It. Kath. Nieuws- exi Advertentieblad
voor Noord-Holland.
feuilleton!
No. 25.
■Woensdag 25 Maart 1908.
2"e Jaargang.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Telegraaf-N eutr aliteit.
Schuldig
Buitenland.
in.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 oenta per drie maanden franco aan hnia. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderljjke nummers8 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels80 cent.
Elke regel meer6
Reclames per regel 15,
ATTENTIE!
Zij, die zich met 1 April op
„Ons Blad" abonneeren, ontvangen
de tot dien datum verschijnende
nummers gratis.
Voor abonnementen en adver
tenties te Krommenie kan men zich
aanmelden bij onzen agent aldaar,
den heer W. van Straten, Zuider
hoofdstraat.
Te Assendelft bij onzen agent
den heer D. J. Mijnen, boekhandel.
Te Wormerveer bij onzen agent
den heer E. Joosen, Krom.weg.
De Administratie.
Doordat eenige artikelen moesten
vóórgaan, bleven de opstellen over bo
venstaand onderwerp eenigen tijd liggen.
Naar aanleiding van betgeen wij in onze
twee vorige artikelen over de Telegraaf-
neutraliteit schreven; heeft De Telegraaf
zelf in zijn ochteriblad van 12 Maart jl.
een paar opmerkingen neergepend, welke
de moeite waard zijn om aan onze lezers
te worden medegedeeld, daar zij opnieuw
duidelijk doen zien, hoe de Telegraaf
zijn eigen lezers voor den gek houdt.
De Telegraaf had zijn meening uit
gesproken over de N. Z. kapel-kwestie
te Amsterdam en deze kwestie, zooals
hj) zegt, „met de omzichtigheid der ons
tot een tweede natuur geworden neu
traliteit beschouwd uit een historisch
en uit een artistiek oogpunt.*
Van de godsdienstige overwegingen, die
er by in 't spel komen, ia door ons met
geen enkel woord gerept.
Toch ia het uitspreken dezer onze
meening ons te staan gekomen op een
drietal ingezonden atnkken, waarvan wij
er een, als zijnde ongeteekend, ter zijde
hebben gelegd. In de beide andere wordt
ona met vriendelijken aandrang gevraagd,
of wy soms aan Rome verkocht zyn, ja,
een der inzenders vraagt ona op den man
af, wat het den Jeznieten gekost heeft om
ons om te koopen. "Wy willen dezen heer
W8l in ons vertrouwen nemen en hem
mededeelen, dat ala wederdienst onze
doopsgezinde hoofdredacteur binnenkort
bevorderd zal worden tot generaal der
Jezuieten. Het wachten ia alleen nog maar
op de tonsuur, en te dien einde is hy
thans bezig, nog iets harder dan gewooniyk
door zyn haren te groeien, Bovendien
worden drie van onze min of meer Israë
lietische redacteuren eerlang tot kamer-
Amerikaansche roman uit het Duitsch,
van
OTTO HOECKER,
21)
'Grenzenlooze jalouzie, baat tegen den
vriend, die hem de liefste, die hy zelf be
geerde, ontnomen heeft. Maar luister zelf,
heerentot beter begrip der zaak ia het 't
beste, dat ik van voren af aan begin».
Hy begon alstoen uitvoerig het reeds met
Ralph Waldon gevoerde onderhoud mede te
deelen. Steeds meer spanning en ernst lag
er in de trekken der toehoorders te lezen.
Zwijgend onderzochten zy de hun voorge
legde papieren en zwegen totdat Orout ein
digde met de woorden
'Ik heb totdusverre getwijfeld. Nu echter,
nu ik alles nog eens goed heb nagegaan en
vernomen, dat ook deze Mr. Waldon giste
ren bier is geweest, ben ik zeker van mijn
zaakhy en niemand anders is de gif
menger».
'Hm, hm, ik kan het niet aannemen»,
bromde de Coroner.
'Wij hebben hier met twee geheel van
elkaar gescheiden misdaden te doen, wier
uitwerking juist samenvalt. Er was even
^O0d een moordenaar, die dezen Huntington
Whistler zocht... wie, hoe en waar, dat zyn
'ragen, die nu nog even weinig zyn opge
lost als vroeger».
we nu by datgene, wat ons thans
8 houdt, totdat ik u verdere bewyzen
'«"gelegd heb», meende Orout kalm.
heer met kap en degen benoemd.
Terwyi wij dit schrijven, komt ons in
handen Ons Blad, Roomsch Katholiek or
gaan voor Noord Holland, waarin, nog wel
in een hoofdartikel, gewezen wordt op de
verderflijke Telegraaf, die onder het mom
van neutraliteit der liberalieten demon
dient.
Rechts grijnst Rome ons dus aan, links
de paganistische demon, en op den gulden
middenweg stappen wy voort, gelyk het
de Deugd der Neutraliteit past.
De Telegraaf bewandelt dus den „gul
den middenweg", gelijk het de „Deugd
der Neutraliteit past"!
Wat dit voor een „gulden midden
weg" is, zullen wij de lezers in dit
artikel laten zien. Wij zijn ervan over
tuigd, dat geen enkele goede Katholiek
De Telegraaf op dien weg wil volgen!
Aan het slot van ons tweede artikel
over dit onderworp, zeiden wij, den
heer Feenstra eens aan het woord te
zullen laten, opdat de lezers een voor
beeld zouden krijgen, hoe de „neutrale"
Telegraaf zijn zoeklichter laat schrijven.
Wy vertrouwen, dat de lezer mèt ons
tot de overtuiging zal komen, dat de
Telegraaf geen beter medewerker had
kunnen kiezen dan den heer Feenstra,
om het schijntje „neutraliteit" dat het
blad er nog op nahield, geheel te grabbel
te gooien
Deze heer dan liet in De Telegraaf
van 27 Febr. jl. ook eens zijn zoek
licht stralen over Jeanne d'Arc, die
door alle Katholieken gevierd wordt als
een heilige, door God uitverkoren om
de redster*" van'Frankrijk te zijn en aan
wie, wellicht spoedig, de groote genade
zal te beurt vallen, om te worden op
genomen in de luisterrijke rijen van
Gods Heiligen. Wanneer er dus iets
was, wat de „neutrale" Telegraaf heilig
moest zijn, dan zou het de nagedachtenis
dezer Maagd van Orleans wezen. Doch
neen, wat kan het de „neutrale" Tele
graaf schelen, wie of wat Jeanne d'Arc
geweest is en waarom zou haar mede
werker aan het zoeklicht er het zijne
niet over mogen zeggen, ook al moet
dit de heiligste gevoelens van honderden
lezers kwetsenDe Telegraaf doet wat
zij wil en bekommert zich om haar
lezers niet. Die lezen mij toch, denkt
zij, en 't is waar, met schaamte zullen
de Katholieken, die de Telegraaf lezen,
moeten bekennen, dat zij zelf de oorzaak
hunner ergernis zijn. Ondertusschen
blijkt er maar è.1 te zeer uit, dat De
Telegraaf maling heeft aan alle „neu
traliteit".
Een kloppen aan de buitendeur onder
brak hem.
>Dat schynt mijn man te zyn».
Hy etond op. Men hoorde hem aan de
deur met iemand andere spreken en vervol-
gene afscheid van hem nemen. Spoedig
daarop kwam hy bij de wachtenden terug.
'Hier, mijne heeren, ie het beloofde bewys'.
Hij legde de door hem in beelag genomen
papieren, waarmede het pakketje verpakt
wae geweeet, alemede de twee etukken groen
zegellak op de tafel.
'Dit etuk pakpapier vond ik gisteren daar
in die scheurmand. U ziet den naam der
firma Brown Mc Lean en Co. er opgedrukt,
alsook het adres van den advocaat. In ieder
geval heeft zyn neef onbevoegd het pakket
geopend en er het proeffleschje uitgenomen,
waaruit hij daarna zyn dood gedronken
heeft... Bekykt als 't u belieft, dit papier
eens, of u er niets opvallends aan bespeurt».
De Coroner kon niets vinden. Keane daaren
tegen wees na een korte beschouwing op het
eene ingescheurde einde.
'Het papier was aan de beide smalle uit
einden verzegeld. In het expeditiekantoor ge
bruikte men daartoe rood lak, hier is echter
aan den eenen kant groen zegellak er over
gedruppeld».
'Juist zoo I Het pakket is derhalve later
open gemaakt, de flesch er uit gehaald, het
gif met haren inhoud vermengd en toen
weder voorzichtig terug geschoven en het
pakketje andermaal dicht gemaakt. Die maat
regelen werden hier in deze kamer genomen;
het bewysdit groen zegellak I Ik heb het
van den lessenaar des boekhouders mede
genomen, Tuoker heeft het ondertusschen
chemisch onderzocht en geconstateerd, dat
het spoor groen zegellak van hetzelfde lak
De heer Feenstra dan meent, dat
„de koersen van Jeanne d'Arc in de
hoogte gaan".
In het tijdperk der Renaissance be
kommerden zich de Franzosen weinig om
Jeanne. In de zeventiende eeuw werd ze
zoo tweedehands bij nationale feesten van
den stofzolder gehaald gewit, afgebor
steld, en met het driekleurdoek omhangen.
In de achttiende eeuw attacheerde Voltaire
haar als partijgenoot?, om er de monniken
en de heiligdoenerij mee te bestrijden.
Pas onder Napoleon kikkerde Jeanne
geheel op geraakte tot hooge eer, by
de gratie des keizers, wien 't in zijn
theaterkraam paste.
Sinds Napoleon is haar aanzien van jaar
tot jaar gestegen. Natuuriyk, zij zelf bleef
niet onveranderlijk. Het eene geBlacht
schonk haar 'n Mimi Penson-neushet
andere een meer klassieken gevel. Iedere
nieuwe generatie beitelde haar de schou
derbladen en borsten anders, opdat zij
met de behoeften, driften, wenschen,
voelselen van den tyd, in harmonie zou
overeind staan.
Kan het cynischer, onbeschaamder,
brutaler? Is het niet, of hier iemand
met grove, vuile vingers eene reine en
teere verschijning bezoedelt? En dat
wordt nu verkocht als „neutrale" kost
en daarvoor offeren de Katholieken
gaarne hun geld
Het wordt echter nog erger. De
driestheid en onbeschaamdheid van den
zoeklichter staan voor niets.
Vrydenkers en Katholieken alles strekt
de handen naar Jeanne op. En Jeanne
zelf Uiterlijk is Jeanne de laatste jaren
naar Katholieke zyde voorover-genegen.
Nu en dan komt een optochtje bij eene
der paardrijdende Jeannes der lichtstad
(die voor de Tuileri6ën of die voor St.
Auguetin) een krans neerleggen. Een cantus
zingen. En steeds zijn het dan nationalisten
of royalisten kortomKatholieken.
Nooit sjokkers achter rood vaandeldoek
vrydenkers.
Denhoogen top harer heerlijkheid haalde
Jeanne eerst in onze dagen. Na '70 stegen
de koersen opeens reusachtig. Geen salon
in Parys, waar niet 'n paar geboetseerde
of geschilderde redsters des Vaderlands
stonden of hingen. De klap van '70 deed
de mystiek herleven. Uit haar groeide de
geweldige beweging, die gansch Frankryk
het hart van Jezus wydde, en op den
heuvel van Montmartre een albasten ge-
denkkoepel stapelde. Op een kabbeling
van dezelfde mystische vloedgolf rees ook
de vereering hoog voor het heldenmeisje
van Dom Remy, Men had een vaag gevoel,
is. Overigens kan ik u nog een ander aan-
knoopingspunt aan do hand doen».
Hy was naar de tafel gegaan en ging alles
nu nauwkeurig na.
'Hier hebben wij het al 1» riep hij ver
licht uit.
'Zietde dader ging haastig te werk
hy morste iets van het witte poeder uit het
proeffleschje en het zegellak druppelde af...
Ziet, bier op het tafelkleed liggen druppels
wegens dezelfde kleur kan men ze beter met
den vinger voelen dan zien...
'Ik ben nog niet klaar», voegde hij er
aan toe, toen Keane, die zyn redeneering
met groote aandacht gevolgd had, hem in
de rede wilde vallen, >de hoofdzaak komt
nog. Mr. Waldon inviteerde mij bij zich aan
buis. Terwyl hij in een zy vertrek vertoefde,
nam ik deze met een 2 gemerkte stukken
zegellak van zyn schryfbureau mede en ook
dit is hetzelfde lak als de misdadiger ge
bruikte».
'Dan was het dus niet de boekhouder I»
wierp Keane er nu tusschen.
>Ik zou echter wel eens willen weten,
waarom de kerel midden op den dag ver
dween en niet meer te voorschijn kwam I»
De Coroner twyfelde.
'Eén vraag nog Mr. Crout. Wanneer deze
Waldon werkelyk schuldig is, moet hy het
zegellak bij zich gehad hebbendat doet
men in den regel toch niet, of het moest
zyn dat men het deed met een bepaald doel».
'Dat zei ik toch juist I Ik ben gewoon
eerst informaties te nemen over de personen
die ik wil spreken. Daarom verschafte ik
my door den huisheer toegang tot de Lotos
club. De goede man was, toen hy alles van
Mr. Nad Whistler hoorde, heelemaal van
streek. Hy vertelde my, hoe de gevangene
dat wel eens een nieuwe Jeanne d'Arc
op aarde kon arriveeren. Een vage hóóp.
Zonder critisch genoegzaam benul te heb
ben, dat de Pucelletjes van vandaag op
de psychiatrische kliniek belandenalvo
rens ze in staat gesteld worden, 'n armee
ter overwinning te leiden.
Wij vragen excuus, zoo wij eenig
lezer misschien mochten geërgerd heb
ben met deze aanhaling. Ze bleek ons
noodig om de schunnigheid van het
stuk te doen uitkomen. Of blijkt, af
gezien nog van den pijnlijken en ons,
Katholieken, diep kwetsenden spot, uit
de laatste woorden dezer aanhaling niet
duidelijk, dat de al wijze heer Zoeklichter
Jeanne d'Arc, van wie de Katholieken
aannemen, dat zij door God tot groote
daden geroepen werd, rangschikt onder
de hysterische wezens, naar wier geest
vermogens moet worden onderzocht?
Is dat nu lectuur voor Katholieken?
Is dfit nu „neutrale" lectuur?
De Zoeklichter maakt het echter nog
erger. Anatole France, een ongeloovig
schrijver, heeft onlangs een werk over
Jeanne d'Arc uitgegeven en tracht op
zijn manier nu het wonderbare in de
Maagd van Orleans uit te leggen. Yan
een goddelijke Voorzienigheid is hier
natuuriyk geen sprake en de Zoeklichter
is het met deze opvatting blijkbaar
geheel eens. Hoor slechts:
Wat nu Jeanne betreft. De Maagd wordt
ons begrijpelyker nu door den arbeid van
Anatole. Haar wezen verheldert. France
heeft geenerlei medische kennis. Maar een
psychiater kan op zyn gegevens bijna zóó
een diagnose stellen. Ook het buitenissige
van een vrouw, die in mannenkleeren
rondgaat, wordt door France's studies
getemperd. In Jeanne's tyd was een vrouw
in mannenkleeren geen zeldzaamheid.
Iedere krygsstoet werd door losloopende
vrouwen gevolgddie dan voor 't gemak
zich vaker travestie aankleedden. Het
kwam zelfs voor, dat meer vrouwen 'n
leger volgden, dan het soldaten had.
Evenmin was het buitenissig in Jeanne's
tyd, dat de machten van hemel of hel
zich door den mond van menschen open
baarden. De kunst was hem meer te
onderscheiden, wie het sujet in z'n macht
had, God, of de Booze In het eene geval
had men te doen met 'n heilige, in het
andere geval kon de brandstapel gelegd
worden. Ook by Jeanne was het in 't
begin moeiiyk uit te maken, wie haar
inspireerde. De slotheer van Vaucouleurs,
by wien ze zich het eerst vervoegde, hield
haar voor een leger-prostituée. Toen ze
hem van haar hallucinaties vertelde, zond
na kantoortyd nog in de rookzaal der club
geweest was en toen tegelyk met Mr. Waldon
was weggegaan. Deze, dien hy ook als een
voornaam gentleman afschilderde, moet zeer
bezorgd zyn geweest over de hoofdpyn van
zyn vriend en ried hem aan, een tweede
proef met het nieuwe middel te nemen, dat
hy op verlangen van zyn vriend in de Lotos
club reeds gebruikt had. Daar hebt gy het I
Waldon trachtte dus den advocaat tot meer
dere proeven over te halen. Hy wist echter
ook, dat deze een dergelyk pakje ontvangen
hadhij zou zelfs in de zaak betrokken
zyn. Tweemaal was hy gisteren op het kan
toor. Zyn eerste bezoek overtuigde hem van
de aanwezigheid van het pakketje. Toen
kwam hy wellicht eerst op de gedachte de
daad te plegen, of hy vond geen zegellak
hy haalde dus thuis zyn eigen zegellak en
keerde naar 't kantoor van den advocaat
terug, maakte van het gunstig oogenblik ge
bruik en legde toen de gebruikte lakstaaf op
den lessenaar des boekhouders, om de ver
denking op hem te doen vallen.
Misschien geloofde hy er in 't geheel ook
niet aan, dat de aanslag bekend zou wor
den en rekende er op, dat men zyn slacht
offer aan een hartverlamming zou gestorven
wanen... weet ik het».
>U denkt zeer logisch», antwoordde de
Coroner ernstig.
'Ik vergat u nog te zeggen, dat dit ver
derfelijk vergif zeer snel vervluchtigt. Indien
wy niet zoo spoedig tot de lykschouwing
waren overgegaan, zouden wy morgen mis
schien niet meer in staat zyn geweest, de
aanwezigheid van het gif ontwyfelbaar zeker
te constateeren. Overigens heeft het toeval
ons goed geholpen of u moet zeer gelukkig
zyn geweest, Deze twee stokken zegellak
hy haar naar den pastoor. Die hield haar
kruisen voor en heiligenbeelden. Daar zy
er niet bang voor bleek integendeel
zich door een zeer-ontwikkelden religieusen
zin onderscheidde was haar inspirator
vanzelf de duivel niet. Waren het de aarts
engel Michaël en de. heiligen Margaretha
en Katharlna, die zy zelf als d'r man
daatgevers noemde. De weg naar den
Dauphin was daarop spoedig vry. De
zegetocht kon beginnen.
Dit schandelijke stuk wordt dan be
kroond door een antwoord op de kwestie,
of Jeanne uit zich zelf of op initiatief
heeft gehandeld Anatole France meent,
dat Jeanne d'Arc zich niet door anderen
liet beïnvloeden, doch den roep volgde
van een binnenstem.
De heer Zoeklichter acht het echter
beter te vragen, „of deze binnenstem
niet opgetokkeld is door haar biecht
vader, een vaderlandslievenden pastoor
die zich dan echter voortdurend achter
de schermen heeft schuilgehouden."
Ziedaar, in een voorbeeld van den
jongsten tijd, welken kost de „neutrale"
Telegraaf opschept
Ziedaar den „gulden middenweg", vol
gens de opvattingen van De Telegraaf!
Beweerden wij nu te veel, toen wjj
schreven, dat De Telegraaf geen lectuur
is voor den Katholiek? Reeds de twee,
thans besproken voorbeelden zouden
kunnen volstaan om onze meening te
bewijzen, echter willen wij ze door nog
meerdere voorbeelden staven.
België.
Toestanden in Brussel.
Het schynt er met de veiligheid in Bel-
gie's hoofdstad de laatste jaren niet beter
op te zyn geworden en als men het H. v. A.
gelooven mag, moet er heel wat geboefte
rondzwerven.
Daarom is de politie van Brussel dezer
dagen dan ook aan een grooten schoonmaak
begonnen.
Verscheidene herbergen van verdacht allooi
worden door haar bezocht en telkens worden
er personen gevonden, behoorende tot de
nieuwerwetsche zuidelyke producten, die men
te Parys met den naam van apachen heeft
gedoopt. Gisteren heeft de politie er weer
een dozyn aangetroffen, die allen voorzien
waren van revolvers, dolken, Amerikaansche
kneukelyzers, enz. Velen van hen dragen
op het gelaat litteekens, kneuzingen enz.,
sporen van gevechten onder elkander en
misschien ook al met personen, die zy
immers, waarvan u het eene hier en het
andere in de woning van dien man gevon
den hebt, zyn van een en dezelfde staaf...
Overtuig ude stukken passen haarfijn aan
elkaar I»
Zelfs Crout verraste deze ontdekking.
De staven gingen van de eene hand in
de andere, werden vergeleken en tegen elkaar
gedrukt en allen gaven den Coroner toe, dat
een gelukkig toeval de hand van den detec
tive geholpen had.
>Dit rechtvaardigt ongetwyfeld de voor-
loopige inhechtenisneming van den man»,
meende de Coroner.
'Voorloopig zou ik dit afraden», gaf Orout
in overweging.
'Vooreerst denk de man niet aan vluch
ten. En vervolgens zou het ook wenscheiyk
zyn, hem nogmaals eens goed te polsen...
Misschien gaat u morgen met my eens naar
dien heer toe wendde hy zich tot Keane,
die zichtbaar verheugd was over de ontdek
kingen van zijn collega.
>Wy zouden eerst te zamen miss Hasting*
aan 't station kunnen begroeten...»
'Maar iedere verdenking van schuld ach
terwege laten, Heeren sprak de Coroner.
>De lady geniet het grootste aanzien, en
al zou haar verleden niet vlekkeloos zyn,
volgens de laatste bevindingen schynt zy
geen schuld te hebben aan deze daad».
'U vergeet den dolk, dien de lady heeft
gedragen 1» viel Keane in.
'Hare kamenier liet my begaan, toen ik
vandaag my aan hare woning aandiende. Ik
ontdekte den gouden ketting en kon vast
stellen, dat werkeiyk de eindschakel* daaraan
ontbraken, die aan den knop van den dolk
bevestigd waren».
(Wordt vmolgi.)
