden, maar dan eerst als
zij is gezuiverd van onaanvaard
bare figuren. Wij onthouden ons
van elke demonstratie, doch wek
ken een ieder op van zijn afkeu
ring blijk te geven door de voor
stelling niet te bezoeken". On
danks dit laatste is het toch tot
een demonstratie gekomen. Eerst
moest de politie in de hal eenige
jongemannen verwijderen (waar
van een meer hardhandig) toen
zij trachtten zonder kaartje den
Schouwburg binnen te komen.
Tijdens de voorstelling verliep
het gedeelte voor de pauze vol
komen rustig. Na de pauze, in het
derde tafereel, riepen plotseling
eenige mannen in de bovenste
regionen van den Schouwburg:
„geen frontzorgopera in Amster
dam", waarop een vrouwenstem
antwoordde: „smijt hem eruit"
hetwelk geschiedde. Twee man
nen, waarbij zich nog vier ande
ren voegden, werden door de re
chercheurs uit de zaal gehaald en
naar het 'tegenover den Stads
schouwburg gelegen politiebureau
gebraeht.
Leden van de kampleiding van
het kamp voor politieke geïnter
neerden te Roosendaal, de z..g.
„Lagero". hebben zich niet ont
zien goederen van de geïnterneer
den ten eigen bate aan te wen
den. Meermalen is ook gestolen
van de voorraden levensmiddelen
Weersverwachting 'medegedeeld' door
het KN.M.I. te De Bilt geldig1 van
Donderdagavond tot Vrijdagavond:
VRIJ ZACHT!
Matige Zuidwestelijke wind.
Behoudens een tijdelijke opkla
ring meest half tot zwaar be
wolkt. Geen neerslag van be-
teekenis. Vrij zacht.
De eerste politieke raadsman
van Sjahrir heeft aan een cor
respondent van AFP over den
huidigen politieken toestand van
Indonesië het volgende medege
deeld:
„Indonesië voelt, zich thans
volkomen in staat met de
Nederlanders doeltreffend
samen te werken.
De Nederlanders moeten de
zelfde gevoelens koesteren.
Indien beide partijen tot een
samenwerking' konden ko
men., zou dit verre de voor
keur verdienen boven het
mengen van een derde hier
in. Alleen een vreedzame
oplossing is voor beide par
tijen wenschelijk.
De tegenstanders van Sjah
rir vormen slechts een kleine
roerige minderheid onder de
nationalisten Tot het .doen
van concrete voorstellen zijn
zij nooit'in staat geweest en
zij zijn verder verzwakt door
het feit. dat de partij der
nationalistische jeugd niet
meer aan hun kant staat."
De politieke raadsman wees
nog op de omstandigheid,
dat „terwijl de Congrespartij
in India gesteund wordt door
de financiers en grondbezit,
ters in dat land, het Indone
sische nationalisme geen en
kele financieele macht achter
zich heeft"
Nieuwe ontschepingen
Volgens het officieele commu
nique is het yierde bataljon
stoottroepen op twee compag-
niën na op 18 Maart te Me.
nado ontscheept.
De escorte, welke op 19 Maart
uit Batavia was vertrokken om
het terugkeerend convooi uit
Buitenzorg de stad binnen -te
leiden, overrompelde een groep
Indonesiërs in bunkersteiling.
De Indonesiërs werden verspreid.
Nederlandsche troepen legden
bij het- zuiveren van de kampong
Meester Cornelis beslag op lichte
wapens en munitie.
Dinsdagavond is het Rapwi-
kamp t.e Bandoeng met mortie.
ren bestookt. Hierbij viel een
doode. 3 personen werden ge
wond. Het convooi van Tqjimahi
is behouden teruggekeerd.
In het oostelijk deel van Sema.
rang is een aantal in khaki en
groen gekieede Indonesische sol
daten waargenomen in huizen
en vrachtwagens. Zij schoten op
geallieerde stellingen. Dit werd
beantwoord met artillerie van de
geallieerden.
In het gebied van Medan wer
den 27 terroristen gevangen ge
nomen. Bovendien is een hoe
veelheid munitie cordiet en dy
namiet ontdekt. Te Tjabe (Bali)
zijn dertien terroristen gearres
teerd.
welke voor de geïnterneerden
bestemd waren. Aangehouden
werden zekere P. K, en A. S. te
Roosendaal, reeds eerder werd in
arrest gesteld kapitein D., vroeger
commandant van het fort Spij
kerboor bij Amsterdam. Vermoe
delijk zijn nog meer aanhoudin
gen te verwachten
In de uitspraak van den Bijzon-
deren Raad van Cassatie over het
proces Mussert. heet het, dat
Mussert slechts tot zijn houding
is kunnen komen, doordat hij
„de oogen sluitend voor de ver
werpelijkheid van het regime van
den bezetter en den weerzin daar
tegen van 't Nederlandsche volk,
eigen'gerechtigd een rol heeft wil
len vervullen, welke hem maakte
tot een valsch, doch voor velen
verleidelijk symbool van toena
dering en zelfs vriendschap met
den vijand, terwijl hij deze rol
nog is blijven vervullen in een
tijd. toen de door den bezetter
begane gruwelen iedere zoodani
ge toenadering zelfs voor hem on
aanvaardbaar moesten maken.
Al hetgeen requirant, zij het
ook wellicht zonder laaghartige
gezindheid jegens het Koninkrijk
en het Nederlandsche volk heeft
misdaan-, rechtvaardigt de dood
straf volkomen".
Degenen, die moeten opkomen
voor hun dienstplicht, vooral de
onderofficieren, beklagen zich,
dat zij financieel worden gedu
peerd. Minister Meynen heeft
verleden week Vrijdag in zijn
radiorede gezegd, dat deze grief
zoo spoedig mogelijk dient te
worden weggenomen.
Wij handelden hier in het ver
leden op basis der zoogenaamde
kostwinnersvergoeding. En de
Minister is van meening. dat het
naar onzen .eigen aard en traditie
juist is om althans in zeer frap
pante gevallen hieraan tegemoet
te komen. Dit zal ongetwijfeld
een financieele verzwaring be-
teekenen voor ons volk. Ons volk
zal dit over moet hebben voor
hen. die zich beslist zware offers
voor dit volk getroosten.
Eenige maanden geleden had de
Minister door de radio reeds aan
gekondigd, dat een wettelijke re
geling zou worden gemaakt, waar
bij een werkgever verplicht werd
zijn employé's en arbeiders, die
in werkelijken dienst werden op
geroepen of die zich als oorlogs
vrijwilliger meldden, na hun de
mobilisatie-'in dienst 'ehug te ne
men in dezefde of een gelijk
waardige positie.
Hiermede ligt dus wettelijk
vast. dat de gedemobiliseerde bij
zijn terugkeer zijn vroegere be
trekking open vindt en niet be
zet door een ander, die fortuin
lijker was dan hij en rustig thuis
kon blijven. Zeer scherp zal de
regeering er op toezien dat de
mannen, die een offer hebben
gebracht voor hun land. bii hun
terugkeer op een eerlijke en
loyale wijze worden behandeld.
VRIJDAG 22 MAART
HILVERSUM I (301 M.):
KRO-uitzending: 7 00 Nieuws en
gymn.: 7.30 Morgengebed: 8.00 Nieuws
en gram.; 8.45 De Heilige van den
dag; 9.15 Gram.: 10.10 Voordracht;
10.30 Gram.: 10.45 Keth. Filmactie;
11.05 Ensemble N Dolce; 11.30 Voor
de zieken: 11.45 Ber. krijgsgev.; 12.00
Kwintet: i2.30 Ensemble J. Lancé
(13.00 Nieuws); 14.00 Gram.; 14.15
Causerie:' 14.30 Piano en zang; 15.15
Voor de vrouw; 15.45 P ano en zang;
16.00 Gram.; 17.00 Voor cfe jeugd; 17.15
Z.-Afrik, liedjes; 17.15 Pol'itiemuziek-
korps (18 15 causerie over herstel ker
ken); 19.00 Nieuws en causerie; 19.30
Voor de Ned. Strijdkr.; 20.05 Vaude
ville-orkest (20.35 Punzzle)21.00 Op
brug: 21.15 KatlT. Volkspartij; 22.00
Nieuws; 22.20 Sportnraatje; 22.35
Avondgebed: 23 00—24 on Gram.
HILVERSUM II (415 M.):
7.00 VARA; 12.00 AVRO; 16.00 VARA
19.30 VPRO; 21.00 VARA. 7.00 Nieuws
gymrw en gram.; 10.20 Voor de zieken;
11.15 Voor de vrouw: il.30 Zang en
oiano; 12.00 Septet; 12.30 Orgel: 13.00
Nieuws: 13.15 Romancers: 14.00 Kook.
praatje; 14.20 Kamerorkest en voor
dracht; 15.30 Dansmuziek; 16.00 Mn-
ziekpraatje; 16.30 Voor de jeugd". 18.20
De Ramblers: 19.00 Piano: 19.15 Bui
ten!. weekoverz 19.30 VPRO; 21.00
Op de brug; 21.15 Gram.; 22.00 Partij
van den Arbeid; 22.15 Trio; 22.40 VP
RO; 23.00 Nieuws; 23.1524.00 Orkest
en gram.