E&. Kath. Nieuws- eat Jiflwe^tentietilad
voor Moori-llolland.
feuilleto£
No. 64
Zaterdag- 8 Augustus 1908.
2"* Jaargang
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Buitenland.
Ambachtschool.
AVONDCURSUSSEN
Gemeentelijke Burgeravondschool
Avondschool v, Handwerkslieden.
Inschrijving van Leerlingen
Uit stormachtige Dagen.
Verzekering tegen Werkloosheid
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan huis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers 3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERYENTIËN i
Tan 15 regels80 cent.
Elke regel meer6 a
Reclames per regel15
in het Schoenmaken, Behangen en
Stoffeeren en voor gezellen in het
Kleedermakersvak.
De inschrijving van leerlingen in boven
genoemde vakken, zal gehouden worden
op Zaterdag den 22 Augustus a.s., des
avonds van 79 uren en op Maandag
24 Augustus a s., des namiddags van
2—4 uren in het gebouw der school.
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
met daaraan verbonden
leder met 2-jarlgen Cursus,
te ALKMAAR.
aan bovengenoemde inrichtingen voor
den cursus 1908/1909, zal plaats heb
ben op Donderdag 20 Augustus voor
leerlingen van den vorigeu cursus der
Burgeravondschool en op Vrijdag 21
Augustus voor hen, die de school voor
het eerst wensohen te bezoeken, telkens
des avonds van 7 9 uren, in het ge
bouw der Burgeravondschool.
Zjj, die een bewijs kunnen overleggen,
-ran met vrucht het lager onderwijs aan
eene openbare of bijzondere school ge
noten te hebben, worden van het ver-
eischte toelatings-examen vrijgesteld.
Het schoolgeld bedraagt f 5.per
leerling, f 2.50 voor wien dit te bezwa
rend is en geheel vrij voor hen die geen
schoolgeld betalen kunnen, ter beoor
deeling van Burgemeester en Wethou
ders. Voor zoover er plaatsruimte is,
kunnen oud leerlingen die aan het einde
van den vorigen cursus het diploma out
vingen, en leerlingen uit omliggende
gemeenten de laatsten tegen het
hoogste schoolgeld worden aange
nomen.
Tevens wordt nog medegedeeld, dat
zij die meer dan tweemaal in de maand
zonder noodzaak de lessen verzuimen,
van de inrichtingen kunnen worden ver
wijderd.
Ouders en voogden gelieven hiervan
goede nota te nemen.
De Directeur,
H. VAN DER HEIJ.
Roman uit het Duitsch, van Eerman Eirschfeld,
bewerkt voor »ON8 BLAD«.
18)
,Qy ke.it toch het huisje van moeder
Gregoire op den heuvel aan den boschrand
Het is ledig en onbewoond, Binds de oude
met hare kleinzonen zich daaruit verwijderde,
en het wordt als een spookhol door de dorps
bewoners vermeden, daar moet gij n verber
gen. Ik voorzie u des avonds, als het don
ker is, van voedBel twee dagen lang, en op
den derden dag vieren wy het rozenfeest
van wijd en zijd stroomt het volk uit den
omtrek naar het feest. Niemand zal acht op
u slaan, wanneer gij in de duisternis uwe
schuilplaats verlaat en uit La Charette weg
trekt, om de grenzen te bereiken. Ik bezit
een der witte papieren met Jean'e handtee-
kening en zegel voorzien, waarop hij in naam
Oer republiek zijn bevelen schrijft, en waar
van hij er mij een gaf als bewijs zijner
macht, maar vergat het terug te vorderen,
of geloofde dat ik het vernietigd had. Ik
bewaarde het en nu zal het u tot heil ver
strekken, tot vrijbrief, om ongehinderd namens
dean Rollan als trouw aanhanger der republiek
door het land te reizen'.
•En gij, Marieriep Felix, «zult gij mij
volgen, als ik om u mijn ellendig leven in
vei ligheid heb gebracht Slechts voor dezen
prijs door liefde goed te maken, wat ik
eens in hoogmoed en onrechtvaardigen trots
tegen misdeed wil ik trachten, mij te
?edden<.
Wegens uitstedigheid, wor
den Heeren Correspondenten en
Agenten beleefd verzocht, van 9 tot
19 Augustus geen brieven enz. te zen
den aan het persoonlijk adres van
ondergeteekende, doch uitsluitend aan
de Redactie of Administratie van Ons
Blad, Hoogstraat, Alkmaar.
HENRI H. VAN CALKER.
i.
Om de belangstelling voor een zaak
op te wekken, moet men beginnen met
de kennis daarvan onder de menschen
te verspreiden, beweert men dikwijls,
en terecht, want bij de bestrijding van
werkelijk sociale misstanden ondervindt
men vaak, door bet slecht onderlegd
zijn van de groote menigte, zoo weinig
deelneming, dat van medewerking geen
sprake isja, het gebeurt somtijds, dat
de beste bedoelingen en geschikste
plannen worden tegengewerkt, zelfs
door belanghebbenden. Toch is het
wenschelijk, dat niet alleen zij, wie het
direct aangaat, zich van de verschil
lende vragen op de hoogte stellen, ook
de ontwikkeling en belangstelling van
buitenstaanden is van groot gewicht,
want iedereen moet medewerken tot
de oplossing van het sociale vraagstuk.
Deze beweegredenen hebben, dunkt
ons, bij den heer C. D. Wesseling, lid
van den Raad der gemeente's Graven-
hage, voorgezeten, toen hij besloot de
„Sociale Studiën" der uitgevers vennoot
schap „Futura" te verrijken met een
brochure over de Verzekering tegen
Werkloosheid.
Ook wij willen nu trachten, om, aan
de hand van genoemde brochure, onze
lezers in een paar artikeltjes een be
knopte uiteenzetting te geven van
dezen ernstigen socialen misstand, n.l.
de onvrijwillige werkloosheid en de op
lossing daarvan, o.a. de verzekering
tegen de geldelijke gevolgenterwijl wij
hen, die een ruimeren blik op deze
zaak wenschen te werpen, met succes
kunnen verwijzen naar het werkje van
den heer Wesseling, wat, naast een
uitvoerige uiteenzetting, ook vele bron
nen opgeeft voor diepere studie op dit
gebied.
Wanneer wij ons voorstellen een
arbeider, die de noodige kracht en
vaardigheid bezit en daarbij den wil
heeft, zijn gaven te gebruiken, om voor
zich en zijn huisgezin op menschwaar-
dige wijze in het levensonderhoud te
•Eerst moet gij u zelf redden, opdat de
doodsangst, die thans mijne ziel vervult, ver-
dwijne«, zei Marie ontwijkend,
•Doch laat ons nu gaan, er zijn geen
menschen meer op den weg, de schemering
is aangebroken, moge deze den intocht van
den laatste der Charette's op zijn eigen grond
en goed, waarheen hij als een dief komt
geslopen, begunstigen. O wanneer, wanneer
zullen deze stormachtige dagen eindigen
Wanneer zal de dag des lichts voor ons
allen aanbreken
De jonge man wees omhoog naar den
licht beschaduwden avondhemel.
•Het zal dagen', zei hij ernstig, >geloof
dit zeker, meisje. Zie omhoog, verdwenen is
de zon, maar vreest gij, dat deze wolken,
die het begin van den nacht aankondigen,
haar verhinderen opnieuw in haar stralen
glans te schitteren? Laat blinde waan vrij
met het heiligste spelen en zijn donkere
schaduwen werpen wel hem, die achter dien
waan in den geest de zonne ziet, en die
zonne, Marie, is de hoop l«
De dag van het feest was aangebroken.
Het dorp praalde vol guirlanden met bloe
men en linten versierd, en lichtend en koeste
rend blikte de zon uit den hemel neder.
In bonte rijen bewoog de menigte door
elkaar, en het was kermis op het dorps
plein rondtrekkende zangers, kunstrijders,
wilde dieren, alles lokte met zang en muziek
de verbaasde dorpsbewoners tot bewonderen
en het geven van assignaten want ook
in de provincies werd het zilveren geld reeds
schaarsch uit hun geldbuidels.
Plotseling echter verstomde het rumoer-
De groote klok der dorpskerk kondigde
voorzien","stemt het ons dan niet treurig,
wanneer wij bedenken, dat vele van
zulke mannen geen gelegenheid kunnen
vinden tot werken en met hun gezin
dagen lang gebrek moeten lijden
Menige aalmoes wordt aan velen van
hen uitgereikt, maar er zijn misschien
nog meerderen, die. niets ontvangen.
Daarbij komt, dat aalmoezen het pijn
lijke van het gebrek wel eenigszins
kunnen verzachten, maar om verbete
ring in de maatschappelijke orde te
brengen, zijn zij niet in staat. Op een
andere manier moet dus worden inge
grepen, zooals wij hier beneden zullen
zien.
Sedert den tijd dat de vruchten van
den arbeid alleen voor eigen gebruik
bestemd waren, vinden wij in den loop
der geschiedenis telkens de werkloos
heid terug. De oude Grieken en Romei
nen reeds hadden daartegen wetten
uitgevaardigd, welke echter lang niet
afdoende waren om het euvel geheel
te bestrijden, ofschoon de werkver
schaffing en kolonisatie reeds een ta
melijke verbetering 'aanbrachten. Ook
in de middeleeuwen vindt men in
Engeland een groote werkloosheid bij
den landbouw, waardoor tienduizenden
tot den bedelstaf werden gedoemd.
Toch halen de meeste feiten der
oudere geschiedenis het niet bij de
treurige toestanden onzer moderne tijden,
waarin de toepassing van den stoom
op de nijverheid, de sterkere verdeeling
van den arbeid in de groot-industrie en
de opeenhooping van het kapitaal in
de handen van enkelen, de grondoor
zaken der vele werkloosheid zijn te
noemen, terwijl de samenwerking van
verschillende omstandigheden dikwijls
de onmiddellijke oorzaak is van het
op sommige tijden zoo groote aantal
werkloozen.
Het zou ons te ver voeren, zoo wij
hier ook uitgebreide verslagen en sta
tistieken aanhaalden, om den omvang
der werkloosheid van de laatste jaren
in ons land aan te toonen. Alléén I
willen wij hier, voor de duidelijkheid, 8
een paar cijfers geven uit een berekening
van den heer Wesseling. In het najaar
van 1906 hadden zich aan de verschil
lende arbeidsbeurzen in Nederland aan
gemeld 3155 personen; slechts 1504
kon men een betrekking wijzen, zoodat
er dus 1651 der aangemelden werkloos
bleven. En hoevelen zijn er, die zich
niet aan deze beurzen hebben opge
geven? De toestand in het najaar 1907
is, zooals een ieder zich nog levendig
het uur aan waarop het tot rozenkoniDgin
gekozen meisje feestelijk zou worden afge
haald, en dat op het groote kerkplein met
de teekenen zijner waardigheid, een diadeem
van bloemen en een staf m6t loof omslin
gerd, zou bekleed worden.
Onder hooge boomen, wier takken zich
met het eerste lentegroen tooiden, was een
estrade opgeslagen, beBtemd voor de koningin
en haar gevolg de treden en de vloer waren
bestrooid met bloemen.
De dorpsmuzikanten die den stoet openden,
speelden een opgewekten marsch, daarna
volgde een schaar jonge meisjes. Liae, de
nicht van Laroche, was er niet bi] om den
gevreesden mond van het nijdige meisje tot
zwijgen te brengen, had men haar uitgekozen
om eveneens een eerepost te bekleeden en
op een fluweelen kussen den bloemkroon
voor Marie te dragen, waarmee op de estrade
het hoofd van de zuster van Jean Rollan
zou gekroond worden. Maar Lise was reeds
in den vroegen morgen verdwenen en ner
gens te vinden geweest, een andere moest
haar vervangen.
Daar kwam, door een eeregevolg begeleid,
Marie zelf. Een eenvoudig wit kleed omhulde
bare slanke, sierlijke gestalteheur blond
haar was in afwachting van den bloemen-
tooi, niet versierd. Langzaam onder het ge
juich der menigte schreed zij voort, een
gemaakt lachje lag op haar aangezicht, doch
hare ziel was niet bij het feestzij dacht
slechts aan hem, aan zijn redding.
De stoet was op het feestterrein aan
gekomen.
De jonge meisjes schaarden zich in twee
rijen tot aan de estrade, luider weerklonk
het gejuich, schetterden de trompetten.
Reeds lichtte Marie den voet op, om de
herinnert, door de zoogenaamde crisis
nog veel treuriger geweest. Bij het zien
van zulke netelige omstandigheden voor
de arbeiders, zijn gelukkig echter velen
aangespoord, om de middelen ter be
strijding der werkloosheid aan te vatten
en zoo nuttig mogelijk te gebruiken.
Deze bestrijdings-maatregelen zijn van
tweeërlei aard nl. die, waardoor men
de werkloosheid tracht te voorkomen:
de arbeidsbeurzen en werkverschaffing,
en die, welke de nadeelige gevolgen
wegnemen: de verzekering. Over de
twee eerste middelen willen wij nu nog
eenoogenblik spreken, om de behan
deling van het verzekeringswezen voor
gevallen van werkloosheid tot een vol
gend artikel uit te stellen.
Onder arbeidsbeurzen verstaat men
kantoren, waar werkzoekenden zich als
zoodanig aanmelden, om door bemid
deling van deze instellingen op gemakke
lijke en tegelijk niet zeer kostbare wijze
een patroon te vinden. Van deze arbeids
beurzen wordt in den laatsten tijd
steeds ruimer gebruik gemaakt en men
mag deze grootere belangstelling reeds
een kleine overwinning noemen op de
werkloosheid. Want evenals deze beur
zen op zich zelf het den werkzoekenden
gemakkelijk maken voor het vinden
van een betrekking binnen de plaats
hunner inwoning, kan ook de verbinding
van bureaux in verschillende gemeenten
dikwijls de gevraagde en aangeboden
werkkrachten over het geheeleland tot
elkaar doen naderen en evenwicht hou
den ia den toestand van den arbeid.
Doch niet altijd zal dit gelukken, want
bij groote slapte in verschillende takken
van handel en nijverheid, zullen de
arbeidsbeurzen, die wel aanwijzen, waar
werk is, maar het niet zelf kunnen
scheppen, geen kans zien om de vele
aanbiedingen allen te plaatsen. In zulke
gevallen heeft de werkverschaffing dik
wijls goede diensten bewezen, maar uit
den aard der zaak is zulk kunstmatig
opheffen van werkloosheid toch op den
val_teJ.0i1,'jfe"8,orVriJl:- aj4.-
.■j.
-j" du 'uivuuuu. A/uur eti U10D.
weinig nuttigen en dikwijls overbodigen
arbeid, worden groote sommen gelds
verslonden, die wel eens een enkelen
keer, maar niet voortdurend beschikbaar
zijn, zoodat na eenigen tijd de werk
verschaffing is uitgeput en de arbeiders
weer op de keien zitten. Toch heeft
dergelijke instelling bij voorkomende
gevallen goede diensten bewezen, wat
we ook boven reeds opmerkten.
Het plaatselijk gemeentebestuur kan
op dit gebied ook groot nut stichten
eerste trede der estrade te bestijgen, toen
achter haar Lise Laroche kwam aanstormen,
het gelaat van haat en nijd ontsteld'.
-WU1U5 t XA auCv IWIU uvuHilVUUO
stem, terug, Marie Rollan, van deze plaats,
zij past niet voor u 1'
Bleek van schrik, als versteend stond daar
het jonge meisje, terwijl een gewirwar van
stemmen de lucht vervulde.
•Weg mot de vredebreeksterriepen
eenigen. >Men zal naar haar luisteren t<
weder anderen. Boven allen uit klonk de
schreeuwende toon van Lise.
•Bedrogen lieden', schreeuwde zij, »dat
gij een bedriegster de hoogste eer waardig
acht I Niet te vergeefs heb ik de huiche
laarster waargenomen, niet te vergeefs heb
ik al bare schreden beluisterd. Sinds drie
avonden verlaat zij, zoodra de duisternis is
aangebroken, met een korf het dorpvol
angst naar alle kanten rondziende, sluipt zij
naar het huis, waar de oude Gregoire woonde,
om na weinige oogenhlikken weder terug te
keeren.
Nieuwsgierigheid verteerde mij, want dat
achter die tochten in den avond een geheim
verborgen zat, stond bij my vastwel durfde
ik niet in het huis te gaan, opdat de booze
geesten, die daar wonen, mij geen geweld
zouden aandoen, maar ik hield trouw de
wacht en loerde en loerde, tot ik heden
morgen voor een vervallen venster het gelaat
van een Blanken jongen man ontdekte. Ik
vermoed, dat het een aristocraat is, dien zij,
God weet tegen welke belooning, in zijn
vlucht wil bijstaan ziet eens, ziet, hoe zij
siddert, hoe bleek zij wordt, ziet zóó iemand
er onschuldig uit
•Mijn nicht heeft gelijk riep Laroche,
die zich onder de menigte bevond en, zich
door werken, welker uitvoering niet
dringend zijn, uit te stellen tot den
slappen tijd. Voor de gemeente zal dit
soms wel wat duurder uitkomen, door
dat men dan dê meest geschikte ge
legenheid heeft laten voorbij gaan, maar
in het belang van de burgers zelf en
wel van die burgers, welke het meest
hulp en steun noodig hebben, kan men
zich gemakkelijk een klein geldelijk
nadeel getroosten.
Duitschland.
Zeppelin en zijn luchtballon.
Meermalen reeds maakten wij te dezer
plaatse gewag van de hoogst merkwaardige
vorderingen van graat Zeppelin in zake het
besturen van luchtballons. Telkens lukten
ziju proeven beter en beter en reeds meende
men een geheel bestuurbaar luchtschip te
bezitten.
Zelden echter was de nieuwsgierigheid van
geheel de wereld, mogen wij wel zeggen, zóó
hoog gespannen als Dinsdag, toen graaf Zep
pelin 24 uren in de lucht zou blijven om,
in tegenwoordigheid van een ambtenaar van
het Duitsch ministerie van oorlog, langs een
vooraf omschreven weg op den vasten bodem
te landen. Lukte dit, dan zou de Duitsohe
Regeering het bestuurbare luchtschip van
Zeppelin aankoopen.
Het was Dinsdag een stralende ochtend,
de reis langs den Ryn over Schaffhausen,
Bazel en Straatsburg in de richting van het
doel, Mainz, begon onder de beste voortee
kenen en werd een ware zegetocht. Daar
kwam het eerste ongelukje aan een schroef
om zes uur 's avonds. Op een kleine schip
brug, midden in den Rijn bij het om zijn
wijn bekende Nierstein opzettelijk neergelegd
om een kortstondige landing mogelijk te ma
ken, in geval er iets onklaar raakte of er
voorraden aan te vullen waren, moet Zeppelin
met zijne werktuigkundigen Dinsdagavond vier
uren lang bezig geweest zijn met het her
stellen van een schroef. De menigte van dui
zenden by duizenden in het rond was teneer-
geslagen. Om half tien eindelijk was de avery
hersteld, werkten de schroeven weer en ver*
volgde het luchtschip, met twee lichten op,
de reis naar Mainz. Om elf uur kwam het
daar aan en by Strassenbrücke nam het zyn
draai, om de nachtelyke thnisreis te aan
vaarden. Die ging weer langs den Ryn tot
by Karlsruhe, en vervolgens zuidoost, met
3 een kleinen omweg over Stuttgart, in de rich-
ting van Konstans. Jammer genoeg heeft de
Zeppelin hare vierentwintiguursreis niet kun-
- nen volbrengen.
1 door de ryen dringend, vóór Marie ging
1 staan.
•Is het waar, burgeres Rollan, waarvan
dit meisje u beticht
Marie verzamelde al hare krachten.
•Neen', zeide zy met stokkende stem, »lk
weet van een jongen man niets af«.
•Dat zullen wij zienriep Lise triom-
feerend>ik heb mijn neef Anbain onder
het huis op wacht gesteld, geen muis kan
uit deur of venster slnipen zonder opgemerkt
te worden en zyn geweer is geladen. Gy
echter, burgers, komt u zelf overtuigenlie
eisch, dat Marie Rollan ons vergezelle, om
zelf te bewijzen, hoe zij de eer onwaardig
is, die gy aan deze huichelaarster hebt toe
bedeeld. Gy zijt toch zeker niet bang voor
het spookhuis ging zy spottend verder,
•een heele menigte en op klaarlichten dag
bovendien
•Wij vreezen niets', riep iemand nit de
menigte, >de waarheid moet aan het licht
komen, en wee haar, zoo zy ons bedrogen
heeft l<
Op dat oogenblik kwam Jean op de plaats
aan, hy was een der ijverigsten.
•Als commissaris van het district La
Charette,' riep hij, >beveel ik u, my oogen-
blikkelijk te volgen, om ons oogenblikkeiyk
van de waarheid der aanklacht te overtnigen,
die Lise Laroche tegen myn zuster durft
aanvoeren.'
Marie was op dit oogenblik den broeder
als haren natuurlyken beschermer tegemoet
gesneld.
>Jean,< fluisterde zy, voor hem alleen
verstaanbaar, >red hem, red hem, het is
Felix.'
Jean stiet baar ruw terug.
(Wordt vervolgd.)