R Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
Woensdag 3 Maart 1909.
3d" Jaargang
FEUILLETON
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Stagna Peccatrix.
Buitenland.
No. 18.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS s
50 cents per drie maanden franco aan huia. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers3 oent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAU Hoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTIËNt
Van 15 regels30 oent.
Elke regel meer8
Reclames per regel...15,
Kleine advertenties van 1 30 woorden, bij vooruitbet. 25
De schaamteloosheid steekt al driester
het hoofd op. In de pers, op het tooneel
en in de rechtzaal komt ze het scherpst
uit, in de laatste vooral, ofschoon het
onderling verband tusschen deze drie
niet te ontkennen valt.
Wat nu pas weer te Parijs gezien is,
dat bij een schandaleus proces, vol van
onthullingen over dierlijke zelfverlaging,
de dames uit den hoogsten stand, ouden
en jongen, de tribunes vullen, doet smar
telijk aan. Vooral nu de president de
dames aanmaande om heen te gaan en
ze toch bleven.
Geestig verzocht hij eerst de fatsoen
lijke dames zich te verwijderen en toen
niemand zich verroerde, sprak hij snij
dend scherp„Nu de fatsoenlijke vrou
wen zijn heengegaan, zal ik de andere
door de politie laten verwijderen
Dit treft vooral in de .rechtzaal, zegt
de Stand., omdat in de rechtzaal de
hooge ernst aan het woord is, niet het
uitstallen maar het te keer gaan en
straffen van 't zedelijk kwaad. Wie een
slecht boek wil lezen, doet het in de
eenzaamheidwie een gemeen tooneel-
stuk gaat bijwonen, zet zich neer waar
vermaak hoofddoel is. Maar in de recht
zaal is de strijd tegen het kwaad juist
aangebonden. En wat dan te denken
van vrouwen, die zoo alle schaamte
hebben afgeworpen, dat ze haast vech
ten om bij zulk een proces een plaats
te krijgen, en zelfs, als de rechter ze
vermaant om weg te gaan, toch zonder
blikken of blozen blijven zitten. Hoe
diep gezonken is een maatschappij niet,
waar heel een schare van beschaafde
vrouwen dit aandurft.
En toch is het in de rechtzaal, lite
ratuur en tooneel één kwaad, dat hier
voortwoekert. Het is lust in de kennis
making met de diepten van satan,
gelijk de apostel het noemt; het is de
lust der zinnen om door anderer zonde
geprikkeld te worden; het is de booze
zin, gelijk Paulus het in de Romeinsche
wereld brandmerkte, om niet alleen het
kwaad aan te vuren, maar een welbeha
gen te hebben in wie zulke dingen doen.
En dan gaat 't vanzelf crescendo.
Eerst een slecht boek, om eigen
zinnenlust te laten opwekken. Dan een
gemeen tooneelstuk, om het als voor
oogen te zien en de scabreuse taal aan
te hooren. En als, door pers en tooneel,
aldus het stofgoud van de vleugelen der
schaamte is afgeschud, dan wil men
ook de levende personen zien, die in
deze dierlijkheid vervielen. In de lite
ratuur werkt de verbeelding, op het
tooneel de gefingeerde voorstelling, maar
in de rechtzaal is het de boosheid van
't leven.
Daarom is het zoo hoog tijd, én die
slechte literatuur én dat gemeene too
neel te keer te gaan. Het is uit die
heide uitwassen van een gepolijste be
schaving, dat de gemeenheid opkomt.
Het ontwaken eener ziel.
Naar het Duitich van Anna Baronnesse v.Krane
Bewerkt door O. L.
13)
Zy richtte zich op, streek heur haren van
het vochtige voorhoofd en riep Samaritana,
die reeds lang achter den voorhang luisterde
of haar lieve meesteres zich niet bewoog.
Nu sloop zij binnen en kuste met aandoe
ning de witte hand, die haar werd toege
stoken. «Hebt ge goed geslapen, mijn aonne,
*yt ge goed uitgerust?»
•Wat was dat voor een licht, dat zoo
jnist in myn kamer scheen vroeg Mag
dalena.
•Ik aag niets. Het kan een zonnestraal
geweest zyn«.
•Een «onneatraal? Is het reeds zóó laat
in den morgen
•Zeker, de vierde nachtwacht is voorbij
we hebben helderen dag«.
By deze woorden opende Samaritana de
lnlken van welriekend cederhout die de
vensters afsloten. Helder daglicht viel inde
Alhoewel de eigen getuigenissen van
verschillende voormannen der sociaal
democratie voldoende de bewijsvoering
van katholieke zijde, betreffende de
onverenigbaarheid van godsdienst en
socialisme hebben bevestigd, zijn er toch
nog altijd menschen, die meenen dat
het socialist zijn met hunne katholieke
overtuiging niets te maken heeft.
Onbegrijpelijk
Bewijzen de feiten, welke dagelijks
om ons heen plaats grijpen, dan niet
reeds genoeg Heeft de heer v. d. Goes
er dan niet met nadruk opgewezen, dat
men als socialist aan den godsdienst
niet zal kunnen vasthouden, omdat het
socialisme uit zijn aard atheïstisch is
en zijn moet Heeft de Duitsche sociaal
democraat Kautsky dan niet hetzelfde
verklaard? Heeft de heer Troelstra niet
gezegd, dat, waar een katholiek arbei
der zich aansluit bij de S. D. A. P.,
hij eenmaal voor de keuze zal geplaatst
worden, öf zijn geloof of de partij in den
steek te laten? Heeft Yiviani niet ge
zegd dat de lichten aan den hemel zul
len gedoofd worden?
De vragen stellen is ze beantwoorden.
Inderdaad, het socialisme moet tegen
den godsdienst zijn. Alleen reeds daarom,
omdat het de leiding der Voorzienigheid
in het maatschappelijk leven loochent
en verklaart dat de sociale ontwikke
ling het gevolg is van bloot materieele,
d. i. stoffelijke invloeden.
Ook omdat het de begrippen omtrent
godsdienst en zedelijkheid slechts erkent
als gevolgen, als uitvloeisels van econo
mische verhoudingenbegrippen, die
volgens de socialistische leer niet ge
dragen worden door eeuwige, onver
anderlijke beginselen, doch wier ver
andering en vervorming evenzeer vast
staat als de ontwikkeling der industrie
en het stoffelijke leven.
't Is derhalve in strijd met de waar
heid te beweren dat het socialisme niet
tegen den godsdienst is; 't getuigt van
verregaande onkunde te meenen dat
socialisme en katholicisme kunnen sa
mengaan.
Het een sluit het ander volkomen uit.
De bond voor Staatspensionneering
is geducht werkzaam. Hij loopt de
Kamercandidaten af om te vragen of
ze het doel, hetwelk de bond zich voor
stelt, willen helpen bevorderen in het
wetgevend lichaam, m. a. w. of ze zijn
voor Staatspensionneering zonder pre
miebetaling. Zijn ze er niet voor, dan
hebben ze van de zijde der bondsleden
geen steun te wachten.
Alsof in de komende vierjarige periode
nu alleen zal gehandeld worden over de
vraagal dan niet Staatspensionneering.
Alsof alle andere vraagpunten, die zich
op wetgevend gebied doen gelden, zoo
op eens voor dit eene hebben te wijken.
donkere ruimte en Magdalena xag hare zwarte
kleederen.
•Hoe kom ik aan dexe zeldzame dracht
En met moeite zocht zij in hare herinnering
naar de dingen die geschied waren.
Samaritana vouwde smeekend de handen.
•Vergeef, meesteres, dat we u hier gelegd
hebben, gelijk ge gingtwfj durfden 't niet
te wagen u andere kleederen aan te trekken,
nit vrees u te verontrusten».
•O... 't is goed!»
•De gebeurtenissen van den vorigen nacht
stonden weer voor Magdalena's huiverenden
geest. Zy scheurde haar kleed aan flarden
en wierp het van zich af, als of het bevlekt
ware en hulde xich in eene witte tunica,
die naast haar bed lag.
•Vlug, Samaritana, myn bad, opdat ik my
schoon wassche van alle tegenstrydigheden».
Het meisje haastte zich naar bniten en
Magdalena kwam nn eerst tot het volle be-
wnstzyn aangaande hetgeen geschied was en
de omstandigheden waarin zy verkeerde. Een
ontzettenden afschuw van xich zelve neep haar
de keel toe. Wat was zy geweest, wat was
zy geworden Onophoudeiyk drongen de
heelden van haar trapegewyzen val zich voor
haren geest, totdat zy hevig begon te jam-
meren. Ach, kon men maar vergeten slechts
één slok van den drank, waarvan Grieken
Alsof invaliditeit- en ziekteverzekering
zaken zijn van geen of minder belang.
Land en Volk zegt dan ook terecht:
„Candidaten, die zich zelf respecteeren,
zullen de bondsguillotine rustig laten
vallen. De vraag van den Bond zou
steviger grondslag hebben, indien ware
voorafgegaan zijn beantwoording van de
vraag, die de Bond eerst onlangs aan
een commissie ter beantwoording heeft
opgedragenhoe behoort het gewenschte
wetsontwerp te worden ingericht en
waar zal het geld vandaan komen?
Dusver is alle ernstige studie van
deze vragen door den Bond verwaar
loosd."
Wanneer dit systeem door de andere
bonden eens werd nagevolgd en door
gevoerd, wat zou er dan van de wet
geving terechtkomen? Zou men dan
niet allerlei partijtjes en clubjes krijgen,
geheel op zich zelf staande, eenzijdig
en geisoleerd als b.v. de agrariërs in
Duitschland, maar dan minder belang
rijk
Het is toch geen gezonde democratie,
welke aan dit drijven ten grondslag
heet te liggen.
De Maasbode vraagt zich af „aan
wie de schuld ligt, dat vele hoofden,
door democratie verhit, nu maar door
draven en een krijgsgeschreeuw aan
heffen, luidende als„staatspensioen of
uw zetel."
Hier ligt de schuld bij de linkerzijde,
speciaal bij Unie en Bond.
Allereerst bij de Liberale Unie.
In haar program werd het punt „ver
zekering tegen de gevolgen van ouder
dom" vervangen door „verzorging van
den ouden dag".
Daar kan men nu alles van maken.
Geen wonder dat de voorstanders
van staatspensionneering nu over deze
nieuwe „blancomanger" hun sausje
traehten te gieten.
En niet minder blanco is het mani
fest van de Vrijz. Democraten, waarin
't heet
Naar voren komt niet minder de
zorg voor de ouden van dagen, welke
aan de arbeiders reeds zoolang werd
in uitzicht gesteld en door hen met
klimmende aandrang wordt verlangd.
Hierbij zullen wij ons niet door theo
retische voorliefde voor het eene of
andere stelsel laten weerhouden aan te
nemen hetgeen geboden wordt, indien
het slechts gaat in de richting onzer
wenschen.
Hier ook alles blanco, 't Is „wilde
mans politiek" de heeren zijn op de
kiezersvangst uit en weigeren klaren
wijn te schenken. Daarom dragen zij
zei ven schuld aan het gedoe van den Bond.
LUXEMBURG.
Scheiding van Kerk en Staat. De vo
rige week zijn in de Kamer van afgevaar
a
en Bómeinen vertelden. Maar de gloeiende
doorn boorde zich dieper in haar geest en
zy moest denken, ïyden, zich weren als een
drenkeling, die met de golven kampt.
Daar kwam plotseling de droom van zoo-
even haar voor den geest. Dat was meer
dan een toevalsdroom geweest, dat was een
boodschap I Zy slaakte een zucht van ver
lichting. Al zag xe het licht niet meer, het
welk haar omringd had, toch voelde ze 't
op eenmaal weer in haar ziel en de zalige
zekerheid steeg op uit haar hart, de zeker
heid, dat de wonderbare, die zij gezien had,
haar helpen en redden zou.
•Ik moet my haasten, hem om een brui
loftskleed te vragen», fluisterde zy voor zich.
Samaritana kwam binnen. Zy xag er ver
stoord en beangst uit.
•Het bad is gereed, meesteres I» begon
zy. >Maar ik moet u zeggen, dat vreemde
dingen in hnis voorvallen. Marduc is er niet
en alle slaven staan in het atrium by elkaar
en schreeuwen, dat men xyn eigen woorden
niet verstaan kan. Het heet, dat de gezant
reeds vroeg in den morgen naar Rome is
afgereisd. Hy moet een keizerlijke boodschap
ontvangen hebben».
Vol verbazing hoorde Magdalena deze
mededeellng aan... De gezant naar Rome!
Zy behoefde hem dus in langen tyd niet
digden de beraadslagingen geëindigd over de
scheiding van Kerk en Staat en de afschaf
fing van het budget van eeredienst.
In naam der Katholieken heeft het woord
gevoerd Piiim, in naam der liberalen Bras
senr en Weiter namens de socialisten. De
voor en tegenargumenten waren trouwe re
producties van de argumenten der Fransche
Kamer.
Toch wilden de liberalen hier te ver
staan onder radicalen het budget van
eeredienst behouden en wel om de volgende
redenen
lo. omdat het volk van Luxemburg het
wil, en de wetten moeten de uitdrukking
zijn van den wil van het volk.
2o, omdat in het tegenovergestelde geval
de geesteiykheid nog meer ultramontaansch
zon worden en bijgevolg nog gevaariyker
voor den Staat.
Ziedaar argumenten, welke vooral het
eerste men in het Palais Bourbon niet
schijnt te hebben kunnen snappen.
Maar nu nog een merkwaardig feitde
Federatie van vereenigingen der vrije ge
dachte binnen het Groot Hertogdom had een
petitionnement georganiseerd om de scheiding
van Kerk en Sta&t te eischen.
Prttm, de leider van de Katholieke partij
heeft kunnen aantoonen, dat het meerendeel
der handteekeningen apocrief was.
Toch heeft de Kamer zich met de quaestie
bezig gehouden, terwijl de minister tot ver
werping concludeerde met dexe interessante
beschouwingen.
De ondervinding, die men in Frankryk
hieromtrent heeft opgedaan is nog te versch,
dat men ook tot de uitvoering hiervan in
andere landen kan overgaan.
Combes heeft my zelf onlangs in een ge
sprek, dat ik de eer had met hem te voe
ren, gezegd dat de situatie in Frankrijk een
heel bizonder geval was, omdat daar de on
verschilligheid haar hoogtepunt heeft bereikt,
en het volk de geesteiykheid beschouwt ais
de vijandin van de Republiek.»
•Welnu het Groot Hertogdom staat geluk
kig nog niet in het zelfde teeken als Frankryk»-
De Katholieken van Luxemburg zullen er
wel zorg voor dragen, dat de situatie bij hen
nooit wordt geiyk in Frankryk, tot spijt
van Oombes.
DE BALKAN.
Over de Balkanhistorie kunnen we heden
kort zyn. De berichten der vorige week,
waarbij eene oorlog zoo goed als onvermyde-
lijk scheeD, zyn door andere gevolgd, uit
welke men nu mag opmaken, dat de vrede
weer verzekerd is. Gespannen heeft het er
wel. De twijfelachtige houding van den Rus
sischen minister Iswolski gaf er de aanlei
ding toe. De mogendheden wilden by Servië
aandringen op het laten varen der eischen
omtrent Bosnië en Herzogewina. Rusland
wilde xnlka ook, maar deed het niet. Het
stijfde veeleer de dwaze hoop der Serviërs.
Thans is er verandering gekomen en zal
Servië wel tot de orde geroepen worden.
De overeenkomst tnsschen Oostenrijk en
Turkye, waarby Bosnië en Herzogewina aan
Oostenrijk verkocht zyn, heeft als een straal
koud water op de Serviërs gewerkt. Want
te zien. Het kon haar niet schelen wat met
hem geschiedde, als hij slechts weg was.
Zij stond op om naar de badkamer te
gaan. Samaritana xag haar aan, alsof zy nog
meer te vertellen had. Doch toen xe geen
teeken kreeg om voort te gaan, begreep zij
dat de gedachten van hare meesteres met
iets ernstigs bezig waren en deed zy der
halve iwygend haar werk.
Na het bad liet Magdalena zich het ont-
byt brengen, at een stuk brood, dronk een
schaal melk en liet zich vervolgens in een
stoel vallen, waarop de slavin het haar van
henr meesteres begon te kappen en in orde
te brengen. Werktuigeiyk hield zij daarbij de
zilveren spiegel in de hand om het werk
der slavin te volgeD, maar hare blikken
gleden onwillekeurig over de metalen schijf
heen, totdat zy eensklaps opmerkzamer werd
en scherper toezag.
Zy zag wel haar eigen aangezicht in den
spiegel, evenwel niet dat eener volwassen
vrouw, veeleer een gelaat met ronde, zachte
vormen en uitgewreven oogen als van het
ontwakende kind, met den blos der eerste
jeugd op de wangen. Zoo zag de kleine
Miriam er uit, die in den tuin te Betanië
neerzat by de leliën en luchtkasteelen
bouwde. Ver weg vlogen hare gedachteD,
weg uit de engten barer omgeving, ver weg
daarmee is de kwestie eigeniyk uit. Intus-
schen hebben de spaarpenningen der Fran-
schen een groote macht ten goede ontwikkeld.
Minister Iswolski is ondubbelzinnig te ver
staan gegeven dat Frankrijk te groot finan
cieel belang hèeft bij een vredelievende
oplossing, dan dat het zich in een eventueele
oorlog zou gaan wikkelen. En in de hooge
politiek is geld oppermachtig.
PERZIE.
In Perzië is de binnenlandsche oorlog in
vollen gang. Beide partyen, de regeering en
de revolutionairen xyn bezig het land te
ondermynen.
Havas meldt uit Konstantinopel, dat het
Perzische revolutionaire comité door den
Perxischen gezant, op het verzoek van den
Sjah om bemiddeling, schriftelyk heeft laten
weten, dat het niet met hem in onderhan
deling wil treden. De Sjah dient xich, zegt
het comité, rechtstreeks met de opstande
lingen te Tabris in verbinding te stellen.
De berichten nit Resjt luiden zeer onrust
barend. De opstandelingen werpen daar op
den Russischen rijksweg versterkingen op en
leggen mijnen, om de nadering van troepen
te verhinderen. Het verkeer staat byna ge
heel stil.
Te Teheran zoekt de bevolking, ten einde
raad, hoe langer hoe meer in de vreemde
gezantschappen een schuilplaats. Er zyn daar
plakkaten aangeslagen, die aankondigen, dat
de stad eerstdaags met bommen bestookt
zal worden.
DUITSCHLAND.
Terwyi van Bülow bezig was de eenheid
en harmonie in het regeeringsblok te her
stellen, door met de vertegenwoordigers der
blokpartyen te onderhandelen over een com
promis ten opzichte der financiëele hervor
mingen, waarbij hy de voorgestelde belastingen
op de nalatenschappen, terwille der conser
vatieven, heeft laten vallen, bereidden de
West-Duitsche Mynwerkers zich voor tot eene
groote betooging ten gunste van een rijks-
mynwet. Men eischte, en niet ten onrechte,
betere bescherming van de kolendelvers, in
voering van een achtnrigen werkdag, aan
stelling van mijnopzichters uit de gelederen
van de werklui, beperking van het boete
stelsel enz.
De sociaal-democratische afgevaardigde Lei-
nert, uit Hannover, die te Bochum voor vier
tot vyf duizend menschen sprak, stelde zich
op het standpunt van den christelyken voor
man Effert, die gezegd heeft, dat er, indien
men nu de rechtmatige eischen van de myn
werkers niet inwilligde, >een brand zou uit
breken, zooals de wereld nog niet aanschouwd
had».
In alle vergaderingen werd een voorstel
aangenomen, de noodzakeiykheid uitsprekende
om de aanhangige Pruisische mynwet als
geheel? onvoldoende te verwerpen.
Katholicisme en gemengde huwelijken.
Van hoe groot belang het is, dat tegen de
gemengde huweiyken, waarvoor ook in ons
land in de laatste jaren met zooveel nadrnk
door de geestelijkheid is gewaarschuwd, wordt
gewaakt, blijkt o. m. uit eenige mededeelingen
van de Kreuzzeitung, welke Bteunen op onder
van zuster Martha, die na moeder's dood het
huls bestierde en zoo streng was, Hoe vaak
zat ze in het loof van de druivenranken te
weenen, omdat haar zuster haar niet de
sieraden wilde doen dragen, zooals de andere
meisjes die ook droegen, en als zy moest
werken, zonder eeDige uitspanning
Op zulk een oogenblik was de gezant by
haar gekomen in den tuin. Zij vond hem
schoon in zijn gouden harnas, met de purper
kleurige pluim van paardenhaar op den
schitterenden helm. Zijne oogen brandden in
de harehy sprak haar van liefde, van
vryheid, van geluk, van ai het schoone en
heeriyke der wereld. Toen was ze met hem
gegaan, nog denzelfden nacht en zy waande
een paradys te vinden. Waar was zij thans
•Zyt gij tevreden, meesteres vroeg
Samaritana op eens, terwijl ze terugtrad om
haar werk onderzoekend te beschouwen.
Magdalena schrikt op. Zy wordt zich der
werkeiykheid weer bewust en de kleine Miriam
verdween uit den spiegel. Inplaats daarvan
zag ze nu het aangezicht van een zonder
fout gekapt wereldsch vrouwenhoofd, om
wier trillende mondhoeken de akeligste er
varingen grove ïynen getrokken hadden en
in wier oogen het licht schitterde van bittere
wetenschap. Vermoeid legde zij den spiegel
terxyde. Wordt vervolgd).
