R. Kath. Nieuws- en Advertentieblad
voor Noord-Bolland.
No. 10.
Zaterdag 4 Februari 1911.
5de Jaargang
FEUILLETON™"
Verschijnt Woensdag en Zaterdag.
Als de vogelaar Duit met zoet
Wat hij ook lokke, wij blijven er uit.
Juliaan en Juliane,
ABONNEMENTSPRIJS
Uitgave ran da Naaml. Vennootschap „Ons Blad".
BUBBAUBreedatraat 12, tegenover de B. E. Eerk, te Alkmaar.
Telefoon No. 488.
ADVBRTENTIËN:
Dit nummer bestaat uit 8 bladz
Wel propaganda voor de partij
BUITENLAND^
ONS
BLAD.
60 ct. per 8 maanden franoo huis; 90 et. met geïllustreerd
Zondagsblad. Te betalen in het begin ran ieder kwartaal.
Afzonderlijke nummers ran de courant3 cent.
Tan het Zondagsblad5 eent.
Van 15 regels I i 80 eent.
Elke regel meer
Beolamea per regel j 15
Kleine adrertenties ran 130 woorden, bij vooruitbet. 25
Nu in dezé maanden van de zijde der
socialisten door geheel het land een actie in
het leven is geroepen voor het „algemeen
stemrecht", en zij alle arbeiders hierin willen
betrekken door hen persoonlijk in .hunne
woningen te bezoeken en voor hun stelsel
te winnen, dienen de Katholieke arbeiders
en allen te worden ingelicht, hoe zij zich
tegenover de beweging moeten houden en
waarom.
Bij dit huisbezoek zullen ide socialisten
spreken over de politiek,' over de verkie
zingen, afgevaardigden, kiezers, maar ook
vooral over hun partij; evenstellig als de
winkelier bij ihet afwegen van een pond
krenten den zak medeweegt, pakken de so
cialisten bij alle punten uit over hunne par
tij, Idle „de partij" door hen Wordt genoemd.
Zoo is de propaganda voor hun partij fei
telijk van meer beteekenis dan het jstemmen-
w-erven voor „algemeen kiesrecht".
Om volgens de thans geldende kieswet
als kiezer in aanmerking te kunnen ko
men moet men aan iaepaalde voorwaarden
voldoen, waardoor men 'kan gerekend wor
den in een zekeren onafhankelijken wel
stand zich te bevinden, zoodat men zich
op de hoogte kan stellen van hetgeen noo-
dig is voor algemeene orde en algemeen
belang1. Wanneer men een bepaald bedrag
hetzij aan belasting, of huur betaalt, óf als
jaarloon verdient, óf Ide spaarbank be
zit, of ten laatste een erkend examen heeft
afgelegd, kan en mag men zijn stem als
kiezer uitbrengen.
Ieder, die _aan een dezer voorwaarden
niet voldoet, wordt van het kiesrecht uit-
gelisoten volgens onze bestaande kieswet.
Men moest toegeven, dat wel geen hooge
eischen worden gesteld en ieder oppassend
werkman zidh kiesrecht kan verzekeren, in
dien hij wil, maar evenzeer is het een
feit, dat velen toch het kiesrecht op heden
niet hebben, maar daarvan door de wet
worden uitgesloten.
Zoo is de toestand op heden. Is d-e^
ze goed?
Neen, zeggen de socialisten, maar aan
stonds voeg ik er bij
Neen, zeggen ook de katholieken.
Er moet verandering komen, de huidige
uitsluiting is onrechtvaardig; over deze ver
andering gaat nu het huisbezoek. Komen
i zij in huis bij mannen die reeds kiesrecht
lebben, dan zullen zij hem gelukwenschen,
daar bij re.isfs bezit, wat duizenden nog
eischen, die toch ook menschen zijn en
wonen en zwoegen op denzelfden bodem,
en nog zwaarder zwoegen, en soberder le-
22)
eene novelle
DOOR MATHILDEs
XV.
„Haar eerste zorg betrof hare kleeding;
in het elegant toilet van mevrouw W;al-
horst, begreep haar ijdelheid zeer goed,
zou ze overal Ide aandacht trekken; zij moest
er dus uitzien als een boerin of een bur
gervrouwtje, en daarom besloot zij de gar
de-robe van hare tante zaliger eens na te
zien.
Spotedig vond zij wat ze noodig had;
een donker damast zijden kleed, dat haar
wat al te lang was, tnaar dat zij door opne
men en opspelden zich van pas wist te
maken, een ouderwetschen omslagdoek,
waarin zij zich geheel wikkelen kon, en
eene zwart kanten muts, waarom zij haar
rojuwsluier speldde.
Liane paste voor den spiegel dit won
derlijk toilet aan en kon een lach niet
weerhouden; als Jules en Max haar zagen,
wat zouden ze om haar lachen
Verder zorgde zij voor 'het noodige gekl,
Eau de Cologne, pepermuntjes, in één
woord, zij vergat niets en besloot een wei-
pig te gaan slapen; 's morgens om half
Vijf moest zij vertrekken, ten einde om
ven en daarenboven minder reohten heb
ben. Waarom moeten zij worden uitgeslo- J
ten, waarom allen geen gelijke rechten? j
Dit nu willen de socialisten v age n; maar
zij niet alleen, allen, het geheele volk doet j
dit te samen niet hen vragen; het moet een
algemeene volksvraag of een volkspetitio-ne-
ment worden.
Komen zij bij menschen, die nog geen
stemrecht hebben, dan luidt hun vraag,
maar weet gij wel, waarom gij zijt uitgeslo-
ten? Men vindt u te arm, en daarom ook
geen stemrecht; gij betaalt nog niet eens
Belasting, en daarom geen stemrecht; gij
woont te armzalig, te goedkoop; en daarom
geens temrecht; uw loon is te gering, tot
een spaarduitje kon het niet komen, gij
hadt geen geld om te studeeren voor een
examen en zijt daaraan ook niet voortge
holpen, en daarom ook geen stemrecht.
Een burger zijt gij wel, als gij soldaat
moet worden, maar burgerrechten om te
stemmen hebt gij, arme drommel niet! Wij
zullen u helpen om dat recht van mede-
spreken te krijgen, en zelf moet gij dit
met ons vragen, zelfs het geheele volk
moet ijbet tv por u vragen, want een volksvraag
en Yolkspetitionement voor algemeen kies
recht moet het worden.
Dit bet-eek-ent nu, de propaganda voor
hun partij buiten rekening gelaten, de ac
tie der socialisten voor algemeen stemrecht
Zij willen verandering van onze tegenwoor
dige kieswet, MAAR DIT WILLEN WIJ
KATHOLIEKEN OOK: maar alle verande
ring is geen verbetering, en het algemeen
stemrecht, ZOOALS, ren WAAROM DE SO
CIALISTEN HET (WILLEN IS OEEN VER
BETERING.
Eigenlijk brengt hun algemeen stemrecht
geen verandering van onze kieswet, (het
is meer een verder door voeren onzer wet,
welke op de liberale beginselen steunt;
en om deze reden, kunnen wij katho
lieken nooit voor algemeen stemrecht zijn,
z o O' a 1 s de socialisten dit willen.
De liberalen leeren, dat ieder mensch
geheel op zich zelven staat en oorspronke
lijk niets met een ander te maken heeft;
niemand .heeft ook iets over een mede
mensch te zeggen; men leefde naast el
kander en ieder was zijn eigen baas: Ge
zag of macht had ieder evenveel, de per
sonen, dje dan ook op heden de machts-
of gezagdragers zijn, hebben hun macht
van de ;apideren, omdat zij dit afstonden,
gekregen; allen moeten die menschen kie
zen en zoo hun macht aan anderen mede
deelen. Dat stemrecht komt dus ieder van
nature toe.
Dat het gezag van God zou komen, daar
aan kan niet gedacht worden; met Godsge-
zag houden zij geen rekening; de Staat
wordt gevormd door menschen, die zelf het
gezag hadden, allen evenveel, zij stonden
en staan onafhankelijk naast elkander en
hebben aan het staatsbestuur, dat allen ge-
zeven uur- aan de halt te kunnen wezen.
Haar -slaap was zeer onrustig en reeds
om drie uur was zij opgestaan en kleedde
zich in haar feamengeflanst reistoilet. Een
oiogenblik stond zij nog in beraad Max
te schrijven, maar zij weerhield zich, want
elke brief aan hem zou immers ook gele
zen moeten worden, en 't was beter dat
Max niets van hare reis wist voor zij te-
rug en alles i n orde was. De pendules
sloegen de een na de ander vier slagen
toen Liane stil en ongemerkt langs een zij
deur ihet huis verliet, waarin zij zoo ge
lukkig jaren achtereen geleefd had; toch
vond zij er niets akeligs in; 't arme kind
was geheel door ide hoop verlevendigd,
't scheen haar onmogelijk toe, dat niet al
les goed afloopen en Onze Lieve Heer
deze zaak ten beste schikken zou; ze was
immers (gewoon, dat alles om haar een
goeden keer nam?
Liet begon reeds licht te wonden en
door een achterpoortje ging zij snel de
kreupelbosschen door naar buiten, naar de
o-p-ene, vrije hei; een beklemd gevoel over-
viel haar, toen ze'ldie kale vlakte'zag; slechts
zeer weinig kende zij den weg.
„Ik zai wel eens vragen," dacht zij, „als
ik verder ben, dit voetpad is toch zeker
Iwel goed."
Dapper stapte zij voort; niemand zag haar
dan ide vogeltjes des hemels, die soms
tot hare voeten neerdaalden, om dadelijk
weer verschrikt weg te vliegen. Het was
blaar zeer aangenaam 't was zoen frisch
kozen hebben, hun eigen gezag gedeeltelijk
overgedragen, ieder, die dus woont binnen
dien kring van menschen moet dus mede
kiezen, mannen en vrouwen, want allen zijn
mensehen en leden van den Staat.
Uit deze liberale leer is onze kieswet
«boren, maar al zéér inconsiquent hadden
de 'vrouwen bij het stemmen hun mond
te houdenien al werd in beginsel wel
aan alle mannen het stemrecht toegekend,
toch werden er uitsluitingsvoorwaarden be
paald, om te mogen stemmen moest men
eerst kunnen stemmenmen moest tijd
en gelegenheid hebben, iets te weten van
algemeen belang; Idaarom kwamen de uitslui
tingsmaatregelen, die altijd de ontevreden-
beid hebben gewekt en welke de socia-
liisent thans uit de wereld willen hebben,
zoodat er geen uitsluiting meer is maar
kiesrecht voor allen, omdat allen daarop
van nature recht hebben.
Zij zetten het verkeerde liberale begin
sel dus eigenlijk voort, en daarom kun
nen wij niet met (hen medegaan en is hunne
vraag niet onze vraag; daarom is hun volks-
petitionement niet het petitionement van het
Katholieke volk Geen Katholiek man late
zich dus verleiden hun volkspetitlone-
ment te teebenen.
Maar daarenboven is hun actie een pro
paganda voor hun partij, en wel meer pro
paganda voor Ide partij dan voor het alge
meen stemrecht, want de heer van der
Goes, een der kopstukken schreef zelf: „de
verzamelaars van handteekeningen hebben
van de 'partij in opdracht, niet slechts den
naam te vragen van degenen, die zij be
zoeken, maar look hun adhaesie (instemming')
althans aan ons strijdprogram, 'hun belang
stelling' voor onze pers hun steun voor de
onafhankelijke vakverecnigingen enz."
„Zulk eene be w e ging nu, ka 11
thans enkel een socialistische
zij! 11."
De slimme Troelstra vond deze verkla-
ring veel te duidelijk, en al stapt hij ove
rigens met collega Van der Goes in het
zelfde bootje, met 'deze ronde verklaring is
hij het niet eens. Anders zouden de katho
lieke arbeiders er zeker niet -inloopen.
Met de uitsluitingen onzer kieswet zijn
wij katholieken het dus ook niet eens; veran
dering willen wij, maar niet die der socia
listen, over de verandering, welke wij wil
len de volgende maal. T.
„Het Volk" meldt ota. omtrent het volks-
petitionement het volgende:
„Voor zoover wij te Heerenveen reeds
bezig zijn, gaat het uitnemend. Vele handtee
keningen, w. o. ook van kerkdijken, zijn
reeds verzameld. Een 7 a 8-tal abonnees
op het „Frlesche Volksblad" zijn gewonnen.
Voor een goeden gjang van zaken zullen
de huisbezoekers om de 14 dagen bijeen
komen."
buiten, de zon kwam op en voorspelde
een mooiien dag, zij was tevreden over
zich zelve, vol hoop op den goeden uitslag
vau ihaar stap. 1
Na volgens hare gedachten reeds
zeer lang geloop-en te hebben, zag zij
eens op Ihaar horloge; het Was juist twintig
minuten over vieren.
Dit was de eerste teleurstelling; toen be
gon zij te twijfelen of zij wel op den goeden
Weg was.
Zij zag eens om, doch er was niets te
zien. Breukvliet en villa Juliane waren door
een met Wennen begroeiden heuvel aan haar
oog onttrokken
Nu begon zij zich wat eenzaam' te voe
len en de angst bekroop haar het werd
haar duidelijk dat zij alleen was, heel al
leen; 't scheen of er niemand op de we
reld was dan zij, en zij alleen. Max zuchtte
in de gevangenis en hoe kon zij ooit
Jules vinden? Liane was nog geen half
uur otp weg of reeds zal zij jaan den rand van
den weg, met het hoofd in de handen, bit
ter te snikken.
Een mannenstem, dje zij een straatliedje
hoorde zingen, Ideed haar weer opschrik
ken.
Dat was misschien een dronken man,
en na spoken en dieven vreesde Liane niets
meer dan beschonken-en. Waar zou zij zich
verbergen? doch daar verscheen hij reeds
voor haar; hij was zeer goed nuchter, al
zong hij juist geen fijn morgenlied.
„Ik zal hem dert weg vragen", dacht
Hieruit blijkt duidelijk, dat onder het ver
zamelen van handteekeningen ook reclame
wordt gemaakt voor de socialistische partij
in casu de socialistische pers.
V Onthoud dat.
Van een medewerker neemt het „Soci
ale Weekblad" eenige cijfers en beschou
wingen over aangaande de ouderdomspen-
sionneering, zooals die in Engeland inge
voerd is.
Het blad kan niet inzien, dat Staatspen-
sionneering, van armenzorg verschilt.
Met andere woorden, de gepensionneer-
den door den Staat blijven „bedeelden."
Dan besluit het „Sociaal Weekblad" al
dus:
„Dat pensionncering de armen doet ont
komen aan het pauperisme is o-nzes inziens
een illusie."
Onthoud dat. (Ons Noorden)
Internationale politiek.
De Potsdammer samenkomst, die tenge
volge [had [de triple alliantie tusschen Duitsch
land, Rusland en Oostenrijk is een doom
in het oog van Frankrijk, die nu den Twee-
bond tusschen haar en Rusland ziet ver
zwakt
Ziehier, wat o. a. de Temps er over.
schrijft: „De vrede wondt niet bedreigd en
Frankrijk is niet geïsoleerd, maar toch be
staat sinds eenigen tijd de indruk, dat de
„entente cordiale" en de Tweehond niet
meer zóó capabel zijn als vroeger. Sinds
de Fransch-Duitsche Marokko-o-vere-enko-mst
van 1909 bestaan zij zóó, alsof ze niet
bestaan. Ze geven aanleiding tot vriend
schapsbetuigingen, maar niet tot krachtda
dig handelen. Ze gelijken op eerwaardige
maar lustelooze dogmen, zij sluiimeren in
de archieven, zonder levend te zijn."
Om deze onvruchtbaarheid aan te toonen,
spreekt dan 'de Temps Weer eens over de ge
wijzigde militaire plannen van Rusland, en
beklaagt Ier zich dan over, (dat Id-eze de Pooi-
sohe grens blootlegden. Dan laakt ze het
langzame tempo- van den Franschen vloot-
bouw -— waar men -echter nu, -eindelijk, wat
me-e-r spoed achter zal zetten en geeft
er haar spijt over te kennen, dat de uit
wisseling van denkbeelden omtrent militaire
aangelegenheden tusschen Frankrijk en En
geland geheel -en al 'heeft opgehouden. Con
clusie: Entente cordiale -en Tweebon-d heb
ben aan beteekenis verloren. En o-nder-
tussdh-en maakt de Trip'e-Alliantie zich al
sterker.
Gelijk wel te verwachten was, eischt nu
h-eel de openbare meening in Italië een
versterking van de Italiaansche vloot coute
que coute, zoo -dat zij ni-et wordt overvleu
geld -door de marine van d-en bondgenoot!
L-e-elijker is echter, dat de stemmen niet
Liane, „maar hij zal me misschien herken,,
nen,"
Verbaasd zag de andere haar aan; -een
dame in zulk -een vreemde kleeding en
op dat vroege morgenuur was zoo- iets
zeer ongewoons.
„Goeden morgenzeide de landman,
„mo-oi weer van daag."
„O, ja! Och, vriendschap, is 'dit de weg
naar Mo-o-rveen?"
„Moorveenmoet je aan de statie wezen?
Nu 'dan 'had ik ook liever ide-n Wagen gepakt,
dan ihie-r in de 'hei te zwerven. Ja, hier recht
door, en als je bij d-en eersten karreweg
komt, rechtsaf, dan kom je er van zelf."
„Dank je wel!"
„Kom je van Breukvliet?"
„Neen."
„Van Rozenstein?"
„Ja, van dien kant af."
„Zoo-, dan moet j-e nog een heelen loop
mak-en. Ik ga ook naar Moo-rve-en."
De gedachte met dien man altijd te loo-
pen, maakte Liane huiverig.
„Ik moet eigenlijk niet naar Moorveen,
ik moet naar datdat..... dorp, je we-et
wel, hef ligt op d-en weg naar Moorveen."
„Zoo, naar Elsdorp, nu dan gaan we zoo
ver samen."
„Als dat pluis is", dacht de man, ,,-dan
h-e-et ik g-een Japik meer; als ik de zach
te stem niet hoorde, zou ik denken, dat
het -een verkleede man was."
Liane liep- langzamer -en langzamer.
„Kan je het niet gauwer doen?" vroeg
zwijgen, die zelfs -een botsing tdusschen
de beide bondgenooten onvermijdelijk ach
ten Zoo heeft pas weer een gewezen Oos-
tenrijksch admiraal verklaard, dat 'zijns in
ziens -een oorlog tusschen Oostenrijk en
Italië binnenkort onvermijdelijk zou zijn. De
bèslissend-e slagen zuil-en dan op zee uitge
vochten worden, cn, zoo Oostenrijk zijn
vloot njet verdubbelt, zou Italië de over
winning behalen! De admiraal besloot met
te zeggen, dat Oostenrijk jd-en vrede niet zou
verstoren tijdens het Italiaansche jubeljaar,
doch daarna
Dan nog wat:
Op de algemeene vergadering van de
Great Eastern Spoorwegmaatschappij, zei-
de de voorzitter Lord Hamilton, dat de En-
gelsche admiraliteit van plan was, het uit
gangspunt van de bei-de stoomvaartsl-ijnen
Harwich, tot ieen buitengewoon sterke vloot
basis te maken. Volgens de hem gedane
rmededeelingen, heeft men besloten, aaneen
vice-admiraal, het commando op te dragen.
Men kan stellig verwachten, dat daar in
den zomer minstens 9000 matrozen zullen
worden gestationeerd,
Duitsche bladen zetten boven dit stukje als
opschrift„een nieuwe o-orlogshaven tegen
Duitsch lan-d."
De Triple alliantie heeft al verschillende
mogendheden den schrik om het hart
doen slaan.
Dit is dan ook zeker wel de oorzaak
geweest van de drukte die er gemaakt is
over de fortificatie van Vlissing-en.
Die istorai begint echter t-e bedaren; de
wetgeleerden op Ihet gebied van het volken
recht toonen in de quaestie der verster
king van V 1 i s s i n g e 11 slechts matige
belangstelling meer len de politieke praatjes
makers in de Fransche en Belgisch-Frans. -
kily'onsche pers zingen reeds een toontje
lager. Zelfs de Pruisen-vretende Fransche
generaal Langlois schuurt zoo ongeveer zijn
piek. Hij verklaart nijdig', wijl al het ge
maakte lawaai zijn do-el (het bangmaken
van Nederland) blijkbaar gemist heeft
Dat Duitschland op Nederland de hand
heeft gelegd. Dit is_, volgens hem, de mo>
reele beteekenis van het vraagstuk. Uiteen
practjsch oogpunt -echter is het voor Frank
rijk van geen belang, of Vlissingen ver-
sterkt wordt of niet. Niemand zal tusschen-
beiden treden, o-mdat niemand het recht
heeft, Nederland t-e- verhinderen, op zijn
eigen grondgebied versterkingen aan te leg
gen, Haha! Als men dat maar begrijpt....
Dan immers zouden Ide Belgen ook moeten
ophouden in-et ide fortificaties 0111 Antwer
pen, en Ostende en Brugge zouden even
min versterkt mogen worden.
BELGIE.
De Brusselsche tentoonstelling.
Thans is eerst hef juiste verslag van de
wereldtentoonstelling te Brussel verschenen
Daaruit blijkt, dat zij door meer dan dertien
de man.
„Neen, ik heb den tijd."
„O zoo, ik niet, ik moet om zeven uur
in Moorveen bij de statie zijn en me dus r
haasten. Ik groet je."
Haasten, hij met zijn vluggen slap zich t,
nog haasten, wat moest zij dan wel doen, 'c-
zij, di-e zelfs, als zij zoo- vlug mogelijk r-
liep, hem niet kon bijhouden? ,0-
Een troost bleef haar over, als zij hGi
in 't o-og-hield, kon zij piet verdwalen. xy
En zoo ging zij voort, altijd met dert
bllik op den zich m-e-e-r en meer verwijderen Ji)s
den reiziger gevestigd; ze liep vlugger e-
vlugger*, maar zijn gestalte Werd hoe lang
hoe kleiner en -eindelijk onttrok een heuvelt,' -U
hem geheel aan Ihaa-r gezicht, en toen voe'
de zij zich vv-eer alleen, eenzamer en v
x j van.-
laiten-er nog dan zoo even. 1 v.
De bekoring kwam in haar op om ti'
rug te keeren naar ide villa, maar [de meidei
zouden daar dan wel zijn, e-r waren zek<
T1, d
reeds wandelaars op de been en wat zo'
men dan zeggen, als Zij in hare won OOT
derlijke kl-ee-ding terugkwam? Ü'nt?xr-
En w-e-er ging ze voort, totdat ze eind?1 Si
lijk den karreweg zag, en hieruit nieuw!';11"'
hoop putte om voort te gaan, maar ach - :i'i"
spoedig betreurde zij weer hét voetpad op
d-e heide; 't had in de laatste weken- niet lr"
geregend, cn nu was deze weg niets dan ^8'
mul zand.
R
fflocüt vervolgd.} fd.
- A
