No. Zaterdag 11 September 1909. R. ins. 1B>. Hat It. Si®iiws" en ^dtre^texitiefilad voor Moord-Holland. FEUILLÊm K. Kerk, :enberg, tosrboekhandel. :enberg, itoorboekhandel. Verschijnt Woensdag en Zaterdag. De Zelfmoord en zijne oorzaken, Buitenland. 3"' Jaargang abixwoud," sn van het gesneden). 2au-aïtikslsn; itiger, •ekken, istjes, ildoozen, >eners, egers, i esjes, idoozen. erstempels ichets f aamplaten ikkerij ABONNEMENTSPRIJS Dit nummer bestaat uit 6 bladz itempels (kussens. Het geloovig Hebed. i ONS BLAD. SO cents per drie maanden franco aan hnis. Te betalen in het begin van ieder kwartaal. Afzonderljjke nummers8 cent. Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad". BUB1AUBreeaiïtraat 45, tegenover de B. E. Éerk, te Alkmair. Telefoon No. 433. ADVERTENTIËN: Van 15 regels80 wat. Elke regel meer0 Reclames per regel15 Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25 Zij die zich tegen 1 October op ONS BLAD wenschen te abonneeren, ontvangen de tot dien datum verschijnende nummers gratis. Burgemeester en Wethouders van Alkmaar brengen onder de aandacht van de ingezetenen de navolgende wecken ter voorkoming van Aziatische Cholera Gebruik geen water uit rivieren, vaar ten, grachten en andere waterloopen om te drinken, spijzen te bereiden, groen ten te wasschen of vaatwerk schoon te maken. Bij gebrek aan ander water moet dit water goed worden gekookt. Eet geen rauwe groenten en geen ongeschilde of onrijpe vruchten en drink geen ongekookte melk. Wees zindelijk en matig. Alkmaar, 8 September 1909. Burgem. en Weth. voornoemd, G. BIPPING, Voorzitter. DONATH, Secretaris. ii. Alvorens de oorzaken van den zelf moord na te sporen, zij in herinnering gebracht, dat vele moderne misdaad- kundigen de menschelijke vrijheid mis kennen, en den zelfmoord beschouwen, gelijk de misdaad in 't algemeen, als een noodzakelijk gevolg van de om geving waarin men leeft, en van de gesteldheid van het lichaam, inzonder heid van de hersenen. Deze bewering is echter onbewezen en valsch. Eenige buitengewone zakelijke toestanden daar gelaten, moet men als algemeenen regel houden, dat de wil aan misdadige nei gingen weerstand kan bieden Wij moe ten dus bij het opsporen der oorzaken van den zelfmoord rekening houden met de menschelijke vrijheid. Dus indien wij de invloed van zekere factoren aanne men, is het slechts een zóódanige, die den wil alleen prikkelt en aanzet, zon der hem nochtans te noodzaken. lo. Men is geneigd te denken, dat de JSTEBS. Alkmaar, De zeemeeuwen .fladderden boven het spie gelend water van de kust naar de land tong, hunne tevredenheid met het weer uit krassende, het schuim der sneeuwwit brekende golven schitterde als parels in de groene zee; begroeid door brem en hei dekruid verhieven de rotsen haar gouden en purperen kruinen; zacht geel, rozen rood en zilverpaars waren de keline wol kenvlokjes, die zich hier en daar aan den helderen hemel vertoondende lucht was E vol vogelengezang en verzadigd door den r 8eur van ,t versche hoo!Het „land, waar 't altijd middag scheen te zijn", moet werkelijk bekoorlijk zijn geweest, zoo er al de middagen op dezen éénen geleken. Dr. Gallacher zou op eiken anderen tijd onder de bekoring van dit toöneei zijn ge- raakt-, heden echter had hij geen oog voor al die verrukkelijke pracht. Zijn blik was ernstig en bezorgd. Wel had hij het oog gericht op de ver verwijderde lijnen, welke zee en lucht scheiden, maar zijne gedach ten verwijlden in eene kleine woning, vlak bij, daar, waar de bergen in een rotsach tige landtong uitliepen. Na langdurig- wa ken had hij ze juist verlaten om in de trissche lucht van zijn pijpje te genieten. e zieke, dien hij in dit verloren hoekje tan Wales gebracht had, om er de gezond- eid weer te vinden, lag stervende in die •Woning. Dien morgen was een priester van het teraf gelegen Aberyswyth gekomen, om hem e laatste H.H. Sacramenten toe te dienen, en was heengegaan om een nog meer ver wijderd ziekenbezoek ai te leggen. Dr. Gal- acher had maar weinig acht geslagen op de plechtigheid; die beschouwde hij slechts mensch gemakkelijker tot zelfmoord overgaat in nevelachtige, kille streken dan in zonnige warme landen, en men beschouwt alzoo het klimaat als een invloedrijke factor. Hoewel het feit in 't algemeen niet te loochenen valt, be wijst dit slechts alleen, dat in die ge matigde streken de gewone oorzaken van den zelfmoord meer voorkomen dan in warme landen. Ook het jaargetijde schijnt hierbij een rol te spelen. Lang heeft men aangenomen, dat de meeste zelfmoorden plaats grepen gedurende den winter en de herfst, wanneer de natuur treurig en doodsch is. De statistiek echter bewijst het tegendeel. Men meent dat de oorzaak hiervan ligt in het toe nemen of verminderen van de mensche lijke bedrijvigheid en van het sociaal verkeer, welke meer gespannen zijn in den zomer dan in den winter, zoodat in den zomer de mensch meer onder hevig is aan het ondervinden van teleurstellingen in zijn leven en arbeid en de bron van beweegredenen, die hem tot wanhoop zouden kunnen brengen, alzoo rijker vloeit. Onder de 2e categorie der invloeden valt aan te stippen het merkwaardig feit, dat onder alle beschaafde volkeren de zelfmoord veel meer slachtoffers maakt bij het mannelijk dan bij het vrouwelijk geslacht. De verklaring van dit feit is te zoeken in tal van verschil lende oorzaken. Op den voorgrond staat dat de vrouw door dieper godsdienst zin en nauwer familiebetrekkingen meer weerhouden wordt van dien noodlottigen stap, daar zij minder deelneemt aan het maatschappelijk leven, bijgevolg minder blootstaat aan de gevaren, aan den socialen strijd verbonden. In 't algemeen komt bij de vrouwen slechts één geval van zelfmoord voor, tegen vier bij de mannen. Evenals het ge slacht, zoo oefent ook de leeftijd van den mensch een diepen invloed uit op zijn doen en laten in zijn maat schappelijk leven, en is er ook verband te bespeuren tusschen den menschelijke leeftijd en den zelfmoord. De zelfmoord komt weinig voor bij kinderen, vermeer derd regelmatig met de jaren en bereikt zijn toppunt in den hoogen ouderdom, al moge nu de redenen tot zelfmoord bij ouderen, aannemelijk schijnen, in het steeds vermeerderen van droevige erva ringen, het verlies van dierbare betrek als een overblijfsel van verouderd bijgeloof. De woorden, door den priester bij 't heen gaan tot hem gericht, boezemden hem ech ter belang in. „Het Sacrament van 't Heilig Oliesel zou hem kunnen redden", had pater Mostyn gezegd, „indien zijn geest tot rust kwam. liets is er, dat hem hindert en zijn toe stand verergert. Oij weet even goed als ik, hoezeer de geestestoestand van een pa tient op zijn gezondheid terugwerkt. Ik heb hem verzocht aan u te zeggen, wat hem hindert, wees dus zoo vriendelijk, zoo deel nemend mogelijk. Oij zijt een vriend, op wien hij vertrouwen kan, en het is duide lijk, dat Ood u wil gebruiken als het mid del, waardoor de genezende kracht van 't H. Oliesel op hem kan werken." Deze woorden hadden ,,.een nieuw licht doen ontstaan in Dr. Gallachers geest. Tot hiertoe was het hem niet gelukt al de ken- teekenen ider ziekte te ontleden. Zijne studiën waren bijzonder goed geweest en bekroond bij zijne promotie, met het praedicaat „Cum magna laude." De tweejaren, dat hij nu de praktijk uitoefende, waren daarbij rijk aan ondervinding geweest. Doch het geval, dat hier voor hem lag, had al zijn bekwaam heid teleurgesteld. De verschijnselen waren duidelijk genoeg, maar zij gaven den leid draad niet, om de oorzaak der ziekte te leeren kennen. Nagenoeg een dergelijk ge val had hij in een der Londensche hospita len gezien: een meisje was gestorven ten gevolge van wat men, bij gebrek aan een beteren naam, „een gebroken hart" noemt. Maar om zoo'n sentimenteele oorzaak te veronderstellen bij dezen patiënt, een dok ter, zoo koel en afgemeten, scheen wel wat bespottelijk. Hij stopte zijn pijp op nieuw en bleef denken aan den wenk van den priester, Nadat hij met zulke onderscheiding was gepromoveerd, zou men gedacht hebben, king-n, het afnemen van veerkracht en het daardoor somberder worden vau levensstemming, het niet te bewisten feit, dat ook de kinderzelfmoord in onze dagen schrikbarend toeneemt, eischt an dere verklaring, die ons hoofdzakelijk gegeven wordt in de slechte opvoeding, het verwaarloozen eaner streng zedelijke, karaktervormende opleiding en het niet genoegzaam beschermen der kinderen tegen vroegtijdig zedenbederf. Het getal zelfmoorden verschilt van land tot land soms op zeer uiteenloo- pende wijze. Men wil beweren dat de landaard grooten invloed heeft op den zelfmoord. Indien men echter in dit op zicht volksstammen vergelijkt, verkee- rende in volmaakt dezelfde omstandig heden, alleen slechts verschillend in nationaliteit, komt men tot de overtui ging dat door den landaard de uitbrei ding van den zelfmoord niet genoegzaam verklaard wordt. Hoewel het niet valt te betwisten, dat kinderen soms de gemoedsgesteld heid of het karakter hunner ouders overerven, moet toch geloochend wor den dat ook de zelfmoordneiging recht streeks door overerving kan ontstaan, omdat de feiten waarop men die bewering baseert uiterst zeldzaam zijn, en andere feiten door de statistiek vastgesteld, de stelling der erfelijkheid onhoudbaar ma ken, zooals de invloed van het geslacht en die van den leeftijd. Krankzinnigheid zal niet zelden tot zelfmoord leiden, echter te beweren, dat zelfmoord uitsluitend in geval van on toerekenbare krankzinnigheid begaan wordt, is overdreven en komt met de feiten niet overeen. In vele landen toch houdt het aantal zelfmoordenaars en krankzinnigen geenzins gelijken tred, ja zelfs komt daar, waar de zelfmoord ziekte hevig woedt, weinig waanzin voor, en vallen er in streken met veel krankzinnigheid weinig zelfmoorden te constateeren. 3o. Onder de maatschappelijke invloe den die in deze als factor kunnen dienen, komt op de eerste plaats het huwelijk. Het huwelijk al te vroeg aangegaan schijnt slechten invloed uit te oefenen en den zelfmoord te vermeerderen; op normalen leeftijd gesloten, oefent het een gunstigen invloed uit. Opmerking ver dient, dat in landen, waar het aantal huwelijken vermindert een toeneming dat John Gallacher ook onmiddellijk het grootste succes te wachten stond. Maar bij bekwaamheid behoort ook eenig kapitaal om zicht e vestigen, en te wachten, tot de bekmaamheden bekend worden en tot haar recht komen. En bij gebrek daaraan, had hij zich tot dusverre tevreden moeten stel len met een plaats als waarnemend genees heer op 't platteland, nu hier, dan daar. De dokter, wiens praktijk hij op 't oogenblik waarnam, was Dr. Stewart, de patient zelf, wien al zijn zorgen golden. Dr. Stewart had een goeden naam. Hij behoorde tot de oude school en zag op jonge 'mannen, die kersversch van de uni versiteit kwamen, als op waanwijze kwas ten neer, die tot elekn prijs op hun plaats gezet moesten worden. De bewering, dat de geneeskundige vorderingen gemaakt zou heb ben sinds zijn akademietijd, was voor hem hem een bespottelijk iets: hij had geen oor voor hetgeen hij nieuwbakken begrippen noemde. Maar Dr. Gallachers beleefdheid en diens eerbied voor zijne opinies ont wapende geheel en al het mistrouwen van den ouden man zij brachten hem er zelfst oe aan te nemen, dat er toch wet iets te zeggen was voor de nieuwere methodes. Wederzijdsche achting deed vriendschap ont staan, en toen Dr. Stewart ziek werd, wil de hij geen andere zorgen dan die van zijn assistent. Toen Dr. Gallacher van zijne wandeling thuis kwam, vond hij den zieke wat beter. De rustige slaap, die op de toediening der H.H. Sacramenten gevolgd was, had zijn zenuwen bedaard en zijn hoofd helderder doen worden. „Gallacher", zeide hij, ik zal je eens een geschiedenis vertellen." „Neen", antwoordde deze zeer beslist, "praten zal u te veel vermoeien." Doch zijn verzet was slechts voorgewend, want hij herinnerde zich den raad van pa- van zelfmoord valt aan te wijzen. Ook do dichtheid der bevolking kan bevorderend werken op de zelfmoord uitbreiding; in de stad komen meer gevallen van zelfmoord voor dan op het platteland.' In verband met het beroep en den maatschappelijke stand van den mensch is het vermeldens waardig, dat de nijverheids- en han delsbedrijven, veel meer slachtoffers van zelfmoord tellen dan de landbouw, en zelfmoord over 't algemeen veel meer voorkomt bij de hoogere klassen der maatschappij dan bij de lagere, bij de rijken meer dan bij de armen. Het groot getal zelfmoorden dan ook toe te schrijven aan nood of armoede, zoo- als menigmaal gedaan wordt, geschiedt dus gansch ten onrechte. De verstandelijke ontwikkeling en het onderwijs is een factor, wiens invloed niet mag worden onderschat, vooral heden ten dage niet, nu men overal een streven ontwaart, op dat gebied vaak buitensporige eischen te stellen. De statistiek toch leert, dat de ver standelijke ontwikkeling onbetwistbaar heeft bijgedragen tot toeneming van zelfmoord gedurende de 19e eeuw. Hoofdzakelijk moet hier de schuld ge geven worden aan het ondoelmatig aankweeken van geleerdheid. Zonder verhouding met stand en toekomstig beroep wordt menigmaal eenvormig zelfonderricht opgedrongen, hetwelk in veler harten het verlangen naar een hooger levensstandaard doet ontstaan, vele teleurstellingen medebrengt en ontevredenheid schept. De zedelijke vorming onzer jonge menschen houdt geen gelijken tred met hun ontwikke ling, brengt een noodlottige wanver houding in hun opvoeding en maakt hen ongeschikt gevoelens en driften te beheerschen. Het verval der algemeene zedelijk heid, zich overal uitende in toename van natuurlijke geboorten, misdaden, echtscheidingen en vooral in dronken schap, moge al niet oorzakelijk samen hangen met de uitbreiding van den zelfmoord, toch geeft het reden tot ernstig nadenken, daar wij zien, dat die twee moderne verschijnselen zich in volledig parallelisme ontwikkelen. De invloed van het voorbeeld op de toename van den zelfmoord is, hoewel niet met cijfers vast te stellen, nochtans ijijii »ii i ii ■■«ma—b— ter Mostyn. „Gij weet niet, dat ik weduwnaar ben", vervolgde Dr. Stewart. Dr. Gallacher keek vreemd op: het was nooit bij hem opgekomen, dat zoo iets mo gelijk was. „Op mijn veertigste jaar trouwde ik met een meisje, (dat ruim 20 jonger jonger was, nog bijna een kind. Ik trouwde haar, om dat ik haar liefhad; waarom zij het deed weet ik niet. Het liefst geloof ik, dat zij zelf niet wist, wat ze deed. Zij was licht zinnig en genotzuchtig"; weldra dan ook be merkte ik, dat ik haar hart niet bezat. Zij was vroeger actrice geweest, en vond, dat zij een vervelenden ruil had gedaan, door haar onbeteugelde vrijheid op te geven om met mij te trouwen. Om kort te gaan, zij bedroog mij; ter wiile van ons eenig kind vergaf ik haar, maar van dien tijd af was ik niet meer dezelfde. Mijne ontgoocheling verzwakte mijne zenuwen en mijn verstand en verlamde mijne werkkracht. Na eeni- gen tijd stierf zij, mij een dochtertje achter latende, Majorie genaamd. Hoe dol ik op dat kind was, kan ik u niet zeggen. Zij was niet slechts het zonnetje van mijn le ven, maar inderdaad alles, wat mij aan 't leven hechtte. Ik waakte over-hare kinder jaren met de teederste zorg, gaf haar een opvoeding, zooals men ze slechts droomen kan, en met echt vaderlijken trots zag ik haar opgroeien tot een schoon jongmeisje. Maar niettegenstaande mijn overgroote liefde, was ik toch zeer streng voor haar, te streng misschien, want steeds bleef de vrees mij bij, dat zij zou kunnen worden zooals hare moeder was. „Van tijd tot tijd gaf ze te kennen, dat ze gaarne het tooneel zou betreden. Ik was wel zoo verstandig mij- daar niet vierkant tegen te verzetten. Ik 'had nu en dan al eens kennis gemaakt met hare stijfhoofdigheid evenals hare moeder zou zij door noo- onbetwistbaar. Door nieuwsblad, roman en tooneelspel, kunnen menigmaal bij zwaarmoedig gestemde geesten, slui merende denkbeelden worden wakker geschud, die ten slotte tot een nood lottigen stap leiden. De groote toeneming van zelfmoord in Europa is echter grootendeels toe te schrijven aan een algemeene verbreiding van godsdiensttwijfel en geloofsverval. Gedurende de laatste jaren toch stond de christelijke levensbeschouwing aan een bestrijding bloot als nooit te voren en velen, onvolkomen voorbereid, hebben zich laten verleiden door holklinkende woorden eener oppervlakkige weten schap, en zijn in geestelijk nihilisme en godloochening vervallen. Dit wordt openlijk erkend door de godloochenaars zelf, en daarom, indien wij dit artikel besluiten door het samen vatten in deze van eenige redmiddelen en wij, als onze meening geven, dat wellicht eenig resultaat mag verwacht worden eerstens van het straffend op treden van den Staat tegen hen die zelfmoord beproeven en degenen die hen met raad en daad daarbij ter zijde staan, en daarna van het grootere om zichtigheid opleggen aan dagbladschrij vers en auteurs van romans en too- neelspelen, dan noemen wij nochtans ais het eerste en voornaamste voorbe hoedmiddel tegen den zelfmoord den godsdienst, waaraan alle andere midde len hun kracht ontleenen. Door de gods dienst toch komt mén tot bestrijding der openbare onzedelijkheid en van het alcoholisme, in de godsdienst ligt het krachtige fundament waarop de opvoe ding der jeugd moet worden opgebouwd. De godsdienst maakte een einde aan de zelfmoordziekte bij Grieken en Ro meinen, hield haar verbannen uit de Christelijke maatschappij der middel eeuwen, en beschermt thans nog de volkeren die er getrouw aan bleven, 't Geloof is de zielverkwikkende op vatting van het leven, en staat als een schutsengel tusschen het leven en den vrjj willigen dood. BELQIE. In de middeljafdeeling der Belgische Ka mer, belast met het onderzoek van het leger- deloos terzet dn opstand zijn gekomen. Dus ging ik maar ludhtig over het idee heen en beschouwde het als een voorbijgaande gril; en, naar 't scheen, dacht zij er ook niet meer over. Maar alhoewel zij er in 'tver- volg niet meer over sprak, bleef het ver langen onverzwakt. Een crisis kwam, toen een tooneelgezelschap van laag gehalte voor stellingen kwam geven in ons klein stadje. Er was daar zeiden iets te doen om de jeugd verstrooiing 'te geven, zoodat dit een groote attractie bood. Marjorie vroeg mij om er heen te gaan, maar alvorens mijne toestemming te 'geven, wilde iik mij zelf over tuigen, wat gezelschap het was. De voor stelling was zóó schaamteloos gemeen, dat ik haar verbood er nog aan te denken'. Dien avond was ze afwezig van huis. Met angst in 't hart vroeg ik haar, waar zij zoo laat geweest was. Met een trotseeren- den blik antwoordde ze kortweg, dat ze mijn verbod overtreden had. Woedend over zulke ongehoorzaamheid, zeide ik haar, dat ze gestraft zou worden en den ganschen vol genden dag sloot ik "haar op in hare kamer. „Een week later kwam er een brief, door een mij onbekende hand geadresseerd aan Mej. Stewart. In den regel bemoeide ik mij niet met de briefwisseling mijner dochter, doch dezen keer opende ik den brief. Hij was geschreven door den directeur van het tooneelgezelschap, en hij bood haar, met of zonder mijne toestemming, een plaats aan. Ik ergerde mij over de ruwe familiari teit, waarmede de brief geschreven was, en nog meer over de zinspelingen, daarin ver vat, op geheime samenkomsten van den di recteur en mijne dochter. „Ik toonde Marjorie den brief, en ik sfond verslagen bij de uitbarsting van onafhanke lijkheid, die daarna volgde. Zij werd woe dend en verklaarde, dat zij den man liefhad en hem tot het uiterste eind der weretd zou volgen, (Slat volgt,)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Ons Blad : katholiek nieuwsblad voor N-H | 1909 | | pagina 1