R. Rath. Nieuws- en üivertentiehlad
voor Nooircl-IEolla.:ncl.
No. 26.
Zaterdag" 28 Maart 1908.
2"° Jaargang".
FEUILLETON
Schuldig
Buitenland.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag»
Telegraaf-Neutraliteit.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan huis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke 3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN
Van 15 regels30 cent.
Elke regel meer6
Reclames per regel15»
IV. (Slot.)
In dit slotartikel over de zooge
naamde neutraliteit van De Telegraaf
zullen wy, zoo beknopt mogelijk, nog
eenige feiten aanhalen, waaruit ten
duidelijkste blijkt, dat al het gescherm
en gepraat over zijn „neutraliteit"
slechts boerenbedrog is en nergens
anders toe dient, dan om de goedge-
loovige gemeente zand in de oogen te
strooien. Wij moet9n ons bepalen tot
enkele grepen uit den helaas rijken
voorraad, doch wij twijfelen niet, of
reeds de enkele voorbeelden uit onze
drie eerste artikelen zullen de lezers
voldoende overtuigd hebben van het
bedriegelijke der Telegraaf-lmza.
Wat Feenstra voor een „neutraal"
schrijver is, hebben we reeds gezien,
doch één voorbeeldje moge van hem
nog volgen. In De Telegraaf van 15 No
vember 1907 gaf deze heer een soort
levensschets van koning Leopold van
België.
Nu weten wij allen, dat juist de
koning van België alles erop schijnt aan
te leggen, om de eer van het koning
schap te vergooien en niemand onzer
zal Leopold dan ook in bescherming
nemen. De heer Feenstra en mèt hem
De Telegraaf echter wel. Feenstra vindt
Leopold met zijn „jeungste kijndeke"
erg „interessant" en wijdt daarom
drie Telegraaf-kolommen aan de schan
delijke avonturen van dezen koning.
Wie als zeventigjarige dua op 'n
leeftijd, waarop anderen uitgeput, verbruikt
lijn nog zoo beduidenden intelleetueelen
arbeid verricht, en daarnaaet nog zooveel
overacheutig temperament vrij heeft voor
galante avonturen, die is toch minatena
een bijzondere natuureen uiterst interes-
eant krachtmenechlype.
Aldus de vol bewondering zjjnde heer
Feenstra! 't Is inderdaad fraai en
„uiterst interessant" in een „neutraal"
blad dergelijke taal te hooren uitkramen
W\j, Katholieken, moeten van al dat
interessante niets hebben en als er geen
betere „krachtmenschtypen" dan koning
Leopold zijn, zou het er werkelijk
treurig uitzien!
Toen het schunnige Salomé van
Strauss te 's Gravenhage werd opge
voerd, schreef de „neutrale" Telegraaf
over dit schandelijk product van per
verse zinnelijkheid, dat de rol van
Salomé „stijlvol en gepassionneerd*
wasen in plaats van eenig woord van
Amerikaansche roman uit het Duitsch,
van
OTTO HOEOKER,
22)
>Maar dan gaat het toch niet meer over
een wezenlijke misdaad een doode kan men
toch niet meer doodsteken I En ik herhaal
heteen vrouwenband heeft den steek nu
en nimmer toegebracht.*
•Allright dat zal den doode nu wel bitter
weinig meer baten*, merkte Orout droogjes
«P, >maar hierover kunnen de advocaten
disputeeren onze plicht is, het geval op te
helderen. In ieder geval was er een misdaad
beraamd... Wat mij nu nog invalt: kan de
dader de werking van het vergif niet afge
wacht hebben en vervolgens den werkelijk
verloren dolk den doode in de horst gesto
ken hebben, om de verdenking op de gehate
kunstenares te doen vallen?... Doch neen,
dat is niet mogelijk*, voegde hij er eenigs-
ains luider aan toe, »deze mr. Waldon kan
van alibi voorwenden hij was in de club
avolang miss Hastings op het kantoor ver
toefde... In elk geval deze dame kan en zal
°is wel belangrijke inlichtingen verschaffen.
Aherwaarschjjnlijkst wist zij, dat Huntington
Whistler zich op het kantoor van zijn neef
bevondkan zij zich daar niet van een
beulsknecht bediend hebben Ik herinner
mÜ nu, van een man gehoord te hebben,
dto tegelijk met het slachtoffer het hnis moet
®Ün binnengegaan. Wij kunnen hier best te
hebban met iemand die op een wenk
afkeuring te doen hooren over deze
schandelijke zinnelijkheid, wist de brave
„neutrale" Telegraaf niets anders te
vertellen dan dat „de dans en de mach
tige slotscène momenten waren van
overweldigende schoonheid"
Op een anderen keer houdt de Ber-
lijnsehe correspondent een bespiegeling
over het nachtleven in Berlijn. Hij vindt
dit niet zóó heel erg en „betrekkelijk
weinig aanstootelijk"
Er mag al eens in een enkele bar een
liedje gezongen worden, dat zeer weinig
dubbelzinnig is, of er mag eens een dan
seres rokjes dragen, die met betrekking
tot de lengte, nu, hm, hm...
over het algemeen kanhet nog al
volgens dezen zedemeester. De corres
pondent gelooft dan ook, dat de klachten
over het Berlijnsche nachtleven, in het
Parlement geuit, overdreven zijn. Alles
is „betrekkelijk weinig aanstootelijk"
Zulke moraal houdt er deze correspon
dent op na en De Telegraaf laat hem
maar schrijven en betaalt er goed voor,
alles vanwège zijn „neutraliteit"
Wanneer De Telegraaf het erg be
langwekkend vindt, dat een Amerikaan
sche dame zich voor de achtste maal
laat scheiden, weet het brave blad er
niets anders aan toe te voegen dan dit:
Aangezien ze nog maar dertig jaar is,
kan ze nog heel wat mannen op keur
nemen.
Door welk gezegde De Telegraaf zich
intusschen mèèr cynisch en luchthartig,
dan „neutraal" toont
27 December van het vorige jaar ont
dekte De Telegraaf eensklaps, dat de
gelegenheid te vinden om de Fransche
geestelijkheid bestaansmiddelen te verschaf
fen, het Vaticaan iu deze tijden veel zorg
baart. De kas is vrijwel ledig, doch de
Paus rekent op de hnlp der voorzienigheid.
•Ik zal voor mijzelven* zoo moet hjj
hebben gezegd, volgens een telegram uit
Rome aan de Matin «afstand doen van
al 't overbodige. Een franc per dag is
voor mij genoeg*. Men wil hierin zien
een wenk aan de kardinalen en andere
rijke prelaten, om zich te bekrimpen in
de gewone uitgaven.
Uit welk anti-clericaal gazetje De
Telegraaf deze wijsheid opdiepte, weten
we niet of komt het geheel voor
rekening van de Matin? maar het
„neutrale" blad vond het brokje, vol
hatelijkheden en onjuistheden erbij, mooi
genoeg om er zijn lezers van te laten
smullen en zijn eigen „neutraliteit" te
toonen 1
Toen 30 Jan. '08 in De Telegraaf
zijner meesteres, toestiet*.
Natuurlijk moeten wij deze miss Hastings
grondig ondervragen*, gaf ook Keaue nu als
zijn meening te kennen.
Staat hier in een van de beëedigde ge
rechtelijke verklaringen overigens niet, dat
haar portret zich in de Roguesgalerij be
vindt Zeker* hij zocht in den hoop
papieren die Orout had meegebracht «onder
nummer 4759 1 Wel, ontvangt u dan alléén
de lady aan het centraal depót, ik zoek heel
vroeg in den morgen de beeltenis uit en
breng ze mede*.
Afgesproken. Ik zou u anders gaarne bü
me hebben wanneer ik mr. Waldon ga be
zoeken. Eigenlijk heb ik officieel met het
geval heelemaal niets te maken, en geloof
niet het recht te hebben den man gevangen
te nemen, in geval dit noodig zijn zou*.
•Dan ben ik om zeven uur voor het hotel
•Danis*. Het onderzoek vangt toch eerst om
acht uur aan
De Coroner kDikte.
Dan kunnen wij voor van avond wel
naar huis gaan*.
In het bureau van den advocaat werden
de electrische peren uitgedraaid en weldra
lag het machtige gebouw in volslagen nachte
lijke duisternis, even ondoordringbaar ais de
geheimzinnige daad, die daar vóór eenige
uren was afgespeeld.
ZESDE HOOFDSTUK.
De trein uit Boston liep 's morgens juist
op tijd binnen. Te vergeefs echter zag
mr. Orout naar de verwachte uit Ethel
Hastings bevond zich niet in den trein. Ver
geefs had de detective gewacht, totdat de
laatste reiziger hem was voorbijgegaan. Mok
kend keerde hj| toen terug.
een tweetal Ingezonden stukken voor
kwamen, waarin werd gezegd, dat alle
christelijke lezers diep waren gegriefd
door een in De Telegraaf verschenen
artikel van mr. Levy„Bloeddorstig
Christendom", meende De Telegraaf,
dat de „ware christelijkheid" hier bui
ten het geding bleef en de beleedigden
konden ongetroost huiswaarts keeren
In zijn nummer van 11 Febr. '07
discht De Telegraaf een heel verhaal op
van een huwelijksschandaal, waarmede
de lezers absoluut niets te maken heb
ben en vertelt erbij, dat Z. H. den Paus
verzocht was om het huwelijk onwettig
te verklaren, maar „dat de Paus door
de kerkkwestie in Frankrijk, niet goed
te spreken was", enz., enz.Allemaal
„neutrale" kost!
Een staaltje van ongepasten spot
leverde De Telegraaf in het volgende
stukje
Léhar's •Lustige Wittwe*. die overal
met open armen is ontvangen, heeft in
de oogen van »Rechtsanwalt* Pezoldt te
Plauen geen genade kunnen vinden. Zij
kwetste zijne aesthetische en zedelijke ge
voelens I Daarom gaf hij den •Oberbiir-
germeister* den raad, de opvoering te
verbieden.
Gelukkig gaf de burgervader aan deze
inblazingen geen gehoor.
En 't eenigë, wet de Rechtaan walt*
met de bekendmaking zijner gevoelens heeft
bereikt, was, dat de twaalf voorstellingen
van 't lustige weeuwtje alle plaats hadden
voor een uitverkocht huis I
Toen tegen SoleiFjtnd, die zich ver
grepen had aan een 'r 2-jarig meisje en
het kind daarna van 't leven beroofd,
de doodstraf was uitgsproken, hield de
Parijsche correspondent wan De Telegraaf
een pleidooi ten gunste van dien lagen
moordenaar 1 en beschouwde de door de
justitie voltrokken doodstraf, een
„moord"Is het wonder dat de Christ.-
Hist. Nederlander hieromtrent op
merkte, dat „door dezen liberalen cor
respondent de begrippen al heel vrij
moedig op hun kop (werden) gezet?"
En sloeg De Maasbode niet den spijker
op den kop, toen zij, naar aanleiding
van ditzelfde geval schreef
Andermaal merken wij hierbij op, dat
De Telegraaf een neutraal dagblad heet,
onder welke valsche vlag het ook in vele
Katholieke gezinnen is binnen geloodst.
't Ergste is nog, dat er Roomschen zijn,
die zulke theorieën meenen te kunnen
aanvaarden zonder gevaar voor hun catho-
Hciteit, omdat ze in de neutrale Tele
graaf te lezen staan.
Hij besloot, in het voorbijgaan, de be
dienden in het hotel «Gerard* naar de kunste
nares te vragen de mogelijkheid was niet
buitengesloten, dat zij reeds met den nacht
trein was teruggekomen.
Cront'B goede luim keerde weer terug,
toen op zijn vraag in het nog in diepen
slaap liggende hotel zijn vermoeden beves
tigd werd. De neger spalkte de oogen ech
ter wijd open, toen de vroege bezoeker tot
achter in de voorhal liep.
•Nog geen dienst in de lift, Sir*.
•Doet er niet toe, dan maak ik gebruik
van de trappen*.
De neger spalkte de oogen nog verder
open.
•Nu, zoo vroeg reeds om zes uur De
lady slaapt nog...*
•Dan laat ik ze wakker maken. Maak
geen praatjes I*
Tevens stiet hy den kroeskop op zijde en
spoedig reeds weerklonk zijn veerkrachtige
tred boven in het trappenhuis.
Op het bellen aan Ethel's woonkamer
werd buiten verwachting aanstonds geopend.
Komt u ook van dien man vroeg de
kamenier snibbig.
•Dat is toch te erg
•Van welken man
•Die reeds tweemaal den jongen gestuurd
heeft, uit New-Jersey*.
Vervolgens, Orout nader beschouwend,
week zij wantrouwend een stap achteruit.
Of wie z(jt u eigenlijk Wat wilt u
voegde zij er brutaal aan toe en wilde de
deur reeds dicht smijten, zonder antwoord
af te wachten.
Orout had echter reeds zijn voet tusschen
de opening gezet en zoo haar voornemen
verijdeld,
Boven haalden wij reeds een staaltje
aan van het cynisme en de luchthar
tigheid, waarmede De Telegraaf de
meest ernstige en heilige zaken durft
te bespreken. Diezelfde luchthartigheid
blijkt uit een berichtje in De Telegraaf
van 21 Maart '07, waarin verteld wordt,
dat in Amerika zoowat ieder jaar
50 000 echtscheidingen voorkomen, d. i.
170 per dag, of 8 per uur. Men zou
zoo zeggen, dat De Telegraaf bij zulk
treurig verschijnsel, óf zijn mond zal
houden of zijn afkeuring- te kennen
geven. Noch bet laatste noch het eerste
doet hij en zoo laat het blad volgen
En 't wordt nog veel interressanter.
Want als de scheidingswoede stijgt in
dezelfde mate als nu, dan moeten al deze
getallen over 20 jaar vervijfdubbeld worden.
Dat is alles, wat De Telegraaf weet
't Wordt nog „veel interessanter!"
Bah, wat een „neutraliteit
Ten slotte nog één voorbeeld, daar
het niet mogelijk is, alle staaltjes aan
te halen, waaruit blijkt, hoe gevaarlijke
lectuur de zoogenaamde „neutrale"
Telegraaf is.
Het Dagblad van Noord-Brabant
signaleerde verleden jaar een hoofd
artikel in De Telegraaf, waarin met
sympathie werd aangehaald, wat door
een vrouw over het huwelijksleven „in
een paar heel aardige feuilletonnetjes",
zooals De Tel. zegt, geschreven werd.
Hoe „aardig" het is illustreert het
D. v. N. met een paar citaten
De levenslange gemeenschap van één
man met ééa vrouw, geldt heden ten
dage nog als de bergtop, dien de mensch-
heid na eeuwen dwaling en afdwaling in
rustig cbristenbewustzijn haalde. Maar
muteert niet langzaam maar zeker weer
die vorm van het huwelijk
Wie weet, of de nakomelingschap van
over duizend jaar niet over ons huwelijk
zal spreken, zooals wij over de Oud-Tes-
tamentische paringsgewoonten.
De man heeft niet meer te trouwen
voor het gerief.
Enz.
Wij wenschen niet verder te citeeren,
zegt Het Centrumwaaraan dit laatste
ontleend is.
Voor de katholieke huiskamer lijkt
ons, wat dan nog volgt, zelfs met een
strenge afkeuring erbij te stuitend, om
meegedeeld te worden.
Wat er dus van te zeggen, wanneer
het in aangenamen vorm aan lezers en
lezeressen wordt voorgelegd?
Ja, maar wat er van te zeggen óók,
dat er nog zoovele Katholieken gevonden
Kalm nu maar, mjjn mooi kindje. Ik
moet uwe meesteres spreken*.
U zijt zeker niet bij uw verstandI Nu.
het is zefs nog geen dag I Mijn lady is
daarenboven eerst voor korten tijd van de
reis thuis*.
Wek baar dan spoedig, ik kan er niets
aan veranderen. Hier is mijn kaartje. Ik zal
er een paar woorden op schrijven, die mijn
vroegtijdig verzoek verklaren en verontschul
digen*.
Ha, u komt van den armen Mr. WhiBtler
Het meisje had nieuwsgierig over zijn
schouders gekeken.
•Stil, dat behoeft niemand te weteD, maar
waarom weent gij nu
•Ach, mijn arme lady I Het is toch zoo
verschrikkelijk», verzuchtte de kamenier nu.
•Zjj weet zelfs nog niet goed, waar het
over gaat. Ik durfde haar de couranten niet
te laten zien. Gisteren waren reeds gerechts
dienaren hier in hnis... O bereid mijn goede
lady geen onaangenaamheden. De man die
gisteren hier was, vroeg mij zóóveel, en ik
ben misschien zwak geweest, maar ik be
doelde het niet slecht...*
•Wees maar niet bang. Breng uwe
meesteres mijn kaartje*.
Het meisje gehoorzaamde. De kunstenares
was wakker. De wachtende hoorde haar nu
zachtjes met de dienstmaagd spreken. Spoe
dig daarop kwam deze terug en bracht hem
in het studeervertrek, waar zij het electrisch
licht aandraaide. Op hetzelfde oogenhlik ging
ook een zijdeur open en Ethel Hastings ver
scheen, ondanks den vroegen morgen in
compleet reiscostuum, in de kamer. Ze zag
er bleek en aangedaan uit. Hare anders zoo
zegevierend flikkerende oogen waren om
floerst diepe sielesmart sprak uit haar ga-
worden, die er hoegenaamd geen be
zwaar in zien, De Telegraaf trouw te
lezen en dezen, door hun abonnements
geld, in zijn gevaarlijk bedrijf te steu
nen? De Telegraafwe meenen het
duidelijk te hebben aangetoond, mkg
geen 'lectuur zijn voor de katholiekê
huiskamer. Door zijn spotten met alles
wat heilig is, door zijn luchthartigheid,
door zijn zonderlinge opvattingen om
trent zedelijkheid en eerbaarheid, door
zijn lichtzinnige kunstkritieken, „door
zijn geheel anti-christelijk cachet, dat
spreekt uit allerlei binnen- en buiten-
landsche berichten, uit zijn buitenland-
sche correspondenties, slechte feuilletons,
kortom uit nagenoeg alles, heeft De
Telegraaf reeds lang het recht verloren,
om „neutraal" te heeten, aangenomen,
dat hij dit recht ooit gehad heeft. Wij,
Katholieken en Christenenhebben
andere, degelijker zielespijs noodig.
Omdat wij Katholiek zijn en Christen,
moeten wij onzen geest voeden met
christelijk en katholiek geestesvoedsel,
kunnen wij niet volstaan met „neu
trale" lectuur, allerminst als die „neu
traliteit" er uitziet, gelijk De Telegraaf
er op nahoudt. Dan toch zal die lectuur
veeleer zijn een gif voor onzen geest,
waardoor ons Roomsch voelen en denken
wordt vergiftigd, tot onberekenbare
schade niet alleen voor ons persoonlek,
maar voor de geheele Roomsche samen
leving in het algemeen- Hier gelden
geen verontschuldigingen of vergoelij
king. Want mag er sprake zijn van
vergoelijken, wanneer de hoogste be
langen op het spel staan? Alles wat
wij in die richting zullen aanwenden,
zullen steeds uitvluchten zyn en blijven.
Ook hier geldt het spreekwoordPrin-
cipüs obsta! Beginselvast moeten we
zijn en daarbij niet van wanken of
wijken weten. Principiis obsta en
daarom geen schipperpolitiek voeren
van 't zal wel zoo erg niet zijn, en
voor mij kan 't geen kwaad, en hy
komt alleen op 't kantoor enz. enz.
Wij hebben aangetoond, dat De Tele
graaf geen lectuur is voor een echt-
katholiek, welnu toonen zy dan, aan
stonds, metterdaad, niet alleen katholiek
te willen heetenmaar ook als katholiek
te willen leven
Frankrijk.
Hola naar 't Pantheon.
Binnenkort zal het stoffelijk overschot van
laatstrekken. Zij hield het kaartje van den
detective in de rechterhand.
•Eindelijk zal ik dan iets zekers ver
nemen I* hegen zij zonder eenigen omhaal.
•U komt van Mr. Whistler. Wat is er
met hem gebeurd. Een courant uit Boston
bracht mij de tijding zijner inhechtenis
neming. Ik dacht eerst aan een verwisseling
met een bloedverwant. Maar mijne aan
Mr. WhiBtler gerichte aanvrage van een tele
foongesprek werd door het centraal detectiven-
bureau beantwoord en ik in het belang van
mijn verloofde, verzocht om aanstonds de
terugreis te aanvaarden... Waar is hij? Wat
is er met hem gebeurd Komt u werkelijk
van hem vandaan mijnheer
•Rechtstreeks in opdracht van hem wel
niet, maar toch in zijn belang, gelijk ik ook
op myn kaart mededeelde*.
De detective had ondertusschen op een
wenk der kunstenares plaats genomen,
De wondervolle oogen van Ethel rustten
andermaal met zwaarmoedige, smeekende uit
drukking op het gelaat van haar bezoeker.
•Ik begrijp dat onderscheid niet, Mr...
Mr. Crout*, zeide zij met een blik op het
visitekaartje.
Ik liet al myn verplichtingen in den
steek. Aan het station waren zelfs de mor
genbladen nog niet verkrijgbaar, waaruit ik
meer zou hebben kunnen te weten komen.
Ongelukkigerwyze had mijn meisje ook geen
couranten bezorgd. Ik sterf van angst...
Wat kan om 's hemels wil met myn ver
loofde gebeurd zijn
(Wordt vervolgd.)
