Nieuw
BETREKKINGEN MET
FRANCO VERBREKEN
Roosevelt en Churchill
waren het niet eens
BERICHT
Voor Den HelderSchagen en omgeving
Bureaux:
ACTUEELE
HERDENKING
Nog steeds oorlog in
China
Een Poolsche resolutie:
Nederland nog geen
voorstander
„ZOO ELLENDIG WAS
HET NOOIT"
CRISIS IN FRANKRIJK?
12aalsle nieuws
DE TWEEHONDERD
DUIZEND GEPASSEERD
Twee liter petroleum!
Pension- en logiesprijzen
Goede Vrijdag
Hoofdredacteur: H, N.
Smits; -rayon-redacteur
Fr. Otten: binnenland
p. Sigoii
Abonnementsprijs 3.40
per kwartaal; 1.20 per
maand, inclusief Incasso,
kosten.
Prijs der advertenties:
11 et. per m.tn. regel
40 m.m. breed; In tekst
22 ct. per m.m. regel 50
m.m. breed. Contract op
aanvraag.
NoonManM Danblad
Buiten God is 't
nergens veilig
(Vondel)
DONDERDAG 18 APRIL 1946
42e JAARGANG - NUMMER 10910
ALKMAAR: Langestraat
42A tel. 4330 (K 2200)
HOORN: Draafsingel 59
tel. (K 2290)
DEN HELDER: West
straat 80; tel. K 2230 2182
SCHAGEN: Molenstraat
52 tel. 459 (K2240)
Bankrelatie:
Noorderbank
mJ
TIEN JAAR GELEDEN leed
Nederland een groot verlies
door den dood van Jhr. Charles
Ruys de Beerenbrouck. Een edel
man en groot regent, êen staats
man van formaat, een leider, in
den waren zin van het woord,
een groot vaderlander en een
groot katholiek.
De omstandigheden brachten
hem na 1918 in het volle licht
van de politieke belangstelling
en te midden van groot en zwaar
staatkundig werk. Maar hij ging
in de politiek niet onder.
Deze sociale edelman, die met
zijn vooruitstrevende denkbeel
den het aan menigen jongere van
thans mogelijk gemaakt heeft,
als vrije katholiek te denken en
te handelen, heeft ook buiten het
politieke terrein sterke funda
menten gelegd, in letterlijken en
figuurlijken zin. Hij drong met
de katholieke sociale gedachte
door tot de kringen der betere
standen en vrije beroepen door
de. stichting van de St Adelber.
tusvereeniging en hielp' geestelijk
en stoffelijk mee, den beslissen-
den stoot te geven aan den her
bouw van de abdij van Egmond.
Er zou over zijn persoon en
zijn werk, dat het stempel der
sociale vooruitstrevendheid in
sterke mate droeg, veel te zeg
gen zijn. Wij achten het actueel,
een enkel woord te zeggen over
zijn werk als leider van de Kath.
Partij op Staatkundig terrein.
Wat zou hij opkijken, als hij
in deze dagen nog eens in ons
na.oorlogsche Nederland rond
zou kunnen zien! Ruys met zijn
scherpen blik en zijn helder ver
stand kende het gevaar en zag
het bijtijds. De voorzienigheid
bracht hem aan het roer van
staat, toen zoovelen de kluts
kwijt waren in de roerige dagen
van' 1918'
Reeds en liet hij aan den
lijve ondervinden, wat hij later,
kort voor zijn dood, onder woor
den bracht: Onze eendracht, 's
lands kracht. De practijk had het
bewezen. En dan is er dat andere
woord, in Februari 1936 gespro
ken in een anderen, nog zwaar
der bewogen tijd, toen nieuwe
stroomingen ook tegen de Neder-
landsche dijken klotsten: „De tijd
is er niet naar, om de beteekenis
en de waarde van ons staatkun
dig beginsel weg te drukken in
den hoek van confessioneele be
krompenheid en verouderdheid.
In dezen tijd heeft Nederland
het Katholieke volksdeel en de
staatkundige beginselen naar
Katholieke opvatting hard en
broodnoodig!"
Deze klare taal van een be
voegd man, die recht van spre
ken had, geldt nu nog. Tien jaar
na zijn dood herdenken wij Kuys
dankbaar. Maar wij zullen moe
ten begrijpen, dat die herdenking
met een hartelijk gebed en ove
rigens met een zucht van wee
moed om een verloren kracht,
niet kan volstaan. Niemand beter
dan Ruys zou ons zeggen, dat er
ook gewerkt moet worden, door
gewerkt, en dat ook nu niet al
leen onze eendracht de kracht
van het land is. maar dat ook nu
Nederland het Katholieke Volks
deel en de staatkundige beginse
len haar Katholieke opvatting
hard en broodnoodig heeft!
In dien geest doorwerkend en
naar een andere geliefde uitdruk
king van Ruys in die actie, op
katholiek sociaal, economisch,
cultureel en politiek terrein b e.
talen met'zijn persoon,
dat is een daad en tevens een
plicht van dankbaarheid!
Chineesche communistische
troepen zijn Maandagavond de
Mandsjoerijsche hoofdst. Tsjangt-
sjoen binnengedrongen. De ge
vechten duurden den geheelen
nacht door, aldus meldt Central
News.
Onder voorzitterschap van
den Egyptischen gedelegeer.
de Hafez Affifi Pasja begon
de Veiligheidsraad Woens
dagavond aan de Spaansche
'kwestie. Dr Oscar Lange, de
Poolsche gedelegeerde, die
een berg documenten ten
behoeve van zijn klacht te
gen Generaal Franco's regi
me in Spanje in het geding
bracht, hield een uitvoerig
betoog. „De Franco.regee.
ring werd tegen den wil van
het Spaansche volk aan de
macht gebracht door de ge
wapende strijdkrachten van
de asmogendheden, die den
oorlog tegen de Vereenigde
Naties hebben gewaagd. Het
Franco-regime is de schep,
ping van de vijanden der
Vereenigde Volken", aldus
dr. Lange
't Fascistische regime ih Spanje
deed z.i. alles, wat in haar ver
mogen lag om bij te dragen tot
een overwinning van de asmo
gendheden. Onder het Franco
regime diende Spanje en het
dient nog zoo als centrum van
nazi-propaganda en activiteit in
Latijnsch Amerika.
Dr, Lange zeidè. dat er zes
uraniummijnen in Spanje zijn en
dat projecten op het gebied van
de atoom-energie op net oogen-
blik worden uitgevoerd. Er wor
den wapenen gemaakt naar
blauwdruTkken, die uit Duitsch-
land gesmokkeld werden. Fran.
co.Spanje blijft bestaan als cen
trum van fascistische infectie en
als springplank voor oorlog. De
wapenindustrie bloeit er en dee.
len van de grens zijn versterkt,
aldus dr Lange. Dit is interna
tionale wrijving. Dit is een ge
vaar voor den internationalen
vrede en veiligheid.
Dr. Lange legde vervolgens
een resolutie voor, die alle leden
der Vereenigde Naties oproept
om onmiddellijk de betrekkingen
met Spanje te verbreken Deze
resolutie luidt:
„De Veiligheidsraad verklaart,
dat het bestaan en de werk
zaamheden van het Franco-regi
me in Spanje heeft geleid tot
internationale wrijvingen en dat
dit regime den vrede en de vei
ligheid in gevaar brengt.
In overeenkomst met de be
voegdheid neergelegd in de artL
kelen 39 en 41 van het Handvest
roept de Veiligheidsraad alle
leden van de Vereenigde Naties,
die diplomatieke relaties met de
Franco-regeering onderhouden,
op om dregelijke relaties on
middellijk te verbreken.
De Veiligheidsraad drukt zijn
groote sympathie met het Spaan
sche volk uit. Hij hoopt en ver
wacht, dat het volk van Spanje
de vrijheid zal herkrijgen, waar
van het beroofd werd met de
hulp en de kunstgrepen van
fascistisch Italië en nazi-Duitsch.
land. De Veiligheidsraad is er
van overtuigd, dat de dag spoe
dig zal komen, waarop hij in
staat zal zijn Spanje in de ge
meenschap van de Vereenigde
Volken te kunnen begroeten."
In den loop van zijn toespraak
zeide dr. Lange nog, dat Spanje
het voornaamste centrum was
van de Duitsche economische
contröle, welke nog steeds wordt
uitgeoefend. Er zijn fabrieken in
Spanje, die kanonnen in massa
productie maken, zoowel als een
soort Brenn.wapens, 30-tons
tanks, 16-inch kanonnen en pant
sermateriaal. Een fabriek te Bar
celona heeft' de geheele optische
installatie voor drie slagschepen
gemaakt. (Vervolg pag 5)
Als gevolg van een bin
dend voorschrift der Or
ganisatie van Dagbladen
zal het „Nieuw Noordhol-
landsch Dagblad" morgen.
Goeden Vrijdag, niet ver
schijnen.
In de warenhuizen in Westfriesland
staan de perzikboomen in vollen bloei
(Bedijs P.)
Op het Nederlandsche congres
voor openbare gezondheidsrege
ling zei dr. L. C. Kersbergen,
voorzitter van den gezondheids
raad. dat het algemeen sterfte
cijfer in de eerste helft van 1945
vergeleken bij de eerste helft van
1944 welhaast is verdubbeld, ter
wijl het aantal sterfgevalen van
ondervoeding in Amsterdam en
Den Haag toen resp. 2298 en 2122
bedroeg. Tengevolge van het ge
brék aan zeep en kleeding namen
de luizenplaag en de schurft zeer
sterk toe. Het meest sombere ge
luid liet hij hooren over de tu
berculose. Was te verwachten dat
de oorlog fataal zou werken, zoo
ellendig als het hier de laatste
iaren is geweest, was het toch
vroeger nooit, ook niet in den
vorigen oorlog toen een influen-
za-epidemie order de t. b. c.-lij
ders talrijke slachtoffers maakte.
Met vette letters houden de
Engelsche bladen zich bezig met
uittreksels uit een zoo juist in
Amerika gepubliceerd boek, geti
teld: ,,Top secret", geschreven door
Ralph Ingersoll, verbindingsoffi
cier tusschen de staven van de
generaals Bradley Montgomery en
Eisenhower.
In dit boek wordt beweerd, dat
er tusschen wijlen President Roo
sevelt en Churchill een scherpe
tegenstelling bestond over stategie
t.a.v. den aanval op Duitschland.
In een telegram aan Roosevelt
zei Churchill, aldus Ingersoll, dat
hij meer dan een snelle nederlaag
van Duitschland wenschte. dat de
Britsche troepen in Berlijn zouden
zijn. voordat de Russen daar wa
ren, en de eersten Hamburg en
De Belgische ministers, die ih ons
dagavond een bijeenkomst met hun
minister-president Schermerhom in
achtergrond minister Spaak in gesprek
iand zijn aangekomen, hadden Woens-
Nederlandsche collega's. Rechts
gesprek met minister Bech, op den
met minister van Royen. (Anefo P.)
Bremen zouden bezetten, daar
men vreesde, dat de Russen dit
zouden doen en aan den conferen
tietafel zouden trachten deze ste
den te behouden.
Roosevelt zei „neen".
Volgens Ingersoll zou Roosevelt
Churchill deze laatste boodschap
nooit hebben vergeven en omge
keerd zou Churchill Roosevelt
nooit hebben vergeven dat deze
zijn voorstel verwierp.
[\E POGINGEN, die in de
bijeenkomst van de grond
wetscommissie der Franscbe
assemblee ziin ondernomen
om een compromis te vinden
tusscben de Katholieken en
de andere partijen over de
nie.we grondwet, blijken ge
faald te hebben. „De voorstel
len ziin voor ons onaanvaard
baar'1 verklaarde de Men-
thon, de vroegere minister
van justitie, namens de Ka
tholieke 'M.R.P..
Daar de MRP dus een uit twee
Kamers bestaand parlement
blijft verlangen, zijn politieke
waarnemers van meening, dat het
voorstel van een enkele wetge
vende Kamer met een kleine
meerderheid der socialisten en
communisten zal worden aange
nomen en dat de andere partijen
waaronder MRP, den kiezers zul
len aanraden .neen" te stemmen,
wanneer de grondwet 5 Mei aan
een referendum wordt onder
worpen. Waarschijnlijk zal Gouin
de MRP-ministers verzoeken af
te treden en zelf de portefeuille
van buitenlandsche zaken van
Bidault overnemen!
Amerika heeft een nieuwen
Ambassadeur benoemd in Perzië.
Truman spreekt morgen tot het
Amerikaansche voik over „het
aanhalen van den riem". Het
handhaven der Perzische kwestie
op de V.-agenda wordt wettig ge.
acht. In het Engeische Lager
huis leverde Churchill scherpe cri-
tlek op de nationalisatie-voorstel
len.
Dinsdag jl, hield de Nederland
sche Katholieke Arbeidersbewe
ging te Utrecht een belangrijke
huishoudelijke vergadering.
Het openingswoord van den
voorzitter was vooral gericht op de
versteviging van de geestelijk-
moreele en cultureele taak der be
weging eenerzij ds en de stoffelijke
taak anderzijds en als gevolg daar
van. hej- goed functionneeren van
de op grond van de nieuwe statu
ten ingestelde raden en de taak
der vakbonden t.a.v. de loonpoli
tiek.
Met betrekking tot het uit
spreken van het onvereenig-
baar zijn van het lidmaatschap
van de Partij van den Arbeid
en dat van de Katholieke Ar
beidersbeweging was de ver-
i gadering unaniem van oordeel,
dat de nieuwe statuten en
reglementen voldoende moge
lijkheden bieden om die maat
regelen te nemen, die in het
belang der beweging noocüg
blijken.
Ter vergadering werd voorts
nog medegedeeld, dat het verheu
gende bericht was, dat het leden-
-tal der Nederlandsche Katholieke
Arbeidersbeweging de 200.000 was
gepasseerd. .Hiermede werd het
kroonjaar 1932 der Katholieke
vakbeweging overschreden.
Voor het tijdvak van 21 April
t/m 18 Mei a.s. wordt op de bon
nen 191 en 691 der bonkaarten
K 604, 2 L. petroleum beschikbaar
gesteld.
In de Staatscourant van 16
dezer zijn de prijzenbeschikkin-
gen pension en logies 1946 aan
gekondigd.
Belanghebbenden kunnen zich
ter inzage tot onze bureaux wen
den.
CTILTE, ernst en ingetogen-
heid past ons morgen. De
werkzaamheden en beslomme
ringen, die niet beslist noodig
zijn, laten wij achterwege, om
zoo volledig mogelijk aan de
liturgische plechtigheden en
des middags aan de Kruisweg
oefening deel te nemen.
Waarom zijn wij morgen zoo
stil en ernstig? Wegens de
droevige gedachte die ons ver
vult, wegens het vreeselijke
mysterie dat zich voltrekt:
de mensch vermoordt Gods
Zoon nog steeds Cai-
phas. Judas, Pilatus. zij leven
nog steeds ik-zelf
Maar toch is de stilte op de
zen dag geen somber zwijgen
in troostelooze bitterheid.
Veeleer is het de huiverende
eerbied waarmee wij het My
sterie omaeven; dat dit de Dag
van onze Bevrijding uit de sla
vernij des duivels is. Daarom
is die stilte reeds doortrïld van
een ingehouden vreugde, die
Zaterdag zal uitjubelen!
MARCUS
