R. Rath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Holland.
No. 01
Woensdag: 3 Augustus 1910.
lil het land van Buys.
FEUILLETON
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Be T ooveres van Astaroht
4"' Jaargang:
ADVERTENTIËNz
geschiedkundig verhaal uit het
midden der derde eedie.
V G02D V00BB2SLD.
BUITENLAND.
ONS
BLAD.
ABONNEMENTSPRIJS
ot. per 3 maanden franco huis90 ct. met geïllustreerd
ndagsblad. Te betalen in het begin ran ieder kwartaal.
[Afzonderlijke nummers ran de courant 3 cent.
[y&n bet Zondagsblad.5 cent.
Uitgave van de Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUEBAUBreedstï-aat 12, tegenover de B. E. Zerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 433.
Van 15 regels80 eeat
Elke regel meerI
Reclames per regel .«i,. IS a
Kleine advertenties ran 130 woorden, bij rooruitbet. 25
ii.
De sociaal-democratische partij.
Het district Zaandam wordt met een
[zestal andere op de verkiezingskaart
van ons land door een roode vlek aan
geduid. Bovendien wordt het verte
genwoordigd door den Benjamin dei-
Tweede Kamer, op wien het spreek-
woord: „Ledige vaten klinken het
holst" al bijzonder van toepassing is.
Vooral het optreden van Duys in de
Kamer heeft het district op de tong
gebracht en menigeen zal zich afge
vraagd hebbenHoe is het mogelijk,
dat in Zaandam de sociaal-democratische
partij zoo sterk is Hoe kon daar
eon dergelijk „politiek onmondig" perso-
naadjo gekozen worden. Verschillende
oorzaken hebben samengewerkt tot de
I opkomst der sociaal-democratie in de
Zaanstreek. De katholieken en de ge-
K loovige protestanten vormen in de
I eigenlijke Zaanstreek een betrekkelijk
kleine minderheid. Het overige deel
der bevolking kan men rekenen öf tot
moderne protestanten of tot de
I moderne heidenen. In geen enkele
streek van ons land namelijk vond de
moderne richting in de Ned. Hervormde
i Kerk meer bijvalgeen enkele streek
in ons vaderland overtreft ook de Zaan-
streek in modern ongeloof. Met de
toeneming der bevolking zijn reusach-
tige industrieele ondernemingen verre
zen, als machtige getuigen van een
I opgewekt materieel leven... ten bate
I van enkelenmaar de toch al kleine
protestantsche kerken blijken te groot
I voor de schare moderne protestanten,
1 die nog de leuze huldigen, dat de mensch
I niet van brood alleen leeft. De groote
I massa is op het punt van godsdienst
öf totaal onverschillig öf bepaald anti-
godsdienstig.
Op de tweede plaats dient gelet te
worden op het feit, dat de Zaanstreek
voornamelijk een industrie-Btreek is.
Juist in fabriekstreken treden de inaat-
I schappelijke tegenstellingen het scherpst
op den voorgrond. De doorvoering der
„liberale" economische beginselen inde
vorige eeuw, de „vrijheid" om econo
misch zwakkeren dood te drukken,
heeft daar de productie-middelen in
banden van enkelen gebracht. Daar
tegenover staat de groote massa werk-
lieden, die een geestdoodenden arbeid
verrichten, een arbeid, waarbij vak-
j kennis voor de groote meerderheid geen
[vereischte is.
Ook de godsdienstlooze openbare
school heeft de opkomst van het soci-
MM—a—II I
'2> door E. s. VAN LUIK.
Wajit ik verliet de spelonk van Asta
1 'ent, alleen om een priester te zoeken on
der de Christenen, die mij den weg des
I Hemels aantoonde en mij biet Sacrament toe
I diende, dat daarvan de poort is...... Toen
I dus de keizer, die men zegt onsterfelijk te
12!jn, door kle slagen zijner soldaten gevallen
l.aas, natn ik het kleed van een pelgrim
laan en begaf mij naar Palestina; dat land
Iwaar de eeuwige Zoon van God werd gebo
Iren leed en stierf Die reis was lang en pijn
Ihi maar verlangen, die plaatsen te
bezoeken, door den Zoon van God gehei
'fN. vervulde mijne ziel met eene vreugde,
w k tot nu toe nog nooit gesmaakt had.
«ma begaf ik mij naar Üe woestijn de
Waftr ik elf jaren in boetvaardigheid
v doorgebracht in het gezelschap van
jrtn heiligen kluizenaar, die mij den goe
Ltn G°d leerde beminnen; daar heb ik
i en waren vrede des harten gevonden zelfs
r m'dden van den inwendigen strijd. Ik
as gelukkig, toen..,..."
p"Toen fPi ®r pleizier in kreegt, naar Rome
^reizen zeide Laetitia op sppttendeju
iiToeii ïrophinuie, wijn ui feester, die groo'
alisme in de hand gewerkt. Men ver
sta het wel; de godsdienst .ooze openbare
school. Immers er zijn openbare scho
len waar het onderwijs in christelijken
zin wordt gegeven, waar de onderwij
zers, degelijke, godsdienstige mannen,
het vertrouwen en de achting van gees
telijkheid en bevolking verdienen en ze
ook bezitten. De onderwijzers dier
scholen staan niet op het standpunt
der „politieke en godsdienstige neutra
liteit", ingenomen door de roode Bonds
mannen. Doch in de Zaanstreek telt
de roode Bond van Nederlandsche Onder
wijzers maar al te veel leden. Verschei
dene bondsleden zijn in de Zaansche
afdeelingen der S. D. A. P. de intellec-
tueelen, die de „zelfbewuste" arbeiders
als een kudde schapen heenvoeren,
waarheen zij willen. Het door roode
onderwijzers opgevoede geslacht stemt
rood.
Zien wij het niet in Frankrijk, waar
het eerste geslacht, opgevoed in de
godsdienstlooze „école laique", een kerk-
vervolger Combes met zijn kornuiten
aan het roer bracht en waar volgende
verkiezingen eer verslechtering dan
verbetering 'in dien treurigen toestand
brachten
En is het omgekeerd niet kenschet
send, dat in ons land iedere nieuwe
verkiezing ook nieuwe zegepralen voor
de Christelijke coalitie meebrengt? De
jaren 1907, 1909 en 1910 zqn in dit
opzicht welsprekende getuigen. Wan
neer wij nu bedenken, dat tusschen
1880 en 1890 zeer vele bijzondere
scholen zijn opgericht en de daar op
gevoede leerlingen nu aan de stembus
komen, dan zal ieder het verband van
oorzaak en gevolg begrijpen.
De mensch zal op lateren leeftijd niet
afwijken van den weg, dien hij in zijn
jeugd bewandelde. Dit is de regel, al
zijn er juist uitzonderingen, om den
regel te bevestigen.
Ongeloof, scherpe maatschappelijke
tegenstellingen en een godsdienstlooze
openbare school, ziedaar drie factoren
voor den groei van het socialisme on
misbaar. Ze waren in de Zaanstreek
aanwezig.
Kan het dan nog verwondering wek
ken, dat het socialisme zooveel aan
hangers heeft gevonden, waar de ont-
wikkelingsvoorwaarden zoo gunstig
waren? Op duistere, vochtige plaatsen
immers tieren paddestoelen.
Het „Dgbl. v. Nbr," schrijft:
De Belgische bladen hebben üe vorige
week volgestaan van verslagen over. een
bezoek van den Lord Major van Londen
te Christenheld, mij voorspelde, dat mij
ne dochter, nog maar eenige weken meer
te leven hadO, Tigrina! Tigrina! mijn
kind, ik bid en smeek u, (door het Bloed van'
Jesuss Christus, dat in de grot van Asta
roht vertreden is, nog is het voor u de
tijd om een eeuwig ongeluk te voorkomen,
haast u dus."
„Zijne dwaasheid zal hem nog ongeluk
ken doen maken, mevrouw", zei Tigrina,
terwijl zij opstond; „het zal niet kwaad
zijn voor dien armen dwaas, wat in de
frisscbe lucht te wandelen,"
„Zou dat uw vader niet zijn, Tigri
na? hij kent u zoo goed."
„Mijn vader! Mijn vader is dood,
reeds vijftien jaar dood."
„Tigrina, Tigrina, mijn dierbaar kind!"
riep de vreemdeling, terwijl hij zich op
de knieën wierp: „red uwe ziel! o, red uwe
ziel!"
„Dat is te erg!" riep Tigrina in drift
uit, „ik ga weg."
„Sirka," zei Laetitia „laat dien dwaas
maar loopeji,"
„Mijn GodiMijn Godzeide de pelgrim,
terwijl hij vertrok, „ontferm u over mijn.
kind, heb medelijden met hare ziel."
Toen Sirka en de vreemdeling op de
binnenplaats waren, aangekomen, zeide de
slaaf tot den grijsaard:
„Het is veel te laat geworden, arme
man, om in Ids groote stad Rome een slaap
plaats te gaan zoeken; kom met mij mee,
ik ken een geschikt hoekje, waar gij den
naeht kunt doorbrengen ca waar niemand
aan Antwerpen en Brussel.
Dat behoeft niet te verwonderen.
De burgemeester van Londen regeert over
een stad van evenveel inwoners als het ge
heele koninkrijk tier Nederlanden en hij is
dus niet de eerstéde beste. Bovendien betee-
kent het i ets voor plaatsen als Antwerpen en
Brussel om tien vertegenwoordiger van een
zoo machtige koopstad als Londen te out
vangen en hem leen goeden indruk te geven
van het handels- en industrievermogen der
bezochte plaatsen.
Dus is Ide Lord-Mayor met grooten luister
omgeven.
Nu wil het toeval, dat deze burgemees
ter katholiek is. En goed katholiek. Niet
alleen in naam, maar ook metterdaad, En
hij is niet van de meening dergenen, die
zeggen, tiat mannen van hooge positie hun
beginselen moeten wegdoezelen om andere
meening niet te kwetsen. Integendeel. De
ze L ord-May or verklaart datmen
de idlenkwijze van andieren het
best eerbiedigt, d o or z<e lf eenvou
dig, zonder aanstellerij maa r toch
beslist voor eigen belijdenis uit
te komen. (Spatieering van ons Red.
O. B.),
En zoo is het gebeurd, dat voor het feest
maal, te Antwerpen in den Dierentuin gege
ven ter eere van den Lord-Mayor, op een
teeken van den ceremonie-meester door al
le gasten gebeden is. Hetzelfde gebeurde te
Brussel voor .een diner van de Engelsche
Kamer van Koophandel, aldaar. De gasten
stonden rechtop voor hunne zetels en de
katholieken maakten, op het voorbeeld van
den Lord-Mayor, hun kruisteeken en ba
den. Zondagochtend is tie burgemeester van
Londen met zijn .familie naar de Hoogmis
gegaan in de parochiekerk van Notre Da
me de Sablon
En des avonds is er, op zijn verzoek
een algemeene vergadering gehouden van
de verschillende afdeelingen der vereeniging
van den H. Vincentius a Paulo te Brus
sel, welke eveneens door den Lord Mayor
is bijgewoond.
Deze hooggeplaatste persoon heeft
hiermede een goed voorbeeld gegeven.
Yele Katholieken schamen zich voor
hun geloof, zoodraze buiten de kerk
zijn, zelfs in hun eigen huis, waar zij
toch de baas zijn en anderen niet te
commandeeren .hebben, durven zij niet
uitkomen voor hun geloof, zij durven
in hun huiskamer geen kruisbeeld te
plaatsen, „omdat anderen dan zien, dat
ze roomsch zijn", ze durven niets te
zeggen, als er in hun huis goddelooze
of onzedelijke taal wordt gesproken, enz.
Ieder weldenkend mensch zal evenwel
weinig achting hebben voor iemand,
die niet voor zijn geloof en zijne be
ginselen durft uit te komen. Terecht
verklaart dan ook de Lord-Mayor, dat
u zal hinderen.,.,, dadelijk zal ik u voed
sel brengen,"
Den volgenden morgen toen de twee
dames het paleis verlieten, ontmoeten zij
twee mannen, die een lijk droegen.
„Wat is hier gebeurd?" vroeg Lae
titia aan haar slaaf Sirka.
„Edele vrouwe", antwoordde deze,
„de pelgrim had gisteren de kracht niet
om op straat te komen, daar onder dat af
dak is hij neergevallen; hij heeft lang ge
weend, sprak van niets idan van zijn God
en zijne Tigrina. Dezen morgen om 5 uren
is hij van droefheid gestorven,"
„Dus (een gek minder op üe wereld",
antwoordde Tigrina.
De twee vrouwen wandelden langzaam
naar het paleis des keizers. Lachend en
vroolijk spottend over den dwazen praat
van een waanzinnige, gingen zij een Chris
ten (aanklagen, wat juist in Gods hand
het middel was, om de zoo pas gehoorde
voorzegging van den kluizenaar, tot haar
beider ongeluk, in vervulling te doen gaan.
XXI,
DE WRAAK GODS,
Een jonge man van achttien en een
jonge dochter van vijftien jaren waren als
Christen gevangen genomen en in de ge
vangenis van Carthago geworpen. Hoewel
de muren zeer dik en de deuren sterk waren,
hadden de gevangenbewaarders 1de twee
jonge gekerkenden toch met zware ijzeren
ketenen aan den muur vastgemaakt, wat de
zen natuurlijk zeer lastig viel. Op h'un aan
gezicht blonk een liemalsch» yreugde, zij
men het best de denkwijze van anderen
eerbiedigt, als men zelf eenvoudig, zon
der aanstellerij, maar toch beslist, voor
zijn geloof uitkomt.
ITALIË.
Communlekinderen blj'den Paus.
Een tweehonderdtal jóngens en meisjes,
die in de verschillende parochiekerken van
Rome dezer dagen hun eerste H. Commu
nie hebben gedaan, zijn (door den
H. Vader in audiëntie ontvangen. De ouders
der kinderen waren hierbij aanwezig.
De Paus hield tot de kinderen een korte
toespraak, waarbij hij het evangelie van
den dag tot uitgangspunt koos. Volgens de
Italiaansche bladen zeide de Paus in deze
toespraak o.a, deze woorden:
„Uw geest, kinderen is zeer verheugd,
want uw leeftijd doet u nog niet gevoelen
de slagen van den geest des kwaads, die
streeft naar de vernietiging van al wat er
groot en heilig is op tic wereld, en die
op dit oogenblik zijn aanval op uw aller
Moedjsr, de Kerk, verdubbelt",
En toen hij Hit zeide, scheen het, of diepe
droefheid den H. Vader het spreken be
moeilijkte.
De kinderen zongen na deze toespraak
in koor een lied ter eere van Üen Paus, die
ze daarop twee malen zegende en vervol
gens onder het gejuich der kleinen heen
ging- Lu. J._ ;uL
SPANJE.
Manifestatie van Katholieken verboden.
Terwijl voor enkele 'weken aan een groep
republikeinen, socialisten en Canalejas-vrien
den vrijelijk werd veroorloofd een betoo
ging te houden door de straten te Ma
drid, is aan een 100.000 Katholieken te
Bilbao verboden daar een manifestatie te
houden en uiting te geven aan de gevoe
lens, tiie hen bezielen ten opzichte van
de onwaardige houding der regeering tegen
over het Vaticaan,
Dat is het begin van de uitzonderingsbe
palingen en van de vervolgings-maatregelen
tegen de Katholieken; dat is wel een waar
dige inzet van het nieuwe tijdperk, dat voor
Spanje aanbreekt Ook (de betooging, die de
Katholieken voornemens waren de volgende
week te San Sebastian te gaan houden voor
het paleis van den koning moet verboden
zijn.
In een telegram aan den H. Stoel heb
ben We teleurgestelde Katholieken Zondag
uiting gegeven aan hetgeen hen na het uit
gesproken verbod voor de betooging be
zielde,
„Honderdduizend Katholieken, zoo sein
„den zij, gereed om een manifestatie te
„houden op den feestdag van H, Ignatius,
onderhielden elkander over den volgenden
dag. Die dag zou hun Iden toegang des He
mels openen,
„O, mijne zuster", zei de jonkman, „is
het geene verbeelding?Is het welwaar
dat wij morgen op dit uur in den Hemel
zullen zijn?"
„Morgen, Felix! ja, morgen zullen wij
God zienMorgen zullen wij Maria zien
Morgen zullen wij 'in het bezit zijn van het
Paradijs! O, mijn broeder, welk een ge
luk!"
„Helaas," vervolgde Agapia „waarom
moest ons geluk vergald worden door de
gedachte, dat onze goede vader geen Chris
ten is; hij is toch zoo goed voor ons
geweest!"
„Neen, neen, zuster, de goede God zal
hem niet buiten de alleenzaligmakende Kerk
doen sterven; wij zullen niet eeuwig ge
scheiden zijn van hem, dien wij zoozeer be
nen en die ons altijd zooveel genegenheid
betoont."
„Laat ons zien, zusje, of wij kunnen knie
leji, en bidden wij te zamen voor de be-
keering van vader,"
Onder het gebed van beide gevangenen
knarste eensklaps het slot van tie kerker
deur, welke open ging om eene vrouw
binnen te laten, (die vergezeld was van
een gewapend soldaat. Felix en Agapia
lichtten even het hoofd op, en riepen tegeljj
kertijd
„Martha 1"
„Stil", riep tie soldaat, en hij sloot
de deur, terwijl hij tot Martha zegde:
„krijgen mededeeling van de regeering tiat
„de betooging verboden is, uit geen ander
„motief zeker, dan uit vrees voor die ont
„zaggelijke ontplooiing van Katholieke krach
„ten, tiie tegen eiken prijs besloten zijn om
„tie bedoelingen tier secretarissen en tier
„vervolgers, tiie op het oogenblik aan de
„regeering zijn, te bestrijden, In naam van
„allen, geven wij opnieuw getuigenis van
„ons geloof en onze onvoorwaardelijke ge
hechtheid aan den H. Stoel; wij zijn allen
„klaar te strijden, Wij hebben voor die zaak
„ons leven en onze goederen veil.
„Wij verzoeken, u het land, trouw als
„elk ander aan tie kerk, te willen zegenen,"
Spaansche Ministerraad.
In den ministerraad zette de minister van
bmnenlandsche zaken den toestand te Bil
bao uiteen, tiie reden tot tevredenheid gaf.
„Voor tien ministerraad, zoo zeide de mi
nisterpresident, heeft het communiqué, dat
ik aan ijle bladen heb gezonden de minis
tere reeds op Ide hoogte gebracht van
de pota aan Ojeda (den Spaanschen ge
zant bij het Vaticaan) gezonden als ant
woord op tie laatste nota van het Vaticaan
In tiie nota van het Vaticaan werd het noo
dig Wacht voor de voortzetting van de
onderhandelingen, dat de Spaansche regee
ring alle maatregelen zou intrekken ten op
zichte van de godsdienstige kwestie geno
men- Het Spaansche kabinet is, na een
zorgvuldig en beredeneerd onderzoek, tot
de overtuiging gekomen, dat een deigelij
ke vraag niet gewettigd is en meent, dat
het alle verantwoordelijkheid van zich moet
afschuiven voor een toestand, die in het
leven is geroepen, door geheel persoonlijke
overwegingen van den H. Stoel, waardoor
de verzoenende voorstellen van Madrid tot
dusver vruchteloos bleven.
Het kabinet verklaart, dat het zonder op
houden zijn toevlucht genomen hebbende
tot alle middelen, die het in zijn macht had
om tot overeenstemming te geraken om
trent de beperking der religieus© orden en
instellingen Ojeda zal uitnoodigen een an
dere nota te zenden aan kardinaal Merry
del Val, waarin hem aangekondigd wordt,
dat hij in Spanje is teruggeroepen door zijn
regeering om orders te ontvangen en een
lid van tie ambassade als zaakgelastigde
aan te wijzen,"
Spanje en het Vaticaan.
De Spaansche gezant bij Üen H, Stoel
is Maandagmorgen acht uur uit Rome naar
Sint Sebastiaan vertrokken-
De Spaansche nota is even te voren
aan het Vaticaan overhandigd. De gezant
is vertrokken, zonder vooraf een bezoek
te hebben afgelegd.
i Dit alles wijst op eene breuk tusschen
Sr - - -- -
Spanje en het Vaticaan,
„Haast u!"
„Arme kinderen!" zeide de nieuw aange
komene, tiie zich aan hun hals wierp, om
hun een kus op het voorhoofd te druk
ken; „ik zie, tiat gij u reeds voorbereidt
voor den strijd van morgen."
„Zijt gij ook gevangen genomen Martha.'
Gaat gij met ons sterven? Hebt gij eenig
nieuws van vader? Gij antwoordt niet, Mar
tha? 'j .ei
„Luister eens goed, mijne kinderen, ik
heb slechts enkele minuten voor u ver
kregen. De Christen soldaat, die hier achter
de deur staat, zal spoedig afgelost worden
en als ze mij hier zien, tian is het gedaan met
hem en mijHier breng ik u twee brie
ven, die gij moet lezen voor het donker
wordt..... De eene zal u fnet blijdschap vervul
lenEn nu, mijne kinderen vaarwel, ik
ga u verlaten,"
„Nu reeds moeder!"
„Het gaat om het leven van twee Chris
tenen, mijne kinderen. Bieden wij aan Gold
dit (nieuwe offer aan, dat Hij van ons
vraagt; wees er zeker van, dat Hij het niet
onbeioond zal laten.... Vaartwie]! kinderen,
vreest den dood niet; gaat met vasten stap
naar uw offeraltaar; en wanneer gij in den
Hemel zijt, vergeet dan de arme vrouw
niet, die u hier op parde tot moeder dien
de, en die gij alleen op aarde achterlaat,"
Martha kon hare tranen niet wederhouden,
en de arme vrouw verliet al snikkende de
gevangenis,
(Wordt vervolgd).
i_LJ
