R. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 99.
Woensdag1 9 December 1908.
FEOILLETON.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Amsterdamsche Brieven.
De zestiende Mei.
Buitenland.
Binnenland.
2a' Jaarg-ang-
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRU S
SO cents per drie maanden franco aan hnis. Te betalen in
het begin Tan ieder kwartaal.
Afzonderlijke nnmmers 3
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËNt
Van 15 regels 80 eentj
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
Zij, die zich met ingang
van 1 Jannari op „ONS
BLAD" abonneeren, ontvangen de tot
dien datum verschijnende nnmmers
gratis.
De Administratie.
IX.
Een feëerieke aanblik, onze winkel
straten, badend in een zee van electrisch
licht, met pracht van etalage's de
duizenden kooplustigen, uur aan uur
voortschuifelend en dringend. Zoo'n
St. Nicolaastijd geeft de stad een geheel
ander aanzien.
Behalve de vele kooplustigen, mis
schien nog meer kijkgragen, die zich
met kijken, bewonderen en verlangen
moeten tevreden stellen. Schrille con
trasten: pracht van equipages voor de
winkelpaleizen stilhoudend, soms uren
wachtend eer de dames haar inkoopen
gedaan hebben, daarnaast de armoedige
kindertjes uit den „Duivelshoek" (een
dicht bewoonde volksbuurt, vlak naast
een onzer grootste winkelstraten) uren
gapend voor de hel verlichte vitrines,
met groote verlang-oogen, turend naar
die voor hen onbereikbare schatten.
Gelukkig moet erkend, dat tal van ver-
eenigingen zich met succes belasten met
het verschaffen van een gelukkigen
St. Nicolaasavond aan de minderbedeel
den. Wie geeft ook niet gaarne iets
voor die armen, terwijl men toch heele
bedragen uitgeeft, onderling, op den
keper beschouwd vaak waardeloos en
geesteloos. "Vooral in deze maanden, nu
van alle kanten de kreten van honger
en armoede weer luider worden, nude
quaestie der werkloosheid met hare
schrikbeelden weer dreigend te voor
schijn komt.
Op initiatief van onzen sympathieken
Burgemeester is weer een Werkloos
heid-Comité gevormd, dat zich voorstelt
vooral door werkverschaffing de werk
loosheid en hare gevolgen zooveel
mogelijk tegen te gaan. Voorzeker de
meest practische oplossing Maar ook
hiervoor zullen groote sommen gelds
noodig zijn. De meeste arbeid zal niet,
zeker niet direct, rendabel zijn. Maar
toch is dit een betere weg dan het
gewone verleenen van onderstand. Nog
daargelaten, dat het voor ieder, indivi
dueel, beter is te werken dan dagen
nietsdoend rond te slenteren, is zeker
ook het idóe der ondersteuning door
Historische Soman nit het Duitscb, van
HERMAN HIRSOHFELD,
bewerkt voor *0N8 BLAD'.
21)
•En het zal ook wel voor de laatste maal
zyu, dat deze kamer den ouden Schasmyl
in haar midden ziet, dat het hem vergund
is in uwe oogen te staren, jongeling, wan
neer gij tenminste geen gehoor geeft aan
ijjn woorden, en niet op z(jn voorstel ingaat.
Ik bezit een klein landgoed, waar op 't
oogenblik Anilka, mfln kleinkind, vertoeft-,
daar wil ik mij terugtrekken, het zwervers
leven vaarwel zeggen en mijn stramme leden
rast gunnen, want daar ben ik meester en
geen gouverneur van den tsaar zal m\j en
mijn broeder kwellen.»
•Ik verheug mij over uw besluit,» zei de
jonge man; >wel zal ik dan uw aanschijn
misseD, naar ik weet: al treffen onze
blikken elkander niet meer, onze harten zul
len toch nog dikwijls bij elkaar vertoeven.»
De Toengoes boog het hoofd.
•Hoor, mijn zoon, wat ik u kom mede-
deelen; het is een ernstige zaak en niet
alleen uwe toekomst hangt van uw beslissing
af maar ook de toekomst van mijn klein
kind Anilka.»
•Van het liefelijke meisje vroeg Alexis.
•O spreek, vader Schaemyl, kan ik haar
van dienst zijn
•Meer dan dat,» antwoordde de Toengoes.
•Herinnert gij u den dag nog, dat gij met
eigen levensgevaar de hongerige wolven hebt
werkverschaffing veel sympathieker.
Ook vooral ten opzichte van den werk
man zelf. Zoo toch ontvangt hij geen
aalmoes maar rechtmatig verdiend loon.
Het neerdrukkende, de onaangename
bijsmaak van de ondersteuning vervalt
daardoor.
Het zal natuurlijk geen afdoende
oplossing zijn. De Commissie denkt aan
een goede duizend personen voor een
paar maanden werk te kunnen ver
schaffen. En al die andere duizenden?
Zij doet een beroep op de particulieren,
ieder, naar zijn krachten, mee te werken
tot werkverschaffing. Moge haar oproep
goed succes hebben.
Dat al deze actie wel noodig wordt,
blijkt met den dag. In de vergaderingen
de laatste dagen door het Anarchistisch
Werkloozen-Comité gehouden, werd niets
meer of minder gezegd, dan dat ieder,
die door werkloosheid geen brood heeft,
dit maar nemen moet; voorts werd er
geschermd met revolutie, algemeene
werkstaking enz. Nu moge dat alles
wel een overdreven tintje dragen, dat
er in het binnenste van die duizenden,
die weken en maanden wel willen, maar
niet kunnen werken, iets aan't broeien,
aan 't gisten gaat, wien zal het ver
wonderen? 't Is dus, behalve een plicht
van rechtvaardigheid en liefde, ook een
kwestie van voorzichtigheid en zorg
voor de toekomst, den werklooze brood
te verschaffennog beter, middelen te
beramen om werkloosheid te voorkomen.
Want of alleen de crisis van de laatste
jaren daaraan schuld heeft, waag ik te
betwijfelen.En wordt de kwaal chronisch,
dan wordt zij ook veel moeilijker te
genezen. Alleen preservatieve behande
ling kan dan baten. Daarop moeten wij
dus bedacht zijn.
Doch zoolang geen afdoende middelen
gevonden zijn, moeten wij de tijdelijke
naar beste weten en kunnen toepassen.
En daarom geve ieder wat hij missen
kan, en helpe Waar hij helpen kan.
AMSTELODAMEN SIS.
Amsterdam, 5 Dec. '08.
Frankrijk.
De Vincentianen naar Rome.
Onder hooge goedkeuring van den kardi
naal beschermheer Vine. Vannutelli heeft de
algemeene raad van de vereeniging van den
H. Vincentius a Paulo te Parijs besloten in
de maand April een bedevaart te honden
van Vincentianen naar Rome, om den H. Vader
verdreven, die het leven van het meisje
belaagden, toen ik mjj met u op deze plaats
bevond en Anilka, angstig over mjjn lang
wegblijven, van het naaste klooster, waar ik
paarden had afgeleverd, my op het onge
baande bergpad tegenylde Gij hadt haar
uit uw hut zien voorbijgaan en waart haar
heimelijk gevolgd, om ze in geval van nood
met uw sterken arm te beschermen».
•Spreek niet van dien kleinen dienst,
het is nauwelijks de moeite waard», zei
Alexis blozend.
•Sinds dat oogenblik heeft zjj u haar hart
gewijd», ging de Toengoes verder, >en ge
lukkig zou ik zijn, n met haar te mogen
vereenigen, gelukkig
HQ hield in. De onwillekeurige beweging,
welke de jonge man maakte had hem ge
troffen. Een smartelijke, bittere trek kwam
op zjjn gelaat.
>'t Is waar», zeide hg, >ik vergat, dat
Anilka maar een Toengoezenmeisje is, dat
tot de stammen behoort, die gg Russen ver
acht maar zg is opgevoed in een klooster
te Nischi-Nowgorod en bare bevalligheid en
deugd stellen haar met iedere Russische
geigk en een Russische was hare
moeder».
•Versta mgD beweging niet verkeerd»,
antwoordde de jonge man vurig.
•Anilka ie den edelsten man waard,
maar ik...»
•Vergiffenis, mijn zoon, zoo ik u belee-
digde», zei de Toengoes harteigk.
•Ik heb niet aan uw edelmoedigheid ge-
twgfeld. Zoo verneem dan ik ben rgk, zeer
rgk. De bodem afijner bezitting bergt schat
ten, sedert eeuwen door mgn voorvaderen
verzameld. En alles zal het uwe zgn alles I»
•Vader Schasmyl», zei de jonge man
bij de herdenking van zijn jubeljaar als
bisschop (1884—1909) hun gevoelens van
eerbied, kinderlijke liefde en onwankelbare
trouw aan te bieden. De toezegging is reeds
verkregen, dat de pelgrims tueschen 11 en
25 April in audiëntie zullen worden toegelaten.
Aan deze bedevaart kunnen Vincentianen
nit andere landen, waar conferentiën bestaan,
deelnemen.
Anti clericalisme.
Bij 'n feest, dat in 1348 in Algiers ge
houden werd, beloofde indertgd generaal
Cavaignac aan mgr. Pavy het >veld van
Kouba», om daarop een seminarie te bouwen.
En die belofte werd gehouden...
Maar in 1908 komt nu de regeering, die
er niet tegen op ziet wetten, en nog veel
minder beloften te schenden, en verandert
het seminarie van Kouba... in een verbigf
voor de Mnielmaansche leerlingen der nor
maalschool van Algiers 1 Zoo zal in de kapel
der apostelen van Jezus Christus en der
priesters van Frankryk,.het gemurmel klinken
der gebeden van de zonen van Mahomed 1
Engeland.
Stemrechtvrouwen aan het woord.
Zaterdag het woord richtende tot een ver
gadering van den Liberalen Vrouwenbond,
in de Albert Hall te Londen, beloofde Lloyd
George, de kanselier van de Bchatkiet, die
iD den beginne dikwgis door suffragettes (stem
rechtvrouwen) in de rede werd gevallen, dat
een artikel omtrent het stemrecht voor vrou
wen in het wetsontwerp der regeering betref
fende een hervorming van het kiesrecht zal
worden opgenomen. Als het Hoogerhuis dit
artikel verwierp, zou het een van de punten
van het politiek program -der regeering zijn,
waarop zij een beroep op het land zou doen,
bg een ontbinding van het parlement, die
niet zoo ver verwgderd is als sommigen wel
denken.
De correspondent der N. R. Ct. seint over deze
vergadering nog de volgende bgzonderheden
Zonderlinge en schandeigke tooneelen wer
den er Zaterdagmiddag in de stampvolle Al-
bert Hall afgespeeld bg gelegenheid van de
vergadering ten gunste van vrouwenstemrecht,
die belegd was door den Liberalen Vrouwen
bond. De overal opgestelde strijdlustige stem
rechtvrouwen, daarbij voldoende aan een par
tijhevel, vielen Lloyd George voortdurend in
de rede en wel op zoo hinderlijke wyze, dat
slechts enkele brokstukken van zinnen konden
worden verstaan. Lloyd George ging telkens
zitten, terwgi de ordebewaarders de inter-
rumpeerende vrouwen verwijderden. Nauwe-
lyks echter had Lloyd George zgn rede hervat,
of het spektakel begon opnieuw. De ordebe
waarders hadden in opdracht niet onnoodig
geweld te bezigen, maar enkelen hunner ver
loren toch hnn gednld toen een stemrecht-
treurig, één ding vergeet gg vóór alles ik
zit gevangenspreekt men met den vogel
in de kooi over de vrije, blauwe lucht
•Gg echter zult vrij zgn», riep de Toengoes.
•Geld is almachtig, het baant u den weg
voor de vluchtik neem u met mg mee,
zoodra alles voor de vlucht gereed is».
Alexis wierp een beteekenisvollen blik op
zijn makker, die weder in xyn gewone star
heid was teruggezonken.
•Schasmyl, gij vergist u», zei Alexis.
De Toengoes antwoordde lachend»Wg
mogen hier sprekenhij zal u in uw geluk
niet storen en gelukkig zult gg worden.
Ik zal u niet naar kale steppen verbannen,
om daar uw leven in kommer door te bren-
-gen. Hoe lang duurt het nog, vóór dit oog
zich sluit en dit moede ïgf ter ruste gaat
Dan zult gg aan Anilka's zgde alle geluk...»
Alexis maakte een afwerend gebaar met
zgn hand
•Niet verder, Schasmyl, niet verder».
•Gg wilt niet vroeg de Toengoes, op
nieuw pijnigk getroffen.
•Zie ik heb geen zoon, die mg het bre
kende oog toedrukt, geen zoon, wien ik mijn
zegen, mgn schatten nalaten kan, Zg mgn
zoon, jongeling, het zal u niet berouwen 1»
De heftige tweestryd zijus harten spie
gelde zich af op het gelaat van den jeugdigen
banneling.
•Hoor mg, ging de Toengoes gejaagd
verder, >en sla dan mgn verzoek af, zoo gg
het kunt. Ik had eenmaal een zoon, een
bloeienden jongeling, het sieraad van zijn
stam. Hg was dapper als een leeuw en ge
hoorzaam als een lam. Hg was mgn arm
en mgn schild in de gevechten, die wij met
de Russische troepen voerden en meer dan
eens moest de groote overmacht voor de
amazone een karwats voor den dag haalde
en dat dametje eenige ordebewaarders, die
haar wilden verwgderen, daarmede begon te
ranselen. De karwats werd haar met geweld
afgenomen en zg zelf werd eenigszins onzacht
verwijderd.
Dit voorval had uiteraard eenige ordebe
waarders verbitterddezen traden daarna
dan ook wat hardhandig tegen enkele weer-
spanningen op, vooral toen het bleek, dat
een tweetal amazones» zich met ketens aan
haar zitplaatsen hadden bevestigd.
Tevergeefs trachtte de voorzitster den
kanselier der schatkist het oor der vergade
ring te doen krygen, ook met de verklaring,
dat Lloyd George de opdracht had, een
gewichtige mededeeling van het kabinet aan
de vergadering over te brengen. Haar ver
maning bleef zonder uitwerking, evenals de
vermaningen van anderen, die er op wezen,
dat de zaak der vrouwen door dergelijke
tooneelen wordt geschaad.
Koning Eduard en de verdreven zusters.
Een paar maanden geleden, zoo verhaalt
een Engelsch blad, scheepten zich eenige
Fransche Ureullnen, die gedwongen waren
hun Fransche vaderland te verlaten, in naar
Dover om in 't Frotestantsche Engeland meer
gastvrgheid te gaan zoeken.
Toen zg op Engelschen bodem aangekomen
waren, stonden zg, die immers nooit veel
gereisd hadden een weinig verlegen te kgken.
't Was alles zoo vreemd... Maar wacht, daar
ginds stond een meneer met een witte pet,
en een gouden bandje... zeker een station
chef, dachten de goede zusterkens.
Deze bleek een zeer beminnelijk man te
zgn. Hij gaf bevel om voor de uitgedrevenen
een wagon eerste klasse te reserveeren. >Maar
meneer, stotterden de zusters, wy hebben
maar biljetten derde klasse».
De heer wilde van die tegenwerping niets
hooren...
De zusters kregen een gereserveerden wagon
Toen zg te Londen aangekomen waren,
richtten zij zich weer tot dien vriendeigken
meneer. Zg wilden nog eenige inlichtingen
vragen.
De meneer gaf deze met de meeste wel
willendheid en tot in de kleinste bijzonder
heden.
Nog eens wilden de zusters toen spreken
over haar kaartje derde klasse, want haar
vrome zielen waren nog niet gerust...
Toen zeide de goede meneer glimlachend
•Weest gerust, de Koning van Engeland
schenkt u deze...»
Clemenceau moest eens bg Koning Eduard
in de leer gaan...
Italië.
De gezondheid des E. Vaders.
De Osservatore Romano bevat het volgende
dapperheid onzer kleine bende het onderspit
delven.
Toen kwam de booze geest en omsluierde
de ziel van mgn zoon. Tgdens een uitval,
dien onze stam maakte, had hg het leven
eener jeugdige Russin gered -, om haar vergat
hg alles vader, vaderland en eer.
•Het meisje was een wees. De gouverneur
van het district was haar voogd. Listig legden
zg het aan, de ellendelingen, om de zinnen
van mgn Achmed te begoochelen en het
gelukte hun. Om de hand zgner geliefde te
verkrijgen, verried hg mg, verried hg onzen
stam. In mgn naam, daar ik ziek te bed
lag aan een in den krijg verkregen wonde,
onderwierp hg zich deemoedig aan de door
ons overwonnenen en leverde de wapens en
den hnit over. Toen trok hg weg uit het
midden zgner broeders, waar de prge voor
het verraad hem wachtte».
Diep ademhalend hield de grijze Toen
goes in.
Alexis luisterde aandachtig toe, terwgi
zgn oude gesel diep in zich zelf verzon
ken zat.
•Volgens de wetten van onzen stam», ging
Schasmyl na een pauze verder, treft den
verrader de dood. De eerbiedwaardigste man
nen komen bijeen om het vonnis over hem
te vellen, en het lot beslist, wiens arm het
vonnis voltrekken moet. Het is een eere
ambt en besmet de hand, die het uitvoert,
niet met bloed.
•Nauweigks van mijn wond genezen, was
ik een der rechters. Mijn sidderende hand
wierp een zwarten steen in de geheimnisvolle
urn. De gerechtigheid had mgn hand be
stuurd, niet mgn gebroken hart. De dood
straf klonk het eenparig vonnis.
En toen het lot geworpen werd, wie
bericht»Wg achten ons gelukkig te kunnen
mededeelen, dat de H. Vader geheel genezen
is van de lichte ongesteldheid, waaraan hg
dezer dagen lijdende was. Zooals wg in onze
•Mededeslingen» hebben gezegd hervat de
Paus bg wgze van voorzorgsmaatregel niet
aanstonds zgn gewone audiënties, doch deze
zullen toch spoedig weer beginnen». Vol
gens de Corrispondenza Romana heeft Z. H.
wederom gearbeid met den kardinaal-staats
secretaris.
Servië.
Een moordenaar.
Een van de meest bekende koningsmoor
denaars, kapitein Josipowits (die bg den
moord op wgien koning Alexander den mi
nister van oorlog doodschoot), is thans te
Nesj in hechtenis genomen wegens een
anderen moord, die thans door hem gepleegd
is. Hg heeft eenige dagen geleden tgdens
een concert zgn schoonvader met een mes
aangevallen en den volgenden dag heeft hg
zijn vrouw vermoord.
H. M. de Koningin.
Naar de Tel. uit goede bron verneemt,
ziet de Koningin de bigde gebeurtenis, waar
naar algemeen in den lande met bigdschap
wordt uitgezien, in de eerste helft van Fe
bruari tegemoet.
Staalman aan het werk.
De kiesvereeniging «Nederland en Oranje»
te Den Helder heeft aan het hoofdbestuur
der anti-revolutionaire partg kennis gegeven,
dat zg in haar ledenvergadering besloot, da
anti-revolutionaire partij te verlaten en zich
aan te sluiten hij de christen democratische
partg.
Vervroegde winkelsluiting.
Onder dit opschrift lezen wg in De Stam
daard
In Berign en zgn voorsteden is nu sedert
1 November een strenge verordening in wer
king getreden, die gelast dat alle winkels,
magazijnen en verkoopplaatsen des avonds
te 8 uur gesloten moeten zgn. En zoo streng
zelfs is deze verordening toegepast, dat in
de passage van Unter den Linden zelfs zeil
doek gehangen is over al wat op uitstalling
geleek.
Nu een maand verliep, heeft men de uit
komst van dien maatregel pogen op te maken,
door by verschillende winkeliers te onder
zoeken, of ze werkeigk schade hadden ge
leden in hun ontvangsten,
De uitkomst nu van dit onderzoek was,
dat deze schade bg winkeliers die levensbe
hoeften verkochten, alleen de eerste drie
dagen voelbaar was. Daarop volgde nieuwe
het vonnis moest uitvoeren, trof het mg».
•Verschrikkelijk riep Alexis huiverend.
•En verder
•Ik kwam mijn plicht en de wet na»,
antwoordde de grgsaard met doffe stem.
•Ik verliet den stam, ik zocht het huis
van mijn zoon op en ik zag hem terug. Nog
altijd minde hij het onschuldige meisje trouw,
om wie hg een verrader was geworden. Maar
het verraad zelf knaagde als een worm aan
zgn leven. Toen hg mg zag beefde hg. Hg
wist waarom ik kwam. Hg viel voor mg op
de knieën. Zgn tranen bevochtigden mgn
hand, zgn bloed mgn kleedhg had den
vader de gruwelyke daad bespaard, den dolk
in de borst van zgn eigen zoon te moeten
steken. Ik mocht weenen over den ongeluk
kige. Zgn dood had zijn schande uitgedelgd».
Een traan rolde nit het oog van den
Toengoes in zgn witten baard.
•Ik zorgde voor zgn ongelukkige vrouw»,
ging hg verder, »als een vader, maar zij
overleefde den echtgenoot slechts enkele
maanden en liet Anilka als een verweesd
klein kindje achter.
En nu vraag ik u nogmaals, jongeling
wilt gij mgn zoon zgn, wilt gg de plaats
van mijn ongelukkigen Achmed innemen
•Verschooning, verschooning I» riep Alexis,
•ik kan niet. Een ander man, dien ik eer
en liefheb, als een zoon zgn vader, heeft
rechten op my, eeuwige, heilige rechtenen
dan, laat ik het u zeggen, de innigste ge
voelens mgns harten, zgn reeds een ander
meisje toegewgd».
•Ongelukkige jongeling», zei de Toengoes
langzaam en diepe ontroering klonk in zgn
stem>te beminnen, bemind te worden en
hier in dit verscbrikkeigk oord te ver
smachten I» (Wordt vervolgd,')x