H.Ms. „Soemba" weer thuis
Nieuw Noordhollandsch Dagblad
Na twintig jaren omzwervingen
2383
De Christoforusparochie neemt afscheid
van haar beminden herder
VRIJDAG 10 MEI 1946
Radar, radar en nog eens
radar, het is alles geheim
zinnigheid op het moderne
schip.
In de verte komt een schim
van het te verwachten schip
naderbij Weinig menschen wa
ren ingéwijd, dat daar de oude
u-ouwe „Soemba" aankwam,
want als men hier in Nieuwe-
diep had geweten dat het die
oorlogsbodem was, die binnen
zou loopen, de kade was ver
moedelijk te klein geweest, om
een welkom toe te roepen aan
dit schip, waarop naast de „Ja
va" en de „de Huyter' een ieder
trotsch mag zijn.
Na twintig jaren van afwezig
heid zal het weer ligplaats kie
zen aan een Nederlandsche kade.
Voor hoelang? Dat alles is nog
onbekend, maar weldra, als de
„Soemba" gemeerd is, zullen we
er meer van hooren.
Als een bedrijvige kleine broer
komt een sleepboot ter assistentie
aansnellen, want zoo'n groote
kast zal toch wel niet op zijn
eentje de Heldersche haven bin
nen willen komen. Maar min
achtend en een 'beetje trotsch
draait de grijze bodem 't schuitje
de achtersteven toe'en la l irt op
eigen houtje aan de kam. Dat
was dat!
De ontvangst van zoo'n fami
liestuk, dat twintig jaar af we
zig was, is wel een beetje koel,
maar enfin het is goed bedoeld
en dat is hoofdzaak.
Maar wat zien we daar op het
achterdek, naast die onder een
zeil verscholen auto? Zoowaar
een kinderwagen met een bruin-
gezonde baby Een erfstuk uit
het groote Albion vermoedelijk.
Het invasie-schip
Met al die vragen in ons hoofd
wippen we de loopplank op, be
groeten hier en daar de beman
ning en. zitten even later in de
long-room, waar de heeren offi
cieren aan den maaltijd met
eenige dames ons zeer prettig en
joviaal ontvangen. Er komt iets
op tafeb wat dat is verzwijgen
we maar, want dat is meer be
stemd voor een intiem krijngetje.
De lezer kan echter verzekerd
zijn dat het prima was.
Het duurt ook niet lang of het
gesprek is in vollen gang, even
onderbroken door het bezoek van
douane Zoo hooren we in het
kort de lotgevallen van dezen
oorlogsbodem, die gevoegelijk
kan worden gerangschikt als het
schip, dat het meeste van den
oorlog heeft medegemaakt.
Vóór den oorlog had het lig
plaats in Indië. Daar ging alles
natuurlijk juist als hier m Ne
derland: wat instructie, proef
varen, gevechtsoefeningen enz.
Na den val van Indié wist de
bemanning met de „Soemba" te
ontkomen, eerst naar Colombo
en zoo geleidelijk weer naar
Europa, naar het eiland der vrij
heid: Engeland.
Of het daar rust gehad heeft?
Och rakelt uw geheugen even op
en denkt aan de clandestiene
oogenblikken, dat u naar den
Oranje-zender en de B B.C. luis
terde Weet u nog cfe spannende
verslagen over de landingen
overal. En steeds werd daar de
„Soemba" bij genoemd. Inder
daad, dit schip heeft alle lan
dingen op de vesting Europa
medegemaakt, bij Normandië, in
de Middellandsehe Zee enz. In de
Middellandsehe Zee kreeg de
bodem een voltreffer in de com
mandotoren, met het gevolg, dat
de commandant, Luit. ter Zee le
kl. Sterkenburg sneuvelde. We
worden weer even teruggevoerd
naar dien tijd van spanning en
afwachten, maar dat duurt even
tjes, want er is veel te vertellen.
Eén groot radar-toestel.
Zoo kunnen we onze "Soemba' ge.
voegelijk noemen; want bet is in
Schotland op de werf te Gangemouth
omgebouwd tot r adfer-instructievaar_
tuig. Alle kanonnen, mitrailleurs; ar.
tillerietoestellen e.d. zijn verwijderd
en nu zal er instructie worden gege.
ven van de modernste vindiing de
radar. Een cursus van vijftig man
zal voortdurend worden af gericht door
den radar off icier die in Engeland ge.
durende den duur van den oorlog
alles van nabij beeft geleerd en prac.
tiscb meegemaakt.
Voorloopig echter gebeurt dit nog in
Engeland. Waar de Soemba komt te
liggen; is nog niet bekend; zooals
zooveel van de Marine nog ruiet be
kend is.
We komen nu op dien kinderwagen
dien we op het achterdek zagen en
-de commandant wijst naar de aan
wezige dames; diie ons al in het En-
gelsch hadden g'egroet. En ons' ging
een licht op. Inderdaad zegt de com
mandant, dit zijn de echtgenooten
van ofïfcïeren d e in Engeland zijn
gehuwd. Zij zijn nu meegekomen om
Nederland en de Hollandsche familie
te leeren kennen. Ook de onderoffi
cieren en manschappen, die daar zijn
gerouwd; hebben hun eega's meege
nomen en hier en daar spelen kleine
dreumessen, zich nog niet bewust dat
ze m een tot nu toe vreemd land
zijn. Of üs het wel vreemd?
En daar de zee nogal wat je noemt
heiïg was, zijn er verschillende zee
ziek geworden. Hoe kan dat anders?
Het. schip rolt nogal, verontschuldigt
de commandant de aanwez.ge dames.
En wij kunnen ons dat volkomen in
denken.
We hebben niets meegemaakt
De commandant J. J. Hogendoorn is
in Mei 1940 met de Jan van Brakel
er vandoor gegaan, nadat hij eerst
nog 85 man van de zinkende Maurits
had gehaald en tegelijk meegenomen
naar den ve.ligen overkant. Veilig?
Cch wij hebben daar niet zooveel
meegemaakt, is het antwoord dat we
van iederen militair of burger die
van den overkant komt, hooren. Ook
bij dezen marine-officier. Noem ie dan
een paar schepen om je heen die in
de lucht vliegen, in oorlogstijd dets
bijzonders? Of een zwerm vliegtui
gen boven je, die een beetje veel la
waai maken? Wij kunnen het er met
mee eens zijn; maar enfinHij
heeft niets bijzonders meegemaakt en
hij blijft erbij.
De bemanning is gemengd. Er zijn
er die 6 tot 8 jaar zijn weggeweest en
ook zijn er bij die een klein jaartje
aan boord zijn; oorlogsvrijwilligers
o.a. die ook last van zeeziekte hadden.
Kan ook niet anders, wordt er ge
antwoord.
We bezichtigen het schip en
het is alles radar en nog eens
radar wat we zien en hooren,
radar zus en radar zoo met veel
draden, veel lampen en een
massa technische rompslomp,
waar je versteld van staat. Je
vraagt je af hoe de mannen dat
in hun hoofd moeten krijgen.
„Het is toch wel aardig", zegt
de radaij-officier in half Engelsch
half Nederlandsch. Ze zijn er zich
nog niet van bewust, dat ze nu
in Nieuwedïep liggen. „Heel
aardig speelgoed." We kijken
hem maar even aan en knikken
„Is het dan niet aardig; we za
gen Den Helder al, toen er nog
geen streepje kust in zicht was
en toen jullie nog niet het idee
hadden cfat wij er aan kwamen."
De ..Soemba'' zal nu nog even
rust krijgen op de werf, waar er
een algemeene revisie zal volgen
en waar alles nog eens zal wor
den ongeknapt met behulp van
krachten, die nu niets anders te
doen hebben, liefst onder leiding
van ervaren matrozen, die de
klappen van de zweep uit de be
zetting kennen „Hoe noem je
die lui hier ook weer?" vraagt
de commandant. Wat wij ant
woordden kan ieder raden.
De bemanning zal een tijdje
uitvliegen over het land, tot
straks de bestemming komt. Hoe
en wat6 Alles nog onbekend.
DEN HELDER
Ons telefoonnummer
Wij hebben weer een nieuw
telefoonnummer;
DE KONINGIN" INSPECTEERT DE
'TROMP'
Donderdagmorgen heeft H.M. de
Koningin de flottiljeleider "Tromp',
die gemeerd ligt aan het zgn. Stee-
nen Hoofd in de Amsterdamsche ha
ven, geïnspecteerd.
Omstreeks negen uur werd H. M.
bij het schip verwelkomd door den
commandant zeemacht Nederland,
den schout bij nacht A. Gouw en
den commandant van het schip;
kapt. ter zee F. Stam. De mariniers
kapel der Kon. Marine speelde het
Wilhelmus. Een eerewacht van ma
trozen en mariniers presenteerde het
geweer. De Tromp was feestelijk ge-
pavoiseerd; maar toen Hare Majes
teit zich aan boord begaf en de
koninklijke standaard werd gehe-
schen; verdween overeenkomstig het
gebruik deze versiering.
De Koningin inspecteerde het ge-
heele schip en onderhield zich met
eenige leden van de bemanning en
van. de eerewacht; die zich. tijdens
den oorlog bijzonder anderscheiden
hadden.
Ongeveer Kwart voor tien vertrok
H.M., waarbij de marinierskapel
weer het Wilhelmus speelde en de
eerewacht het geweer presenteerde.
Met een driewerf "Hoezee' van de
bemanning' eindigde de inspectie;
waarna de Koningin naar het Paleis
terugkeerde.
BURGERLIJKE STAND
Geboren: Zoon van A. Dukers1
Hoppe; dochter van H. H'ijmanKra
mer; zoon van C. CremersTesselaar
dochter van A. E. SalmTesselaar;
dochter van M. G. Kuijper-Perron;
zoon van A. SmithKwast; dochter
van E. TesselaarKuilboer; zoon van
D. A. SchipperLoenhout; dochter
van E. KaterColeman; dochter van
D. GroetKossen; zoon v. J. FLeune-
Hoep; 2 dochters van M. J. J. Vee
kenHelmer; dochter van I. Riekwel-
Hoarnsman; zoon van M. C'. Bontes
Grollé; zoon van T. EllenDe Boer;
dochter van J. H. van StijnMiegïel.
sen; dochter van J. M. ten BergDe
Waard; zoon van A. C. van Schaik
v. d. Bent; zoon van N. de Boer
Bartelse.
OndertrouwdR. J. Keusbroek en
M. C. Kingma; Z. v. d. Wou de en J.
Bouma; C. Dito en P. van Boven;
K. Kroese en H. M. J. Mastenbroek;
M. Haring en W. Stoof.
Gehuwd: A. Bandt en F. A. A. v.
d. Wal; j. N. G. Frederiks en H. C.
London; F. C. Dirks en A. Ooster-
wold; L. Tiggelers en A. M. P. Artz;
H. Kranenburg en A. M. Tesselaar;
J. Bakker en M. B. van Wingaarden;
J. G. van Wensem en A. Bruijn.
Overleden: W. Former, v., 79 jaar;
M. J. J. van Eis, v., 20 mncL; J. Not.
telman, m., 3 jaar.
Eenheid in Vrijheid.
Een aantal oud-illegale wer
kers kwam in hotel Bellevue bij
een voor een bespreking over
een op te richten momimeht.
Men was daartoe gekomen, om
dat bij de onthulling fen raad-
huize van een gedenkplaat voor
aevallenen bleek, dat niet alle
gevallenen uit Den Helder daar
op vermeld stonden. Ook al, om
dat, volgens de woorden van den
voorzitter, den heer C. Jonker,
lid van den geheimen dienst
Nederland, het raadhuis op, een
museum ging lijken, terwijl een
monument ter gedachtenis aan
gevallen ondergrondsche werkers
midden onder het volk behoorde
te staan Overal in den lande, al
dus de heer Jonker, hebben de
verschillende instanties contact
gezocht met de organisatie der
illegaliteit, terwijl dit hier niet
het geval was Indien wel rugge
spraak zou zijn gehouden, dan
zouden vermoedelijk deze vijf
menschen niet vergeten zijn.
Deze fout is niet meer goed te
maken, ook al beitelt men de
'namen er nog bij. Wij moeten
kunnen komen tot een „eenheid
in vrijheid".
Nadat ten aanzien van allerlei
kwesties uitvoerig was gedeba-
teerd, o.m cok over hechte sa
menwerking in verband met een
op te richten monument, werd
besloten een contact-commissie
in het leven te roepen, die zich
in verbinding zou stellen met alle
illegale werkers uit Den Helder,
waarna dan verdere plannen
konden worden ontworpen en
met diverse instanties zouden
kunnen worden besproken. In
deze contact-commissie namen
zitting de heeren C. Jonker, Post,
R. Mud, Biersteker, Wijdema,
Leijs en v d Wou. Met deze
benoeming is 'bereikt,dat alle
illegale werkers een vertegen
woordiger hebben, die dus con
tact kan gaan zoeken met de
menschen uit de illegaliteit.
DISTRIBUTIEKRING DEN HELDER
De uitreiking van bonkaarten voor
brjzonfjeren arbe d zal plaats vinden
Den Helder Distributiekantoor op 15
en 16 Mei a.s. van 9—12 en. 1416 uur.
Anna Paulowna Café de Boer: op
13 Mei a.s. van i012 en 13—15.30 u.
Breezand: Café Bossen: op 14 Mei
a.s. van 9.3012 en 1315.30 uur.
Callantsoog Raadhuis: op i3 Mei a.s.
van 1012 en 13.3016 uur.
H. M. de Koningin heeft een bezoek gebracht aan den te Amsterdam ïrg-
denden flottieljeleider "Tromp'. De vorstin werd ontvangen door vïce-
admfraal Stoeve; commandant van de Ned. Zeemacht en kapt ter zee
Stam commandant van de Tromp. 150
Het moment dat onze rijzige,
altijd vriendelijke en opgeruimde
Deken en Pastoor onze parochie
verlaten zou, is aangebroken.
Iedereen die den grijzen herder
een warm hart toedraagt, en er
zijn er geen die dat niet doen,
heeft van de gelegenheid gebruik
gemaakt om deze laatste keer van
zijn medeleven blijk te geven.
Dit afscheid kreeg daardoor het
karakter van een spontane hulde
van alle parochianen, een hulde
die hem deugd deed en zichtbaar
ontroerde.
Als onvergelijkelijk kinder
vriend. heeft het afscheid dat de
kleinen hem bereiden, stellig den
meesten indruk gemaakt.
Te 3 uur was de gehele jeugd van
orize parochie onder leiding van on
derwijzers en onderwijzeressen in
Huiberts' zaal bijeen, waar ook de
HoogEerw. Deken aanwezig was.
Als eerste voerde het hoofd der
school mr. Settels het woord en ge
waagde met dankbaarheid van het
vele" g'oede wat deze Priester Gods
hier heeft tot stand gebracht, vooral
voor de jeugd en bracht den vertrek,
kende namens deze jeugd zoowel als
namens het geheele onderwijzend
personeel hartelijk dank.
Voorts bracht hij de jongens en
mesjes goed onder het ook wat een
waardevol iets het is om Priesters in
ons midden te hebben als middelaar
tusschen God en ons en wekte hen
op vooral steeds grooten eerbied te
hebben en liefde voor deze Godsge
zanten en veel voor hen, speciaal
ook voor Deken Kurjs te bidden om
Gods zeg'en over hun arbeid af te
smeeken.
Kleuters van de 2e klas vertolkten
daarop in een vlot gedichtje den
dank der kleinen en boden den
Hoogeerw. Deken een herinnering
aan. Annie Baars deed dit namens
de grooteren met een vlotte decla
matie.
Hopman Veldkamp, hoewel sedert
kort parochiaan van Schagen; wELde
namens welpen, verkenners en. staf
vooral ook den dank der Verkenners
overbrengen, omdat hij ondervonden
haa. welk een groote plaats de kin
deren en vooral ook het jeugdwerk
in het hart van den Deken had inge
nomen. Hij wist overal een oploss ng
voor en zag bijv. nog kans vlak voor.
dat Mgr. hem van hier heeft wegge
roepen, een prachtig troeplokaal voor
onze jongens te verkrijgen. Met een
kort kampvuur-declamatie, zang en
spel namen de jongens toen afscheid;
waarop de meisjesorg. De G dsen o.
I. v. Mej. Stïkkelman het tooneel be
klom om op haar wijze den Hoog
eerw. Deken te danken. Zij deden
o.a. toezegging iedere gezamenlijke
H'. Communie voor den Hoogeerw.
Deken te bidden.
Tenslotte dankte de Hoogeerw. De
ken zichtbaar bewogen voor deze
hulde. Als grijsaard wilde hij toch
een voorbeeld zijn voor allen en hoe.
zeer het hem leed doet hier zooveel
te moeten achterlaten wat hem dier.
baar was, toch wil hij gehoorzaam
zfjn en als een goed zoon der Kerk
zijn overheid gehoorzamen.
Hoe groot jullie ook worden, be
oefent de deugd van gehoorzaam-
he'd; doe je best in alles, dat zal het
mooiste geschenk zijn wat mij ooit
gegeven kan worden. Op vroolijken
toon nocKügde hij hen allen tenslotte
uit hem. in Poeldijk "op de dru-ven'
te komen bezoeken. Hierop aanslui
tend wilde Mr. Settels probèeren een
schoolreisje naar Poeldijk te organi-
seeren. Vanzelfsprekend werd deze
uiteraard nog vage toezegging met
gejuich begroet.
De Parochianen namen rs avonds
8 uur in dezelfde zaal afscheid.
Een enorme toeloop van belang
stellenden vermocht slechts moei
lijk een onderdak in de uiteraard
nog ruime zaal te vinden.
Was de hier gebrachte spontane
hulde aan den HoogEerw. Deken
niet zoo grootsch als bij zijn 40-
jarig priesterfeest zij was er niet
minder hartelijk om.
Onder de aanwezigen zagen wij
de voltallige kerk- en armbestu
ren alle besturen van organisa
ties en vereenigingen. w.o. ver
schillende niet-Katholiekenauto
riteiten enz.
Mr. Settels opende de indruk
wekkende rij van sprekers, door
namens alle ouders van school
gaande kinderen de dank aan den
Deken te willen brengen voor
alles wat hij zoowel voor de school
als het jeugdwerk had gedaan.
De Voorzitter van het Eere-
Comité, Kapelaan Tol, vergeleek
in zrjn toespraak het lot van den
Priester met dat van den steeds
Voortrekkende St. Paulus. Scha
gen heeft vele priesters gekend,
doch deze. den Patriarch van het
Noorden, heeft cachet gegeven en
zijn werk een persoonlijk stempel
gegeven. Velen dezer Parochianen
zijn door zijn 11 jarige werkzaam
heden door onuitwisbare herinne
ringen aan hem verbonden. Deze
Priester heeft zijn ideaal gezien
om zooveel mogelijk op Christus te
gelijken. Wij zullen hem missen
deze onvermoeibaar optimistische
reus met zijn stuwkracht en on
verwoestbaar Godsvertrouwen.
Wij zijn hem dankbaar voor de
toewijding aan ons allen betoond
en laten wij bidden dat God zijn
verder levenswerk zal zegenen.
De Nestor der Kerkmeesters, de
heer P. Klaver, huldigde op zijn
bekende humoristische wijze den
scheidenden Pastoor, maar was de
tolk van velen waar hij zijn oprecht
leedwezen uitsprak met dit heen-
gaan, temeer daar (Ie Deken "nn
meteen al het dek had meegeno-
men". Uitvoerig schilderde deze spr
het vele en belangrijke werk dat on'
der de bezielende leiding van Defei
Kuijs tot stand gebracht is in en aan
de kerk; het kleuterhuis, het liefdes
gesticht, de sportterreinen, 't jeugd"
huis enz. 7
Vervolgens reikt hij het afscheidt
geschenk der parochie over, gelijk
met dat van kerk- en armbestuur
van St. Maarten, waarvan ook afge
vaardigden aanwezig waren.
jac. de Moei; voorzitter van de
Hanze, steekt het feit dat hij hier
met gemengde gevoelens het woord
voert, niet. onder stoelen of banken;
doch wil eerlijk bekennen dat hei
gemis van dezen Deken en van Scha
gen als centrum van het dekenaat
voor menigeen een hard gelag ig
H'et spijt ons zeer en- wij gelooven
niet dit aan Den Helder verdiend te
hebben.
Kapelaan Verhaar schetste den De
ken als een persoonlijkheid die sfeer
rochien en het speet hem oprecht
schiep in zijn pastorie, kerk en pa-
rocb e en het speet hem oprecht dat
hij van hier heen gaat, want hij had
nog nimmer zoo éen ontmoet.
De heer Bongenaar voerde 't woord
namens de voetbalver. SRC; de too-
neelclub Calderon, den bond van
R.K. PTT-personeel en het coilec-
tantencoflege, gevolgd door den heer
Dekker namens het R.K. Werklie
denverbond.
De heer Dorpsmans schetste den
steun dien de Hoogeerw. Deken ge
weest sss voor de leden der R.K
Onderwijzersvereen. St. Augustinns,
vooral .n de zoo moeilijke bezet
tingsjaren en hoopte het afscheidsge.
schenk der onderwijzers persoonlijk
raar Poeldijk te brengen (in den
druiverrtrjd?).
Vervolgens spraken nog Kapelaan
Dekker van Wierjigerwaard; de
heer C. Jong' uit Heerhugowaard;
kassier der Boerenleenbank en de
Priesterzoon der parochie Pater Ka-
ger; d e ook mede namens zijn vrien.
den, de E.E.P P. Ncordstrand en
Berkvens, den Hoogeerw. Deken
hartelijk dank bracht voor de ont
zaggelijk; e steun die hij voor hen
tijdens hun studies geweest was.
Deze Deken aldus spr. wien
het gebeurt op zijn 68ste jaar nog
een nieuw Dekenaat te moeten gaan
bewerken, geeft ons allen een lich
tend voorbeeld van gehoorzaamheid
en een man Gods te zijn in dea
ruimsten zin.
Aan het einde der avond bracht
de HoogEerw. Deken dank aan
allen die hem bij zijn leven te
Schagen gesterkt hebben door
woord en daad. Het is de kracht
Gods die mij in slaat stelde de
vele zware offers die het leven mij
vroeg met blijmoedigheid te bren
gen. Ook dit offer is voor Hem,
Hij zal mij steunen en die kracht
geven die ik noodig heb. De Dank
die mii is toegezwaaid breng ik tot
Hem terug want Hem alleen be
hoort de dank, eer en Glorie, die
dit heeft mogelijk gemaakt. Met
groote dankbaarheid zie ik terug
op het werk dat ik in Uw midden
heb mogen verrichten, vrijwel zon
der onderbreking, zonder'vaca-itie.
U heeft m:; gesteund, door Uw
voorbeeld, gewoon Uw gang te
gaan in het vervullen van Uw
plicht, zonder buitensporigheden
Blijft dit doen en God zal U en
Uw werk zegenen. Weest een
Apostel door Uw voorbeeld, dit te
zijn voor allen uit de kracht van
Uw overtuiging, aldus voor hen
die deze overtuiging missen te ge
tuigen. Wanneer het Gode welge
vallig is komt hier eens weer
Deken en Dekenaat weer. Gij
moet dit toonen waard te zijn, ook
door Schagen als R.K. centrum
van het Noorden te handhaven.
Vaart wél. God zegene Uw Pa
rochie, Uw werk en Uw huis.
breezand
stille cfvigang
De opkomst der leden op de
jaarvergadering van den St.0.
was maar heel matig.
Uit het financieel verslag over
de periode 19411946 bleek, dat
geen beslag gelegd was op de
financiën en bescheiden. Momen
teel telt de vereeniging 149 leden
en is er een batig saldo van
f 229.95.
Na aftreden van aëh heer L
Looyesteijn en benoeming van
den heer C. v d. Zon bestaat het
huidige bestuur uit de volgende
heeren: E. Ligteringen, voorzit
ter; P. G Teeuwen, secretaris-
penn.;'P.'de Haas, M. KoIster(
A. van Loon en C. v. d. Zon.
De voorzitter dankt iri passen
de woorden den scheidenden
commissaris, den heer C. Looye
steijn en zegt, dat de kracht van
onze vereeniging feitelijk ligt in
de activiteit van de commissaris
sen. De heer C. Looyesteijn werd
tot 'eerelid benoemd.
Dan kwam in bespreking de
plechtige viering van het zesde
eeuwfeest, van 19 t.m, 23 Junl
as 't Ligt in de bedoeling om ,°P
Zondag 23 Juni in de parochie
kerk een Eucharistischen dag te
houden.
Derondvraag verliep vlot
waarna de secretaris-penning
meester den voorzitter feliciteer
de met zijn herbenoeming.
