Hi. Hath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 85.
Zaterdag1 23 October 1909.
3d" Jaargang
FEUILLETON.
Zoekt, en gij zult vinden.
Buitenland.
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Bit nummer bestaat uit 6 bladz.
Aandeelhouders-vergadering
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS s
50 cents per drie maanden franco aan huis. Te betalen in
het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nnmmers3 eent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUBBAUBreedstraat 46, tegenover de B. E. Eerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
A D VERTENTIÊN
Van 15 regels30 eent.
Elke regel meer6
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 130 woorden, bij vooruitbet. 25
der N. V. „Ons Blad". R. K. Nieuws-
en advertentieblad voor Noord-Holland,
op DONDERDAG 28 OCTOBER 1909,
des avonds 8 uur, ten huize van den
heer PROOT.
Agenda
Benoeming van een redacteur en ad
ministrateur.
Bespreking abonnementsprijs.
Het Bestuur,
H. P. M. KRAAKMAN.
H. KENTER.
J. F. QUAX.
N.B. Sollicitatiestukken liggen ter
inzage op het kantoor van den President,
den Heer Mr. H. P. M. KRAAKMAN,
op Maandag, Dissdag, Woensdag en
Donderdag a.s. des nam. van 1 tot 4 uur.
V Qverheids-bemoeiïngr.
De tentoonstelling van Huisindustrie
heeft tot vele contradictoire beschou
wingen aanleiding gegeven. Sommigen
zagen er een poging in om de nooden
van ben, die in eenigen tak van huis
industrie werkzaam zijn, zoo ellendig
en hopeloos mogelijk voor te stellen,
terwijl het toch in 't algemeen lang zóó
erg niet zou zijn. Anderen vielen in
tegenovergesteld uiterste en meenden,
dat de toestanden dikwijls nog treuriger
waren dan ze werden voorgesteld.
De waarheid zal wel in het midden
liggen.
Maar dat heeft de tentoonstelling wel
bij vernieuwing aangetoond, dat er op
sociaal terrein inderdaad nog ontzaglijk
veel te doen is.
Dit wordt gelukkig steeds levendiger
gevoeld.
De noodzakelijkheid eener krachtige
overheidsbemoeiing met het sociale leven
des volks bleek op het congres aan de
bespreking der huisindustrie gewijd.
Er is daar, naast andere maatregelen
van Overheidswege, bepleit een verre
gaande Overheidsbemoeiing met de loons-
vaststelling voor huisarbeiderseen
bemoeiing, bestaande of in het vaststellen
van algemeen minimum-loon of in het
verplichten van de werkgevers om onder
goedkeuring der Overheid stukloonscha
len voor bepaalden tijd vast te stellen
en die te publiceeren.
Het laatste wordt gewenscht door
niemand minder dan het R. K. Kamer
lid Jhr. Mr. Ruys de Beerenbrouck.
In de Congres-commissie zaten voorts
o.m. de Kamerleden Dr. Nolens, die
EVANGELISCHE VEEHALEN.
H) Naar 't Framcb.
Hij heeft een soort ijlhoofdigheid. Hij
preekt voortdurend over vroegere tijden.
zal wel zalig insluimeren in de omhel-
'Pg des Heeren. Maar God moest tegelijk
Proepen, degenen, die altijd te zamen heb-
ren gestreden...,.
Spanna omhelsde haar oude vriendin.
Prak haar van hoop, van mogelijke beter-
aP; zij putte alle troostredenen uit, die
e<hren en onttroosbare smart kalmeeren.
i stegen op het terras: een gedeelte
tras er van overdekt, een soort kamer in
e °Pei' lucht vormend. Joiadah, de oogen
osloten, de handen gevouwen op de borst,
c een reeds den doodslaap ingegaan. Zijn
was zoo, wit als de sneeuw. Met
kusten Gamaliel en Suzanna zijn
Pot' ^aarna zHn voorhoofd. Gamaliel
0 bem eenige druppels tusschen de
Aii |Van een °Pwekkeniden drank, dien
iaa'ktefcr^aaSt m edegen om en. Joiadah
gelaat
geen beweging; maar zijn vrienden
.«tennend <*i:~r—t-i- n,..
glimlachte hij vluchtig. Wel
|anttar" "ij" te sPreken, zeer z
f 611111 et lange rustpoozen.
aderd.
Met Paschen waren de leeraren ver-
onder de Koninklijke poort. Zij
het Congres presideerde, en Jhr. Mr.
De Geer.
Op het Congres nu werd de bevoegd
heid der Overheid om zich met de vast
stelling van het loon in te laten, niet
betwist.
Wanneer trouwens de Regeering in
derdaad dergelijke maatregelen ten aan
zien der huisindustrie neemt, dan wordt
daarmede slechts hét Engelsche voor
beeld gevolgd.
Wie had voor tien jaar zulke ver
strekkende maatregelen bereikbaar en
met de roeping der Overheid bestaan
baar geacht?
Waarlijk, les idéés marchent.
Ook wij zien geen principieel bezwaar
tegen deze nieuwe arbeidersbeschermiog.
Het is te betreuren, dat bij deze be
moeiing roet het loon aan de vakbe
weging geen rol kan worden toebedeeld
maar in de huisindustrie bestaat de
vakbeweging nu eenmaal zoo góed als
niet. Met de huisindustrie is de vak
beweging ten einde raad. Juist deze
omstandigheid is het, die, zoo hier als
in Engeland, heeft gebracht tot dep
wensch naar krachtige wettelijke'maat
regelen.
Het is gelukkig, dat ook ter rechter
zijde het besef hoe langer zoo meer
doordringt, dat wettelijke maatregelen
alleen hier leniging kunnen brengen in
den socialen nood van duizenden.
V BRSENNING EN WAARDEERING.
Onlangs werd in „De Heraut" ge
sproken over de strevingen van het
modernisme, het kwaad, dat niet slechts
de katholieke geloofsleer ondermijnt,
maar ook evenzeer een hoogst verder-
felijken invloed oefent in kringen van
geloovige Protestanten.
„De Heraut" besprak de Encycliek
„Pascendi" tegen het modernisme en
verklaarde, dat de geloovige Protestan
ten den Paus voor het schrijven dier
Encycliek dankbaar moesten zijn. Want
met groote juistheid had de Paus den
aard van de modernistische dwalingen
blootgelegd, het verderfelijke streven
der dwaalleeraars aangetoond en zoo
doende een dam opgeworpen tegen het
voortwoekerende kwaad.
En niet alleen hier te lande, ook in
het buitenland vindt de Encycliek in
Protestantsche kringen waardeering.j
Een merkwaardig artikel heeft de
Duitsche „Evangelische Kirchen-Zei-
tung" over de Encycliek tegen het
modernisme.
„Wij Protestanten", zegt het blad,
„wij Protestanten kunnen op vele pun
ten met de Encycliek meegaan. Dit
document veroordeelt toch anti-christe
lijke dwalingen en strevingen, welke
onderwezen, zij redetwisten met wanlui
dende stelmmen. Hillel was al vele dagen
dood.... Dat kinjd is dicht nabij mij ko
men zitten. Hij was zachtzinnig en blond,
met een wit kleed, zonder overkleed Hij
sprak van nieuwe dingen. Hij zeide.........
De oude hield op, met inspanning rond
ziende.
Vader, zeide Gamaliel, met de
bezorgdheid als voor een ziek kind. 't is
de witte sluier van Suzanna, die gij ziet,
Suzanna, de dochter naar uw hart en
het mijne. God heeft u haar gezonden
als een der engelen, die onzichtbaar tot
uw ziel spreken.
Joidah glimlachte nogmaals vluchtig.
Na weinige oogenblikken sloot hij op
nieuw de oogen en hernam als in een
droom
Hij zeide: „BarmhartigheidIk
min meer de barmhartigheid..." Denkt gij
God te kunnen dienen met een slecht
hart? Hij' zat naast mij. Hij beschaamde
allen, een voor een. Levi riep uit: „Dat
kind zal ons allen het zwijgen opleg
gen..." Ik zag dat haar ziel rein weid bij
haar weenen. Allen lachten zij haar uit....
Hij zeide: „Uw zonden zijn u vergeven."
Hij ijlt, zeide Gamaliel bedroefd.
Ik herkende het zachtzinnige kinfl.
van vroeger. Aan de andere zijde des
grafs zou ik het herkend hebben.... Ik
Utb u niets gezegd. Ik Zou u «liets van hem
hebben kunnen zeggen. Gamaliel, mijn zoon,
Ik wilde ii mijn gedachten niet verbergen.
wij evenzeer als de katholieken moeten
bestrijden.
De Paus heeft, door het modernisme
aan te duiden als onvereenigbaar met
het christelijk geloof, niet slechts ge
bruik gemaakt van een onafwijsbaar
recht, maar ook zijn plicht vervuld en
zich verdienstelijk gemaakt jegens den
godsdienst. De toepassing der moder
nistische ideeën op den christelijken
godsdienst zou niet alleen schadelijk,
doch vernietigend voor den godsdienst
zijn".
En na vervolgens verschillende moder
nistische dwalingen te hebben opgesomd,
gaat de „Kirchen-Zeitung" voort„Wij,
Protestanten, kunnen niet anders dan
ons over de maatregelen, welke de Paus
tegenover dit modernisme genomen
heeft, grootelijks verheugen in het be
lang van den christelijken godsdienst.
Wij willen en mogen het Pausdom niet
bestrijden, want sinds lang hebben we
het leeren kennen als een grootsche
historische instelling, waaraan God in
Zijne Voorzienigheid een groote rol heeft
toebedeeld."
Komende van die zijde zijn dit waar
lijk treffende getuigenissen en wij kun
nen er ons slechts over verheugen, dat
de waarheid van het pauselijk woord
ook onder Protestanten erkend wordt
en waardeering vindt.
SPANJE.
Niet alle buitenlandsche Liberale bladen
gaan 'dioor (dik en dun mee met de Ferrer-
huldigers. Wereldbladen als „Times", „Kol-
nische Zeitung" e.a. nemen een geheel an
dere houding aan dan de liberate pers hier
te lande. In de „Times" vinden we een
degelijke en eerlijke beschouwing over de
Ferrer-betoogingen, hun oorzaken en gevol
gen.
Eerst wijst het blad er op, dat de po
gingen van anarchisten en socialisten en som
mige liberalen om door een interpellatie in
de kamers van afgevaardigden der verschil
lende landen hun respectievelijke ministers
tot een ongeoorloofd ingrijpen in de binnen-
landsche politiek van Spanje te dwingen,
jammerlijk fiasco geleden heeft en lijden
moest, omdat zulk ingrijpen induischte te
gen alle rechtsopvatting en door geen en
kele regeering in het onderhavig geval
geduld kon worden.
Dan wijst het blad er op, hoe al Üie
Ferrer-betoogingen over bij'na den geheelen
aardbol van Montevideo tot Rome gehouden
zijn, op denzelfden tijd, in een wonderbaar
lijke eenstemmigheid, met denzelfden aan
hang van bijkomende gebeurtenissen van
oproer en wanordelijkheden met een tref
fende overeenkomst in de gehouden spee-
Maar 't is een onzekere gedachte.... En
dan, men koestert altijd van die gelief
koosde denkbeelden. Zelfs aan een vriend
zelfs aan een zoon openbaart men niet
het parfum van zijn ziel. Maar daar, waar
de hand Gods zich uitstrekt, ontstaat
diepe stilte. En de hand Gods had wel
licht die herinnering in mij" vergezeld1.
Waarom heeft hij tot mij niet gesproken?
't Komt als van zeer verre tot mij. Mis
schien herinnerde hij zich mijner niet,
En dan was er die vrouw, die weende.
Tzadok had een duivelsch gezicht
Ongelukkig degenen, wien het licht ver
blindt. OngelukkigDikwijls heb ik
gezocht in het leven, ik heb hem op geen
ander pad ontmoet. Gamaliel vroeg mij
„Wie .is! hij? Hoe te weten wie hij is?
Suzanna luisterde met kloppend hart
toe. Gamaliel hief het hoofd van den
grijsaard op in zijn armen. Een kleine lamp,
hangende aan het dak der aliyah, dreig
de uit te gaan. Aan den hemel schitterden
duizenden sterren.
Mijn Zoon, hernam Joiahah, met
zwakke stem: is Suzanna daar?
Ik 'ben hier, vader, ik verlaat u niet
zeide het jonge meisje. Wij verlaten u
geen van beiden.
Goed, Lees mij voor hoofdstuk Uil
van Isaias. De wetrol is daar onder mijn
hoofd.
Suzanna spreidde de bladen uit, die om
wikkeld waren met verkleurde zijde en las
met een door aandoening onduidelijke stem
chen en bedreigingen en Ide gepleegde da.
den van geweid'.
Wie heeft al die elementen te zamen ge
bracht in een beweging voor Ferrer, wiens
persoon voor korten tijd nog onbekend was
wiens leerlingen en wiens karakter buiten
Spanje bijna geheel geignoreerd werden?
Indien de revolutionaire en anarchistische
factoren in de maatschappij op eens over
al in dezelfde richting vooruitdringen, djan
schijnt het voor de hand te liggen dat er
hoogere leiders der anarchie hun bevel heb
ben afgekondigd1,
Dat acht het blad gevaarlijk en verderfe
lijk, vooral Wanneer dit alles diaarenbbven
nog geschiedt met weinig kenniis van za
ken. Te meer verderfelijk waar dit stre
ven gesteund wordt door journalisten die
zich niet onthouden van aanvallen op
een vreemde regeering. Zulke personen bren
gen door (hun (dolzinnig en ondoordacht schrij
ven de zaak van vre'die en orde in gevaar,
en jde natie, waartoe zij behooren zal een
maal de ruiten, welke zij hebben ingegooid,
moeten betalen, y
Het HlnUterie
Naar een telegram uit Madrid meldt,
heeft het ministerie zijn ontslag aangevraagd.
Maura, de minister-president, heeft bij het
indienen van het ontslag van het ministe
rie gezegd, dat de kennisgeving van libe
ralen en democraten, dat zij alle betrek
kingen met de regeering verbreken en wei
geren over P'e ingediende wetsontwerpen
te beraadslagen, er Ide r eden van was. Maura
drukte de hoop uit, dat de meerderheid
het nieuwe ministerie zou steunen.
Het nieuwe ministerie is aldus samen
gesteld: Moret minister-president en minis
ter .van binnenlandsche zaken, Perez Ca-
ballos buitenlandsche zaken, Alvarado fi-
nenciën, generaal Luque oorlog, admiraal
Concas marine, Barroso onderwijs, Marti
nez del Campo justitie, Cassel openbare
werken.
ITALIË.
De Paus en de~Pers.
Toen de Paus dezer dagen een journa-
llist ontving, sprak hij tot hem o.m. de
volgende opmerkelijke woorden, die wel in
ruimer kring gehoord dienen te worden:
„Ach, de per! Nog altijd weet men niet
haar taak te waardeeren. Noch de geloovi-
gen, noch de geestelijken steunen haar vol
doende.
„Talrijke malen hoort men oudere gees
telijken zeggen, dat de pers iets nieuws
is, en dat zij de zielen geleid hebben ook
zonder zich met de pers in te laten. Vroe
ger kon men dit nog laten paseeren. Men
moet immers in het oog houden, dat de
slechte pers vroeger niet zoo verspried was
als Idit thans wel het geval is.
„Maar nimmer is het ook zoo noodza
kelijk geweest als tegenwoordig, dè goede
„1. Ziehier mijn dienstknecht, ik zal
hem steunen, mijn uitverkorene. In hem
heeft mijn hart welbehagen gevonden. Ik
heb mijn geest over hem uitgestort.
„2. Hij zal niet weenen. Hij zal niemand
naar de oogen zien. Zijn stem zal niet
buiten de deuren vernomen worden.
De grijsaard ging voort als in een ge
zang:
„3. Hij zal geen geknakt riet breken.
Hij zal geen lont uitdooven die nog
rooktNog.... Wie kan den tijd meten:,
welke een ziel geheel in duisternis doet
verkeeren?Zal die ooit komen?
Oh. Ik had hem zoo graag teruggezien
voor ik stierf.
Wien wilt gij terugzien? Zal ik hem
gaan zoeken en tot u brengen? vroeg
Gamaliel bezorgd.
Dat kunt gij niet.,., 't Is het blonde
kind uit den tempelSuzanna, lieve
ga slapen Ga naar beneden, naar de arme
Anna, die weent. De tranen der oude
lieden laten diepe sporen achter. Zeg
haar, dat zij mij altijd dierbaar en wel
dadig is geweest al de dagen van haar
leven. Ik wil, dat zij rust neemt. Komt
beiden morgenochtend terug.
Hij sliep in de armen van den grooten
leeraar, die teeder en oplettend als een
zoon bij hem zat. De uren van den nacht
verliepen: de lange stilten werden onder
broken door een zacht ijlen, dan weder
door kalme, schoone woorden. Een oogen-
blik scheen Joiadah zijn volledig bewust-
pers als tegenwicht tegenover haar te stel-,
tan. Men kan daarom thans niet meer vol
staan met wat vroeger voldeed.
„Ook het heden moeten wij onder d«
oogen zien. En ee,n feit is het, dat het
Christenvolk tegenwoordig door slechte bla
den bedorven wordt. Wat baat het ker
ken te bouwen, missies te houden, scholen
op te richten, alle goede werken; alle
krachtinspanning der Katholieken zullen on
vruchtbaar blijven1, indien zij zich niet te
vens van de verdedigingsmiddelen en de
wapenen der Katholieke pers weten te be
dienen." 'j i
De Tsaar ii op reii naar Italië. Da
plaats waar de ontmoeting met Victor Em
manuel zal plaats hebben is nog niet be
kend, maar 't schijnt toch wel Raconigi
te zullen zijn. Een groote troepenmacht is
daar samengetrokken, waarschijnlijk voor pa
rade.
Het heet, dat 'de Tsaar, na het onderhoud
te Raconigi met den Koning naar Messina
zal gaan. Het Middellandsche Zee-eskader
zou 'de vorsten vergezellen. De minister van
arbeid, Bertolini, is plotseling met een gan-
schen staf van hooge ambtenaren naar Mes
sina gegaan. Men brengt dit in verband
met het Tsarenbezoek.
Zooals men weet, was er eerst sprake
van geweest dat de Tsaar met eenige oor
logsschepen door de Dardanellen zou gaan.
Dat plan moet zijn opgegeven op dringen
de vertoogen van Iswolkski, Idlie er op wees
dat de Sultan zonder toestemming der be
trokken mogendheden geen firman kon uit
vaardigen waarbij de 'doorvaart door de
Dardanellen werd toegestaan.
Prof. Lotnbroso ia te Turijn plotseling
overleden.
Hij was in 1835 te Verona geboren, stu
deerde te Turijn, werd 1859 officier van
gezondheid in 1862 hoogleeraar in de psychia
trie te Pavia, later directeur van het krankzin
nigengesticht te Pesaro, en ten slotte hoog
leeraar in de gerechtelijke geneeskunde en
psychiatrie te Turijn.
Het meeste opzien heeft hij gebaard door
zijn geschriften over de psychologie van de
misdaad, welke echter krachtige tegenspraak
vonden en waarvan 'de onhoudbaarheid her
haaldelijk werd betoogd.
De ontkenning van den vrijen wil was
de gronddwaling van L's beschouwingen.
Er zouden geen misdadigers maar slechts
„zieken" zijn.
FRANKRIJK.
Lourdes bedreigd. Onder het opichrlft
„Wloorden en daden", bevat het jongste
nummer van de „Univers" een artikel van
de hand van Arthur Loth, waarin enkele be
langwekkende mededeelingen en beschouwin
gen voorkomen.
„De Katholieken, zoo begint Loth, weten
nog niet, dat een gelijke zet, waardoormen
de basiliek van het H. Hart, de basiliek
zijn te herkrijgen. De leerling van Hillel
zond een teedere herinnering tot den be
roemden meester van zijn jonge jaren.
Een weinig later scheen hij ongerust; hij
werd verward en vroeg aan Gamaliel^ of
Hezekias in de oogen van. Hillel de war»
Messias was
Hillel bevestigde niets met beslist
heid, antwoordde Gamaliel, Gij weet hoe
zachtzinnig hij was en gij hebt hem beter
gekend dan ik. Ik was een kind, toen hij
gestorven is.
Hij heeft mij niets gezegd, van die
dingen, hernam Joiadah met kracht. Men
wordt moede te wachten; dat is waar..,,
meer dan vierduizend jaren.... Men wordt
moede van alles.... Ach, vooral van het
leven, van een leven zoolang als het mijne.
Er zijn duistere dingen.
De nacht werd doorschijnend. De sterren
verbleekten. Bijna zonder overgang ver
spreidde een wonderlijk rood zich langs
den hemel, langs üe aarde, langs de ruwe
muren van de nederige woning, over het
stemmige meer. Witte en blauwe duiven
vlogen van tak tot tak, zachtkens met haar
vleugels klapperend
Anna kwam weer op haar post van
onvermoeibare toewijding. Zij zag stilzwij1-
gend den ouden gezel van haar leven aan
en haar lippen trilden. De verandering
door den nacht gebracht, was verschrik
kelijk. Suzanna deed Joiadah ruikelr aan
een handvol rojven van Saros. De grijsaard
bleef onbeweeglijk. (Wordt vervolgd).