E. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 30.
Zaterdag1 11 April 1908.
2'1* Jaargang.
Onze Katholiekendag.
FEUILLETON.
Schuldig
Buitenland.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan huis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers
3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAU s Hoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËN:
Van 15 regels30 oent.
Elke regel meer 6
Reclames per regel 15
Met een enkel woord hebben wij
indertijd reeds onze vreugde te kennen
gegeven over het feit, dat ook het
bisdom Haarlem weldra zijn Katholie
kendag zal hebben, in den eigenlijken
zin van bet woord. Wel zijn aan den
te houden Katholiekendag feitelijk reeds
twee Katholiekendagen voorafgegaan,
nl. de Katholiekendag te Alkmaar en
verleden jaar de Diocesane bijeenkomst
te Delft, maar noch de eene noch de
andere, hoe verblijdende teekenen van
Roomsch leven zij ook waren, kunnen
in de eigenlijke beteekenis van het woord
Katholiekendagen genoemd worden.
Wanneer wjj van Katholiekendagen
spreken, denken wij aan die grootsche
betoogingen, als de bisdommen Breda,
's Hertogenbosch en Roermond reeds
jaren te zieu geven, wanneer daar ge-
heele provincies samenstroomen en de
besten onder de Roomschen, in tal van
afdeelingen, allerlei maatschappelijke en
godsdienstige vraagstukken behandelen.
Als wij van Katholiekendagen spreken,
denken wij aan die overweldigende
uitingen van Roomsch bewustzijn en
Roomsche kracht, welke in Duitschland
telken jare gehouden worden en die
reeds zoo ontzaggelijk veel goeds voor
het Katholieke Duitsche volk hebben
uitgewerkt.
Zóó den Katholiekendag opgevat, zal
aan de bisschopsstad Haarlem de eer te
bea-rt vallen, op Woensdag 20 Mei a.s.
de bezoekers van den eersten Haar-
lemschen Katholiekendag te herbergen.
De bijeenkomsten te Alkmaar en Delft
waren slechts de voorbereiding van deze
eerste algemeene heerschouw. Dan zullen
ook in dit bisdom van alle kanten de
Katholieken opdagen, om te getuigen
van hun geloof en te helpen bevorderen
de toepassing der Katholieke beginselen
in het openbare leven en het in stand
houden en bevorderen der Katholieke
eenheid, zooals in art. 1 van het regle
ment voor de Diocesane Katholieken
dagen het doel wordt omschreven.
Op de eerste plaats is de Haarlemsche
Katholiekendag dus zoo bijzonder be
langrijk, wijl het de eerste zijn zal,
welke in waarheid Katholiekendag kan
worden genoemd, d. i. een algemeene
heerschouw over het Katholieke leven
in geheel het bisdom.
Nog belangrijker echter wordt deze
dag, wanneer men nagaat, welke onder
werpen zullen worden behandeld. Hoe-
Amerikaansehe roman uit het Duitecb,
van
OTTO HOEOKER,
26)
Toen de detective slechts knikte, voegde
hij er als zeker aan toe
«Hieraan knnt u het beste zien, dat men
niet te doen heeft met een moord nit roof
zucht. Ik blijf er by die comediante met
haar slecht verleden heeft de daad op touw
gezet en ook uitgevoerd. Niemand anders
heeft er belang bij gehad. Vergeet nietzij
was ongeveer twee unr op het kantoor, toen
kon zij goed het bruispoeder met het gif
vermengen. Zij heeft waarschijnlijk Hnnting-
ton ontboden gelijk zij ook den boekhou
der wel last zal hebben gegeven het kantoor
vroeger te verlaten en zich een betaalden
kerel gehnurd, die de daad voltrok. He boef
heeft misschien niet eens geweten, dat hij
reeds met een doode te doen had en de
donna evenmin...
»Het beste ion wel zijn, dat u ons naar
het verhoor vergezelde, dat helaas reeds
begonnen is*, sloeg Keane voor.
«Naar ik straks op het hoofdbureau ver
nam, is de boekhouder Phelps van morgen
aan boord van een zeeklaar schip der Atlas-
lijn gevangen genomen. Hij wilde een klein
uitstapje naar West-Indië maken, wat alles
zins opheldering verdient, dnnkt my mis
schien zou nwe aanwezigheid daar van nnt
kunnen zyn<.
Zonder tanig beswaar, waarvoor dadatec-
wel de conclusies der verschillende
sprekers nog niet bekend zijn, kan men
toch reeds, afgaande op de aangekon
digde onderwerpen, er zeker van zijn,
dat deze eerste Haarlemsche Katho
liekendag niet achter zal staan bij de
reeds gehouden Katholiekendagen inde
zuidelijke provincies. Want is er, voor
onzen tijd, wel'een belangrijker onder
werp denkbaar, dan hetwelk op dezen
Katholiekendag speciaal zal worden be
handeld, nl. de lectuur? Wij geloove'n
van niet en reeds te dikwijls hebben
wij te dezer plaatse het nut en de
noodzakelijkheid van goede lectuur be
toogd en tegen de slechte lectuur ge
waarschuwd, dan dat wij over het
belangrijke en nuttige van het alge-
meene onderwerp, dat gekozen werd,
nog nader zouden uitwijden.
Toch willen wij, om te laten zien
van hoeveel belang deze Katholiekendag
zijn zal, even opsommen welke punten
speciaal in behandeling komen. De
Katholiekendag zal in vier afdeelingen
vergaderen, waarin onderscheidelijk be
handeld worden
le afdeeling: Volksbibliotheken, door
rector A. G. van den Berg, Rotterdam
2e afdeeling: Lectuur en Kunst, door
C. R. de Klerk, Amsterdam; 3e afdee
ling: Goedkoope lectuur (brochures),
door rector F. A. M. Lucassen, Den
Haag en 4e afdeelingDagbladpers, door
A. C. A. van Vuuren, Den Haag.
Zooals men ziet wordt het onder
werp Lectuur van verschillende prac-
tische zijden bekeken. Waarover gaat
het den laatsten tijd immers drukker
dan over Volksbibliotheken, welke men
overal tracht op te richten? Op den
Katholiekendag nu zullen ongetwijfeld
practische wenken worden gegeven, hoe
dergelijke bibliotheken moeten worden
ingericht willen ze nuttig werken en
aan haar doel beantwoorden Dat ook
de brochure in den tegenwoordigen tijd
van het allergrootste belang is, wie zal
het ontkennen? Evenzeer als men zal
toegeven, dat het vraagstuk literatuur
en kunst door de Katholieken wel eens
goed onder de oogen mag worden gezien.
En wat de dagbladpers betreft, het
allergrootste nut daarvan zullen wij
voor onze lezers zeker niet meer be
hoeven uiteen te zetten. De Katholieke
dagbladpers is als brood zoo noodza
kelijk geworden, zoodat zij niet meer
kan worden gemist. Al deze vier onder
werpen doen dan ook het beste van den
komenden Katholiekendag verwachten
en maken verdere aanbeveling over-
tiven gevreesd hadden, verklaarde Ralph zich
bereid mede te gaan. Zij hadden elkander
door een oogopslag te kennen gegeven, hem
in het andere geval gevangen te nemennu
elk opzien echter kon vermeden worden, was
hun dit zooveel te aangenamer.
Op den hoek van de straat namen zy een
rytuig. Onderweg viel het Keane in, dat hij
in de buurt nog iets te doen hadhij sprong
uit den wagen en beloofde spoedig terug
te zyn.
Geen inwendige stem zei aan Ralph Wal-
don, dat de detective in werkeiykheid naar
het dichts byzijnde politiebureau ijlde, zich
daar van de noodige manschappen voorzag
en zich onverwyid in hun gezelschap naar
het voor kort verlaten huis terugbegaf om
daar tot schrik van het tegenstribbelende
personeel een uitgebreide huiszoeking te doen.
ZEVENDE HOOFDSTUK,
De Goronersjury was reeds in den loop
van den vorigen dag samengesteld en be
eedigd. De Coroner was nog niet lang in
dienst en er daarom zeer op gesteld, zijn
bekwaamheid bij zóó'n ingewikkeld geval op
de schitterendste wyze te bewijzen.
Hy was van plan, de Grand jury, die
over de eigeniyke aanklacht het eindoordeel
zou uitspreken, een geheel uitgewerkt geval
te bewyzen en had daarom onvermoeid er
zich mede bezig gehouden en ook van de
«zes goede en getrouwe* mannen, uit welke
de jury was samengesteld, niet weinig ge
vorderd. Veel vroeger ook dan gewoonlijk
waren zy dezen morgen byeengekomen en
zonder ophouden had het getuigenverhoor
en het onderzoek der zaak plaats gehad.
Natuuriyk moeet Nad Whistler persooniyk
aan da besprekingen deelnemen, te meer
bodig. Alleen dient nog vermeld, dat
in de groote algemeene yergadering,
welke na de afdeeling-vergaderingen
wordt gehouden en waarin de aange
nomen conclusiën zullen worden bekend
gemaakt, professor pater J. V. de Groot
O P. als spreker zal optreden. Om
dezen uitstekenden redenaar te hooren,
zou een reisje naar Haarlem reeds
loonend zjjn. Men zal 6r echter nog
zooveel mèèr kennis kunnen opdoen,
en er opgewekt worden tot een kracht
dadig openbaar Katholiek leven, dat
mag worden verwacht, dat duizenden
en duizenden den 20sten Mei a s. zullen
opgaan naar Haarlem tot bijwoning van
den eersten, grooten Haarlemschen
diocesanen Katholiekendag.
Zoo zij het!
Uit Ylissingen werd dezer dagen aan
het Hbl. bericht, dat daar een scheuring
is ontstaan in de vrijzinnige kiesver-
eeniging, als gevolg
van een beslissing naar aanleiding van
de herstemming van een lid van den
gemeenteraad in het Ille district. In her
stemming komen de heeren H. J. Tichel
man (anti rev.) en L. van Aartsen (lib
die bij eerste stemming reep. 250 en 147
stemmen bekwamen. De sociaal-democra
tische candidaat, de heer P. W. Hendrikx,
verkreeg toen 131 stemmen. De sociaal
democraten hebben dus grootendeels de
beslissing in banden. Nu waren dezen
bereid den liberaal te steunen, doch alleen
op zekere voorwaarden, nl. dat bij een
eventueele herstemming tusschen een anti-
rev. en een sociaal-democraat de vrijzinnige
kiesvereeniging den laatste zou steunen
of, zoo voor dien tijd geen sociaal-demo
craat in herstemming komt, één zetel in
district III over te laten voor de S. D. A.
P., wanneer, na de volkstelling, het aantal
leden met twee wordt vermeerderd.
Over dit voorstel van de 8. D. A. P.
ontspon zich in de vergadering der vrij
zinnige kiesvereeniging een geanimeerde
discussie, waarvan het resultaat was dat
de algemeene vergadering zich, hoewel met
kleine meerderheid, met dit voorstel ver-
eenigde. Het gevolg van deze beslissing
was, dat een der bestuursleden als zoo
danig bedankte en ook de voorzitter, die
tegen het voorstel was, heeft te kennen
gegeven deze functie neer te leggen.
Het Volk, dit bericht overnemend, voegt
er het navolgende aan toeDe gema
tigde" liberalen te Ylissingen zijn dus
blijkbaar niet vies van soc.-dem. stem-
nog, wijl hij den bijstand van een ander
advocaat geweigerd had en zich op zijn eigene
bekwaamheid verliet. Men had hem geen tijd
gegeven om na te denken. Van het oogen-
blik zijner inhechtenisneming af was hy bijna
voortdurend in scherp en zielpijnigend ver
hoor geweest, zoodat zijn geest nog niet tot
rust had kunnen komen. Integendeel, de ont
dekking, dat trots al zijn machteloos weder
sproken, de verklaring van het feit met
onverzwakten ijver in een bepaalde richting
gevoerd werd, had hem meer en meer opge
wonden gemaakt. Immer scherper richtte
zich de loop der door den Coroner ingestelde
verhooren tegen één enkele persoon, die hem
dierbaarder was dan de geheele wereld. Het
ontging hem niet, dat geen der rechtsheeren,
ofschoon hy zelf gevangen was genomen en
de andere medeverdachten eigenlijk slechts
als getuigen dienst deden, groote verdenking
tegen hem aan den dag legde of zich er
door liet afleiden, het gevonden spoor verder
te volgen, vooral toen men wist welke de
eigenlijke oorzaak van den dood was.
Nad zelf had bij de onverwachte tyding
eerst verlicht herademd. Had Ethel's dolk
slechts een lyk doorboord, dan was dit toch
geen groot misdrijf voor de hand, die het
wapen gevoerd had. Maar het verdere ver
loop van het onderzoek leerde den jurist
spoedig inzien, dat de verdenking van den
moord door vergif zich ook weder tegen
Ethel keerde.
Hoe klaarder hy hiervan ook voor zich
zelf, bewust werd, dat er tegen het verloop
van het onderzoek niets te doen viel, des
te grooter angst vervulde zijn ziel. Dat zyn
verloofde niets met de daad had uit te staan,
stond by hem vasten hy begreep het nu
reeds niet ms»r, dat de eerste vraeseiyke
men voor liberale kandidaten, maar zijn
veel te „principieel" om ooit op een
sociaal-democraat te stemmen. Onze
partijgenooten zijn bezig hen allengs
wat te dresseeren.
Och, och wat een grootspraak!
De liberalen gedresseerd door de
sociaal-democraten
't Is mogelijk, maar in Den Haag
ging het, deze week bij de gemeente
raadsverkiezingen, toch nog precies
andersom
Daar werden de socialisten gedres
seerd door de vrijzinnig-democraten
Zelfs liepen de rooien de sloffen uit
het vuur voor den heer Deen, een der
Indische „petroleum-koningen", een van
de „koelie houders*, in welke hoedanig
heid hij in een socialistische vergadering
was afgetakeld!
In Den Haag dus dressuur der socia
listen door de vrijzinnigen.
In Vlissingen dressuur der liberalen
door de sociaal democraten
We kunnen het moeilijk aannemen.
De socialistische grootspraak toch is
overbekend
Duitschland.
Von Bülow naar het Vaticaan.
De Duitsche Rijkskanselier von Bülow zal
binnenkort te Rome komen en door den
Paus in audiëntie worden ontvangen. Zondag
a.s. komt Bülow in Rome en blijft daar tot
Paasch Zaterdag.
Het laatste bezoek van den Rijkskanselier
aan het Vaticaan dateert van het einde der
regeering van Paus Leo XIII in April 1903,
toen hy keizer Wilhelm naar het Vaticaan
vergezelde. Dit is de eerste maal, dat de
Rijkskanselier den tegenwoordigen Paus zal
zien.
Men weet, dat de breuk tusschen de
groote Duitsche katholieke staatspartij het
Gentrum en de regeering zonder invloed is
geweest op de betrekkingen tusschen Duitsch
land en het Vaticaan. De Duitsche regeering
eerbiedigt de onafhankelijkheid van den Paus,
die ook niet tusschen beide komt in de
politieke zaken van het Gentrum. Wellicht
is het mogeiyk, dat er verzoening tot stand
komt tusschen von Bülow en het Centrum.
De H. Stoel zou dit voorzeker graag willen,
maar daarvoor toch geen enkel offer vragen
aan het Centrum, schryft de Romeineche
correspondent van den Patriate.
Frankrijk.
De strijd voor ■•eer en deugd'..
In een der Parijsche schouwburgen wordt
indruk zóó verbijsterend op hem had kunnen
inwerken. Maar hy durfde zich niet ver
beelden, dat haar hoofd door duistere wol
ken van verdenking overschaduwd werd. Zij
was niet de eerste onschuldige, die het slacht
offer werd van een vreeselijke verdenking,
ook al zou het tot geen werkelijke veroor
deeling komen.
Ieder nieuw uur vermeerderde zijn angst
voor het lot zijner beminde en bereidde hem
naamloos leed. Een schuldige had niet met
grooter ongenoegen en met nog sterker wan
trouwen het binnenkomen en spreken van
iederen nieuwen getuige kunnen afwachten,
als dit by den advocaat het geval was. Zyn
innerlyke verslagenheid ontging ook aan nie
mand van hen, die zich in de zaal bevon
den, ook aan de talryke toehoorders niet,
want de Coroner hield openbare zitting.
Vooral waren er vele correspondenten en ook
de onvermydelyke teekenaars en amateur-
photografen waren er in grooten getale.
Met opzet had de Coroner den gevangene
niet van Ethel's aanwezigheid verwittigd.
Toen hy nu onverwachts den hem zoo dier
baren naam opriep en een der bedienden
beval, de getuige in de zaal te brengen,
sprong Nad, geheel zijn omgeving en de vele
op hem gerichte blikken vergetend, als ge-
electriseerd van zyn stoel op. Met groote
ontroering zag hy naar de deur vau den
ingang en een heftig sidderen ging over ge
heel zyn krachtige gestalte, toen hy aanstonds
daarna de beminde in de zaal zag komen.
Een onverstandige klacht kwam van zyn
lippen hy maakte een onstuimige be
weging naar Ethel. Te vergeefs wilden de
omstaande bedienden hem terughouden, met
krachtige vuist stiet hy ie terug.
Ethel, lieve, arme Ethel It klonk het
een stuk opgevoerd, waarvan zooals de Croix
zegt, een vader den titel zélfs niet zou durven
noemen aan zijn dochter, en dien het blad
dus ook maar niet onder de oogen van syn
lezers brengt.
Met een tweetal van zyn vrienden is nu
Guy de Cassagnac naar den schouwburg ge
gaan om met klem te protesteeren tegen
zooveel vuiligheid. Een deel van het publiek
sloot zich by hem aan. >Want<, zoo zegtide
Croix terecht, «er zyn menschen, die de
vuiligheid uit gewoonte verdragen, men
dient hun er in de theaters zoo een groote dosis
vail toe, dat ze als 't ware ervan doortrokken
zyn, maar voor wie 't voldoende is, dat
een tot hen zegt«Je zit tot je hals in de
vuiligheid*, om hen plotseling te doen op
springen en zich ervan vry te maken*.
Een ander deel van het publiek verzette
zich natuurlijk tegen de protestwoorden van
den koenen edelman.
De politie kwam tusschenbeide. Om de
vuiligheid op te doen houden, zou men
denken 7 Weineen, om de Cassagnac te ver-
wyderen I Het publiek echter, dat met hem
had ingestemd, verliet öbk de zaal, toen de
agenten de Cassagnac en zyn vrienden weg
brachten, zoodat het smerige stuk voor een
nagenoeg ledige zaal moest worden afgespeeld,
«Men begrijpt het niet, merkt de Croix
nog op, dat zulke schaamtelooze stukken wel
verre van verboden te worden, ongestraft
kunnen worden opgevoerd*. Door de afschaf
fing van de censuur is toch niet de over
treding wegens pornografie afgeschaft 7
Zola naar liet Pantheon t
Blykbaar onder de pressie der publieke
opinie heeft de Franeche regeering reeds de
overbrenging van Zola's stoffeiyk overschot
naar het Pantheon uitgesteld. Yoor eenige
dagen verscheen nu in het blad waarin Zola
gedurende het Dreyfuskabaal zijne «J'accuse*-
artikelen publiceerde, een artikel, waarin een
zekere heer Ranc schryft, dat hy het onnoodig
acht, Zola naar het Pantheon over te brengen.
Mevr. Zola schreef nu aan dezen heer
Ranc het volgende
Zeer zeker, gy hebt gelykhet doet er
weinig toe, of mijn geliefde echtgenoot de
eer geniet eener by zetting in het Pantheon I
...Ik betreur levendig, niet hetzelfde te
kunnen doen als de familie Gambetta en
Madama Micheletniet de vryheid te hebben
het stoffelyk overschot van myn echtgenoot
te bewaren. Ik ben zeer dankbaar jegens
hen, die hem deze eer willen bewyzen, maar
ik meen dat dit niet noodig is. Door zyn
arbeid van veertig jaren heeft hy een vol
doende plaats kunnen innemen zyne honding
is te schoon geweest, dan dat deze hem
niet meer eer zou aandoen, dan anderen
hem ooit kunnen doen*.
van zijn bevende lippen.
«Konden deze speurhonden minstens
nog niet ontzien I*
Ook de kunstenares had hem opgemerkt.
Reeds meer dan een vol uur had zy dit
oogenblik verbeid, waarop zy Nad's stem
weder hooren en hem in de oogen schou
wen kon... Nu snelde zy met uitgestrekts
handen vooruit, en in het naaste oogenblik
waren de twee geliefden bij elkaar, en lagen,
zich niet storend aan de talryke gapers in
de zaal, in sprakelooze ontroering in eikaars
armen.
«Nad, wat hebben ze je gedaan I* snikte
Ethel onder een vloed van tranen.
«Hoe durfden zij jou verdenken...*
«Stil, liefste, stil I* fluisterde Nad haar
haastig in.
«Denk niet aan my... zij zullen je met
vragen trachtten vast te zettengeef hun
geen antwoord I Ze kunnen je er niet toe
dwingen I Laat je niet verleiden, echatje,
antwoord niet...*
«Maar dat gaat nu toch te ver I Onder
geen omstandigheden zal ik dulden dat men
invloed op getuigen uitoefent, gelyk ik zoo-
even hoorde.Beklaagde, ga naar uwe plaate
terug I* donderde de Coroner er tusschen,
wien geen enkel in de hoogste opwinding
gesproken woord van Nad ontgaan was*.
«Oogenblikkelyk scheidde men die twee
personen I Getuige, ga daar in den stoel der
getuigen zitten*.
Daarbij wees hy op een verhoogden arm
stoel, die vlak by de eveneens verhoogde
tafel, waarachter hij zelf zat, en recht tegen
over de bank der gezworenen geplaatst wm.
(Wordt vervolgd)