R. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 26.
Woensdag 31 Maart 1909.
3d* Jaargang
FEUILLETON.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Magna Peccatrix.
Buitenland.
Binnenland.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
50 cents per drie maanden franco aan huis. Te betalen in
het begin Tan ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers3 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUREAUHoogstraat b/d. Langestraat te Alkmaar.
Telefoon No. 266.
ADVERTENTlËNt
Van 15 regels 80 cent.
Elke regel meer6
Reclames per regel15 s
Kleine advertenties van 180 woorden, bij vooruitbet. 25 a
DE SCHOOL.
Onlangs hadden we de gelegenheid
er op te wijzen, dat van liberale zijde
allengs meer het goed recht erkend werd
van de gelijkberechtiging van openbaar
en bijzonder onderwijs, en de daarmee
betrekkelijke wettelijke voorziening. Zelfs
een man als Mr. van Houten moest de
bekentenis van het hart, dat de strijd
tegen de bijzondere school door de li
beralen als verloren moest worden be
schouwd.
Konden we ons over de wending van
den gedachtengang van velen onzer
tegenstanders in deze materie verheugen
en namen we gaarne acte van verkla
ringen, die uitdrukking gaven aan een
betere en eerlijker meening jegens het
bijzonder onderwijs, men moet daarom
niet meenen dat de z.g. palstaanders
voor het openbare onderwijsinstituut
een uitgestorven ras is.
Daar zijn nog steeds mannen, en hun
aantal is werkelijk niet gering, die in
den bloei van het bijzonder onderwijs
niets anders kunnen zien dan eene
ondermijning, eene langzame vernie
tiging van de openbare school. De
Middelb. Court, maakt zich zeer gaarne
de tolk van deze menschen. En nu het
tegen de verkiezingen gaat wordt het
spook van de bijzondere school weer
omhangen met de meest verschrikke
lijke amuletten van achteruitgang. Daar
worden zelfs verklaringen als boven
genoemd vergeten en blaast men op
nieuw den krijgsklaroen vóór het behoud
van het openbaar onderwijs, tegen de
vordering van het bijzondere.
De Middelb. Crt. meent, dat „het
zeker geen wonder is (dat) bij de in
den laatsten tijd steeds toenemende
ondermijning der openbare school, van
meer dan eene zijde alle voorstanders
dier school worden aangespoord om bij
de a.s. verkiezingen ook voor haar zich
op de bres te stellen."
In de algemeene vergadering der
Liberale Unie verklaarde de heer J. H.
Lasonder, zonder nadere bewijzen voor
de waarheid van dat beweren bij te
brengen, dat „nu reeds is te consta-
teeren, dat het peil van het onderwijs
te Rotterdam verlaagd is door de ge
lijkstelling van bijzonder en openbaar
onderwijs."
Ook Mr. van Houten heeft de linker
zijde weer tegen het streven der chris
telijke groepen inzake de verdere ge
lijkstelling op onderwijsgebied te wapen
geroepen.
En de Bond van Nederl. Onderwijzers
nam met 1860 tegen 25 stemmen het
volgende voorstel aan
„De Bond van Nederl. Onderwijzers
lettende op de uitlatingen van Mr.
Rink, toentertijd minister van Binnenl.
Zaken, omtrent 't neutraal karakter
van het openbaar onderwijs
rekening houdende met den bijval,
daaraan uit sommige kringen, ook vrij-
Het ontwaken ecner ziel.
Naar het DuUsch van Anna Baronnesse v. Krane
Bewerkt door C. L.
21)
Mardue dronk nog een beker wijn en
verdiepte zich in berekeningen over het
vorstelijke vermogen dat hem wachtte want
hij was er van overtuigd dat zgn toover-
middel helpen zou en in den geest zag hij
zich reeds vrijgekocht en in het bezit van
een schoone villa en vele slaven, die hg
naar welgevallen zou kannen bevelen.
Magdalena was intusschen bezig met
Samaritana al hare toekomstplannen te be
spreken. Maar het meisje was te vermoeid
en ware bijna in onmacht gevallen, had
Magdalena haar niet staande gehouden.
»Mj)n hart klopt hevig... ik ben benauwd
s eunde ijj. zg wilde echter niet dat hnlp
geroepen werd. «Slechts rust I» lispelden hare
bleeke lippen.
Magdalena zag haar vol angst aan en
schrikte van haar ziekelijk uitzicht. >0, mijn
arm kind, w\) hebben u ziek gemaakt. Eerst
zinnige, verleend
roept de leden op, bij de verkiezingen
in 1909 de propaganda voor de openbare
neutrale school op den voorgrond te
stellen en machtigt het Hoofdbestuur,
met alle ten dienste staande middelen
die propaganda zoo krachtig mogelijk
te voeren."
De schoolstrijd is derhalve nog verre
van beslecht en degenen onder ons die
mochten meenen, dat de pacificatie op
het gebied van 't Lager Onderwijs reeds
een feit was geworden waaraan door
niemand meer zou getornd worden,
mogen het zich voor gezegd houden,
dat men zich ntet tevreden moet stellen
met door veel strijd en moeite ver
kregen te hebben wat we thans bezitten,
maar dat de strijd om het behoud even
ernstig, even volhardend moet gevoerd
worden.
Veel opoffering hebben wij ons moeten
getroosten, veel strijd heeft het gekost
om het beginsel der rechtsgelijkheid in
de wet te belichamen, evenveel strijd,
grooter moeite wellicht zal het kosten
om te behouden, hetgeen we verkregen.
En hierop komt het ten slotte aan.
Ten overvloede meenen we goed te
doen, in verband met vorenstaande, er
op te wijzen dat er bij de verkiezingen
in Juni a.s. nog andere belangen op het
spel staan dan die, welke uiting vinden
in de leuze „vóór staatspensionneering".
Op allerhande wijze tracht men den
kiezers diets te maken dat dit alleen
de inzet van den strijd is.
Neen daar gaat het niet uitsluitend
om. Dat is de spiering die uitgeworpen
wordt om de kabeljauw van het vrij
zinnig regeerstelsel binnen te halen.
De heer Reijne ontsteekt in het Va
derland zijn licht over het Verzekerings
wezen en vertelt, dat het een groote
fout is, de Ouderdomsverzekering in de
Invaliditeitsverzekering saam te kop
pelen.
Dat zegt hij zoo maar tegen alle
man der wetenschap iu, merkt de Stan
daard op.
„Eerst is men begonnen met beiden
te splitsen. Doch alras heeft de ervaring
geleerd, dat zulk een splitsing ondoen
lijk was en steeds meer zijn de mannen
van het vak tot de overtuiging geko
men, dat beide zoozeer saamhoorden,
dat het zelfs dwaasheid was nog van
Invaliditeits- en Ouderdomsverzekering
te spreken, want dat in het ééne begrip
van Invaliditeit alles opging.
Tot deze conclusie kwam men niet
alleen in Duitschland, maar evenzoo
bier te lande, en dan wel onder schier
alle partijen, die voor hulp aan de ouden
en invalieden in de bres sprongen.
Schier niemand, die recht van spre
ken had, dacht er ten slotte anders over.
Maar nu is het betere licht opgegaan.
De heer Reijne ontstak het. En op zijn
Procuhis met zyne ontzettende bedreigingen
en dan ik, die u achteloos uitzond in de
hitte van den langen weg... vergeef het mij,
vergeef het mg
Samaritana echudde het hoofd. »Gg wiet
niet, dat ik naar Oapharnanm zon gaan. En
ik ging zoo gaarne naar Hem toe l<
«Maar ik had op uwe teedere gezondheid
moeten letten ik had moeten bedenken, wat
ge hadt uitgestaan...»
«Ik ben eene slavinwie denkt er aan
En gg waart zoo goed. Gg hebt gedanst met
gebroken hart, om mg te redden. Wat kondet
gg meer doen
«Veel meer I Samaritana, ik wist het eer-
gieteren nog niet, wat ik meer had kunnen
doenthans weet ik het, nu het te laat is».
Magdalena zuchtte.
Het meiBje legde evenwel hare zwakke,
heete hand op die van Magdalena en zeide
«Wees niet bezorgd, het zal spoedig
beter zgn».
Dan ging ie leunen over de borstwering
en zocht een weinig lucht te scheppen. Maar
ook hier was de lucht niet verkwikkend
het koele windje dat avonds de atmosfeer
nog eenlgszinB verfrischte, was gaan liggen
en een warme lacht steeg op in den nacht
en omhulde de maan met nevelsluiers.
Magdalena plaatste zich naast hare gezellin
zeggen staat het nu vast, dat de des
kundigen zich vergisten, dat hij alleen
de deskundige is, en dat van nu voortaan
het Verzekeringswezen zich in geheel
nieuwe banen heeft te bewegen.
Natuurlijk wordt dit alles alleen ge
zegd, om de consequentie der Liberalen
in hun overhellen naar de Staatspensi
onneering te verdedigen. Politiek, niet
wetenschap, is de electriciteit waardoor
dit licht ontstoken wordt.
En of nu de heer Reijne al zegt, dat
het ook in zijn plan ligt om later voor
de invalieden te zorgen, wat baat dit,
als men nu al het beschikbare geld op
maakt en later voor een ledige kas
staande, den armen invalieden toeroept
Ook u wilden we wel helpen, maar 't
kan niet, er is geen geld meer.
Ouderdom, dit heeft de uitkomst be
wezen, is geen grens. In tal van vakken
zijn tal van individuen reeds op 60-ja-
rigen leeftijd invaliede, zonder krank
te zijn. Toch zal men alleen de 70-jarigen,
hoogstens nog de 65-jarigen helpen. En
al die anderen, ze moeten maar aan
hun ellende worden overgelaten. Of
hoogstens met een wissel, waarop geen
betaling volgt, worden afgescheept."
FRANKRIJK.
De revolutionaire ambtenaren in Parijs
hebben het niet hij woorden gelaten. Geigk
door hen was aangekondigd, hebben ze een
biljet aangeplakt, onderteekend namens de
ambtenaren, beambten en arbeiders van post
en telegraaf, waarin o. m, gezegd wordt
«Tot het uiterste gedreven door de kwaad
willigheid, de lompheid en het verregaand
bazig optreden van Simyan, zgn wij tot staking
overgegaan. Thans, gedisciplineerd en aan ons
werk gewijd zooals voorheen, hebben wg
besloten onze taak te hervatten, maar wg
erkennen Simyan niet meer als ons hoofd.
Wij hebben thans de belofte gekregen, dat
zijn rampzalig werk zal verdwgnen».
Kon brutaler uitdaging tot de regeering
gericht worden De ministerraad heeft dan
ook uit een en ander aanleiding genomen
om een onderzoek naar de onderteekenaare
dier biljetten te doen instellen en men zon
zoo zeggen, ais het Gezag zich zelf nog
rezpecteert, moet die brutaliteit toch voor
beeldig geetralt. Men spreekt er nu vau, dat
de onderteekenaars zullen ontslagen worden.
Barthon legde in de Kamer de verklaring
af, dat de regeering beloofd heeft geen ont
slag te znllen verleenen wegens feiten bg
de staking aan de post- en telegrafie voor
gevallen, maar het aanplakbiljet bovengenoemd
is heleedigend voor de regeering, en daarover
moet vonnis gestreken. De uitslag van het
ingestelde onderzoek zal de besluiten der
regeering bepalen.
Olémecceau voegde hieraan toe, dat de
onderteekenaars van het aanplakbiljet voor
den raad van tncht gebracht znllen worden
daarna zal dan de minister van openbare
werken een beslissing nemen. Waarop een
en zag naar beneden, waar de huisslavinnen
bezig waren, hare siaapmatten op de lager
gelegen daken der nevengebouwen uit te
spreiden eu in de open lucht te slapen. De
meisjes zongen en schertsten hg dit werk.
Nog lager, in de hoven van de villa, zaten
de slaven die de wacht hielden te verhalen
van onde geschiedenissen. Vit de werkplaat
sen steeg het eentonige gelnid van de hand
molen naar omhoog, en alles ging den ge
wonen gang geigk alle andere dagen. Toch
hing een sombere wolk boven dit hnis,
Magdalena scheen bet te gevoelen en sidderde.
«Gaat het nu beter, Samaritana? Zal ik
u water halen, wilt ge iets drinken vroeg
zg bezorgd.
Samaritana schudde het hoofd. «Ik zal
spoedig niets meer noodig hebben en ik
verlang ook niets meer, want ik heb Ohristns
gezien... ik kan tevreden xyn I» sprak zij
met gebroken stem, terwgi zg scheen te
blikken in onbekende verten.
Was het slechts het bleeke maanlicht, dat
haar zoo wit deed schgnen Vanwaar kwam
de grgze sluier die zich over haar gelaat
uitspreidde.
Magdalena werd door een koude rilling
bevangen. Het was haar te moede, alsof een
onbestemde schadnw haar voorbgtrok, alsof
ze werd aangeraakt door een fladderend
socialist repliceerde dat de regeering erkend
heeft, dat het aanplakbiljet een stakingsdaad
vormt, waardoor ze zich das verbonden heeft
ter zake van dit aanplakbiljet geen vervolging
in te stellen I
DE BALKAN.
De meeste Fetersburgsche bladen waren
uitgenoodigd om te confereeren met vertegen
woordigers van het departement van bniten-
landsche zaken.
Dientengevolge waarichgnigk bespreken zg
met veel meer bezadigdheid de verwachte
belangrgke nota, die ze beschouwen als een
bejammerenswaardlge capitulatie en een ge
dwongen onderwerping. (De nota waarin
Rusland de annexatie van Bosnië formeel
als een «fait accompli» beschouwt.)
De Boees spreekt in een hoofdartikel van
een neerhalen van de Russische vlag.
Da Novoie Vremia betreurt de toegeving
van Rusland als een monsterachtige, gruw
zame onderdrukking door Duitschland.
De Slovo en de Betsj beschouwen het feit
als een volledige overwinning van Oostenrgk
in den Balkan en de nederlaag van Rusland.
De Beurset troost Servië met de verzeke
ring, dat, wanneer het zich onderwerpt, het
naburige rijk en de meeste onderteekenaars
van het tractaat van Berign met Servië
capitnieeren.
Vele Fransche bladen zgn van oordeel,
dat, tengevolge van de erkenning van de
inHjving door Rusland, het oorlogsgevaar af
gewend is.
De Figaro schrgtt
Men kan nu niet alleen den twist tas
schen Oostenrgk en Servië, maar de heele
crisis als afgeloopen beschouwen. De diplo
matieke zegepraal van Aehrenthal bestaat
hierin dat hg Iswolski er toe gebracht heeft
de inigving formeel te erkennen.
De Temps gaat weder heftig tegen de
Donau-monarchie te keer en schrgft:
Rusland zou, als het bedreigd geworden
was, met de gansche kracht, waarover het
in Europa beschikt, opgetreden zgn. Als
Oostenrijk de domheid begaan had zich met
Rusland te meten, dan sou het spoedig ge
zien hebben, hoe we schrgven dit niet
zonder grond het overbigfsel van het
Drievoudig Verbond onder een Italiaanschen
aanval ineengestort zon zgn.
DUITSCHLAND.
Er wordt te Berign veel gesproken over
een proces, waarbg aan het licht gekomen
is dat groote geneeskundigen (hoogleeraren
en anderen) percenten betalen aan tusschen -
personen die hun rgke patiënten voor ope
raties en anderszins bezorgen. In Rusland
bestond een georganiseerd bureau met dat
doel. Nu deelt men te Berign 'uit offleieële
bron mede, dat de regeering zich met de
zaak zal bemoeien en den geneeskundigen
voor zoover zg als professor ambtenaar zgn,
de les zal lezen.
Woensdagavond is het schandaal, dat
over het gesjacher met rijke patiënten ont
staan is, in een vergadering van het genees
kundig genootschap te Berign ter aprake
gekomen.
De professoren Senator, Ewald en Pose-
kleed. Zg vermoedde de tegenwoordigheid van
een derde.
«Samaritana I» fluisterde zg bevend. «Voelt
gij het ook? Er ia nog iemand hier I»
Het meisje lachte geheimzinnig en drukte
de hand op het hart. «Ik zie Hem duideigk
en wil u zeggen, wie het ismaar gg moet
niet echrikken. Het ie Azraël, de engel des
doods. Hg staat bg mg met opgeheven hand.
Laat hg die neer, dan ben ik zgn eigendom.
Maar ik vrees hem niet, want mgne oogen
hebben den Beloofde des Heeren gezien en
Deze zal mgne ziel niet in de schaduwen
des doods laten ronddolen Bg deze woor
den zonk zg ter aarde.
«Samaritana... mgn kind!»
Magdalena onderdrukte haar angstgeroep,
toen zy naast Samaritana nederknielde; deze
gaf haar een teeken.
«Stil, roep niemand, laat ons alleen bigveo.
Het uur is heilig, het behoort u en mg
alleen, o MiriamDe gemeenheid der men
schen mag het niet ontwgden.
Met samengeperste lippen, om geen klacht
door te laten, hief Magdalena het teedere
schepsel in hare sterke armen op en droeg
het als een kind naar den divan. Zg legde
het gemakkeigk neer en gaf eenige verster
kende druppels. Dit wekte de zieke op en
zg wendde zich op den divan om, opdat zg
ner, tegen wie de beschuldigingen voorna-
meigk gericht zgn, waren niet verseheneu.
Senator, de eerste voorzitter van 't genoot
schap, heeft, tot de zaak tot klaarheid geko
men is, zgn voorzitterschap neergelegd. Prof-
Oorth, de tweede voorzitter, las nit naam
van Senator een verklaring voor, behelzende
dat hg tot het befaamde Russische instituut
voor geneeskundige consulten niet in betrek
king had gestaan, maar alleen aan Rnsei-
eche tolken en portiers, die met patiënten
bg hem kwamen, om van hen af te komen,
fooien had gegeven
Ofschoon hg als hoogleeraar buiten het be
reik van de raden van eer valt, heeft Se
nator zich toch ter beschikking gesteld van
den geneeeskundigen eereraad In het district,
waar hg woont. Eindefijk deelde prof. Oorth
mede, dat de faculteit en het ministerie
van onderwgs zich met de zaak bezighiel
den, en dat zij buitendien opnienw voor het
gerecht zou komen, waarbg dan de beschul
digden als getuigen gehoord zouden worden.
Verder werd er over de zaak niet van
gedachten gewisseld.
BELGIE.
Terwgi men in Duitschland het telefo-
neeren duurder wil maken, overweegt het
beetnur der Belglsohe postergen de invoering
van een nieuw tarief, waarvan het minimaal
bedrag 175 free, zon bedragen, zgnde 76 francs
minder dan het tegenwoordige.
Dit laatste tarief zou gelden voor een
aantal van 600 telefonische gesprekken, waarbg
alleen de door den geabonneerde aange
vraagde verbindingen zonden meetellen. Bg
overschrgding van dit aantal zou voor elke
100 verbindingen een surplus te betalen
zijn, echter zoo, dat eventueel 1000 extra
verbindingen naar verhouding goedkooper
zouden zgn dan 500. Deze met vreugde be
groete hervorming kan echter niet eerder
dan over twee of drie jaren ingevoerd worden,
daar de tegenwoordige inrichting van het
Brnsseische telefoonkantoor, dat op het eerst»
daags bereikte aantal van 15.000 abonné'a
berekend is, voor de te verwachten uitbrei
ding van het cgfer vergroot zal moeten
worden.
De Chr. Partijen. De Standaard meldt
Naar men ons bericht, hebben er «aam-
sprekingen plaats gehad tusschen gedelegeer
den van de Antirevolutionaire, Roomsoh-
Katholieke en Ohristeigk-Historische partgen,
om met het oog op de komende stembus,
zich met elkander te verstaan.
Deze saamsprekingen moeten, zQn we wel
ingelicht, tot overeenstemming hebben geleid,
en op het trekken van een vaete gedragslijn,
die men eenparig volgen zou, uitzicht hebben
gegeven.
Eerst op de partgvergaderingen zal natuur
lijk kunnen bigken, of de drie partgen aan
deze afspraak haar zegel hechten.
Maar reeds het feit dat zulke besprekingen
plaats grepen, en niet mislukten, geeft allee-
zins grond voor de verwachting, dat men
1T-——BB
Magdalena beter zien kon. Het matte, be»
nevelde maanlicht scheen door de deur
opening een in der haast ontstoken lamp
wierp haar rood schgnsel daar tusschen.
Overigens was alles stil en donker.
«Goed om in te slapen 1» fluisterde Sama
ritana en greep de hand harer vriendin.
Dexe boog haar hoofd op den rand van
den divan en een onuitsprekeigke smart
doorboorde haar hart als een scherp iwaard.
«Wat zal dat zgn Moet gg mg verlaten
steunde zg.
«Ween niet, Miriam», zeide da stervende.
«Gg bigft niet alleengg zult Hem vinden
en Hg zal alles voor u zgn. Voer mg ech
ter is het beter dat ik ga...» De toenemende
zwakte deed haar zwijgen.
Magdalena trachtte haar eenige verfris-
sching toe te dienen, maar het wilde niet
meer door de keel en slechts het kloppen
van het hart bewees dat het leven nog niet
was gevloden.
Zoo lag Samaritana etil en ruetig gedurende
een langen tgd. Eindeigk sloeg zg nog één
maal de brnine oogen naar hare vriendin op,
met bovenaardsch verhelderden blik en
beproefde te lachen.
Dan werd haar blik strak, zg strekte zich
lang nitde engel des doods had zgn hand
neergelaten. (Wordf vervolgd),
