R. Rath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
rzïjN
MAAK
No. 13.
Woensdag- 16 Februari 1910.
4"' Jaargang1
Oesnhuijscn,
Sociale klis
dte Alkmaar^
FEUILLETON;
Goud en Zilve
>en»
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
erruilen DeTooveresvanAstaroht
tie 1910
D de Cologne,
tiger van alle
nreinheden
en als
rsterkend
van 's-Hage, Lió|
d.
ng."'
„de Ster",
atros,"
Hiel,
ïmoniak,
tien.
Door schade en schande
wijzer geworden.
V HOE ONS VOLE VEESJFTI9D
WOEDT.
KERKNIEUWS.
BINNENLAND.
ALKMAA R.
eteek8B.de bericht bij
zijn cliëntèle, dat afin I
it jaar uitmunt wegens I
ing eu scherp concur.
aanbevelend,
Uw dienaar
JOH OUD.
Ursem.
ruden Medaille,
Binds 1878 beroemd
wanneer naam op
rt en in de flesch
5 25 et per flacon,
bij LEO BIJLOOS,
geetraat, Alkmaar.
hoek Annastraatl
Je-haar van Woningen]
h gelegenheid tot
te verhuren huizen,;
huurgeld, kcopen eng
uizen, taxeeren, brand-ï
efd aanbevelend,
an ^eenhnljsegj
Februari a.s.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
60 ot. per 3 maanden franco huis; 90 ct. met Zondagsblad.
Te betalen in het begin van ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers van de courant3 cent.
Van het Zondagsblad5 cent
Uitgave van de Naatnl. Vennootschap „Ons Blad".
BUBSaUBreedstraat 45, tegenover de B. E. Zerk- te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
ADVERTENTIÊN
Van 1—5 regels 30 cent.
Elke regel meer8
Reclames per regel15
Kleine advertenties van 1—30 woorden, bij vooruitbot, 25
De dagen van strijd tegen de bij
zondere school liggen nog zoo ver niet
achter ons, dan dat wij ons niet zouden
herinneren, hoe onze tegenstanders be
weerden, dat het neutraal onderwijs
der openbare school verre verheven was
hoven dat van de bijzondere school.
Intusschen men is wijzer geworden:
de heer van Ossendorp heeft zich in
den vollen zin des woord vergaloppeerd
en men komt zoo zachtjes aan tot de
conclusie neutraalonderioijs bestaat
niet.
Leest slechts, wat het N. v. d. D.
heeft te vertellen over neutraal.
.Neutraal" beteekent geslacht-loos,
.man noch vrouw, vleesch noch visch.
„In het dagelij ksch leven is de nauw-
„keurigste benaming van een neutraal
„mensch: de middenman „wat
„heb je er 'an?''
„Niet neutraal zijn is echter heel
„iets anders, dan altijd stokpaardje
„rijden op principes. Een man met
„beginsel-vastheid brengt die niet
„overal bij te berde; integendeel, hij
„is er zoo zuinig mee als betaamt ten
„aanzien van een kostbaar bezit.
„Neutraal is de Machine, Zij zaagt,
„snjjdt, knipt, wentelt: papier,hout,
„van alles menschelijke ledematen
„ook al, wanneer die in het bereik
„komen van baar dommekracht.
„Neutraal is ook de Dood, die niemand
„spaart, voor wien oud en jong, nut-
„tig en overtollig, mooi en leelijk
„gelijk zijn.
„Maar neutrale mensclien zijn er
„niet. En op school wordt gewerkt
met menschelijk materiaal, door
„menschen.
„Deze laatsten, de onderwijzers,
„zijn geen machines en geen auto-
maten; mógen dat niet zijn. Hun
„persoonlijke neigingen, gevoelens,
„overtuigingen, oefenen invloed op
„het onderwijs dat zij geven. Dwaas
„heid zou het zijn te verlangen dat
„deze menschen, als looden soldaatjes
„in een doos, juist zouden passen in
„het kader van wettelijke voor
„schriften."
Datgene wat wij zoo vaak beweerd
hebben n.l. dat persoonlijke neigingen,
gevoelens en overtuigingen van den
onderwijzer invloed uitoefenen op het
onderwas, wordt hier precies beaamd.
Eenige jaren terug heette het liegen,
nu vertelt een voorstander van open
baar onderwjjs hetzelfde.
„Het kan verkeeren", zei Uilenspiegel.
ES,
GESCHIEDKUNDIG VERHAAL UIT HET
MIDDEN DER DERDE EEUW.
U) door E. S. VAN LUIK
Heliogabalus, die vóór Alexander Seve-
rus het Romeinsche rijk bestuurde, was
en gedrocht van 'wreedheid en buitensporig
beid, zooals er in ide geschiedenis misschien
een 2de gevonden wordt. Hij schafte den
idienst (der Romeinsche goden af en vereerde
ide zon als god, ter eere van wie hij kin-
fleren slachtte, waartoe de schoonste voor
hem opgezocht moesten worden. Bij de
vele openbare gruwelen, Idie 'hij bedreef, ging
pet zedelijk gevoel der Romeinen meer en
peer verloren.
Alexander Severus, die een strengere op
voeding had ontvangen van zijnen moeder
ammea, beminde de rechtvaardigheid. Hij
paf den Christenen de vrijheid, hunnen
godsdienst uit te oefenen en veroorloofde
hun zelfs kerken tc bouwen. Zijn tijd ver
deelde hij tusschen de studie, het bestuur
pes rijks, de rechtspleging, de letterkunde,
enz. Vol achting' als hij was voor de chris
lelijke zedenleer, deed hij in zijn huiskapel
"en beeld ïva'n' den Zaligmaker plaatsen,
"jij riep, geachte en geleerde mannen in
Bjne omgeving, in één woordD'e Ro-
peinsehe adel schaamde, rich voor dezen
Vier en-Zeventig duizend...
Het is een verschrikkelijk getal
Te Dordrecht werd deze week de
jaarvergadering van den N -Malth. Bond
gehouden.
Veel deelen we daarvan niet mee.
Alleen deze bijzonderheid.
„In het afgeloopen jaar zijn door den
Bond 74.000 blaadjes en brochures ver
spreid, zoowel in de sloppen en stegen
onzer groote steden als in de meest
algelegen gehuchten van ons land".
Zoo wordt dat gif overal verspreid.
En vaak wordt het daar uitgereikt,
waar niemand er naar vraagt en het
onder de oogen van kinderen, dienst
boden en wie weet wie meer komen
kan
Of het tijd wordt, dat - gelijk min.
Nelissen wil aan deze volksvergifti
ging paal en perk wordt gesteld
(Fr. Dagblad)
V TUBERCULOSE EN DSANE.
De correspondent der „N. R. Ct."
schreef dezer dagen over den goeden
gezondheidstoestand in de jodenbuurten
te Amsterdam.
Hieruit blijkt dat de tuberculose on
der de kinderen Israels geen 0,12 pCt,
aan slachtoffers telt, terwijl in de buur
ten der Jordaan, die hygiënisch eer
boven, dan beneden de Jodenwijk staan,
het pCt. 0.22 is, dus bijna het dubbele.
De socialisten geven als de voornaam
ste oorzaak van genoemde volksziekte
„de slechte woningen" op, maar deze
cijfers spreken duidelijker dan redevoe
ringen, zij zeggen tot ons: Niet in de
woningtoestand alleen schuilt het ge
vaar van „Tuberculose". De joden heb
ben afkeer van ons Nationaal vuur
water\zij besteden hun geld aan voedsel.
De Joden in de krotten der Joden-
houttuinen, St. Anthoniebreedstraat enz.
leven lang en weinigen lijden aan „Tu
berculose". Maar... zij drinken niet.
Bij de behandeling der begrooting
van Oorlog in de Eerste Kamer ver
klaarde de minister ruiterlijk, dat hij
den officier, die een duel weigerde, de
hand boven het hoofd zou houden.
De „Nieuwe Courant" verdedigt het
duel en schrijft:
„Eene opzettelijke beleediging van
„een krijgsman sluit in zich een
„minachting voor diens weerbaarheid
„en het ligt voor de hand, dat zij
„beantwoord wordt met de uitdaging
„probeer maar eens of ik inderdaad
„niet de hoogste deugd van mijn
keizer in het openbaar te doen, wat hij
zoo streng veroordeelde, en zocht in de
duisternis en in het geheim zijne schande te
verbergen.
Wanneer zij zich alzoo twee- of drie
maal in de week wilden vereeuigen, dan
werd een ieder een wachtwoord gegeven,
Uit voorzichtigheid (hadden zij bij het binnen
komen het gelaat gemaskerd met een zwart
fluweeien doekje. De slaaf, die bij den in
gang op wacht stond, vroeg' een. ieder
het wachtwoord, en wanneer dit goed werd
beantwoord, waren twee anderen met licht
gereed den bezoeker naar de zaal te leiden.
Daar was het, dat dezen avond de getna
lin des keizers hare verveling en verdriet
van het keizerlijk paleis onder gelach en
dans wilde verzetten, in het gezelschap van
zeer vele (apidere echtgenooten en matro
nen der hoog-e adellijke Romeinsche dames
wereld.
Zoodra Lucilla haar verlaten had, nam
de keizerin een juweelen ring van haren vin
ger, waarop de naam van Laetitia voluit ge
graveerd was, en waarboven een keizer
lijke kroon prijkte; dit kostbaar voorwerp
deed zij in een zakje van zijde en plaatste
het op hare borst. Nadat zij daarna het
zwart masker voor haar gelaat had vastge
maakt, liep zij naar den ingang der ca
tacomben; daar stond zij op niéuw stil,
keek naar alle kanten rond, luisterde eenige
oogenblikken en scheen zeer verwonderd
en ontsteld ovejr de doodsche stilet, die
„stand, persoonlijken moed bezit en
„mijn leven niet in de waagschaal
„durf stellen."
De N. Ct. schijnt de officieren te be
schouwen als een hooger soort wezens
die niet onderworpen zijn aan de wetten
des lands: „Niemand mag zijn eigen
rechter zijn" èn voor wien het gebod
van God: „Al wie zijn broeder doodt,
is een moordenaar", niet geldt.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
benoemd; tot kapelaan te Alkmaar (H.
Laurentius) den Weleierw. heer L. Th. M.
Snelders; tot kapelaan te Amsterdam (H.
Maria Magdalena) den Weleerw. heerM.
J. J. Kammers; tot kapelaan te Rotterdam
(H. Laurentius) den Weleerw. heer H. B.
T. Drenth, tot kapelaan te Scheveningeri
den Weleerw. Heer B, van Leeuwen en tot
kapelaan te Oudorp den WelEerw. heer
P. Th. Verwer die assistent was te Bo
venkarspel.
Pater J J. Hoogland, f
Zondagnacht is de Z.Eerw. Pater J. J.
Hoogland, kapelaan aan de Steigersche
Kerk te Rotterdam, zacht en kalm over
leden. Een korststondige ziekte maakte een
einde aan dit zéér verdienstelijk priester
leven.
Do Paus en Frankrijk
Mgr. Amette heeft van den kardinaal-staats
secretaris namens Zijne Heiligheid Iden Paus
een schrijven ontvangen, waarin nogmaals
uiting' wordt gegeven aan 's Pausen innige
deelneming met de beproeving welke Frank
rijk heeft getroffen en groote lof wordt
gebracht aan het schoone voorbeeld van
on vermoeiden, edelmoedigen zielenijver en
heldhaftige toewijding, gegeven Idoor den
aartsbisschop van Frankrijk bij haar pogin
gen om redding, te brengen en de ellende|
te verzachten- „Terzelfder tijd", zegt het
schrijven, „bescheen het gebed, dat opsteeg
van ide hoogten van Montmartre, als een
hemelsch licht den droeven toestand, wel
ken God had toegelaten.
Grondwetsherziening. Da voo: berei
ding van de vorming eener Staatscommis
sie voor Grondwetsherziening onder pre
sidium van den Minister van Binnenlandsche
Zaken is thans zoover gevorderd, dat het
bekendmaken der samenstelling weldra zal1
volgen.
Handel in vrouwen en meisjes. Aan
het treinpersoneel der Staatsspoor is bij
dienstorder opgedragen, indien bijzondere
feiten of aanwijzingen betreffende handel in
vrouwen en meisjes bekend worden, hier
van direct kennis te geven aan den stati-
haar omgaf... „Hoe komt het toch, vroeg
zij zich zeiven af, dat ik Slier niemand zie?".,
zou ik mij met den dag vergist hebben?
maar neen, Tigrina heeft mij gezegd: die
veneris... (Vrijdag). Zou ik dan misschien
te laat gekomen zijn?.... Wie weet?... Langs
den muur tastend, deed zij een honderd
stappen en jioemde zachtjes den naam
van den slaaf, die, zooals zij wist, de ge
woonte had lang uit op den grond te lig
gen en te slapen, tot dat de meesteressen
van FUze geheime avondpleizieren verza
digd waren. Zij luisterde nogmaals... overal
eene doodsche stilte... Zij riep nogmaals
en hardei', het geluid plantte zich onder
die nauwe gangen meer en meer voort
en eindelijk keerde alles tot de stilte dés
grafs terug.
Een koude siddering greep haar onwille
keurig aan. De keizerin zag zich alleen te
midden van honderden dooden, die daar
begraven waren,
Laetita, die eertijds als jong meisje in
net paleis van haar oom Vitellus, dat in
de onmiddellijke nabijheid gelegen was, ge
apeeld had, was niet al de hoeken, gan
gen en zalen van deze catacomben goed
oekend en evenzoo kende zij de langwer
/dg vierkante openingen in den zijwand ge
maakt, waar de sluitsteen hier en daar was
gevallen en verwijderd, zoodat imen tusschen
die vochtige aarde niets dan nare doods
beenderen kon zien. Aan een paar opschrifen
had zij toen gezien, dat daar Christen Mar
telarejj begraven waren en de duif voor
onschef van bet eerste station, voor de
trein stopt. De stationchef geeft dan hier
van per spoedtelegram kennis aan den di
recteur van het Rijksbureau te Amsterdam
en aan de directie te LJtrecht.
Staking van onderwijzer». Da onder
wijzers aan de school van de Nederland-
sche School vereen iging aan de Sarphati -
straat hebben het werk gestaakt.
De naaste aanleiding tot deze staking
zou zijn een onaangename bejegening door
het hoofd, den heer Tegelaar, een der on
der wijzers, den heer Tanis, aangedaan.
Volgens het hoofd zit de oorzaak tot het
conflict evenwel dieper en is daarin be
halve de heer Taiiis betrokken de heer
Traanberg, mede deel uitmakende van het
personeel der school.
Zooals men zich zal herinneren, is de
heer Traanberg een der beide onderwijzers,
die uit den gemeentedienst werden ontsla
gen wegens hun voortdurend onaangenaam
opdeden tegen het hoofd der school, fwaar
aan zij waren verbonden.
Bezwaren tegen eedsaflegging. Voor
de 6e Kamer ider AmsterdamsChe Recht
bank werd bij verstek behandeld de
zaak tegen Th. E. te Weesp, beschuldigd
zonder eenige ptankidtng in de Slijkstraat
aldaar. J. F. v. S. op Nieuwjaarsdag met
een «teen op het hoofd geslagen te heb
ben, waardoor deze bloedend verwond werd
Eisch bij verstek 3 weken gevangenisstraf.
De 2de getuige maakte bezwaar tegen het
afleggen van den feed, daar hij geen lid van
een kerkelijk genootschap was, noch in een
God geloofde.
President: „Hebt gij Uw lidmaatschap
opgezegd?"
Getuige: „Ik ben geen ltd".
Pres.: „Zijt ge gedoopt?"
Get: „Ja, in de Ned. Herv. Kerk."
Pres.: „Welnu, den doop maakt iemand
lid van de Kerk, waarin ge gedoopt zijt.
Daarom moet U den eed afleggen."
Toen voldeed get. er aan.
Tijd is geld Sedert «enigen tijd worden
op enkele stations der Staatsspoor zeer zwa
re treinen opgedrukt De opdrukmachines wor
den tijdig voor het vertrek van den trein
los achteraan opgesteld, en duwen den trein
trein zoolang, totdat deze een flinke vaart
heeft, waarop de machine weder naar het
station terugkeert. Bij (het niet spoedig in be
weging komen van zware treinen, hetgeen
men vaak ziel, is dit een goede verbetering,
terwijl voor dit opdrukken, de trein zeer
spoedig in volle vaart is, zoodat meerdere
minuten op zulk een traject uitgewonnen
worden.
Binnenkort wordt te Vlissingen eene
proef genomen met het opdrukken van
een der zware mailtreinen naar Duitsch -
land. Indien deze proef voldoet, zullen
voortaan 's morgens en 's avonds de ver
schillende exprestreinen opgedrukt worden.
■AiifcELI'hHI»!!,!!!» lil lUW 'IR—WW»- a
al had toen hare spottende vroolijkheid op
gewekt. 't ls waar, het nichtje van Vi
tellus Jijad geleerd aan alles te twijfelen
zij had van het Christendom hooren spre
ken als van eene domme, gevaarlijke secte,
de schande en de vernederingen zocht,
zich altijd in he tduister verborg en den;
kop van een ezel aanbad. Haar geloof aan
Jupiter, Venus en alle andere Romeinsche
goden had zij al lang overboord geworpen;
maar toch offerde zij wierook aan de go
den van den staat, zonder daaraan andere
waarde te hechten dan te doen, wat ande
ren deden. Laetitia kende en aanbad slechts
één enkele godheid; en deze godheid: was
zij zelf. Hemel en hef waren voor de echt
genoote van keizer Maximinus klinkende
woorden en plaatsen, behendig en slim uit
gevonden, om op de verbeelding van dwa
zen te werken en hunne geestkracht te
prikkelen. In één woord zij dacht, niet te
mogen gelooven aan de onsterfelijkheid der
ziel. Niettemin bezat zij evenals alle andere
verstandige schepselen een soort van af
grijzen van alles, wat tot eene teugeltoo-
ze ongebondenheid leidt. De Schepperder
menschen heeft aan een ieder van ons de
stem des gewetens gegeven die o,ns onop
houdelijk toeroept:
„Er is na den dood een ander leven,
waar de goeden zullen beloond en de kwa
den gestraft zullen worden." Deze ïnwen
dige, geheimzinnige stem deed zich op dit
oogenblik aan Laetitia duidelijk hooren. Zij
sidderde van angst, en verbeeldde Zich, dat
Kometen. De komeet 1910 8. begint
langzamerhand voor het bloote oog te ver
dwijnen. Ze was Woensdagavond ongeveer
7 uur niet hoog boven den horizon, met
een kleine binocle nog waar te nemen, mid
den tusschen theta en epsilon van Pega
sus.
De komeet van Halley werd Woensdag
avond gezien met behulp van een flinke
binocle (tienvoudige vergirooting) en wel
tegen jhalf acht in het Z.W. t. W. ongeveer
anderhalven graad rechts van epsilon van'
de Visschen.
Wie met behulp van een goede binocle
of ie(cn kijker twee kleine sterretjes kan
waarnemen, een op ongeveer een kwart,
het andere op bijna een halven graad in on
geveer horizontale richting, rechts van ep
silon van de Visschen, zal in dezelfde rich
ting voortgaande ook de komeet als een
nevelplekje kunnen vinden.
Benoemd 1* tot kipelaan san de pa*
roebie van den H. Laurentius de WelEerw.
Heer L. Tb. M. Snelders, die kapelaan wei
te Ameterdam (H. Maria Magdalena aan de
le Spaarndammeritraat.)
Zwerver. Verleden week hield een arme
zwerver gedurende drie nachten verblijf op
het bureau van politie. Verscheidene ma
len was hij tot gevangenisstraf veroordeeld
viermaal was hij in de rijkswerkinrichting:
geplaatst. Ook nu moest hij onderdak ko
men ten ten (einde raadstal hij een rijtuig
lantaarn te Heilo, Meermalen had hij ge
probeerd door bedelen aan de woningen
van politieagenten gepakt te worden.
Zondaghouders. Zondagavond hadden
weer verscheidene relletjes iil de stad plaats
In het Payglop trok een dronken man
bij zijne' arrestatie het mes. Eenige bur
gers verleenden later de politie bijstand eu
onder veel belangstelling werd de dronk
aard opgebracht.
Op Schaftoo werden dien avond eenige
stamgasten die tegen het sluitingsuur het
café niet wilden verlaten, op straat gezet,
de deur op slot!
O, die drank, het weinige, waarvoor eene
geheele week hard moet worden gewerkt,
wordt in drank omgezet en gaat Zaterdagsa
avonds en Zondag door het keelgat.
Op straat gezet In het gure weer!
De blikslager C. wonende op de Geest is
Dinsdagmorgen in den ihevigeu sneeuwstorm
met zijn karig inboeltje op straat gezet.
Naar men ons mededeelde was hij 6 we
ken ongesteld geweest en dus niet in staat
zijn huisbaas te betalen.
In het pakhuis van teen winkelier werd
het gezin onder dak gebracht.
al die doodsbeenderen haar aan alle kan
ten omringden, en benauwdenhare leden
beefden, een koud zweet vloeide onder het
zwarte masker; zij gaf een schreeuw, een
gil van angst en wilde zich haastig ver
wijderen; zij keearte zich om, maar alles
was in dikke duisternis gehuld. Tegen den
muur geleund, zocht zij een steun voor ha
re bevende knieën, doch daarbij stiet zij
zich aan een steenen doodskist, en viel
tusschen de vuile beenderen van een lijk,
dat daar was geplaatst, om in den muur
geschoven te worden. Op dat oogenblik
had de verschrikkelijke angst van de kei
zerin haar'toppunt bereikt, zij verloor hoofd
en zinnen, en in plaats van Uen weg te ne
men, dien zij anders zoo' goed kende, volg
de zij een dwarsgang, die haar, terwijl zij
tastende langs den muur voortging meer
en meer van den ingang verwijderde. Maar
ook in die dwarsgang was zij, door hare
haastigheid om den uitgang te bereikten,
nog tweemaal gevallen. Toen zij uitgeput
door if vermoeienis en schrik op het punt
was te bezwijken, zag zij in de verte een
klein lichtje, dat haar den moed terug gaf,
O
(Wordl vervolgd^.
