VAN MARKT TOT SHOW
De strijd om de eeretitels
V-rtegi
Nieuw NoordhollandscH Dagblad
5
De Alkmaarsche Kaasmarkt
Kaasbeurs bij de Kaasmarkt
Een „paar" sigaretten
gestolen
A.F.C.-K.F.C.
H.R.C. kampioen?
Restantjes in de lagere
afdeelingen
RADIO-PROGRAMMA
kroniek
Boebi Trep en Jippie Jee in Duitsch/and
ZATERDAG 25 MEI 1946
VOOR DE ALKMAARSCHE KAASMARKT komt de goede oude
tijd nooit weerom, alle energieke pogingen om haar een ver
jongingskuur te doen ondergaan ten spijt.
Het zag er eenigen tijd zelfs naar uit, dat de wereldberoemde
'Alkmaarsche kaasmarkt heelemaal zou verdwijnen, om nooit meer
terug te komen.
Herinnert u zich de kaasmarkt nog uit haar glorietijdperk, toen
het groote vierkant van het Waagplein geheel met lange stapels
fabriekskaas en kleinere stapels boerenkaas overdekt was; toen in
het toeristenseizoen de duizenden vreemdelingen het marktbeeld.
dat met de witgepakte kaasdragers met hun kleurige hoeden toch
al zoo'n aardigen aanblik bood, zoo markant verlevendigden
toen de honderden op de Bathbrug om elf uur naar de ruitertjes
stonden te kijken als groote kinderen en de stadsbeiaardier de vroo-
lijke klanken uit het carillon van den Waagtoren over het zon
beschenen marktplein liet golven?
DAT WAREN hoogtijdagen voor
Alkmaar en voor het edele
product van den Noordholland-
schen bodem, den smakelijken
Edammer.
Gek, dat die beroemde kaas van
de Alkmaarsche kaasmarkt het
etiket Edammer draagt!
In die dagen ging al de gepro
duceerde kaas via de markten
naar den consument in Binnen-
en Buitenland
Dat waren jaren van grooten
aanvoer. In de jaren van 1850 tot
1917 steeg de aanvoer ter Alk
maarsche kaasmarkt van 4 mil
lioen kg per jaar tot 8 millioen
kg. In de jaren 19181920 (oor
logsjaren) daalde de aanvoer tot 3
millioen kg om daarna weer te
stijgen. De aanvoer bedroeg in:
1921—1922
5 millioen kg.
1923—1929
7
1930—1932
6
1933—1937
5
1938
4
1939
4
1940
3
1941
1V*
1942
682.774
1943
337.316
J»
1944
130.070
H
1945
10.850
JJ
Vergelijkt men dit laatste cijfer
met dat van den record-dagaan
voer van 240.096 kg., welke Vrij
dag 10 Juni 1927 genoteerd werd,
dan ziet men, hqe de oorlogsom
standigheden hun stempel op de
kaasmarkt gedrukt hebben.
Kaasbeurs-plannen
In den loop der jaren vielen
echter ingrijpende veranderingen
plaats in de zuivelindustrie. Zoo
omstreeks 1912 werd in onze pro
vincie nog evenveel kaas gema'akt
op de boerderijen als op de fa
brieken Sedert den eersten we
reldoorlog ontstond er echier een
belangrijke verschuiving naar de
zuivelfabrieken, die tenslotte de
grootste kaasproducenten werden.
Er wordt wel eens beweerd, dat
de fijnste kaas nog steeds op de
boerderij gemaakt wordt; dat is
ook zoo, doch even waar Js, dat
ook de slechtste kaas van de boe
ren komt. De massaproductie aan
de fabrieken kwam weliswaar in
het algemeen den smaak van de
kaas niet ten goede, doch bij de
laatst gehouden keuring, tóen een
der grootste fabrieken het hoog
ste cijfer voor „smaak" verwierf
(10), bleek wel, dat ook de fabrie
ken een smakelijk product kunnen
maken Het beste product werd
echter niet steeds het beste be
taald.
De leiders van de groote fabrie
ken voelden er steeds minder voor
hun groote kwanta kaas iedere
week weer daar op dat Waagplein
te laten deponeeren; niet alleen
bracht dit kosten aan vervoer en
zetloon, aan wik- en weegloon
mee, doch ook de weersomstandig
heden waren van irwioed op net
product. Daar kwam bij dat in de
crisisjaren de aanvoerder vaak de
kans liep, dat zijn ter markt aan
gevoerde stapels niet kon verkoo-
pen, met het gevolg van nieuwe
kosten van opslag of vervoer en
uitdroging van het product door
langere bewaring De handel pro
fiteerde dan van deze situatie
door lagere prijzen te bedingen.
Zoo groeide ook in Alkmaar de
behoefte aan een Kaasbeurs, waar
het product op monster veitcocht
werd. In 1936 kwam de eerste
beurs tot stand door samenwer
king van enkele fabrieken.
Het Gemeentebestuur, dat in de
beurs niet ten onrechte een bedrei-
Wng zag' van de Kaasmarkt, reageer,
de hierop door verlaging der wik_ en
weegloonen en de handel schaarde
zich achter de gemeente door op de
markt*- een iets hoogere prijs te bie
den dan ter beurze. Teg'en de beurs
als zoodanig was de handel niet,
Wel tegen een beurs in Alkmaar. De
Bond van op Coöperatieven Grond
slag werkende zuivelfabrieken1* daar
entegen was als voorstander van de
beurs nu niet bepaald tegen den
Kaasmarkt, doch wèl tegen de Kaas.
markt-in.haar-ouden vorm, dus tegen
Het jacht ,,Piet Hein" van het Prin
werd geroofd, vertoeft thans weer
het schip onderhanden wordt geno
selijk Paar; dat door de Duitschers
in de Six-haven te Amsterdam; waar
men.
afzet van alle kaas via de markt.
De Kaasbeurs bracht het nimmer
tot een de markt overheerschende
positie, ai werd in 1938 ter beurze
372.737 kg. en in 1939: 312.914 kg.
verhandeld. In 1941 werd de beurs
geheel stopgezet.
Kaasmarktwereldreclame
D*e kaasproducenten waren echter
wèl zóó verstandig, dat zij inzagen
dat de duizenden vreemdelingen
trekkende Alkmaarsche Kaasmarkt
een belangrijke reclamefactor betee_
kende; echter niet voor hun product;
de Edammer alleen, doch voor bet
geheele Nederlandsche product.
Dat de kaas 'n belangrijke export
artikel is moge blijke uit de volgen
de cijfers:
In cijfers van 10 millioen kg. uitge.
drukt bedroeg in
Binnenlandsch
verbruik Export
1929 4 9
1931 5 8
1933 6 6
1935 6 6
1937 6 6
1939 7 5
Vergelijkt men daarbij de hierbo
ven genoemde cijfers van den aan
voer ter Alkmaarsche Kaasmarkt,
dan zal men het standpunt van de
aanvoerders op die markt moeteii
billijken, dat heK niet aangaat, dat
zij alleen die reclame die vanuit de
Alkmaarsche Kaasmarkt voor het
Nederlandsche product gemaakt
wordt,' betalen.
Ook voor den handel, voor de
Gemeente Alkmaar en niet het
minst voor den Middenstand is
het van groot belang, dat de
Kaasmarkt in stand wordt ge
houden.
Vandaar dat er onderhandelingen
gevoerd werden, die ertoe zullen lei.
den, dat naast de stichting' van een
Kaasbeurs ook de Kaasmarkt weer,"
althans in de zomermaanden wordt
hersteld, zij het niet in haar oude
glorie, toen er aanvoeren waren van
200.000 kg.
Men wist de Regeering ervan te
overtuigen, dat handhaving van de
Kaasmarkt onontbeerlijk is- als factor
van .internationale reclame voor een
bij uitstek Nederlandsch product.
De kosten, verbonden aan het
handhaven van de markt gedurende
de vijf zomermaanden zullen door
het Rijk gedragen worden, bier zul
len zeker enkele tienduizenden gul
dens mee gemoeid zijn.
De fabrieken worden door deze
Rijks bijdrage echter in staat ge
steld, wekelijks 10% van hun
productie ter markt aan te voe
ren, zoodat de aanvoer van min
stens 50.000 kg. gegarandeerd is.
Ook van particuliere fabrieken en
boeren is nog wel eenige aanvoer
te wachten. Zoo zal de wekelijk-
sche kaasmarkt meer het, karak"
ter van een show krijgen, dan
van een groote aanvoermarht.
De Gemeente Alkmaar zal voor het
intact houden van het kaasdragers-
corps en andere kosten nog een jaar.
lijkscb offer van 10.000 moeten
brengen.
Namens het» Gemeentebestuur heeft
de Directeur van het Marktwezen
eenige middenstanders bereid gevon.
den een comité te vormen, met het
doel bij den Alkmaarschen Midden
stand daadwerkelijke belangstelling'
te wekken, om dit offer voor de in.
standhouding van de kaasiparkt, ge
heel of gedeeltelijk voor zijn reke
ning te nemen.
Deze commissie, die staat onder
voorzitterschap van den beer C. W.
Keysper, den in den kaashandel
vergrijsden nestor uit den midden
stand, zal dezer dagen een beroep
doen op de zakenmenschenom hun
bijdrage te geven voor de instand
houding van den kaasmarkt.
Ook de Kaasbeursplannen hebben
de aandacht van deze commissie, die
wij in dit verband erop willen wij
zen, dat de beurs in de onmiddellijke
nabijheid van de markt dient gesticht
te worden.
De Korenbeurs; straks tot nood-
schouwburg verbouwd, ligt veel te
uitmiddelpuntig en te ver van de
markt.
Half Juni zal de eerste kaasmarkt
weer van beteeken is zijn, dat moet
een feestdag worden voor Alkmaar
met kaaswimpels en vlaggen. Fr. O.
Vier Canadeesche soldaten
hebben 81.000 sigaretten van het
Canadeesche Roode Kruis te
Londen gestolen en aan Neder
landsche soldaten verkocht.
OVERZICHT
Het ziet er niet naar uit dat er
morgen beslissingen vallen. De
groote bom komt zeer waarschijn
lijk op de eerste Zjndag in Juni,
want op Hemelvaartsdag is, met
het oog op BelgiëNederland, het
programma maar zeer klein
Wel komen enkele clubs uitge
speeld, ook in de le klasse, waar
Feijenoord en Roermond vorige
week de 20 reeds volmaakten.
Zoo speelt in
de le klasse
Afdeeiing I Volewijckers haar
laatste wedstrijd
De mogelijkheid dat Ajax mor
gen de eeretitel haalt is er doch
de kans is niet zeer groot. Vole
wijckers immers zal dan van Her
mes moeten verliezen en dat zul
len de Over IJ-ers hun aanhang
zeer zeker niet aandoen Boven
dien zal Ajax in Hilversum van
't Gooi moeten winnen en gezien
de positie van de laatste zal er
voor gewerkt moeten worden.
RFC dat onderaan bengelt,
heeft tegen Emma dat veilig is o.i.
wel een kansje. EDO zal goed
doen thuis van ADO te winnen.
Dan immers zijn de Haarlemmers
definitief veilig.
In Afdeeiing II vier wedstrij
den. De groote strijd voor de eere
titel is
DWSHaarlem
welke ontmoeting heden Zaterdag
in het Stadion plaats heeft.
DWS kan haar stadgenooten
Blauw Wit een groot genoegen
doen de roodbroekën onverrichter
zake huis toe te zenden, want dan
komt ze weer geducht in de run
ning als ze tenminste zelf van
Nentunus gaat winnen
Een tweede belangrijke strijd
is
VUCStormvogels
beide vormen met 11 winstpunten
de staart in deze afdeeiing.
1 HBS kan zich veilig stellen met
in Spanger te winnen.
In Afdeeiing III komt er zoo
waar ook eenige teekening in den
strij,d Het aantal gegadigden voor
de bovenste plaats is tot vier ge
slonken.
MAANDAG 27 MEI
HILVERSUM I (301.5 M.):
AVRO: 7.00 Nieuws, gym. en gram.;
8.00 Nieuws en gram.; 9.15 Morgenwij.
ding; 9.30 Gram.; 11.15 Concert; 11.45
Familieberichten; 12.00 Orkest; 12.35
Het Lyra trio; 13.00 Nieuws; 13.15
Kon. Mil. Kapel; 14.00 Concert; 15.00
Voordracht door Ank van der Moer;
15.15 Bonbonnière; een licht program,
ma; 16.30 Gram.; 16.45 Voordracht;
17.00 Harpkwintet; 17.35 Gram.; 17.45
Het Rijk overzee; 18.00 Nieuws; 18.15
Gram.; 18.30 Ned. Strijdkrachten; 19.20
Radio-dansorkest; 19.45 Voor den
landbouw; 20.00 Nieuws; 20.08 Om
roeporkest; 21.10 Hoorspel; 22.00 Weet
je nog wel oudje; 22.30 Swing college;
•23.00 Nieuws; 23.15 Pierre Palla; 23.45
Gram.
HILVERSUM II (415.5 M.):
NCRV; 7.00 Nieuws, gym. en gram.;
8.00 Nieuws en gram.; 9.15 Voor jonge
zieken; 10.30 Morgendienst; H.15 Van
oude en nieuwe schrijvers; 11.35 Am.
sterdamsch politiemuziekcorps; 12.15
Gram.; 12.30 Orgelbespeling; 13.00
Nieuws; 13.20 All round sextet; 14.00
Voor jonge moeders; 14.20 Pianorecital
14.40 Cantate; 15.00 Strijkkwartet;
15.45 Gram.; 16.00 Bijbellezing; 16.45
Orgelbespeling; 17.30 Zangrecital;
18.00 Celesta ensemble; 18.45 Sport-
praatje; 19.00 Nieuws; 19.20 Politieke
lezing; 19.40 Causerie; 20.00 Nieuws;
20.05 Gevarieerd programma; 22.00
Nieuws; 22.15 Het actueel geluid; 22.30
Prof. Dr. J. Bavinck; 22.50 Zangreci
tal door Greet Koeman; 23.10 Gram.;
23.50 Schriftlezing.
Ensch. Boys—AGOVV
is hiervoor morgen de meest be
langrijke ontmoeiing
Verder verwachten we dat Go
Ahead uit van Be Quick en NEC
thuis van Enschede wint.
PEC wordt hier de houder van
den rooden lantaarn, terwijl ze
morgen haar laatste kans tegen
Heracles waarneemt.
In Afdeeiing IV is het aantal
gegadigden eveneens vier doch
ook hier zal dit aantal na morgen
wel geslonken zijn, terwijl b v.
BW in
BW—Willem II
verliest en NOAD in Helmond de
vlag moet strijken.
Inmiddels is de strijd in Til
burg
LongaNAC
de big-match voor den strijd om
de bovenste plaats
Onderaan bengelt RBC wier lot
slechts een kwestie van tijd is.
In Afdeeiing V gaat hét n«g om
de onderste plaats, momenteel
door LSC bezet.
Tegen de Groningers GVAV
geven we ze morgen weinig kans,
en als Achilles morgen eens van
HSC wint dan is het lot van LSC
practisch bezegeld.
In de Limburgsche afdeeiing
verwachten we morgen ook de
beslissing voor de bovenste plaats
Wanneer Limburgia in
LimburgiaJuliana
wint, dan is Limburgia kampioen.
De strijd kan echter ook zoo ver-
loopen dat de drie gegadigden
Limburgia, MW en Juliana ge
lijk eindigen Het drietal staat er
nl. als volgt voor:
Limburgia 19 12 2 5 26
MW 19 10 5 4 25
Juliana 19 10 4 5 24
DISTRICT I
In de 2e klasse A staat de groote
strijd voor de deur
AFC—KFC
kan de beslissing brengen Hier
voor behoeft de laatste slechts ge
lijk te spelen om den eeretitei op
haar naam te brengen.
In Koog aan de Zaan moest
AFC "net onderspit delven.
Neemt AFC revancne dan loopt
het ongetwijfeld op een beslis
singswedstrijd uit.
Beide pretendenten staan er nl.
als volgt voor:
KFC 19 14 2 3 30
AFC 18 13 0 5 26
De overige wedstrijden zijn van
weinig belang meer.
In afdeeiing B is TOG kampioen
IIIT de recente Engelsche La*
gerhuisdebatten blijkt de
verdeeldheid in inzicht met be
trekking tot de terugtrekking
der Britsche troepen uit Egyp
te. Men heeft van meerdere
zijden eerst op spoed aange
drongen, om ter vermijding van
moeilijheden deze troepen ter
stond terug te trekken, doch
nu het eenmaal daarop gaat
lijken, zijn dezelfde kringen
verbouwereerd.
Het Grieksche parlement heeft
met groote meerderheid van
stemmen een motie van ver
trouwen in de regeering aan
genomen. Het daaraan vooraf
gaande debat droeg een zeer
verbitterd karakter. Meerdere
leden drongen aan op het ar
resteeren van communistische
leiders, het intrekken van de
amnestiewetten en den onmid-
dellijken terugkeer van koning
George zonder plebisciet.
De oppositie viel hevig het
regeeringsvoorsteT aan tot het
houden van een volksstemming
over den terugkeer van „Ko
ning George den tweede" en
niet zuiver over de vraag:
Monarchie of Republiek?
terwijl de Kennemers aangewe-
zij zijn om degradatiewedstrijden
te spelen,
j In de 3e klasse B verwachten
we dat Hollandia haar goede eind
spurt zal weten vol te houden,
waarmede dan in
GVO—Hollandia
revanche wordt genomen op de
in eigen huis geleden nederlaag.
Helder zien we in Zaandijk nog
niet winnen, waardoor haar po
sitie precair begint te worden.
I* Ook KW en Zaanlandia zul
len wel alles in het werk stellen
om buiten schot te komen
De stand in deze afdeeiing is
officieel:
Zaandijk 18 14 3 1 31 49-11
WZ 17 7 7 3 21 26-19
QSC 16 9 1 6 19 31-31
RKWA 17 8 1 8 17 45-46
Meteoor 16 6 4 6 16 a0-31
Purmerst. 16 5 5 6 15 22-29
KW 17 5 3 9 13 32-42
Helder 13 5 2 6 12 28-24
GVO 14 5 2 7 12 25-26
Zaanlandia 16 4 3 9 11 15-35
Hollandia 16 3. 3 10 9 27-36
In afdeeiing C kan
HRC kampioen
worden. Een zege in eigen huis in
HRCBloemendaal
en de roodjakken zijn waar ze
wezen wilden.
DTS zal goed doen het weer
eens tot winstpunten te brengen
want de onderste plaats blijft
dreigen.
In afdeeiing D gaat
Schagen
naar Germaan, waarvan gewon
nen kan worden maarScha
gen schijnt zich vrij veilig te voe
len want de gang is er wat uit in
de laatste wedstrijden
Succes
zit nog geducht in het gedrang
en zal, wil ze het niet laten uit
draaien op degradatiewedstrijden
toch noodig een paar wedstrijden
moeten winnen.
68. Bijna had Boebi zich versproken, toen hij wou zeggen, dat
hij Jippie graag zou zien, maar gelukkig bedacht hij zich en
zei: „Laat mij de heele boel maar eens bekijken". Daar had
je het al. Up het witte doek verscheen van alles: vliegtuigen,
parachutisten, huizen uit Amerika, schepen en zelfs een ge
heimzinnig gebouw. „Kijk, kijk", zei Heer Dolf woeaend, „daar
willen ze ook wat bijzonders maken, ze dachten zeker, dat ze
knapper waren dan ik."